De Weg van de Franken I

De Weg van de Franken I Ben Teunissen

T

De Weg van de Franken I

Maastricht - Grote Sint Sint--Bernhardpas + 945 km Onderdeel van de Via Francigena

Ben Teunissen

Opnieuw verbeterde druk, januari 2016 Tekst, kaarten en tekeningen © Ben Teunissen, 2016 Ontwerp en lay-out Ben Teunissen Kaarten ©www.OpenStreetMap.org en www.creativecommons.org Tracks www.GPSies.com Fotografie Carla Teunissen-Meijer Foto voorkant: etappe VF5 (Jaucourt) Uitgave in eigen beheer T www.wegvandefranken.nl [email protected]

ISBN 978-90-484-30260 (eGuide) Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgenomen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Ondanks alle aan de samenstelling van dit boek bestede zorg kan noch de auteur, noch de uitgever aansprakelijkheid aanvaarden voor schade die het gevolg is van enige fout in deze uitgave.

Introductie

Pelgrim worden

Petrus, Sint Pieter Rome (zie pagina 17)

De reden hiervoor noemen de Hopi-indianen Koyaanisqatsi : je wilt loskomen van de hectiek van het dagelijkse bestaan of van het leven in onbalans. Loslaten, op jezelf teruggeworpen

willen worden, met je benen letterlijk weer gronden. En daar kan de natuur wellicht een fiks handje bij helpen; er ontstaat met deze wandeltocht een flinke afstand tussen je normale dagelijkse leefwijze door je weken achtereen, los van alle normale luxe, aan de elementen over te Le Soleil (langs etappe 3), Liège

Afgezien van religieuze aspecten zijn er voor pelgrims vele redenen om op pad te gaan. Het doel zelf kan een belangrijk uitgangspunt zijn, maar wellicht kies je meer voor de weg naar dat doel. En wanneer puur de fysieke activiteit je aanspreekt, dan kun je met deze wandelgids al een gelukkig mens worden. Of je vindt de (kunst)historische aspecten van bijzondere betekenis en je probeert ook vooral kennis en ervaring op te doen. Wanneer je de vele bronnen rond het pelgrimeren in boeken en op het internet op waarde schat, is er bijna altijd een speciale vorm van spiritualiteit als onderliggende reden te vinden. Een van de vele redenen om te pelgrimeren kan het verlangen zijn naar een tijdelijke of blijvende andere manier van leven.

leveren. Een dag niet gewandeld betekent dan een dag niet geleefd. Natuurlijk kun je dit alles niet los zien van de ontmoetingen: je geeft je geliefden, vrienden en familie een andere plek in de dagelijkse rangorde. Niet voor niets organiseren pelgrims zich in verenigingen, zij willen de herinneringen aan al die bijzondere ontmoetingen tijdens hun pelgrimages levend houden. Zonder zwevend te willen worden, stelt het op pelgrimstocht gaan nu eenmaal andere invullingen en eisen, dan het plannen en uitvoeren van een vakantiereisje. Het plan voor je tocht kan vorm en inhoud krijgen door de bijzondere context. Dat gevoel wil ook de film uit 1982 ‘Life out of Balance’, beter bekend onder de titel Koyaanisqatsi, oproepen. En aan het hypnotiserende effect van de vertraagde en soms versnelde filmbeelden werkt de muziek van de componist Philipp Glass

5

ETAPPE

9

Saint-Pierre

Van Dinant naar Hastière

Hastière Wanneer je bij de Saint-Pierre arriveert, dan ben je in Hastière -par-delà; links aan de overkant van de rivier vind je het ‘echte’ Hastière, terwijl aan je rechterhand en iets hoger HastièreLavaux ligt. Het is een knooppunt in dit toeristische deel van de Belgische Ardennen. Behalve de bijzondere sfeer van het bijzonder fraai gelegen dorp, is voor pelgrims de abdijkerk Saint -Pierre interessant., in de elfde eeuw gesticht door Ierse monniken. Het bouwwerk straalt de robuuste stijl van het Romaans uit: een massieve toren met weinig opvallende decoratieve elementen. Het schip

