1
De Wetenschapsagenda Dirk Jan van den Berg Chair of the 3TU-Federation AcTI 16 februari 2015 Trippenhuis Amsterdam
De Wetenschapsvisie kondigt de Wetenschapsagenda aan Uitgangspunten
2 • • •
Nederlandse wetenschap van wereldformaat Wetenschap met maximale impact Wetenschap is een broedplaats voor talent
•
De agenda richt zich niet op al het onderzoek, maar op die thema’s waar afstemming en samenwerking meerwaarde heeft.
•
De agenda inspireert en neemt schotten weg tussen instellingen, wetenschapsgebieden of sectoren.
•
De Nationale Wetenschapsagenda zorgt voor een optimale aansluiting met Horizon 2020, is nauw verbonden met de topsectoren-aanpak en moet leiden tot meer betrokkenheid van de (regionale) overheid, het bedrijfsleven en TO2instituten.
•
De inspirerende werking en aansluiting bij maatschappelijke behoeften hebben een wervende kracht op het aantrekken van derdegeldstroom-middelen voor de prioritaire thema’s.
Wat is de Nationale Wetenschapsagenda •
Onze ambitie voor 2025 is dat de Nederlandse wetenschap maximale impact heeft en meer verbonden is met de maatschappij en het bedrijfsleven.
•
Deze agenda geeft richting aan de inhoudelijke prioriteiten en legt verbindingen tussen het onderzoek van universiteiten, onderzoeksinstituten, bedrijven en overige kennisorganisaties.
•
Het gaat erom de sterkten van de disciplines (alfa, bèta en gamma) te gebruiken om verbindingen te leggen en zo maatschappelijke en wetenschappelijke vraagstukken over de grenzen van wetenschapsdisciplines heen gezamenlijk aan te pakken.
Door wie en wanneer •
Het kabinet geeft de kenniscoalitie – thans bestaande uit VSNU, KNAW, NWO, Vereniging Hogescholen, TO2, VNO-NCW en MKB Nederland – de opdracht om het voortouw te nemen en uiterlijk in het najaar van 2015 met een voorstel voor een Nationale Wetenschapsagenda te komen.
•
Zij zullen hierbij alle relevante partijen betrekken zoals de Jonge Akademie, de Nederlandse Federatie van Universitair Medische Centra (NFU), vakdepartementen, provincies en andere decentrale overheden, de boegbeelden van de topsectoren en rijksinstituten zoals het KNMI en het RIVM.
•
Wetenschappers, onafhankelijke en creatieve denkers worden uitgenodigd mee te denken. Gedacht wordt aan Spinozaprijswinnaars, de Nationale Denktank, Chief Technology Officers, maar ook aan innovatieve ondernemers, en pioniers binnen maatschappelijke organisaties of de publieke sector.
Inspiratie uit het buitenland voor de Wetenschapsagenda 3
Denemarken - Research 2020 •
•
‘in regard to growth, employment, and welfare using major societal challenges as starting point’ heeft DK 5 prioritaire onderwerpen gedefinieerd: 1) a society with a green economy, 2) a society with health and a quality of life, 3) a hightech society with innovation capacity, 4) an efficient and competitive society, 5) a competent, cohesive society
Die neue Hightech-Strategie Innovationen für Deutschland
Proces sinds 2008; update september 2012
UK - Our plan for growth: Science and Innovation •
Approach: 1) deciding priorities, 2) nurturing scientific talent, 3) Investing in our scientific infrastructure, 4) Supporting research, 5) Catalysing innovation, 6) Participating in global science and innovation
•
Focus: 1) achieving excellence, 2) agility, 3) collaboration between disciplines, sectors, institutions, people and countries, 4) the importance of place, where people and organisations benefit from mutual proximity, 5) the modern demand for openness and engagement with the world
•
the 8 great technologies: 1) Big data and energyefficient computing, 2) Satellites and commercial applications of space, 3) Robotics and autonomous systems, 4) Synthetic biology, 5) Regenerative medicine, 6) Agri-science, 7) Advanced materials and nano-technology, 8) Energy and its storage
•
£ 5.9 bln. extra 2016-2021
•
STEM, STEM and once more STEM
•
December 2014; follow up on industrial strategy
Content
DK
•
BRD VK •
Process
Conditions
1) Digitale Wirtschaft und Gesellschaft, 2) Nachhaltiges Wirtschaften und Energie, 3) Innovative Arbeitswelt, 4) Gesundes Leben, 5) Intelligente Mobilität, 6) Zivile Sicherheit Update september 2014, maar prioriteiten dateren al vanaf 2010
?? ? Science for competition
Science for competition
langere termijn
Science for society
Science for Science
Biomedische wetenschappen
Technische wetenschappen
Natuurwetenschappen
Sociale wetenschappen
Geesteswetenschappen
Science for Society
?? ?
