De Tabernakel... Gods huis in de woestijn
2
juni - juli - augustus 2016
COLOFON Uitgave van de Hervormde Ge meente Stellendam-Melissant. VERSCHIJNING: 6 keer per jaar REDACTIE: Ds. D. Hoolwerf, hoofdredacteur Leo Blokland Gert Korteland Annemarie Tanis Maddy de Nooijer Geline Tanis PREDIKANT: Ds. D. Hoolwerf. Tel. Pastorie 0187-701008 E:
[email protected] SCRIBA A.A.T. Kievit Tel. 0187-491308 E:
[email protected] KOSTER/Preekopname W.Grootenboer Tel. 0187-491046 E:
[email protected] KERKGEBOUW Bosschieterstraat 4 Tel.0187-492249 KERKELIJK CENTRUM DE RANK Bosschieterstraat 6 beheer M.C. Van Oostenbrugge Tel. 0187-493223 E:
[email protected] REKENINGNUMMER KERK NL98RBRB0851449913 t.n.v. College van kerkrentmeesters REKENINGNUMMER DIACONIE NL09RBRB0896615200 t.n.v. hervormde diakonie Stellendam WEBSITE www.hervormdstellendam.nl DRUKKER: Editoo B.V. te Arnhem Volgend nummer september/oktober inleverdatum 15 augustus.
2
VOORWOORD Visnet nr. 2, in de hernieuwde versie, ligt inmiddels voor u. In deze uitgave treft u o.a. informatie aan over de tabernakel. Zoals u wellicht weet is die door een groep enthousiaste mensen op schaal nagebouwd. En het resul taat mag er zijn!! Prachtig! Er zitten heel veel uren werk in. Als u wilt weten hoe de bouw van de oorspronkelijke tabernakel verliep, is het aan te bevelen Exodus 40 te lezen. Daar geeft de Heere gedetailleerd weer hoe de tent van de samenkomst opgebouwd moest worden. Voor mij was het een ontdekking! Op de een of andere manier had ik toch een verkeerde voorstelling van zaken. De tabernakel vertoont overeenkomsten met de hof van Eden: De ingang op het oosten wordt bewaakt door cherubs. De kandelaar verwijst naar de boom des levens. De boom van kennis van goed en kwaad verwijst naar de wet. Zo zet de Heere in de tabernakel een stap richting herstel van het para dijs, richting de voltooiing van de nieuwe hemel en de nieuwe aarde. On danks het gemopper van het volk Israël wil de Heere bij hen wonen en hen de weg wijzen door de woestijn. Ondanks onze fouten en gebreken is de Heere er zo ook voor ons. Wat een wonder! Ps. Kerkdiensten over de tabernakel zijn samen met de PowerPoints te be luisteren op de website www.hervormdstellendam.nl. Leo Blokland
INHOUDSOPGAVE 3 meditatie 4 themalied 'Zomaar te gaan' 5 visserslatijn 6 kerkenraadsvergadering 7 t/m 11 de tabernakel 12 huisbijbelkring 13 manna 14 kerkrentmeesters 15 preekbeuerten en agenda 16 kinderpagina Guppies
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
WHAT’S IN A NAME - Handelingen 4: 12 Onlangs las ik 5 novellen van Francine Rivers, een Amerikaans schrijfster. Zij beschrijft in deze boeken verhalen over vrouwen uit de Bijbel, die voorkomen in het geslachtsregister van Jezus Christus. Het zijn bijzondere vrouwen: Tamar, zij is een vrouw vol hoop; Rachab is een vrouw vol geloof; Ruth is een vrouw vol liefde; Bathseba is een vrouw die onbegrensde genade ontving; tenslotte Maria, zij is een vrouw vol gehoorzaamheid. Zomaar 5 namen van vrouwen die echt hebben geleefd. Gezien hun afkomst kunnen we stellen dat Jezus Christus in deze wereld gekomen is voor zowel Joden als voor heidenen. Het Kind dat Maria zou baren moest JEZUS heten, want Hij, de Zoon van God, is de langverwachte Zaligmaker. Hij kwam op deze aarde om de zonden van de mensen te verzoenen. De straf, die wij verdienden werd op Hem gelegd, opdat wij weer tot God de Vader mogen gaan. Het voorhangsel is met het sterven van Jezus van boven naar beneden gescheurd. In Handelingen 3 lezen we dat Petrus een kreupele geneest in de Naam van Jezus Christus, de Nazarener. Voor dat feit moet hij zich verantwoorden voor het Sanhedrin. In zijn verweer tegen het Sanhedrin, zegt Petrus, vol van de Heilige Geest, dat de leden van dat college verantwoordelijk zijn voor de dood van Jezus. Maar deze Jezus is door God de Vader weer opgewekt. HIJ LEEFT. Die Christus wordt op dat moment voor het Sanhedrin gepredikt. Die prediking komt ook telkens weer tot ons, want de zaligheid is in geen ander. Er is onder de hemel geen andere NAAM onder de mensen gegeven waardoor wij zalig moeten worden. What is in the Name of Jezus? Redding en Behoud! Wat een voorrecht als jij je bij name geroepen weet door de Heere, als jij mag weten dat Hij je kent en doorgrondt. Gert Korteland
GEEN AND’RE NAAM Geen and’re naam Dan de naam van Jezus, Geen and’re naam Dan de naam van de Heer. Geen and’re naam Dan de naam van Jezus Is waard te ontvangen De glorie en ere, de kracht en de lof in eeuwigheid.
UITSPRAAK 'Zilver en goud heb ik niet, maar wat ik heb, dat geef ik u: in de Naam van Jezus Christus de Nazarener, sta op en ga lopen!'
De kinderen luisteren vol aandacht naar het verhaal tijdens de bijeenkomst voor kinderen rondom het thema: nacht van gebed.
2
juni - juli - augustus 2016
3
Melodie: Gezang 806 Nieuwe Liedboek Tekst: Anja Hoolwerf
PROJECTLIED TABERNAKEL Zo maar te gaan, met Gods tent die ons leidt. God wil ons tonen, “K wil bij je wonen”. Zo maar te gaan, met Gods tent die ons leidt, Hij nodigt ons in Zijn heiligheid. Zo maar te gaan, met het bloed van het Lam. God wil vergeven, schuld van ons leven. Zo maar te gaan, met het bloed van het Lam, brandofferaltaar toont eeuwig Gods vlam. Zo maar te gaan, door het stoffige zand. Wat een geklater, ‘t reinigend water. Zo maar te gaan, door het stoffige zand, Koperen Wasvat brengt reinheid tot stand. Zo maar te gaan, in het schijnsel van goud. Olie laat branden, licht op de wanden. Zomaar te gaan, in het schijnsel van goud, de gouden kandelaar schijnt tot be houd. Zo maar te gaan, met een tafel vol brood. Brood dat wil tonen, bij God te wonen. Zomaar te gaan, met een tafel vol brood, Brood van het leven redt ons van de dood. Zo maar te gaan, in een geur van gebed. Biddende handen, wierook moet branden. Zomaar te gaan, in een geur van gebed, ‘t reukofferaltaar geurt Jezus die redt.