wordt ondersteund door vierkante pijlers, waarop rondbogen steunen. Onder het in de dertiende eeuw aangebouwde gotische koor bevindt zich een prachtige romaanse crypte met enkele merovingische sarcofagen en oude relieken. In het interieur zijn, naast koorstoelen uit de zestiende eeuw, nog enkele muurschilderingen uit de dertiende eeuw bewaard gebleven; en er is ook bijzonder beeldhouwwerk te bewonderen, zoals de kruisweg van de kunstenaar Lambert Lombart. Ook de grotten van de Pont d’Arcole en het mooi gelegen kasteel Freÿr en haar tuinen zijn de moeite van een bezoek waard.

NEGENDE ETAPPE IN HET KORT ++

Niveau

4:15 uur Duur

15,7 km Lengte 42

karakter: een landschappelijk gevarieerde wandeling over rustige wegen en paden met direct in Dinant en later vanaf Anseremme enkele korte, maar pittige stijgingen en afdalingen. horeca en winkels: je vindt in bijna alle plaatsjes langs de route een bar of restaurant; in Hastière zijn in de buurt van de rivier enkele voorzieningen zoals Restaurant Le Beau Rivage aan de

Rue de la Meuse 6, maar je kunt er ook gebruik maken van een Table d’Hôtes bij de familie Cornet-Fastrez 32 82 615776 aan de Vieille Route de Givet 19b [les [email protected]] pelgrimsverblijf: prima verblijf met keuken biedt de Gîte d’Etappe (Stéphanie Meskens) aan de Place Emile Binet 2, 32 082 647212.

Op weg naar de Via Francigena: tiende etappe

Afscheid van de Meuse

Routebeschrijving Deze etappe start bij de Abbatiale. Je gaat over de brug naar de overzijde. Je zoekt het pad tussen de oude spoorlijn en de N96 in zuidwestelijke richting op, om na 200 m de N96 te kruisen. Je volgt ruim 1 km de weg (Rue de la Thylère Halage) langs de oever van de Meuse. Na de sluis en stuw kom je opnieuw bij de N96. Je steekt deze over en gaat via de Rue Louis Bossus, die een bocht naar links maakt, naar de oude spoorweg. In Hermetonsur-Meuse [3 km] kruis je de spoorweg en je

Ravel nar Mariemburg

43

ETAPPE

gaat linksaf in zuidoostelijke richting richting Mariembourg. Na 400 m, bij de laatste huizen, blijf je rechtdoor gaan over deze Ravel langs het Bois de Brejoul. Na 4 km negeer je zijwegen naar Agimont [8 km] en blijft de Ravel volgen. Na bijna 2 km kruis je de N40 om aan de overkant rechtdoor het pad langs akkers en bosranden te volgen. Na 1,5 km verlaat je de Ravel en ga je bij de verharde weg linksaf. Ruim 1,5 km verder nader je via de N99 het dorp Doische [13,1 km], waar je bij de kerk eindigt.

10

Een aantrekkelijke en korte wandeling door de afwisselende omgeving van het Forêt des Ardennes. Na het verlaten van de vlakke weg langs de rivier de Meuse voert deze etappe over de heuvels van het Bois de Brejoul naar het dorp Doische, waarvan de bescheiden kerktoren aan de horizon opdoemt.

