“De Psychologie van de Voetbaltrainer” • Doel • Inhoud • Team docenten • Trainer seniors • Trainer Jeugd • Programma voorjaar
Maak uw spelers mentaal sterker! Unieke opleiding voor voetbaltrainers • Verhoog uw inzicht in de psychologie van het voetbal • Verbeter uw vaardigheden om uw spelers te begeleiden op mentaal vlak Interactieve opleiding van 5 weken, in kleine groepen in alle Vlaamse provincies, in Luik & Bergen
Doel Waarom deze opleiding? In tijden waar de druk op trainers op alle niveau’s groter en groter wordt, leek het ons noodzakelijk om de bagage van de trainers verder te stofferen met een opleiding die hen in staat moet stellen om hun spelers op een nog effectievere manier te coachen. We willen dat de trainers een aantal vaardigheden verwerven die hen in staat stellen om hun spelers beter te begeleiden op mentaal vlak. Door hun kennis en inzicht in voetbalpsychologie te verhogen en een aantal technieken aan te leren zullen ze nog beter in staat zijn om hun spelers optimaal te ontwikkelen. We organiseren de opleiding in de 5 Vlaamse provincies en vanaf april ook in Wallonië. De opleiding is opgesplitst in 2 aparte trajecten, de jeugdtrainer en de trainer seniores, om het mogelijk te maken nog specifieker in te gaan op de vereisten van die verschillende groepen spelers. Gedurende 5 weken worden de trainers in relatief kleine groepen opgeleid, met veel praktische oefeningen, zodat er ook onderlinge kennisoverdracht kan plaats vinden. De eerste reacties van deelnemende trainers zijn alvast erg positief. We gaan ervan uit dat we dit seizoen al 200 trainers zullen kunnen opleiden.”
Opleiding trainer seniors Wat kunnen trainers verwachten? “In de eerste module starten we met het grondig definiëren van het algemene begrip de “mentaal sterke speler”. We bespreken de laatste wetenschappelijke inzichten rond dit concept en vertalen het dan naar het veld. We maken daarbij het onderscheid tussen de mentale vaardigheden van de speler (concentratie, emotiemanagement), zijn motivatie en zijn persoonlijkheid als voetballer en we zoeken met de trainers naar de meest relevante gedragingen op het terrein. “Hoe kan ik als trainer zien aan het gedrag tijdens de training hoe sterk geconcentreerd mijn speler is?” In een tweede deel (de tweede helft zeg maar) bekijken we het psychologisch profiel van de trainer zelf; op verschillende manier leren we trainer in de spiegel kijken en de eigen coachingstijl haarfijn definiëren. Deze module is een basissessie en is dan ook voor de beide trajecten identiek. In module 2 van het seniortraject, “de psychologie van de speler”, bekijken we welke mentale eigenschappen echt het verschil maken in het moderne voetbal. We bespreken verschillende motivatietheorieën, bekijken via videoclips van voetballers hoe verschillende types spelers zich op het terrein gedragen en onderzoeken samen (mede vanuit de aanwezige ervaring van de trainers) welke prikkels best werken voor die spelers. Daarna staan we stil bij een van de meest cruciale competenties van de trainer, het geven van effectieve feedback. We stellen een model voor vanuit de laatste inzichten in de positieve psychologie en de hersenwetenschappen, maar maken dit opnieuw erg concreet en praktisch (via een toepassing die o.a. ook door de mental coaches van Manchester City en Fulham wordt gebruikt). De trainers krijgen een raamwerk voor hun gesprekken met de spelers, zodat ze onmiddellijk hun aanpak kunnen verfijnen en een klimaat kunnen creëren waar spelers worden uitgedaagd het beste van zichzelf te geven. Module 3 richt zich op de groepsdynamiek (“Psychologie van de kleedkamer”). Gewapend met de inzichten in het psychologisch profiel van de spelers helpen we de trainers bij de volgende vragen: “Hoe maak ik van een groep spelers een echt team, welke fasen in groepsvorming bestaan er en wat is als trainer dan de beste aanpak tijdens die verschillende fasen?” Daarna bekijken we een aantal interessante fenomenen die zich kunnen voordoen in teams, de samenwerking tussen spelers van uiteenlopende culturen, het integreren van jongeren in de A-kern, het kiezen van de kapitein, het omgaan met sterspelers, bankzitters en revaliderende spelers. Opnieuw worden de trainers via praktische voorbeelden en getuigenissen uitgedaagd om hun kennis en inzichten ter zake te delen.
