De waardenketen van heideschapenwol Kennisdeling in het Praktijknetwerk “Zwoele Drentse vachten” Dr.ir. Monica Commandeur, projectleider, 14 maart 2015
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Waarover ga ik het hebben? • Wat betekent: • Praktijknetwerk – in het kader van dit project? • Waardenketen – m.b.t. heideschapenwol?
• Strategische keuzes: • Van focus op de vacht naar focus op de draad; • Van focus op kleding naar focus op architectuur & design.
• Ontwikkeling kennisbundeling en -deling: • Wolatelier; • Spinnen en breien – handmatig en machinaal. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Praktijknetwerk “Zwoele Drentse vachten” • Een Praktijknetwerk is een kennisdelingsproject: • • • •
met een onafhankelijk projectleider, op initiatief van een groep landbouwondernemers, die kennis uitwisselen met anderen – m.n. uit andere sectoren, om van daaruit te komen tot concrete ideeën voor innovatie.
• Praktijknetwerk “Zwoele Drentse vachten”: • zoekt ideeën voor innovaties in de verwerking van de vachten van heideschapen – met als voorbeeld Drents heideschaap; • zoekt aansluiting bij de sfeer “buiten is het nieuwe binnen”; • zoekt vooral in de verwerking van het gesponnen garen; • voor een bestemming als bekleding in een geventileerde omgeving in architectuur, interieurarchitectuur, stoffendesign, overkleding, etc. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Waardenketen heideschapenwol • Een waarde(n)keten is: • (n): een zoektocht naar de hoogstwaardige bestemming van een bijzonder agrarisch geproduceerd product (delicatesse); • (-): bedrijfskundig concept, waarin de keten van activiteiten in een organisatie wordt geanalyseerd, gericht op waar er precies strategisch voordeel kan worden behaald.
• Waarde(n)keten “bouwen met heidewol”: • verhouding kostprijs voor het scheren van schapen versus de opbrengstprijs voor ruwe heidewol op de lokale, speciale en internationale markten; • spinnen en verwerken van wollen garens (breien, weven, etc.) moet of met de hand of in het buitenland; • afzetmarkt voor delicatesse-bestemming sterk afhankelijk van samenspel tussen producenten, verwerkers en eindgebruikers. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Wat brengt een vacht op? • Scheren kost ongeveer € 3,- per schaap; • De vacht van een heideschaap weegt hooguit 3 kg; • Op de internationale bulkmarkt (China) levert een baal wol van heideschapen maximaal € 0,30 per kg op. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Wat brengt een vacht op? • Een kwart van de geschoren vachten van (vooral) Drentse heideschapen zijn van uitzonderlijke kwaliteit en kleur en kunnen apart € 5 à € 25,- opbrengen (oplopend tot zelfs meer dan € 50,-) en worden bestemd als viltvacht. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Wat brengt een vacht op? • Ruim de helft van de vachten is geschikt om te kaarden, te spinnen en te twijnen tot garen: – hetzij met de hand; – hetzij machinaal.
• N.B.: Deze verwerking is zeer arbeidsintensief en dus kostprijsverhogend ; – In Nederland zijn er geen mechanische spinnerijen meer die heidewol kunnen verwerken. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Van vacht naar garen naar breiwerk
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Naar interieur design
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Strategische keuzes • Schapen fokken op vachtkwaliteit; • Goed scheren en vachten individueel sorteren; • Versterking kennis van handnijverheid: – Kaarden, spinnen, twijnen, breien, haken, spannen, weven, patroonontwerpen, etc.;
• Opnieuw bundelen van internationale kennis van machinaal-mechanische verwerking; • Intensivering van de samenwerken met de (interieur)architectuur- en designsector. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Wolatelier als kenniscentrum
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Versterking handmatige verwerking
Foto: © Pimmie Schoorl, 2014
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Versterking handmatige verwerking
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Versterking mechanische verwerking
Foto: ©Rixt de Boer, 2014 - Denemarken
Foto: ©Hanneke Luning, Knit office, 2013 - België Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Versterking creatieve bewerkingen
Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland
Presentatie gemaakt in het kader van Praktijknetwerk “Zwoele Drentse vachten” contact:
[email protected] mobiel: 06-10.75.81.84
Alle foto’s: ©Monica Commandeur, CC-BY-NC-SA, tenzij anders vermeld. Europees landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland