Maandblad
Dé vereniging van de Meierij Boxtel 34e jaargang, nummer 7, Sept./Okt. 2015
Alles op het gebied van
• Zoetwater • Zeewater • Vijver • Terrarium Ook sterk in maatwerk Laat gratis uw water testen Kijk op heevis.nl Voor de maandactie Openingstijden winkel Maandag 9:00 uur tot 18:00 uur Dinsdag gesloten Woensdag 9:00 uur tot 18:00 uur Donderdag 9:00 uur tot 18:00 uur Vrijdag 9:00 uur tot 20:00 uur Zaterdag 9:00 uur tot 17:00 uur Let op tussen 12:00 en 13:00 gesloten Behalve op zaterdag Schootsestraat 138 • 5616 rh Eindhoven Tel.: 040-2510677 • Fax.: 040-2517272
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Programma september 2015 Op maandag 14 september bent u om 20.00 uur allen van harte welkom in De Walnoot te Boxtel. Deze eerste avond na de vakantie starten we rustig weer op met een programma van eigen bodem. Erik vd Meerakker heeft een “viskwis” voorbereid. Daarnaast is er tijd in geruimd voor inbreng van u allen om zo diverse aquariumonderwerken aan te snijden. Maandag 28 september is de gastheer van de maand. Deze maand is dat: Henry de Jong. Kasteellaan 21, 5281 CP te Boxtel. Landskampioen Henry heeft zijn aquarium omgebouwd van een Malawiaquarium naar een Zuid Amerikabiotoop. De foto’s die hij af en toe op Facebook plaatst liegen er niet om. Kortom dat wordt dus genieten. Aanvang 20.00 uur. Programma oktober 2015 Op maandag 12 oktober bent u om 20.00 uur begint onze “ladiesnight” Een aantal enthousiaste vrouwelijke leden van onze club geven invulling aan deze avond en vertellen over hun aquaria, ervaringen en willen graag ook advies van alle andere leden om een nog mooier en betere bak te krijgen. Zaterdag 24 en zondag 25 oktober is de AquaVariabeurs in Vianen. Dit grootse evenement dat o.a. door AV Daphnia wordt georganiseerd, is een aquariumevenement geworden waar Nederland niet meer omheen kan. Steun de harder werkers van onze vereniging door deze beurs ook te bezoeken. En natuurlijk, Extra handen bij het opruimen op zondag van 16.00 uur zijn natuurlijk nog steeds welkom. Vergeet u niet om voor de verenigingsavond uw diepvriesvoer bestelling door te bellen. Dit zal op deze avond voor uw gemak worden meegebracht. Kijk voor verdere info naar de advertentie in ons maandblad. Wist u dat: U bij enkele aquariumzaken extra korting krijgt omdat u lid bent van AV Daphnia Boxtel
Op vertoon van uw Daphnia pas of NBAT pas krijgt u bij diverse Aquarium zaken KORTING! - Aquabeek te Handel - Discus de Beestenpot te Uden - Heevis te Eindhoven - Van Valkenburg in Den Bosch - Dobbey Te Boxtel
korting 10% korting 5% korting 10% (of stempels voor uw spaarkaart) korting 10% korting 10% op (planten/vissen) Pagina 3
Naast verse frites, ook heerlijke Ras frites, snacks en gegrilde kippen. U kunt elke dinsdag en donderdag tussen 17.00 en 19.00 uur genieten van onze Indische rijsttafel. Groot: € 8,95 Klein: € 6,50 Voor feestjes of partijen is reservering van een rijsttafel mogelijk tegen een gereduceerd tarief. Een koud of warm buffet separaat of in combinatie met een rijsttafel kunt u ook bestellen. Ook verzorgen wij uw bittergarnituur.
Hetty, informeert u graag over de mogelijkheden. Stationsstraat 48, 5281 GE Boxtel Tel: 0411-755444
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Medelingen van het bestuur: Ton Verhoeven heeft helaas aangegeven per direct zijn taken binnen het bestuur te moeten neerleggen. Na een verhuizing, nieuwe bezigheden en een zeer slechte bereikbaarheid, maken het voor hem bijna onmogelijk zijn taken goed uit te voeren. Wij danken Ton voor zijn inzet de afgelopen jaren. Jordan Klink heeft aangegeven zijn wederom terug te keren in het bestuur. Uiteraard nu even als aspirantbestuurslid en hij stelt zich verkiesbaar voor de ledenraad januari 2016. Uiteraard merkt het bestuur dat door het steeds kwetsbaarder wordt. Vandaar ook een NOODKREET aan de leden om serieus na te denken om tot het bestuur toe te treden. De huidige bestuurders worden te zwaar belast, wat onze prachtige vereniging niet toekomstbestendiger maakt. Voorzitter A.V. Daphnia Boxtel, W.vd. Langenberg
Eric Zuidberg Timmer & Onderhoudswerken Voor aanpassingen in en rond uw woning
VR
MAAK
IJBLIJ • Repareren of vervangen raam- of deurkozijnen EEN AF VEND SP • Hang en sluitwerk BEL OF RAAK MAIL! • Overkappingen • Houten scheidingswanden en zolderbetimmeringen • Aquarium of terrariumkasten / maatmeubelen
Kortom voor al uw grote en kleine klussen! Mobiel: 06 2705 0737 www.eric-timmer-onderhoudswerken.nl • info@ eric-timmer-onderhoudswerken.nl
Pagina 5
Het adres voor: - een heerlijke lunch
• ZAAL • CATERING • CAFETARIA • RESTAURANT
- een gezellig à la carte diner - het vieren van feesten en partijen - diners voor groepen - luxe hapjes en hapjes bufetten - heerlijke frites en snacks - en nog vele andere specialiteiten
Kapelweg 28, 5281 LR Boxtel • Telefoon: 0411-672782 • Fax: 0411-677793
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
