De Ulrich Libbrechtwandeling start aan de kerk te Zulzeke. U volgt het logo in de kleur die overeenkomt met het gekozen tracé. Wandeling 7,8 km : rood-blauw tracé Wandeling 5,4 km : rood-groen tracé
De tekstborden zijn geplaatst op de korte wandeling. Een wandelfolder met een gedetailleerde wegbeschrijving is te verkrijgen in de toeristische diensten van Ronse, Oudenaarde en Kluisbergen (Parklaan 16 te Kluisbergen-Berchem) De Ulrich Libbrechtwandeling is een realisatie van het Libbrechtcomité
OPGELET : “DE WEG IS WIJZER DAN DE WEGWIJZER” U. Libbrecht
T
ER
N
A
schenking
IN
realisatie
TARY
L
RO
NATIO
OUDENAARDE BELGIUM
Libbrecht wandeling.indd 1
26-06-2008 16:11:44
“Ik heb alle ramen opengegooid op de wereld en gedroomd van een land waar het geluk zich aftekende in alle bloesems van alle bomen. Het koestert de hoogste bergen en de rijkste dalen, plant en dier ervaren er de vreugde van het zinvolle bestaan en sterven alleen als ze oud zijn. De inwoners hebben hun aarde lief en niemand wil de bloemen maaien op de hellingen of de ertsen uit de bergen graven. Schoonheid draagt zijn waarde in zichzelf en ontleent deze niet aan zijn rol als handelswaar. Kennis over de wereld wordt met omzichtigheid vergaard, de woningen der mensen verstoren de drakenaders van het landschap niet, voertuigen rijden er langzaam en de wandelaar wordt overal met vreugde begroet. Het simpele dagelijkse leven is de hoogste spiritualiteit en alle daden zijn liturgische handelingen. De wereld is een tempel en elke mens is er hogepriester. De harten zijn zo vervuld van het mysterie dat ze alleen nog liefde kunnen uitstralen... Ik weet dat deze droomwereld niet bestaat en nooit zal bestaan, maar ook dat utopia de grote attractor is van de lijdende mensheid.” Ulrich Libbrecht, Drakenaders van mijn landschap. Wat ik van het Oosten leerde, Lannoo, 2003, p. 229
De Ulrich Libbrechtwandeling Ter ere van de tachtigste verjaardag van Prof. dr. Ulrich Libbrecht (Avelgem, 1928) heeft het Libbrechtcomité i.s.m. de Gemeente Kluisbergen een wandelroute uitgestippeld langs de geliefde wandelpaden van U. Libbrecht. Op drie plaatsen werden tekstborden geplaatst met enkele fragmenten uit zijn werk.
Burger van de wereld Ulrich Libbrecht is een autoriteit in de oosterse en de comparatieve filosofie. Gedreven door het ideaal van een mondiaal bewustzijn schreef hij tal van boeken en gaf hij talloze lezingen hierover. Hij stichtte de School voor Comparatieve Filosofie Antwerpen en Filosofie Oost-West in Utrecht. Hij ontwikkelde een model om de verschillende grote denktradities uit Oost en West te kaderen en hun eigenheid bespreekbaar te maken. Deze zijn te herleiden tot drie fundamentele benaderingswijzen van de werkelijkheid : via de directe ervaring van de natuur, via de rationaliteit en via de emotionaliteit. Libbrecht streeft naar een integratie van deze drie dimensies en laat zich hiertoe inspireren door de grote denkers uit voornamelijk China, Indië en Europa. “Niets of niemand is volmaakt, maar elke mens en elke cultuur hebben iets bij te dragen aan het volmaakte leven. Daarbij moeten we met respect luisteren naar de Andere, die altijd iets heeft dat we zelf moeten missen, maar die in de diepte een mens is zoals wij.”
Natuurbeleving Doordrongen van de Chinese natuurfilosofie van het taoïsme, zette Ulrich Libbrecht zich daadwerkelijk in voor natuurbescherming en voor het behoud van het landschap van de Vlaamse Ardennen. Hij richtte de ‘Stichting Omer Wattez’ op (nu MOW) en was lang voorzitter van de Wielewaalafdeling die nu Natuurpunt Vlaamse Ardennen plus is. Vanuit het besef dat échte natuurbescherming ontstaat uit de ervaring van de sacrale dimensie in mensen, dieren, planten, stromen en landschappen, stimuleerde hij de persoonlijke natuurbeleving. Wie de stille beleving van de natuur kent of wie zich filosofisch bewust wordt van haar ultieme kracht, dient niet overtuigd te worden van haar waarde. Hieruit ontstaat een verantwoordelijkheid met een kosmische reikwijdte: “Groot is hij voor wie ruimte méér is dan zijn tuintje en tijd méér is dan zijn eigen levensduur.”
L
T
ER
N
A
schenking
TARY
IN
realisatie
RO
NATIO
OUDENAARDE BELGIUM
Libbrecht wandeling.indd 2
26-06-2008 16:11:44
Achter mijn huis in het stille dorp ligt een heuvel, die ik graag opwandel. Van op de hoogte zie ik mijn kleine dorp tegen de bosrand aanleunen. Ik weet niet waarom dit landschap zulke indruk op mij maakt. Maar ik blijf er altijd staan en citeer voor mezelf het slot van de Achtste Elegie uit de Duineser Elegien van Rilke :
Wie er auf Den letzten Hügel, der ihm ganz sein Tal Noch einmal zeigt, sich wendet, anhält, weiltSo leben wir und nehmen immer Abschied.
Zoals hij op de laatste heuvel, die hem gans zijn dal nog eenmaal toont, zich omkeert, stilstaat, wijlt – zo leven wij en nemen altijd afscheid.
