Inhoud Over deze analyse 13 De structuur van dit onderzoek 14 De bronnen en citaten 16 Referenties 17 Dankwoord 17 1. Inleiding. De Wever en de schaduw van Burke 19 1.1. Edmund Burke, een moderne held? 19 1.2. Burke en de aanval op de Franse Revolutie 23 1.3. De lessen van Burke 26 1.3.1. De samenleving is organisch 26 1.3.2. De nationalistische correctie van het sociaal contract 28 1.4. De Wever, Burke en het rijpen van de Vlaamse geesten 30
Deel 1. Methodologie en historische context 33 2. Politieke communicatie in de media en ideologie-onderzoek 35 2.1. Taal en politiek 35 2.1.1. Politiek taalgebruik 36 2.1.2. Taal, geschiedenis en de strijd om betekenis 38 2.1.3. Taal, discours en macht 42 2.1.4. Ideologie en hegemonie 44 2.1.5. Politiek als een strijd om hegemonie 47 2.2. Media en politiek: een historisch perspectief 49 2.2.1. Politieke communicatie en media 50 2.2.2. Mediatechnologieën en politieke strijd 51 2.2.3. De commercialisering van het medialandschap 53 2.2.4. De formatisering van de politiek 57 2.3. Politiek taalgebruik in een geformateerde mediaruimte 59 2.3.1. Mediacommunicatie en circulatie 60
2.3.2. Message-image-issue 62 2.3.3. Politieke communicatie in het mediatijdperk: het geval Hancock 64 2.3.4. Politiek in het internettijdperk 66 2.4. Methodologie: taal en de pragmatiek van ideologie-onderzoek 71 2.4.1. Methodologische referenties 71 2.4.2. Etnografische situering van de data 77 2.4.3. Historische situering van de data 87
3. De verlichting en de antiverlichting 91 3.1. De verlichting 92 3.1.1. De verlichting als een ideologische en politieke beweging 93 3.1.2. De fundamenten van een verlichte samenleving 95 3.1.3. Democratie en de democratische mens 97 3.1.4. De materialisatie van een revolutie van de geest 100 3.2. De antiverlichting 103 3.2.1. De antiverlichtingsdenkers 103 3.2.2. De antiverlichtingsbeweging als een politieke strijd 120 3.2.3. De elementaire principes van de antiverlichting 121 3.2.4. Antimaterialisme en de dood van de democratische mens 130 3.3. De antiverlichting, de Belgische politiek en de Vlaamse Beweging 132 3.3.1. België, kind van de verlichting? 132 3.3.2. De ontluikende taalstrijd 134 3.3.3. Van taalstrijd naar Vlaams-nationalisme 137 3.3.4. De kiemen van radicalisering 139 3.3.5. Het interbellum en de lokroep van de antiverlichting 141 3.3.6. Van rehabilitatie tot hegemonie 144 3.3.7. De politiek-retorische constructie van de natie 147 3.4. Besluit. De antiverlichtingstraditie in Vlaanderen 149
Deel 2. N-VA en de strijd tegen de verlichting 151 4. N-VA, nationalisme en identiteit 153 4.1. De Vlaamse natie in een geglobaliseerde wereld 153 4.1.1. Nationalisme in dienst van de democratie? 154 4.1.2. Voor Vlaanderen, tegen het kosmopolitisme 158 4.1.3. Europa in dienst van het Vlaams-nationalisme 164
4.1.4. Het economisch nationalisme van N-VA 167 4.2. De Vlaamse identiteit in functie van de natie 171 4.2.1. Een constructivistische visie op identiteit in functie van nationalisme? 171 4.2.2. Normalisering en naturalisering van de natie en de identiteit 174 4.2.3. Een gezonde identiteit 175 4.2.4. Een Burkeaans identiteitsconcept 179 4.3. Het nieuwe nationalisme van N-VA 181 4.3.1. De hiërarchische ordening van Natie 1 en Natie 2 183 4.3.2. Over Lisa Simpson en de geschiedenis als dienstmaagd van de natie 186 4.3.3. Open en inclusief nationalisme als strategie 191 4.3.4. De flinterdunne grens tussen goed en slecht nationalisme 194 4.4. Besluit. Het primaat van de organische natie 197
5. N-VA, democratie en de waarden van de verlichting 199 5.1. In naam van de rechten van de mens en de verlichting 200 5.1.1. De rechten van de mens als Vlaams cultureel erfgoed 200 5.1.2. De correctie van het kostbare weefsel 203 5.2. In naam van de democratie 207 5.2.1. Democratie en haar grenzen 207 5.2.2. Democratie en de grondwet 210 5.2.3. Democratie als tijdelijke dictatuur van de meerderheid 213 5.2.4. Democratie, de democratische mens en het recht op verzet 216 5.3. In naam van de gelijkheid 220 5.3.1. N-VA, gelijkheid en de strijd tegen het CGKR 220 5.3.2. Alle Vlamingen gelijk voor de wet? 232 5.4. In naam van de vrijheid 241 5.4.1. Vrijheid en verantwoordelijkheid 242 5.4.2. De harmonieuze samenleving, vrijheid en multiculturaliteit 249 5.5. Besluit. N-VA en de aanval op de verlichting 262
Deel 3. N-VA. Communicatie, massamedia en de blik op de wereld 267 6. De mediatieke strijd en het master-narratief van N-VA 269 6.1. De mediatieke strijd van N-VA 270 6.1.1. Massamedia, identiteit en de constructie van de Vlaamse natie 270
6.1.2. De openbare omroep, Vlaamse framing en de strijd om de ziel 273 6.1.3. De grote communicator 275 6.1.4. N-VA is de stem van De Wever 278 6.2. Het master-narratief: de ingrediënten 280 6.2.1. België versus Vlaanderen 280 6.2.2. De opofferingen van de grote leider 283 6.2.3. De aanval op de linkse kerk en de strijd om de elitaire consensus 287 6.2.4. De afrekening met Verhofstadt 291 6.3. Normalisering en realisme, de verpakking van het master-narratief 295 6.3.1. Radicalisme verpakt als gematigdheid 295 6.3.2. Ideologie verpakt als realisme 300 6.4. Besluit. Common sense, ideologie en realiteit 304
7. N-VA-communicatie, mediacirculatie en politieke strijd: zes casussen 307 7.1. Casus 1: twee opinies, twee culturen en twee democratieën 308 7.1.1. Twee democratieën en de ideologische strijd van N-VA 308 7.1.2. Twee democratieën: de reconstructie van een idee 311 7.1.3. Mijn democratie, de aanval op België en weigering van elk compromis 326 7.2. Casus 2: echte solidariteit 329 7.2.1. Nationalistische solidariteit 329 7.2.2. Liefdadigheid als echte solidariteit 331 7.2.3. Solidariteit als chantage 333 7.2.4. De strijd tegen oversolidariteit 335 7.2.5. Media, oversolidariteit en de strijd tegen de federale staat 336 7.3. Casus 3: het compromis 339 7.3.1. De geboorte van de staatsman en het compromis 340 7.3.2. De moedige staatsman en de Franstalige vernederingen 343 7.3.3. De verontwaardiging, de rechtlijnigheid en de tegenaanval 345 7.3.4. Mainstreammedia en de reproductie van de N-VA-communicatie 348 7.4. Casus 4: de aanval op het compromis 350 7.4.1. Staging van het nee 352
7.4.2. Een tsunami aan belastingen: de argumentatie van het nee 355 7.4.3. Opname in de media 362 7.4.4. Het succes van het nee-scenario 367 7.5. Casus 5: N-VA door de ogen van media en politiek 369 7.6. Casus 6: de mens achter de BV-politicus, De Wever in de populaire media 376 7.6.1. Het dieet van De Wever, het imago van gewone man en de kracht van verandering 378 7.6.2. Woestijnvis en de hype rond De Wever 388 7.7. N-VA en de strijd om de verbeelding 401
Deel 4. De virtuele reproductie van de N-VA-communicatie 407 8. N-VA en web 2.0: de schepping van een draagvlak 409 8.1. Een vooruitblik 409 8.2. Web 2.0 en N-VA: de communicatie van Siegfried Bracke 411 8.2.1. Bracke tussen journalistiek en politiek 411 8.2.2. Bracke, de formatisering van de politiek en vox-populisme 413 8.2.3. Bracke, politieke communicatie en web 2.0 416 8.3. Facebook, de Vlaamse strijd en ‘de publieke opinie’ 425 8.3.1. De Vlaamse Beweging op Facebook 426 8.3.2. Vlaamse Leeuw en politieke spam 427 8.3.3. De constructie van een politieke consensus 430 8.3.4. De Vlaamse strijd op Facebook 434 8.4. De Standaard Online 2.0: de reproductie van N-VA-communicatie 436 8.4.1. De topposters 437 8.4.2. Een volk, een stem! 451 8.5. De Standaard Online 2.0: een dagje tussen de commentaren 451 8.5.1. De cijfers 452 8.5.2. Het mechanisme van de virtuele verovering 453 8.5.3. De Standaard Online 2.0: de reproductie van N-VA communicatie 461 8.6. Gazet van Antwerpen online 2.0: de reproductie van het nee tegen Di Rupo 461 8.6.1. De cijfers 462
8.6.2. De retoriek 463 8.6.3. Gazet van Antwerpen online 2.0: de reproductie van N-VA communicatie 474 8.7. De rechtse micromedia, Pro Flandria en de brief van Crols aan de rechtse kerk 474 8.7.1. Summier overzicht van rechtsnationalistische micromedia en de ideologische strijd 475 8.7.2. Pro Flandria, N-VA en Frans Crols 479 8.7.3. Het manifest-Crols: beminde gelovigen van de rechtse kerk 483 8.7.4. Rechtse micromedia, het manifest-Crols en de strijd om hegemonie 493 8.8. Besluit. De virtuele reproductie van de N-VA-communicatie en de antiverlichting 495
9. Algemeen besluit. N-VA, antiverlichting en de strijd om hegemonie 499 9.1. De ideologie van N-VA 499 9.1.1. De Wevers ideologieën en synchronisatie 500 9.1.2. De ideologische lagen in de N-VA-ideologie 504 9.2. Mediacirculatie en de strijd om hegemonie 508 9.2.1. Het product 509 9.2.2. De reproductie 511 9.3. N-VA, de aanval op de Belgische democratie en de Vlaamse revolutie 515 9.3.1. De aanval op de democratie in historisch perspectief 515 9.3.2. De kosten van de democratie, de economische aanval op de democratie 519 9.3.3. N-VA, de antiverlichting en de aanval op de Belgische democratie 524 Noten 527 Bibliografie 582 Engelse citaten per hoofdstuk 593 Tilburg School of Humanities Dissertations in Language and Culture Studies 605
