de ondernemer VERGUNNINGSTELSEL GEWIJZIGD VOOR BEDRIJVEN EN BEROEPEN MET INGANG VAN 02 JUNI 2011

nieuwsbrief nummer 12 juni 2011 verschijnt als drukwerk en pdf

INHOUD • Voorwoord • HI wijzigt vergunningstelsel • K’saba Fair in Para • Gebruik ICT voor de Franse markt • IntEnt Suriname bij YENS • Agrarisch Krediet Fonds • Beth Shalom Appartementen • Agenda erbij • FIPROCO Visverwerkingsbedrijf • Ontmoet onze Bedrijfsadviseurs

de ondernemer VERGUNNINGSTELSEL GEWIJZIGD VOOR BEDRIJVEN EN BEROEPEN MET INGANG VAN 02 JUNI 2011

Voorwoord In deze nieuwsbrief treft u een artikel aan over de recente wijziging inzake vergunningplichtige bedrijven. Hiermee is een goede stap gezet in de liberalisering van de ondernemerswereld. Maar uiteraard moet daarbij bedacht worden dat controle op de naleving van regels en voorwaarden een must zijn als het gaat om de prijs- en kwaliteitsbewaking. Zowel voor de ondernemers alswel voor de consumenten is dit belangrijk. We zien uit naar komende veranderingen!!

voorwoord

De IntEnt-Suriname trein dendert verder : inmiddels heeft een 15e groep (aspirant-) ondernemers in Paramaribo de volledige training van ons afgerond, en start zoals het er nu naar uitziet een 2e groep in Nickerie. Tevens zullen in de komende weken, in het district Para, allerlei activiteiten plaatsvinden om het ondernemerschap , met name in de “cassavesector” ,verder te stimuleren. Het gaat daarbij om onder andere via innovatie en toegevoegde waarde, meer en betere producten voort te laten brengen door ondernemende Surinamers, Paranen in het bijzonder. Een groot struikelblok voor startende ondernemers vormt het verkrijgen van krediet. Reden waarom we hieraan aandacht besteden via een artikel over het Agrarisch Kredietfonds. Daarnaast willen we een ieder ook attenderen op de “Financieringsgids “ die in 2009 door de VSB is uitgegeven. In de komende nieuwsbrieven zullen wij aan dit onderwerp meer aandacht geven, evenals aan de totstandkoming van een Surinaams garantiefonds voor kleine en middelgrote bedrijven. Veel leesplezier en haal er vooral die zaken uit die in het voordeel van uw bedrijf zijn.! Kenneth Woei-A-Tsoi