4
ZENDING THAILAND
Zo maar te gaan, met wat doeken en hout. Goud om te bouwen, hemels vertrouwen. Zomaar te gaan, met wat doeken en hout, gemeente van Christus is door Hem gebouwd. Zo maar te gaan, met een doek als gordijn. Cherubs bewaken, God aan te raken. Zomaar te gaan, met een doek als gordijn, voorhangsel scheurt, laat Gods weg open zijn. Zo maar te gaan, met de kist van Gods trouw. Engelen kijken, redding zal blijken. Zomaar te gaan, met de kist van Gods trouw, Ark van verbond is Gods liefde voor jou.
We vieren als gemeente in Yang Sisurat ons 3-jarig bestaan. De eer ste zondag van juni 2013 was de eerste kerkdienst. Daarvoor was er nog nooit een kerk in ons district geweest. God werd niet aanbeden in dit deel van Thai land. In de afgelopen 3 jaar hebben we gezien dat God zijn gemeente bouwt. Er zijn de afgelopen 3 jaar 15 men sen gedoopt en 6 mensen bij de kerk gekomen die al elders gedoopt waren. Vier gemeenteleden zijn nader hand afgehaakt, maar we geloven dat God hen niet loslaat. We zijn dankbaar voor Phoo Od die de gemeente leidt. De gemeente wordt steeds zelfstandiger en men sen groeien in kennis en vertrouwen. We danken God dat we mogen weten dat Hij Zijn Gemeente verder zal bouwen. Bid daarom dat evan gelisatie gezegend zal worden en de gemeenteleden zullen blijven groeien in geloof. Bid ook voor de nieuwe kerkplant die de kerk van Yang Sisurat gaat star ten met nieuwe zendelingen in het district naast ons. Reinout & Arenda van Heiningen
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
HUWELIJKSJUBILEA VISSERSLATIJN Op 15 april was het echtpaar K. Heerschap (Brielsestraat 87) 50 jaar getrouwd. Gefeliciteerd en dat God u nog vele goede jaren samen mag geven met allen die u lief zijn. Felicitatie voor Klaas en Dineke Boshoven (Keijzerstraat 18) die op 19 april 25 jaar getrouwd waren. Dankbaarheid is er voor de trouw en liefde voor elkaar. We wensen hen samen met hun kinderen Karine, Willemijn en Alex Gods zegen toe voor de komende jaren.
Meeleven Mientje Boshoven heeft in het ziekenhuis gelegen in verband met hartklachten. Anja Hoolwerf moest een week worden opgenomen in het ziekenhuis in verband met ontstekingen aan haar darmen. Van de fam. (Tijs) Mijnders (Nieuweweg 13, Melissant) is een oma overleden op de hoge leeftijd van 98 jaar. 2 juni moest Arianne Kievit (Bloemenweg 25, Dirksland) geopereerd worden aan een Hernia. Bij Jenny Tanis (Pr. Marijkestraat 8) is het zicht van haar ene oog dat nog kan zien heel slecht geworden. Ook andere klachten vanwege de Von Hippel-Lindau ziekte blijven er, waarvoor ze verder onderzoek/behandeling nodig heeft. Hart onrustig, vol van zorgen, vleugellam geslagen ziel, hoop op God en wees geborgen. Hij verheft wie nederviel. Psalm 42
Trouwen
Felicitatie voor Jaap en Berta Van Heest (Deltastraat 2). Zij mochten samen met de (klein)kinderen vie ren dat ze 55 jaar getrouwd zijn. Ook door moeilijke momenten heen heeft God hen al die tijd voor elkaar gespaard, dank aan Hem.
Jurgen van Oostenbrugge en Marlotte van ’t Hof zijn vrijdag 20 mei getrouwd en zijn gaan wonen in Oude Tonge (Julianastraat 10, 3255 BH). Gefeliciteerd! Niels Verhoeven en Maaike Moekestorm gaan 16 juni trouwen. We wensen hen een mooie trouwdag en bovenal Gods zegen over hun huwelijk. Op hun trouwkaart staat de belofte van God: Ik zal je een hoopvolle toekomst geven. Niels en Maaike gaan wonen in Gouda (Aernout Droskade 1B, 2802 TL)
OP PAD MET PAULUS Dit is het thema voor het volgende seizoen. We gaan mee met Paulus op zijn zendingsreizen in het boek Hande lingen. Denkt u alvast mee tijdens uw vakantie. Ik hoor graag de ideeen hoe we dit verder in kunnen vullen.
LIEVE GOD Uw pad is niet altijd duidelijk Uw weg niet altijd vrij soms zijn er muren die opbreken duurt soms uren Maar met U die ons leid En Jezus die ons van de boze heeft bevrijd. Weet ik dat het goed komt zelf als de mens niet altijd met elkaar over een komt Leer ons namens Uw Zoon Te leven naar Uw geboôn Ook al is het leven zwaar U maakt Uw belofte waar Een vraag in t bijzonder leer ons verder te kijken dan de stornis Amen Nikki
DANKUWEL Het is nu ruim 4 maanden geleden dat ik aan mijn enkel geopereerd werd. Ik wil iedereen bedanken die mij verrast heeft met post, meeleven, bezoek en nog veel meer. Inmiddels kan ik weer aardig op eigen benen staan, maar de verdere revali datie zal nog een langere tijd duren. Ook namens Hans, iedereen hartelijk dank. Riet.
