Verslag Italiaanse Vakdag op 19 maart 2012 Proeverij van witte wijnen uit Italië, van inheemse druivenrassen, georganiseerd door Fred Nijhuis, speciaal voor NGS-leden. Verslag Marijn Smit, eindredactie Paul Op ten Berg. De vermelde prijzen zijn bruto Horecaprijzen ex BTW. De Italiaanse Vakdag, inmiddels voor de 7e keer georganiseerd, vond plaats op een locatie die niet bij iedereen bekend zal zijn: de Kookfabriek te Duivendrecht. Een grote hal, uitgerust met de mooiste kookapparatuur, geschikt voor kookdemonstraties en –wedstrijden. Er was genoeg plaats om zo’n 40 wijnimporteurs een plaats te geven, en gelukkig ontbrak ook Robert van Buscaglione niet. Want hoe kun je een Italiaanse dag beter beginnen dan met een heerlijke espresso? Naast het grote aanbod aan te proeven wijnen was er nog een speciale “masterclass” georganiseerd voor NGS-leden: Italiaanse witte wijnen van inheemse druivenrassen, geleid door Fred Nijhuis. Fred heeft een ongekende passie voor Italiaanse wijn, en had ook nu weer een bijzondere serie wijnen klaar staan. Gezien de ruimte, het proeflokaal bood slechts plaats aan ca. 20 man, vonden er twee sessies plaats, deze overlapten elkaar grotendeels, al zaten er wel verschillen in. Ik woonde de ochtendsessie bij. We begonnen met een Prosecco di Valdobbiadene, de “Guia” 2011 van Foss Marai. Wellicht is prosecco voor de meeste sommeliers geen onbekende, al weet lang niet iedereen dat prosecco een druivenras is, dat zijn naam aan een van de meest populaire en tevens verguisde “bubbels” heeft gegeven. Dit was dan wel een pareltje, uit Conegliano. Heerlijk fris, zuiver en appelig, met een zachte mousse en met slechts 9 gram restsuiker behoorlijk droog te noemen. Zo kan het dus ook! Importeur: Sparkling Dudes € 11,95.
De Soave Classico “Vigneti di Foscarino” 2009 van Inama was al wat ontwikkeld in de kleur, goudgeel. De neus was rijp en vol, met zachte houttonen. Ondanks de wat lage zuren was de smaak intens en levendig, zelfs ziltig. Een complexe wijn, gemaakt van de garganega, die verwant blijkt aan de Greco. Importeur: Vino e Olie € 14,80.
Uit Friuli proefden we de Malvasia Istriana “Dis Cumieris” 2008 van Vie di Romans, een gereputeerd huis met eigenzinnige stijl. De kleur nog bleek goudgeel, een aromatische floraal-kruidige neus. Fijne zuren, volle body (o.a. door 7 maanden “sur lie”) en een mondvol smaak, zoute drop, tropisch fruit en specerijen. Indrukwekkend, zonder meer. Importeur: Verkerk € 16,93.
Met de vierde wijn verscheen de eerste échte onbekende die op tafel. De DOCG (!) Erbaluce di Caluso “La Rustìa” 2010 van Orsolani. Deze wijn komt uit het noordwesten van Piemonte, vlakbij Valle d’ Aosta, en kent ook een zoete variant, een passito. Het is een frisse, mineralige wijn met een medium zuurgraad en subtiele aroma’s van anijs. Op RVS gevinifieerd met schilcontact voor behoud van frisheid en fruit. Geen importeur.
Uit de oosthoek van Piemonte, van de Colli Tortonesi kwam de Timorasso “Timian” 2007 van Cascina La Ghersa. Dit is een vroegrijpend druivenras met een rijke geur en smaak. Deze wijn is gemaakt van zeer oude wijnstokken en heeft 10 maanden “sur lie” gelegen. Fred Nijhuis raadt aan om zo’n wijn te decanteren. Dat geldt overigens voor wel meer wijnen vandaag. Importeur: Wijnhaven Wijnimport € 22,75.