In de vierde module zoomen we in op de wedstrijd, het moment waarop veel goede voornemens vaak opzij worden geschoven. We bekijken de communicatie van de wedstrijdselectie en geven concrete tips om de wedstrijd in optimale toestand te starten. We onderzoeken op welke manier het wedstrijdpraatje zijn vruchten afwerpt (opnieuw aangepast aan de psychologie van de speler), bespreken het optimale gebruik van de 15’ tijdens de rust en de do’s & don’ts voor de feedback na de wedstrijd. Ook het beheren van de wedstrijdstress bij de trainer zelf krijgt hier een plaats, zowel de “pre-game stress” als de druk tijdens de wedstrijd zelf. Tenslotte bekijken we de psychologische oorlogsvoering tegen trainers en spelers van het andere team en bespreken we de relatie met de scheidsrechter. In de 5e sessie bekijken we de samenwerking in de trainerstaf. Hoe kan je als trainer optimaal gebruik maken van de complementariteit in de staf, van de verschillende karakters en de mogelijke teamrollen die mensen opnemen. Welke communicatie- en overlegstructuren moet ik opzetten en hoe gaan we om met de vaak hooggespannen verwachtingen van het bestuur en de buitenwereld. We ontwerpen een model voor succesvolle samenwerking in de staf, hoe beperkt of uitgebreid die staf ook is.
Jeugdtrainer Het traject voor de jeugdtrainer omvat eveneens 5 sessies. Zoals gezegd is de eerste sessie gelijk aan de start van de trainer seniores, maar daarna volgt deze opleiding haar eigen weg. In een tweede module bekijken we de ontwikkeling van de jonge voetballer. Een kind is niet zomaar een mini-volwassene en dus is het de taak van de trainer om jongeren op maat te begeleiden. Wat gaat er om in het hoofd van de jonge voetballer? Hoe werkt het puberende brein? Aan de hand van videobeelden van training- en wedstrijdsituaties observeren we het typisch gedrag van de spelers in onderbouw, middenbouw en bovenbouw. Dankzij inzichten in de breinontwikkeling leren we de typerende gedachten, gevoelens en gedragingen van de spelers in de verschillende leeftijdscategorieën kennen en hoe deze zich vertalen op het terrein. Vervolgens wisselen we (succes)ervaringen uit op vlak van coachingsinterventies binnen deze leeftijdsgroepen. Ouders krijg je er gratis bij, dus is het belangrijk om als coach van in het begin van het seizoen proactief afspraken te maken met hen, om te voorkomen dat er 22 medecoaches aan de zijlijn staan. Dit werken we uit in een concrete visie.
De derde sessie binnen het jeugdtraject werpt een licht op het motiveren van jonge voetballers. Hoe zorgen we ervoor als coach dat spelers zich blijven inzetten op training? Hoe kunnen we als coach een gunstig leerklimaat creëren voor de spelers? Coachen we voor plezier of voor topprestaties? Hoe voorkomen we dropout? We formuleren een aantal concrete do’s & don’ts op vlak van effectief coachen. Meer nog, we zoeken naar manieren om de speler te stimuleren tot zelfontwikkeling en -sturing. Daarin spelen vaardigheden zoals observeren, feedback geven en doelen stellen een belangrijke rol. Ook de zin en onzin van straffen en belonen komt aan bod. In de vierde sessie maken we kennis met mentale training. Het is allerminst de bedoeling dat trainers de rol overnemen van sportpsychologen, maar wel belangrijk dat de trainers notie hebben van basisvaardigheden op vlak van concentratie en omgaan met emoties. We verwachten van jonge spelers dat ze zichzelf handhaven in het heetst van de strijd, maar wat moeten ze dan precies doen en vooral, hoe moeten ze zichzelf onder controle houden? We reiken handvaten en concrete tips aan die de trainers toelaten om mentale vaardigheden te oefenen op het terrein. We vertalen dit zo praktisch mogelijk in oefenstof en wedstrijdroutines. In de vijfde en laatste sessie van het jeugdtraject begeven we ons op het niveau van het team. We leren verschillende persoonlijkheidstypes kennen en verklaren hoe spelers zich zo anders kunnen gedragen, terwijl de trainingsituatie dezelfde is voor iedereen. We identificeren de teamrollen die spelers spontaan opnemen en hoe we deze optimaal kunnen doen samenwerken. We leren werken met interculturele verschillen. De focus ligt op fairplay, maar om spanningen, selectiekwesties en conflicten kunnen we helaas niet heen, dus concretiseren we hoe we dergelijke situaties effectief kunnen managen. Alle modules worden op eenzelfde manier opgebouwd: de laatste wetenschappelijke inzichten worden voorgesteld en de meest bruikbare conceptuele denkkaders worden vertaald naar het terrein. We tonen video’s, getuigenissen van spelers en trainers en concrete voorbeelden uit het Belgische en internationale voetbal om een goed begrip te garanderen. Daarna duiken we de praktijk in en gebruiken we de ervaring van de trainers zelf om via praktische oefeningen en discussies de inzichten te vertalen naar het eigen team. In elke sessie zorgen we ervoor dat de instrumenten die worden aangereikt, als “take-away” beschikbaar zijn, zodat onmiddellijke toepassing (in de volgende training of wedstrijd) mogelijk is. De trainers krijgen naast het cursusmateriaal tal van links naar nuttige literatuur en websites om hun kennis verder te verdiepen.