2
juni - juli - augustus 2016
5
KERKENRAADSVER GADERING 2 MAART 2016 In deze vergadering zouden we af scheid nemen van br. Gert Korteland. Door ziekte van zijn vrouw is hij niet aanwezig. Ds. Hoolwerf zal langsgaan met een afscheidscadeau. Stichting Hervormde Jeugdraad We luisteren naar de ervaringen van br. P.J. C. Moijses en zr. Nobels. De clubs draaien op zich goed. Een be hoorlijk aantal kinderen bezoekt de clubs. Ook onderling gaat het goed, over sommige punten zijn de menin gen verdeeld (zoals bv gebruik van een bijbelvertaling). Recent is ook een 15+ groep gestart. De zondagsschool telt momenteel 45 kinderen, waarvan 2 kinderen uit onze gemeente. Als ker kenraad zullen we hier in het nieuwe beleidsplan onder 'jeugdbeleid' invul ling moeten geven aan onze visie op het jeugdwerk. Verder spreken we over de financiële situatie van de Stichting. Duidelijk is dat de inkomsten dalen (o. a. door de prijs van het 'oud papier') en de kosten stijgen. Voorgesteld wordt om 1 à 2 keer per jaar een col lecte te houden voor het jeugdwerk. Verder wordt gevraagd of de huur van de Rank t.b.v. de VBK omlaag kan of geheel mag vervallen. Ook zal men bekijken wat er aan het energiever bruik gedaan kan worden. Dit is een van de grootste kostenposten. Kerkinrichting (n.a.v. gesprek mw. Tuk) Een aantal voorstellen is door mw. Tuk gedaan naar aanleiding van haar bezoek aan de kerk. Tevens had zij ideeën over de inrichting van de kerk als geheel. In een volgende vergade ring zullen we hier verder over door spreken. De tabernakel We zoeken nog naar een aantal din gen om de ruimte rondom de taberna kel verder 'aan te kleden'. Denk bijvoor beeld aan het ophangen van platen. Bovendien willen we meer bekendheid geven aan de mogelijkheid om op bezoek te komen en de tabernakel te 6
bekijken. De projectgroep gaat hier mee aan de slag. Gemeenteoverleg In het gemeenteoverleg (tussen kerke lijke & burgerlijke gemeente) kwamen de volgende zaken aan de orde: 1) Hulp van de kerken inschakelen bij mensen die hulp nodig hebben/in de knel zitten. 2) Vluchtelingenzorg door kerken als hulp aan gemeente Goeree Overflak kee. 3) De vergaderfrequentie inzake over leg met gemeente Goeree -Overflak kee. Eind 2016 komt men opnieuw bij elkaar met als thema "jongeren" 4) De “zondagsrustnota” van de bur gerlijke gemeente. Deze wordt binnen kort beschikbaar gesteld. Ook hadden we een gesprek met br. Maarten van der Veer (jeugdwerker) Br. Van der Veer heeft meegedeeld dat hij niet in de gelegenheid is om met onze gemeente het traject in te gaan. We zullen na moeten denken hoe we hiermee verder gaan.
Gebed tijdens de Ramadan Er zijn gebedsgidsen uitgedeeld over het hele eiland. Het lijkt ons ook
goed om op een paar momenten tijdens de ramadan gezamenlijk voor de moslims te bidden. Deze gebedsbijeenkomsten zijn interker kelijk. Van 20.30 uur tot 21.15 uur bent u van harte welkom op onder staande locaties: 14 juni Ouddorp Ger. Kerk, Dorp stienden 15 (hier van 19.30u tot 20.15u) 16 juni Den Bommel Verenigingsge bouw Bij De Bron, Voorstraat 25 21 Juni Middelharnis Verenigings gebouw De Hoeksteen, Ring 13 23 juni Sommelsdijk Rehobôthkerk, Olympiaweg 44 28 juni Middelharnis Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt, Oost Voorgors 52 30 juni Stellendam Hervormde Kerk, Bosschieterstraat 4 5 juli Oude-Tonge Evangelie ge meente Flakkee, Emmastraat 24a
In memoriam Paula Korteland Paulina Willemina Korteland-van Alphen werd 13 mei thuisgehaald in het Hemels Vaderhuis. Na drie jaar van ziekzijn, kuren en doorzetten mocht ze aan het eind van haar leven belijden: Al ging ik ook door een dal vol schaduw van de dood, ik zou geen kwaad vrezen, want U bent met mij! Deze woorden uit psalm 23 stonden boven de rouwkaart en mochten klinken tijdens de rouwdienst, waarin we ook de liederen zongen die zij zelf al had klaarliggen voor de dienst. In 1969 is Paula getrouwd met Gert en ze ontvingen drie kin deren. Paula was een lieve oma voor haar 5 kleinkinderen. Gert typeerde Paula in de rouwdienst als diacones. Ze heeft haar opleiding gehad in het diaconessenziekenhuis in Dordrecht. Nadat ze in 1980 in Stellendam kwam wonen, is ze wijkverpleegster geworden. Jarenlang was ze vrijwilligster in Hospice Calando en het Ziekenhuis Dirksland. De laatste jaren was ze betrok ken bij het inloophuis voor kankerpatiënten De Boei, eerst als gastvrouw, later als ‘gast’. In de kerk heeft ze zich ingezet als Wijkcontactdame en regelde ze Helpende Handen. We bidden Gert, de kinderen en kleinkinderen sterkte toe bij het gemis van Paula en de zorg van de Goede Herder die het ons aan niets laat ontbreken.
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
TABERNAKELBOUW Ontwerp en reukofferaltaar We zijn in Gorinchem geweest waar de tabernakel stond opgesteld van de stichting “Christenen voor Israël” uit Nijkerk. We hebben om praktische rede nen dezelfde schaal overgenomen van ongeveer 1:18. De afmetingen van de tafel waarop de tabernakel staat is ~3 m x 1,5 m. Dit is niet direct een onderdeel van de tabernakel maar wel onmisbaar om alle onderdelen van de tabernakel op te plaatsen. Met MDF platen, houten balkjes en IKEA poten onder de tafel was dit niet zo ingewikkeld. We hebben 4 tafels gemaakt met uitschroefbare poten om het geheel uitneembaar te maken en te kunnen transporteren. Een ander onderdeel van de tabernakel is het reukofferaltaar. Daarop moest geurig reukwerk in rook opgaan. Er staan 4 hoornen op het altaar die uit één stuk gemaakt moesten worden. Dat is helaas niet gelukt. De 4 hoornen zijn verlijmd op het altaar. Ik heb voor het eerst met mijn nieuwe Dremel (klein elektrisch gereedschap om hout te bewerken) hout bewerkt. Het was fijn om met elkaar de tabernakel te maken, die gediend heeft om de prediking en huisbijbelkringen te ondersteunen. We hopen dat voor velen dit Bijbelgedeel te duidelijker wordt/ geworden is door deze maquette. Je ontdekt ook tijdens het maken, dat er voor de echte tabernakel mensen aangewezen waren, die de Geest ontvangen hadden om dit wonderlijke kunstwerk te maken. Gerrie Keijzer
WANDEN Mij is gevraagd om wat te schrijven over mijn aandeel in de bouw van de ta bernakel. Ik heb de wanden en de voetstukken gemaakt met daarin groeven zodat het lijkt of het losse planken en voetstukken zijn. Ze zijn verbonden met dwarsbalken in ringen. De wanden zijn goudkleur en die staan dan weer in voetstukken die zilver zijn geverfd. Vanaf het begin was het maken voor mij een mooi symbolisch handwerk. Niet zomaar wat platen hout maar houten platen, die iets bijzonders hadden, namelijk de uitbeelding van de echte tabernakel. Zo heb ik er ook aan gewerkt, met mijn gedachten iets maken wat de Heilige God had opgedragen aan mensen met kennis van handwerk. De maten kon ik zien op een tekening maar ik heb wel steeds gelezen wat de Bijbel hierover zegt en dan ga je niet alleen met je handen werken maar ook met je hart. Tijdens het luisteren naar de preken over elk onderdeel en over de voorwerpen is het pas echt en meer gaan leven wat de wanden en de omheining verborgen hielden voor omstanders die buiten bleven staan. Binnen de omheining, de voorhof en in de tabernakel was de verzoening van zonden en het contact met de Heere. Ik had het niet willen missen. Hans Both.
2
juni - juli - augustus 2016
7
OMHEINING
PILAREN
Via Gert Versluis hoorde ik dat de tabernakel in schaal 1:18 nagebouwd zou gaan worden en dat er vergevorderde plannen waren. Omdat ik direct geïnterreseerd was (modelbouw is mijn hobby ) nodigde Gert mij uit om eens mee te gaan en eens te kijken wie wat zou gaan maken en hoe het een en ander gebouwd zou worden. De plannen zagen er goed uit en ik heb toen aangeboden om de omheinings palen te maken (56 stuks) Allereerst ben ik gaan uitzoeken wat de beste manier zou zijn om deze te maken : 3 D- printen, gieten of zelf maken van hout. De eerste twee opties werden simpelweg te duur .......dus toen maar besloten om een houten proefmodel te maken en deze mee te nemen toen we als "bouwgroep'' bijeen kwamen. Het model was goed en in overleg met Anneke Tanis heb ik de maten van de eventuele ophanghaken voor het doek besproken en toen kon de productie beginnen. Elke paal bestaat uit een rondhout van 14 mm doorsnede, ( de totale lengte is 132 mm) een voetje met gefreesde randjes ,een houten kogel van 12 mm doorsnede en onderin de paal zit een metalen pennetje en bovenaan een schuine kant met eveneens een metalen pennetje , dit om de kogel te bevesti gen en om de paal beter op z'n plek te houden op de tafel. De haakjes,waar het doek aan hangt, zijn zelf gemaakt van stevig koperdraad en in de paal geboord en gelijmd om de zilveren tussenstangen na te bootsen zijn er roestvrijstalen lasdraden (1.2 mm) door en door geboord ,de palen zijn met zwart visdraad vast op de tafel gezet. Er is ongeveer 35 uur aan gewerkt. En na het schilderwerk door Leen heb ik er zo'n 4 uur voor nodig gehad om ze op de tafel te bevestigen. Het mooie is dat het door Anneke gemaakte doek meteen perfect paste !! Al met al een leuk project en eens wat anders dan andere modelbouwprojecten. De samenwerking was goed en de avonden waarop we samenkwamen gezel lig en net als de prekenserie heel leerzaam. Herman van Grevenstein
Mijn bijdrage voor de tabernakel be stond uit het maken van 9 pilaren, 5 aan de voorzijde en 4 in het midden. Daar ik niet in het bezit ben van een draaibank en ze alle 9 hetzelfde moesten worden, was er veel schaafen schuurwerk aan. Ik vond het fijn om een bijdrage te leveren aan de bouw van de tabernakel. Barend Keijzer
8
Al met al een leuk project... samenwerking gezellig...preken serie heel leerzaam
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
STOFFEN Op zoek naar de stoffen was mijn opdracht voor de tabernakel. Stof voor de omheining, de doeken over de tabernakel en de voorhangsels. Als niet- naaister luisterde ik vol verbazing naar de ingewikkelde berekeningen voor de benodig de hoeveelheid stof. Opdracht gewoon uitvoeren was mijn idee. Vol verbazing heb ik verschillende keren gelezen hoe gedetailleerd God in Exodus laat be schrijven welke stoffen er nodig waren en in welke kleuren. Maar waar vind je zeekoeienhuid? Na contact met een handelaar van huiden van exotische dieren werd al gauw duidelijk dat we dit zelf moesten maken. Stukken leer werden aan elkaar genaaid en daarna geverfd. De geitenharen doek zou worden geweven maar toen bleek dat dit mohair was werd dit toch wel erg prijzig daar kwam nog bij dat het weefgetouw toch wel lastig in te spannen was dat er tot op heden nog niet iemand was die hierbij hulp kon bieden. Ook hiervoor werd een alternatief gevonden. En ook de doeken voor de ingang van de omheining, tabernakel en het voorhangsel voor het heilige de heilige bleken lastig te vinden. Purperrood/purperblauw hoe ziet dat er eigenlijk uit? Uiteindelijk koos ik ervoor om deze stoffen te batikken zodat ze verwerkt konden worden. Door hiermee bezig te zijn is mijn bewondering voor de mensen in de woestijn alleen maar groter geworden. Zij werkten met eenvoudige apparaten en materialen en vervaardigden een geweldig kunstwerk. En dan nog maar te zwijgen over mijn bewondering voor de grote Kunstenaar ………. Anja Hoolwerf