Met Ingang van 02 juni 2011 is conform het Staatsbesluit van 27 mei 2011, SB 2011 no. 64 "houdende nadere wijziging van het Besluit Vergunningplichtige Bedrijven en Beroepen" (S.B. 1981 no. 147, zoals laatstelijk gewijzigd bij S.B. 2008 no. 36), laatstgenoemd Staatsbesluit gewijzigd. Deze wijziging houdt een liberalisering van het vergunningsstelsel in. Ingevolge artikel 1 onder B van eerder vermeld Staatsbesluit, wordt tevens de door de minister van Handel en Industrie aan de Districtscommissarissen gedelegeerde bevoegdheid, om vergunningen voor de uitoefening van bepaalde economische activiteiten te verlenen, om redenen van efficiëntie en coördinatie van beleid, ingetrokken. Eén en ander houdt in dat alle vergunningsaanvragen voor de hier aangehaalde bedrijven en beroepen derhalve slechts op de Afdeling Bedrijfsvergunningen van het Ministerie van Handel en Industrie moeten worden ingediend. Met ingang van 02 juni 2011 zijn slechts de volgende bedrijven en beroepen vergunningsplichtig: Aannemer van bouw- en/of schilderwerken, winkelier, exploitant van een keuringsinstantie, goud- en zilversmid, pelmolenaar, slager, architect, bankier, wisselkantoren, verzekeraar, kapsalons, ingenieursbureaus, lucht- en watertransportbedrijven (w.o. scheepvaart- en luchtvaartbedrijven), reisbureaus, hotels, motels, pensions, al dan niet mechanisch gedreven pompinstallaties met ondergrondse reservoirs van benzine, dieselolie, mengsel van andere minerale oliën (z.g. pompstations), het verrichten van bespuitings- en/of besproeiingswerkzaamheden door middel van vliegtuigen, amusementsspelen (zoals fietjebal en flipperspelen), fabrikant van alcoholhoudende- en/of niet alcoholhoudende dranken, bedrijven tot vervaardiging van zuurstof, acetyleengas en vloeibare kooldioxide, gasvormige en vloeibare stikstof, beschuit en biscuits, voedingsmiddelen, cement, bouillonblokjes en soepen, eetbare vetten, eetbare oliën, veevoeder, insecticiden en onkruidbestrijdingsmiddelen, insecten- en ander ongediertebestrijdingbedrijf, kunstmeststoffen, tot constructie, vervaardiging en reparatie van stalen respectievelijk plastic vaartuigen, tot fabrieksmatige bereiding van verf en vernis, tarwebloem en tarwemeel, vleeswaren, farmaceutica, verbandstoffen, artikelen voor huishoudelijk gebruik, houtzaagmolens, bedrijven tot verwerking van fruit, vis en visproducten, of ander weefsel, douane-expediteurs (inklaarders). Het voorgaande houdt in dat alle, niet hierboven genoemde bedrijven en beroepen, niet (meer) vergunningplichtig zijn, maar slechts volstaan wordt met verplichte inschrijving in het Handelsregister bij de Kamer van Koophandel (KKF). Voor nadere informatie bent u terecht bij: Ministerie van Handel en Industrie Havenlaan 1 Tel: 402080/403022 tst 1027, 1028, 1029, 1030, 1107 Website: www.minhi.gov.sr

nieuwsbrief nummer 12 juni 2011

de

ondernemer

K’saba Fair in Para Van 29 tot en met 31 juli organiseert de STOCPA (Stuurgroep Ontwikkeling Cassavesector Para) de K'saba Fair op het Coutiri Ressort te plantage Vierkinderen in het district Para. Hiermee willen zij de cassave-branche een prikkel geven om beter tot ontwikkeling te komen. In STOCPA zijn verenigd: IntEnt Suriname, de Stichting Productieve Werkeenheden (SPWE), Parlementariërs van het district Para en andere lokale organisaties. Het Burgerinformatie Centrum (BIC) Para, die als taak heeft positieve ontwikkelingen in het district te helpen promoten, wordt ook nauw betrokken bij dit gebeuren. De coördinator van BIC, Max Moesan, geeft aan dat cassave altijd een grote rol heeft gespeeld in het district Para. "Ten tijde van districtscommissaris Demon was cassave een groot zorgpunt, hij had allang het idee om cassave echt te promoten". De vrouwen van de plantages Republiek, Vierkinderen en Bersaba, die eveneens de belangrijkheid van cassave inzagen, hebben zich dan ook verenigd in ReViBa.

Moesan zegt dat cassave een historisch product is. ''Deze beurs zal de cassaveproducten die we zijn vergeten, terugbrengen. Cassave zal zijn grote bestaansrecht weder opeisen. Hiernaast zal de fair ook zorgen voor een economische push voor andere producten. Er zullen nieuwe producten worden ontwikkeld en dit zal misschien ook een stimulans zijn naar andere mensen die dit zullen zien, zeker de mensen van de plantages die niet weten wat ze allemaal met cassave kunnen doen".