Van Hastière naar Doische

Saint-Georges

ETAPPE

10

Helpt vooruit kijken? Al direct aan de overkant van de brug over de Meuse laat De Weg van de Franken de GR 654 voor wat deze is. Dus niet 27 km door het dal van het beekje Grande Eau naar Soulme en vervolgens naar Vodelée, maar na 4 km neem je afscheid van de Meuse om met een geleidelijke klim over het fietspad (Ravel) naar Doische te wandelen. Je kunt daar bv. kiezen voor de bijzondere overnachtingsplek Le Carmel, maar met maximaal 20 kilometer van de volgende etappe erbij kun je ook eindigen in Olloy-sur-Viroin. Gedurende die etappe 11 zijn er ook mogelijkheden in Mazée (na 9,5 km) of Treignes (na 13 km). Kijk dus even vooruit om de keuze te maken die bij je past… Doische In de Vallées des Eaux Vives vormen tien dorpen samen een gemeente, waarvan zich in Doische de Mairie bevindt. De streek probeert zich toeristisch te promoten: dat is te merken aan de talrijke wandelmogelijkheden die je onderweg tegenkomt, maar ook door de vele verblijfsmogelijkheden in deze regio. In het dorp zelf is behalve de kerk gewijd aan SaintGeorges geen bijzondere bebouwing te vinden.

TIENDE ETAPPE IN HET KORT + Niveau

3:15 uur Duur

12,3 km Lengte

44

karakter: na een vlakke start en een geleidelijke klim, volgt een prachtige wandeling over rustige wegen en paden. horeca en winkels: je komt vanaf de Ravel geen bar meer tegen; neem eten en drinken mee voor onderweg. In Doische vind je bij de ingang van het dorp een supermarkt. pelgrimsverblijf: een prima plek vind je in de gîte rural Pierre Vives van Hélène Leyers 32 82 678606 aan de Rue Martin Sandron 154b; meer adressen in Doische vind je bij Adressen achter in deze gids. Ook een heel erg leuke overnachtingsplek

in Matagne-la-Petite biedt de gestionnaire Carine Struyvelt 32 82 678709 pelgrims op weg naar Santiago en Rome; dit dorp ligt ongeveer 3 km verder in westelijke richting via de dorpen Gimnée en Romerée of vanuit Mazée (etappe 11). Je vindt er ook de chambre d’hôtes Le Compostelle; deze gîte maakt - evenals L’Ermitage, een huisje voor 2 à 3 personen - onderdeel uit van het Centre d’Hébergement Le Carmel 32 60 312585 (Rue du Carmel 8). Vanaf Matagne-la-Petite ga je 3,5 km in zuidelijke richting om in Vierves-sur-Viroin de route in etappe 11 op te pakken.

Op weg naar de Via Francigena: elfde etappe

Even over de grens

Viroinval (met veel braamstruiken!)

Olloy-sur-Viroin Dit dorp is door de ligging in de vallei van de rivier de Viroin geliefd bij toeristen. De kerk is gewijd aan de Notre-Dame-del’Assomption en gebouwd in het midden van de negentiende eeuw. Het is een opvallend markeringspunt in dit dorp. Niet alleen de pelgrimerende wandelaars komen in deze omgeving aan hun trekken, ook zijn er voorzieningen voor paardrijden, kun je er kajakken op de Viroin of een ritje maken met de stoomtrein. Wanneer je nog energie over hebt, kun je een wandeling naar het oorlogsmonument op de heuvel bij het dorp maken; je kunt daar tussen de gele brem een prachtig uitzicht hebben op het dorp en de omgeving. Aan de overkant van de Viroin leidt een route, gemarkeerd met gele ruiten, je door de bossen naar een verschansing, een oppidum, dat hier tussen 650 en 550 voor Christus werd opgericht. 45

ETAPPE

Treignes

Treignes Al in de Gallisch-Romeinse tijd werden hier tempels, vestingen en woonvilla’s gebouwd langs de N99, toen een belangrijke handels- en pelgrimsroute. Bij opgravingen zijn fundamenten blootgelegd van huizen, waarvan je nu de gerestaureerde resten nog kunt bezoeken. Interessant is de ingenieuze wijze waarop een verwarmingssysteem, het hypocaustum, werd aangelegd. Er is tijdens de opgravingen in Treignes ook een Romeins verwarmd bad, compleet met caldarium en fridarium ontdekt. De oude brug over de rivier maakte op deze plek al vroeg de verbinding met het zuiden mogelijk. De neogotische kerk van Saint-Ruffin-et-Valère werd in 1872 gebouwd op de fundamenten van een Romaanse kerk uit 1175 en geeft deze plek in het dorp Treignes daardoor een fotogeniek aanzien.

