Introductie
wanneer de Romeinen in Nederland verbleven, waar en hoe
centraal:
Op het bord noteer je een aantal woorden die met de
de Romeinen in Nederland.
overleggen welke woorden volgens hen met de Romeinen te
gebruiken en geef aan waarom dit zo is.
ze eerst uit het hoofd een selectie maken
Romeinen. Hoe leefden mensen? 1
een woordenboek (digitaal of fysiek kunnen raadplegen). Laat
wat er zich in Nederland afgespeeld heeft ten tijde van de
maken hebben en wat die woorden betekenen (voorzie dat ze
Vraag de kinderen om met elkaar (in groepjes of duo’s) te
gebruiksvoorwerpen of voorzieningen die we nu nog
2. Door de krant te lezen zijn de lezers op de hoogte van
kasteel, spiegel, Caesar, legioen, barbaren, riolering ).
heirbaan, Columbus, aquaduct, jonkvrouw, gladiator, dakpan,
1. ‘Onderzoek’ welke voorzieningen en materialen
door de Romeinen zijn bedacht. Noem minimaal 3
met de Romeinen te maken hebben ( b.v. jager, ridder,
Eisen krant
Romeinen te maken hebben en een aantal woorden die niet
Startopdracht
de kinderen een krant over de Romeinen maken.
hebben overgenomen. Om de informatie te verwerken laat je
waardoor je laat zien dat je je in kan leven in het leven van
2. Ontwerp een krant (transfer tussen krant nu en toen)
Romeinen overgeërfd en gebruiken we nog steeds?
1. Wat hebben we aan materialen en voorzieningen van de
Bij dit thema gaat het erom dat de kinderen zicht krijgen op
In dit thema staan de volgende hogere orde denkvragen
ze leefden, wat ze hebben achtergelaten en wat we van hen
Introduceren thema ‘De Romeinen in Nederland’
Wat doe je als leerkracht?
Thema: De Romeinen in Nederland
Omschrijving van de opdracht:
De Romeinen in nederland
geschiedenis
Verkennen
Voorkennis activeren
Aanrommelen
informatie uit diverse artikelen combineren
2
andere leerlingen opzoeken in de krant. Hiervoor moeten ze
quiz. De antwoorden op de vragen van de quiz mogen de
verschillende lettertypes). Tot slot maken kinderen een korte
er qua vormgeving aantrekkelijk uit (lay-out, plaatjes, kleur,
verkeerde dingen op, feiten die niet kloppen. De krant ziet
aan die anderen er uit kunnen halen b.v. een foto met
Breng met opzet foutieve informatie in een paar artikelen
Optioneel (naar voorkeur van de leerkracht):
dingen die de moeite waard zijn om te melden.
mode, iets over voertuigen, levensmiddelen, en andere
getekend hebben (woorden erbij schrijven).
verwerken met tekeningetjes en verklaringen voor wat ze
de bedoeling dat ze de informatie uit de aanrommelfase hierin
Laat de kinderen een tekening maken over ‘Romeinen’. Het is
Voorkennis activeren
Caesar of ook verder? Denk aan aquaducten, toiletten etc.
mogelijk denken. Denken ze alleen aan de Romeinen en Julius
internet) het onderwerp verkennen. Laat de kinderen zo breed
Laat de kinderen in verschillende bronnen (boeken, filmpjes,
Aanrommelen
opzoeken).
diverse korte artikelen, advertenties, feiten (gebeurtenissen
b.v. ongevallen), overlijden of geboorte, reclame voor
(wat denken ze al te weten, laat ze pas daarna dingen
Hoe zag de dagelijkse structuur eruit? In de krant komen
selecteren
uitwerken en
Maken van een planning
Bedenken deelvragen
3
Romeinen overgeërfd en gebruiken we nog steeds?
Wat hebben we aan materialen en voorzieningen van de
beantwoorden zijn:
Mogelijke deelvragen om de hogere orde denkvraag te
bedenken van deelvragen.
de kinderen bij het invullen van het planningsdocument en het
orde denkvraag passen. De leerkracht loopt rond en begeleidt
‘onderzoek’ in. Ze bedenken deelvragen die bij hun hogere
De kinderen vullen het planningsdocument van hun
deelvragen
2. Invullen planningsdocument (zie bijlage) en opstellen
ervoor kiezen om in tweetallen of in groepjes te werken.
Concepten
1. Kiezen hogere orde denkvraag De kinderen kiezen een hogere orde denkvraag. Ze kunnen
Kiezen hogere orde denkvraag
kijken of deze vragen onderzoekbaar zijn.
worden deze gehonoreerd. Wel moet de leerkracht kritisch
Als kinderen goede eigen hogere orde denkvragen stellen,
omcirkelen die te maken hebben met een van beide vragen.
orde denkvragen. Laat hen die onderdelen uit de mindmap
De leerkracht helpt de kinderen zich te richten op de hogere
Trechteren
‘onderzoek’/
Opzetten
Trechteren
4
Waar waren ze in Nederland? Waar woonden ze? Wat brachten ze mee dat wij hier nog niet kenden? Welke van deze dingen gebruiken we nu nog?
