INHOUD Deel I. Algemene basisinformatie inzake gereglementeerd hypothecair woonkrediet . .
1
A. Algemene basisinformatie inzake gereglementeerd hypothecair woonkrediet naar belgisch recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
3
Hoofdstuk 1. Wettelijke bepalingen die thans het hypothecair woonkrediet aan particulieren regelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Wet van 4 augustus 1992 op het hypothecair krediet. . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Koninklijke uitvoeringsbesluiten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Verordeningen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4. Circulaires van de CBFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5. Mededelingen van de CBFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.6. Informatieve brieven van de CBFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5 5 6 7 7 7 7
Hoofdstuk 2. Structuur van de Wet van 4 augustus 1992 om snel wegwijs te geraken 9 2.1. Titel I – Het hypothecair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 2.2. Titel II – Controle van de hypotheekondernemingen en de tussenpersonen bij hypothecair krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 2.3. Titel III – Overdracht van bevoorrechte en hypothecaire schuldvorderingen en bijzondere vormen van hypotheekvestiging . . . . . . . . . . . . . . 10 2.4. Titel IV – Slotbepalingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Hoofdstuk 3. Inwerkingtreding – Retroactiviteit van wettelijke bepalingen?. . . . . . . 3.1. Wet van 4 augustus 1992 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Wet van 13 april 1995 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3. Wet van 13 maart 1998 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.4. Wanneer ontstaat een kredietovereenkomst? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.5. Praktische toepassingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12 12 12 13 13 13
Hoofdstuk 4. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Hoofdstuk 5. Openbare orde en algemeen belang. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Hoofdstuk 6. Kapitaal en terugbetaling ervan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Definitie van het kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Aflossing van het kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Aflossing van het kapitaal door vaste mensualiteiten . . . . . . . . 6.2.2. Aflossing van het kapitaal door vaste maandelijkse aflossingen 6.3. Reconstitutie van kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.1. Reconstitutie van het kapitaal door een klassieke individuele gemengde levensverzekering (met gewaarborgde kapitalisatievoet) van tak 21. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
17 17 17 17 18 20 21
V
INHOUD 6.3.2. Reconstitutie van het kapitaal door een flexibele individuele gemengde levensverzekering van tak 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3.3. Reconstitutie van het kapitaal door een klassieke groepslevensverzekering (met gewaarborgde kapitalisatievoet) van tak 21 . . 6.3.4. Reconstitutie van kapitaal door een flexibele groepslevensverzekering van tak 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Andere wijzen van terugbetaling van kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5. Een bijzondere toepassing: de beleggingshypotheek of het hypothecaire krediet dat gepaard gaat met een tak-23-levensverzekeringsproduct gekoppeld aan beleggingsfondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2. Tak-23-kredietformules . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2.1. Het krediet op vaste termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2.2. Het reconstitutiekrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.2.3. Beschouwingen bij beide kredietformules . . . . . . . . . . 6.5.3. De informatieve brief van de CDV van 26 maart 2001 . . . . . . . 6.5.3.1. Geviseerde doelgroep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.2. Informatieplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.3. Fiscale optimalisatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.4. Reconstitutiefonds en -voet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.5. Switchmogelijkheid of de overdracht van de reserves naar een ander fonds van tak 23 of naar een tak-21product . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.6. Overlijdensdekking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.7. Terugbetaling van het krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.7.1 De afkoopwaarde is lager dan het ontleende kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.7.2 De afkoopwaarde is hoger dan het ontleende kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.3.8. Voorbehoud . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.4. Fiscale behandeling van tak-23-kredietformules . . . . . . . . . . . . 6.5.4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.4.2. Enige & eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.4.3. Meer dan e´e´n woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.5. De delicate problematiek van de terugbetalingsrekeningen . . . . 6.5.5.1. Probleemstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.5.2. Analyse van de in aanmerking te nemen parameters . . 6.5.5.3. Mogelijke oplossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6. Evaluatie van en beschouwingen bij de CDV-brief van 26 maart 2001 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6.1. Reconstitutie versus vaste termijn . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6.2. Aard van de premies en van de verzekering . . . . . . . . . 6.5.6.3. Rol van de bemiddelaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6.4. Aard van de rentevoet en mogelijke impact . . . . . . . . . 6.5.6.5. Duidelijke regeling bij negatieve prestatie op de eindvervaldag van het tak-23-fonds . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.6.6. Aard van de zakelijke waarborg . . . . . . . . . . . . . . . . .