11

Een wandeling door de streek Viroinval met uitgestrekte bossen en het heldere riviertje de Viroin. De etappe gaat door enkele schilderachtige dorpjes en bij gunstige weersomstandigheden valt er te genieten van fraaie panorama’s. Misschien valt de rookpluim van de Stoomtrein der drie valleien op, waar tussen Treignes en Olloy gebruik van kan worden gemaakt.

Op weg naar de Via Francigena: zeventiende etappe

Marc Chagall

ETAPPE

Engel met de glimlach (links)

Cathédrale Notre-Dame De Paroisse Notre Dame SaintJacques de Reims is de bezitter van een van de mooiste gotische monumenten: de Onze-LieveVrouwekathedraal van Reims is gebouwd op eerdere fundamenten van een romaanse kerk. In het middenschip en de transepten zijn de stijlkenmerken van het Romaans nog te herkennen. Maar vooral de kenmerken van de Gotiek zijn bij dit bouwwerk uit de dertiende eeuw opvallend: een hoog gebouw dat de hemel op aarde moet symboliseren, met veel licht door gebrand-

17

ting voert deze Avenue je naar het Parc Léo LaGrange, waar het hostel is te vinden aan de Chaussée Bocquaine. In noordoostelijke richting ga je na de Pont de Vesles over het kanaal rechtsaf, om de eerste straat linksaf (Rue Libergier) te kiezen. Je bent nu aangekomen op de Via Francigena! Aan het einde van deze straat zie je de kathedraal van Reims liggen; daar eindigt deze routebeschrijving bij het hoofdportaal op de Place du Parvis.

voor je de eerste buitenwijk van Reims, La Neuvillette [20 km] en je passeert de D944. Hier is het mogelijk rechtstreeks (ruim 6 km) over de D944 (ook per bus) naar het centrum van Reims [27,2 km] te gaan. De Weg van de Franken blijft het pad langs het kanaal 5,5 km volgen. Na twee spoorviaducten te passeren verlaat je bij het derde viaduct over het kanaal de markering. Je komt via trappen op de Avenue du Général de Gaulle. In zuidwestelijke rich-

schilderde vensters en grote aandacht voor beeldhouwkunst. Alleen de meer dan 2300 beelden al, maken deze kathedraal tot een lust voor het oog. De voorgevel werd, mede door geldgebrek, pas in de veertiende eeuw voltooid. Men maakte van de gelegenheid gebruik om het middenschip hierbij te vergroten om meer kerkgangers te kunnen herbergen. De gedetailleerde voorgevel met het roosvenster is gewijd aan de patroonheilige, de maagd Maria. Naast de galerij der koningen is vooral het beeld van de ‘Engel met de glimlach’ naast het hoofdportaal erg beroemd en daardoor ook symbool van de stad Reims geworden. Het origineel van de Engel werd rond 1240 gemaakt 65

ETAPPE

17

Saint-Rémi

Van Brienne-sur-Aisne naar Reims

en kent door de bijzondere expressie veel navolgers. De oorspronkelijke vieringtoren is door een brand in de vijftiende eeuw vervangen door de huidige klokkentoren en twee fikse torens

aan de oostgevel. De vloer van de kathedraal werd ooit gesierd door een labyrint in de tegelvloer. Het heidense element werd bewust verwijderd, maar de grafische voorstelling ervan wordt nu gebruikt als logo om historische monumenten aan te duiden. Ondanks de vernielingen in de achttiende eeuw bezit de kerk nog een groot aantal originele glas-in-loodramen. Pas in de vorige eeuw zijn diverse nieuwe (roos)vensters aangebracht: opvallend zijn naast het zg. Champagneraam, de in 1974 ingewijde vensters van Marc Chagall en de onlangs aangebrachte pigmentrijke vensters van Imi Knoedel.