Team docenten Een team van ervaren voetbalpsychologen, onder leiding van Kris Perquy & Eva Maenhout, mental coaches bij de nationale jeugdploegen van de KBVB. • • • • •
Jan Dierens (sportpsycholoog, o.a. Westerlo), Emilie Schollaert (sportpsychologe, o.a. KRC Genk), Jean Colinet (sportpsycholoog Standard Luik), Estelle André (sportpsychologe, Luik), Antoine Pecher (sportpsycholoog, RAEC Mons).
Doorklikken voor CV
Het team van docenten Kris Perquy Opleiding -- Master Psychologie (Bedrijfspsychologie), Universiteit Gent 1990 Ervaring -- 18 jaar ervaring als consultant en coach in het bedrijfsleven -- 6 jaar ervaring als mental coach in (top)sport -- Mental coach voor KSV Cercle Brugge sinds 2008-’09, voor jeugdploegen van de KBVB sinds februari 2009. Projecten voor Club Brugge KV en Club Academy, KV Oostende, Topsportscholen Voetbal, KFC Varsenare, Euphony Asse-Lennik en Argex Duvel Puurs (volleyball), zwemproject Gold. -- Lesgever en gastspreker voor KBVB, VFV, FEPSAC (Europese Associatie van Sportpsychologen), gastdocent sportpsychologie aan HO West Brugge. -- Initiatiefnemer voor International Network of Football Psychologists
Eva Maenhout Opleiding -- Master Psychologie (Klinische Psychologie), Universiteit Gent 2001 -- Postgraduaat Bedrijfskunde en -communicatie, Hogeschool Gent 2002 -- Master in Human Resources Management, EHSAL 2005 Ervaring -- 10 jaar ervaring als consultant en coach in het bedrijfsleven -- 6 jaar als mental coach in topsport: -- Opdrachten als mental coach in verschillende teamsporten: • • • • • • •
j eugdinternationals KBVB (sinds 2009) jeugd KAA Gent (sinds 2012) beloften Eendracht Aalst (sinds 2012) Basket Telenet Oostende (sinds 2009) A-kern SV Zulte-Waregem (2011-2012) volleybal Knack Roeselare (2008-2012) zwemproject GOLD (2008-2010)
-- Lesgever en gastspreker voor KBVB, VFV, UGent, KATHO, KULeuven, Sportcongres, Dag van de Trainer, ... -- Lid van Bloso Expertenplatform Sportpsychologie, VVSP en FEPSAC (Vlaamse en Europese Associatie van Sportpsychologen) en van International Network of Football Psychologists.
JAN DIERENS Opleiding -- Master Psychologie (Klinische Psychologie), Vrije Universiteit Brussel 2005 -- European Master Sport and Exercise Psychology, Katholieke Universiteit Leuven 2006 -- Praktijksportpsycholoog VSPN i.o. Ervaring -- 4 jaar ervaring als consultant in het bedrijfsleven -- 4 jaar ervaring als sportpsycholoog/mental coach in (top)sport -- Sportpsycholoog/mental coach individuele trajecten (top)sporters in eigen praktijk sinds 2008 (grote variatie aan sporten). -- Sportpsycholoog/mental coach KVC Westerlo 2011-2012 voor jeugd en eerste elftal, Gymfederatie Artistieke Gymnastiek Dames en Acrogymnastiek sinds 2010, Parantee (voorheen Vlaamse Liga Gehandicaptensport) sinds 2010. -- Lesgever voor VTS en gastspreker op allerhande clinics, workshops, etc.
