P E R S I N F O R M A T I E
De Ruiter presenteert:
De populairste voornaam van 2013 Sterren bepalen de namen van Nederland
Dé De Ruijter namenlijst van 2013 is samengesteld in samenwerking met Emma van Nifterick, deels in het boek Over Voornamen (Bloothooft, van Nifterick, Gerritzen), deels via www.voornamelijk.nl, tenzij anders vermeld.
De populairste voornaam van 2013
1
P E R S I N F O R M A T I E
Populairste namen in 2013 Opvallend is dat veel van de populairste namen van 2013 al jaren erg veel gegeven worden. Vier van de vijf topnamen voor meisjes staan daar al sinds de vorige eeuw in; Lisa staat zelfs al sinds 1991 in de top 10! Doordat mensen steeds individuelere keuzes maken op naamgebied, kan het gebeuren dat een naam als Sem nu minder vaak gegeven wordt dan op zijn hoogtepunt in 2004, maar toch op de eerste plaats staat. Populairste voornamen over 2013*
rang 1
meisjes Tess Tess is afgeleid van ‘warmte’; een naam huidige kort & stoer meisjesnaam al een Nederland.
jongens Sem het Griekse theros die prima past in de trend. Toch komt deze jaar of dertig voor in
Het begon allemaal met de film Tess (1979), met in de titelrol de mooie actrice Nastassja Kinski. In 2005 vertegenwoordigde Tess Gaerthé (1991) Nederland in het Junior Songfestival. Daarna volgden twee populaire tv-series: zussen Tess en Claire spelen hoofdrol in de Australische NET5-serie McLeod’s Daughters (2005), dokter Tess Lindeman in de soap Onderweg naar Morgen (2008). Maar de belangrijkste aanjager: presentatrice Tess Milne. hoogtepunt: 2012 in top 100 sinds: 2000 in top 5 sinds: 2012
Sem was tot voor kort een vrijwel strikt joodse naam, maar halverwege de jaren negentig werden jongensnamen steeds compacter en de Bijbelse naam Sem (hij was de zoon van Noah) bleek prima in die trend te passen. Er is geen duidelijke aanleiding voor de eerste populariteit van Sem. Wél is er een flinke extra sprong te zien op het moment dat Wendy van Dijk en Xander de Buisonjé in 2003 een zoon genaamd Sem krijgen. hoogtepunt: 2004 in top 100 sinds: 1999 in top 5 sinds: 2004
De populairste voornaam van 2013
2
P E R S I N F O R M A T I E
2
Sophie
Bram
Een klassieke naam uit het Grieks (Sophia betekent ‘wijsheid’) die vanaf de jaren tachtig gestaag populairder werd. Eerst vooral als hockeynaam, vanaf de jaren ’00 als mainstreamnaam.
Bram is de oudste naam in de jongens toplijst – hij staat al bijna veertig jaar in de top 100. De naam is afgeleid van het hebreeuwse Abraham: 'de (goddelijke) vader is barmhartig'. Net als Sem is Bram tegenwoordig meer een seculiere dan een joods-christelijke naam.
Ouders worden op veel manieren blootgesteld aan deze naam: Sophie Marceau was in de jaren ’80 een populaire actrice, de kaskraker Sophie’s Choice (1982), de hoofdpersoon in Roald Dahl’s “De GVR” heet Sofie (1982), De Vrolijke Vagebonden zingen in 1985 over Sophietje, in 1994 wordt de bestseller “De wereld van Sofie” van Jostein Gardner uitgebracht.
Zijn recente populariteitsspurt heeft hij te danken aan de introductie van een gelijknamig personage in GTST (vanaf eind 2011), een populaire deelnemer aan The Voice Kids (2012) en het verschijnen van de kinderfilm Brammetje Baas (2012) hoogtepunt: 2012 in top 100 sinds: 1977 in top 5 sinds: 2012
In 2002 zingt iedereen mee met Sophie Ellis-Bextor’s “Murder On The Dancefloor” en een jaar later verschijnt zowel het eerste deel van de “Shopaholic”-reeks van Sophie Kinsella als “De Da Vinci Code”, waarin een Sophie een belangrijk personage is. Vanaf 2004 tenslotte verovert Sophie Hilbrand het land bij BNN. hoogtepunt: 2008 in top 100 sinds: 1987 in top 5 sinds: 2006
3
Julia
Levi
Deze klassieke meisjesnaam – afgeleid van het Griekse ioulos 'de jeugdige' - bleef decennialang onontdekt, totdat zij in de jaren ‘90 ineens een vlucht nam.
