Uitgave van Meriant • jaargang 4 • nummer 13 • zomer 2013
Eet lekker bij Meriant
Zorgcoördinatoren eerste contactpersoon
Mevrouw Bosma:
“De viool is een symbool van mijn onafhankelijkheid geworden.” 3
8
Levensboek geeft plezier en grip
2
Inhoud
Kort
Tien jaar Vrienden van Anna Schotanus
3 Kort 4 Nieuws 5 Van de cliëntenraad
Kleine grote zaken
6 Eet lekker! 8 Van waarde voor mevrouw Bosma 10 Zorgcoördinator eerste contactpersoon 11 Mondhygiënisten in Wolvega én Heerenveen 11 Blijvend goede behandelzorg 12 Levensboek geeft grip 13 Allerlei jubilea bij Meriant 13 Mieke 14 Meriant in beeld 16 Tips
Meriander • zomer 2013
Soms zijn het juist de ogenschijnlijk kleine dingen die veel effect kunnen hebben. Neem nou het Levensboek. Niet veel anders dan een fotoalbum dat veel mensen in de kast zullen hebben staan, zou je denken. Toch blijkt het veel goeds te brengen. Het is dan ook niet zomaar een fotoalbum. Het gaat om zorgvuldig bij elkaar gezochte foto’s en andere materialen over iemands leven, die veel houvast kunnen geven. Waar wij ons druk maken om regeerakkoorden en andere ontwikkelingen, heeft je dementerende moeder er veel meer aan om herinneringen te kunnen ophalen aan vroeger of even te kunnen spieken wie haar kinderen ook al weer zijn. Ook belangrijk in iemands dagelijks leven zijn de maaltijden en koffie- en theetijd. We willen graag dat het mensen goed smaakt. Daar blijken ook ogenschijnlijke bijzaken aan bij te dragen. In hoeverre je zelf kunt beslissen bijvoorbeeld en de omgeving waarin je eet en met wie. De projecten ‘Thuis in eten en drinken’ en ‘Smakelijk eten’ sluiten daar op aan. In de Meriander leest u daarom niet alleen over ‘grote’ zaken, maar ook over kleine grote zaken, die alle op hun eigen manier belangrijk zijn. Verder zal het u misschien opvallen dat de Meriander op een aantal punten is veranderd. Niet veel, maar hopelijk wel met effect. Erik Kuik, Raad van Bestuur
Colofon Meriander is een uitgave van Meriant, een organisatie voor dienstverlening aan senioren. Meriant verschijnt vier keer per jaar in een oplage van ongeveer 1.500 exemplaren en is bedoeld voor cliënten, hun verwanten en zakelijke relaties Redactie Cecile Huitenga, Bureau Communicatie, Postbus 303, 8440 AH Heerenveen,
[email protected] Redactiecommissie Esther Wiersma, Jolanda Beenen en Loes Meijer Ontwerp en Vormgeving De Bey, Communicatie & Vormgeving Fotografie Team Horsthuis, Lenus van der Broek en medewerkers Meriant Teksten Wiebe Biesma, Lenus van der Broek, Cecile Huitenga en medewerkers Meriant Druk Grafische Groep van der Eems Copyright. Voor overname van tekst of foto’s is toestemming nodig van de redactie.
Plattelandsvrouwenkoor Het Plattelandsvrouwenkoor uit Scherpenzeel trad woensdagmiddag 10 april op in verpleegcentrum Lindestede in Wolvega. Het koor staat onder leiding van Madelon Kok, die ook als vrijwilliger in Lindestede werkt en bij gelegenheden piano speelt. Zodoende werd aan de activiteitencommissie aangeboden een keer op te treden voor de bewoners.
De Stichting Vrienden van Anna Schotanus bestaat tien jaar! Reden om op 9 april alle bewoners en medewerkers van de locaties Anna Schotanus, De Wente en WenWearde te trakteren op gebak. Ook was er een optreden van shantykoor ‘Odd Swallows’. Meriant is de Stichting Vrienden van Anna Schotanus dankbaar voor hun financiële steun. Het gaat om zaken die niet door de AWBZ vergoed worden en die het leven leuker en aangenamer maken.
Nijntjes haken en breien voor goed doel
Madelon Kok begeleidt het Plattelandsvrouwenkoor (zie boven) op de vleugel, geschonken door de familie van de heer Meijer.
Vleugel geschonken aan LindeStede De witte vleugel in het restaurant van LindeStede is in februari aan LindeStede geschonken. Dit gebeurde na het overlijden en naar de wens van de heer Meijer. Hij had de vleugel bij de opening van het restaurant in 2007 in bruikleen gegeven. De heer R.W. Meijer was vertegenwoordiger van de cliëntenraad van Lindestede. Na het overlijden van zijn vrouw wou hij als vrijwilliger ook zijn steentje bijdragen. Tot 2010 speelde hij met veel plezier tweewekelijks op zaterdagmiddag achtergrondmuziek. Verder wordt de vleugel bespeeld door vrijwilligers bij de muziekvereniging, kerstbrunches en optredens voor cliënten. Cliënten mogen ook zelf de vleugel gebruiken. Meriant is de heer Meijer en zijn familie erg dankbaar voor het prachtige instrument.