VI
21 22 23 23 24 24 26 27 27 28 30 30 30 30 32 34 35 35 36 36 37 37 37 38 39 39 39 39 39 40 40 40 41 41 42 42
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD 6.5.6.7. Informatieplicht en Europese gedragscode. . . . . . . . . . 6.5.6.8. Kredietaanvraag voor de verwerving van tak-23-fondsen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.7. Conclusies en persoonlijke beschouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.7.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.7.2. Doorslaggevend criterium: de geviseerde doelgroep . . . 6.5.7.3. Verantwoord krediet verstrekken . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5.7.4. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6. Een nieuwe toepassing: het tak-26-krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.1. Begrip tak 26 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.2. Tak-26-kredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.2.1. Tak-26-kredietformules. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.2.2. Het krediet op vaste termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.2.3. Het reconstitutiekrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.6.3. Fiscale aspecten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.7. Verschuldigd blijvend saldo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.8. Bijlage – Lastentabel van vaste mensualiteiten voor 100.000 eur opgenomen kapitaal (bijlage bij hoofdstuk 6, 2.1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
42
Hoofdstuk 7. Aangehechte contracten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.3. Verzekering die het risico van beschadiging van het in waarborg aangeboden goed waarborgt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Borgtochtverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5. Hoe wordt de aanhechting van die verzekeringscontracten geformaliseerd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.6. Bijzondere regels in het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.7. Bijzondere regels in verband met de schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . 7.8. Afschaffing van het fiscale vereiste een schuldsaldoverzekering af te sluiten voor hypothecaire kredieten met het oog op het bekomen van de belastingvermindering op het afgeloste kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . .
50 50 50
Hoofdstuk 8. Kredietopening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.1. Onderscheid met de lening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.2. De tijdelijke kredietopening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1.3. De kredietopening van onbepaalde duur . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Terbeschikkingstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. In geval van lening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. In geval van kredietopening. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
55 55 55 55 56 56 56 58
42 43 43 44 45 45 46 46 46 46 47 47 47 48 48
50 51 51 52 53 53
Hoofdstuk 9. Vestigingsakte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 Hoofdstuk 10. Rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 10.1. Definitie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 10.2. Uitdrukking van de rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61 Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
VII
INHOUD Aantal rentevoeten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Actuarie¨le rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aard van de rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Vaste rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Veranderlijke rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.7.1. Voorafgaande opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.7.2. Bepalingen gemeenschappelijk aan de oorspronkelijke versie van de Wet van 4 augustus 1992 en de nieuwe ingevoerd door de Wet van 13 maart 1998. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.7.3. Kenmerken eigen aan de oorspronkelijke versie van 1992 . . . . 10.7.4. Kenmerken eigen aan de nieuwe versie van 1998 . . . . . . . . . . 10.7.5. Vergelijkend voorbeeld van beide veranderlijkheidsformules . . 10.7.6. Neveneffect van de veranderlijkheid op de schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.8. Afweging van de voor- en nadelen van een vaste tegenover een veranderlijke rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
62 63 64 64 64 64
Hoofdstuk 11. Rentevoetverminderingen & -vermeerderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.1. Voorafgaande opmerking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.2. Ristorno versus vermindering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.3. Vermeerderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.4. Verminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11.5. Afwijkingen buiten tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
77 77 77 80 81 85
Hoofdstuk 12. Betalingsmodaliteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.1. Waarop wordt rente aangerekend? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.2. Wanneer moeten de kredietlasten worden betaald bij aflossing?. . . . . . 12.3. Wanneer moeten de kredietlasten worden betaald bij reconstitutie? . . . 12.4. Wanneer moet de rente betaald worden wanneer noch aflossing, noch reconstitutie is bedongen? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12.5. Combinatie van meerdere wijzen van terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . .
87 87 87 88
Hoofdstuk 13. Kosten en vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.1. Principe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.2. Hoe worden die kosten en vergoedingen vastgesteld?. . . . . . . . . . . . . . 13.3. Hoe worden die kosten en vergoedingen meegedeeld? . . . . . . . . . . . . . 13.4. De circulaires HYP 23 en 24 van de CBFA inzake aanrekening van kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1. Circulaire HYP 23. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1.2. Wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.1.3. Interpretatie van de Memorie van Toelichting . . . . . . 13.4.2. CBFA-enqueˆte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3. Circulaire HYP 24. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3.2. Conformiteit van de documenten met de aangerekende kosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
89 89 90 90
10.3. 10.4. 10.5. 10.6. 10.7.
VIII
68 69 70 73 74 74
88 88
91 91 91 91 92 93 93 93 94
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD 13.4.3.3. Kosten voor briefwisseling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.3.4. Kosten voor het afleveren van een afrekening . . . . . . 13.4.3.5. Kosten voor duplicata . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.4. Raadpleging van documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.5. Vernieuwing van de hypothecaire inschrijving en aanrekening van dossierkosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.5.2. Vernieuwing van hypothecaire inschrijving van kredieten WHK 1992. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.4.5.3. Vernieuwing van hypothecaire inschrijving van kredieten K.B. nr. 225 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13.5. Wederbeleggingsvergoeding en veranderlijke rentevoet . . . . . . . . . . . . 13.6. Evaluatie van de forfaitair berekende wederbeleggingsvergoeding . . . .