Eén van de doelen van de K'saba Fair is om het product zodanig te versterken dat men op een gegeven moment kan overgaan tot grootschalige export. "Cassave is in trek", zegt Kensenhuis, "als je naar Nederland gaat is het eerste wat mensen vragen: heb je dosie (cassavebrood gevuld met geraspte kokos, red.) gebracht? Heb je cassavebrood gebracht?". Rudolgo Palmtak, ambtenaar bij het commissariaat van Para vult aan: "Wij willen eerst een nationaal product, pas dan gaan we exporteren. Als je naar Brazilië kijkt", vervolgt hij, "dan kunnen we niet aan ze tippen, maar als je kijkt naar de productie van kwak in Suriname, dan heb je niet genoeg om te leveren”. Volgens de beide heren is de Surinaamse kwak in trek, omdat het anders smaakt dan de Braziliaanse. De heer Palmtak meent ook dat wij niet te ver hoeven te zoeken naar afzetmarkten. "Net hier aan de Franse kant is er een markt voor ons. “De vrouwen die kwak produceren verkopen reeds daar hun kwak ".

Het ligt niet in de bedoeling om alleen Paraanse ondernemers te betrekken bij dit evenement. Patrick Kensenhuis, één van de vertegenwoordigers van Para in het Parlement heeft hier zijn mening over. "Bij deze fair willen wij méér ondernemers hebben van Para, maar wat we ook willen zijn nieuwe producten, bij ons gaat het om de promotie en de bewustwording".

succes!

IntEnt Suriname support startende ondernemers

ONDERNEMERSTIP: Het gebruik van ICT voor toegang tot de Franse Markt. 2011, het jaar van de samenwerking, bezuiniging en toereiking naar het buitenland voor zowel de nieuwe ondernemer als de reeds gevestigde bedrijfsleider. Gezien onze ligging in de regio, en de nauwe historische banden met Nederland, zou men verwachten dat de stap naar ondernemerschap in het buitenland slechts een kleine drempel zou moeten zijn. Niets blijkt minder waar, zeker als men praat over de grootste barrière die men tegenkomt ten aanzien van onze oosterburen: de taal. Nieuwe technologieën en vormen van communicatie lijken mensen vanuit de hele wereld dichter tot elkaar te brengen. En toch hebben wij een gevoel van eenzaamheid als wij deze technologieën willen gebruiken ter wille van een samenwerking met een ondernemer in ons buurland. Hoe kun je het gebruik van ICT gebruiken in het voordeel van jouw onderneming als het gaat om toetreden tot de internationale markt? Sinds het aantreden van de nieuwe regering is er een golf van motivatie opgetreden bij ondernemers en bedrijven. De installatie van onze nieuwe ambassadeur in Parijs en de benadrukking om Frankrijk, trendsetter en voortrekker in Europa, te zien als de nieuwe toegang tot de wereldeconomie. Echter zijn wij, door deze zelfde regering, in het nauw gedreven door bezuinigingsmaatregelen en stijgende benzineprijzen. Zomaar een filiaal openen in het buitenland is dus niet een, twee drie geregeld. Het gaat meestal gepaard met grote investeringen en gezien de Franse bureaucratie, kan het nogal wat tijd in beslag nemen voordat er daadwerkelijk iets concreets is opgezet. De vraag is dan: “kan ik als ondernemer een markt toetreden zonder er daadwerkelijk te zijn? ” Ongeacht onze opinie over onze ex-kolonisator, kunnen wij als land dezelfde rol invullen als Nederland hier in het zuidelijk halfrond. Onze ligging in de regio is uniek. Wij zijn lid van de Caricom en zijn tegelijkertijd aan Europa grenzend. Suriname grenst aan zowel, Spaans, Portugees, Engels en Franssprekende landen en heeft een moedertaal dat slechts door een handje vol mensen over de wereld wordt gesproken, het Nederlands. Komt dan ook nog bij kijken dat Frans Guyana geen haven heeft waar grote containers terecht kunnen. Onlangs, in besprekingen, is wel duidelijk gebleken dat Paramaribo voor Frans Guyana, net als Rotterdam voor Europa, het epicentrum wordt van vrachtvervoer over waterwegen. De handels belangen zijn zelfs zo groot dat er een fonds van 17 miljoen is opgezet voor Franse bedrijven in Frans Guyana die een samenwerking aangaan met aangrenzende landen! Helaas hebben wij op de lagere en middelbare scholen geen cultuur aangenomen van leergierigheid en taaldiversiteit. Integendeel, vorig decennia zijn er op de schoolbanken zelfs talen afgeschaft. Dit gebrek aan visie heeft een lange termijnachterstand met zich meegebracht en komt nu ten nadele van de nieuwe en jonge ondernemer. De achterstand wordt alleen maar groter als men gebruik wil maken van ICT. Men kan buitenlandse kranten niet lezen, men kan ‘niet vertaalde’ informatie niet makkelijk terugvinden.