KLEDEN Samen met enkele dames zijn de kleden gemaakt die op de taberna kel liggen. Mij is gevraagd om het onderste kleed te naaien. Dit kleed is gemaakt van wit linnen garen en hemelsblauw, purperen en scharla ken engelen er op. Het kleed moest gemaakt worden in twee delen. 5 stroken aan elkaar aan de ene kant en 5 stroken aan elkaar aan de andere kant. Bij de kleden die ik gemaakt heb zijn er stroken van 10 cm breed genaaid om het op schaal te laten zijn. De Bijbel vertelt ons dat tussen de twee panelen twee keer 50 striklisjes gemaakt moesten worden waar gouden haakjes tussen bevestigd moesten worden om het kleed een geheel te laten zijn. Deze lusjes heb ik gemaakt door van blauwe stof een lint te creëren. De gouden haken heb ik gemaakt van stalen shaakjes uit een metaalwinkel. Samen met mijn man René hebben we de haakjes met een tang samen geknepen zodat ze niet uit de lusjes zouden vallen. Dit hebben we met 100 haakjes gedaan omdat er voor het tweede kleed ook 50 haakjes nodig waren. Toen alle haakjes ge bogen waren, zijn ze goud gespo ten. Karien Okker
DEKKLEDEN Met veel vreugde heb ik de 2 bovenste dekkleden van de tabernakel gemaakt. Om de juiste afmetingen te weten te komen moest ik zoeken in de Bijbel en omdat Hans ook aan het project werkte hebben we samen veel gelezen en gezocht in het bijbelboek Exodus. Gaandeweg werd het steeds mooier en vonden we dingen waar wij nog nooit over nagedacht hadden. Veel dingen werden duidelijk, maar er zullen altijd vragen blijven. Hoe konden ze alles dra gen? En waar haalden ze het materiaal vandaan? De almacht en de wijsheid van God spreekt hier heel duidelijk in. En we verwonderen ons. Ik vind het een prachtig project en hoop dat de tabernakel nog lang in de kerk zal blijven staan, zodat ook mensen van buiten onze gemeente er van kunnen leren. Riet Both
2
juni - juli - augustus 2016
9
KOPEREN WASVAT
SCHILDEREN
In de kerkdienst over de pottenbakker heb ik met de pottenbakster gespro ken. En ik ben van de winter op cursus gegaan. Toen ik hoorde over het idee van de tabernakel, ben ik aan het wasvat begonnen. Ik zat in de groep die alle voorwerpen die in de taberna kel staan gemaakt hebben. In de bij bel staat dat het wasvat van koper is gemaakt, ik heb het van klei ge maakt. Door de verfgroep is het wasvat heel mooi in koperkleur geverfd. Als je meewerkt aan de tabernakel, lees je nog eens alle achtergronden van de tabernakel in de bijbel. Het preken er over in de lijdenstijd maakte ook veel duidelijk. Zoals de priesters zich moesten reinigen, omdat ze door het stof in de woestijn vuil werden, zo moe ten wij ook schoon worden van onze onreine dingen. Wat me heel erg ver wonderd heeft is hoe de mensen woonden in de woestijn met zo veel dieren enz. Iedere keer moesten ze opbreken om verder te gaan. Dan werd ook de tabernakel opgebro ken. En de Heere hun God was in hun midden en ging met hen mee. Corrie Moijses
Nadat ik had beloofd om de tabernakel te schilderen en de eerste onderde len werden aangeleverd zag ik dat ik me vergist had. Er eerst vanuit gaande de onderdelen een keertje met grondverf te schilderen en daarna van een simpel kleurtje te voorzien, hield geen stand. Het werd me zichtbaar duidelijk dat de onderdelen met grote zorgvuldigheid, vakmanschap, geduld en liefde waren gemaakt. Ik besloot dan ook het verfsysteem te upgraden in zowel kwaliteit als duurzaamheid. 1x gronden werd 2x gronden plus daarna 1 volle laklaag. Omdat diverse onderdelen al waren gemonteerd was dit soms lastig en moest alles met de kwast worden geschilderd. Na aflakken heb ik gekozen als vierde laag voor een metallic topcoat. Dit is een voor de offshore ontwik kelde afdeklaag die beter bestand is tegen klimatologische omstandigheden dan universele verven. Deze coating kan niet met de kwast worden aange bracht maar dient te worden gespoten. Doordat op meerdere onderdelen soms al equipment was aangebracht kon niet in 1 keer een volle gesloten laag worden aangebracht. Er zouden dan veel zakkers zijn ontstaan. Daarom heb ik gekozen voor het z.g. dichtnevelen. Dit betekent meerdere dunne laagjes nat in nat na elkaar aanbrengen totdat het eindresultaat is bereikt en de filmlaag gesloten en gevloeid is. Het werken in teamverband aan een project met een dergelijke grote geestelijke symbolische waarde deed de tijd bijna stilstaan. Ik voelde steeds meer dat dit niet zomaar een project was maar werd me steeds meer bewust van het feit dat dit eens het Huis van God ver tegenwoordigde met in het Heilige der Heilige de ark. Een hoogtepunt was toen na het goud spuiten van de ark met daarop het deksel met de 2 enge len ik het na droging de andere dag oppakte. Het straalde bij het zonlicht en ik voelde het als een zeer bijzonder moment en een voorrecht om dit te hebben mogen doen en hieraan meegewerkt te kunnen hebben. Leen v.d. Boogert
Het straalde bij het zonlicht en ik voelde het als een zeer bijzon der moment en een voorrecht om dit te hebben mogen doen 10
ARK Tijdens een bijeenkomst van de gemeenteleden, die wilden helpen met de ta bernakelbouw, kon iedereen aangeven welk voorwerp hij/ zij wilde gaan maken. Ik heb me opgegeven voor de ark, maar er meteen bij aangegeven dat ik de engelen op het verzoendeksel wel heel moeilijk vond. De dominee zei dat hij daar nu juist wel iets voor wilde doen. Zo ben ik dus aan de ark als kist begonnen. Allereerst heb ik van balsahout een blokje gezaagd en geprobeerd om dit uit te hollen. Dit lukte niet, de binnenkant kreeg ik niet mooi vierkant, maar deze werd rond. Daarna heb ik van een wijnkistje 6 plankjes gezaagd en van 5 van deze plankjes een bakje gemaakt. Het was heel wat schuurwerk om dit mooi glad te krijgen. Zeker de bodem, die wat groter was dan de zijkanten. Het ver zoendeksel (het 6e plankje) moest ook iets breder zijn, zodat de engelen erop konden worden bevestigd. De sierlijsten onder het verzoendeksel en boven de bodem heb ik gemaakt van een stevige katoenen draad, die in elkaar gedraaid is. Daar het geheel geverfd is met goudverf valt het niet meer op dat er verschil lende materialen zijn gebruikt. Ik heb met heel veel plezier aan de ark gewerkt en vond het bijzonder om dit voorwerp te mogen maken. De ark, het voorwerp dat ons spreekt van Gods verbond met Zijn volk. Gerda Keijzer