VOEDINGS VACUUM bron: A. Sanderse Natuurlijk willen we het plantenbestand in het aquarium zo mooi mogelijk hebben. We willen de contrasten zo maximaal mogelijk opbouwen en dan moet het ook nog lekker groeien. Maar ook aan dat groeien zijn weer grenzen gebonden, want als het al te hard groeit moeten we weer zo vaak toppen, en als het niet of nauwelijks groeit dan hebben de algen vrij spel op de planten. Ja het is echt moeilijk om een top bak te hebben en te houden. Maar misschien helpt het navolgende. Laten we eens naar de natuur kijken. Als we stilstaand en ondiep water hebben in de natuur dan dreigt deze omgeving maar al te vaak omgetoverd te worden tot een moeras en is er tevens vaak een groot planten versterf, zeker bij hoge temperaturen. (ons aquarium is toch t.o.v. de natuur vaak ondiep). Daar tegen over staat, als we een zeer sterke stroming hebben dan is het slechts voor maar héél enkele soorten planten mogelijk om in te leven. We zullen dus een middenweg moeten vinden. Wanneer we nu in de literatuur en de praktijk gaan zoeken hoe het dan wel moet, dan moeten we ons zuiver richten op literatuur die echt over AQUARIUM planten gaat. Al gedurende geruime tijd is het boek van Christel Kasselmann toch een van de standaard werken waaruit we veel kunnen leren. In dit boek staat heel veel ecologische kennis die is opgedaan
in de ruim 40 reizen die gemaakt zijn naar die gebieden waar onze planten vandaan komen. Zoals u wellicht weet propageer ik heel vaak in mijn lezingen die ik voor heel veel verenigingen geef dat ik een luchtpomp in het aquarium wil hebben en ook dat er stroming in de bak moet zijn, hetzij door de stroom luchtbellen of door de uitstroming van de pomp. In mijn nieuwe lezing “TROPISCHE JUWELEN ACHTER GLAS“ waarin enorm mooie aquaria zijn te zien, ga ik nog steeds van dit standpunt uit. Om mijn standpunt te controleren en de resultaten in mijn aquarium te vergelijken met het geschrevene in de vakliteratuur en de beschrijving van de natuurlijke omstandigheden, heb ik de laatste tijd ontzettend veel vakliteratuur en verslagen van biologische onderzoeken gelezen. Daarin worden mijn beweringen steeds weer bevestigd. Als u het zelf wilt controleren lees dan b.v. het boek van Christel Kasselmann of andere literatuur en kijk naar de omstandigheden in de biotopen en de ecologie waar onze planten vandaan komen. In 95 % van de gevallen zult u kunnen lezen dat onze planten uit stromend water komen. WAAROM NU STROMEND WATER ? Een plant neemt voor een flink deel zijn voeding uit het water middels het assimilatie proces. Daardoor raakt zijn directe omgeving “in stilstaand water” uitgeput aan voedingsmiddelen. Pagina 7
- Zeewater - Techniek - Terrarium/Paludarium - Tuinvijvers etc. De bibliotheek is altijd op de verenigingsavonden aanwezig!!! GEDENK, MET LEZEN HAALT U MEER UIT UW HOBBY Bibliothecarissen; Mien Robben Campanulastraat 6 5271 GX St Michielsgestel Tel: 073-5515022 Daphnia Presenteert:
Jordan Klink Vaarsenhof 172 5403 TT Uden Tel: 0413-476069
Daphnia Diepvries Voer
Zeer voordelig verkrijgbaar in blister, Sticks en 500 / 1000 gr platen Na bestelling op 06-5141 9710 af te halen of wordt meegebracht naar verenigingsavonden / uitjes. Rode mug, Witte mug, Zwarte mug, Watervlo, Mysis, Cyclops, Krill, Krill superba, Mosselvlees, Kokkelvlees, Inktvis, Viskuit, Malawimix, Tanganyikamix, Artemia, Mixvoer, Tubifex, Visvlees, Lagere (garnalen e.d.) dierenvoer, Triomug, Tropical 5 in, Cichlidenmix, Acetes, Discus, Discus speciaal, Discus juvenile, Discus energie, Discus basic, Discus basic red Speciale wensen laat maar weten
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Aquarium Willem van Wezel
(elementen) en kan de plant zich dus niet verder voeden en dus niet groeien zoals het behoort. Dat is ook de reden dat we in moerassen met stilstaand water, vele planten zo achteruit zien gaan en dat er ook vaak bederf komt (moerasgas). U kunt het vergelijken met het volgende. U zit op een stoel en kan en mag er niet af, u zit stil. Om u heen is ruim voldoende voeding, maar u kunt alleen die voeding bereiken die op armlengte van u vandaan ligt. Als deze voeding om u heen op is dan is er nog voldoende te eten, maar u kunt er niet bij. Dus krijg u honger. Op de lange duur gaat het dan ook met u niet goed. Zo kunt u dat ook vergelijken met de planten in uw aquarium als er stilstaand water of
veel te weinig stroming is. Zeker in een aquarium waar een ruim plantenbestand in is vertegenwoordigd, want daar wordt de stroming van uw filterpomp sterk gereduceerd door al het groen dat in uw aquarium aanwezig is. Dan doet een lekkere luchtbelstroom wonderen. Het water komt in beweging en dan worden de planten weer voorzien van vers water met verse elementen uit uw eigen bak. Wist u dat er heel vroeger niet één aquarium was zonder luchtpomp, en ik kan uit ervaring praten, want ik hou al ruim 70 jaar aquarium. Ik wens u een mooi aquarium. Albert Sanderse.