94 94 94 95
Hoofdstuk 14. Informatie van de kandidaat-kredietnemers . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1. Reclame. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2. Prospectus en tarief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.3. Aanvraagformulier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.4. Regel gemeenschappelijk aan reclame, prospectus, tarief en aanvraagformulier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.5. Aanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.6. Vestigingsakte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.7. Informatie- tegenover adviesplicht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
99 99 99 102
Hoofdstuk 15. Bijkomende waarborgen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.1. Algemene regel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.2. Bijzondere regel inzake loonsoverdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.3. Bijzondere regel inzake afkoop door de hypotheekonderneming van het toegevoegde contract . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4. Kosteloze borgstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.2. Draagwijdte van de term ‘‘kosteloos’’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.3. Verplichting een afzonderlijke borgtochtovereenkomst te sluiten die bepaalde vermeldingen dient te bevatten . . . . . . . . . . . . . . 15.4.4. Beperking van het bedrag van de borgtocht en verbintenis van de borg in verhouding tot zijn terugbetalingsmogelijkheden . . . . 15.4.5. Beperking van de duur van de borgtocht . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.6. Informatie van de borg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.7. Beperking van de verbintenissen van de erfgenamen van de borg. 15.4.8. Inwerkingtreding van de wet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.4.9. Hoofdelijke medeschuldenaars . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15.5. Zakelijke borgtocht of derde hypotheekstelling? . . . . . . . . . . . . . . . . .
104 104 104
95 95 95 96 97 98
102 102 103 103
105 106 106 106 107 108 108 108 108 109 109 109
Hoofdstuk 16. Eisbaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 16.1. Eisbaarheid van het gereconstitueerde kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111 16.2. Vervroegde opeisbaarheid. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
IX
INHOUD Hoofdstuk 17. Vervroegde terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17.1. Algemeen recht op gehele vervroegde terugbetaling. . . . . . . . . . . . . . . 17.2. Beperkt recht op gedeeltelijke vervroegde terugbetaling. . . . . . . . . . . . 17.3. Bijzondere regels in geval van reconstitutie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
112 112 112 112
Hoofdstuk 18. De controle op hypotheekondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.1. Toepassingsgebied inzake controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2. De commissie voor het bank-, financie- en assurantiewezen (CBFA) . . 18.2.1. De CBFA als instelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2.2. De taken van de CBFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.2.3. Principe van de controle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3. Voorafgaande inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.1. Procedure . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.2. Bevoegdheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.3. Termijnen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.4. Nadere regels betreffende de inschrijving en de voor te leggen documenten en inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.5. Inschrijving van latere wijzigingen aan documenten . . . . . . . . 18.3.6. Afstand van inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.7. Bewaring van documenten en inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . 18.3.8. Sancties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4. De controle op de buitenlandse ondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.1. Ondernemingen uit EU-lidstaten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.4.2. Ondernemingen gevestigd buiten een EU-lidstaat . . . . . . . . . . 18.5. Controlemiddelen in hoofde van de CBFA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.1. Verordeningen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.2. Publicaties. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.3. Circulaires HYP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.4. Mededelingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.5. Informatieve brieven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.6. Enqueˆtes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.7. Informele contacten en overleg met de beroepssector . . . . . . . 18.5.8. Onderzoek van individuele klachten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.5.9. Uitgifte van een brochure en aanwezigheid op het Batibouwsalon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.6. Controlekosten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18.7. Commissie voor verzekeringen (CVV). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
113 113 114 114 114 115 115 115 115 117 118 119 119 119 119 120 120 122 122 122 123 123 123 124 124 124 125 125 125 126
Hoofdstuk 19. Controle op makelaars en andere tussenpersonen bij hypothecair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127 Hoofdstuk 20. Wanbetaling – Aangetekende verwittiging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.2. Werking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3. Circulaire HYP 25 van de CBFA inzake beheer van betalingsachterstanden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
X
129 129 129 130 130
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD 20.3.2. De aan de in gebreke blijvende kredietnemer te verstrekken inlichtingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.3. Mag de contractuele rentevoetverhoging bij gewone brief worden gevorderd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.3.4. Vanaf wanneer kunnen de verwijlinteresten en de contractuele rentevoetverhoging worden gevorderd? . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.4. Vervroegde opeisbaarheidsstelling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20.5. Kosten teweeggebracht door de aangetekende verwittiging . . . . . . . . . 20.6. Verschuldigd bedrag. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 21. Mededeling van hypothecaire kredietovereenkomsten en wanbetalingen aan de centrale voor kredieten aan particulieren (CKP) van de Nationale Bank van Belgie¨ (NBB) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.2. De oorspronkelijke negatieve centrale gegevensbank van de NBB . . . . 21.2.1. Wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.2.2. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.2.3. Toegang tot de centrale voor de betrokken kredietnemer . . . . 21.2.4. Uitvoering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3. Uitbreiding tot de positieve risicocentrale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.1. Wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.2. Te registreren gegevens . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.3. Mededelingen van de gegevens aan de Centrale door de hypotheekondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.4. Specifiek geval: kredieten met ongelijke vervaldagbedragen . . 21.3.5. Raadplegingen van de Centrale door de hypotheekondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.6. Het gebruiken van het identificatienummer van het Rijksregister van de natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.7. Kennisgeving aan de kredietnemer door de NBB . . . . . . . . . . 21.3.8. Toegang tot de Centrale voor de betrokken kredietnemer. . . . 21.3.9. Finaliteit van de gegevens meegedeeld door de NBB. . . . . . . . 21.3.10. Vermeldingen in de kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . 21.3.11. Toepassingsgebied en inwerkingtreding . . . . . . . . . . . . . . . . 21.4. Controle en minnelijke schikking bij inbreuken . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.4.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.4.2. Ambtenaren bevoegd voor het opsporen en vaststellen van inbreuken op de Wet op de CKP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.4.3. Minnelijke schikking bij inbreuken op de Wet op de CKP . . . 21.4.4. Ambtenaren belast met het voorstellen van een minnelijke schikking. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