Al met al weet men door deze zelfde ICT wel wat er 9000 km verderop gebeurt in Nederland, maar slechts een handje vol ondernemers weet wie de burgemeester is van Saint Laurent! Het lijkt er af en toe wel op dat ICT ons juist het gevoel geeft dat het ons isoleert in de regio. Dan is nu natuurlijk de vraag: hoe kunnen wij ons profileren? Hoe kunnen wij inspelen op de geweldige vraag en het aanbod die er heerst en dan wel door het gebruik van ICT? Het antwoord: het liften van barrières! Alvorens hierop in te gaan zal men eerst de hand in eigen boezem moeten steken. Het is opvallend dat de meeste websites lijken op percelen; slecht of onregelmatig onderhouden, moeilijk toegankelijk en gebrek aan informatie. Voorbeeld? Zoekt u maar eens naar de productie cijfers van kouseband in het jaar 2010, of de de bijdrage van bedrijf x in de bananen sector. U hoeft slechts op een aantal sites te gaan toebehorend aan de regering en u zult merken dat de laatste cijfers dateren uit 2007-08. Het is dus onnodig te zeggen dat het weergeven van recente informatie van cruciaal belang is, zeker als die van belang kunnen zijn voor buitenlandse ondernemers die verlangen naar cijfers, tabellen en grafieken. Het is natuurlijk van belang dat informatie die wij opzoeken verstaanbaar is voor ons als ondernemer, maar het is eveneens van belang dat onze informatie verstaanbaar is voor de buitenlander, zeker als wij de rol gaan invullen van productie/transitland. Wie een website heeft doet er dus goed aan om de optie aan te brengen om het in meerdere talen te kunnen lezen. De vertaal kosten zijn weliswaar een investering (ongeveer 1000 Srd voor een website als dat van Krasnapolsky) maar de voordelen zijn zeer kostenbesparend. Als de informatie duidelijk is overgedragen op de site, is het een genot voor diegene die naar die informatie zoekt. Hij/zij hoeft dus niet allerlei stappen te ondernemen via de Kamer van Koophandel bijv. om achter diezelfde informatie te komen, een barriere is dus opgeheven. Het is tevens tijdbesparend aangezien die persoon het desbetreffende bedrijf niet hoeft op te bellen om allerlei informatie aan te vragen (met alle frustratie van de taalbarrière) en enkele functies kunnen zelfs de werkzaamheden vergemakkelijken; online reserveringen, vragenformulieren etc. Dit kan allemaal zonder een woord in een buitenlandse taal te hebben uitgesproken. De volgende stap is dan om die informatie naar voren te brengen. Het is weliswaar niet de makkelijkste stap maar enkele bedrijven gaan die uitdaging zeker aan. Zo heeft Frans in Suriname als doel om de informatie uitwisseling tussen beide landen te promoveren door nieuwsberichten te vertalen en evenementen te plaatsen op deze site, alsook het weergegeven van relevante informatie op de business-afdeling van deze site. Maar dat is slechts één van de mogelijkheden. Er zijn nu steeds meer bedrijven die de welgewaagde stap nemen om televisiereclame te produceren in Suriname om die uiteindelijk te laten plaatsen op een Franse zender. Dit proces zal zeker vergemakkelijkt worden nu een samenwerkingsovereenkomst zal worden getekend tussen ATV en Guyane Premier (de grootste zender in Frans Guyana en het Caribische gebied). Frans in Suriname is tevens bezig om de Franse bedrijven dezelfde aanzet te geven voor de Surinaamse markt. M.a.w. hun websites te vertalen naar het Nederlands en die te plaatsen op de website van Frans in Suriname en/of de reclame te plaatsen op de locale markt. Er valt nog veel te doen, maar het gebruik van ICT is een middel dat de ondernemer tijd en geld kan besparen en zichzelf toegankelijk kan maken op de internationale markt zonder fysiek aanwezig te zijn. Hierbij wordt u dus aangemoedigd om de bovengenoemde stappen op te volgen en zoals de Fransen zeggen: il y a du pain sur la planche! (er is brood op de plank) Raymond van Hemert Directeur www.fransinsuriname.com / Tolk Frans