Nijntjes gebreid en gehaakt door bewoners en vrijwilligers van WilgenStede en BerkenStede, hebben geld opgebracht voor een goed doel. Twee medewerkers van Meriant brachten als clownsduo de knuffels met een kinderwagen naar een ‘fancy fair’ in Wolvega, waar ze goed werden verkocht. Ditje & Datje (activiteitenbegeleiders Durkje Oostra en Tanja Molenaar) verkochten het handwerk bij De Kienderhoek, een buitenshoolse opvang die regelmatig op bezoek komt bij ’t Pleintien, WilgenStede. De opbrengst gaat via Team Hilde naar Kika (kinderkankerfonds). Team Hilde is een actiecomité uit Wolvega genoemd naar een meisje dat overleed aan kanker.
3
4
Nieuws
Uw suggesties tellen mee Uit een lezersonderzoek over de Meriander zijn goede suggesties gekomen. Met deze enquête wilde de redactie er achterkomen of wij met de huidige artikelen in de Meriander de juiste dingen doen. Wij willen namelijk een blad maken dat u nuttig vindt en graag leest. Meriander blijft op papier Uit de enquête is gebleken dat de Meriander naar wens is. U vindt de Meriander goed leesbaar en de verscheidenheid in artikelen spreekt u aan. Wat u zeker niet wilt, is een digitale nieuwsbrief. Goed nieuws: u blijft de Meriander gewoon op papier ontvangen! We ontvingen ook zoveel leuke en nuttige tips, dat we helaas ook meteen moeten constateren dat we niet al uw wensen kunnen realiseren. Tenminste, niet meteen. Uiteraard gaan we in de volgende uitgaven al wel proberen een aantal suggesties te verwerken. Een greep uit uw suggesties: U wilt graag op de hoogte gebracht worden van de veranderingen die in de ouderenzorg gaan plaatsvinden. U wilt ook praktische informatie over de rol van mantelzorgers, over de beperkingen en mogelijkheden van CVA en hoe om te gaan met dementie. Ook wilt u graag informatie over veilig rolstoelgebruik en meer aandacht voor vrijwilligerswerk. Verder leest u graag interviews met cliënten van Meriant en heeft u interesse voor wat op de eigen locatie gebeurt.
Nieuwe rubrieken We beginnen in deze Meriander in ieder geval met twee nieuwe rubrieken: ‘Van waarde’ en ‘Meriant in beeld’.
Meriander • zomer 2013
Nederlander wil zelf beschikken over zorgbudget De meerderheid van de Nederlanders wil graag zelf over zijn zorgbudget beschikken en hieruit de zorg thuis of in het verpleeg- of verzorgingshuis regelen en betalen. Dat blijkt uit het onderzoek ‘Trendwatch Zorgconsument 2012’. Opvallende uitkomst is dat sfeer de meest doorslaggevende afweging van de ondervraagden is bij hun keuze voor een verpleeg- of verzorgingshuis (26%). Daarna volgt reisafstand (21%), vergoeding door de verzekering (17%) en dan de kwaliteit/reputatie van de zorgorganisatie (16%). Verder vindt 76% van degenen die ervaring hebben met thuiszorg, dat de thuiszorg er alles aan doet om mensen zo lang mogelijk thuis te houden. En de overgrote meerderheid van degenen die ervaring hebben met leven in een verpleeg- of verzorgingshuis, vindt dat de bewoners goed worden behandeld. Er zijn ook diverse aspecten voor verbetering vatbaar. Het gaat dan bijvoorbeeld om mee naar buiten genomen worden en het betrekken van familieleden bij de zorg. Het onderzoek is eind 2012 gehouden onder Nederlanders van 18 tot 70 jaar, door onderzoeksbureau Motivaction in samenwerking met branchevereniging ActiZ.
Bedankt voor bijdrage LPZ-onderzoek Het onderzoek voor de Landelijke Prevalentie Zorgproblemen (LPZ) 2013 is inmiddels achter de rug. Het duurt altijd een poosje voor de resultaten bekend gemaakt worden, maar Meriant wil hierbij alvast degenen bedanken die eraan hebben meegewerkt. Elk jaar neemt een groot aantal gezondheidszorginstellingen deel aan de LPZ-meting, waaornder ook Meriant. De LPZ is een zorgmonitor. Hiermee krijgen de deelnemende instellingen op een redelijke eenvoudige wijze inzicht in het voorkomen en het behandelen van de betreffende zorgproblemen. Meriant is dan ook blij met alle bijdragea aan het onderzoek.
WMO-lobby voor ZZP 3 en 4 succesvol De helft van de cliënten in de ouderenzorg met een ZZP 3 en 4 houdt in de toekomst recht op een beschermde veilige woonomgeving binnen een instelling. Het gaat hierbij om verpleeghuiszorg. De intensieve en gezamenlijke lobby van onder meer zorgorganisaties heeft op dit punt goed gewerkt. Dit blijkt uit een brief van staatssecretaris Van Rijn over de toekomst van de langdurende zorg en de uitwerking van het Regeerakkoord. Voor de andere vijftig procent moet maatwerk worden gezocht, uiteraard in nauwe afstemming met gemeenten. Eerder was aangekondigd dat net als cliënten met Zorgzwaartepakket (ZZP) 1 en 2, ook 3 en 4 zouden overgaan van de AWBZ naar de WMO (Wet Maatschappelijke ondersteuning). De staatssecretaris ziet echter in dat deze cliënten zo kwetsbaar zijn, dat ze in veel gevallen een beschermde woonomgeving nodig hebben. Deze uitkomst is gunstig voor de cliënten, maar om dit te bekostigen legt de overheid wel extra kortingen op. Wat precies de gevolgen zijn, valt nu nog niet te zeggen.