130 131 131 132 132 132
134 134 134 134 135 135 135 135 135 136 136 137 138 139 140 140 140 140 141 142 142 142 143 144
Hoofdstuk 22. Poging tot minnelijke schikking . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145 Hoofdstuk 23. Effectisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147 23.1. Definitie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
XI
INHOUD 23.2. Effectisering van hypothecaire schuldvorderingen, gesitueerd in het belgische wettelijke kader voor effectisering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23.2.1. Institutioneel kader gecree¨erd voor effectiseringsvehikels met begeleidende fiscale maatregelen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23.2.2. Versoepeling van de regels voor overdracht van schuldvorderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23.3. Artikel 50 WHK, zoals gewijzigd door de wet van 13 april 1995 . . . . . 23.4. Artikel 51 WHK, zoals gewijzigd door de wet van 6 juli 1994 . . . . . . . 23.4.1. Beginsel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23.4.2. Opheffing-doorhaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23.4.3. Bijzondere regeling voor de overdracht van voorschotten toegestaan in het kader van een kredietopening. . . . . . . . . . . . . . 23.5. Artikel 52 WHK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 24. Overdracht van hypothecaire schuldvorderingen tussen gecontroleerde hypotheekondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24.1. Beginsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24.2. In het raam van een fusie, overneming of splitsing van ondernemingen of in het raam van de inbreng of verkoop van de hypothecaire bedrijvigheid 24.2.1. Fusie, overneming of splitsing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24.2.2. Inbreng of verkoop van de hypothecaire bedrijvigheid . . . . . . 24.2.3. Door een hypotheekonderneming onderworpen aan Titel II van de WHK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24.3. Draagwijdte van de publicatie door de CBFA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24.4. Relatie en vergelijking met de artikelen 30 en 31 van de wet van 22 maart 1993 op het statuut van en het toezicht op de kredietinstellingen . . . . . Hoofdstuk 25. Hypotheekvestiging tot zekerheid van toekomstige schuldvorderingen 25.1. Hypotheek voor alle sommen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.1.1. Inleiding . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.1.2. Bepaling van de gewaarborgde schuldvordering . . . . . . . . . . 25.1.3. Rang. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2. Opzegging van de hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2.1. Beginsel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2.2. Gevolgen van de opzegging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2.3. Door de kredietgever te nemen maatregelen bij de opzegging van een hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2.3.1. Inventaris . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25.2.3.2. Reactie op opzegging bij een kredietopening . . . . . . . 25.3. Effectisering van schuldvorderingen gewaarborgd door hypotheekvestigingen die meerdere schuldvorderingen waarborgen . . . . . . . . . . . . .
147 147 148 149 150 150 151 151 152 153 153 153 153 154 154 154 154 156 157 157 157 158 158 158 158 159 159 160 160
Hoofdstuk 26. Looptijd van hypothecaire kredieten en geldigheidsduur van de hypothecaire inschrijving. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 26.1. Looptijd van hypothecaire kredieten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 26.2. Geldigheidsduur van de hypothecaire inschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . 162
XII
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD Hoofdstuk 27. Technieken die de kredietlast draaglijk maken . . . . . . . . . . . . . . . . 27.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.2. Looptijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.3. Maandlast . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.3.1. Progressieve mensualiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.3.2. Aanloopperiode bestaande uit rente alleen . . . . . . . . . . . . . . . 27.4. Rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.4.1. Veranderlijke tegenover vaste rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.4.2. Accordeonkrediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.5. Wijze van terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.5.1. Combinatie van aflossing of reconstitutie met vaste termijn . . 27.5.2. Reconstitutie door groepsverzekering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.5.3. Tak-23-krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.6. Flexibiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.6.1. Tijdelijke onderbreking van aflossing of reconstitutie . . . . . . . 27.6.2. Vervanging van een wijze van terugbetaling door een andere . 27.6.3. Verlenging van de looptijd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.6.4. Gedeeltelijke vervroegde terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.6.5. Hernegotie¨ring . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.6.6. Herfinanciering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27.7. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
163 163 163 164 164 164 164 164 165 165 165 165 166 166 166 166 167 167 167 167 168
Hoofdstuk 28. Slotbeschouwingen in verband met de Belgische WHK. . . . . . . . . . . 169 B. Recht in wording: naar een Belgisch regelgevend kader voor een Omgekeerd Woonkrediet of Reverse Mortgage? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
171
Hoofdstuk 1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Beschrijving . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Bijkomende pensioenpijler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
173 173 173 174
Hoofdstuk 2. Kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Bestemming en doel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Terugbetalingscapaciteit en kapitalisatie van interesten . . . . . . . . . . . . . 2.3. Beleningspercentage en rang. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Onbeperkte hypotheek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Uitbetalingsmodaliteiten van het kapitaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6. Na te leven voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Bee¨indiging van het krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
175 175 175 175 175 176 176 176
Hoofdstuk 3. Het omgekeerde woonkrediet als alternatief voor de verkoop op lijfrente 178 Hoofdstuk 4. Te beheren risico’s en eruit voortvloeiende kostprijselementen 4.1. Overlijdensrisico of risico van de toenemende levensduur . . . . . 4.2. Vastgoedrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. Rente- en looptijdrisico of alm-risico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
...... ...... ...... ......
