De Wet natuurbescherming

Kennisbijeenkomst natuurwetgeving

28 januari 2016

Consequenties voor gemeenten

De Wet natuurbescherming Omgevingsdienst West-Holland, Leiden, 28-1-2016 Wim Heijligers m.m.v. Vincent Wisgerhof

Opbouw presentatie 1. Natuurbeschermingswetgeving; bescherming van gebieden en soorten 2. Consequenties voor gemeenten 3. Noodzakelijke acties en doorlooptijden

Omgevingsdienst West-Holland i.s.m. Tauw

1


28 januari 2016

Regelgeving natuurbescherming • Internationaal: EU Vogelrichtlijn en Habitatrichtlijn: bescherming gebieden en soorten • Wet natuurbescherming (Wnb) vervangt Natuurbeschermingswet, Flora- en faunawet en Boswet • Wnb treedt in werking medio 2016? of 1/1/2017? • Wnb haakt aan op Wet Algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo)

Algemeen • Gemeente krijgt grote verantwoordelijkheid via verplicht aanhaken bij omgevingsvergunning • Gemeente krijgt te maken met begrippenkader, zoals:

• gunstige staat van instandhouding van een natuurlijke habitat / van een soort • wat is/zijn instandhoudingsdoelstellingen, verstoring, verblijfplaatsen, (voorwaardelijke) opzet enz. enz.


2


28 januari 2016

Natura 2000-gebieden

• Vergunning (c.q. vvgb) nodig bij verslechtering habitats of significante verstoring van soorten

• Toetsing aan natuurlijke kenmerken van een gebied i.c. de instandhoudingsdoelstellingen (habitats en soorten) • Passende beoordeling wanneer plan of project (afzonderlijk of in cumulatie) significante gevolgen kan hebben • Geen verplichte koppeling meer van Passende beoordeling met plan-MER

Gebiedsbescherming • Drempelwaarden en maximale afstanden voor effecten:

• stikstofdrempelwaarde 1mol/ha/jaar; afstandsnorm wegen 3 km; vaarwegen 5 km • kan ook voor andere effecten

• Status beschermde natuurmonumenten vervalt • Wnb regelt niet bescherming van Natuurnetwerk Nederland (voorheen EHS; bescherming loopt via provinciale verordening)


3


28 januari 2016

Natura 2000-gebieden en (te vervallen) beschermde natuurmonumenten

Bescherming soorten • Alle inheemse vogels (Vogelrichtlijn) • Veel soorten blijven beschermd vanwege internationale verplichtingen • Van circa 200 soorten verdwijnt de beschermde status (bijv. kleine modderkruiper, orchideeën)

• Er komen 83 soorten bij die beschermd worden (nationale lijst)


4


28 januari 2016

Verbodsbepalingen soorten • opzettelijk doden of vangen • vernielen of beschadigen van voortplantings- of rustplaatsen (bij vogels en dieren nationale lijst alleen indien met opzet incl. voorwaardelijke opzet; bij dieren van Habitatrichtlijn geen opzetvereiste)

• opzettelijk verstoren (niet bij dieren nationale lijst; bij vogels tenzij dit niet van wezenlijke invloed is op de staat van instandhouding; bij dieren van Habitatrichtlijn geen tenzij)

• opzettelijk plukken, verzamelen etc van planten

Ontheffing / vrijstelling soorten • Bij ontbreken alternatieven • Vanwege volksgezondheid, openbare veiligheid, luchtverkeer, belangrijke schade e.d. • Vanwege andere redenen van groot openbaar belang (geldt niet voor vogels)

• Vanwege ruimtelijke ontwikkeling, schadebestrijding, bestendig beheer of onderhoud en in het algemeen belang (alleen soorten nationale lijst)

• Mits geen verslechtering van de staat van instandhouding (vogels en soorten Habitatrichtlijn)

• Vrijstelling indien gewerkt wordt volgens gedragscode


5


28 januari 2016

2. Consequenties van de nieuwe wet voor gemeenten: een grotere verantwoordelijkheid

Heeft aanvraag effecten op natuur? • Bij mogelijke effecten van een locatiegebonden activiteit voortaan verplicht aanhaken van Wnb bij Wabo → vvgb bij provincie vragen • Verbod om zonder omgevingsvergunning:

• project te realiseren of andere handeling te verrichten met mogelijk schadelijke effecten op Natura 2000-gebieden; • of handelingen uit te voeren die betrekking hebben op verbodsbepalingen vanwege beschermde soorten dieren en planten


6


28 januari 2016

Omgevingsvergunning Bij mogelijke effecten op natuur: • Omgevingsvergunning kan alleen worden verleend op gronden als genoemd in Wnb • Omgevingsvergunning wordt niet verleend dan nadat bevoegd gezag vvgb heeft afgegeven • Bij ingewikkelde aanvraag mogelijk te kiezen voor gefaseerde verlening omgevingsvergunning • Tip: bespreek in vroeg stadium natuuronderzoek met aanvrager

