De oprechte protonobilissimo hypertatus

De oprechte protonobilissimo hypertatus

In dit nummer o.a. - Noorderspel 2010 - Brug naar de hemel - Filmpuzzel

Jaargang 23 Nummer 2 Augustus 2010

Inhoud Hamerstukken Brug naar de hemel Goede Helden, Slechte Helden Noorderspel 2010 Filmpuzzel Bachelorscriptie Petra Hertogen van Lorrein Kaartenraadsel

Redactie Opé 3 4 6 8 9 13 17 19

Colofon De oprechte Protonobilissimo Hypertatus is een uitgave van Rabenhaupt, de vereniging tot bevordering van conflictsimulatiespelen te Groningen. De contributie van Rabenhaupt bedraagt 25 euro per jaar, te voldoen op rekeningnummer 7874701 ten name van Rabenhaupt te Groningen. Clubavonden vinden plaats op zondagen en donderdagen vanaf acht uur ’s avonds.

2

Johan de Wittstraat 177 9716CE Groningen [email protected] Bestuur Voorzitter René van Leeuwen [email protected] Secretaris Mirjam Steenbergen [email protected] Penningmeester Willem Barsati [email protected] rg Assessor Auke Stegink [email protected]

Hamerstukken Hoi allemaal, In deze periode van vakanties en tropische temperaturen ligt het tweede exemplaar van de Oprechte Protonobilissimo Hypertatus van 2010 weer voor jullie. Voor mij zit de vakantie er al weer bijna op. Ik heb dan vier weken lekker gerelaxt in de tuin. Op het ogenblik ben ik druk bezig met het playtesten van een uitbreiding op het spel 1830. Voor degenen die 1830 niet kennen: 1830 is een spel waarin de spelers aandeelhouder zijn in een of meer treinmaatschappijen. Als speler is alleen jouw eigen kapitaal belangrijk. Maar om dit kapitaal te vergaren heb je de treinmaatschappijen nodig. De treinmaatschappijen leggen namelijk spoor aan en laten hun treinen daarover rijden. Deze routes leveren geld op en dat geld kan vervolgens uitgekeerd worden aan de spelers, of in kas gehouden worden om grotere treinen te kopen, om spoorlijnen door de bergen of over rivieren aan te leggen et cetera. Het in kas houden van de uitkering heeft een groot nadeel, de aandelen die men bezit worden minder waard. Het is dus zaak om een juiste balans te vinden tussen eigen financiën en bedrijfsfinanciën. Ik vind 1830 (en vele varianten) een van de beste spellen aller tijden. De uitbreiding die ik op dit moment aan het testen ben voegt een tweetal extra maatschappijen en een stuk extra kaart toe. Verder zijn er wat kleine kaartwijzigingen. De uitbreiding is een officiële kaart die bij de eind dit jaar uit te geven versie van 1830 van Mayfair gevoegd zal worden. Rest mij niets dan jullie een goede vakantie te wensen en hopelijk zie ik jullie allen weer in augustus.* Van de voorzitter, René van Leeuwen