?? ??
Science for science
Wetenschappers Innovators
kortere termijn
Maatschappelijke vragen
4
Topsectoren
‘Festival van vragen’ op te halen met 3 conferenties (wetenschap, bedrijven en maatschappelijke organisaties)
Thematisch grid - ca. 10 thema’s
Hoe krijgt de Wetenschapsagenda vorm?
De implementatie van de Wetenschapsagenda 5
Implementatie •
De Nationale Wetenschapsagenda zal een belangrijke rol krijgen bij de profilering van universiteiten. Een deel van de bekostiging binnen de eerste geldstroom, met name dat deel dat vrijvalt door het maximeren en verlagen van de promotieparameter, zal anders worden gericht om de profilering van universiteiten te ondersteunen (p27)
•
In het strategisch plan van NWO wordt uitgewerkt hoe de bestaande financierings- instrumenten van NWO worden ingezet voor de prioriteiten van de Nationale Wetenschapsagenda. Zoals afgesproken in het regeerakkoord is er €275 miljoen per jaar beschikbaar voor programmatisch onderzoek voor de topsectoren, waarbij de publiek-private samenwerking voor excellent fundamenteel onderzoek wordt voortgezet. We vragen NWO en de topsectoren de inhoudelijke prioriteiten van de tweede geldstroom en de innovatie- contracten optimaal aan te laten sluiten bij de wetenschapsagenda (p28).
•
Financiering via NWO wordt mede afhankelijk gesteld van investeringen door deelnemende partijen (matching en cofinanciering). Voorstellen worden beter beoordeeld als er wordt samengewerkt met bedrijven en instituten voor toegepast en praktijkgericht onderzoek, bijvoorbeeld in regionale samenwerkingsverbanden (zie ook paragraaf 2.7). Dit zal een hefboom vormen op het financiële commitment van private en maatschappelijke partijen en van (regionale) overheden. Met deze focus van NWO op de wetenschapsagenda, de topsectoren en de profileringsafspraken van universiteiten worden de eerste en tweede geldstroom gezamenlijk meer gericht op nationale prioriteiten.
•
De Nationale Wetenschapsagenda biedt een kans om fundamenteel onderzoek te verbinden met praktijkgericht en toegepast onderzoek.
•
De prioriteiten van de Nationale Wetenschapsagenda geven richting aan investeringen in infrastructuur (zie paragraaf 1.2.4).
•
De Nationale Wetenschapsagenda krijgt een rol in de evaluatie en dynamisering van het institutenstelstel (zie paragraaf 1.2.5).
•
Wanneer er in 2016 nieuwe Zwaartekrachtpremies worden toegekend, wordt er maximaal ingezet op de speerpunten van de Wetenschapsagenda. Projectvoorstellen moeten vanzelfsprekend allereerst van het allerhoogste wetenschappelijke niveau zijn.
Veel initiatieven tegelijkertijd 6
• • •
Laat de instellingen hun werk doen Laat NWO zich concentreren op de ‘core-business’: wetenschap financieren op basis van excellentie criteria Don’t change winning teams (FOM, STW)
Strategische agenda Wetenschapsagenda Wetenschapsvisie
IBO
Prestatie afspraken Topsectoren
2011
Evaluatie Review Ctee TKI’s
2012
2013
2014
H2020
2015
2016
Midterm H2020
Omvang van Beta en Techniek in Nederland - NL STEM-land? 7 Wat bepaalt eigenlijk echt het profiel van de Nederlandse wetenschap? In feite bepaalt de keuze van Nederlandse scholieren de onderzoeksportefeuille van universiteiten
Relative omvang van de bètadisciplines ten opzichte van de wereldportfolio NOWT rapport 2005
tabel 4.6
WTI2 rapport 2011 tabel 19
WTI2 rapport 2014 Tabel 3
Wiskunde
0,85
0,63 (impact 1,04)
0,54 (impact 0,98)
Chemie
0,89
0,69 (impact 1,58)
0,60 (impact 1,56)
Fysica en Materiaalkunde
0,78
0,61 (impact 1,81)
0,57 (impact 1,77)
WTI
Nederland glijdt weg in de exacte wetenschappen!!