ZEVENTIENDE ETAPPE IN HET KORT ++ Niveau

6:00 uur Duur

27,2 km Lengte

66

karakter: een nagenoeg vlakke route door een agrarisch gebied; voor een groot deel voert deze etappe langs kanalen; in de buurt van de grote stad is er de mogelijkheid de laatste 6 kilometers per bus af te leggen. horeca en winkels: afgezien van een enkele boulangerie (bakker) onderweg is er pas in de buurt van Reims een alimentation(winkel) of bar en restaurant te vinden; in Reims zijn er natuurlijk volop winkels en kun je er in alle prijscategorieën eten; als pelgrimerende toerist kun je heel goed terecht in restaurant Des Lys Cookies aan de Place Martyrs de la Résistance 1 (achter de kathedraal). pelgrimsverblijf: de organisatie Randonneurs & Pelerins 51 bied je de zg. Chaîne d’Hospitalité:; neem voor een overnachtingsplek contact op met bv. Jean Marie Henry

33 32 6472521. In het Maison Diocésaine St.Sixte aan de Rue du Lieutenant Herduin 6, zijn de oude cellen van het seminarie ingericht om pelgrims op te vangen 33 32 6827250. In de zomermaanden worden pelgrims o.a. voor hun stempels in de kathedraal opgevangen door de presbytère, die je ook kunt vinden in het Maison Notre Dame aan de Rue Guillaume de Machault 3. hotel e.a.: Een prettige plek om te verblijven vind je in het Parc Léo LaGrange, waar het hostel CIS de Champagne is te vinden aan de Chaussée Bocquaine 21, 33 32 6405260. Het Au Touring Hôtel vind je aan de Boulevard du Général Leclerc 17, 33 32 6473815. Een geschikte camping ligt pas na 8 km in Val-de-Vesle in de buurt van de volgende etappe 18.

ETAPPE

19

Van Jougne naar Orbe

Over de markering in Zwitserland! Je wist het wellicht al van eerdere ervaringen: zeker na het niet altijd duidelijk en herkenbaar als GR gemarkeerde deel in Frankrijk, zul je hier in Zwitserland niet kunnen verdwalen. Onder andere de vereniging Kulturwege Schweiz heeft er voor gezorgd dat je door het volgen van de borden van Route 70 (vanaf Orbe) de Bernhardpas makkelijk, eventueel zonder gids of kaart zult kunnen vinden. Borden van formaat, stevig verankerd en op de juiste plaats wijzen je door het landschap. Gelukkig is er op deze borden naast het getal 70 ook ruimte voor de echte naam Via Francigena en het logo, zoals

op de voorzijde van dit boek prijkt. Maar door de auteur van De Weg van de Franken zijn soms toch afwijkende routes gevolgd, die overigens herkenbaar (met Let op!) in de routebeschrijvingen zijn verwerkt. Dit komt enerzijds door de vaak onnodige ‘omwegen’, maar ook door het (grotere) toeristische gehalte van enkele delen van de Route70. Je bent tenslotte onderweg naar Rome en er ligt nog een pittige afstand voor je! Je kunt meer nuttige en relevante informatie vinden op www.wanderland.ch !

NEGENTIENDE ETAPPE IN HET KORT ++++ Niveau

6:45 uur Duur

18,7 km Lengte

130

karakter: een bijzondere wandeling door het dal van de rivier de Orbe over rustige wegen en paden, deels in de schaduw van het Bois de Mont Proceire langs de gorge van het riviertje. horeca en winkels: alleen in Ballaigues vind je enkele horecagelegenheden, daarna zijn er in Orbe voldoende restaurants en ook grote winkels te vinden. Wellicht leuk te vermelden dat je hier ook Thai’s kunt eten bij restaurant Khaow Hom Thaï aan de Rue des Remparts 2 in het centrum. pelgrimsverblijf: een warm

onthaal kun je als pelgrim vinden bij Bernard Gloor, die als CH enkele bedden beschikbaar heeft; het adres vind je aan de Avenue de Thienne 9 41 24 4412613. hotel e.a.: Het Office du Tourisme d’Orbe vind je aan de Grand-Rue 1 41 24 4429237; in Hôtel Restaurant Au Chasseur aan de Rue Sainte-Claire 2 ten noorden van de Bourg worden pelgrims graag ontvangen 41 24 4416780. En iets ten noorden van de Bourg vind je de camping.