179 179 179 179
XIII
INHOUD .. .. .. .. ..
179 180 180 180 180
Hoofdstuk 5. Wetgevend kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Aard van het wetgevend initiatief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3. Voorontwerp van wettekst ‘omgekeerd woonkrediet’ . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Toepassingsgebied . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.2. Schatting. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.3. Kredietaanbod . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Toelichting van de kredietovereenkomst door een onafhankelijke derde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Kapitalisatie van de interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.6. Vergoedingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.7. Onderhoud van de hypothecaire waarborg. . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.8. Bee¨indiging van de kredietovereenkomst . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.8.1. Vervroegde bee¨indiging. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.8.2. Normale bee¨indiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.8.3. Uitwinning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.9. Controle op de hypotheekondernemingen . . . . . . . . . . . . . . . .
182 182 182 183 183 183 184
Hoofdstuk 6. Andere wetswijzigingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Artikelen 80, 83, 48 en 87 van de hypotheekwet van 16 december 1851 . 6.2. Artikelen 87, 93, 262 en 263 van het wetboek der registratie-, hypotheeken griffierechten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Artikel 90 van de hypotheekwet van 16 december 1851 . . . . . . . . . . . . .
188 188
4.4. 4.5. 4.6. 4.7. 4.8.
Overschrijdings- of crossoverrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Risico op vervroegde terugbetaling. . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uitwinningsrisico . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Commercieel risico of risico van gebrek aan kritieke massa. Kostprijselementen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
... ... ... ... ...
.... .... .... .... ....
184 185 185 185 186 186 186 186 187
188 189
Hoofdstuk 7. Discussiepunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190 Hoofdstuk 8. Een alternatief eenvoudiger type seniorenkrediet als omgekeerd krediet 191 8.1. Omschrijving en kenmerken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 8.2. Opties op het einde van het krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 Hoofdstuk 9. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193 C. Schattingsverslag en andere belangrijke documenten . . . . . . . . . . . . . . . .
195
Hoofdstuk 1. Schatting en schattingsverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.1. Wettelijk kader . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.2. Praktisch verloop van de schatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3. Enkele aandachtspunten bij de opstelling van het schattingsverslag . . . . 1.3.1. Beschrijving van het geschatte goed . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.2. Uitbetalingsmodaliteiten bij werken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3. Verkoops- en andere waarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
197 197 197 198 198 199 199
XIV
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD 1.3.3.1. Verkoopswaarden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.1.1 Normale verkoopswaarde (uit de hand). . . . 1.3.3.1.2 Normale waarde in vrijwillige openbare verkoop . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.1.3 Waarde in gedwongen verkoop . . . . . . . . . . 1.3.3.2. Kritieke waarde . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.3. Brandverzekerings- of heropbouwwaarde . . . . . . . . . . 1.3.3.4. Vergelijkingspunten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.5. Huuropbrengst en kadastraal inkomen . . . . . . . . . . . . 1.3.3.6. Mogelijkheden tot tegeldemaking en bijzondere opmerkingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.7. Conclusie en persoonlijk advies. . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.8. Datering en ondertekening door de schatter . . . . . . . . 1.3.3.9. Tegenschatting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.3.3.10. Omgekeerd woonkrediet of Reverse mortgage . . . . . . Mededeling van het schattingsverslag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.4.1. Door de schatter aan de hypotheekonderneming . . . . . . . . . . . 1.4.2. Door de hypotheekonderneming aan de kredietaanvragers . . . . Anders schattingsverslagen dan die opgemaakt ter gelegenheid van de kredietaanvraag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.1. Situering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.2. Opvolging van werken bij nieuwbouw of grondige verbouwing. 1.5.3. Bijkomend hypothecair krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.4. Hypotheekoverdracht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.5. Gedeeltelijke opheffing-doorhaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.6. Dwanguitvoering. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1.5.7. Omgekeerd woonkrediet of reverse mortgage . . . . . . . . . . . . . . Conclusie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Grensoverschrijdend hypothecair krediet en europees perspectief . . . . .
199 199
Hoofdstuk 2. Andere belangrijke documenten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Aanvraagformulier. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Verzekeringsvoorstellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Identiteit en staat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Solvabiliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6. Financieel plan en lopende kredieten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Domicilieringsbericht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
208 208 208 208 209 209 209 210
D. De levensverzekerings-bijvoegsels van overdracht van begunstiging . . . .
211
1.4.
1.5.
1.6. 1.7.