Tot halverwege de jaren ’90 werd Levi hooguit gegeven door strenggelovige ouders, of door liefhebbers van het toen populaire spijkerbroekenmerk Levi’s. Net als Sem en Bram was Levi tot die tijd vooral een joodse naam, afkomstig uit het Hebreeuws: ‘zich aansluitend, aanhankelijkheid', terwijl Levi anno 2013 vooral gezien als ‘stoere’ naam.
De eerste Julia, los van Romeo en Julia, die veel zwangere Nederlandse moeders tegenkwamen, was Julia in de soap Santa Barbara (1985). In diezelfde periode begint Julia Samuël bij Veronica en wordt daar de belangrijkste presentatrice. Daarna volgen drie beroemde actrices: Julia Roberts in “Pretty Woman”, 1990), Julia Louis-Dreyfus (“Seinfeld”, 1990) en Julia Styles (“10 Things I Hate About You”, 1999). In 2001 komt “Najib en Julia” in de bioscoop, een film over een Marokkaanse pizzakoerier en een Haags hockeymeisje, waarna Yolanthe Sneijder-Cabau Julia speelt in de soap “Onderweg naar morgen” (2005). Zangers duo Nick & Simon lanceerden in 2013 hun single “Julia”. hoogtepunt: 1999 in top 100 sinds: 1992 in top 5 sinds: 2005
Hoewel Levi als stijgend was in populariteit, hielp de introductie van Levi van Kempen als Junior Couwenberg in de soap Onderweg Naar Morgen mee bij de verspreiding, net als de geboorte van Levi, zoon van acteur Matthew McConaughey in 2008. hoogtepunt: 2011 in top 100 sinds: 2002 in top 5 sinds: 2011
De populairste voornaam van 2013
3
P E R S I N F O R M A T I E
4
Emma
Finn
Halverwege de jaren tachtig begonnen ouders warm te lopen voor deze voorheen ietwat oubollige Koninklijke naam. Net als Sophie eerst als hockeynaam, maar vanaf deze eeuw als doorsnee top 10 naam. Emma is afgeleid van het Germaanse ermin ‘groot, geweldig’.
Finn was tot het jaar 2000 vrijwel onbekend in Nederland, maar bestormde toen meteen de hitlijsten. Dat had alles te maken met de geboorte van het eerste kind van Acda & De Munnikzanger Thomas Acda in februari 2000: Finn Paul.
De belangrijkste bron voor al die Emma’s was een van de hoofdpersonen in de Australische hitserie “Flying Doctors” (1986). Ook actrice Emma Thompson (“Howard’s End”, 1992), Emma Bunton, Baby Spice in meidengroep The Spice Girls (1993) en Gwyneth Paltrow die in 1996 Emma speelt in de gelijknamige kaskraker helpen mee. In 1998 krijgen Richard Krajicek en Daphne Deckers dochter Emma, vanaf 2001 speelt Emma Watson speelt Hermione in de “Harry Potter” films en Ross en Rachel krijgen in 2002 hun dochter Emma in de hitserie “Friends”. hoogtepunt: 2009 in top 100 sinds: 1989 in top 5 sinds: 2003
5
In 2009 komt de Amerikaanse hitserie Glee op televisie, met daarin het aantrekkelijke personage Finn Hudson. Dat geeft de naam nog een extra boost. hoogtepunt: 2009 in top 100 sinds: 2002 in top 5 sinds: 2012
Lisa
Lucas
Halverwege de jaren tachtig vallen Nederlandse ouders massaal voor Amerikaanse namen en Lisa is daar als een van de weinige van ‘blijven hangen’. Lisa is een afkorting van Elisabeth, een uit het hebreeuwse Elisjeba afgeleide naam die ‘God is degene bij wie ik zweer’ betekent. Die Bijbelse achtergrond is niet zo belangrijk meer voor de meeste ouders.
Deze christelijke naam, die niet veel meer betekent dan ‘afkomstig uit Lucanië’ (Zuid-Italië), is de enige naam in de top 5 die een echte klassieker mag heten: sinds de Tweede Wereldoorlog wordt de naam al heel regelmatig gegeven. Toch dateert de echte populariteit pas van de jaren ’90 en ’00.