Pagina 9
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Melanotaenia praecox bron: Het aquarium NBAT
Melanotaenia praecox of dwergregenboogvis is een uit Irian Jaya (Indonesisch Nieuw-Guinea) afkomstige vis. Ze is eenvoudig te houden, kleurrijk en vreedzaam tegenover andere vissen. Kortom, zeer geschikt voor het gezelschapsaquarium. De vissen zwemmen de hele dag in een losse groep door de bak en zetten haast op commando eieren af. De kweek is simpel en iedereen die ze ziet, is direct verkocht. En toch is er slechts eenmaal eerder in Het Aquarium over geschreven; inmiddels alweer zeven jaar geleden. De hoogste tijd dus om dit schitterende visje nader onder de aandacht te brengen. Melanotaenia praecox is door Weber en de Beaufort in 1922 beschreven. Zij plaatsten deze soort nog in het geslacht Rhombatractus, maar Allen kwam in 1980 na uitvoerig onderzoek tot de conclusie dat dit niet juist
is en plaatste haar daarom in het geslacht Melanotaenia. Regenboogvissen zijn lange tijd ingedeeld bij de koornaarvissen of Atherinidae, maar tegenwoordig vormen ze een eigen familie, de Melanotaeniidae. De vertegenwoordigers van deze groep zijn eenvoudig te herkennen aan de dubbele rugvin en het zijdelings sterk afgeplatte lichaam. Ze komen uitsluitend voor in Australië en NieuwGuinea, waarvan de laatste met ruim 80% van de bekende soorten een waar regenboogvissenparadijs is. M. praecox leeft in het wild in het stroomgebied van de Mamberamorivier, een van de grote rivieren in de noordelijke helft van Irian Jaya. Tot voor kort was de soort alleen bekend van het typemateriaal. Dit zijn de exemplaren aan de hand waarvan de soort oorspronkelijk door Weber en de Beaufort is beschreven. Pas in 1992 zijn de eerste foto’s gemaakt, waardoor we een beeld hebben gekregen van de kleuren en weer Pagina 11
AUTOBEDRIJF SCHUURMANS Het adres voor uw nieuwe of gebruikte auto!
* Keuze uit de nieuwste modellen bedrijfs- en personenauto’s * Constante voorraad van 70 klasse-occasion in de prijsklasse van 250 tot 3000 euro. * Reparatie en onderhoud van alle merken auto’s. * Schade reparatie en schadeherstel van alle merken auto’s, met gratis vervangend vervoer * Verhuur van personen- en bestelauto’s tegen zeer scherpe tarieven * 24 uur per dag tanken met uw pincodepas bij ons moderne pompstation
Industrieweg 34-36Vught Tel: 073-6560687 / 6564045
Princen Sport
Graafseweg 96 Den Bosch 073 - 613 87 85
[email protected]
Princen Sportprijzen Graafseweg 77
Den Bosch 073 - 613 70 85
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
een jaar later, in 1993, zijn ten slotte de eerste levende exemplaren door Heiko Bleher naar Europa gehaald. Hoewel de soort voor de wetenschap al lange tijd bekend was, is ze dus pas recent in aquariumland gearriveerd. Beschrijving De foto’s geven een goed beeld van de kleuren van dit prachtige visje. Een schooltje dwergregenboogvissen is beslist een aanwinst voor uw aquarium. Met een maximale lengte van zeven cm zijn ze geschikt voor aquaria vanaf circa 80 cm lengte. Volwassen mannen ontwikkelen de voor regenboogvissen zo kenmerkende hoge rug en schouders. De vrouwen hebben dit niet en blijven daarnaast ook wat kleiner. Als de vissen in paarstemming zijn, tonen de mannetjes een min of meer duidelijke, donkere lengteband op de flanken. Daarnaast krijgen ze vanaf de snuit over de kop tot aan de eerste rugvin een fel glinsterende gouden streep. In de natuur en in het aquarium Zoals alle regenboogvissen komt ook de dwergregenboogvis van nature voor in helder, stromend water. We vinden haar ook wel in meer moerasachtige gebieden, maar dan altijd net weer op die plekken waar het water stroomt. Voor het aquarium betekent dit, dat we dienen te zorgen voor een flinke waterbeweging en dat we regelmatig water zullen moeten verversen. Aan mijn eigen regenbogen merk ik het direct als ik een week geen water heb ververst. Ze krijgen een wat grauw uiterlijk en hangen lusteloos tussen de planten. Daarentegen is het na