199 199 200 200 200 201 201 201 201 202 202 202 202 202 203 203 203 203 204 204 204 205 205 206
Hoofdstuk 1. Principe en wettelijke basis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 213 Hoofdstuk 2. Categoriee¨n van bijvoegsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214 Hoofdstuk 3. Modellen van bijvoegsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 216
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
XV
INHOUD Hoofdstuk 4. Keuze en opmaak van het bijvoegsel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 217 Hoofdstuk 5. Gemeenschappelijke rubrieken voor alle categoriee¨n van bijvoegsels: de identificatie of de refertes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 218 Hoofdstuk 6. Rubriek gemeenschappelijk voor de bijvoegsels van toevoeging en aanhechting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 219 Hoofdstuk 7. Het bijvoegsel van toevoeging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.1. Individuele polis tak 21 klassiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.2. Individuele polis tak 21 & 23 flexibel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.3. Groepspolis tak 21 klassiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2.4. Groepspolis tak 21 & 23 flexibel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
220 220 221 221 222 223 224
Hoofdstuk 8. Het bijvoegsel van aanhechting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.1. Individuele polis tak 21 klassiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.2. Individuele polis tak 21 flexibel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.3. Groepspolis tak 21 klassiek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2.4. Groepspolis tak 21 flexibel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
225 225 226 226 227 228 229
Hoofdstuk 9. Het bijvoegsel van overdracht van alle rechten of van bijkomende waarborg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.1. In het algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. Compliance-aspect . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Modellen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.1. Individuele polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.3.2. Groepspolis. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
230 230 230 231 231 232
Hoofdstuk 10. Bijkomende opties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2. Voorbeelden van opties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.1. Bijvoegsel van toevoeging-reconstitutie . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.1.1. Verzekeringscontract en bijvoegsel dekken 2 kredieten: 10.2.1.2. Een bijvoegsel vervangt een vorig bijvoegsel . . . . . . . 10.2.2. Voor alle bijvoegsels in geval van voorafbestaand(e) krediet(en) 10.2.2.1. Ee´n voorafbestaand krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.2.2. Meerdere voorafbestaande kredieten . . . . . . . . . . . . . 10.2.3. Voor het geheel van de bijvoegsels in geval van voorafbestaand(e) voorschot(ten) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.2.3.1. Ee´n voorafbestaand voorschot op polis . . . . . . . . . . . 10.2.3.2. Meerdere voorafbestaande voorschotten op polis . . .
XVI
233 233 233 233 233 233 233 233 234 234 234 234
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD Hoofdstuk 11. Fiscale implicaties . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235 Hoofdstuk 12. Wijzigingen tijdens de looptijd van het krediet. . . . . . . . . . . . . . . . . 236 Hoofdstuk 13. Vrijmaking van polissen die het voorwerp uitmaken van een bijvoegsel van overdracht van begunstiging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 237 Hoofdstuk 14. Bewaring van originele bijvoegsels . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 238 Deel II. Algemene basisinformatie inzake gereglementeerd hypothecair woonkrediet naar Europees recht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 239 A. Algemene basisinformatie inzake gereglementeerd hypothecair woonkrediet – De Europese overeenkomst over een vrijwillige gedragscode betreffende voorlichting in de precontractuele fase inzake woningkredieten . . . . . . . . . .
241
Hoofdstuk 1. Inleiding: vrijwillige gedragscode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243 Hoofdstuk 2. Doelstelling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244 Hoofdstuk 3. Toepassingsgebied. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 3.1. Algemene beschouwingen en definities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246 3.2. Verhouding tussen de Europese code en de Belgische WHK . . . . . . . . . 247 Hoofdstuk 4. Reglementering van de informatie voor de kandidaat-kredietnemer. . . 4.1. Types informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. De algemene informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. De gepersonaliseerde informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. Nationale bepalingen over precontractuele informatie. . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Verschillen tussen de vereisten van de Code en deze van de Belgische WHK inzake de algemene informatie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Kredietgever/aanbieder . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Naam en adres van de kredietgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. In voorkomend geval: naam en adres van de tussenpersoon . . . 5.3. Gegevens over het woningkrediet zelf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.1. Doel waarvoor het krediet mag worden gebruikt . . . . . . . . . . . 5.3.2. Vorm van de zekerheid . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.3. Beschrijving van de beschikbare types woningkrediet, met een korte toelichting van de verschillen tussen de producten met een vaste en producten met veranderlijke interestvoet, met inbegrip van de gevolgen hiervan voor de consument . . . . . . . . . . . . . . 5.3.4. Types interestvoeten: vaste, veranderlijke en combinaties van beide. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.5. Een indicatieve kostenopgave van een standaardwoningkrediet voor de consument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
248 248 248 248 250 251 251 251 251 252 252 252 253
253 255 256
XVII
INHOUD 5.3.6. Een lijst van de daaraan verbonden kostenelementen, zoals administratie- kosten, kosten van verzekering, wettelijke kosten, bemiddelingskosten, enz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.7. De verschillende opties die beschikbaar zijn voor de terugbetaling van het krediet aan de kredietgever (desgevallend met inbegrip van het aantal, de periodiciteit en het bedrag van de terugbetalingen) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.8. De mogelijkheid van vervroegde terugbetaling (zo ja, op welke voorwaarden?) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.3.9. De eventuele vereiste het desbetreffende onroerend goed te laten schatten (zo ja, door wie deze schatting moet worden verricht). 5.3.10. Algemene informatie over de fiscale aftrekbaarheid van de interesten over het woningkrediet of over andere bestaande stimuleringsmaatregelen van overheidswege, dan wel aanduiding van de plaats waar nadere informatie kan worden verkregen . 5.3.11. De duur van de bedenktijd, indien van toepassing . . . . . . . . . 5.3.12. Bevestiging dat de kredietgever bij de Code is aangesloten en aanduiding dat exemplaren van de Code in zijn kantoren verkrijgbaar zijn. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Algemene informatievereisten niet opgelegd door de code maar wel door het algemeen uitvoerings-KB.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 6. Inhoudelijke analyse van de Europese gestandaardiseerde informatiefiche . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2. Interestvoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.1. Nominale interestvoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.2. Interestvoetverminderingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.2.3. Jaarlijks kostenpercentage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.3. Interne klachtenregeling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.4. Bijhorende samenvattende aflossingstabel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.5. Verplichting tot het aanhouden van een bankrekening en het betalen van het salaris bij de kredietgever . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