*noot van de redactie: dat gaat vast wel lukken. 3

Brug naar de hemel, een kort speloverzicht (door: Chris Voornhout) (Uitgegeven door 999-Games; Duitse versie: Die Tore der Welt (Kosmos)) Ik heb dit spel gescoord tijdens mijn bezoek aan Spiel Essen 2009. Ik wist direct al dat het een topspel was, vooral omdat ik al op diverse spellensites uit Duitsland had gelezen dat veel mensen enthousiast waren over dit spel. Ik heb het spel nu een aantal keren gespeeld en het verveelt nog steeds niet. Waarom dit een goed spel is probeer ik hier toe te lichten. Je hebt een aantal puur tactische spellen die zeker de moeite waard zijn; maar na verloop van tijd weet je gewoon een vaste tactiek te vinden waarmee je de overwinning naar jouw hand kan zetten. Dan heb ook nog de spellen die geluk en plannen in zich hebben, echter ontdek je vaak na verloop van tijd dat geluk toch een grotere factor speelt. Wat daarin dan jammer is, is dat je je tactiek niet meer kunt bijstellen en dan wordt winnen heel erg moeilijk. Dan nu het spel “Die Torn Der Welt”, een spel met plan- en geluksfactoren, maar wel zo goed opgezet dat wanneer op een bepaald moment het geluk jou een beetje in de steek laat en je hierdoor je tactiek moet omzetten, dat nog niet betekent dat je kansloos bent voor de overwinning. Tijdens ieder kapittel (vier in totaal) krijgen alle spelers één keer de beurt om startspeler te zijn. Daarnaast krijg je tijdens het trekken van een kapittelkaart de mogelijkheid extra grondstoffen, geld, kennis van medicijnen, loyaliteit en of vroomheid te krijgen, maar om te bepalen wat iedereen krijgt heeft een ander factor ook nog een grote invloed en dat is de gunstenladder. Op de kapittelkaarten staat ook nog een pijltje en daarmee kun je aangeven hoeveel stapjes de gunstensteen gaat lopen: een behoorlijk paradoxale situatie die het spel keer op keer weer zeer leuk maakt en verrassend. Aan het eind van ieder kapittel moet er voedsel geleverd worden. Dit gaat in de vorm van twee graan. Verder moet men berouw tonen in de vorm van 2 vroomheid fiches en men moet met de belastingdobbelsteen gooien. Het aantal ogen wat men gegooid heeft moet betaald worden. Daarnaast heb je ook nog twaalf actiekaarten waarvan je er maar zes mag uitspelen, dus daarin heb je ook nog weer weloverwogen keuzes te maken. Hier wilde ik het even bij laten, mocht je na het lezen van mijn stukje interesse hebben om het spel te willen spelen, stuur even een mailtje/SMS om een afspraak te maken op een zondag. Spelverloop:

4

    

Er zijn 4 kapittels (I tot IV) die elk uit 6 rondes bestaan. Voor elk kapittel zijn er 6 gebeurteniskaarten (1 per ronde). Elk kapittel stelt enkele jaren voor waar de spelers bouwplannen uitvoeren en zo overwinningspunten (OP) kunnen bekomen. Op het einde van elk kapittel moet iedere speler zijn verplichtingen nakomen. Anders verlies je OP’s en krijg je een straf. Na kapittel II breekt de pest uit. Door de burgers te verzorgen kunnen ook OP’s bekomen worden. Na kapittel IV wint de speler met de meeste OP’ s.

Verloop van een ronde. Elke ronde heeft het volgende verloop:  De bovenste gebeurtenis nemen en uitvoeren.  De gebeurteniskaart plaatsen.  Inkomen van de spelers.  Gunststeen verplaatsen.  Iedere speler speelt een actiekaart. 

Vertaling: Tolkenbureau Lik m’n Vestje.

Groetjes Chris Voornhout

5

Goede Helden, Slechte Helden (door: Mirjam Steenbergen) Aflevering 5: Fair Dolly was een brave held die zonder schroom alle dorpen afliep in de hoop charmante dorpelingen er van te kunnen overtuigen dat zij het beste met ze voor had maar toch wel enigszins geïrriteerd zou raken als zou blijken dat zij soldaten te eten en te drinken gaven. Fair Dolly wist dat haar taak louter bestond uit het verspreiden van propaganda en de dorpelingen uit naburige dorpen er van te overtuigen te kiezen voor de weg van de minste weerstand en het eten en drinken wat bestemd was voor de soldaten mee te geven aan de knuppelaars die Fair Dolly meestal vergezelde bij haar bezoeken, ze wist dat haar rol van minder belang zou zijn als haar grote broer op zou staan en ze zou dan een stapje terug doen en ze verheugde zich eigenlijk al op een verblijf in de catacomben van het Helden hoof waar ze geweldige verhalen over had gehoord. Toen was het zover, Bloody Sunday meldde zich aan het front en Fair Dolly wist dat vanaf nu de dorpelingen gestraft zouden worden voor het verbergen van soldaten, Fair Dolly deed nog 1x haar werk en werd daarna voor eeuwig naar de catacomben van het Heldenhof gestuurd waar zij zich mag tegoed doen aan alle geneugten die een held toekomen Bloody Sunday kwam nog enigszins onwennig over de muur heen en begon de paden te zoeken die Fair Dolly had gelopen. Al briesend rende hij rond en snoof de geuren op van verborgen troepen die hij meedogenloos afstrafte. Hij groeide in no time en liet een spoor van vernielingen achter waardoor de dorpelingen van de naburige dorpen beloofde voortaan hun eten te bewaren voor de knuppelaars. Toch was er nog een dorpje wat weerstand bood en Bloody Sunday zal morgen zeker van zich laten spreken om de dorpelingen terecht te wijzen en alle aanwezige troepen onder de hoeven te verpletteren.

