Maandblad
Dé vereniging van de Meierij Boxtel 34e jaargang, nummer 2, Feb. 2015
Alles op het gebied van
• Zoetwater • Zeewater • Vijver • Terrarium Ook sterk in maatwerk Laat gratis uw water testen Kijk op heevis.nl Voor de maandactie Openingstijden winkel Maandag 9:00 uur tot 18:00 uur Dinsdag gesloten Woensdag 9:00 uur tot 18:00 uur Donderdag 9:00 uur tot 18:00 uur Vrijdag 9:00 uur tot 20:00 uur Zaterdag 9:00 uur tot 17:00 uur Let op tussen 12:00 en 13:00 gesloten Behalve op zaterdag Schootsestraat 138 • 5616 rh Eindhoven Tel.: 040-2510677 • Fax.: 040-2517272
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Uitnodiging: Clubavond. Op Dinsdag avond 10 Februari 2015, aanvang 20:00 uur bent u wederom welkom op onze maandelijkse clubavond. In locatie “De Walnoot” Riginahof 1 te Boxtel zal de avond worden geopend door onze voorzitter, daarna zal Sybren Brouwer het woord overnemen, door met uitleg en beelden over plantenvoeding ons duidelijk te maken, wat plantenvoeding voor ons en de waterplanten doet. Sybren zal op deze avond zijn best doen om u wat beter te laten kennisnemen van wat en hoe voeding door planten word opgenomen en de werkzame stoffen in plantenvoeding. Dus een leerzame uiteenzetting die u niet mag missen, daarna kunt tot aan de pauze vragen stellen aan Sybren. Na de pauze Zal ons nieuwe lid Rob van Erkel, een leuke Aquarium Quiz verzorgen, natuurlijk ook met leuke prijzen! Mocht er daar nog tijd over zijn is een leuke discussie of nababbel de beste afsluiting van een mooie avond. Wij rekenen op een grote opkomst ruimte hebben we genoeg. Tot ziens op dinsdag 10 februari in “De Walnoot” Riginahof 1 te Boxtel. Voorzitter Wim van de Langenberg A.V. Daphnia Boxtel
Vergeet u niet om voor de verenigingsavond uw diepvriesvoer bestelling door te bellen. Dit zal op deze avond voor uw gemak worden meegebracht. Kijk voor verdere info naar de advertentie in ons maandblad.
Pagina 3
Naast verse frites, ook heerlijke Ras frites, snacks en gegrilde kippen. U kunt elke dinsdag en donderdag tussen 17.00 en 19.00 uur genieten van onze Indische rijsttafel. Groot: € 8,95 Klein: € 6,50 Voor feestjes of partijen is reservering van een rijsttafel mogelijk tegen een gereduceerd tarief. Een koud of warm buffet separaat of in combinatie met een rijsttafel kunt u ook bestellen. Ook verzorgen wij uw bittergarnituur.
Hetty, informeert u graag over de mogelijkheden. Stationsstraat 48, 5281 GE Boxtel Tel: 0411-755444
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Gastheer/vrouw van de Maand Februari 2015 Deze maand zijn we te gast bij: Lidia Zuidberg onze nieuwbakken secretaris Dauwheuvel 14, 5685AL te Best. Ja wat vertel ik over Lidia, wat ik in ieder geval wil zeggen is dat ze onze vereniging een warm hart toedraagt, wel ruim een jaar lid maar inmiddels overal al aan meegedaan en geholpen echt een bezige bij om het maar zo te zeggen, een schat om het binnen ons clubke te hebben. Lidia heeft twee mooie aquariums staan waarmee ze zelf nog niet goed weet welke richting ze in wil. Houd zij ze, zo zij ze mooi vind, of past zij ze aan voor de keuringen? (Da was ene mond vol he) Gelukkig hoef ik niet mee te kiezen maar misschien dat jullie advies baanbrekend is, maar laat haar keuze in waarde. We gaan daarom op Maandag avond 23 Februari aanvang 20:00 uur naar Lidia en Eric om een kijkje te nemen naar de beide Aquaria’s Voor het eventueel samen rijden kunt u onze bezoeken coördinator bellen Mien Robben tel:0735515022 of mail:
[email protected]
Wist u dat: U bij enkele aquariumzaken extra korting krijgt omdat u lid bent van AV Daphnia Boxtel
Op vertoon van uw Daphnia pas of NBAT pas krijgt u bij diverse Aquarium zaken KORTING! - Aquabeek te Handel - Discus de Beestenpot te Uden - Heevis te Eindhoven - Van Valkenburg in Den Bosch - Dobbey Te Boxtel
korting 10% korting 5% korting 10% (of stempels voor uw spaarkaart) korting 10% korting 10% op (planten/vissen) Pagina 5
Het adres voor: - een heerlijke lunch
• ZAAL • CATERING • CAFETARIA • RESTAURANT
- een gezellig à la carte diner - het vieren van feesten en partijen - diners voor groepen - luxe hapjes en hapjes bufetten - heerlijke frites en snacks - en nog vele andere specialiteiten
Kapelweg 28, 5281 LR Boxtel • Telefoon: 0411-672782 • Fax: 0411-677793