• • • •
Waar waren ze in Nederland? Waar woonden ze? Hoe zagen hun soldaten eruit? Hoe leefden de mensen in die tijd in Nederland? Wat voor beroepen hadden mensen?
• • • • •
Wat staat er nu allemaal in een krant dat ik er ook moet in
•
Hoe gaan we de krant aantrekkelijk maken qua lay-out? Welke quizvragen kunnen we maken voor onze
• •
snappen?
medeleerlingen waardoor ze de essentie over de Romeinen
Hoe lang zijn de artikelen?
•
zetten (b.v. datum, plaats, naam etc.)
Welke rubrieken wil ik in de krant?
•
T.a.v. maken van de krantenartikelen
Wanneer waren de Romeinen in Nederland?
•
Romeinen in Nederland.
waardoor je laat zien dat je je in kan leven in het leven van de
Ontwerp een krant (transfer tussen krant nu en toen)
Wanneer waren de Romeinen in Nederland?
•
Zoeken naar antwoorden op de deelvragen
Deelvragen selecteren en beantwoorden
Werken aan de krant
•
•
•
Prototype maken
http://entoen.nu/media/kaart007b_romeinselimes.jpg
5
onderbouwing vanuit de beantwoording van de deelvragen).
denkvraag. Dit antwoord wordt uitgewerkt in een krant (met
naar het antwoord op de overkoepelende hogere orde
Vanuit de beantwoording van de deelvragen zoeken ze
optimaliseren
Aan het einde van het onderzoeksproces verwerken de
hebt.
leerkracht helpen om te onthouden welke feedback je gegeven
welke stappen ze gezet hebben. Dat logboekje kan je als
noteren wat ze aan feedback kregen, waar ze tegenaan liepen,
Zorg ervoor dat elk groepje een logboekje bijhoudt waarin ze
kinderen hun bevindingen en antwoorden op hun deelvragen.
Samenvatten en uitwerken van de hogere orde denkvraag
Nederland gericht: De Romeinse tijd: de krant van gisteren)
planning? Waar lopen ze tegenaan?
Spreek af wat de kinderen laten zien. Houden ze zich aan de
Klokhuis, Beeldbank)
Voorbeeld van een Romeinse krant (niet specifiek op
optie is om vaste momenten in te plannen voor de kinderen.
www.entoenennu.nl (o.a. filmpje over de Romeinen van
•
•
regelmatig het werk wil zien om feedback te geven. Een
Methoden, boeken uit de bibliotheek
•
De leerkracht spreekt met de kinderen af dat hij tussentijds
te onderzoeken en uit te voeren zijn.
laat kinderen samen nadenken en discussiëren of hun ideeën
gerichte vragen te stellen. Hij geeft tussentijds feedback en
begeleidt de kinderen door regelmatig langs te lopen en door
kunnen ze aan de slag met hun ‘onderzoek’. De leerkracht
Nadat de kinderen hun planningsdocument hebben ingevuld
Testen en
Concluderen/
kunnen ze aan de slag met hun ‘onderzoek’.
‘onderzoek’/
Mogelijke bronnen
Nadat de groepjes hun planningsdocument hebben ingevuld
Uitvoeren
verbreden
Verdiepen
Presenteren
Het maken van een reflectieverslag
6
Hoe was de samenwerking? Ben je tevreden over jouw aandeel? Was de planning haalbaar? Hoe is het eindresultaat? Wat ging er goed en waar ben je dus tevreden over of
• • • • •
Hoe zou je dat een volgende keer beter kunnen doen?
•
en product.
een korte reflectie vanuit zijn/haar perspectief op het proces
Het reflectieverslag wordt ingeleverd en de leerkracht geeft
Waar ben je tegenaan gelopen?
•
trots op?
Hoe vind je dat je deze opdracht hebt gedaan?
•
reflectieverslag.
hand van de volgende vragen. Deze verwerken ze in een
De kinderen geven aan wat ze geleerd hebben aan de
plaatjes, kleur, grootte van de titels).
2. De krant ziet er qua vormgeving aantrekkelijk uit (lay-out,
tijde van de Romeinen.
hoogte van wat er zich in Nederland afgespeeld heeft ten
om te melden. Door de krant te lezen zijn de lezers op de
levensmiddelen en andere dingen die de moeite waard zijn
geboorte, reclame voor mode, iets over voertuigen,
feiten (gebeurtenissen b.v. ongevallen), overlijden of
1. In de krant komen diverse korte artikelen, advertenties,
d.m.v. een quiz en/of door middel van de opdracht om de
fouten in de krant op te laten sporen.
Beoordeling
De kinderen presenteren hun werk aan de rest van de groep