6

QUOTE "Wachten op de vijand", Ugra haatte het. tik.. tik.. tik.. tik.. tik.. De druppels van de waterklok drupten gestaag neer. tik.. tik.. tik.. tik.. Ugra speelde onnadenkend met de gesp van zijn zwaardriem. Hij hield niet van zwaarden. Die waren zo...verfijnd. "Ugra vecht met bijl. Ugra vecht met grote bijl. Ugra houdt van bijl." Hij schrok op van het geluid van zijn eigen stem. tik.. tik.. tik.. Waar bleven ze nou..... zijn ridders zaten onrustig op hun paarden. tik.. tik.. Opeens op de rechtervleugel zag Ugra een groepje speren opduiken. "SPEREN, dat kan nog leuk worden," grijnsde Ugra tegen zijn adjudant. "Wachten mannen," siste hij. Opeens grinnikte hij zachtjes. "Wachten." Dat zou hij vroeger nooit gezegd hebben, zou hij dan toch iets geleerd hebben?" tik.. Voor hem dokken de eerste vijandelijke knuppels op.... zo'n 180 telde hij snel. Hij hield de adem in, zijn hand ging omhoog. .. "AANVALLEN". Het was snel voorbij. Het bloed zat nog op zijn bijl en rond zijn mond toen Jaap hem aansprak. "KEURIG GEDAAN, UGRA, VOORAL DAT WACHTEN..... WHAHAHahahahaa" Even was Ugra stil toen bulderde hij het ook uit. "Wahahaha, vooral dat wachten."

7

Noorderspel 2010 (door: Antoine Beerens) Voor het eerst sinds jaren was ik in de gelegenheid Noorderspel eens anders te bekijken, namelijk door de ogen van een bezoeker. Door tijd tekort en veranderende familieomstandigheden was ik niet in de gelegenheid actief betrokken te zijn bij de organisatie of uitvoering. Nadat ik met mijn Rabenhaupt pasje had gezwaaid, en had betaald voor mijn vrouw, was het eerste wat opviel de ontspannen sfeer. Niet de hectiek van bijvoorbeeld Essen. Waarschijnlijk had dit twee redenen: een goede organisatie vooraf, met voldoende mensen voor de taken op de dag zelf, en een wat lage opkomst aan bezoekers. Dit was ook meteen de grootste tegenvaller van deze editie. Aan het aanbod kan het niet hebben gelegen. Dit was groot en zeer gevarieerd. Persoonlijk was ik zeer gecharmeerd van de aanwezigheid van stands met onder andere dobbelstenen, houten speelstukken en tweedehands spellen. Natuurlijk waren ook de fabrikanten goed vertegenwoordigd met hun nieuwste uitgaven. Wat opviel is dat men het ondanks het al grote aanbod op de markt toch nog voor elkaar krijgt om innovatieve spellen te ontwerpen, zoals 'Tobago' of 'Die 3 Gebote'. Een goede zet was het toebedelen van afgesloten ruimten aan fabrikanten. Die konden dan uitgebreid hun gang gaan met decoratie, wat weer toevoegde aan de aankleding en sfeer van de beurs. Een goed voorbeeld was the Game Master die hun lokaal, ter ere van hun nieuwe spel 'Opera', hadden omgebouwd tot operatribune, compleet met tapijt en afzettouwen. Hoewel veel speltafels constant bezet waren bleek het voor sommige, langere en ingewikkelde spellen wat lastiger te zijn om een groep bij elkaar te krijgen. 'Power$truggle' zat er daarom niet in, dan maar een spelletje Speicherstadt met Herr Eggert zelf. Dat heeft ook zo zijn charme, om een spel uitgelegd te krijgen van de ontwerper zelf, en hem daarna te verslaan. Aan het eind van de dag kon ik het toch niet laten om mee op te ruimen, dat is nu eenmaal traditie. Al met al voor mij, en zonder twijfel voor veel meer bezoekers een heel geslaagde dag.