elke keer water verversen feest. Fel van kleur schieten ze door de bak en meestal eindigt dit in massaal eieren afzetten de volgende morgen. Dit is natuurlijk een leuke truc om bij de huiskeuring goede indruk te maken op de keurmeester! Invallend zonlicht in de ochtenduren heeft overigens hetzelfde effect. Mijn aquarium is zo geplaatst, dat er de eerste helft van de morgen direct zonlicht in de bak valt. Dit betekent dus, dat er afhankelijk van het weer soms meermalen per week eieren worden afgezet. In de natuur leeft deze vis ook in water met matig tot veel direct zonlicht. Hierdoor zijn er meestal bossen waterplanten of van de oever hangende plantengroepen in het water aanwezig. De vissen zoeken vaak de beschutting van deze plekken op om er te rusten of om af te zetten. Als we deze situatie vertalen naar de omstandigheden in het aquarium, dan levert dat een aquarium op met voldoende open zwemruimte en daarnaast flinke bossen planten langs de rand en achter in de bak. Enkele drijfplanten met omlaag hangende wortels creëren ideale rustpunten, waar dankbaar gebruik van wordt gemaakt. Aan het water worden geen bijzondere eisen gesteld. Zolang het maar vers en stromend is en de samenstelling ergens in de buurt van het neutrale ligt, is er geen probleem. Regenboogvissen eten alles, maar muggenlarven en andere insecten zijn toch wel favoriet. Ik voer voornamelijk met levend voer, in de winter aangevuld met diepvriesvoer. En uiteraard verdwijnt alles wat kruipend of vliegend het huis binnenkomt en klein genoeg is om opgegeten te worden rechtstreeks Pagina 13
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
de bak in. Het is beter om niet te grote hoeveelheden ineens te voeren, want regenboogvissen houden niet op met eten en gaan door tot het voer letterlijk hun kieuwen uitkomt. Ik voer daarom meer keren wat kleinere porties. Gedrag Regenboogvissen zijn echte scholenvissen, die pas tot hun recht komen in een groep van minimaal tien stuks. Onafgebroken schieten de mannetjes door de bak om met elkaar te bakkeleien of om indruk te maken op de wijfjes. Het is een fascinerend gezicht om te zien hoe een mannetje zich uitslooft, zodra er ook maar een vrouwtje naar de planten kijkt. Of ze nu wat te eten zoekt, eieren wil afzetten of zomaar wat rondzwemt: hij is constant alert. Bij de schijngevechten tussen de mannen onderling vallen nooit klappen. Er wordt wel veel gepronkt, maar daar blijft het dan ook wel bij. Tijdens de eiafzetting valt het me op dat de kleinste mannetjes constant weggejaagd worden, terwijl de ‘grote jongens’ elkaars aanwezigheid dulden. Waarom dit zo is, is mij niet duidelijk, maar een effectief selectiemechanisme is het wel, want de kleinere (zwakkere) mannetjes lukt het slechts zelden om met een wijfje te paaien. Kweek Het afzetten van de 50-60 eieren kan verscheidene dagen duren, aangezien er per keer slechts enkele eieren vrijkomen. In het gezelschapsaquarium worden vaak eieren afgezet en wel tussen de planten. Hoewel de ouderdieren niet veel
jacht maken op de eieren, zijn de pas uitgekomen jongen onherroepelijk de klos. Mijn aquarium heeft een biologisch filter met overstortsysteem. Ik tref dan ook regelmatig pas uitgekomen regenboogjes in het filter aan. Die zijn eenvoudig met een luchtslangetje op te zuigen en over te plaatsen naar een kweekbak. Deze manier van kweken werkt prima, de derde generatie zwemt inmiddels in de bak. Natuurlijk is op deze manier de opbrengst niet zo groot. Als we meer vissen groot willen brengen, zullen we gebruik moeten maken van een aparte afzetbak. Die kan voorzien worden van nylonmoppen. Hierin worden enkele dagen lang eieren afgezet. Een goede methode is om een groepje van twee mannen en drie vrouwen gedurende enkele weken in de afzetbak te laten en gewoon elke week de nylonmoppen over te plaatsen naar een opfokbak. Een andere methode, die eveneens goed werkt, is om juist de ouderdieren na een week uit de kweekbak te scheppen. Ze kunnen dan in de volgende kweekbak geplaatst worden of weer worden losgelaten in het aquarium. Bij een temperatuur van 24-28 °C komen de eieren na ruim een week uit. De jongen teren dan nog enkele dagen op hun dooierzak en kunnen daarna direct fijn levend voer aan zoals Artemia-naupliëen. Ik stap al snel over op gezeefd slootvoer en later ook op fijngehakte tubifex. Zodra ze het laatste aankunnen, gaat de groei razendsnel en kunnen ze spoedig bij de ouderdieren in de bak worden geplaatst.