Extramurale begeleiding en dagbesteding Verder blijkt uit de brief dat de overheid koersvast is waar het gaat om de verschuiving van extramurale begeleiding en dagbesteding (voor cliënten zonder verblijfsindicatie) naar de WMO. De gemeenten krijgen wat dit betreft de volledige verantwoordelijkheid en bepalen straks of iemand professionele hulp en ondersteuning nodig heeft, in welke vorm en door wie. Zorggroep Alliade, waar Meriant ook onder valt, is hiervoor bezig met het oprichten van een aparte WMO-organisatie om aan de vragen van de gemeenten te voldoen.
Van de cliëntenraad
Handen wassen Op de afdeling is het een drukte van belang. Het is bijna etenstijd. De tafel is al gezellig gedekt en sommige bewoners krijgen duidelijk trek. De verzorging helpt tussendoor nog even een cliënt op het toilet, legt vervolgens het brood op een schaal en opent een zakje vleeswaar. Even knipper ik met de ogen. Zojuist nog had ik een blik geworpen op de laatste Meriander lente 2013. Op de achterpagina wordt uitgebreid een aantal tips tegen verspreiding van infectieziekten gegeven. Alle hebben ze betrekking op handen wassen. Tip één luidt: ‘Was uw handen regelmatig, maar in ieder geval na toiletgang, voor het eten et cetera.’ Zo gaat dat een aantal tips door. Tip zeven besluit met: ‘En vraag medebewoners en medewerkers dit allemaal ook te doen.’ Kennelijk leest niet iedereen de Meriander. Of neemt niet iedereen het even nauw met de hygiëne. Zomaar een gebeurtenis op een doordeweekse dag. Maar niet zomaar een gebeurtenis. Het druist tegen alle regels van goede verzorging en hygiëne in. Dit kan natuurlijk eens gebeuren. Geen mens is volmaakt. Helaas moeten we constateren dat het vaker gebeurt dan wenselijk is. Nu is letten op schone, gereinigde handen bepaald niet de eerste taak van een Cliëntenraad. Maar wel houdt de raad het welzijn van de vaak zo kwetsbare bewoners scherp in het oog. Het kunnen hele kleine details zijn, die het leven in een verpleeg- of verzorgingshuis onaangenaam kunnen maken. Maar het kan ook een grote misstand zijn, die soms haast onzichtbaar binnen kan sluipen in de zorg. Dan is er de Cliëntenraad die als een soort verdediger opkomt voor de belangen van de bewoners van voornoemde huizen. Om problemen op te sporen en, waar dit mogelijk is, op te lossen. Cliëntenraden komen niet uit de lucht vallen. Ze bestaan bij de gratie dat er mensen zijn die óf de bewoners óf hun medebewoners willen vertegenwoordigen. Het blijkt iedere keer weer moeilijk om voldoende mensen voor deze functie te vinden. Een ver doorgevoerde geestelijke hygiëne van: handen wassen in onschuld? Foekje Dijk, voorzitter Cliëntenraad LindeStede
5
6
Meriander • zomer 2013
Eet lekker! Eten. Voor veel dingen is het goed. Om gezond te blijven natuurlijk, maar ook voor ritme in de dag bijvoorbeeld. Genieten van een lekker maal kan iets zijn om naar uit te kijken. En waar de één daar graag gezelligheid bij zoekt, doet een ander dat liever alleen. Meriant wil cliënten de
Ook Heerenveen nu ‘Thuis in eten en drinken’ ‘Thuis in eten en drinken’ wordt bij Meriant nu ook in Heerenveen ingevoerd. Dit project gaat om een nieuwe werkwijze rond de koffie, thee en de broodmaaltijd in de verzorgingshuizen. Geen vaste rondes meer, maar indien gewenst een eigen budget voor bewoners om naar eigen keus en op eigen tijd te eten en drinken.
gelegenheid bieden naar eigen wens en ook op eigen tijd te eten en drinken. De projecten ‘Thuis in eten en drinken’ en ‘Smakelijk eten’ passen daarbij. Een ander mooi inititatief is ‘Aan tafel bij LindeStede’.
Smakelijk eten in alle opzichten In Herema State is het al te zien: bij de restaurants van Meriant in Heerenveen wordt van alles anders. Met het project ‘Smakelijk eten’ wil Meriant ervoor zorgen dat de warme maaltijd in alle opzichten lekker smaakt. Gek genoeg hangt lekker niet alleen af van de smaak op zich. Ook geur, hoe een gerecht eruit ziet en sfeer zijn belangrijk. De restaurants binnen de locaties van Meriant zullen in de nabije toekomst een andere rol vervullen. Uitgangspunt is dat het restaurant meer als een ontmoetingsplek kan fungeren. Er komt meer aandacht voor sfeer, uitstraling en beleving, onder meer door bedienend personeel en diverse ‘front cooking’ activiteiten.