8

Puzzel

9

puzzel

10

puzzel

11

puzzel

12

Bachelorscriptie Petra (door: Petra Visser)

Lieve spelfanaten, Een half jaar lang heb ik bij Rabenhaupt gezellig spelletjes meegespeeld en daarmee informatie verzameld voor mijn bacheloronderzoek over het spelen van spellen. Dit onderzoek ging er heel kort samengevat over dat in spellen een eigen wereld gecreëerd wordt. Deze komt onder andere tot uitdrukking in aparte sociale regels en bijvoorbeeld ook humor. Daarvan hier alvast een voorproefje uit de bachelorscriptie: De grens tussen ‘spel’ en ‘wereld’ is bij Rabenhaupt ook merkbaar in de gebruikte taal. Opmerkingen die ‘in’ het spel volkomen logisch zijn kunnen voor een buitenstaander heel vreemd klinken. Opmerkingen als ‘ik heb drie hersens’ en ‘ik kom wel terug met mijn moslims’ hebben buiten het spel een vreemde betekenis. Het grensvlak tussen ‘spel’ en ‘wereld’ kan op deze manier ook worden benadrukt door humor. Op een spellenavond riep het meisje tegenover me gefrustreerd uit: ‘En dan ben ik weer dood, argh!’ Waarop een man van een tafel verderop riep: ‘Je ziet er anders nog goed uit hoor!’ Dat je tijdens de uitleg nog op het grensvlak tussen ‘spel’ en ‘wereld’ verkeert merkte ik toen op een avond de speluitleg begon met de zin ‘dit spel duurt twee jaar’, waardoor ik toch heel even in verwarring was gebracht. Mocht je nieuwsgierig zijn geworden, de scriptie is voor iedereen in te zien. Vraag Mirjam hiernaar. Groetjes, Petra

13

ledenlijst

14

De spellenkast van… Mirjam Steenbergen Welke titels heb je (o.a.) in je bezit? Ik heb niet zo heel veel spellen, omdat ik thuis niet zo heel veel spellen speel. De spellen die ik zelf bezit, zijn spellen die ik of al heel lang heb (zoals Carrière, Triviant, Steden & Ridders), of die ik heel graag wil hebben omdat ik ze heel leuk vind (Eufraat & Tigris, Dominion, Funkenslag) of heel mooi gemaakt zijn (Game of Thrones), of een keer gewonnen heb bij een verloting (Stratego, Warcraft).

Mirjam en André

Waar bewaar je je spellen? De ene helft (die ik graag speel) ligt in een kast in de huiskamer, de rest in de logeerkamer. Welk spel heb je als laatste aan je collectie toegevoegd? Toevallig heb ik vandaag Dominion gekocht en een paar weken geleden Konijnenhokken. Wat is je favoriete spel uit de verzameling? De mensen die mij kennen weten dat Eufraat & Tigris mijn favoriete spel is, omdat je met 4 kleuren moet spelen (lekker ingewikkeld!) en je snel moet

15

inspelen op veranderende condities op het spelbord door aanvallen van anderen. Je hebt hierdoor ook veel interactie met je medespelers. Met wie speel je dit meestal? Dat doe ik meestal op de club (mijn belangrijkste reden om lid te worden) met wisselende clubleden. Vaak zit Daniël erbij. Welk spel viel tegen? Karibik. Een beetje lopen te bedenken wat een ander gaat doen, daar op inspelen waardoor er niets meer gebeurt op het bord. Saaaaaaiiii. Welk spel zou je nog graag aan je verzameling willen toevoegen? Omdat ik vandaag Dominion gekocht heb, heb ik momenteel geen wish list meer. Met welke bekende Nederlander/kosmopoliet zou je nog eens een spelletje willen spelen? Ik had graag met Charles Darwin iets gedaan, maar helaas is die al 150 jaar dood.