nieuwsbrief nummer 12 juni 2011

de

ondernemer

Presentatie IntEnt Suriname bij Young Entrepreneurs Net Suriname (YENS) Op zaterdag 14 mei werd IntEnt Suriname door YENS uitgenodigd om tijdens hun reguliere vergadering een presentatie te geven. Deze presentatie werd verzorgd door de Directeur dhr. Woei A Tsoi. Het programma van YENS start zoals gebruikelijk om 16.00u. Op dat moment waren er 20 aanwezigen bestaande uit leden van de YENS alsook genodigden. De voorzitter opent de vergadering en geeft de YENS-leden de gelegenheid zich voor te stellen en kort over hun bedrijf / bedrijfsidee te vertellen. Wekelijks wordt er een topic behandeld die voor de YENS-leden van belang is. Ditmaal betrof het ‘ the entrepreneur rollercoaster’ een animatiefilmpje waarbij de verschillende fasen waarin een ondernemer zich bevindt, worden vertoond. Om extra focus te leggen op de fasen van ondernemerschap wordt het filmpje tweemaal vertoond. Steeds weer bekeken vanuit een ander perspectief. Na de vertoning kregen enkele willekeurige aanwezigen de gelegenheid hun mening te geven over de animatiefilm. Een YENS-lid die zelf een landscaping-bedrijf heeft weergaf zijn ervaring in fasen die in het filmpje vertoond werden. Volgens fase 1 werd hij voldoende gemotiveerd door zijn omgeving, in de 2e fase kwamen de financiële problemen, hij raakte bijna failliet. Hij geeft aan op dit moment in fase 3 te zitten waarbij hij nog steeds gemotiveerd is, werkt aan stabilisatie en biedt zichzelf 1 jaar de ruimte om zijn bedrijf te kunnen uitbreiden. Het werd ons tijdens de ‘testimonial’ van deze jonge ondernemer duidelijk dat in Suriname absoluut gesproken mag worden over de aanwezigheid van jong dynamisch ondernemersgeest.

Hierna gaf dhr. Woei A Tsoi een presentatie over IntEnt Suriname. Wie we zijn, wat ons doel is en hoe we denken in te spelen op de behoefte van de YENS. Eveneens werd onze promofilm vertoond waarin 8 IntEnt ondernemers hun bedrijf alsook hun ervaring met de begeleiding vanuit IntEnt weergeven. De presentatie van het IntEnt traject maar meer nog de promofilm had de onverdeelde aandacht van de aanwezigen. Mogelijk doordat het horen van ervaringen van andere ondernemers eerder tot de verbeelding spreekt van ondernemers in spé. Nog onder de indruk van de promofilm werden vragen gesteld met betrekking tot de relatie tussen de ondernemer en IntEnt Suriname na 2 jaar, na de begeleidingsfase. Een andere vraag die gesteld werd had betrekking op de hoogte van de financiering voor de opzet van het bedrijf. Beide vragen werden door de dhr. Woei A Tsoi naar tevredenheid van aanwezigen beantwoord. Ook werd door een YENS-lid, die culinaire tours organiseert, opgemerkt dat het voor haar niet makkelijk was een business te starten. Maar dat ondernemerschap haar na 7 jaar nog steeds boeit, trots alle ups and downs. ‘ De kunst van het ondernemerschap is om de moed niet op te geven’ zegt ze.