256
257 258 258
258 259 259 260 261 261 261 261 261 262 262 262 262
Hoofdstuk 7. Terbeschikkingstelling van de Code . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 264 Hoofdstuk 8. Internet en de algemene en gepersonaliseerde informatie . . . . . . . . . . 265 Hoofdstuk 9. Inwerkingstelling van de Code . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 266 Hoofdstuk 10. Afdwingbaarheid van de Code . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 267 Hoofdstuk 11. Evaluatie door de Europese Commissie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 268 Hoofdstuk 12. Beoordeling van de Code door de Belgische minister van Economie . 269 Hoofdstuk 13. Besluit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 270
XVIII
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD Hoofdstuk 14. Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.1. Toepassingsgebied van de Code . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2. Definitie van een ‘woningkrediet’ in het kader van de Code . . . . . . . . 14.2.1. Deel I: Uitvoeringsvoorschriften . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14.2.2. Deel II: Vrijwillige gedragscode betreffende voorlichting in de contractuele fase inzake woningkredieten . . . . . . . . . . . . . . . .
271 271 271 272
B. Naar een Europese richtlijn inzake hypothecaire kredieten? . . . . . . . . . . .
281
273
Hoofdstuk 1. Stand van zaken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 283 Hoofdstuk 2. De onderwerpen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.1. Vastgoed- en hypotheekregister, schatting en uitvoerend beslag. . . . . . 2.2. Kredietcentrales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.3. Europese gedragscode . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.4. Financie¨le kennis van de consument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.5. Solvabiliteitsonderzoek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.6. Advies versus toelichting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.7. Jaarlijks kostenpercentage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.8. Rentevoet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.9. Vervroegde terugbetaling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.10. Mobiliteit van de consument . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.11. Diversiteit van en innovatie in kredietproducten . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.12. Niet-kredietinstellingen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
284 284 285 285 285 285 286 286 286 287 287 287 288
Deel III. Overheidstegemoetkomingen in het raam van de woning . . . . . . . . . . . . . . 289 A. De fiscaliteit van het hypothecaire woonkrediet toegekend aan natuurlijke personen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
291
Hoofdstuk 1. Inleiding. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 293 Hoofdstuk 2. Nieuwe tegenover klassieke hypothecaire woonfiscaliteit . . . . . . . . . . 2.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2. Nieuwe hypothecaire kredieten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.1. Definitie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2.2.2. Bijkomend hypothecair krediet en keuzerecht . . . . . . . . . . . . . 2.2.3. Hypotheekoverdracht en oud krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
295 295 296 296 296 297
Hoofdstuk 3. De nieuwe fiscaliteit ‘enige & eigen woning’ per 1 januari 2005 . . . . . 3.1. Enige & eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.1. Eigen woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.2. Enige woning . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.1.3. Concreet voorbeeld met betrekking tot de dubbele voorwaarde ‘enige & eigen woning’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.2. Globale fiscale aftrek kapitaalaflossing, interesten en premies levens-/ overlijdensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
298 298 298 299
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
300 301
XIX
INHOUD 3.3. Voorwaarden waaraan het krediet moet voldoen . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.1. Voorwaarden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.2. Hypotheekstelling tegenover hypothecair mandaat of hypotheekbelofte . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.3. Interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.4. Definitie van verwerven en behouden. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.3.5. Woning gedeeltelijk aangewend voor beroepsdoeleinden . . . . . 3.4. Voorwaarden waaraan de levens-/overlijdensverzekering moet voldoen . 3.5. Financiele impact van het belastingvoordeel nieuwe tegenover klassieke woonfiscaliteit en evaluatie. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6. Voorbeelden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.1. Terugbetaling door vaste mensualiteiten . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.2. Reconstitutie door gemengde flexibele levensverzekering van tak 21 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.3. Reconstitutie door een flexibele levensverzekering van tak 23 . . 3.6.4. Terugbetaling op vaste termijn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.5. Toepassing van de 85%-regel . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3.6.6. Combinatie hypotheekstelling en hypothecair mandaat . . . . . . 3.6.7. Vergelijking klassieke en nieuwe fiscaliteit in geval van aankoop 3.6.8. Vergelijking klassieke en nieuwe fiscaliteit in geval van aankoop met verbouwingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
304 304
Hoofdstuk 4. De klassieke hypothecaire woonfiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2. Definitie van het onroerend inkomen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.3. De woningaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4. De betaalde interesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1. De basisaftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.1.2. Gevolgen van de decumul van de inkomsten van echtgenoten en wettelijk samenwonenden . . . . . . . . . . . . . 4.4.2. De bijkomende aftrek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.4.2.2. Gevolgen van de decumul van de inkomsten van echtgenoten en wettelijk samenwonenden . . . . . . . . . . . . . 4.5. De kapitaalaflossingen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.2. Verhoogde vermindering voor bouwsparen . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.3. Vermindering voor lange termijnsparen . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.5.4. Gevolgen van de decumul van de inkomsten van echtgenoten en wettelijk samenwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6. De premies van de individuele klassieke of flexibele gemengde levensverzekering van tak 21 en/of tijdelijke constante overlijdens- of schuldsaldoverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.2. Verhoogde vermindering voor bouwsparen . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.3. Vermindering voor lange termijnsparen . . . . . . . . . . . . . . . . . .