Via Francigena in het kanton Vaud: twintigste etappe

fraai barok orgel. Diverse andere bouwwerken stammen uit diezelfde voor Lausanne rijke periode: het bisschoppelijk paleis bv. kreeg het uiterlijk van een burcht en doet nu dienst als historisch museum. De ontwikkelingen aan het eind van de negentiende en begin 131

ETAPPE

Saint-François, waarvan je de toren al vanaf het balkon bij de Notre-Dame kunt zien liggen. Dit gotische bouwwerk werd door de Franciscaner monniken, samen met een klooster, opgericht om te voorzien in de religieuze behoeften van de zich uitbreidende stad. Het bezit een

Kathedraal Notre Dame

Lausanne Ook deze stad heeft zijn bestaan te danken aan de Romeinen: zij bouwden een militair kamp, Lousanna genoemd, op de plaats van een Keltische nederzetting. Pas na de middeleeuwen groeide deze plek uit tot een stad van ruim zesduizend inwoners, die bestuurd werd door de bisschop en de hertogen van Savoye. Ruim twee eeuwen geleden werd Lausanne de hoofdstad van het kanton Vaud. De kathedraal Notre-Dame in deze door hoogteverschillen bijzondere stad, werd ingewijd in het jaar 1275 door keizer Rudolph van Habsburg en paus Gregorius X. Na de reformatie in 1536 werd het interieur ingrijpend aangepast, welke aanpassingen bij restauraties die onlangs werden uitgevoerd weer werden verwijderd. Je moet zeker het rozetvenster bewonderen: het geeft je een middeleeuwse kijk op hoe de relatie tussen de wereld en de schepper werd gezien. Ook het nieuwe orgel dat in 2003 werd ingewijd, is met de bijna 7000 pijpen bijzonder, vooral wanneer je het - tijdens regelmatige concerten kunt beluisteren. In deze basiliek aan de Place Riponne 3, verleent pastoor Dupraz 41 21 3188200 je na een verzoek daartoe, graag een pelgrimszegen. Een ander interessant kerkgebouw is de lager gelegen

20

Afzakken naar het Lacus Lemannus Een stevige etappe die langzaam daalt naar de vierenvijftigste rustplaats, Losanna, die bisschop Sigeric op zijn weg van Rome naar Canterbury aandeed. Na de rust van het fraaie afwisselende heuvellandschap van het riviertje de Talent, kom je aan het einde van deze etappe terecht in de drukte, die een grote stad nu eenmaal kenmerkt.

ETAPPE

20

Van Orbe naar Lausanne

twintigste eeuw leidden tot grote infrastructurele werken, zoals bv. de Pont Chauderon-Montbenon, die honderd jaar geleden werd gebouwd om enkele wijken met elkaar te verbinden. Maar ook recent zijn er enkele grootse bouwwerken gerealiseerd, zoals het Maison du Sport International. Lausanne is een moderne stad met een enigszins mondaine uitstraling. Een wandelende pelgrim wil de drukte van deze stad wellicht snel ontvluchten? Routebeschrijving Je verlaat de Esplanade over de Rue du Chateau en gaat vlak voor de kerk linksaf over de trappen (Escaliers de la Poterne) omlaag naar de Chemin de Ronde. Je blijft rechtdoor gaan en je passeert de rivier de Orbe. Bij de rotonde ga je na 150 m bij het station Les Granges rechtsaf (Chemin de Longerale). Na 250 m ga je linksaf in oostelijke richting. Aan het einde ga je rechtsaf langs het riviertje de Talent. Na 1,6 km ga je linksaf over de gekanaliseerde beek en direct na het bruggetje rechtsaf. Bij de kruising blijf je rechtdoor, door de spoortunnel, wandelen. In de bebouwing van Chavornay ga je rechtsaf en je houdt direct links aan (Rue de Collège). Aan het einde ga je linksaf en direct rechtsaf in de richting van het viaduct over de A1-A9. Je volgt deze weg (Route de Penthéréaz) ruim 1 km, waarbij je zijwegen negeert. Bij een solitair staande boom volg je de weg met een bocht naar links en 132