Krokant door ‘front cooking’ Front cooking houdt in dat een aantal onderdelen van een maaltijd in de restaurants van Meriant bereid worden in plaats van in de centrale keuken van maaltijdenleverancier ‘Van Smaak’. Daarmee behoren bijvoorbeeld krokante patat of een knapperig gebakken visje bij de maaltijd tot de mogelijkheden. De restaurants zullen de hele dag open zijn en er zullen diverse producten verkrijgbaar zijn, zoals warme en koude dranken, gebak, belegde broodjes, snacks, ijs, hapjes,
borrelnootjes en dergelijke. Rond het middaguur wordt de warme maaltijd in het restaurant geserveerd; een ieder kan zelf bepalen hoe laat precies en met wie hij of zij aan tafel gaat. Verder is het dagmenu uitgebreid met een grotere keuze in voorgerechten en bijgerechten. Het oog wil ook wat. De restaurants worden opgeknapt met warme, lichte kleuren. Het interieur zal strak en eenvoudig zijn met een prettige sfeer en ambiance.
“Wij vinden het belangrijk dat de cliënten bij Meriant hun eigen leven kunnen blijven inrichten zoals zij dat willen en wij merken dat cliënten dit zelf ook belangrijk vinden”, zegt directeur Hans Poortier. “Zo vinden wij bijvoorbeeld dat de cliënten zelf moet kunnen bepalen op welke momenten zij koffie en thee drinken en wanneer zij de broodmaaltijd gebruiken.” Cliënten die willen, krijgen daarom maandelijks een vast bedrag op hun rekening gestort. Daarmee kunnen zij naar eigen inzicht boodschappen doen. Sinds enige jaren wordt in de woonzorgcentra in Wolvega naar tevredenheid de broodmaaltijd op deze manier aangeboden. Daarom werd besloten om de cliënten in de woonzorgcentra Coornhert State, Herema State en Marijke Hiem in Heerenveen ook deze mogelijkheid te bieden. Met alle cliënten van de woonzorgcentra in Heerenveen heeft een persoonlijk gesprek plaatsgevonden. Samen met de cliënt is gekeken wat de cliënt mogelijk nog aan ondersteuning nodig heeft, passende bij het ZZP (ZorgZwaartePakket) van de cliënt.
Metamorfose In Herema State heeft het restaurant inmiddels een metamorfose ondergaan. Er is een nieuwe vloer gelegd en de ruimte is voorzien van fris schilderwerk en nieuwe stoffering. Op 27 mei is het restaurant geopend met het nieuwe bedienend concept. In het najaar zullen de restaurants van de locaties Coornhert state, Marijke Hiem en Anna Schotanus volgen.
Boodschappen Cliënten kunnen met de maandelijkse vergoeding zelf boodschappen doen in de eigen winkel van het zorgcentrum of bijvoorbeeld de naburige supermarkt, op een tijd die hun het beste past. Het assortiment van de winkels in de woonzorgcentra is uitgebreid: alle producten
die werden aangeboden op het appartement, zijn ook verkrijgbaar in deze winkels. Hans Poortier: “Voor cliënten die, om wat voor reden dan ook, niet voor de eigen broodmaaltijd en koffie en thee kunnen zorgen, blijven medewerkers de gebruikelijke rondes lopen om hen op vaste tijdstippen van de broodmaaltijd, koffie en thee te voorzien.”
Aan tafel bij LindeStede Senioren uit Wolvega en omgeving kunnen elke laatste vrijdag van de maand ‘Aan tafel bij LindeStede’. Ze kunnen dan gezellig samen eten in het restaurant van verpleegcentrum LindeStede in Wolvega. Achterliggende gedachte van ‘Aan tafel bij LindeStede‘ is dat ouderen niet altijd in staat zijn om voor zichzelf te koken of daar minder zin in hebben. Samen eten is bovendien gezelliger en dan smaakt het eten vaak beter. Na reservering (via 0561 – 69 45 00 of bij de receptie, liefst zeven dagen van te voren) kunnen belangstellenden voor € 11,- (exclusief drankjes) vanaf 17.00 aanschuiven voor een buffet in het sfeervolle restaurant Onder de Linde.
7
8
Meriander • zomer 2013
Mevrouw Bosma is altijd heel zelfstandig geweest en dan is het moelijk te aanvaarden dat het lichaam minder wordt en dat hulp nodig is. Omdat lopen met de rollator te vermoeiend is, krijgt ze nu les om met de scootmobiel te kunnen rijden. Haar grootste wens is om nog eens een klassiek concert te kunnen bezoeken.
Wat betekent de viool voor u? “Op mijn veertiende kreeg ik voor het eerst vioolles. Ik zat toen op de ULO en later op de HBS in Heerenveen. Dat was in de oorlogstijd. Mijn ouders vonden het belangrijk dat ik muziek kon spelen. Zij stimuleerden dat. Ik speelde later ook piano, maar de viool vind ik verreweg het mooiste instrument. Ik kreeg les van meester De Vries. Ik speelde toen nog niet erg goed, maar had er wel veel plezier in. De viool kreeg ik van mijn moeder toen ik uit huis ging. Dat was heel bijzonder. Die viool heb ik nog steeds en die is nu heel waardevol voor me. Het is een symbool van mijn onafhankelijkheid geworden.”
