Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
DeBad Wrijving geeft glans
Projectplan versie 0.1
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Inleiding Voor u ligt het visiedocument over DeBad. Een plek waar maatschappelijke discussie kan ontstaan, creativiteit zich kan ontplooien en waar wrijving glans genereert. DeBad is een initiatief van Lara Simons, een ondernemer met ervaring in het organiseren van evenementen, stedelijke ontwikkeling en community building. De naam van DeBad refereert aan de oude functie van het gebouw, een badhuis, en naar de toekomstige functie: een ruimte om discussies en verfrissende dialogen aan te gaan. De versie die voor u ligt is een eerste schets van hoe DeBad eruit zou kunnen zien. Met nadruk is dit geen blauwdruk en staat hij open voor partijen die mee willen doen in het plan. In een van de bijlagen vindt u een lijst met mogelijke samenwerkingspartners met wie we binnenkort contact opnemen.
Wat is DeBad? In DeBad komen mensen samen die werken aan de maatschappij. Dat kan door standpunten te willen verdedigen in een publiek debat, maar ook door producten te leveren en te ontwikkelen die bijdragen aan dat debat. In DeBad zijn werkruimtes te huur voor maatschappelijke en creatieve ondernemers. Ondernemers die een duidelijke visie hebben op de wereld en die ook graag willen delen. Hiermee wordt DeBad de een co-werkplek met een duidelijke signatuur en een eigen karakter: eigenwijs, betrokken, creatief, idealistisch, en toch commercieel. Door ondernemers met eenzelfde visie, maar uiteenlopende disciplines samen te voegen kunnen zij een meerwaarde voor elkaar betekenen. Dit is in Utrecht nog niet eerder toegepast. Wel zijn (creatieve) ondernemers op basis van het soort werk (kunsten, gaming) bij elkaar gaan werken, maar nog niet op inhoudelijke, maatschappelijke betrokkenheid. Naast het huisvesten van ondernemers gaat DeBad zich mengen in het publieke debat. Met het wegvallen van Tumult in zomer 2010 is er geen podium meer voor debat in Utrecht. Dit is een gemis dat nog niet door een andere partij is opgepakt. Juist in deze tijden van economische en maatschappelijke spanningen is het belangrijk dat er wel een plek is waar mensen met elkaar in disucssie kunnen gaan over werk en vrije tijd, onderwijs, groen leven, voedsel en cultuur. DeBad wordt DE plek in Utrecht waar zulke thema’s aan bod komen. DeBad is... - een creatieve werkplaats - een regionaal debatcentrum - een vrijplaats voor andersdenkenden - een expositieruimte - een ontmoetingsplek - een plek voor verdieping en reflectie We gaan niet alles zelf verzinnen wat anderen al eerder en goed hebben gedaan. Natuurlijk is er contact met De Balie en Pakhuis de Zwijger in Amsterdam, maar ook met anderen, zoals Stroom in Den Haag, en de De Unie in Rotterdam.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Wat gebeurt er in DeBad? In DeBad... - wordt gewerkt door ondernemers of organisaties die een kantoor houden in het pand - wordt gewerkt door flexwerkers die DeBadzaal gebruiken wanneer hier geen evenement gehouden wordt. - wordt gediscusieerd over maatschappelijke thema’s die worden aangedragen door de bezoekers en door partners van DeBad. - worden exposities getoond die discussie oproepen, of worden culturele initiatieven gesteund in de openbare ruimte om DeBad heen (en die is groot: van het nieuwe station tot de Amsterdamsestraatweg, van het Geldmuseum tot de Bijenkorf) - wordt gebrainstormd en vergaderd
Uitstraling Het pand waar DeBad is gevestigd ligt aan de Kanaalstraat 36-38-40 en is nu in gebruik als Moskee. Het pand was vroeger een badhuis en is een gemeentelijk momument. Het is een bakstenen gebouw uit de jaren 20 met een huiselijke uitstraling. Deze uitstraling wordt meegenomen naar binnen. In het pand worden sinds het gebouwd is intieme momenten gedeeld: mensen gaven zich letterlijk bloot tijdens het wassen, maar ook als ze in gesprek waren met Allah tijdens de gebedsdiensten van de Ulu Moskee. Om scherpe discussies aan te gaan moeten de deelnemers zich ook op hun gemak voelen. Daarom wordt bij de inrichting gekozen voor een warm en huiselijke