blijf je rechtdoor gaan over het pad (gemarkeerd met Tourisme Pédestre) in zuidelijke richting. Je loopt door het Bois Moulin de Bavois, en ziet 1 km verder aan je linkerhand het dorp Penthéréraz liggen. Na 3,5 km wandelen over het gemarkeerde pad in zuidelijke richting kom je uit op een verharde weg. Je gaat rechtsaf in de richting van

Handige tips

Bourg-St.Pierre

genoemd wordt bij enkele etappes apart aandacht besteed aan het reizen per openbaar vervoer langs de weg van de Franken.

verbindingen per spoor, maar tussen de grotere plaatsen is er ook busvervoer mogelijk. Bedenk daarbij wel dat er soms een rigide onderbreking in de dienstverlening zit bij de grenzen van de departementen. Voor zover relevant, wordt er bij enkele etappes in het bijzonder aandacht besteed aan de (on) mogelijkheden van het openbaar vervoer. In Frankrijk koop je trein- of buskaarten per kilometerzone. Meer informatie vind je op www.sncf.fr. Gelukkig zijn autorijdende Fransen bekend met de problemen van wandelaars en kun je op een veilige en slimme plek een lift, oftewel faire de l'auto-stop proberen te regelen. In Zwitserland zijn er vanaf Orbe voldoende mogelijkheden om openbaar vervoer in de nabijheid van de etappes te kiezen. Relevante adviezen daarvoor vind je bij de etappes zelf. Wanneer je bv. in Martigny je pelgrimstocht wilt onderbreken zijn er voldoende mogelijkheden voor de terugreis: per trein via Bern en Basel of per vliegtuig via Genève. Een geweldige website die alle details en (on)mogelijkheden van het openbaar vervoer, zowel per bus als per trein, zichtbaar maakt, is die van de Deutsche Bundesbahn www.db.de; je kunt er zelfs kaarten van de af te leggen trajecten zien en zo nodig printen. Zoals hierboven

Poste restante In Frankrijk zijn goede ervaringen met het sturen van post (boek- en kaartmaterialen) opgedaan naar (hoofd)postkantoren van bv. Reims of Besançon. Let dan wel op de openingstijden ervan! Jeugdherbergen of hotels zijn vaak verantwoorde plekken voor je nagestuurde post en hebben niet het nadeel van sluitingsdagen of tijden. Enkele bijzondere postadressen, zoals in Reims, Becançon of Martigny worden compleet genoemd onder Adressen. Belangrijk is dat je de plaats waar je post naar toe stuurt bijvoorbeeld per mail op de hoogte stelt van je zending; en natuurlijk is de juiste adressering van belang, bijvoorbeeld:

POSTE RESTANTE KOENDERS Marianne CIS de Champagne 21 Chaussée Bocquaine

51100 REIMS FRANKRIJK Overnachten Langs De Weg van de Franken kun je in dit eerste deel goed kamperen, zowel op officiële terreinen als na een verzoek om toestemming bij de eigenaar van de grond, zowel particulier of van de gemeente. Vandaar dat je bij Adressen vaak het adres van de Mairie, met de naam van de burgemeester, ziet vermeld. Voor zover mogelijk zijn er in dit deel I ook adressen van campings genoemd. Voor de avonturiers van het vrije kamperen zijn aanbevelingen natuurlijk over-