Ik herinner me een heel bijzonder concert met Bernard Haitink als dirigent. Er was een Franse zangeres bij, een sopraan met een fantastische stem. Ik ben haar naam jammer genoeg vergeten. Als ik daaraan terugdenk, ben ik nog steeds ontroerd, zo mooi was het. Mijn favoriete componisten zijn Schubert, Beethoven en Mahler. En mijn grootste wens is nog eens een klassiek concert met muziek van hen bij te wonen.”
Waar heeft u gewerkt en gewoond?
Van Waarde Voor Janke
Johanna Bosma
Woonde in: Heerenveen Woont nu: o p
en Amsterdam
de Fjilden in Anna
Schotanus, Heerenveen Van waarde: haar
viool
Mevrouw Janke Johanna Bosma is 85 jaar oud en woont op de Fjilden in verpleegcentrum Anna Schotanus in Heerenveen. Ze is heel geïnteresseerd in de wereld om haar heen, met name in kunst en muziek. Ze bewondert de schilderijen in de gangen van Anna Schotanus. Zelf schilderde ze ook en ze speelde viool. De viool is voor haar van grote waarde.
“Na mijn HBS-tijd wilde ik graag doorstuderen, maar daar werd thuis verder niet over gesproken. Het is mooi dat vrouwen nu veel meer kansen hebben dan vroeger. Ik vind dat iedereen het recht heeft op een goede opleiding. Ik ben toen ik twintig was naar Amsterdam vertrokken, want daar was veel te doen en er was werk genoeg. En ik kon er een opleiding volgen in het Wilhelmina Gasthuis. Eerst algemene verpleging en daarna heb ik kraamzorg gedaan. Later werd ik zuster en uiteindelijk zelfs hoofdzuster in het Emma Kinderziekenhuis. Daar werden kinderen met kanker behandeld. Ik heb daar met veel plezier en voldoening tot mijn zestigste gewerkt en het was heerlijk om in Amsterdam te wonen.”
Speelt u nog op de viool? “Nee, spelen lukt me niet meer. Maar het is wel mooi om het instrument uit die sierlijke vioolkist te halen en het goed te bekijken. De viool moet trouwens ook worden gestemd, ik heb de stemharp en de stemfluitjes en extra snaren allemaal nog in de vioolkist zitten. Als ik er naar kijk, komen al mijn mooie herinneringen weer boven.”
Waar komt uw liefde voor klassieke muziek vandaan? “Het was een prachtige tijd in Amsterdam en met mijn vriendin bezocht ik ook veel klassieke concerten. We hadden zelfs een abonnement op het Concertgebouw. En ik kreeg vioolles van een violist van het Concertgebouworkest.
Levensboek Ook van waarde is het levensboek van Janke Johanna Bosma. Meer hierover leest en ziet u op pagina 12.
9
10
Meriander • zomer 2013
Zorgcoördinatoren zijn nu eerste contactpersoon De zorgcoördinatoren zijn tegenwoordig vanuit Meriant de eerste contactpersoon voor
Meriant wil ook in de toekomst goede behandelzorg voor cliënten
cliënten en hun familie. De functie van zorgcoördinator is bij Meriant ontstaan tijdens het inmiddels afgeronde MEI-traject (Meer Eenheid Inrichting), bedoeld om meer duidelijkheid en eenheid te krijgen in de functies en benamingen van de medewerkers.
Wanneer iemand bij Meriant komt wonen, is er direct contact met de zorgcoördinator. “De opname wordt door de zorgcoördinator gedaan, omdat het eerste contact erg belangrijk is”, legt Marijke de Vries uit, zorgcoördinator bij de Deelen, een afdeling van Anna Schotanus in Heerenveen. “Zo weten de familie en de cliënt ook direct wie ze kunnen aanspreken als er bijzonderheden zijn. Het is belangrijk voor hen om te weten bij wie ze terecht kunnen met vragen.” De zorgcoördinator stelt in samenspraak met de cliënt en/of vertegenwoordiger het zorgleefplan van de cliënt op en is daarvoor het eerste aanspreekpunt. Verder is de zorgcoördinator verantwoordelijk voor de coördinatie, planning en uitvoering van de zorg die is afgesproken in het zorgleefplan. Daarnaast stuurt de zorgcoördinator vakinhoudelijk de medewerkers van een team aan. Verder verricht de zorgcoördinator verzorgende werkzaamheden, waaronder zogenoemde voorbehouden handelingen.
“Famile kan altijd bellen” Het meeste contact tussen familie en Meriant gaat via de zorgcoördinatoren. Dat kan telefonisch zijn en de zorgcoördinator is er vaak ook bij wanneer er gesprekken zijn met familieleden. Er is regelmatig overleg, bijvoorbeeld het halfjaarlijks doorspreken van het zorgleefplan tijdens een multidisciplinair overleg. Marijke de Vries: “Familie is erg belangrijk om goede
“Het is belangrijk voor cliënten en familie om te weten bij wie ze terecht kunnen met vragen” zorg te kunnen verlenen aan de cliënten die bij ons wonen. Familie kan ten alle tijden bellen, dit kan rechtstreeks naar de afdeling, als ze vragen hebben of iets willen weten. Als er iets verandert in de situatie van de cliënt, laat de zorgcoördinator dat altijd weten aan de eerste contactpersoon van de cliënt.”