Overige verantwoordelijkheden gemeente • Vaststelling bebouwde kom (vanwege jachtuitoefening, vellen van houtopstanden) • Regelgeving bepaalde type houtopstanden (van bosbouwbedrijven, fruit- en knotbomen buiten bebouwde kom • Bestrijding schadelijke of overlast veroorzakende soorten binnen bebouwde kom (na vrijstelling, bijv. meeuwen)


7


28 januari 2016

Wat komt er op gemeente af? • Verplichting om bij aanvraag omgevingsvergunning te beoordelen of sprake kan zijn van effecten op N2k-gebieden en beschermde soorten • Of beter: bij aanvraag beoordelen of kan worden uitgesloten dat… • In die gevallen waarin effecten worden verwacht (of niet kunnen worden uitgesloten) moet vvgb bij provincie worden gevraagd

Toezicht en handhaving • Bevoegd gezag omgevingsvergunning is bevoegd gezag toezicht en handhaving • Handhaving actief of passief? • Handhaving kan in coördinatie met buitengewone opsporingsambtenaren van provincie en andere instanties


8


28 januari 2016

3. Bewustwording; doorlooptijden

Wat moet gemeente weten? • Gemeente moet kunnen vaststellen of effecten al dan niet kunnen worden uitgesloten om te beoordelen of vvgb nodig is • (alternatief: check dit bij Omgevingsdienst) • Moet dus weten waar beschermde gebieden liggen en waar beschermde soorten voorkomen • ‘Externe werking’ beschermde gebieden: tot op vele km invloed van stikstof, foeragerende vogels/vliegbewegingen ver buiten gebied enz.


9


28 januari 2016

Ligging Natura 2000-gebieden

Effecten op Natura 2000-gebieden


10


28 januari 2016

Meervleermuis (1) • Internationaal beschermde soort èn instandhoudingsdoelstelling Natura 2000-gebieden • Daarbuiten vlieg- en migratieroutes via watergangen • Effecten op leef- en foerageergebied en vaste migratieroutes door: • Lantaarnpalen • Windmolens • Dempen watergang

Meervleermuis (2)

Bron: “De Meervleermuis in Nederland” (Haarsma, A.-J, 2011)


11


28 januari 2016

Natuurtoets (“quickscan natuur”; 1) • Toetsing activiteit aan Wnb • Wanneer noodzakelijk (o.a.): • Particuliere initiatieven • Ruimtelijke ontwikkelingen • Beheer & onderhoud

• Let op (niet via Wabo):

• Aantasting NNN • Bestemmingsplan(wijziging) • Evenementen/festivals

Natuurtoets (2) • Op basis van bureaustudie en oriënterend veldbezoek • Doorlooptijd: enkele weken

• Uitkomst: effectbeoordeling op gebieden en soorten • Passende Beoordeling? • Nader soortgericht onderzoek?

• Vroegtijdig in planvorming!

• Soortgericht onderzoek & aanvraag vvgb = lange doorlooptijd!


12


28 januari 2016

Soortgericht onderzoek • Methode: vleermuisprotocol, soortenstandaard e.d. • Vleermuizen: batdetector

• ten minste 4 bezoeken in mei-juli & aug-sept • ‘s nachts/ ’s ochtends

• Vogels: zichtwaarnemingen

• Soortsafhankelijke broedperiode: – kerkuil 1 febr – 31 aug – huismus 1 apr – 31 aug – gierzwaluw 1 jun – 15 jul

• Aantal bezoeken per soort: 2 à 3

Doorlooptijd bij aanwezigheid beschermde soort

• Doorlooptijden

– ‘Quickscan’ enkele weken – Soortgericht onderzoek enkele maanden tot een jaar – Aanvraag vvgb maximaal 26 weken – Omgevingsverg. dan via uitgebreide procedure – Totale duur al snel anderhalf jaar

• Kan het korter?

– Zorg ruim vóór aanvraag voor soortgericht onderzoek indien nodig – Uitzondering voor werken conform gedragscode (voor lang niet alle soorten en situaties beschikbaar)

– Vrijstelling voor nationaal beschermde soorten (voor Wnb nog niet geregeld)


13


28 januari 2016

Hulpmiddelen bij beoordeling • Abonnement NDFF

• uitgebreide natuurgegevens per soort

• Soortenstandaarden:

• uitleg hoe om te gaan met een beschermde soort

• Gedragscode:

• Voor afzonderlijke gemeente of samenwerkingsverband • Voor specifieke sectoren (bosbeheer, waterschappen)

• Natuurkaart

• Specifieke verspreidingsgegevens per gemeente

Bron: De Jong, 2014


14

De Wet natuurbescherming

Recommend Documents