Uit Trentino, Vigneti delle Dolomiti, kwam de eigenaardige Nosiola “Fontanasanta” 2009 van de eigenzinnige Elisabetta Foradori. Zij is een fenomeen in Noord-Italië, en werkt behalve biodynamisch ook met uit Georgië geïmporteerde kveri, grote fermenteerkruiken van aardewerk, waarin de wijn een langdurige vergisting kent. Uiteraard puur natuur. Deze wijn heeft ook nog een lagering op acaciahouten vaten gehad. Rijp, tropisch fruit (guave, lychee) met een minerale, frisse finale. Importeurs: Bart/Vinoblesse € 32,50.
Ook de volgende wijn is “bio”, de Arciprete Peloso “Collesanti” 2010 uit Lazio, van Carpineti. Kruidig, met grapefruit tonen en frisse zuren. Puur en ongekunsteld. De druiven komen van een vulkanische bodem op ca. 400 meter hoogte. Importeur: Vinoblesse € 7,82.
Van het druivenras albana had ik evenmin ooit gehoord. We proefden een “secco”, de Albana di Romagna “Codronchio” 2010 van Fattoria Monticino Rosso. Een vrij volle wijn met peer, stro en aardse tonen. Lagere zuren en een oxidatieve stijl. Geen eenvoudige wijn. Importeur: Terroirwijn € 15,75.
De Vernaccia di San Gimignano “Carato” 2006 van Montenidoli is ook een geval apart. Elisabetta (zou dit de favoriete voornaam van bijzondere Italiaanse wijnmaaksters zijn??) Fagiuoli staat hier op hoge leeftijd nog stevig aan het roer, en maakt wijnen zonder compromis. Deze Carato laat ze in haar proeverijen ná de rode wijnen komen, gedecanteerd, en niet kouder dan 14 graden. Een schitterende gouden glans, een volle kruidige neus, waarin geen spoortje ouderdom, en een mond vol krachtige smaken. Gedroogd fruit, rozemarijn en rijpe appel. Uiterst complex, voor de liefhebber van “meditatieve” wijn. Importeur: Résidence Wijnen € 18,95.
pecorino Zou de pecorino een nieuwe hype kunnen worden? Wie weet? Ik kwam hem de laatste weken plotseling “overal” tegen (maar werk er zelf nog niet mee…), dus het zou kunnen dat deze wijn zomaar trendsetter wordt. Van Saladini Pilastri proefden we de Offida DOCG 2011. Fris, amandelbloesem, wit fruit. Zuiver, voor sommigen te “commercieel”, waarbij zelfs de beschuldiging van industriële gistculturen viel, n.a.v. vermeende snoepjes- en bananensmaken. Aangezien dit huis gecertificeerd biodynamisch is (hoewel dit natuurlijk niet alles zegt) is dit onaannemelijk. Importeur: Hans Moolenaar € 6,50. Eveneens uit Le Marche kwam de rariteit Maceratino Ribona, de “Pausula” 2009 van Cantina Sant’Isidoro. Een wijn met een eigen karakter en een volle smaak met een amandelbittertje. Ongetwijfeld komt deze beter tot zijn recht bij een boerenlunch onder de pergola’s dan in een proefsessie. Importeur: Mark Haasdijk € 6,50.