U. Libbrecht, Inleiding Comparatieve Filosofie IIIB, Van Gorcum, 2005, p. 932
T
ER
N
A
schenking
IN
realisatie
TARY
L
RO
NATIO
OUDENAARDE BELGIUM
Libbrecht wandeling.indd 3
26-06-2008 16:11:44
HET PAD VAN DE OOSTERSE WIJSHEID De Hemel is mijn vader en de Aarde is mijn moeder, en zelfs zulk nietig schepsel als ik vindt geborgenheid in hun midden. Daarom beschouw ik het universum als mijn lichaam en dat wat het universum bestuurt als mijn eigen natuur. Alle mensen zijn mijn broeders en zusters, en alle wezens zijn mijn levensgezellen. (...) Zij die vermoeid zijn, zwak, kreupel of ziek, zij die geen broeders hebben, geen kinderen, geen vrouw of geen man, zijn allen mijn broeders in nood. Chang Tsai uit U. Libbrecht, Worden alle mensen broeders? Over globalisering en verscheidenheid, Lannoo, 2007, p.149
Luister naar een mens met ervaring : je zal meer leren in de bossen dan in de boeken. Bomen en rotsen leren je meer dan je kan vernemen uit de mond van een meester. Suzuki
Hoe kan je aan een kikker, die op de bodem van een put leeft, de grootheid van de oceaan beschrijven? Hij zal u niet begrijpen. Hoe kan je aan een insect, dat alleen maar ‘s zomers leeft, uitleggen wat de schoonheid van sneeuw en ijs is? Het zal u niet begrijpen. Hoe kan je aan een geborneerd geleerde uitleggen wat het Mysterie van dit bestaan is? Hij zal u niet begrijpen. Chuang-tsu uit U. Libbrecht, Burger van de wereld, Damon, 2001
T
ER
N
A
schenking
IN
realisatie
TARY
L
RO
NATIO
OUDENAARDE BELGIUM
Libbrecht wandeling.indd 4
26-06-2008 16:11:45
ALLES IS HEILIG, OMDAT ALLES WONDER IS De natuur en de transcendentie Een dier kan niet veel anders doen dan zijn soortgenoten en gaat niet buiten de grenzen van zijn eigen habitat. Het is opgenomen in de natuurlijke ritmen en als het sterft laat het de omgeving achter zoals ze was. Deze natuurlijke begrenzing zouden we kunnen vergelijken met een dal dat ingesloten wordt door de omringende heuvels. De mens blijft met zijn lichaam geworteld in dezelfde natuur, maar hij klimt uit het dal omhoog door zijn rationele en mystieke vermogens. Hij onderzoekt de werkelijkheid, tracht haar te beheersen en te veranderen en voegt er dingen aan toe. Ook zijn voelen is niet enkel gericht op overleven : hij wordt belangeloos ontroerd door wat hem omgeeft en hij ervaart iets dat de cirkel rond zijn eigen ik doorbreekt. Dit maakt hem tot een mysticus.
Mysterie Het dal verlatend, klimt hij eerst door het bos van zijn eigen religie en cultuur. Iedere religie heeft zijn symbolen ontwikkeld om het onuitspreekbare Mysterie te verbeelden en te benoemen. Deze symbolen zijn de bomen van het bos die ons kunnen verhinderen de heldere hemel te aanschouwen. De ene helling is begroeid met dennen die nauwelijks het licht doorlaten, de andere met loofbomen die het licht filteren als door glasramen. Slechts op de open plek in het bos hebben we een uitkijk op de ongrijpbare hemel van het Mysterie. Daar kunnen we ervaren dat we een bestaansflits in de overweldigende kosmos zijn. Dan kunnen we het hart opladen aan het wonder van onze aanwezigheid. Dit is de plek waar religies elkaar weer kunnen ontmoeten, ontdaan van hun eigen symbolen en interpretaties, maar gedreven door hun gelijkaardige grondervaring. “De geur van de roos verandert niet als je haar naam verandert.” Hoewel ieder mens in staat is de mystieke helling te beklimmen, heeft niet iedereen het vermogen om verder door te stoten, voorbij de boomgrens naar de top van de berg. Daar komen alle wegen van grote mystici samen. Daar heeft men vrij uitzicht op de onpeilbare hemel, daar is men eenzaam blootgesteld aan wind, stilte, leegte en licht. Doordrongen van de ervaring van Eenheid daalt de mysticus weer af naar het dal. Overal waar hij komt, voegt hij een surplus d’amour aan de wereld toe : een Liefde die de spontane uitstraling is van zijn mystieke gevoelens en van een zachtmoedig, ontroerbaar en medelevend innerlijk.
Ontmoeting van religies Religies worden meestal benaderd in hun zichtbare oppervlaktestructuur : de teksten, de rituelen, de beelden, de dogma’s. Dit doet ons uiteraard grote culturele verschillen vaststellen die vaak tot conflicten om ‘de waarheid’ leiden. De comparatieve filosofie van Libbrecht gaat ervan uit dat in de kern van iedere religie de mystieke ervaring verscholen ligt. In deze diepte, die voorbij de woorden en het geredetwist ligt, is er verzoening mogelijk. “Het heeft geen belang langs welke kant de berg beklommen wordt, als er maar eerbied is voor andere manieren van klimmen.” Ontleend aan U.Libbrecht, Is God dood?, Lannoo, 2004 en Within the four seas, Peeters, 2007, p. 472 T
ER
N
A
schenking
IN
realisatie
TARY
L
RO
NATIO
OUDENAARDE BELGIUM
Libbrecht wandeling.indd 5
26-06-2008 16:11:45