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Jaarprogramma 2015 A.V. Daphnia. Data en onderwerp of spreker zijn onder voorbehoud, aanvangstijd 20:00 uur. Indien ander, dan wordt dat nog gecommuniceerd). Ma 19 jan: Jaarvergadering en nieuwjaarsreceptie Groene Poort te Boxtel. Ma 26 jan: Gastheer van de maand Will van Summeren. Di 10 feb: Lezing en info door Sybren Brouwer syfiori plantenvoeding, aansluitend een Quiz gepresenteerd door Rob van Erkel. Ma 23 feb: Gastvrouw van de maand Lidia Zuidberg. Za 7 mrt: Feestelijke uitslag districtskeuring Za 28 mrt: Gastheer van de maand: Johan Melis (ochtend met lunch) dit mag u zeker niet missen carpoolen!! (Dessel België) Ma 13 apr: Lezing en info door Ton Verhoeven hoe en waarmee kan ik een aquariumachterwand maken? Ma 20 apr: Gastheer van de maand Wil Robben. Vr / Za 24/25 apr: huisbezoek leden A.V. Najade uit Gennep. Ma 11 mei: Lezing door George Hop. Ma 18 mei: Gastheer van de maand: Jordan Klink. Za 13 jun: Jaarlijks uitstapje Daphnia: georganiseerd door Wilton van de Langenberg. Vakantie Ma 14 sep: Lezing door Wilfred van der Elst ( Zoo Antwerpen ). Ma 28 sep: Gastheer van de maand Henry de Jong. Ma 12 okt: Lezing zeewater door Ab Ras. 24 en 25 okt: AquaVaria te Vianen. Ma 9 nov: Discussie avond item moet nog gekozen worden of hebt u een idee!!! 14 en 15 nov: Huiskeuringen : door keurmeester: John Frencken. Di 24 nov: Heevis avond Ja samen gezellig naar Eindhoven. Za 12 dec: Feestavond met uitslag div keuringen in “de Walnoot” te Boxtel. Pagina 7
- Zeewater - Techniek - Terrarium/Paludarium - Tuinvijvers etc. De bibliotheek is altijd op de verenigingsavonden aanwezig!!! GEDENK, MET LEZEN HAALT U MEER UIT UW HOBBY Bibliothecarissen; Mien Robben Campanulastraat 6 5271 GX St Michielsgestel Tel: 073-5515022 Daphnia Presenteert:
Jordan Klink Vaarsenhof 172 5403 TT Uden Tel: 0413-476069
Daphnia Diepvries Voer
Zeer voordelig verkrijgbaar in blister, Sticks en 500 / 1000 gr platen Na bestelling op 06-5141 9710 af te halen of wordt meegebracht naar verenigingsavonden / uitjes. Rode mug, Witte mug, Zwarte mug, Watervlo, Mysis, Cyclops, Krill, Krill superba, Mosselvlees, Kokkelvlees, Inktvis, Viskuit, Malawimix, Tanganyikamix, Artemia, Mixvoer, Tubifex, Visvlees, Lagere (garnalen e.d.) dierenvoer, Triomug, Tropical 5 in, Cichlidenmix, Acetes, Discus, Discus speciaal, Discus juvenile, Discus energie, Discus basic, Discus basic red Speciale wensen laat maar weten
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
ALGEN KOMEN EN GAAN Tannia Sels Wie meent in deze tekst pasklare oplossingen te vinden voor zijn algenprobleem, komt goed bedrogen uit. Deze tekst geeft je enkel een boel informatie over algen. Zo kan je jezelf realiseren dat de omstandigheden bepalen of je al dan niet met algen zal worden opgescheept, want algen zijn een indicator. Alles wat je ziet misgaan in een aquarium zijn immers reac¬ties op dingen die een maand geleden gedaan zijn. Wanneer je bijvoorbeeld vergeet het water te verversen, zal de kwaliteit ervan teruglopen, tot er op een bepaald moment algen verschijnen. Ongeveer vier miljard jaar geleden ontstond de aarde. Gedurende al die tijd was de aarde omgeven door gassen, zoals stikstofverbindingen, ammoniakachtige gassen en koolstofverbindingen. Verder waren er de donder, de bliksem en het water. Geleerden vonden dat dit de elementen zijn waarop chemische reacties kunnen ontstaan die de basis van ons leven vormen. Twee miljard jaar later was de ontstane scheiding tussen land en water voldoende om leven mogelijk te maken en door de jaren heen kwamen er bacteriën en algen die kolonies vormden. Zo kwam de hele aarde vol blauwe algen. Daar hebben wij nu onze zuurstof aan te danken. Er was namelijk wel zuurstof gebonden aan water, maar de algen zorgden voor de 20% vrije zuurstof die er nu is. Algen zijn dus de werkelijke voorlopers van onze planten,
struiken en bomen. De voortplant¬ing gebeurde aanvankelijk door sporen, tot er opeens vrouwelijke en manne¬lijke plantjes ontstonden, waarvan het zaad samenkwam om nieuwe planten te geven. De uitvinding van het stuifmeel op de stamper is vele malen beter dan stekjes, omdat de zaadjes veel beter kunnen overleven. Dus kregen zaadplanten meer levenskansen dan de primitievere planten. Een half miljard jaar geleden kwamen er eveneens insecten en zo ontstonden bloeiende planten. De planten veroverden het land, evolueerden tot hele grote bossen. Een deel van de planten bleven op het land leven, andere gingen weer het water in, maar de bloeiwijze werd behouden. Alle waterplanten bloeien dus en liefst boven water om hun bloemen kwijt te raken. Daarom groeien ze zo. Onze planten en dus ook de algenleven heel anders dan dieren. Dieren nemen plantaardig en/of dierlijk voedsel op. Zij -en wij dus ook- verbruiken bij de voedselverbranding zuurstof, planten produceren het. Zij kunnen hun voedsel zelf maken. Daartoe hebben ze koolzuurgas en water nodig, dat ze met behulp van licht omzetten in suiker (= de fotosynthese). 6 CO2 + 6 H2O --> C6 H12 O6 + 6O2 De bladgroenkorrel is de fabriek waar alles gebeurt. Met suikers kan ook zetmeel gevormd worden. Daartoe klitten een aantal moleculen suiker plus waterstof en zuurstof samen tot een molecule en zo tot Pagina 9
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