Vanaf 1984 speelt actrice Lisa Bonet de mooie Denice in “The Cosby Show”. Ook Kelly LeBrock als de tot leven gekomen computervrouw Lisa in de kaskraker “Weird Science” (1985) gooit hoge ogen. Eind jaren tachtig kent iedereen Lisa als de zus van Bart Simpson en zingt men mee met “All around the world” van Lisa Stansfield. Vanaf 1992 is Lisa Turtle een populair personage in de tienerserie “Saved by the bell” en speelt Lisa Kudrow Phoebe in de hitserie “Friends”. De Nederlandse Lisa Lois wint X Factor in 2009. hoogtepunt: 1992 in top 100 sinds: 1987 in top 5 sinds: 1991 (dip tussen 04-11)
Ook verschillende andere BN’ers hebben kinderen genaamd Finn, zoals dieetgoeroe Sonja Bakker en wielrenner Joost Posthuma.
Het is niet helemaal duidelijk waarom de naam ineens zo’n vlucht nam: waarschijnlijk een combinatie van vernoeming naar opa Lucas en de mogelijkheid er roepnamen als Luca, Luuk en Cas bij te gebruiken. In het jaar 2000 wordt in Goede Tijden Slechte Tijden Lucas Sanders ‘geboren’ en deze baby geeft de naam een extra zetje. hoogtepunt: 2003 in top 100 sinds: 1990 in top 5 sinds: 2003 (dip tussen 06 en 08)
De populairste voornaam van 2013
4
P E R S I N F O R M A T I E
6 7 8 9 10
Fenna Anna Zoë Sara Eva
De populairste voornaam van 2013
Milan Daan Jesse Luuk Jayden
5
P E R S I N F O R M A T I E
Trends voor 2013 De belangrijkste bron voor snel stijgende bestaande namen: kinderen op de crèche van je kind of geboortekaartjes op het werkprikbord. Ouders nemen namelijk vooral van elkaar namen over. Voor nieuwe(re) namen komt de inspiratie vooral van televisie: talentenjachten, soaps, films en voetbal. Dé modenamen van het afgelopen jaar waren Vajèn voor meisjes en Bram voor jongens, maar er waren meer snelle stijgers. meisjes •
• • • •
geïnspireerd door popcultuur: Vajèn + Fayenne, Vayèn, Fayèn, Vayen, Fayen, Vayenne, Vajen (runner up The Voice Kids 2012), Fenna: (Wendy van Dijk in serie Moordvrouw 2012, dochter Armin van Buren 2011), Mila (ooit personage in Schindler’s List 1993, nu actrice Mila Kunis), Lauren (presentatrice Lauren Verster), Nina (ooit personage in GTST vanaf 1997; winnares Nina Plantefève-Castryck in So You Think You Can Dance 2011), Ivy:(Blue Ivy, dochter artiestenkoppel Beyoncé en Jay-Z 2012) meest curieuze nieuwe binnenkomer: Cataleya, naar de koelbloedige huurmoordenaar in de Amerikaanse speelfim Colombiana (2011) lange namen: Anne-Sophie, Charlize, Giulia en Liyana. buitenlandse invloed: Engels (Alice, Pippa, Norah/Nora, Jaylinn/Jaylin, Lynn) of Frans (Isabeau, Isabel, Isabella, Juliët, Philou) opgefrist: de spelling Sofie stijgt harder dan het originele Sophie
jongens •
•
• • •
geïnspireerd door popcultuur: Bram (personage in GTST vanaf eind 2011; deelnemer The Voice Kids 2012; kinderfilm Brammetje Baas 2012), Mason + Mayson (zoon tv-persoonlijkheid Kourtney Kardashian 2009), Noud + Naud, Nout (personage GTST vanaf 2008), Sepp +Seb, Sep (zoon voetballer Klaas-Jan Huntelaar (Seb, 2009); zoon presentatrice Barbara Barend (Seb, 2011); FIFA-voorzitter Sepp Blatter), Dex (personage in GTST 2008-2010; zoon Xander de Buisonjé (2010); serie Dexter vanaf 2009 in NL), Aiden + Ayden, Aidan, Aydin (zoontje Sharo n den Adel), Charlie (Sheen), Elijah (Wood), Lennon (zoontje Gerard Ekdom) en Lennox (zoontje John Heitinga), kort en stoer: Boet, Faas, Jur en Rijk zijn ‘nieuwe’ vondsten die nu alleen nog bij pioniers aftrek vinden, maar vast snel door het grote publiek overgenomen zullen worden. vierletternamen: Boaz + Boas, Luca, Noah. Fer-namen: Fer, Ferran en Ferre langere, stijlvolle namen: Felix, Raphael en Taeke zijn natuurlijk al lang in gebruik, maar worden nu herontdekt door ouders die nieuwe klassiekers zoeken. Dante en Otis zijn nieuwer, maar ‘voelen’ al als bekende namen.