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
VOORWERPEN Het mooie is, denk ik, doordat je het wilt maken zoals het in de Bijbel staat, je ook in de Bijbel gaat spitten. Het hele verhaal van de woestijnreis is veel meer gaan leven. We hebben gehoord wat een ongelooflijke grote en wijze God we hebben. Toen alwas Hij bezig met het verlossingsplan! Hem alle eer! Nu de praktische kant : Tafel der toonbroden - Eerst in de Bijbel gelezen wat er precies van gezegd wordt. En uit een boekje over de tabernakel gelezen en een foto als voorbeeld gebruikt. Gemaakt van hout, de broden wilden we eerst van knopen maken, maar uiteindelijk zijn ze toch van klei gemaakt. In het echt zullen ze ook niet al lemaal exact hetzelfde zijn geweest.... Leen heeft hem later in goudkleur gespo ten. De menorah - Eerst op zoek naar een menorah met de goede afmetingen. Gevonden en geleend van een lieve oude mevrouw uit de Geldershof. Gepro beerd een mal van siliconen te maken door hem heel veel keren in te smeren met latex, dit mislukte helaas. Een afdruk in gips gemaakt voor een gipsmal, dit ging ook niet. Nu is hij dus van klei geboetseerd. In de Bijbel staat dat hij is bekleed met bloesem van de amandelboom, dus hebben we ranken met blaadjes en bloemetjes om de menorah heen gemaakt. Ook de menorah is door Leen goudkleurig gespoten waardoor hij ook nog wat steviger is geworden. Brandofferaltaar - Dit was in verhouding erg groot. Eerst weer goed gelezen in de Bijbel. Hij is helemaal van hout gemaakt en er zit een rooster in het midden op maat geknipt van een bbq roostertje, de hoornen op het altaar zijn van klei gemaakt. Het was een mooi project! Wilfred en Willy Hameeteman
ENGELEN Aan mij is gevraagd om de engelen te maken die op het verzoendeksel staan. Er zijn een paar duidelijke gegevens in de Bijbel om deze te maken. Ze moesten van goud zijn. Aan elk uiteinde een engel, met de gezichten naar elkaar toe en kijkend naar het verzoendeksel. De vleugels moesten het verzoendeksel op de ark overschaduwen. Maar hoe zagen die engelen er nu precies uit? Ik heb heel veel afbeeldingen bekeken die allemaal erg van elkaar verschillen. We weten het niet precies en daarom is het zo mooi te zien hoe elke afbeelding ook iets laat zien van de maker en zijn tijd. Ik heb zelf eerst verschillende modellen ge maakt van klei. Daaruit heb ik twee modellen gekozen en die gemaakt van porselein. Een wat klassiekere en een wat abstractere. Toen ze uit de oven kwamen ging mijn voorkeur uit naar de abstractere vorm, twee engelen die met hun vleugels elkaar en het verzoendeksel overschaduwen en er vanuit elke hoek weer anders uitzagen. Ze zijn samen met het verzoendeksel prachtig in goudkleur geverfd. Ik vond het geweldig mooi om zo met Gods woord bezig te zijn, al vormend en denkend, hoe God zo iets moois liet maken onder Israël om te tonen dat Hij bij ons wil wonen. Zelfs de engelen zijn een en al verbazing en bewonde ring. Davy Hoolwerf
2
juni - juli - augustus 2016
11
DE HUISBIJBELKRING In het afgelopen winterseizoen zijn we zes keer bij elkaar geweest om een bijbel gedeelte met elkaar te bespreken. De onderwerpen hiervoor ontvingen we via de mail, zodat we thuis voor onszelf het gedeelte konden bestuderen en de vragen konden beantwoorden. Daarna kwamen we bij elkaar en wisselden onze antwoorden uit.
De volgende onderwerpen kwamen aan de orde: Wat de boer niet kent, dat eet hij niet. Man hu, wat is dat? Exodus 16:1-36
Water uit de rots Exodus 17 :1-7
De Heere is mijn vaandel Exodus 17:8-16
Een kalf als afgod Exodus 32
Kades. De gave van verkennen Numeri 13, 14
Hier delen we enkele ervaringen van leden van de huisbijbelkring. We denken dat de andere leden van onze groep het helemaal eens zijn met deze ervaringen. Namens huisbijbelkring 1: Louis en Maralda Roekx, Wim Grootenboer, Bram Tanis, Warry Admiraal, Maddy de Nooijer, Annie en Leo Blokland.
Kades na 38 jaar. Zonde en straf Numeri 20:1-13
Bram Tanis
Warry Admiraal
De vragen waren best pittig. Ook de hoeveelheid vragen loog er niet om. Onderling hadden we leerzame discussies. Ik heb ’t als een verrijking van m’n geloofsleven ervaren. Ook heel fijn was datgene wat we met elkaar deelden. ’t Was bovendien ook erg gezellig. Ik kan ’t iedereen van harte aanbevelen.
Ik heb hier een goede en vruchtbare herinnering aan. We hebben er door de jaren heen veel avonden opzitten dankzij de inspanningen van o.a. Wim Grootenboer. Het is toch maar gelukt om deze avonden elk jaar te organise ren. Bij Irene doen ze dit al voor het elfde jaar bij haar thuis, wat ze ook wel eens anders zou willen, alhoewel ze de gezelligheid en saamhorigheid ook een groot goed vindt. Wat ik zo fijn vind aan deze avonden is dat je helemaal jezelf kunt zijn. De openheid die er is naar elkaar vind ik uniek. Het vrije gebed dat veel mensen zo mooi kunnen verwoorden, ben ik niet machtig, wat ik heel jammer vind. Na jaren van lesstof uit boekjes over uiteenlopende onderwerpen, hadden we dit jaar als onderwerp De woestijnreis. Onze eigen predikant zorgde voor de lesstof. Soms dachten we: we hebben weinig vragen deze keer. Maar al snel ontdekten we dat uit elke vraag 3 of 4 andere vragen tevoorschijn kwa men. Soms dachten we dat de dominee ons was vergeten, maar dan kwam de lesstof toch nog binnen. Dan was de tijd van voorbereiding wel erg kort. Maar met de preken erbij en de nagebouwde tabernakel als hulpmiddel kwam het toch goed en is onze huisbijbelkring naar wens verlopen. Ik kijk al naar het volgende seizoen uit.
Maddy de Nooijer De huisbijbelkring heb ik als verrij kend ervaren, omdat we ons als gemeenteleden konden verdiepen in Gods Woord. Samen bezig zijn met een thema schept verbonden heid en geeft inzicht in wat ook an deren bezighoudt in het leven. Samen zoek je naar antwoorden in het licht van de bijbel.