ketens. nC6H12O6 <--> (C6H10O5) + n H2O De aardappel en de suikerbiet slaan zetmeel op als reserve die ze in moeilijke tijden weer kunnen afbreken. Planten en dieren die afsterven, moeten weer tot de natuur terugkeren. Dat is de taak van de bacteriën. Zij hebben geen bladgroen en zijn ook geen planten. Een bacterie kan worden voorgesteld als een hele kleine kern met een slijmlaag eromheen. Die slijmlaag vormt het enige contact met de buitenwereld. In het cytoplasma gebeurt de stofwisseling en de organellen zijn functiegebonden. Bacteriën zetten dode stoffen om naar water en koolstofdioxide. Iedereen weet dat bacteriën in een aquarium zeer nuttig zijn. Er zijn specifieke bacteriën, die bijvoorbeeld van ammoniak nitriet maken en die van nitriet nitraat maken. Er zijn er echter ook die niet specifiek werken. Zo kennen we duizenden soorten bacteriën met eigen functies. De heer A. Sanderse vertelde dat water van chrysanten bacteriën bevat. In het aquarium moet je echter een mengsel van verschillende soorten hebben en in chrysantenwater zijn de soorten te beperkt. Vul dus het geven van chrysantenwater aan met andere bacterieculturen. Neem voor het opstarten van een nieuwe bak filtermateriaal van een bestaande aquari¬um (gerijpt) en voeg er water van bloemen aan toe en/of een product met bacteriën.
ALGENSOORTEN BLAUWE ALG of CYANOBACTERIE De eerste algen hadden structuren die door bacteriën konden worden gegeten, maar er waren er ook die energie zelf konden maken. Dat zijn de cyanobacteriën die samenzit¬ten in een deken van slijm. Ze hebben bladgroenfilamenten en kunnen met zonne-energie en koolzuurgas fosfaatverbindingen omzetten in suikers. De blauwe alg bindt heel graag stikstof (cfr. Symbiose van Azola met blauwe alg: de laatste zorgt voor stikstofverbindingen voor de Azola en de eerste geeft koolzuurgas aan de blauwe alg). De blauwe alg-bacteriën verwerken heel kleine ammoniakachtige stoffen en kunnen niet alleen suikers en zetmeel maken, maar ook eiwitten. De eiwitten klitten aan elkaar tot peptidenketens. Omdat de blauwe alg wordt omgeven door een slijmlaag, worden er flappen gevormd. Blauwe alg bestaat uit een ketting van cellen die met een slijmlaagje bij elkaar worden gehouden. De cellen kunnen niet afzonderlijk leven. Je kunt de flap er zo afhalen, omdat er geen rhizoom is. Een beetje meer hygiëne voorkomt blauwe alg. Zorg voor voldoende stroming op alle plaatsen in de bak. Vaak zie je enkel blauwe alg verschijnen op plaatsen waar de stroming faalt. Er zijn honderden soorten blauwe alg, ook drijvende die ontstaan als een kaamlaag. Een kaamlaag bestaat uit afgestorven bacteriën die gaan drijven. Zo wordt het opper¬vlak verdicht. Pagina 11
AUTOBEDRIJF SCHUURMANS Het adres voor uw nieuwe of gebruikte auto!
* Keuze uit de nieuwste modellen bedrijfs- en personenauto’s * Constante voorraad van 70 klasse-occasion in de prijsklasse van 250 tot 3000 euro. * Reparatie en onderhoud van alle merken auto’s. * Schade reparatie en schadeherstel van alle merken auto’s, met gratis vervangend vervoer * Verhuur van personen- en bestelauto’s tegen zeer scherpe tarieven * 24 uur per dag tanken met uw pincodepas bij ons moderne pompstation
Industrieweg 34-36Vught Tel: 073-6560687 / 6564045
Princen Sport
Graafseweg 96 Den Bosch 073 - 613 87 85
[email protected]
Princen Sportprijzen Graafseweg 77
Den Bosch 073 - 613 70 85
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Er komt geen zuurstof meer onder die laag en er sterven nog meer bacteriën. Als je die kaamlaag wat lang laat zitten, is er een milieu geschapen waarop een andere blauwe alg kan groeien en je krijgt draden. Zorg daarom dat er geen dode hoeken zijn in de stroming, want daar komt blauwe alg. WATERBLOEI Een pas opgestart aquarium zonder echte waterplanten geeft waterbloei. De pas gezette planten moeten zich eerst aanpassen om dan te kunnen groeien. Bij het ver¬plaatsen, gingen de haarworteltjes stuk, zodat de plant geen sporenelementen uit de bodem kan halen. Daarom trekt hij zijn voedsel voorlopig uit de onderste blaadjes, die dan afvallen. Als het bladplasma in het water komt, wordt het opgenomen door bacteriën en algen. Bij onvoldoende zuurstof worden die bacteriën echter lui en maken hun werk niet af. De aminozuren die dan resteren, worden door de algen gretig aanvaard. DRAADALGEN Als je draadalgen onder de microscoop bekijkt, zie je tussen de algen vrij veel andere algen en ook een ophoping van bacteriën en vuil. Alles wordt afgeschermd door weer nieuw vuil en zo krijg je een slijmlaag. Het slijm ontstaat door een verbreken van de molecuulstructuur, zodat alles over elkaar heen glijdt. Wil je draadalg zuiver en mooi houden, dan moet je met de nagels over het kienhout strijken om de slijmprop tussen de algen weg te krijgen. Je kunt het ook met een tan-denborstel doen.