Uit Abruzzo kwam een bekendere wijn, de Trebbiano d’Abruzzo is immers een vaak geziene huiswijn. Geheel in strijd met de logica is deze niet (altijd) van de massaal aangeplante trebbiano druif gemaakt, maar vooral van de bombino bianco. In het geval van Masciarelli’s Trebbiano d’Abruzzo “Marina Cvetic” 2009 is ook de kwalificatie “huiswijn” ver te zoeken. Dit is een zeer ambitieus gemaakte wijn met duidelijke houtinvloed en een grote lengte. Dankzij lage rendementen staat deze wijn als een huis. En speciaal voor Fred, die niet van vergelijkingen houdt, zou ik dit voor deze ene keer graag de
Bâtard van Abruzzo willen noemen. Of Bastardo d’Abruzzo dan misschien… Importeur: Wallinga € 17,85. Nog verder zuidelijk is de Greco di Tufo één van Italië’s meest gerenommeerde witte wijnen. Van topwijnhuis Pietracupa overtuigt de 2009 in zijn opwekkende frisheid en intense kruidigheid. De vulkanische bodem zal zeker bijdragen aan het unieke karakter van deze elegante wijn. Importeur: Eck en Vino € 12,00.
Tevens uit Campania een andere klassieker, de Fiano di Avellino “Radici” 2010 van Mastroberardino. Dit fameuze wijnhuis maakt niet alleen kanjers van aglianico’s, maar ook deze op RVS puur en aromatisch gevinifieerde fiano mag er zijn. Ik kende de fiano vooral als vol, log en met haast bizarre aroma’s, deze was mineralig, vurig en fris. Vol energie. Importeurs: Vos/Italcasa € 17,95.
De laatste droge wijn kwam alweer uit dezelfde streek (zou Sicilië niet bij het “echte” Italië horen?), maar was dit keer een noviteit, voor mij althans. De Palagrello Bianco “Le Serole” 2010 van Terre del Principe was nog wat houterig en hoekig, al proefde het zoetige, rijpe fruit er prettig doorheen. In de finale bleef een fris gevoel over. De palagrello schijnt verwant te zijn aan de coda di volpa. U weet wel. Importeurs: De Coninck € 17,36.
Hierna nog drie zoete wijnen, want ook daar produceert Italië veel van. De eerste is de Gewurztraminer 2010 van Nussbaumer uit Alto Adige. Fred begint te jubelen en spreekt met een ondeugende blik van een “lekker hoerig glas”, en daar heeft hij wel gelijk in. Het is allemaal wel
een beetje dik aangezet, het rozige zoet, de overrijpe weelderige tropisch fruittonen. Boudoir waardig. Importeur: Wallinga € 15,60.
De Recioto di Soave ‘Le Sponde’ 2009 van Coffele is wat complexer en meer verfijnd. Door de lange indroging van de garganega druiven is de smaak zeer geconcentreerd, met tonen van gedroogde abrikoos, specerijen, vanille en marsepein. De afdronk is mooi fris. Importeur: Werkhoven € 18,95.
Tot slot dan nog een wijn met zwart-wit geblokt etiket, als de finishvlag van een formule 1 race, want deze wijn komt uit de buurt van het circuit van Imola. Dit is de Albana di Romagna Passito (DOCG) “Scaccomatto” 2007 van Zerbina. Ja, dit is toch wel heel fraai, en wat boeiend om kennis mee te maken! Een wijn van gebotrytiseerde druiven, enorm complex en intens. Aroma’s van Poire Williams en kaneel met een vol, filmend mondgevoel. Daar kunnen we de proeverij wel mee “afvlaggen”! Geen importeur.
Mijn algemene indruk van deze proeverij was erg goed. Het was waarschijnlijk niet eenvoudig om een selectie te moeten maken uit al het fraais dat Italië te
bieden heeft. Ontbrekende druiven heb je dus altijd, maar die waren ruimschoots aanwezig op de beursvloer. Het spreekt mij erg aan, lokale wijnen van autochtone druivenrassen. Voor sommeliers biedt het veel mogelijkheden om met onderscheidende wijnen verrassende combinaties te maken en natuurlijk ook een leuk verhaal aan tafel te vertellen. Open blijven staan voor nieuwe ontdekkingen en smaken, is dat niet één van de mooiste aspecten aan ons vak? Complimenten dus voor Fred Nijhuis, die ons werkelijk getrakteerd heeft op een leerzame, maar vooral ook schitterende parade van fraaie wijnen.