De populairste voornaam van 2013
6
P E R S I N F O R M A T I E
Slechts een heel klein deel van unieke nieuwe namen als Vajèn en Cataleya zal het schoppen van eendagsvlieg tot topnaam. Van de vele duizenden nieuwe namen die sinds de jaren tachtig gebruikt zijn, werden er maar een paar blijvend populair, zoals Demi en Luna voor meisjes en Jari en Mika voor jongens. Namen van idolen als Britney of Shania zijn even enorm in de mode, om daarna onmiddellijk in de vergetelheid te geraken. Meisjesnamen zijn avontuurlijker Er worden ieder kalenderjaar ongeveer 25.000 verschillende namen gegeven en het aantal namen stijgt nog steeds. Die toename komt omdat ouders tegenwoordig creatiever zijn en meer belang hechten aan ‘uniek’ zijn, maar ook omdat de culturele verscheidenheid (Nederlanders met een niet-Nederlandse achtergrond) toeneemt. Ouders zijn creatiever met meisjesnamen dan met jongensnamen. Gemiddeld moeten jaarlijks 9 jongens dezelfde naam delen, tegen 7 meisjes met dezelfde naam.
De populairste voornaam van 2013
7
P E R S I N F O R M A T I E
Bekende Nederlanders Hoe heten de BN’er baby’s van 2013? BN’ers hadden in 2013 een voorkeur voor F-namen voor meisjes: Faya (musicalactrice Nicky van der Kuyp), Fayenne (wielrenner Martijn Keizer), Fee (presentatrice Jojanneke van den Berge), Feline (journalist Rutger Castricum), Fenne (oud-voetballer Ronald de Boer), Fien (acteur Cees Geel), Fleur (The Bachelor-deelnemer Lars Vreugdenhil). Maar liefst drie BN’ers gingen voor Jack: Jeroen Latijnhouwers, Matteo vd Gijn, Thomas Berge. En Postman-rapper Remon Stotijn noemde zijn dochter Jackie. Ook Senn (Jan Smit en Tim Akkerman), Ties (Stefan Groothuis en Mike Weerts) en Vincent (Simone Simon en Cas Jansen) bleken in trek. Bijzondere namen waren er ook: meisjes • Edsilia Rombley (zangeres) & Tjeerd Oosterhuis (componist/producer): AISA-LYNN ROSA • Inge Schrama (actrice GTST) & Daniël Samkalden (kleinkunstenaar/zanger): BETTY SUE • Odilo Girod (oud-voorman Coparck): BOWIE ABBY • Nathalie Hoop (assistente Hans Klok): KEET BOWIE • Renée Vervoorn (presentatrice): MONROE • Andy van der Meijde (oud-voetballer) & Melisa Schaufeli (playmate/deelneemster Gouden Kooi): ROX • Tejay van Garderen (Nederlands-Amerikaanse wielrenner): RYLAN • Jason Bouman (deelnemer Bloed, Zweet en Tranen): SHEGO • Vito Wormgoor (voetballer): VIENNA VITA jongens • Mark-Paul Gosselaar (Amerikaans-Nederlandse acteur): DEKKER EDWARD • Katarina Justić (actrice): ELVIS • Susan Smit (schrijfster): “GOOF” GOVERT ANTONIE • Kim Sasabone (zangeres Vengaboys): JOVEYN • Kleine Viezerik (rapper): JUNEYER REYNALDO MARLEY • Piet Velthuizen (keeper): SANTI • Erik Dijkstra (presentator De Jakhalzen): THEO LUCKY OEDS • Patrick Lodiers (BNN-voorzitter/presentator): TOOTS THADDEUS AFRIKA
De populairste voornaam van 2013
8
P E R S I N F O R M A T I E
Invloed BN’ers Welke BN’ers hebben met hun eigen naam, of die van hun kind, of die van de rol die ze in een televisieserie/film spelen, invloed (gehad) op de namenvoorraad? Invloedrijke BN-baby’s: Alec (2000, Daphne Deckers & Richard Krajicek), Noa (2000, Linda de Mol), Finn (2000, Thomas Acda), Thijmen (2001, Reinout Oerlemans), Mila (2001, Jennifer de Jong), Merlijn (1998, Isa Hoes & Antonie Kamerling), Luca (1998) en Senna (2001, Marco Borsato). BN’er vernoemd naar BN’er Dennis Bergkamp (1969) is vernoemd naar voetballer Denis Law (1940). Toen Dennis’ vader hem kwam aangeven bij de burgerlijke stand, vond de ambtenaar de naam echter teveel op de meisjesnaam Denise lijken en moest de kersverse vader er Dennis van maken. Invloed koninklijk huis De Nederlandse koninklijke familie heeft niet zo heel veel invloed op de naamgeving, maar omdat ze merendeels heel opvallende namen dragen, zijn die zeldzame vernoemingen wel heel opvallend. Willem-Alexander: ongeveer 50 mannen, allemaal geboren in de jaren 60/70 rond de geboorte