BAARDALGEN Baardalgen op de achterwand (kurk) kan. Dat is mooi, maar zorg dat het vuil eruit blijft, door met de vingers erdoorheen te harken bijvoorbeeld. ANDERE ALGEN - eencelligen waar de waterbloei uit voortkomt; - jukwieren; - kolonievormende wieren; - draadwieren. ALGEN VOORKOMEN: - Echte waterplanten plaatsen i.p.v. moerasplanten. Een plant is sterker dan een alg, omdat hij georganiseerd is. Waterplanten verdringen de algen. - Diatomeenaarde is een goed substraat om overheen te filteren. - Licht matigen. WANNEER WORDT PLANT OF ALG DE BAAS? Algen hebben koolstofdioxide, licht en sporenelementen nodig die in een verse bak veel voorkomen. Hun systeem om te overleven is vaak ingenieus. Zo zit draadalg -bestaande uit een serie aan elkaar geschakelde cellen- met een rhizoom aan de ruit of het kienhout vast. Op een bepaald ogenblik zal er in die rits cellen een mannelijk of vrouwelijk orgaan worden gemaakt, waaruit de sporen vloeien die zich dan vastzetten. Zo krijgen we mannelijke en vrouwelijke planten, die bij samenkomst gameten vormen. Dat is de basis waarop dan een nieuwe rhizoom wordt gevormd, die de kleefstof is om zich vast te zetten. Ruk je draadalgen af, dan blijft het pootje, of de rhizoom, staan Pagina 13
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
en ze groeien opnieuw. Bestrijden met algiciden kan, maar ze komen terug als je een plant, vis, of zelfs je handen even in het aquarium steekt of vers water erbij doet. Je krijgt alleen algen als de omstandigheden voor ze gunstig zijn. En ze zijn nauwelijks te bestrijden. Algen hebben ijzer en andere sporenelementen nodig om bepaalde functies te vervullen en fosfaten te binden. Heeft een alg onvoldoende sporenelementen, dan gaat hij die bij een plantje halen. Meestal worden de oude blaadjes door de algen aangetast, nooit nieuwe. Door een heleboel voedselrijke omstandigheden -maar bovenal veel licht- in het aquarium te brengen, krijg je algengroei. Cichlidenbakken hebben daarom veel meer licht dan een gezelschapsbak. Wil je echter geen algen: Zorg dan voor een redelijk schone filter en niet te veel licht. Ververs ook regelmatig een deel van het water. Jonge blaadjes deert het niet als er algen op komen. Ze hebben een prima afweermechanisme. Oude blaadjes daarentegen zijn veel gevoeliger. Een door algen aangetast blaadje krijg je nooit meer terug. Voedselen visresten worden omgezet door bacteriën. Van al die eiwitten krijgen we dan peptiden en aminozuren. Aminozuren zijn de primitiefste eiwitten en gaan over in ammoniakachtige stoffen. Als er in heel die cyclus iets mankeert: te
weinig bacteriën, te veel voedsel, te weinig zuurstof, te veel nitraten, dan is de drang om nieuwe nitraten te maken minder en stagneert. Zo kom je in de ammoniakachtige sfeer terecht. De PH gaat dan stijgen, omdat aminozuren en ammoniak een alkalisch effect hebben. En bij een hoge PH vermindert de hoeveelheid koolzuurgas, wat weer een probleem op zich is. Daarom: - breng genoeg stroming in het aquarium; - filter op een gemakkelijke manier, zodanig dat je eenmaal per week de eerste laag watten kan uithalen. Spoel ze vijf minuten uit en leg ze er weer in. Anders filter je over een hoeveelheid vuil en krijg je zweefvuil. - zorg voor een goede stroming in het aquarium: van achter boven naar voor beneden; - ent voldoende bacteriën. Als de bacteriën niet optimaal zijn, gaan ze niet alles geheel afbreken, maar slechts gedeeltelijk. Zo blijven er brokstukken over van de moleculen. En meestal zitten er in die brokstukken nog wat stikstofverbindingen, net interessant voor de blauwe alg, want die gedijt goed in een milieu met stikstofverbindingen. lees verder op pagina 19 Pagina 15
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Mijn nieuwe aquarium Op 25 augustus zijn mijn schoonzoon Ton en ik naar Kampen gereden voor een nieuw aquarium, daar deze van watervast betonmultiplex met een speciale bekleding gemaakt worden door de heer van de Grift uit Kampen had ik daar een afspraak mee gemaakt dat we rond 11 uur bij hem zouden zijn. Daar aangekomen hebben we de aquaria die al klaar waren bekeken, we hebben ook diverse foto`s bekeken en gekozen voor het model Majestic. Deze heeft als voordeel dat de onderkast wat terug valt waarbij het geheel niet zo log overkomt. De levertijd is 6 weken en als er bijzonderheden waren zou er over en weer gebeld worden, wat nogal eens gebeurde. Eind september werden we gebelt dat het aquarium klaar was en we deze op konden halen. Ton en ik zijn daarna naar Kampen gereden en hebben het aquarium opgehaalt en bij mijn dochter in Dinther in de loods op schragen geplaatst voor verdere behandeling, maar daar over later meer. Onder dit adres is zijn site te bekijken: www.aquadesign-x.nl Nadat wij het aquarium bij onze dochter hadden opgesteld konden we met het schilderen hiervan beginnen. Besloten was om hem met een lichte beits kleur te behandelen, maar wat schetst onze verbazing, de lijm die was gebruikt om de bak te lijmen bleek na de eerste beitslaag niet op de lijm te hechten. We hebben toen moeten besluiten om hem te
Zo was hij opgesteld toen we hem kwamen halen.