12
Louis en Maralda Roekx Als groep was het fijn om bij elkaar te komen en uit te wisselen. De sfeer was vertrouwd. De tijd van voorbereiding was vaak tekort om stof door te nemen, te bespreken en te overdenken.
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
MANNA Laura en Maarten Soms zit ik in de kerk naar de prachtige tabernakel te kijken en dan krijg ik zomaar opeens de gedachte: wat zou ik graag eens een poosje Laura of Maarten willen zijn. Ik denk dan aan een jongetje van een jaar of 8 dat met zijn ouders uit Egypte vertrokken is. Ik probeer mij dan te verplaatsen in zijn wereldje. Wat heeft hij al veel meegemaakt in zijn jonge leven. De spanning van het vertrek uit Egypte, hij moest alles achterlaten wat hem vertrouwd was en begreep er waarschijnlijk niet veel van. De wonderlijke reis door het water van de Schelfzee. Een muur van water naast hem. Zou hij er met zijn handjes aan gevoeld hebben? En daarna de gebeurtenissen bij de berg Sinaï. Misschien is hij daar wel bang geweest van de donder en de bliksem. Maar die machtige God van zijn volk en van zijn vader en moeder heeft zeker veel indruk op hem gemaakt. En nu staat hij daar, bij de deur van de tabernakel en kijkt uit over die grote buitenruimte waar van alles gebeurt. Hij zou wel mee willen lopen, met de priester om binnen te kijken in die mooie tent en willen weten wat er achter dat dikke gordijn is. Maar dat mag niet…………… En zo kunnen mijn gedachten in de kerk aardig met me op de loop gaan, totdat het orgel zwijgt en ik me ga concentreren op de kerkdienst. Maar ik kijk graag naar die 2 kleine kindjes daar bij de tabernakel en vraag me dan af: zullen zij er iets van begrepen hebben? We lezen eigenlijk maar weinig over kleine kinderen in de Bijbel. Wel weten we dat Jezus, toen Hij op aarde was veel liefde uitsprak voor kinderen en prachtige beloftes voor hen gegeven heeft. Wij als volwassenen kunnen veel leren van kinderen. Geloven als een kind, dat is zo mooi en zo eenvoudig. Soms zou ik wel heel graag in de tabernakel, of zelfs in de tempel willen kijken. Maar dat hoeft niet, want het voorhangsel is gescheurd en het mooiste komt nog. Manna
Daar is het altijd zomer De weg die Hij kiest, leidt naar een andere wereld. Daar is het altijd zomer. Hij gaat voor je uit en draagt het licht, Hij zorgt dat je het volhoudt. De bron die Hij wijst is zuiver en helder. Al dwaal je door het dal van de dood en zie je geen hand voor ogen, Al valt de toekomst aan scherven: Hij is daar geweest, Hij kent die weg. Hij weet wat onherbergzaamheid inhoudt. Je kunt zijn spoor daar nog vinden. Je bent niet verloren, want Hij zoekt je, Je wordt gevonden. Hij tilt je op en je voelt je begrepen, geliefd en bevrijd. In zijn armen vind je vrede, Bij Hem ben je veilig, Zo kom je thuis.
BELIJDENIS Met Pinksteren deden 7 mensen uit de gemeente belijdenis. Nathalie had een mooi Pinksterbloemstuk gemaakt voor in de kerk met op elke witte steen een naam. Terugkijkend op de belijde niscatechese verwoorden de catechi santen die periode met: Wij zijn gegroeid!
2
juni - juli - augustus 2016
13
GOEDE SPULLEN MARKT Zaterdag 18 juni is de dag dat wij onze GSM organiseren op het plein bij onze kerk aan de Bosschieterstraat. Evenals voorgaande jaren hebben we weer een groot assortiment in de verkoop, zoals vis, oliebollen, zelfgemaakte advocaat, cake, jam, en nog veel meer lekkere dingen. Daarnaast is er verkoop van boeken, speelgoed, glaswerk, kleding, envelop trekken, antiek, curiosa. Te veel om op te noemen. Het rad van avontuur ontbreekt natuurlijk ook niet. Voor elk wat wils. De opbrengst is voor de kerk, en een deel daarvan gaat naar de zending. Tijdens de markt is onze kerk open voor bezichtiging; u kunt luisteren naar orgelmuziek. Rond het middaguur houdt dominee Hoolwerf een korte middagpauzedienst. U begrijpt dat we uw hulp ook nodig hebben. U heeft vast spullen die u op wilt ruimen; wij kunnen die heel goed gebruiken voor de verkoop. Het is echter niet voor niets dat wij onze markt een Goede Spullen Markt noemen. Met andere woorden: het moet echt verkoopbaar zijn en niet versleten. Groot meubilair ver kopen we niet, en computers behoren ook niet tot ons assortiment. Mocht u spullen voor ons hebben, dan kunt u die inleveren van maandag 13 t/m woensdag 15 juni tussen 18.00 uur en 20.00 uur in verenigingsgebouw De Rank, Bosschieterstraat 6 In Stellendam. Als u niet in de gelegenheid bent uw spullen aan te bieden, neem dan contact op met: Barend Keijzer, tel. 0187 – 492570. Wilt u ons helpen met de verkoop tijdens de markt, neem dan contact op met Conny Koese, Tel. 0187 – 493514. We hopen op 18 juni velen van u te ontmoeten.
VAN HET COLLEGE VAN KERKRENTMEESTERS AKB 2016: We zeggen u heel hartelijk dank voor het toegezegde bedrag van € 29.000. Het is positief, dat jonge gemeenteleden ook hier hun verant woording nemen. Het geeft ons moed en vertrouwen om op de ingeslagen weg verder te gaan tot opbouw van onze gemeente. Bovenal dank aan God die voor dit alles heeft gezorgd. SOLIDARITEITSKAS: Binnenkort zullen de enveloppen met acceptgiro's weer bij u bezorgd worden. Zoals u weet moet er door onze gemeente voor ieder belijdend lid € 5,00 worden afgedra gen aan de landelijke kerk.Ook deze actie bevelen wij van harte aan aan gezien wij deze middelen hard nodig hebben om het totale pastoraat te kunnen bekostigen. SCHILDERWERK: Door de gemeentele den Warrie Admiraal, Barend Keijzer, Leen v/d Boogert, Hans Klepper en ondergetekende, zijn in 2 weken tijd de muren gewit en de ramen geschilderd.