Enkele van Meriants zorgcoördinatoren. V.l.n.r. Mariska Sikkema-Timmerman, Marijke de Vries, Bianca Reinders–Rooks, Sonja van der Meer–Terra (allen van Anna Schotanus – de Deelen) en Hinke Stoelwinder–Koornstra (Anna Schotanus – Blommenfjild).
Door veranderingen in de zorg is Meriant genoodzaakt behandelzaken anders te organiseren. Dat wil Meriant op zo’n manier doen, dat cliënten ook in de toekomst de behandeling krijgen die zij nodig hebben. Dat kan bij een specialist van Meriant zijn, maar ook een andere Meriant-medewerker of bijvoorbeeld de fysiotherapeut in het dorp of wijk. Momenteel bieden de behandelaren van Meriant behandeling aan vele cliënten. De één komt vaak bij een behandelaar, de ander af en toe. Het gaat dan bijvoorbeeld om een fysiotherapeut, logopedist, ergotherapeut, psycholoog of arts. Door een aantal ontwikkelingen kan Meriant niet op dezelfde voet doorgaan. Er komen steeds meer ouderen en minder jongeren om voor hen te zorgen. In de toekomst zal meer zorg bij de mensen thuis worden aangeboden en zullen cliënten die binnen Meriant wonen de behandeling krijgen die past bij hun beperking. Voor behandelzaken bij Meriant betekent dit dat er in de toekomst met minder mensen meer werk moet worden verricht. De visie van Meriant is dat al haar cliënten ondanks de ontwikkelingen die gaan plaatsvinden recht hebben op de behandeling die zij nodig hebben. Dat draagt bij aan de kwaliteit van leven. Om dat te kunnen bieden, gaat Meriant behandeling op een andere manier organiseren. Het hoe en wat wordt de komende tijd uitgewerkt. Daarbij heeft Meriant een aantal uitgangspunten aangegeven, zoals: • Behandeling moet laagdrempelig bereikbaar en beschikbaar blijven. • Generalistisch als het kan, specialistisch als het moet. Veel klachten of behandelvragen kunnen heel goed beantwoord worden door generalisten als de huisarts of fysiotherapeut in het dorp of de wijk. Alleen wanneer een specifiek specialisme nodig is, wordt een behandelaar van Meriant ingeroepen. • Door de deskundigheid van andere medewerkers te verhogen door de behandelaren, hoeft minder een beroep gedaan te worden op de behandelaren en verhoog je ook de kwaliteit van de dagelijkse begeleiding en verzorging. • Behandeling is cliëntgericht. Aan behandeling ligt altijd een vraag van een cliënt ten grondslag. Het zorgteam en/of mantelzorg wordt betrokken bij de behandeling. • Behandelaren efficiënter inzetten door bijvoorbeeld bij medische zaken te werken met specialisten, artsen, verpleegkundig specialisten, praktijkverpleegkundigen en doktersassistenten, elk met een eigen taak. • Specialistische behandeling duurt zo kort mogelijk en wordt zo spoedig mogelijk weer overgedragen aan een minder specialistische medewerker.
11
Mondhygiënisten in Wolvega én Heerenveen Meriant heeft een nieuwe mondhygiëniste: Gerbrich Martens. Zij is er voor cliënten in Heerenveen. Meriant had in Wolvega al een mondhygiëniste, Carol Schut. Gerbrich Martens zal ter kennismaking bij alle cliënten in Heerenveen langs gaan, te beginnen bij Anna Schotanus. Ook kunnen zij zelf contact opnemen met de mondhygiëniste, bijvoorbeeld wanneer zij last hebben van bloedend tandvlees, tandsteen of mondgeur. Verder zal de mondhygiëniste contact zoeken met de aandachtsvelders mondzorg die iedere afdeling heeft, en kennis overdragen aan verzorgenden. Goede zorg voor je mond is belangrijk, benadrukt Gerbrich Martens. “Je doet er zoveel mee: eten, praten, lachen.” Gerbrich Martens (mondhygiëniste Heerenveen) is bereikbaar via Meriants medisch secretariaat in Heerenveen, tel. 0513 - 61 61 44. Carol Schut (mondhygiëniste Wolvega ) is bereikbaar via Meriants medisch secretariaat in Wolvega, tel. 0561 - 69 45 23.
12
Meriander • zomer 2013
Levensboek geeft plezier en grip Van fijn herinneringen ophalen tot meer grip krijgen op je leven, een levensboek kan veel betekenen. Meriant hoopt daarom dat met veel meer cliënten een levensboek wordt gemaakt. Een levensboek kan de belangrijkste momenten uit iemands leven laten zien. Bijvoorbeeld de schooltijd, werk, verlovingstijd, huizen waar iemand heeft gewoond, vakanties. Maar ook belangrijke personen zoals de kinderen en kleinkinderen, familie en vrienden. Wanneer cliënten zelf kunnen helpen bij het samenstellen van het levensboek, geeft dat ook ordening, een beeld van het leven dat iemand tot nu toe heeft gehad. Het resultaat is een naslagwerk dat waardevol is voor de persoon zelf en ook voor kinderen, kleinkinderen, andere belangstellenden én voor medewerkers van Meriant. Het is namelijk leuk om erbij te pakken en aan de hand van de foto’s, kaarten,
Het levensboek van mevrouw Bosma Vrijwilligster Hilda Iedema heeft dit prachtige levensboek geschreven over het leven van Janke Johanna Bosma. Samen hebben zij de plaatsen in Heerenveen weer bezocht waar mevrouw Bosma heeft gewoond en waar ze naar school ging. Uit oude fotoboeken heeft Hilda ook de foto’s uit haar jeugd opgezocht en in het boek opgenomen. Alles wat mevrouw Bosma zou kunnen vergeten, staat nu voor altijd in het boek. Het boek zegt alles over haar leven en het is daarom heel waardevol voor haar familie en voor het personeel van Anna Schotanus. En natuurlijk voor mevrouw Bosma zelf. Meer over het leven van mevrouw Bosma leest u in ‘Van waarde’ op pagina 8 en 9.