van de (toekomstige) koning. De namen van de meeste prinsessen lieten een piek(je) zien toen ze voor het eerst aan de arm van hun prins verschenen: Marilène (1999), Máxima (2000) en Mabel (2002). Een handvol ouders werd geïnspireerd door koninklijke baby’s, vooral bij de geboorte van Alexia, Ariane, Eloise en Luana. ‘NRC’-namen Op basis van de geboorteadvertenties in NRC Handelsblad kan een aardig overzicht gemaakt worden van hoe financieel bevoorrechte Nederlanders hun kinderen noemen. In 2013 waren dit tot nu toe de meest gegeven voornamen: Olivia, Sophie, Florine en Olivier, Julius, Max. In de long list staan veel Franse namen als Louise en Milou, koosnaampjes als Kiki, Pien en Pippa en voor de jongens klassiekers als Frederik, Hugo, Pieter en Willem. Trends in rijke/arme namen Zoals te zien bij de NRC-namen blijven Franse en klassieke Nederlandse namen in trek onder de hogere sociale klasse. Opmerkelijk is dat zodra ‘hockeynamen’ overgenomen worden door de middenklasse, tradioneel ingestelde mensen met een hoger inkomen overstappen naar andere namen, om zich maar te blijven onderscheiden. Emma en Saar worden zo Philine en Julie; Lucas en Thomas worden Olivier en Hugo. Iets soortgelijks is ook te zien bij trendgevoelige mensen met een lager inkomen: jaren negentignamen als Wesley, Kevin, Samantha en Kelly worden afgeschreven en vervangen door Alicia, Lindsay, Siënna, Damian, Dylano, Jayden en Tristan.
De populairste voornaam van 2013
9
P E R S I N F O R M A T I E
Populairste namen in provincies/landsdelen In 2010 (meest recente gegevens) waren de populairste namen in onze hoofdstad: Sara, Aya, Anna, Olivia, Sarah, Emma, Julie, Sophie, Lina, Noor en Mohamed, Adam, Rayan, Max, Noah, Mohammed, Lucas, Olivier, Benjamin, Jayden. Dat is een uniek lijstje, waaruit blijkt dat de middenklasse de stad grotendeels heeft verlaten. Op Sara, Anna, Emma, Sophie en Max, Noah, Lucas en Jayden na staat er geen enkele nationale top 10 naam in het Amsterdamse overzicht. Het zijn óf ‘grachtengordelnamen’ óf Turkse/Marokkaanse namen. Mohamed gaat al zeker 30 jaar aan kop in Amsterdam In verschillende delen van Nederland zijn andere soorten voornamen populair. Over het geheel genomen vind je de topnamen natuurlijk overal terug, maar lager in de lijst vind je vaak uniekere namen. Zo worden namen als Femke, Nynke, Renske, Aafke en Rinske in Friesland vaker gegeven dan in de rest van het land. In Groningen en Drenthe zijn ouders wat behoudender – ze geven wel moderne namen, maar trends dringen vaak pas een paar jaar door. Ook zie je er nog regelmatig streeknamen: Boelo, Hilko, Popko voor jongens en Hillechien, Roelfina voor meisjes. In de ‘biblebelt’ blijft het voornamenprofiel onveranderd traditioneel. Namen als Hendrika, Maria, Gerrit en Jan komen er veel vaker voor dan anders. In katholieke plattelandsgemeenten, zoals in West-Friesland en West-Brabant, werden tot voor kort vooral namen als Nicolaas, Johannes, Maria en Johanna gegeven, maar daar heeft de kort-kort-korttrend de doopnaamtraditie bijna geheel verdrongen. Er wordt zeker nog wel vernoemd, maar dan als tweede en/of derde naam. In rijkere gemeenten langs de Noordzeekust, het Gooi en bepaalde wijken van grote steden hebben ouders een voorkeur voor klassieke namen. Namen als Charlotte, Emma, Sophie en Thomas, Maarten en Mauritis doen het hier goed. In Noord-Brabant, Noord-Limburg, de Achterhoek en Twente geeft men graag ultrakorte namen: Sem, Bram, Luuk en Saar, Evi en Bo zijn er populair. In jaren zeventig- en tachtigwijken en steden (zoals Houten, Zoetermeer, Spijkenisse, Purmerend) vind je veel buitenlandse namen, zoals Daisy, Joyce, Kimberly en Kevin, Wesley en Mike. De nieuwste generatie heet er Lindsay, Caitlyn en Jayden, Dylano. In de wijken rondom het centrum van veel grotere steden bestaan de populariteitslijsten vooral uit Turkse en Marokkaanse namen.