schilderen. Na de grondverf en de eerste laklaag bleek bovendien dat de verf moeilijk hechte op het hout. De schilder werd geraadpleegd en hij vertelde dat er een bepaalde siliconenlijm gebruikt was waardoor netjes schilderen onmogelijk was. Maar hij had een oplossing, met een paar druppeltjes van een bepaalde vloeistof (de naam ben ik vergeten) was het toch mogelijk om het aquarium netjes te schilderen na hem weer geschuurd te hebben is het schilderen dan ook verder probleemloos verlopen. De verlichting heeft Ton netjes gemaakt met een frame dat je omhoog kon klappen zodat het met het schoonmaken van het aquarium niet in de weg zit. Nu was hij klaar om naar huis gebracht te worden en de verdere afwerking zou thuis gebeuren. Ook moest er nog een dimmer aangebracht worden waar het licht mee te regelen was. maar hierover later meer. Jan Kluijtmans
Het aquarium met grind en water gevuld . Pagina 16
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Wetenschappers ontdekken zee naaktslak met wegwerppenis Japanse wetenschappers hebben ontdekt dat een zeeslak, de Chromodoris reticulata, zijn penis na de daad kan afwerpen en dat er daarna een nieuwe aangroeit die binnen 24 uur weer gebruikt kan worden. Een studie naar dit bizarre paringsgedrag is gepubliceerd in Royal Society’s journal Biology Letters. De slak is het eerste wezen waarvan bekend is dat het herhaaldelijk kan copuleren met wat de wetenschappers omschrijven als “een wegwerppenis”. Simultane hermafrodiet Het seksleven van de slak wordt op de site van de BBC omschreven als “gecompliceerd”. Het dier is namelijk een “simultane hermafrodiet”, wat betekent dat het zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtsorganen heeft, die tegelijkertijd kunnen worden gebruikt: twee slakken kunnen dus in een soort van ‘standje 69’ op elkaar kruipen als ze copuleren. Beide slakken krijgen dan sperma van de ander. Het Japanse team heeft de slakken, die voorkomen in de Stille Oceaan, verzameld en 31 keer in een aquarium zien paren. De daad duurt van enkele seconden tot enkele minuten, waarna de slak de partner van zich afduwt en zijn penis afstoot, die naar de bodem van de aquarium zinkt. 24 uur later was de penis weer aangegroeid en konden de slakken weer seks hebben. Spiraalvorm Nader onderzoek naar de anatomie van de dieren, wees uit dat een groot deel van de
Chromodoris reticulata penis in spiraalvorm in het lijf van de slak zat opgekruld. Hier groeide het missende deel later weer uit. De dieren konden drie keer achter elkaar paren, na elke keer een pauze van ongeveer een etmaal. Het is onduidelijk of de interne penis daarna “opgebruikt” is, of dat het orgaan na enkele weken of maanden weer kan aangroeien. Zeeslakken zijn niet de enige dieren die hun penis kunnen afwerpen. Ook bepaalde spinnen verliezen hun mannelijke orgaan na de daad, evenals enkele landslakken. De Chromodoris reticulata is, voor zover de onderzoekers weten, de enige bij wie de penis daarna weer aangroeit. Extra sperma Het voordeel voor de slak zou kunnen zijn, dat de eerste penis wordt gebruikt om het zaad van een andere slak te verwijderen, die hiervoor al heeft gepaard met de andere slak, en dat met de tweede penis daarna een extra dosis sperma kan worden ingespoten, waardoor de kans vergroot dat de genen van de slak worden gereproduceerd. Pagina 17
Pika Bikes Openingstijden Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag
09.00 09.00 09.00 09.00 09.00
tot tot tot tot tot
18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 20.00 uur 17.00 uur
clarissenstraat 3 Boxtel Tel: 0411-610331
Kijk ook eens op onze website
www.pikabikes.nl
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
ALGENETERS OF NIET? Veel vissen worden aangekocht als algeneters. Toch zijn er slechts weinigen die louter en alleen van algen leven. Eten algen: De Gastromyzon barniensis kraakt ze met de ribbels op zijn bek en neemt de sappen ervan op. De Ameca splendens snoept -evenals andere eilevendbarende tandkarperservan. De Otocinclus affinis en de Farlowella schrapen eveneens algen. Snoepen tussen Karperzalmen
de
algen:
bepaalde