14
Door deze belangenloze inzet door genoemde leden is veel geld be spaard. Nogmaals namens het colle ge heel hartelijk dank. RESTAURATIE: Zoals u kunt zien zijn we hiermee al een heel eind. Een aantal zaken heeft nog onze aandacht,zoals het schilderen van de dakgoten. Dat staat voor DV 2017 op het programma.
Ook de muur in de oude consistorie moet opgeknapt worden DV 2018. DE RANK: Riekje Haameete is door een ongelukkige val tijdelijk uitgeschakeld. We missen haar trouwe hulp. We bid den haar beterschap toe met de wens dat zij haar taak in de Rank weer spoe dig op zich mag nemen. Namens het college:Bram Tanis.
KINDERDIENST David & Goliath 3 juli 10:00 uur Kerkdienst met en voor de kinderen Zegenmoment voor kinderen die de basisschool gaan verlaten Na de dienst knutselen & lekkers
Hervormde Gemeente Stellendam - Melissant
PREEKBEURTEN JUNI Zondag 12-06-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.S.A.Doolaard - Krabbendijke Middagdienst 17.00 uur ds.D.Hoolwerf - Stellendam Zondag 19-06-2016 Morgendienst 10.00 uur Prop.A.van der Stoep Nieuw-Lekkerland Middagdienst 17.00 uur ds.D.Hoolwerf - Stellendam Zondag 25-06-2016 Morgendienst 10.00 uur ds. D.Hoolwerf - Stellendam Middagdienst 17.00 uur ds.M.J.van Oordt - Bodegraven
PREEKBEURTEN JULI PREEKBEURTEN Zondag 03-07-2016 AUGUSTUS Morgendienst 10.00 uur Kinderdienst ds.Hoolwerf - Stellendam Middagdienst 17.00 uur Prop G.J.Glismeijer - Gouda Zondag 10-07-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.J.C.van Trigt - Ameide Middagdienst 17.00 uur ds.D.Hoolwerf - Stellendam Zondag 17-07-2016 Morgendienst 10.00 uur Prop.M.van Dalen - Arnemuiden Middagdienst 17.00 uur ds.A.Vastenhoud - Den-Haag Zondag 24-07-2016 Morgendienst 10.00 uur Dhr.M.Padmos - Krimpen a/d IJssel Middagdienst 17.00 uur ds.J.C. van Trigt - Ameide Zondag 31-07-2016 Morgendienst.10.00 uur ds.G.C.de Jong - Sliedrecht Middagdienst 17.00 uur Prop.T.Beekman - Kloetinge
Zondag 07-08-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.P.L.de Jong - Rotterdam Middagdienst 17.00 uur Prop.M.H.Bil - Zwijndrecht Zondag 14-08-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.H.van Ginkel - Goes Middagdienst 17.00 uur ds.R.W.van Mourik - Elburg Zondag 21-08-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.J.Brouwer - Veen Middagdienst 17.00 uur ds.F.Maaijen - Zwijndrecht Zondag 28-08-2016 Morgendienst 10.00 uur ds.D.Hoolwerf - Stellendam Middagdienst 17.00 uur ds.J.T.de Koning - Alphen a/d Rijn
AGENDA 18 juni Goede Spullen Markt 30 juni 20:30 uur Gebed voor Moslimwereld 3 juli 10:00 uur Kinderdienst en Zegenmoment Groep 8ers + koffie drinken 7 aug. koffiedrinken na de avonddienst en zingen 11 september Heilig Avondmaal 14 september Overleg met alle wijkteams 24/25 september Startweekend Winterwerk
2
BEZICHTIGEN TABERNAKEL
CALEIDO
Elke woensdag in Juli en Augustus van 19:00 - 20:00 uur is de kerk open om de tabernakel te bezichtigen met uitleg van een gemeentelid. Op afspraak voor groepen kan contact opgenomen worden met Bram Tanis 0187-492029.
Elke dinsdag van 10.00-13.00 uur Inloop Caleido. Voor wie? Voor iedereen die op zoek is naar gezelligheid en ontmoeting, die iets voor de ander wil bete kenen, creatief bezig wil zijn (binnen/buiten), samen lunchen enz. Elke donderdag van 10.00-16.00 uur Caleido. Crea/dagbe steding met mensen vanuit Sjaloom. Daarnaast biedt deze dag de mogelijkheid om koffie te komen drinken.
juni - juli - augustus 2016
15
UIT DE BIJBEL:
Hoi Guppie-lezers, Nog een paar weken en dan heb je lekker vakantie!! Wat ga je doen? Ik hoop dat je ook even tijd neemt om het stukje uit de Bij bel hiernaast te lezen en de puzzels op te lossen. Veel succes en veel plezier in je vakantie! Groetjes, Annemarie Tanis Johan Frisopad 10
ZOEK DE 10 VERSCHILLEN
Dit verhaal lees je in de Bijbel in Marcus 6:34-44 Het is avond. De zon gaat bijna onder. Jezus staat aan de rand van het meer. In het gras zitten heel veel mensen. Ze luisteren naar wat Jezus vertelt. 'De mensen moeten naar huis. Straks is hetdonker', fluisteren de leerlingen tegen Jezus. 'Nu kun nen ze onderweg nog wat eten kopen.' 'Nee', zegt Jezus. 'De men sen blijven hier. Geven jullie ze maar te eten.' De leerlingen schrikken. Moeten zij aan al die mensen eten geven? Dat kan niet. Het zijn er veel te veel. 'Hoeveel brood is er?' vraagt Jezus. De leerlingen gaan zoeken. Even later komen ze terug. 'We hebben vijf broden en twee vissen gevon den. Meer is er niet.' 'Dat is genoeg', zegt Jezus. Hij pakt de broden en de vissen en kijkt omhoog naar de hemel. 'Vader, dank u wel voor dit eten', zegt Hij. Jezus pakt een brood en breekt het in stukken. 'Deel het maar uit', zegt Hij. Jezus vult de ene na de andere mand met brood en vis. Het brood en de vis raken niet op. De leerlingen brengen alle manden bij de men sen. 'Gooi niets weg', zeggen ze. 'We komen straks langs om alles op te halen wat over is.' Na het eten laten de leerlingen twaalf manden vol brood en vis aan Jezus zien. 'Dit is over!' zeggen ze. 'Er is nog meer dan in het begin. En toch heeft iedereen genoeg gehad.' Uit: Prentenbijbel - Marijke ten Cate