CBS
Ook zorgen over de Engineering Sciences, bijv. in H2020
How to frame fundamental research: blue sky vs greenback?
8
Curiosity driven research (blue sky) is often regarded as more fundamental, while application inspired research is seen as more pragmatic and closer to the market (greenback).
Pragmatic - shorter term
rate o p r Co
R&D
V
ogy
ol n h Tec ns & io rch nisat a e a s Re Org
This modified version of the Stoke’s diagram serves to clarify that fundamental and pragmatic should not be interpreted as opposite poles of the same axis.
Application inspired
Curiosity driven
TUDelft
Delft University of Technology
Universities of Technology Comprehensive Research Universities Curiosity Fundamental
Fundamental - longer term
X
Application Pragmatic
Science systems - conditions / trends / responses 5th EU- Japan Science Policy Forum Science 2.0: Science in transition Dirk Jan van den Berg Kyoto 5th of October 2014
Fundamental conditions
Societal challenges Resilient economies
Career proposition Infrastructure Facilities Campuses
Science Funding Autonomy of academic institutions
Responses
Simply brilliant ideas
Tasking
Multidisciplinarity Multi-party consortia
Teaming
‘New partners' Open access
Science
Transparancy - data
Game changers
TUDelft
Delft University of Technology
Transpiring ICT-technologies Connectivity
Global awareness societal challenges Complexity
Communication Peer mechanisms
Tracking
Societal appreciation
Increase in computational power
Research technologies: 'the Nano-level'
Data abundance
# of researchers New players
Societal involvement
Training
Graduate Schools (Erasmus) Exchange On line education
Budgettaire inspanning voor R&D 10
6200 5900 5600 5300 5000
2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
De Wetenschapsagenda ‘kansen en bedreigingen’ 11
Upside • Nadruk op inspirerende verbinding tussen gebieden, instellingen en sectoren is de toekomst; het proces is een uitstekende oefening Prachtige kans om een maatschappelijk breed debat over wetenschap te hebben en draagvlak te creëren voor wetenschap in het algemeen • Start van een veel dynamischer debat over wetenschap; wij zijn nu ruim op tijd voor een goede insteek in de mid term H2020 en, later, H2030 etc. •
Downside • Politiek gebruikt agenda aan om wetenschap te gaan ‘programmeren’ en ziet over het hoofd dat via strategie- en instellingsnota’s al heel veel vastligt; olifant in de porseleinkast • Beleidsvoornemens moeten gefinancierd worden door herschikking binnen bestaande middelen; het agendaproces wordt daardoor strategisch • Het proces wordt te ‘Nederlands’ en ontkent de grote interactie van de wetenschap met het buitenland
Wat zouden 3TU en WUR kunnen inbrengen samen met TNO en STW? 12
Decentrale en Duurzame Energiesystemen en –opslag
Het realiseren van een schone, veilige, betrouwbare, klimaatneutrale en betaalbare energievoorziening in Nederland
Autonomous & cooperative mobility
Het creëren van mogelijkheden (technologie, infrastructuur) voor veiliger, efficiënter, betrouwbaarder, sneller en duurzamer vervoer
Leefbaarheid Grote Steden
De transitie naar ‘smart cities’: duurzame en leefbare steden waarbij vernieuwingen op allerlei gebieden worden geïntegreerd in de complexiteit van de stad
Materiaalschaarste
Hergebruik en nieuwe materialen en realiseren van volledig hergebruik van zeldzame materialen en vervanging door biobased en alomtegenwoordige materialen
Personalised Health
Realiseren van een gezondheidzorg die persoonlijk, preventief, predictief en participatief is: een hogere effectiviteit en minder kosten
Smart Industry
Disruptieve verandering van waardeketens en sectoren door de opkomst van digitalisering en nieuwe (productie-)technologie in de industrie
Digital Society
Effectief en veilig gebruik van informatie en gegevens door modernisering van infrastructuur en software.
Integraal Waterbeheer
Beter omgaan met water met minder kosten en een transitie van technologie van een “rijke” samenleving naar ontwikkelingsgebieden.
Food and Nutrition security
Productie van meer voedsel en biobased materials met minder belasting van de aarde: door alle materiaal, energie en water te gebruiken of opnieuw in de productie van voedsel en biobased materialen te stoppen
Voeding & Gezondheid
Verbetering van voedingspatroon van mensen door ‘customized nutrition’