Pagina 15
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 5, mei. 2015
Hardheid van het water
De hardheid van het water is een algemeen bekend begrip in waterkwaliteitsmetingen voor de controle van het vijverwater. Iedereen zal wel al eens een druppeltestje voor KH of GH ter hand genomen hebben, of dit door iemand anders hebben laten nameten. Toch merk ik op dat er nog vaak onduidelijkheid bestaat over wat men nu precies meet, en wat het belang ervan is voor de vissen. Hardheid Wanneer we het over de hardheid van het vijverwater hebben, hebben we het ontegensprekelijk over het gehalte aan “kalk” die opgelost is in het water. We hebben het dan dus niet over het witte laagje maerl bijvoorbeeld dat onopgelost op de bodem blijft liggen vlak na toevoeging. Later zal dit langzaam oplossen.. Men maakt het onderscheid in een tijdelijke en blijvende hardheid, de KH en de GH. KH is de tijdelijke hardheid. Tijdelijk omdat dit gehalte afhankelijk is van het gehalte aan kooldioxide (CO2) in het water. Aangezien deze laatste in hoeveelheid aanwezig kan variëren, is de KH dan ook niet altijd een constante waarde. Concreet bestaat de KH uit het geheel aan carbonaten (CO32-) en bicarbonaten (HCO3-), beiden zijn negatieve deeltjes Pagina 16
aanwezig in het water. Bij meting van de GH meten we de positief geladen deeltjes calcium en magnesium. Uiteraard bevat het vijverwater nog andere hardheidsmakende deeltjes (bv. sulfaten) maar omdat hun aanwezigheid en belang in dit verband beperkter zijn worden ze zelden vermeld. Hardheid wordt bij ons meestal uitgedrukt in Duitse graden (°DH). 1 Duitse graad is equivalent met 17,9 mg calciumcarbonaat per liter water. Merk op dat KH en GH onafhankelijk zijn van elkaar. De fabel dat de GH altijd hoger zal zijn dan de KH is dan ook totaal verzonnen. Meting Hard water (GH) kan je op het oog herkennen doordat zeep er maar weinig in schuimt. Doe de test en was je handen met zeep in kalkrijk water, en nadien in gedemineraliseerd water.. Hardheid wordt meestal gemeten door gebruik te maken van druppeltestjes (titratie). Hierbij voeg je bijvoorbeeld voor meting van de KH een zuur en een kleurindicator toe aan het water, wanneer het zuur de buffer opheft valt de pH naar beneden en slaat de kleur om van blauw naar geel. Het aantal druppeltjes dat je telt komt dan overeen met de hardheidsgraad. Zowel GH als KH kunnen langs deze weg gemeten worden. Anderzijds gebruikt men soms een geleidbaarheidsmeter om een idee te krijgen over de hardheid van het vijverwater. Hierbij krijg je een beeld over het totaal aantal geladen deeltjes
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
die in het water rond zwerven. Geladen deeltjes kunnen immers “geleiden”, bijvoorbeeld stroom doorgeven naar elkaar. Hard water zal dan ook een hoge geleidbaarheid hebben, het is echter onmogelijk hieruit te concluderen of het
mg/l CaCO3- 0-50 50-100 100-200 200-300 300-450 >450
om GH of KH hardheid gaat, of beter gezegd welk aandeel beiden hiervan hebben in het staal dat onderzocht is. Een geleidbaarheidsvermogen van 500800µS/cm zou dan overeen komen met een hardheid van 15 °DH.
°DH 3 3-6 6-12 12-18 18-25 >25
Omschrijving Zacht Matig zacht Enigzins zacht Matig hard Hard Zeer hard
Tabel 1. Waterhardheid in gewoon taalgebruik Het belang van een juiste hardheid KH is vooral belangrijk als buffer van de zuurgraad van het water. Doordat de (bi) carbonaten zuurdeeltjes (H+ = protonen) kunnen binden gaat de pH waarde weinig veranderen door toevoegen van een zuur, zolang er voldoende KH voorhanden is natuurlijk. Eens de KH voorraad op is stapelen de zuurmakers zich op en kan de pH naar een dodelijke diepte vallen. Anderzijds vormen de (bi) carbonaten rechtsreeks het gehalte aan gebonden kooldioxide. Op die manier, en door verschuivingen in de chemische evenwichtsreacties zijn zij eveneens bepalend voor het gehalte aan vrij kooldioxide. Met een tabel kan je dan ook aan de hand van de KH en de pH het CO2 gehalte van je vijverwater (bij benadering)
aflezen. De KH dient dan ook minstens een waarde van 3°DH te hebben, ik raad meestal aan om een veiligere waarde van groter of gelijk aan 5 na te streven. Ook de GH is van belang, hoewel hier vaak minder aandacht aan besteed wordt. Op geneeskundig vlak zal een hoger gehalte aan calcium (en magnesium) bindend werken voor andere stoffen die in het water gaan oplossen. Zo binden zij zepen, en voor de vijver vooral van belang medicijnen en metalen. De therapeutische dosis dient dan ook aangepast te worden voor een vijver met hoge of lage GH! Verder is het calcium en magnesium van belang als plantenmineraal en voor (schelp)diertjes die hiermee hun skelet opbouwen. Ook komen er steeds vaker berichten vanuit Japan dat een lage Pagina 17
Pika Bikes Openingstijden Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag
09.00 09.00 09.00 09.00 09.00
tot tot tot tot tot
18.00 uur 18.00 uur 18.00 uur 20.00 uur 17.00 uur
clarissenstraat 3 Boxtel Tel: 0411-610331
Kijk ook eens op onze website
www.pikabikes.nl
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