153

Lausanne Tourisme, Avenue de Rhodanie 2, 41 21 6137373 [email protected] Paroisse catholique Saint Amédée (Prêtre Abbé Joseph Ngo Van Truyen), Rue Pavement 97, 41 21 6472274 [email protected] Paroisse catholique Sainte Thérèse (Michel Schoeni), Chemin du Couchant 15, 41 21 6242828 [email protected] The Guesthouse&Backpacker, Chemin des Epinettes 4, 41 21 5018000 [email protected] Auberge de Jeunesse Lausanne-Jeunotel, Chemin du Bois-de-Vaux 36, 41 21 6260222 [email protected] Pension Old Inn, Avenue de la Gare 11, 41 21 3236221 [email protected] Minotel AlaGare, Rue du Simplon 14, 41 21 6179252 [email protected] Camping de Vidy, Chemin du Camping 3, 41 21 6225000 info @clv.ch

Etappe 21 Villeneuve B&B Le Vigny, Chemin du Vigny 10 [Cully], 41 21 7993812 [email protected] Camping de Moratel, Route de Moratel 2 [Cully], 41 21 7991914 [email protected] Pension Famille Burgle, Rue Louis-Meyer 16 [Vevey], 41 21 9214023 www.burgle.ch Riviera Lodge, Place du Marché[Vevey],41 21 9238040 [email protected]

La Pelouse, Bex

ADRESSEN

De Weg van de Franken deel I

Auberge de Jeunesse [Montreux], Passage de l’Auberge 8, 41 21 9634934 [email protected] Paroisse de Villeneuve, Avenue de Byron 1, 41 21 9633708 of 9601193 [email protected] Hôtel du Soleil, Grande Rue 20 41 21 9602122 [email protected] Hôtel Le Romantica, Grande Rue 34 41 21 9601540 [email protected] Camping Les Horizons Bleus, Rue de Quai, 41 21 9601547 of 78 8621898 [email protected]

Etappe 22 Bex CH Ouranos, Chemin Trebuis 3 [Ollon], 41 24 2991021 [email protected] Bureau du Tourisme, Avenue de la Gare 24, 41 24 4633080 [email protected] Église catholique, Route de l’Allex, 41 24 4662388 [email protected] Soeurs de Saint Maurice, La Pelouse [einde etappebeschrijving!], Route de Chiètres 27, 41 24 4630440 [email protected] B&B Gîte de Vuarrens, Chemin de Vuarrens 6, 41 24 4669525 www.bexnbex.ch Famille Siegenthaler, Avenue de la Gare 22, 41 24 4632781 www.bnb.ch Ferme Le Tourne-Sol, Chiètres, 41 24 4632643 [email protected] 168

De Weg van de Franken deel II

Inhoud 5 6 8 10

Pelgrim worden In het spoor van de monniken Hoe deze gids te gebruiken? Routes vanuit Nederland en België

12 Etappeverdeling Maastricht - Reims 13 Over de Via Mosana Beschrijving van 6 etappes van Maastricht naar Namur +120 km 34 Over de Via Lemovicensis Beschrijving van 11 etappes van Namur naar Reims +215 km (deels GR 654 La voie de Vézelay) 67 Etappeverdeling Reims - Grote Sint-Bernhardpas 68 Over de Via Francigena Beschrijving van 25 etappes van Reims naar de Grote Sint-Bernhardpas (deels GR 654 en GR 145) +600 km 152 152 156 158 170

Hoe nu verder? Handige tips Frans Adressen Literatuur

171 Colofon 172 Inhoud

Tot slot

Veel zaken heb je tijdens je voorbereiding op deze tocht natuurlijk al bestudeerd. In het boek Op pelgrimstocht naar Rome vind je - vóór je vertrekt - veel relevante informatie. Dit boek is voor leden gratis verkrijgbaar bij de Vereniging Pelgrimswegen naar Rome. Meer en actueel nieuws is te vinden op www.pelgrimswegen.nl, een site die natuurlijk ook onderweg is te raadplegen. 172