De tijden van het kind Congres De basisschool van half acht tot zeven A.M.L. van Wieringen Voorzitter Onderwijsraad Amersfoort, 2 november 2006
DE TIJDEN VAN HET KIND
Inhoudsopgave
Kinderopvang
Vanuit kinderen denken, niet vanuit huidige voorzieningen
Kinderopvang VSO, TSO, NSO
Modellen en invoering
Prioritaire ontwikkelgebieden
Kinderen en voorzieningen op korte en lange termijn
Jonge kinderen en voorzieningen
Kinderopvang
Gezinnen
Gezinnen en families/buurten
Gastouders
Kinderdagverblijven
Peuterspeelzalen
Voorheen kleuterscholen
Vroegschoolse educatie
Kinderopvang: alle tijden van het kind
Kinderopvang
Meer dan schooltijd
Meer dan 0-4 jarigen
Voor- en vroegschoolse educatie
Voorschoolse opvang
Naschoolse opvang 4-8 jaar
Naschoolse opvang 9-12 jaar
Tussenschoolse opvang
Tieneractiviteiten (inclusief brugklas)
Verzorgingstijd, opvoedingstijd, onderwijstijd
Kinderopvang
Zijn geen gescheiden kolommen
Beïnvloeden elkaar
Welke verwachtingen hebben we bij elk:
liefdevol, invoelend
nadenkend, weloverwogen
bezorgd, verantwoordelijk
Ervaringen met kinderopvang (2005)
Kinderopvang
30 % van basisscholen biedt kinderopvang
70 % niet, redenen o.m.:
Ouders geen behoefte
Geen ruimte
Is niet onze taak
Advies Een vlechtwerk van opvang en onderwijs (2006) Invalshoeken:
Programmatisch (hoe inhoudelijk afstemmen van opvang en onderwijs?)
Bestuurlijk (wie organiseert, wie is eindverantwoordelijk?)
Kinderopvang
Bestuurlijke modellen
Kinderopvang
I De school als makelaar
II Opvang en onderwijs in één hand, eigen rechtspersoon
III Opvoeding, opvang en onderwijs onder één dak, integraal model
I De school als makelaar
Kinderopvang
‘Instapmodel’
School sluit een convenant met een of meer geregistreerde aanbieders voor opvang in de buitenschoolse tijd
Kinderopvangcentra of bureaus voor gastouderschap
Twee duidelijk van elkaar te onderscheiden partijen
II Opvang en onderwijs in één hand, eigen rechtspersoon
Kinderopvang
Schoolbestuur richt een nevenstichting op
Nevenstichting kan ook bestaande Stichting Kinderopvang zijn (incorporeren)
Stichting meldt zich als kinderopvangorganisatie bij de gemeente binnen de Wet Kinderopvang
Stichting en school zullen door de ouders als één partij worden ervaren
Bestuurlijk gezien is er een scheiding
III Opvoeding, opvang en onderwijs in één voorziening
Kinderopvang
Schoolbestuur gaat over in een (pedagogischeducatief) bestuur van een voorziening voor 0-12 jarigen
De voorziening kent afdelingen:
de basisschool
een afdeling voor zorg en educatie van 0-4 jarigen, en
een afdeling voor zorg en educatie in de buitenschoolse tijd voor 4-12 jarigen, respectievelijk 4-8 jarigen en 8-12 jarigen
Ook de tussenschoolse opvang krijgt hierin een plek
Ouders krijgen te maken met één instituut
Uitgangspunten advies Spelenderwijs (2002)
Kinderopvang
•
Een sluitend arrangement van educatie, zorg en opvang van hoge kwaliteit voor jonge kinderen
Meer ondersteuning voor jonge gezinnen
Gelijke kansen op een goede startpositie voor alle jonge kinderen in het funderend onderwijs
Kindercentrum/kindertuin
Wetwijziging wpo
Wijziging wpo (Tweede Kamer 24-10-2006)
Kinderopvang
Makelaarsmodel:
iets aanbieden
doorverwijzen naar kinderdagverblijven
Vraagstimulering