Het volgende agendapunt betrof een presentatie van een 24-jarige studente, Mej. Kalimchan, aan de Hogeschool INHOLLAND die op parttime basis haar bedrijfsidee uitoefent namelijk het verzorgen van het decor op kinderfeestjes, met een speciaal thema. De naam die zij voor haar bedrijf bedacht heeft is ‘ Recuerdos’, Portugees voor: herinneringen. Hoewel zij nog niet over een volledig bedrijfsplan beschikt, heeft zij wel een missie en visie voor haar bedrijf bedacht en heeft ook haar marktonderzoek gedaan. Naar aanleiding van haar onderzoek , koos ze voor een gefaseerde aanpak om te komen tot de daadwerkelijke opzet van haar bedrijf. Uit haar presentatie bleek ook dat zij goed op de hoogte is van haar omgevingsfactoren en hoe te werk te gaan met de reeds beschikbare middelen. Zij richt zich nu op kinderfeestjes en wil binnen een paar jaar uitbreiden naar het decoreren voor huwelijken. Ze heeft naast haar studie een fulltime job en voert haar bedrijfsidee op parttime basis uit. Haar ondernemerstip: ‘ als ondernemer moet je jezelf niet onder – of overschatten. Hou je aan de afspraken die je maakt met de klant. Als je weet dat iets niet kan, beloof het niet. Zorg altijd voor een goede back up’.

Haar presentatie werd afgesloten met een applaus en van een der aanwezigen volgde het advies om: ‘Uiteindelijk een keus te moeten maken want ondernemer zijn is een fulltime job’. De presentatie van mw. Kalimchan eindige dicht bij de afsluiting van de vergadering. Alvorens hiertoe over te gaan werd aan dhr. Woei A Tsoi als teken van dank voor de aanwezigheid en de presentatie een presentje door de ondervoorzitter Pamela Mangroelal, uitgereikt. Hierna werd de vergadering door de voorzitter officieel afgesloten en hadden de aanwezigen nog de gelegenheid van gedachten te wisselen. Erbij mag worden vermeld dat de vergadering van de YENS ordelijk verliep en een gedisciplineerde indruk maakte.

Vanessa van Hetten

Wat is het Agrarisch Kredietfonds (AKF)? Het AKF is één van de deelgebieden van het Agrarisch Sector Plan. Het is een fonds waaruit middelen beschikbaar worden gesteld om in de kredietbehoefte van kleinschalige en middelgrote bedrijven in de agrarische sector te voorzien. De middelen worden hoofdzakelijk gevormd uit de verdragsmiddelen. Het fonds heeft een revolverend karakter (= het moet zichzelf terugverdienen en in stand houden). Het AKF bestaat uit een bestuur en een beheerder. Wat is het doel van het AKF? Het AKF heeft tot doel tegen een aantrekkelijk rentepercentage een lening te verstrekken voor een verantwoorde financiering van uitbreidings- en innovatieve investeringen, om zodoende de doelmatigheid van de bedrijfsvoering te verhogen en de concurrentiepositie van de agrarische sector te verbeteren. Met deze lening wordt ook beoogd de agrariër te ondersteunen bij het streven naar vergroting van zijn verdiencapaciteit en kredietwaardigheid, zodat hij na enige tijd (weer) op eigen benen Hoe is het bestuur van het AKF samengesteld? Het bestuur wordt gevormd door: De Voorzitter (vertegenwoordiger Min.v. L.V.V.) Een vertegenwoordiger van het Min. van L.V.V. Een vertegenwoordiger van het Min. van Fin. Een vertegenwoordiger van het Min. van H.I. Een vertegenwoordiger van de Visserijsectortor Een vertegenwoordiger van de Tuinbouwsector Een vertegenwoordiger van de Veeteeltsector Door wie wordt het fonds beheerd? Het fonds wordt beheerd door de Landbouwbank N.V. Deze verstrekt de gelden na goedkeuring van het bestuur. Wie komen in aanmerking voor een lening uit dit fonds? • Kleinschalige en middelgrote bedrijven in de agrarische sector (landbouw, veeteelt en visserij). • Levensvatbare produktieve en innovatieve investeringen. • Primaire produktie en verwerkende industrie • Jonge en vrouwelijke ondernemers in de agrarische sector Niet in aanmerking komen o.a.: • Ondernemers in de rijstsector • Aanvragen voor aankoop van land, voor woningbouw en voor consumptieve doeleinden •Aanvragen voor aflossing van schulden Hoe komt men in aanmerking voor een lening? Door een leningsaanvraag bij de Landbouwbank N.V. in te dienen. Dit vindt plaats d.m.v. een speciaal daarvoor vastgesteld aanvraagformulier (te ver-krijgen bij de Landbouwbank N.V. en haar filialen) met onderliggende stukken z.a.: -