vormgeving waarin referenties worden gemaakt naar de oude functies. Zo blijft de ‘kansel’ het belangrijkste spreekgestoelte en zullen de wasruimtes in gebruik blijven als expositieruimte. Ook komt de geschiedenis terug in verwijzingen naar de moskee, het badhuis en de huidige functie. De historie en locatie van de plek worden weerspiegeld door de nieuwe gebruikers van het pand, met hun muticulturele achtergrond. Lombok kent een heel actieve groep bewoners en vele organisaties die zich betrokken voelen bij de ontwikkeling van de wijk. Al deze partijen en groepen moeten zich thuis kunnen voelen in DeBad: DeBad is de huiskamer van Lombok. Meer informatie over het pand is te vinden via Aldem Makelaar: http://www.aldem.nl/nl/index.php?option=com_estateagent&act=object&task=showEO&id=58
Waarom deze locatie? Lombok is een opkomende multiculturele buurt, en al jarenlang een trekpleister voor YUPen. Maar het is ook een oude volkswijk met zijn eigen poblemen. Als je ergens de huidige maatschappij wilt bestuderen, dan is Lombok de plek waar je moet zijn. Daarnaast is de Kanaalstraat een levendige en drukke straat met veel bezoekers voor het bijzondere winkelaanbod. Er is veel horeca in de straat, maar nog weinig echte verblijfshoreca of plekken waar mensen rustig samen kunnen komen. De shoarmazaken trekken veel bezoekers, maar Kopi-Susu en Molen de Ster kunnen er nog veel meer aan. Daarvoor is het van belang dat de Kop van Lombok een prominentere plek in de hoofden van de Utrechters in gaat nemen. Zeker nu het stationsgebied getransformeerd wordt en er in de Kop van Lombok flink wat woningen en winkels bij gaan komen en het Westplein heringericht zal worden. Uit een onderzoek gedaan door de Wijkraad West en Labyrinth (www.wijkraadwest.nl) blijkt dat bewoners graag een rustige horecavoorziening, lunchroom of eenvoudig restaurant, zouden willen zien in de Kop van Lombok. Deze voorziening zou een plek kunnen krijgen in DeBad. Er is ruimte voor additionele horeca in het bestemmingsplan waardoor een lichte vorm van horeca voor de bezoekers van de exposities en debatten, en de ondernemers, mogelijk is op deze locatie.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Ook spreekt het bestemmingsplan van de ‘mogelijkheid van retail’ in de plinten van de Kanaalstraat waardoor ook een boekwinkel en een kiosk een plek zouden kunnen krijgen in DeBad. Zulke voorzieningen versterken de mogelijkheden van verdieping en reflectie in DeBad. DeBad zal genoeg bezoekers uit Utrecht kunnen trekken, zeker wanneer de Kop van Lombok getransformeerd is en er meer aantrekkelijke locaties voor bezoek zijn bijgekomen. Door de nabijheid van het station heeft DeBad echter ook de mogelijkheid om een regionale of zelfs nationale trekpleister te worden. Verdere pluspunten aan de locatie zijn praktisch: doordat het gebouw hiervóór een moskee en badhuis heeft gehuisvest, is het pand berekend op grote aantallen bezoekers en heeft het gebouw al een maatschappelijke bestemming. Dit maakt het makkelijk om het pand met relatief weinig middelen geschikt te maken tot een debatcentrum annex werklocatie. Het beoogde pand voor DeBad staat te koop omdat de huidige huurder, de Ulu moskee gaat verhuizen naar een speciaal gebouwde moskee aan de overkant van de Kanaalstraat. Het pand staat voor een vraagprijs van 1.6 miljoen euro te koop. De verkopende partij, Islamitische Stichting Nederland, gebruikt dit bedrag om de bouw van de nieuwe moskee te voltooien. Op dit moment zijn er verregaande gesprekken met een tweetal geïnteresseerden: een belegger die woningen in het badhuis wil bouwen, en een landelijke organisatie die een kinderopvang wil creëren. Beide kopers zullen het pand grondig willen verbouwen en de publieke functie die het pand altijd heeft gehad zou zo verloren gaan. Dat is jammer van de locatie en de functie die hij kan hebben voor de omgeving. Een maatschappelijk debatcentrum zou een betere invulling zijn voor dit historische gebouw.