De populairste voornaam van 2013
10
P E R S I N F O R M A T I E
Bijzondere namen Wat mag wel en wat mag niet? De Nederlandse naamwet is sinds circa 1970 een stuk soepeler dan daarvoor en hanteert een “alles mag, behalve” werkwijze. Die volgt twee regels: een naam kan worden geweigerd als deze ‘ongepast’ is of wanneer die overeenkomt met een bestaande achternaam als die niet ook als voornaam gebruikelijk is (bijvoorbeeld: de achternaam Thomas mag wel als voornaam, Bakker mag niet). Verboden voornamen Voorbeelden van (aanvankelijk) afgekeurde namen? Rolls Royce, Miracle of Love, Tom Tom, Marieke Methadon, Maastricht, Jeanne d’Arc, Sujez Christhus en F. Geisha mocht in 1985 ook niet, maar in 1990 wél. Mooie anekdote over voornoemde Rolls Royce: Emile Ratelband probeerde zijn zoon in 1977 in te schrijven als Rolls Royce, maar dat werd geweigerd. Daarop werd de jongen ingeschreven als Frank Royce, maar zijn roepnaam werd Rolls. Dertig jaar later kreeg hij ook nog een dochter die hij Royce Romée noemde. Ratelband had wel meer problemen bij de burgerlijke stand. In 2001 probeerde hij zijn dochter Tsjakkalotte te noemen, wat werd geweigerd. Ze gaat nu als Beau-Aimée door het leven. Zijn andere kinderen hebben redelijk gewone namen: Charles, Georgine, Minou en Emile jr. Waarom wordt voor bepaalde namen gekozen? Tot halverwege de jaren tachtig was de belangrijkste reden om je kind een bepaalde naam te geven meteen de meest klassieke: vernoeming naar familie. De drie daaropvolgende redenen hadden allemaal met esthetische motieven te maken: mooie klank, mooie naam en leuke naam. De belangrijkste reden nu is: mooie/leuke naam, gevolgd door unieke/bijzondere naam. In de tweede/derde naam kiezen ouders voor een naam met een bijzondere betekenis, of een vernoemingsnaam die voorheen de eerste plek zou hebben bezet. Vinden ouders de namen van al hun kinderen even mooi? 45% van de ouders vindt van wel. Nog eens 28% vindt de namen even mooi, maar zegt dat het moeite kostte om weer zo’n goede naam te vinden voor hun tweede of derde kind. 11% biecht op dat ze de naam van hun oudste eigenlijk mooier vinden, terwijl 4% schoorvoetend meldt dat ze juist spijt hebben van de naam van hun oudste (11% koos ‘anders’). Hoeveel voornamen krijgen kinderen tegenwoordig? Nederland gaat tegenwoordig bijna de helft van de kinderen met één voornaam door het leven, ruim 30 procent krijgt twee namen, ruim 17 procent drie namen, 2,5 procent krijgt vier namen en slechts een enkeling krijgt vijf namen of meer.