Eten geen algen: Vissen met baarddraden -zoals de Labeo bicolor. De baarddraden dienen om voedsel op te sporen. ALGENBESTRIJDING OF NIET? Algen kunnen gezond voor het aquarium zijn, maar evenzeer schadelijk. Als je heel goed met je aquarium omgaat, kan je zelf zorgen dat je hele mooie draadalg krijgt. Als je die alg als kwaliteitsnorm neemt en het is mooi, dan is het biologisch prima. Een alg is daarentegen beslist niet gezond als hij op de planten neerstrijkt. In een plantenaquarium zijn we de algen liever kwijt dan rijk, maar in de Cichlidenbak¬ken moet je ze hebben. Er is in het aquarium een koolstofdioxideen een zuurstofcyclus. Enerzijds zorgen planten ervoor dat -met behulp van
water, koolstofdioxide en licht- suikers, koolhydraten, eiwitten, vetten en overige stoffen worden gemaakt. Als afvalproduct geven ze zuurstof af. Om de overige stoffen te maken, hebben ze echter sporenelementen als fosfor, stikstof, ijzer, mangaan en dergelijke nodig. Anderzijds worden de afgestorven planten gegeten door de vissen of devalueren en worden dan afgebroken door bacteriën, evenals de afvalproducten van de vissen zelf. Om die plantenresten en uitwerpselen af te breken is er weer zuurstof nodig, terwijl er koolstofdioxide wordt afgegeven. Ook de sporenelementen komen bij die omzetting opnieuw vrij en gaan weer in de bodem. Als we aquariumliteratuur nagaan, wordt er altijd over stikstofverbindingen gesproken. Eigenlijk is dat idioot, want er worden nog zoveel andere stoffen door de bacteriën afgebroken. Zo lezen we dat de ammoniakachtige stoffen worden gereduceerd tot peptiden en kleinere ammoniakachtige producten tot nitriet en nitraat. Nitriet is erg giftig, maar een plant heeft nitraat nodig om eiwitten te maken. In het aquarium zitten vaak heel veel planten en vissen op een klein oppervlak en dus is er vaak een wankel evenwicht. Er kan makkelijk iets misgaan. De zuurstof kan verminderen door bijvoorbeeld een te groot visbestand, te veel voeren of te weinig planten. We kunnen nitriet, nitraat en ammoniak meten, maar er kunnen nog dingen misgaan die we niet kunnen meten. Denk maar aan de plantengroeiremmende stoffen. (Vergelijk met vissen die groeiremmende Pagina 19
Rechterstraat 19 5281 BS Boxtel Tel: 0411-673577 www.brunaboxtel.nl
EP: Rickelman Uw Partner in Audio - Video Witgoed - Computers - Service Van Beekstraat 7-15 5282 RV Boxtel Telefoon 0411 - 673259 Telefax 0411 - 673933 De Vakzaak met de groene lijn, daar moet je zijn!
EP: Electronic Partner
Keefheuvel 1 • 5298 AH • Liempde Tel: 0411-631681 • Fax:0411-632886 www.hetraadhuisverzekeringen.nl •
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
stoffen -hormonen- afzetten en zo de groei van andere vissen belemmeren om zelf meer kansen te creëren). Iets dergelijks gebeurt ook bij planten. Een hoge PH of zuurtegraad samen met deze stoffen werkt remmend. Als je de PH naar beneden haalt, neem je geen zuurstof weg. Dus is aanzuren van het aquariumwater niet correct, want het is immers belast met een heleboel organisch materiaal. Daarom: • Probeer het water te verversen, geef veel stroming en zorg voor een makkelijk schoon te maken voorfilter en filter. Je moet bij het werken in de bak op een korte tijd een maximum werkrendement hebben. • Slakken in het aquarium doen heel weinig aan de alg en produceren ook afval. Ze belasten het water eveneens. • Als je CO2 of koolstofdioxide inbrengt, is dat over ?t algemeen groeibevorderend, zowel voor de planten als voor de alg. Toch is het goed, want voornamelijk zuurstofplanten profiteren ervan en gaan groeien. Ze zijn primaire planten en overheersen de algen, wat voedselopname betreft. CO2 kan je op diverse wijzen toevoegen. Je kunt zelf een stokerij maken met een suikeroplossing van 10-15% suiker en dat laten gisten. Het schuim -niet de alcohol- is belangrijk en geeft CO2 af. Drijfplanten -zoals kroos- zijn ook gunstig. De kroos heeft -zoals de meeste drijfplanten- wortels met een
wortelmutsje. In dat mutsje zitten verdikkingen met haarworteltjes die een zuur afgeven. Dat zuur zorgt ervoor dat de sporenelementen in het water gemakkelijk via de celwand kunnen worden opgenomen. Verder maken drijfplanten het aquarium wat donkerder en zijn zo heel gunstig om hem biologisch op peil te houden. • Blauwe alg kan je eventueel bestrijden met zinkoxide. Gebruik slechts een kleine hoeveelheid op 500 liter water. Leng het poeder aan met enkele druppels water, zodat je een papje bekomt, dat je goed verdeelt in het aquarium gooit en met de hand erdoor¬heen roert. Na een uur is alles bezonken en heb je een sneeuw¬landschap. Laat de filter gewoon doorwerken. De zinkoxide bindt water en doorbreekt de slijmwand van de blauwe alg, zodat er na enkele dagen hier en daar een gaatje ontstaat. De blauwe alg wordt langzaam opgelost. Als bijna alle alg verdwenen is, hevel je de zinkoxideresten en de alg af. Ververs om de 2 ? 3 dagen een beetje water tot heel de viezigheid is verdwenen. • Draadalg kan bestreden worden met kopersulfaat. Als de dosering nauwkeurig kan gebeuren (25mg/100l water), is er geen gevaar. Toch is het gebruik niet aan te raden, omdat een te hoge dosis de kieuwen van de bewoners aantast. Trouwens draadalg kan best mooi zijn! • Wees spaarzaam met voederen. Te veel voedsel verhoogt het niveau van de afbraak¬producten en verhoogt Pagina 21