GH gunstig is voor een vlotte groei van uw koi en om de huidkwaliteit en rode kleuring (Hi) optimaal te krijgen. Een hoge GH daarentegen is bevorderlijk om het wit van de koi sneeuwwit te maken en het zwart beter te doen uitkomen. Wanneer meten en hoe aanpassen Minstens is het aangeraden om de hardheid na te meten in het najaar en in het voorjaar. Regenval zal immers verzachtend en verzurend werken. Voor vijvers waar vaak water ververst wordt met harder water is een terugval in hardheid niet onmiddellijk te verwachten. Wel dient men zich minstens bewust te zijn van de hardheidsgraad van zijn vijverwater en hoe diens trend is gedurende het jaar. Mensen met een plantenvijver moeten zich bewust zijn dat planten beïnvloedend zullen werken op de hardheid, en dat in combinatie met de minder frequente waterverversingen die er soms mee gepaard gaan minder stabiele waarden kunnen voorkomen. Het snel verhogen van de hardheid kan met Natriumbicarbonaat (NaHCO3-) voor de KH en calciumchloride (CaCl2) voor de GH, telkens 30 gram per graad per kuub. Verspreid echter uw toevoeging over meerdere dagen zodat de vissen gespaard blijven van bruuske veranderingen in de waterkwaliteit. Om de hardheid op een langzame manier te verhogen kan u gebruik maken van meerdere gelijkaardige minerale gesteenten : maerl, zeewierkalk, coccoliethenkrijt, marmer, dolomiet, vergruisde (oester)schelpen, .. Wilt u
testen of een bepaald gesteente “kalk” vrijgeeft aan het water leg het dan in een scheutje azijn, wanneer het gaat borrelen bevat de steen water verhardende bestanddelen. Het onopgeloste mineraal vormt op de bodem een laagje “substraat” en voorziet de bodem van extra zuurstof zodat de onderste waterlaag verrijkt wordt. Door snel verbruik van deze zuurstof kunnen echter zuurstofarmere zones ontstaan zodat het belang van een goede beluchting en circulatie toch steeds blijft gelden! Het als stof zwevende materiaal kan echter ook de slijmhuid van de vissen irriteren waardoor het niet onoverkomelijk is dat ze (even) gaan schuren. Deze minerale kleien zijn echter ook niet geheel zuiver zodat zij steeds ook een gedeelte fosfaten (oa.) zullen aanbrengen in het water. Om de hardheid te verlagen zijn de mogelijkheden veel beperkter. Mengen met gedemineraliseerd water (of het water door een ionenwisselaar sturen) is weinig praktisch. Gebruik maken van regenwater is dat wel, maar vaak is dit kwalitatief niet helemaal aan te raden. Turf werkt verzachtend, maar geeft het water een bruine kleur die ook niet door iedereen geapprecieerd zal worden. Auteur: Tim Barè ( uit de pond library ) Tip: De witte “klei wolk” die verspreid wordt na toevoeging van opgeloste klei aan het water kan gebruikt worden om waterstromingen in de vijver te visualiseren. Pagina 19
Rechterstraat 19 5281 BS Boxtel Tel: 0411-673577 www.brunaboxtel.nl
EP: Rickelman Uw Partner in Audio - Video Witgoed - Computers - Service Van Beekstraat 7-15 5282 RV Boxtel Telefoon 0411 - 673259 Telefax 0411 - 673933 De Vakzaak met de groene lijn, daar moet je zijn!
EP: Electronic Partner
Keefheuvel 1 • 5298 AH • Liempde Tel: 0411-631681 • Fax:0411-632886 www.hetraadhuisverzekeringen.nl •
[email protected]
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Aquariumplanten, wat moet je weten? Zoals de wereld planten nodig heeft om leven mogelijk te maken, zo heeft een aquarium ook planten nodig. In een aquarium zorgt een gezond plantenbestand voor het juiste evenwicht. Een juist evenwicht zorgt ervoor dat algen geen kans maken en dat je aquariumbewoners gezond blijven. Kijk ook eens op de algemene pagina over aquariumplanten. Waarom een aquarium planten nodig heeft Geen enkele technische installatie kan aquariumplanten vervangen. Dat komt omdat waterplanten een aantal fundamentele functies hebben: • Aquariumplanten zijn vaak de blikvangers in het aquarium. Prachtig begroeide aquaria zijn een gevolg van Co2 toevoer, voedingsstoffen en gedachten over welke aquariumplanten bij elkaar kunnen. • Aanmaken van zuurstof • Dienen als onderliggende laag voor kuit van vissen • In stand houden van een gezonde bodemklimaat, tegengaan van rotting • Opnemen van nitraten • Ontgiften van je aquariumwater (sommige planten geven zelfs antibiotica af) • Beschutting voor je vissen en garnalen • En natuurlijk een decoratieve functie Deze functies laten zien dat het belangrijk is aquariumplanten te begrijpen. Met ander woorden, een gezond platenbestand zorgt voor een beter functionerend aquarium met minder ziektes en schadelijke stoffen. Bovendien is een gezond plantenbestand gewoonweg een lust voor het oog. Hoe je met succes aquariumplanten houdt Een constante strijdt tegen algen of slecht groeiende aquariumplanten is het gevolg van het maken van fouten. Daarom is het goed de vereisten voor een gezond Pagina 21
Bezoek ons Specialiteitenrestaurant
LOTUS
Gun u zelf een feestelijk etentje Uniek voor bedrijf en vereniging. Lotus Prettige klimaatregeling Breukelsestraat 34-36 5281 HD Boxtel Tel: 0411-678 688
Volop parkeergelegenheid Dagelijks geopend van 12.00 tot 21.30 uur
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