De populairste voornaam van 2013
11
P E R S I N F O R M A T I E
‘Verdwijnende’ en ‘ouderwetse’ namen Waar men misschien zou verwachten dat duidelijk ‘oude’ namen als Johannes en Maria niet meer gegeven worden, is het een heel ander soort namen dat bijna helemaal verdwenen is. Met name modenamen uit de jaren zestig en zeventig sterven versneld uit voor verse baby’s. vrouwen: Anita, Bianca, Daniëlle, Jacqueline, Jolanda, Karin, Miranda, Patricia, Wendy, Yvonne mannen: André, Barry, Erik, Erwin, Frank, Marcel, Pascal, Patrick, Raymond, Ronald. Verwarde vaders Sommige vaders zijn zó onder de indruk van alle gebeurtenissen, dat ze de naam van hun kind verkeerd aangeven bij de burgerlijke stand. Zo staan mensen ingeschreven als Machiel in plaats van als Michiel, of de kersverse vergeet domweg de beoogde tweede naam op te geven. In andere gevallen weten ouders gewoon niet hoe je een naam schrijft. Daardoor heten meer dan 100 jongens min of meer fonetisch Brain in plaats van Brian en moeten maar liefst 273 meisjes door het leven als Esmeé in plaats van als Esmée.
De populairste voornaam van 2013
12
P E R S I N F O R M A T I E
Vernoemd naar... Disney meisjes • • • • • • • • • •
Adélaïde (Aristocats) Ariël (Kleine Zeemeermin) Balou (Leeuwenkoning) Bambi (Bambi) Belle (Belle en het beest) Kiara (Leeuwenkoning) Nala (Leeuwenkoning) Mulan (Mulan) Perdita (101 Dalmatiërs) Shang (Mulan)
jongens • • • • • • • • • •
Aladdin (Aladdin) Christopher-Robin (Winnie de Poeh) Disney Gepetto (Pinokkio) Hercules (Hercules) Janneman (Winnie de Poeh) Jiminy (Pinokkio) Mowgli (Jungle Book) Simba (Leeuwenkoning) Tarzan (Tarzan)
Personages uit kinderboeken Annie M.G. Schmidt: • • • • • • •
Abeltje Bibi Janneke Jip Minoes Otje Pluk
De populairste voornaam van 2013
Astrid Lindgen: • • • • •
Annika Lotta Pippi Ronja Tommie
13
P E R S I N F O R M A T I E
In de ban van de ring meisjes: • • • • • • •
Arwen Elanor Elbereth Eowyn Galadriel Lobelia Luthién
De populairste voornaam van 2013
jongens: • • • • • • • • • • • • •
Aragorn Durin Eldar Elessar Eomer Fangorn Frodo Gandalf Gildor Meriadoc Minas Rohan Thorin
14
P E R S I N F O R M A T I E
Artiesten en bands meisjes: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aaliyah Alanys (Morisette) Alizée Aretha (Franklin) Avril (Lavigne) Barbra (Streisand) Beyonce Björk Blondie Britney (Spears) (Maria) Callas Chaka (Khan) Cher Clannad Destiny (’s Child) Dido Enya Erykah (Badu) Jewel Kelis Kylie (Minogue) Lauryn (Hill) Leann (Rymes) Madonna Mahalia (Jackson) Mariah (Carrey) Marillion Miley (Cyrus) Neneh (Cherry) Nina-Simone Norah (Jones) Oasis (Queen) Latifa (Maurice) Ravèl Raven (Simone) Rihanna
De populairste voornaam van 2013
• • • • • • • • •
Roxette Sadé Shakira Shania (Twain) Sinéad (O’Connor) Tori (Amos) Vera-Lynn Wham Whitney (Houston)
jongens: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Aha Amadeus (Mozart) Axl (Rose) Beck (Hector) Berlioz (David) Bowie Chet (Baker) Dinand (Woesthoff) Elton (John) Elvis (Presley) (George) Gerschwin Jamiroquai Kane (John) Lennon Lionel (Ritchie) (Paul) Maccartney Muse (Elvis) Presley (Maurice) Ravèl Ringo-Starr Sting Tiësto Tito (Jackson) Toots (Tielemans) Travis (Guiseppe) Verdi (Led) Zeppelin
15
P E R S I N F O R M A T I E
Kerstnamen Duizenden Nederlandse vrouwen verwachten een kind in de kerstvakantie. Inspiratie nodig? Kinderen genaamd Kerstster of Kerstboom zijn er niet, maar er zijn wel vrouwen die als Kersteloete, Kerstel, Kersterine of Kerstje door het leven gaan en mannen die Kerst of Kersters heten. Behalve afleidingen van de naam Christus (‘de gezalfde’), zoals Christiaan, Christine, Krista, Kirsten, Karst zijn er meer rechtstreekse verwijzingen naar het kerstverhaal: • • • •
Melchior, Casper en Balthasar. De drie Wijzen uit het Oosten die de pasgeboren koning der Joden met een bezoekje kwamen vereren. Mirre. Een van de geschenken die door die drie Wijzen werden meegebracht. Jozef en Maria. De ouders/verzorgers (doorstrepen wat niet van toepassing is) van het kindje Jezus. Noël en Noëlle. Het Franse woord voor Kerstmis is Noël.