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Waarom is DeBad goed voor Utrecht? Sinds het wegvallen van Tumult heeft Utrecht geen vaste plek meer waar het maatschappelijke debat gevoerd kan worden. Dit gemis wordt nu opgevangen door organisaties als Studium Generale van de Universiteit Utrecht. Hierdoor is het aanbod van debatten diffuus geworden voor bezoekers, omdat het Studium Generale geen maatschappelijke of politieke opdracht heeft. Utrecht staat daarnaast voor een aantal spannende jaren: de economische crisis gaat veel betekenen voor de stad en haar bewoners. Het is belangrijk dat daar op een openbare locatie met elkaar over gesproken kan worden, zeker nu het politieke veld zo is gefragmenteerd en iedereen voortdurend zoekt naar argumenten om een positie te bepalen: in wat voor een stad willen wij met zijn allen leven en hoe willen we dat die eruit ziet? De Vrede van Utrecht in 2013 en Culturele Hoofdstad 2018 zijn daarnaast belangrijke ijkpunten voor de stad. Het zou bijzonder jammer zijn als in het jaar dat de Vrede van Utrecht gevierd wordt, er geen plek meer is waar mensen met elkaar in debat kunnen gaan over wat dat betekent: zoveel jaren vrede, geïnitieerd in Utrecht. DeBad kan bestaande organisaties niet alleen een locatie bieden, maar ook behulpzaam zijn bij het opstellen van een gezamenlijke agenda waarmee de debatten duidelijker op de kaart gezet kunnen worden. DeBad kan organisatorische ondersteuning bieden aan organisaties die graag een debat over een bepaald onderwerp zouden willen, maar zelf niet de capaciteit of know-how hebben om zoiets te doen. Daarnaast kan DeBad een mooie stepping stone zijn voor de verbinding van het centrum van Utrecht met Leidsche Rijn.
Waarom is DeBad goed voor Lombok? In de herontwikkeling van het stationsgebied en de Kop van Lombok wordt gesproken over nieuwe ontmoetingsplekken en het versterken van het centrum. DeBad voldoet aan deze behoefte. Daarnaast is het voor Lombok van belang om een plek te hebben waar men elkaar kan ontmoeten en waar maatschappelijke evenementen georganiseerd kunnen worden. DeBad zou HET centrum van alle actieve bewoners en organisaties kunnen worden. Nu al wordt samenwerking gezocht met bestaande organisaties zoals de winkeliersvereniging, Molen de Ster en Kopie Susu, De steun van lokale winkeliers gedaan zoals deli Persepolis en wijnhandel Besseling is onontbeerlijk.
Wat is het verdienmodel van DeBad? DeBad zal op verschillende manieren zijn financiën rond krijgen. De inkomstenbronnen bestaan uit: 1) Huurders van kantoorruimte. Zo’n 500 m2 van DeBad zal verhuurd worden aan ondernemers en organisaties die zich in een van de kantoorruimtes vestigen. 2) Verhuur vergaderruimtes. In het pand komen een of meerdere ruimtes die als vergaderruimte te huur zijn door de vaste huurders, maar ook voor mensen van buitenaf. 3) Verhuur grote zaal. De zaal waarin debatten plaats vinden wordt natuurlijk niet continu gebruikt voor discussies. Daarom zal deze ruimte ook beschikbaar zijn voor evenementen van derden. 4) Additionele horeca. Tijdens kantooruren en debatavonden zal er een horecavoorziening aanwezig zijn die een simpele lunch en diner verzorgt. Hier kunnen de ondernemers en bezoekers van DeBad dagelijks gebruik van maken. De zaal zal overdag, wanneer er geen debatten zijn, aanvoelen als een kruising tussen een expositieruimte en grand café.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
5) Productie van debatten, lezingen en discussies. Binnen DeBad is veel kennis en kunde aanwezig over maatschappelijke thema’s en de productie van een goed debat. DeBad kan daarom ook ingehuurd worden om debatten voor derden te verzorgen. 6) Debatavonden/programmering/evenementen. Om het programma van DeBad bij te wonen zullen bezoekers entree moeten betalen. Er wordt ook gekeken naar een abonnementsvorm waarbij mensen een abonnement op DeBad kunnen nemen waarmee ze gratis toegang krijgen. Ook wordt gekeken naar een abonnementsvorm voor organisaties die debatten willen organiseren waarmee ze voor een beperkt tarief een vast aantal dagdelen in DeBad kunnen huren. 7) In DeBadzaal zal overdag een flexwerkplek gerealiseerd worden. DeBad heeft de ambitie om een plek voor de buurt te zijn. Daarom is iedereen welkom om overdag in de grote zaal te komen werken.