plantenbestand op een rijtje te zetten. Oftewel op naar een decoratief element in je woonkamer, in plaats van een treurige aanblik. Vereisten: De juiste plantenkeuze Een veelvoorkomende fout is dat er geen rekening wordt gehouden met de licht en voedselbehoeften van de aquariumplanten. Weinig CO2? Probeer de Vallisneria of de Cabomba, maar koop geen Lotus. Meten is dus wel degelijk weten. Koop daar je planten op. Geen kaartje bij de plant? Vraag aan de verkoper de vereisten van de aquariumplant. Aangename temperatuur Aquariumplanten zijn vaak subtropisch en vragen om eenzelfde klimaat. Normaal gesproken tussen de 24 en 27 graden. Maar let op, hoe hoger de temperatuur van het water, hoe sneller de stofwisseling van de planten plaats vindt en des te sneller voedingsstoffen worden gebruikt (en tekorten kunnen optreden). Zelf houd ik 25 graden aan. Ideale waterwaarden Het aquarium water bestaat uit een aantal belangrijk waarden die je informatie geven of je simpel weg goed bezig bent (of slecht). Planten groeien over het algemeen beter in zuur dan in alkalisch- water. Zo zorgt een hoge PH-waarde (zuurgraad van je water) voor minder CO2. Tenzij je zelf CO2 toevoegt natuurlijk. Op teststripjes staan vaak de goede waarden, houdt deze ook aan. Waarden kunnen zijn: nitriet, nitraat (goed op letten), KH, PH, GH etc. Goede verlichting Zonder licht, geen planten. Nogal logisch maar in het verlengde daarvan heeft de lichtintensiteit van je lampen grote invloed op de fotosynthese van je aquariumplanten. Sommige planten hebben meer, andere planten hebben minder licht nodig. Ook kom je vaak aquariumverlichting tegen die allang versleten en vervangen hadden moeten worden. Zelf houd ik de lampen 8 uur aan één stuk door aan. Genoeg voedsel Waterleiding bevat geen belangrijke voedselstoffen zoals bijvoorbeeld ijzer. Daarom is het belangrijk dat er voedsel wordt toegevoegd aan het water. Anders zullen je aquariumplanten het niet goed doen. Zelf ben ik fan van FloraCarbo van HS Aqua, dat werkt uitstekend.
Pagina 23
PSV fanpoint van Boxtel Met een grote collectie supportersartikelen van
PSV - Feyenoord - Ajax - Holland Internationale voetbalclubs Rozemarijnstraat 13 - 5281 BZ Boxtel Tel.: 0411 - -601 229 op vertoon van geldige clubcard 10% korting www.fanshophoenske.nl
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Visweetjes Wij hebben een aantal leuke visweetjes op een rij gezet. Wat is de grootste vis? De walvishaai is met meer dan 12 meter lengte de grootste levende vis op aarde, en tevens de zwaarste vis op de aarde. Een walvishaai is pas na zijn 30ste vruchtbaar, de zwangerschap duurt circa 3 jaar tot de bevalling. Vissengroei. Als een vis groeit, groeien z’n schubben mee. Als je een schub van dichtbij bekijkt via een microscoop zie je dat er groeiringen op de schub staan. Door de ringen te tellen, tel je de leeftijd van de vis. Net als bij bomen staat iedere ring voor een jaar. Geheugen Ja, vissen hebben een geheugen van drie maanden en hebben zelfs besef van tijd. Zien Ja, vissen kunnen zien net als wij maar niet zover als wij, hun afstand is beperkt, afhankelijk van het soort wat de afstand is. De meeste vissen zien ook kleuren. Horen Ja, vissen kunnen horen ze hebben een inwendig gehoororgaan. Trillingen worden door de zwemblaas versterkt. Voelen Vissen kunnen net als wij voelen, vaak gebeurd dit door de baardharen.(bij de mond) Proeven Ja, vissen kunnen net als wij proeven. De vissen hebben op diversen plekken smaakpupillen, in de mond en buiten de mond. Ruiken Ja, vissen kunnen ruiken, ook met hun neus. Met hun neus kunnen ze alleen ruiken en geen adem halen. (de verbinding tussen de mond en neus is er niet). De neus net als bij ons zit onder de ogen, toch is er een verschil tussen ons ruiken en die van de vissen. Vissen ruiken geen lucht maar ruiken de chemisch waterstoffen. Kleinste vis ter wereld Paedocypris Progenetica en is 7,9 millimeter groot volwassen vindt plaats Indonesische moerassen op Sumatra. Tweede plaats de Trimmatom nanus met 8,0 millimeter. Grootste zoetwatervis Arapaima Gigas, de grootste zoetwatervis ter wereld. De vis wordt maximaal 4,5 meter groot en 200 kilo zwaar en leeft in het Amazonegebied. Sidderaal Een sidderaal (Electrophorus electricus) een spanning van 600V kan opwekken? Dit is genoeg om een paard te doden en ook een mens
zal bij een volledige stroomstoot het niet overleven. Vliegende vissen Vliegende vissen kunnen niet vliegen. Een vliegende vis springt uit het water en spreid zijn borstvinnen, zodat hij blijft “zweven”. Op deze manier ontsnapt hij aan grote roofvissen. De borstvinnen zijn door de aangepast door de evaluatie om op deze manier te kunnen ontsnappen. Kleinste haai De kleinste haai is de Dwerglantaarnhaai. – de Etmopterus perryi. De man is 15.5 centimeter van kop tot staart, de vrouw is 20 centimeter van kop tot staart Haaien Een haai kan wel 75 jaar oud worden. Er zijn al 400 miljoen jaar haaien op de aarde, In 1998 waren er nog 250 verschillende soorten haaien. Alleen hamerhaaien en roofhaaien zijn levendbarend. Mensenhaaien kunnen een druppel bloed in 4,6 miljoen liter water ruiken. De witte haai moet 24 uur per dag met een snelheid van drieënhalve kilometer zwemmen om voldoende zuurstof in zijn bloed te krijgen. Een witte haai stikt als hij enkele minuten achteruit door het water wordt getrokken. Goudvis Goudvissen (Carassius auratus) kunnen infrarood licht zien. Blauwe vinvis De Blauwe vinvis (Balaenoptera Musculus) heefteen tong zo groot als een olifant. Geluid Geluid onder water drie keer sneller gaat dan in de lucht. Oesters Oesters van het vrouwlijke geslacht naar het mannelijke geslacht kunnen veranderen en omgekeerd. Nautilussen Nautilussen zijn al miljoenen jaren onveranderd (hetzelfde) en worden levende fossielen genoemd. Een nautilus is eigenlijk een inktvis met een uitwendige schelp en leeft op circa 300 meter diepte. de nautilus zwemt door water in en uit de schelp te pompen en halen de leeftijd van 20 jaar. Wat is de snelste vis? Momenteel is de Indo-Pacific zeilvis de snelste vis op aarde. ( snelheid 110 km per uur).