EMILIE SCHOLLAERT Opleiding -- Master in Psychologie (Arbeids-, Organisatie- en Gemeenschapspsychologie), Katholieke Universiteit Leuven, 2005 -- Master in Sportpsychologie, Université Catholique de Louvain-la-Neuve, (DES- Diplôme d’études spécialisées, Promotor: Prof.Dr.Ph.Godin), 2006 -- Accreditatie ‘Personal Profile Analysis’, persoonlijkheidsprofiel gebaseerd op het DISC-model, 2005
Ervaring -- Assistent van Prof.Dr.Ph.Godin, Université Catholique de Louvain-la-Neuve, Departement Sportpsychologie (2006) -- Lesgever & Programmaontwikkelaar voor het post-graduaat programma ‘Executive Master in Business Coaching’, Université Catholique de Louvain-la-Neuve (2008-2009) -- Partner & Trainer @ Unicorn Group: Coaching van teams en individuen in bedrijfscontext (2005-heden) -- Sportpsycholoog: Mental coaching van individuele atleten, teams of trainers. (2006-heden) -- Projecten: Mental Coach van de WBNT- Women National Hockey Team (Belgian Panthers) (2008-2010), Mentale screening van KRC Genk (2011), Sportpsycholoog van het sportmedisch centrum van de Duitstalige Gemeenschap en voor de ‘Trainer A’ opleiding (2006-heden), Sportpsycholoog van het Limburgs Sportmedisch Adviescentrum (2011-heden), Lid van de RVB van de Vlaamse Vereniging voor Sportpsychologie (VVSP)
ESTELLE ANDRE Formation -- Master en psychologie clinique – Université de Liège (2005) -- D.E.S en psychologie du sport et de la performance (2007) Expérience -- Depuis 2007, psychologue dans le service de gériatrie du CHU de Liège -- Depuis 2007, psychologue du sport -- Suivis de sportifs moins valides élites, participation au staff des Jeux Paralympiques de Londres 2012 ; -- Suivis d’espoirs : en escrime (sport-études) et en tennis de table (sport-études) ; -- Suivis de sportifs en tennis, football D1, ski, cyclisme, trial, karaté ; -- Cours de niveau 1 et niveau 2 donnés aux futurs entraîneurs tennis de table ; cours, sur invitation, à l’UCL en psychologie du sport ; membre effectif de la société belge francophone de psychologie du sport. -- Membre effectif du C.A. de la société belge francophone de psychologie du sport (SBFPS)
JEAN COLLINET Formation -- Licencié en éducation physique (2000) -- Licencié en psychologie (2005) Expérience -- 10 ans d’expérience dans le sport professionnel (préparation physique, mental coaching, assistant coach…) -- Suivi de plusieurs athlètes « olympiques » (Pékin et Londres) -- Préparation physique équipe pro basket Brussels, Oostende, Trèves, Gent, Mons… (2005 – 2013) -- Assistant coach équipe pro basket Gent et Mons (2011-2013) -- Assistant coach équipe nationale Basket Dames (2007-2010) -- Chargé de formation pour fédération francophone basket, fédération flamande basket et Université Libre de Bruxelles (2008-2013) -- Mental coach sportifs individuels athlétisme, triathlon, natation, basket, foot… (20072012) -- Mental coach Standard de Liège (2012-2013)
ANTOINE PECHER Formation -- Licence en psychologie à l’UMons (2007) -- Certificat Universitaire en Psychologie du Sport à l’Université Catholique de Louvain (2008) -- Certificat Universitaire en Thérapie cognitivo-comportementale à l’Université Libre de Bruxelles (2011) -- Formation à la Thérapie Familiale et Systémique au Centre d’Etudes de la Famille et des Systêmes (en cours) Expérience -- Psychologue du Sport depuis 2008 -- Expérience passée auprès de différents sportifs pratiquant le cyclisme, l’équitation ou l’athlétisme. -- Actuellement, coach mental au Centre de Formation du RAEC Mons (U17 et U19). -- Inscrit à la Commission des Psychologues -- Membre de la Société Belge Francophone de Psychologie du Sport
Programma voorjaar • • • • • • •
2 trajecten van 5 sessies seniores en 5 sessies jeugd (18u30 tot 22u30) Alternerend les jeugd en seniores zodat u desgewenst beide trajecten kan volgen. Limburg: VV Zonhoven: “De Basvelden”,
Herestraat 124A,
3520 Zonhoven Antwerpen: KVC Westerlo: Stadion “Het Kuipje”, De Merodedreef 189, 2260 Westerlo West-Vlaanderen (Senior): KFC Varsenare: Stadion Van Caloen, Ter Straetendreef 8490 Varsenare West-Vlaanderen Jeugd: KV Kortrijk Jeugdacademie, Weverstraat 8500 Kortrijk Trajecten in Wallonië (Bergen en Luik) starten vanaf 15 april 2013.
Limburg Maandagavond Seniors Jeugd 25/02/2013 04/03/2013 11/03 18/03 25/03 15/04 22/04 29/04 06/05 13/05
Antwerpen Woensdagavond Seniors Jeugd 27/02/2013 27/02/2013 13/03 13/03 27/03 27/03 24/04 24/04 08/05 08/05
West-Vlaanderen Maandag + Woensdag Seniors Jeugd 04/03/2013 06/03/2013 11/03 13/03 25/03 27/03 15/04 17/04 22/04 24/04