16

Hertogen van Lorrein (Door: Anna Daggers) Arthur Scholten presenteerde op Noorderspel 2010 zijn zelf ontworpen spel 'Hertogen van Lorrein', met een vers made-in-China bord en spelmateriaal. Ik deed mee, samen met Kees en Rudolph. Arthur vertelt ons dat hij de mensen wil laten kennismaken met een intensieve, zintuigen (zinnen)prikkelende manier van spelen. Niet zozeer de ogen, maar juist de andere vermogens als reuk, gevoel en gehoor moeten worden aangesproken. Het logo van de speluitgever (Arthur Scholten en zijn echtgenote) Sensalot is dan ook een geblinddoekte ridder te paard. Toch is het het visuele aspect van het spel dat in het oog springt: de felgroene kleur doet bijna pijn aan de ogen. Ook de illustraties op het bord zijn gemaakt in felle kleuren en contrasten als felgeel en wit gecombineerd met helderblauw. De indeling van het bord doet wat aan Catan denken, een van de inspiratiebronnen voor dit nieuwe spel. Er zijn ook een soort dorpen en steden: kastelen/hertogdommen en boerderijen. Die zijn echter niet helemaal vergelijkbaar. Bij Catan is het mogelijk om je productie uit te breiden door het bouwen van meer dorpen en steden, in Lorrein ben je afhankelijk van... een kanskom. De kanskom is de zinnenprikkelende variant van de dobbelsteen. In de kanskom gaan elf kralen van verschillende kleuren. Tijdens het "gooien" ben je zowel bezig met je tastzin (voel de dobbelkralen) als met je gehoor (de dobbelkralen maken ook flink wat herrie in vergelijking met een gewone dobbelsteen). Het is weer eens wat anders en dat mag ik graag zien. Het gerommel met kralen in je hand werkt rustgevend. De pessimist in mij ziet echter ook de nadelen van wegrakende dobbelkralen en geluidsirritatie. Dat laatste is dan een soort geluidsoverlast, die je jezelf aandoet. Even weer terug naar de kanskom: die is in het midden voorzien van drie putjes, waarin drie kralen komen te liggen. Gooi je bijvoorbeeld één blauwe en

17

twee bruine kralen, dan ontvang je één steen en twee hout. En wat voor hout: je krijgt geen ordinair kaartje, maar een uitgezaagd houten boompje in de kleur bruin. Een aantal grondstoffen, zoals lavendel, is ook nog voorzien van geur. Voor je komt dus een rijtje met lavendelbosjes, koeien en houten boompjes te liggen. Door middel van boerderijen kun je de productie een beetje verhogen, want voor elke boerderij van een bepaalde kleur krijg je bij het gooien van die kleur een extra grondstof. Het kan echter ook zijn dat je een rode kraal in je worp hebt. In dat geval ontvang je helemaal niets, maar rotten zelfs de andere kleuren die je gegooid hebt, weg uit je voorraad. Naar mijn mening erger dan de struikrover. Het zijn overigens niet je grondstoffen, maar je productkaarten die wegrotten. Waar je bij Catan gewoon kan bouwen met hout en graan, moet je bij Lorrein deze grondstoffen eerst omzetten in productkaarten. Dit spelelement kwam ik eerder ook tegen bij 'Le Havre'. Om hout te kunnen produceren, moet je dus eerst een houtzagerij neerzetten. En om graan te verwerken tot meel, heb je een molen nodig. Van de andere productiegebouwen, zoals de houtzagerij, zijn er meerdere, maar van de molen bestaat maar één exemplaar. Onder andere door dit monopolie en de trucs, die je met behulp van de uit lavendel gewonnen toverkaarten kunt uithalen, bevat dit spel een behoorlijk pest en naai element. Daar moet je van houden. Arthur won door zijn ervaring dan ook bijzonder gemakkelijk, want de andere spelers hadden de rol van magie en de molen onderschat. Ik in ieder geval wel. Het spel eindigt zodra iemand zijn doel heeft behaald. Het doel van het spel is voor iedereen verschillend. Elke speler krijgt namelijk een opdrachtkaart, waarop staat welke werkplaatsen hij of zij moet bouwen om te winnen. Dat kunnen bijvoorbeeld twee houtzagerijen en twee steenhouwerijen zijn. Ik vind gezien Arthurs eigen speluitgeverij de combinatie strategisch spel met geur en kleur voor de hand liggen, omdat zijn assortiment ook educatieve spellen bevat (geurenmemory) en familiespellen (een VOCkruidenruikspel). Nu nog iets voor de veelspeler, moet de gedachte zijn. Toch denk ik dat dit niet echt goed combineerbaar is. Ik voel meer sympathie voor de VOC-kruiden. Wie er heeft gewonnen uiteindelijk? In feite niemand, maar de maker stevende stevig op winst af.

18

Kaartenraadsel, met dank aan Chris. Wat staat er in de lege vakjes? Hints verkrijgbaar bij de heer Voornhout.

19

20