Nog iets verder gezocht zijn deze frisse namen die passen bij een geboorte rond Kerstmis: • • • • • • •
• • •
Nieve. Spaans voor ‘sneeuw’. Winter Jul of Yule. De Scandinavische term voor Kerstmis, afgeleid van de joelfeesten (zonnewendefeesten). Ster Lucas en Mattheüs. Deze apostelen beschrijven de geboorte van Christus. December Mare. In onder meer Engeland hangt men in deze tijd een maretak in huis, een symbool van vruchtbaarheid. Wie er per ongeluk onder staat, mag door een ander gekust worden. Malak. Het Arabische woord voor ‘engel‘. Ruprecht. De (niet al te vriendelijke) knecht van Sinterklaas/Kerstman in Duitsland. Nathalie. Uit het latijn ‘dies natalis’: ‘geboortedag van De Heer’.
De populairste voornaam van 2013
16
P E R S I N F O R M A T I E
Wel héél bijzondere namen meisjes: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Amnesie Biep Elfje Faith-heavenley J’adore Jamaica Jury Kak Karamel Koh-i-noor Lada Lovewonder Money Morticia Pop Promise Queen-ensiellyque Rehab Rock-Sanne Snoes Squeaky Swastika Tietje Amnesie Biep Elfje Faith-heavenley J’adore Jamaica Jury Kak Karamel Koh-i-noor Lada Lovewonder Money Morticia Pop Promise Queen-ensiellyque
De populairste voornaam van 2013
• • • • • • • •
Rehab Rock-Sanne Snoes Squeaky Swastika Tietje Winniwince Zoetje
jongens: • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •
Billibreaks Bingo Bliksem Boss Bruis Chief Dobber Flame-of-Ruach Kakkada Kano Killimanjahro King Kluuk Kok Lord Mambo Physique-Da’Röché Portrait Prince Rocklift Rolex Schilleman Stoffer Succes Ty’chaero-Jenoah Vlieger Watte Whooly-Whooly Winniwince Zoetje
17
P E R S I N F O R M A T I E
Meeste geboorten per dag Er worden elke dag gemiddeld 500 baby’s geboren in Nederland. De meeste daarvan komen ter wereld op een dinsdag, woensdag of vrijdag. Gynaecologen zijn ook graag vrij in het weekend, dus is er op zaterdag en zondag altijd een dip in het aantal geboorten te zien. Opmerkelijk zijn de vrijdagen in de zomervakantie: dan worden er 30 procent meer kinderen geboren dan normaal. Op Sinterklaas, de dag daarna, Eerste en Tweede Kerstdag en op Nieuwjaarsdag worden er juist 30 procent minder kinderen geboren.
Populairste voornamen rond 1860, het oprichtingsjaar van de Ruijter De meeste van deze namen worden niet veel meer gebruikt als eerste naam, maar nog wel veel als tweede of derde naam, zodat familienamen behouden blijven.
rang 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
m eisjes M aria Johanna Anna Cornelia Adriana W ilhelm ina Catharina Hendrika Elisabeth Grietje
jongens Jan Johannes Hendrik Cornelis W illem Pieter Gerrit Jacob Jacobus Petrus
Vroeger met drie Jannen in de klas, nu met 1 Daan, 1 Sem en 1 Luuk De overgrootouders van nu zaten voor de oorlog op een katholieke school nog makkelijk met drie Maries, twee Neeltjes, vier Johans en drie Pietjes in de klas. Hun achterkleinkinderen hoeven veel minder bang te zijn voor naamgenoten in de klas of op zwemles, want nu krijgt nog maar 1% van de kinderen de nummer 1naam (in 2013 Tess en Sem).
Dé De Ruijter namenlijst van 2013 is samengesteld in samenwerking met Emma van Nifterick, deels in het boek Over Voornamen (Bloothooft, van Nifterick, Gerritzen), deels via www.voornamelijk.nl, tenzij anders vermeld. Meer informatie: Menno van der Vlist, External Communications Manager HJ Heinz BV | Arnhemse Bovenweg 160 178 | 3708 AH Zeist" | Tel +31 30 697 37 87 | Mobile +31 6 48 875 338 | Fax +31 30 697 38 14 | "
[email protected] | www.heinz.nl
De populairste voornaam van 2013
18