Bezoek ons Specialiteitenrestaurant
LOTUS
Gun u zelf een feestelijk etentje Uniek voor bedrijf en vereniging. Lotus Prettige klimaatregeling Breukelsestraat 34-36 5281 HD Boxtel Tel: 0411-678 688
Volop parkeergelegenheid Dagelijks geopend van 12.00 tot 21.30 uur
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
•
•
•
• •
•
daardoor de PH. Er moet een soort evenwicht heersen tussen de hoeveelheid vissen en de hoeveelheid voedsel. Turf in de bodem, niet in de filter, geeft wat humuszuren af en doet de PH dalen. Dat klopt een beetje, maar het totale evenwicht (de afbraakcyclus) moet ook in orde zijn als je van het gunstig effect wilt profiteren. Turfextract bij de plantenwortels werkt groeibevorderend en is goed voor de wortelvor¬ming. Ent steeds een nieuw aquarium met het bosje chrysanten van de heer Albert SANDER¬SE (cfr. Spreekbeurt van januari 1996 -verschenen in tijdschrift nr. 3/96), met bacterial of een ander merk van bacteriecultuur en gebruik altijd filterwatten van een bestaand aquarium. Deze dingen zijn gunstig om het biologische evenwicht voort te zetten. Norit gebruiken is duur. Deze stof ontstaat uit houtskool en is poreus. Het werd gevormd doordat hout op een bepaalde wijze werd verhit. Alle stoffen verdwenen, behalve de koolstofverbinding. Actieve kool adsorbeert. Je zou wekelijks een pak moeten gebruiken als je verder geen andere maatregelen treft. Licht (werd behandeld) Thee toevoegen, geeft looizuren en dus hetzelfde effect als turf en kurk. Dat is het enige voordeel, maar het blijft twijfelachtig dat de algen erdoor verdwijnen. Waterstofperoxide wordt aanbevolen
als bestrijder van blauwe alg. Deze stof -zuurstofwater- is erg onstabiel en gaat over in water en zuurstof. De extra zuurstof komt in het aquariumsysteem, zodat de bacteriën beter kunnen werken. Elke dag 3cc van een 10% oplossing in een kopje water doen en meteen over het aquarium verdelen. Dat werkt! Maar denk ook aan de rest: - een schone filter - voldoende stroming. • D aphnia’s kan je gebruiken in het voorjaar in de vijver, omdat er dan veel waterbloei is. Verklaring van die bloei: Wanneer de temperatuur wat hoger wordt, staan de planten nog in rust en de bacteriën zijn nog weinig actief. De algen profiteren van het licht en de stijgende temperatuur en zijn -als pioniers- reeds paraat. Daarna pas komen de Daphnia’s. Dat is ideaal voor het opkomend biologisch evenwicht. De afvalstoffen van de bacteriën en Daphnia’s zijn weer goed voor de planten. Zo groeien het Hoornblad en de Waterpest en over¬woekeren ze de algen. Eerst worden de waterplanten actief, dan pas de moerasplanten. In de natuur gaat het zo, dus mag dat in de vijver ook geen probleem geven. Bron: Jos HOEDEMAN, 14/06/1996 Van Lennephof 35 5343 JD OSS (Nederland) Pagina 23
PSV fanpoint van Boxtel Met een grote collectie supportersartikelen van
PSV - Feyenoord - Ajax - Holland Internationale voetbalclubs Rozemarijnstraat 13 - 5281 BZ Boxtel Tel.: 0411 - -601 229 op vertoon van geldige clubcard 10% korting www.fanshophoenske.nl
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Tips van de maand MOETEN AQUARIUMPLANTEN DIE NIET MEER WILLEN GROEIEN MET KUNSTMEST BIJGEMEST WORDEN? Een goed ingericht aquarium, waarin vissen afwisselend worden gevoederd, zal gewoonlijk geen gebrek aan stikstof, fosfor of kalium vertonen, de voornaamste bestanddelen van kunstmest. Vandaar dat normaliter het niet nodig is kunstmest aan de aquariumplanten te geven. Integendeel, planten extra bemesten is vragen om algenmiserie. Wel is het mogelijk dat er in het aquarium een tekort ontstaat aan ijzer, vermits dit gemakkelijk een verbinding met fosfor aangaat. IJzer is onontbeerlijk bij de vorming van bladgroen. Ontstaan de genoemde onoplosbare verbindingen dan kunnen de planten dus geen ijzer opnemen en gaan ze lijden aan wat men ijzerchlorose noemt. Dit is te herkennen als de bladeren bleek en gelig zijn. Door waterverversing laat zich dit