315 315 315 316 316 316 316
XX
304 304 305 305 305 307 308 308 308 309 309 310 310 311 313
317 317 317 319 319 319 320 320 320 323 323 324 324
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer
INHOUD 4.6.4. Gevolgen van de decumul van de inkomsten van echtgenoten en wettelijk samenwonenden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.4.1. Begunstigde bij overlijden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.4.2. Beoordeling van de voorwaarde enige woning . . . . . . . 4.6.4.3. Begrenzing van de premies die in aanmerking komen voor de verhoogde vermindering bouwsparen wanneer verscheidene levensverzekeringen werden afgesloten tot waarborg of wedersamenstelling van een voor de enige woning aangegaan hypothecair krediet . . . . . . . . . . . . 4.6.4.4. Hypothecaire kredieten afgesloten vo´o´r 1 januari 1993 4.6.5. Retroactiviteit van polissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.6.6. Belasting van het verzekerd kapitaal bij vereffening . . . . . . . . . 4.7. Herfinancieringskredieten. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Hoofdstuk 5. Gevallen van mogelijke cumul tussen klassieke en nieuwe woonfiscaliteit 5.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2. Detail van de vijf gevallen van cumul . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.1. Geval 1: verkoop enige of eigen woning en verwerven nieuwe enige & eigen woning in zelfde jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.2. Geval 2: te koop stelling enige of eigen woning en verwerven nieuwe enige & eigen woning in zelfde jaar . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.3. Geval 3: voorafgaande terugbetaling oud krediet . . . . . . . . . . . 5.2.4. Geval 4: hypotheekoverdracht lopend krediet en nieuw bijkomend krediet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.2.5. Geval 5: verworven bestaande woning in mede-eigendom via erfenis en verwerving nieuwe enige & eigen woning . . . . . . . . . . . 5.3. Praktische gevolgen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.4. Rechtzettingen met betrekking tot de belastingaangiften 2006/inkomen 2005 en 2007/inkomen 2006 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
324 324 325
325 326 326 327 327 329 329 329 329 329 330 330 330 330 331
Hoofdstuk 6. Fiscale attesten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 Hoofdstuk 7. De pensioenspaarverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.2. Overdracht van begunstiging in het raam van een hypothecair krediet. . 7.3. Fiscaal voordeel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.4. Retroactiviteit van polissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.5. Belasting van de afkoopwaarde op 60 jaar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
333 333 333 334 334 334
Hoofdstuk 8. De reglementaire groepsverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.2. Inpandgeving of voorschot op polis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.3. Fiscaal voordeel. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.4. Retroactiviteit van polissen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.5. Belasting bij vereffening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
336 336 336 337 337 337
Kluwer – Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨
XXI
INHOUD Hoofdstuk 9. Belastingaangiften 2006 / inkomen 2005 en volgende. . . . . . . . . . . . . 9.1. Algemeen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.2. De nieuwe fiscaliteit van de ‘enige & eigen woning’. . . . . . . . . . . . . . . . 9.3. Interesten in de klassieke fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.4. Kapitaalaflossingen in de klassieke fiscaliteit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.5. Premies van individuele levensverzekeringen, al dan niet gekoppeld aan een hypothecair krediet dat de voordelen van de klassieke fiscaliteit geniet 9.6. Bijkomend hypothecair krediet en keuzerecht . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.7. Gevallen van cumul tussen klassiek en nieuw systeem . . . . . . . . . . . . . .
338 338 338 339 339
Hoofdstuk 10. Bijlagen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.1. Geı¨ ndexeerde fiscale plafonds aanslagjaren 2006, 2007, 2008 en 2009 . 10.2. Basisattest hypothecaire lening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.3. Betalingsattest hypothecaire lening ... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.4. Basisattest individuele levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10.5. Betalingsattest individuele levensverzekering . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
341 341 342 343 344 345
B. Gewestelijke tegemoet-komingen in het raam van de woning . . . . . . . . . .
341
340 340 340
Hoofdstuk 1. Algemeen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 349 Hoofdstuk 2. Vlaams gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 350 Hoofdstuk 3. Brussels Hoofdstedelijk gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 352 Hoofdstuk 4. Waals gewest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353
XXII
Het gereglementeerd hypothecair woonkrediet in Belgie¨ – Kluwer