Visie-ontwikkeling besturen en scholen op vooren naschoolse kinderopvang
Huisvestingsplan: bv BSO box (bijzetlokaal)
Prioritaire ontwikkelgebieden
Kinderopvang
Visie ontwikkelen op alle tijden van het kind
het geheel voor kinderen 0-6 jaar
opvoeden en onderwijzen 4-12 jarigen
Programma/werksoorten-ontwikkeling
Doelgroepen
Personeelsontwikkeling
Bestuurlijke en organisatorische vormgevingen
Programma-ontwikkeling vanuit onderwijs
Kinderopvang
Een veilige omgeving
Brede insteek: kerndoelen and beyond
Ruimte voor exploratie en spel
Lichamelijke en psychomotorische ontwikkeling
Cognitieve ontwikkeling
Sociaal-emotionele ontwikkeling
Programma/werksoorten modellen •
Gescheiden modellen
•
Verbonden modellen Onderwijsgebonden opvang (Advies Een vlechtwerk van opvang en onderwijs):
Kinderopvang
•
Uitbreiding van de taak van basisscholen: naast onderwijs kunnen ze ook onderwijsgebonden opvang gaan verzorgen
Opvang waarbij uitdrukkelijk een verbinding met het onderwijs gelegd wordt
Extra leertijd voor achterstanden (vgl VVE) en voor brede talentontwikkeling
Opvangactiviteiten in verband met de kerndoelen voor het basisonderwijs
Programma’s ontwikkelen
Vanuit de basisschool bezien:
Kinderopvang
Gemeenschappelijk pedagogisch programma met opvang, opvoedings en onderwijs componenten
Taakverlichting/taakdeling leraren
Leraren zien kinderen ook in een andere context
Verlies autonomie leerkrachten?
Waarborg onderwijs/kerndoelen/leerstandaarden
Doelgroepen •
Specifieke groepen: Compenserend: voor- en vroegschoolse educatie en activiteiten gericht op taalontwikkeling en leesbevordering
•
Specifieke groepen ouders: Opvoedingsondersteuning en opvoedprogramma’s, schoolmaatschappelijk werk, inloop- en koffie-ochtenden
•
Alle groepen: Verrijkend aanbod, brede taalontwikkeling; Buitenschoolse activiteiten: spel, beweging, kunst, koken, skaten
•
Alle ouders: Combinatiemogelijkheden verruimen voor jonge gezinnen: druk op jonge gezinnen verminderen
Kinderopvang
Personeelsopleiding en -ontwikkeling •
Mbo- en hbo-opleidingen gereed of in ontwikkeling
Niet-bekostigde opleidingsinstituten: opleidingen voor medewerk(st)er voor tussenschoolse en buitenschoolse opvang
Doorgroei naar sociaal-pedagogisch werk 3 (mbo-3)
Kinderopvang
Combinatiefuncties: onderwijsassistent en opvangleidster/leraar en pedagogisch leidster
Verdere doorstroming
Prognose: hoeveel personen van kwalificatieniveaus in het mbo (kort mbo 1, 2, lang mbo 3 en 4; en lang mbo/kort hbo-niveau 5) en het hbo?
Bestuurlijk-organisatorisch
Kinderopvang
Mixtures van privaat en publiek
Onderwijs: publieke voorzieningen en private voorzieningen met grotendeels publiek geld
De tussenschoolse opvang is aan schoolbesturen opgedragen (gecombineerd patroon van publiek en privaat)
Binnen de kinderopvangvoorzieningen zal de publieke component (financieel) toenemen
Varianten goed volgen
Afsluitend
Kinderopvang
Motie Van Aartsen/Bos; wetswijziging wpo: versnellend
Activering van scholen en van besturen
Nog een hele weg te gaan; ontwikkelingsgebieden:
visie-ontwikkeling opgroeiende kinderen: vanuit één perspectief zien
versterking programma/werksoortenontwikkeling
doelgroepen
personeelsopleiding en -ontwikkeling
bestuurlijke en organisatorische vormgevingen