Pagina 25
Voor U & Uw auto
welkom op bedrijvenpark LADONK
VOLVO
Van den Brandt 0411 - 652 000
Profile Tyercenter Boseind 1, Boxtel
www.vdbrandt.nl
BOXTEL 0411 - 674 142 Vakgarage Vakgarage www.vakgarageboxtel.nl Havervelden 6, Boxtel
SUZUKI
Brusselers
0411 - 672 844 www.4wdcars.nl
Kruisbroeksestr. 10, Boxtel www.brusselersauto’s.nl
BOSCH
Autototaal vd Sande 0411 - 682 983
PCA
NIVO-Boxtel bv 0411 - 652 000
CAR SERVICE
Service
Ladonkseweg 22, Boxtel www.autosande.nl
Boseind 1, Boxtel
www.nivoboxtel.nl
DAF-FIAT van Hooft 0411 - 613 300 Mijlstraat 17A, Boxtel www.hooft.nl IVECO ASB Auto Service Boxtel 0411 - 672 047 www.autoserviceboxtel.nl AUTO’S Hemelrijk 2A, Boxtel Strik Auto’s Occasions Mijlstraat 56A, Boxtel
0411 - 678 467
www.strikautos.nl
ROVER Damen&Kroes 0411 - 688 088 Schouwrooy 14, Boxtel www.damenkroes.nl MG 0411 - 677 677 Occasions AutoBoseind www.boseind.nl
Rolstoelauto’s Ladonkseweg 34, Boxtel
www.rolstoelauto.nl
www.autodealersboxtel.nl
Waar u nog echt te gast bent.
Kwalitaria Strik Kruisstraat 1 5281 AW Boxtel Wij zijn 7 dagen per week geopend.
Fa. van HAREN VOGELS PLANTEN TROPISCHE VISSEN ZEEVIS VOEDERS KOOIEN AQUARIA AQUARIUMPLANTEN PAPEGAAIEN
Van Noremborghstraat 104-106 ‘s– Hertogenbosch Telefoon: 073-6147783
Maandblad A.V. Daphnia Boxtel en omgeving (de Meierij), aangesloten bij de N.B.A.T. 34e jaargang, nummer 7, sept/okt 2015
Bestuurssamenstelling Voorzitter / Penningmeester Wim van de Langenberg Sweelincklaan 35 Secretaris Lidia Zuidberg Dauwheuvel 14, Coördinator/beurzen Wilton van de Langenberg Berliozstraat 4 Jordan Klink Vaarzenhof 172 Bestuurslid Jos op ‘t Hoog Mr. Michelsstraat 20 Redactie Jordan Klink Vaarzenhof 172 Henk Boleij Europalaan 174
5283 HN Boxtel
06-12536197
5685 AL Best
06-27519921
5283 LA Boxtel 5403 TT Uden
06-11750807 0413-476069
5481 CA Schijndel
073-5480548
5403 TT Uden Boxtel
0413-476069 06-16832465
mail:
[email protected]
Webmaster Daphnia site Ad de Jong Henk Boleij Europalaan 174
St Michielsgestel Boxtel
06-29047103 06-16832465
Contributie per januari 2015 N.B.A.T. Lid + maandblad Zonder maandblad Donateur/B-lid Inschrijfgeld Porto kosten boekje
€ € € € €
65,50 53,00 33,00 5,00 20,00
Opzegging lidmaatschap moet schriftelijk ingediend zijn bij secretaris Betaling contributie
T.n.v. penningmeester a.v. “Daphnia” te Boxtel T.g.v. rekeningnummer NL.11.ABNA.041.87.13.472 bij de ABN-AMRO bank
Leden van verdiensten: Carel Verbruggen en Wim v/d Langenberg Erelid: George Hop website: www.daphniaboxtel.nl mail:
[email protected] Ingeschreven bij K.v.K. te `s Hertogenbosch onder nummer 40218161 Pagina 30
Aquarium Coenen Dé aquariumspeciaalzaak van Nederland! Gespecialiseerd in:
Zeewater
Aquariumbouw
Zoetwater
Koningin Julianaweg 21, 5684 VA Best Tel: 0499 395 000 - Fax: 0499 391 240
[email protected]
www.aquariumcoenen.nl
Layout: Boleij Design Boxtel • www.boleijdesign.nl