stamboom of andere inhoud herinneringen op te halen. Maar een levensboek kan ook een belangrijk communicatiemiddel zijn, zoals voor mensen met dementie of afasie. Verder kan het iemand een gevoel van grip geven wanneer hij of zij bijvoorbeeld even kan kijken wie de kinderen en kleinkinderen ook al weer zijn. “Samen het levensboek bekijken kan een goede manier zijn om een gesprek op gang te brengen”, geeft begeleider dagbesteding Sjoukje Kuipers aan. “En samen herinneringen ophalen geeft ook al snel een gevoel van saamhorigheid.” Een ander effect is dat een cliënt die zich soms alleen of onrustig voelt, weer veiligheid kan ervaren bij het ophalen van herinneringen aan vroeger. Een levensboek blijkt zelfs te kunnen bijdragen aan het behoud van de eigen identiteit.
Een levensboek maken Wat ook simpelweg goed kan doen, is de individuele aandacht bij het maken van een levensboek. Een levensboek wordt doorgaans gemaakt door de familie, zo mogelijk samen met de cliënt. De zorgcoördinator en begeleider dagbesteding kan hierbij eventueel begeleiden of ideeën aandragen. Bij Meriant zijn voorbeeldboeken aanwezig. Ook hebben enkele vrijwilligers samen met een cliënt een levensboek gemaakt. Wanneer het boek klaar is, maken zorgcoördinator, cliënt en familie afspraken over het gebruik van het levensboek.
Pratend fotoalbum Overigens is elk levensboek anders. Uiteraard wegens de persoonlijke inhoud, die behalve uit foto’s met informatie ook kan bestaan uit diploma’s, tekeningen, stofjes, breiwerkjes en dergelijke die prettige herinneringen oproepen. Maar ook de vorm kan variëren, van een map met (foto)bladen tot een echt boek of fotocollages aan de wand. Er zijn zelfs digitale mogelijkheden, zoals een pratend fotoalbum. Nieuwsgierig naar de mogelijkheden? Neem voor meer informatie of een folder contact op met uw zorgcoördinator of begeleider dagbesteding.
Allerlei jubilea bij Meriant Er waren jubilea in allerlei varianten bij Meriant. Behalve de jubilea bij Herema State en Coornhert State, waren er twee honderdjarigen en er is een zestigjarig huwelijk in aantocht.
Mevrouw Lourier honderd jaar Mevrouw Lourier werd 8 mei honderd jaar. Geboren in Oudehorne, werd ze verpleegster en later hoofdverpleegkundige in het Academisch Ziekenhuis in Leiden. Tot haar spijt moest ze na haar trouwen stoppen met werken. Het echtpaar woonde in Leiden en Friesland. Mevrouw Lourier woont nu in De Deelen in Anna Schotanus. Ze heeft een dochter, twee kleinkinderen en drie achterkleinkinderen.
Mevrouw De Jong honderd jaar Mevrouw De Jong vierde op 20 april op locatie De Wente in Heerenveen haar honderdste verjaardag met familie, bewoners en medewerkers. Daarbij keken ze terug op wat er in die honderd jaar gebeurd is, zoals de uitvinding van de tv in 1923, van penicilline in 1928 en van nylon in 1937, de beide wereldoorlogen, de eerste mens op de maan en de derde troonswisseling die mevrouw De Jong meemaakte.
Zestig jaar getrouwd Sake en Co de Boer vieren 20 juni hun diamanten huwelijksjubileum: zestig jaar. Het paar heeft altijd in Wolvega gewoond. Mevrouw De Boer woont nu in LindeStede, afdeling de Striepe en meneer De Boer in Wilgenstede. Ze hebben twee dochters en vijf kleinkinderen. Hun jubileum vieren ze met familie.
Column Mieke Mieke Draijer is directeur Medische Zaken bij Alliade, de zorggroep waar ook Meriant bij hoort.