Wie zit(ten) er achter DeBad? De initatiefnemer en trekker van DeBad is Lara Simons. Een jonge Utrechtse ondernemer met een achtergrond in Stedelijke Ontwikkeling. Ze heeft een ruime ervaring met het opzetten van grote projecten en een stevig netwerk binnen cultureel en ondernemend Utrecht. Lara was projectleider van de eerste Comme des Garçons Guerrilla Store van Nederland en betrokken bij de opstartfase van NUtrecht, een jongeren broedplaats aan de Cartesiusweg. Lara Simons zal de dagelijkse leiding van DeBad op zich nemen, maar zal niet de eigenaar van het pand worden. Hiervoor wordt een aparte stichting of bv opgezet, of een partner gezocht die het project onder zijn/haar hoede wil nemen. Lara is nu bezig met het vormen van een projectgroep waarmee DeBad gezamenlijk opgezet wordt. DeBad zal worden opgezet als een netwerkorganisatie waarbij verschillende partijen met hun kennis en kunde ondersteuning zullen bieden. - aankoop en financiering Voor de aankoop en financiering wordt een samenwerkingspartner gezocht in de vorm van een bedrijven met ervaring in ‘Cultureel vastgoed’, een bank met ambitie in cultuur of een sociale projectontwikkelaar. - verbouwing en restauratie De voorgevel van het pand is een gemeentelijk momument, en ook van binnen zijn er nog genoeg verwijzingen naar het badhuis en de moskee terug te vinden die behouden moeten blijven om de sfeer en historie van het pand recht te blijven doen. Ook is er sprake van achterstallig onderhoud in ieder geval in het houtwerk. Voor de restauratie en verbouwing wordt dan ook specifieke kennis gezocht bij een architect of aannemer met ervaring in het restaureren van monumenten. - programmering: De programmering van DeBad zal deels in handen komen van House of Commons. Dit is een initiatief van Danielle Arets en Nicoline Meijer. Dit is een nieuw Utrechts debatcentrum gericht op uitwisseling tussen kennis en cultuur. Meer informatie is spoedig te vinden op: www.houseofcommons.nl De overige programmering zal ontstaan door de samenwerking met allerlei partners. Deze komen uit politieke, MVO en creatieve hoek. - horeca Hiervoor wordt nauwe samenwerking gezocht met leveranciers en ondernemers uit de Kanaalstraat-buurt Wanneer het plan in een verder stadium is zal DeBad een Raad van Advies instellen.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Actie! Omdat het badhuis nu al een tijdje te koop staat is het zaak om snel te handelen . Daarom worden er op korte termijn gesprekken gevoerd met de mogelijke investeerders. Wanneer deze positief zijn worden de onderhandelingen met Stichting Islam Nederland gestart over de aankoop van het pand.
Reactie? Mocht u naar aanleiding van dit visiedocumente vragen of aanvullingen hebben, of om een andere reden contact willen opnemen dan kunt u een mail sturen naar Lara Simons via
[email protected] Meer informatie over Lara vindt u op: www.larasimons.nl
Creative Commons Omdat Lara Simons dit plan graag met zo veel mogelijk mensen wil delen, maar wel haar intelectueel eigendom erop wil behouden is dit visiedocument is gelicenseerd onder een Creative Commons Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken 3.0 Nederland. Bezoek http://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/3.0/nl/ om een kopie te zien van de licentie of stuur een brief naar Creative Commons, 444 Castro Street, Suite 900, Mountain View, California, 94041, USA.