gedeeltelijk aanvullen maar vaak onvoldoende. Toediening van ijzermest is dus aangewezen. De aquariumhandel biedt dit in verschillende merken aan. HOE ZIJN AQUARIUMPLANTEN TE ONTSMETTEN? Een goede methode om aquariumplanten te ontdoen van ongewenste gasten is de volgende. Los een lepel aluinpoeder (te verkrijgen bij apotheker of drogist) per liter op in een emmer water van 20 à 25°_ C en laat de planten rustig een vijftal minuten ondergedompeld in deze ontsmetting liggen. Vervolgens goed naspoelen met zuiver water. MIJN PLANTTOPPEN WORDEN GEELACHTIG VAN KLEUR? WAARDOOR KOMT DAT? Een te kort aan ijzer in opneembare vorm voor de planten heeft voor gevolg dat sommige planten verbleken en vooral de nieuwe bladeren. De bladeren worden dus bleek en geel en zien er later uit of ze aangevreten zijn. Dit fenomeen wordt bleekzucht of ijzerchlorose genoemd. De bladeren kunnen door dit gebrek niet meer assimileren, dus geen koolhydraten meer opbouwen. Gebrek aan ijzer heeft in het eindstadium tot gevolg, dat de planten verhongeren zelfs als er voldoende voedingszouten ter beschikking staan. IJzergebrek heeft verschillende oorzaken. Het kan ofwel in het water aanwezig zijn in een niet voor de plant opneembare vorm en vervalt dan als niet bruikbaar maar het is ook mogelijk dat sporen van voedingsijzer in het water door het groeien van de planten zijn opgebruikt. Dit laat zich echter door waterverversing gedeeltelijk terug aanvullen, maar zekerder is dan een toediening van ijzermest. De aquariumhandel biedt dit in verschillende merken aan. Menige leden van de Zilverhaai, en ook ikzelf gebruiken ter voorkoming van ijzerchlorose een ijzermeststof die in de handel verkocht wordt voor de vijverplanten. Pagina 25
Voor U & Uw auto
welkom op bedrijvenpark LADONK
VOLVO
Van den Brandt 0411 - 652 000
Profile Tyercenter Boseind 1, Boxtel
www.vdbrandt.nl
BOXTEL 0411 - 674 142 Vakgarage Vakgarage www.vakgarageboxtel.nl Havervelden 6, Boxtel
SUZUKI
Brusselers
0411 - 672 844 www.4wdcars.nl
Kruisbroeksestr. 10, Boxtel www.brusselersauto’s.nl
BOSCH
Autototaal vd Sande 0411 - 682 983
PCA
NIVO-Boxtel bv 0411 - 652 000
CAR SERVICE
Service
Ladonkseweg 22, Boxtel www.autosande.nl
Boseind 1, Boxtel
www.nivoboxtel.nl
DAF-FIAT van Hooft 0411 - 613 300 Mijlstraat 17A, Boxtel www.hooft.nl IVECO ASB Auto Service Boxtel 0411 - 672 047 www.autoserviceboxtel.nl AUTO’S Hemelrijk 2A, Boxtel Strik Auto’s Occasions Mijlstraat 56A, Boxtel
0411 - 678 467
www.strikautos.nl
ROVER Damen&Kroes 0411 - 688 088 Schouwrooy 14, Boxtel www.damenkroes.nl MG 0411 - 677 677 Occasions AutoBoseind www.boseind.nl
Rolstoelauto’s Ladonkseweg 34, Boxtel
www.rolstoelauto.nl
www.autodealersboxtel.nl
Waar u nog echt te gast bent.
Kwalitaria Strik Kruisstraat 1 5281 AW Boxtel Wij zijn 7 dagen per week geopend.
Fa. van HAREN VOGELS PLANTEN TROPISCHE VISSEN ZEEVIS VOEDERS KOOIEN AQUARIA AQUARIUMPLANTEN PAPEGAAIEN
Van Noremborghstraat 104-106 ‘s– Hertogenbosch Telefoon: 073-6147783
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 2, feb. 2015
Bestuurssamenstelling Voorzitter / Penningmeester Wim van de Langenberg Sweelincklaan 35 Secretaris Lidia Zuidberg Dauwheuvel 14, Coördinator/beurzen Wilton van de Langenberg Berliozstraat 4 Bestuurslid Jos op ‘t Hoog Mr. Michelsstraat 20 Redactie Ton Verhoeven Henk Boleij
p/a Bizetstraat 8 Europalaan 174
5283 HN Boxtel
06-12536197
5685 AL Best
06-27519921
5283 LA Boxtel
06-11750807
5481 CA Schijndel
073-5480548
5481 LS Schijndel Boxtel
06-21221213 06-16832465
St Michielsgestel Boxtel
06-29047103 06-16832465
Webmaster Daphnia site Ad de Jong Henk Boleij Europalaan 174 Contributie per januari 2015 N.B.A.T. Lid + maandblad Zonder maandblad Donateur/B-lid Inschrijfgeld Porto kosten boekje
€ € € € €
65,50 53,00 33,00 5,00 10,00
Opzegging lidmaatschap moet schriftelijk ingediend zijn bij secretaris Betaling contributie T.n.v. penningmeester a.v. “Daphnia” te Boxtel T.g.v. rekeningnummer NL.11.ABNA.041.87.13.472 bij de ABN-AMRO bank Leden van verdiensten: Carel Verbruggen en Wim v/d Langenberg Erelid: George Hop website: www.daphniaboxtel.nl mail:
[email protected] Ingeschreven bij K.v.K. te `s Hertogenbosch onder nummer 40218161 Pagina 30
Aquarium Coenen Dé aquariumspeciaalzaak van Nederland! Gespecialiseerd in:
Zeewater
Aquariumbouw
Zoetwater
Koningin Julianaweg 21, 5684 VA Best Tel: 0499 395 000 - Fax: 0499 391 240
[email protected]
www.aquariumcoenen.nl
Layout: Boleij Design Boxtel • www.boleijdesign.nl