Herema en Coornhert State veertig jaar! Zorgcentra Herema State en Coornhert State bestaan veertig jaar en dat is in mei uitbundig gevierd met voor beide een feestweek. Er is in die veertig jaar veel gebeurd. Toen ik twintig jaar geleden mijn eerste stappen in de ouderenzorg zette, woonden er nog heel andere ouderen in het verzorgingshuis dan nu. Veel krachtiger en vitaler, minder kwetsbaar. Mijn opa en oma schreven zich op hun 65e levensjaar gewoon in in het verzorgingshuis, om de doodeenvoudige reden dat dit toen heel normaal was en iedereen dit deed. In de afgelopen veertig jaar zijn de ouderen in verzorgingshuizen steeds kwetsbaarder geworden. En met de komende afbouw van ZZP 3 en de helft van ZZP 4 in onze verzorgingshuizen verdwijnt de meer vitale oudere definitief uit het verzorgingshuis en zullen we daar alleen nog ouderen zien die tien jaar geleden in het verpleeghuis verbleven. Dat dit grote gevolgen heeft is duidelijk. Behalve de toenemende zorgzwaarte, zal ook de complexiteit van de problematiek toenemen. Dit zal veel vragen van het verzorgend personeel en in toenemende mate zullen we ook verpleegkundig personeel nodig hebben in de verzorgingshuizen. In Wolvega hebben we al een praktijkverpleegkundige ouderenzorg in dienst, samen met de huisartsengroep. Zij ondersteunt de zorg en is de verbindende factor tussen zorg en huisarts of specialist ouderengeneeskunde. Een medewerker die we in de toekomst steeds meer nodig zullen hebben. Ook de samenwerking tussen specialist ouderengeneeskunde en huisarts wordt steeds belangrijker nu ouderen met complexe problematiek steeds meer en langer onder de hoede van hun eigen huisarts blijven. Niet alleen in de verzorgingshuizen, maar ook thuis. Samen moeten we er voor zorgen dat iedereen de behandeling krijgt die hij nodig heeft. Veertig jaar. Er is veel gebeurd en er moet nog steeds veel gebeuren. Herema State en Coornhert State gefeliciteerd! Op naar de volgende veertig. Ik ben heel benieuwd wat die gaan brengen…..
13
14
Meriant in beeld
Meriander • zomer 2013
15
…en daarna samen een kroon knutsel en.
& daaromtrent
Kinderen op bezoek in WilgenStede. Even wennen…
Een ritje met de koets bij BerkenStede.
n
Raak! Blikgooien tijdens Oranjespele in Anna Schotanus. Koningsspelen in BerkenStede.
Oranjespelen in Anna Schotanus.
Een zonnige polonaise bij Herema State.
De Koninklijke stoelen staan klaar in Ontvangst in stijl bij BerkenStede
Coornhert State.
Draaiorgel Grote Dorus bij Herema Stat
Koningsspelen in BerkenStede.
e.
Plezier met Titia en Klaske in Herema State.
Oranjegezind bij Herema State
Dinie van der Plaats, receptioniste in Marijke Hiem, maakte een textielschilderij van (toen nog) koningin Beatrix.
16
Tips...
... voor goed eten en drinken Goed eten en drinken zijn een bron van gezondheid en voor velen ook van genot. Met het ouder worden verandert er echter veel rond eten en drinken. Een groter verlies van vocht via de huid bijvoorbeeld en slechter werkende nieren, maar aan de andere kant minder dorstgevoel. Een tragere stofwisseling, minder eetlust. Daarbij kunnen ook nog eens verminderde mobiliteit, kauwproblemen en dieetvoorschriften komen. Genoeg redenen om bewust met eten en drinken om te gaan.
• Maak de maaltijden gezellig. Veel mensen eten graag samen. Als u liever alleen eet, dek dan ook voor uzelf de tafel mooi en luister bijvoorbeeld naar uw favoriete muziek. • Ouderen hebben vaak minder eten nodig dan jongeren, maar wel evenveel vitamines en mineralen. Wat u eet is daarom des te belangrijker.
• Eet elke dag twee porties groenten en fruit. • Neem dagelijks 75 tot 100 gram vlees of vis of neem anders ei of peulvruchten. • Drink of eet dagelijks melk of melkproducten. • Beperk het gebruik van boter, margarine of dieetmargarine.
• Eet niet te veel, maar ook niet te weinig! Boven de 75 jaar hebben mannen per dag zo’n 2050 kilocalorieën nodig en vrouwen ongeveer 1850. • Eet drie maaltijden per dag, het liefst op vaste tijden. Heeft u weinig eetlust, probeer dan vijf of zes keer per dag een kleinere maaltijd te nemen. Neem daarnaast tweemaal een tussendoortje. • Eet bij voorkeur volkoren graanproducten. Eet voldoende (bruin) brood, aardappelen en deegwaren.
• Wees matig met suiker en suikerrijke producten en met alcohol, sauzen en onverzadigde vetten. • Een oud en waar gezegde: ‘Verandering van spijs doet eten.’ Het zorgt er ook nog eens voor dat u verschillende voedingsstoffen binnenkrijgt. •Z org dat u genoeg drinkt: minimaal 1,5 liter per dag, bij wam weer meer. Dat is inclusief thee, koffie en zuiveldranken. • Beweeg elke dag. Maak bijvoorbeeld een wandeling van een half uur. Als u dat niet kunt, probeer dan zittend oefeningen te doen. Het is onder meer goed voor de spijsvertering en de eetlust. • Heeft u trek in iets ongezonds? Sta het uzelf zo nu en dan toe en geniet ervan! Heeft u vragen? Stel ze gerust aan de diëtisten van Meriant. Heerenveen: Dorothé van der Wey via de receptie van Anna Schotanus. Wolvega: Anke Bergsma via de receptie van LindeStede.