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
Bijlagen: 1) bestemmingsplannen 2) wijkraadpleging winkels en horeca in west 3) lijst mogelijke partners 1) Bestemmingsplan ‘Kop van Lombok’
Uitsnede plankaart bestemmingsplan ‘Kop van Lombok 2001’
Op grond van het bestemmingsplan Kop van Lombok e.o. (12 sept. 2001) is het mogelijk om het pand aan de Kanaalstraat 36-38-40, bestemd voor ‘Woon- en detailhandelsdoeleinden’ (artikel 7), te gebruiken voor detailhandel en publieksgerichte dienstverlening; wonen, uitsluitend op de verdiepingen; horeca type D. Al deze gebruiksvormen mogen - alleen voor het pand aan de Kanaalstraat 36-40 – op alle bouwlagen worden toegepast. Het maximum aantal bouwlagen is twee. Onder maatschappelijke voorzieningen wordt verstaan: educatieve, sociaal medische, sociaalculturele, levensbeschouwelijke, recreatieve voorzieningen en voorzieningen ten behoeve van openbare dienstverlening, alsmede ondergeschikte detailhandel ten dienste van deze voorzieningen. Onder publieksgerichte dienstverlening wordt verstaan: dienstverlening door een bedrijf of instelling dat in hoofdzaak baliewerkzaamheden verricht of andere diensten verleent gericht op het publiek, zoals een stomerij, wasserette, kapper, pedicure e.d., met uitzondering van prostitutie. Zaalverhuur en gebruik voor congressen en seminars als hoofdgebruik valt onder een horecabedrijf. Onder horeca type D wordt verstaan: restaurant, bistro, crêperie, lunchrooms, koffie-/theehuis en ijssalon. Het is een horecabedrijf dat tot hoofddoel heeft het verstrekken van maaltijden voor consumptie ter plaatse, met als nevenactiviteit het verstrekken van alcoholhoudende en
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
alcoholvrije dranken. Als maar een deel van het pand wordt gebruikt voor horeca en dit geen zelfstandige horeca is met een eigen ingang dan kan sprake zijn van additionele horeca. Bij deze categorie gaat het om horeca-activiteiten die neven- of ondergeschikt zijn aan de hoofdfunctie van de instelling. Deze activiteiten worden juridisch-planologisch gezien niet onder de functie 'horeca' begrepen, maar onder de bestemming van de hoofdfunctie van de instelling (sociaal-culturele/maatschappelijke/(sportief-)recreatieve doeleinden) gerekend.
Bestemmingsplan Kop van Lombok eo, 12 september 2001 http://ro-online.robeheer.nl/0344/00C41970-7BB5-4778-A8B9-47ADC903BC6E/v_NL.IMRO. 03440000BPK12-.pdf Kop van Lombok 1e herziening juni 2010: http://www.utrecht.nl/images/DSO/stedenbouw/Juridische_Zaken/ Kop_van_Lombok_1e_herziening_april2010/ Bestemmingsplan_Kop_van_Lombok_eo_1e_herziening.pdf
2) Wijkraadpleging Winkels en Horeca in West Op welk type horeca moet West zich al dan niet richten? Kop van Lombok/Lombokplein: Een grand café wordt het meest genoemd als gewenste horecageldeenheid op de Kop van Lombok/het Lombokplein. Ook een gespecialiseerd restaurant, een lunchroom, een eenvoudig restaurant en een ijssalon zijn volgens veel respondenten wenselijk. Horecagelegenheden waar het gebied zich juist niet op zou moeten richten zijn in het bijzonder het type afhaal/snackbar/ kebabzaak, een uitgaansgelegenheid/ dancing en een koffiehuis. Volledige advies: http://www.wijkraadwest.nl/images/docs/2011/110303_PublieksversieWijkraadWest.pdf
Visiedocument DeBad, versie 0.1 door Lara Simons, CC BY-NC-ND, januari 2012
3) Lijst mogelijke samenwerkingspartners: Mochten er partijen over het hoofd gezien zijn, of partijen die liever niet in deze potentiele partnerlijst staan, laat dat dan weten via
[email protected] - Universiteit Utrecht - Aorta - Wijkraad West - Wijkbureau West - Kosmopolis - Wilde Westen - Linken Leggen Lombok - Kopi Susu - Molen de Ster - Wishing Well West - Vrede van Utrecht - Bibliotheek Utrecht (West en Bibliotheek++) - Ulu Moskee - Buurthuis Rosa - Ontwikkelgroep Lombok Cebtraal - WiiCity - Lombox - Wijk Ontwikkel Maatschappij Lombok - de Utrechtse Musea - Nieuw Utrecht - Academie van de Stad - Hogeschool Utrecht - Huis aan de Werf - Theater Kikker - CultDealerEnzo - Versvermaak - NUtrecht - SWK - Triodos - Projectontwikkelaars (bv Bouwfonds/TCN) - Corporaties - (Gemeente Utrecht) - 1meter98 - Young Mindz - Mili Gurus - Lize - Politieke Partijen - Werkbedrijf Utrecht - Multicultureel Netwerk Nederland - Nederland in Dialoog - 1% club - Durf Te Vragen - &Samhoud - Rabobank