Hypothecair uittreksel Kopie perceelkaart Taxatierapport Uitreksel/nationaliteitsverklaring CBB Bedrijfsplan/prognose Werkgeversverklaring Salarisslip/inkomensstaat KKF uittreksel

Waarmee moet men rekening houden? • Kredieten worden uitsluitend in SRD verstrekt tot een maximum bedrag van SRD 200.000 per bedrijf. • Het RENTEPERCENTAGE van een krediet bedraagt 6.75% PER JAAR OVER HET UITSTAANDE BEDRAG. • Kredietnemers dienen bancaire zekerheid (solvabiliteit, rentabiliteit en liquiditeit) te verschaffen i.h.k.v. het REVOLVEREND KARAKTER van het fonds. • De aflossingsvrije periode is gesteld op max. 6 maanden, afhankelijk van het product of het bedrijfssoort. • De looptijd is MAX. 10 jaar per krediet. • Kredietaanvragen worden in beginsel afgehandeld volgens het fifo-systeem. • De datum van indiening is de datum waarop alle relevante stukken volledig en correct zijn ingediend bij de Beheerder. • Er zullen veldbezoeken worden afgelegd om de verschafte info op haar juistheid te controleren. • Bij elke kredietaanvraag zal er sprake moeten zijn van een eigen inbreng van min. 10% van de leensom. • De kwaliteit van het management en organisatiestructuur van het bedrijf zijn belangrijk. • Er dient een milieueffectenrapportage van de investering plaats te vinden. • Er moet een bedrijfsplanplan of -prognose worden ingediend. • Notariskosten zijn voor rekening van de aanvrager en kunnen eveneens als eigen inbreng worden beschouwd. • Overlegging recent KKF-uittreksel. • STERKTE EN ZWAKTE ANALYSE • EVENTUELE RISICOANALYSE • ALS DEKKING KUNNEN DIENEN: ONROEREND GOED, EEN DEPOSITO-REKENING OF EEN BANK-GARANTIE. DE DEKKINGSGRAAD MOET 100% ZIJN. • BIJ KREDIETEN TOT EEN MAXIMUM VAN SRD 15.000, = KAN OOK EEN AUTO OF EEN AFNAME-CONTRACT ALS DEKKING VOLSTAAN. Hoelang duurt de behandeling van een aanvraag? Binnen 2 maanden na indiening van de aanvraag bij de beheerder beslist het Bestuur daarover. Indien een finaal besluit niet mogelijk is binnen deze termijn wordt de aanvrager via de Beheerder daarvan in kennis gesteld. De beslissingstermijn wordt in dat geval met ten hoogste 1 maand verlengd. Een eventuele afwijzing wordt met redenen omkleed. N.B.: Ter waarborging van het revolverend karakter zal i.h.b. worden gelet op het tijdig voldoen aan de verplichting tot betaling van de rente en het verrichten van de periodieke schuldaflossingen zoals overeengekomen. Er zullen veldbezoeken worden afgelegd om te controleren of de gelden de juiste bestemming hebben gekregen.

nieuwsbrief nummer 12 juni 2011

de

ondernemer

Beth Shalom Appartementen Peter en Liesbeth de Vroome lieten in 2010 have en goed achter in Nederland en vestigden zich in Suriname voor een nieuwe start. Beiden hebben een speciale band met het land: Liesbeth vanwege haar herkomst en Peter vanwege zijn Surinaamse stage aan de Landbouw Universiteit. Samen runnen zij een appartementencomplex te Morgenstond. IntEnt-Suriname in gesprek met Liesbeth.

Peter en Liesbeth de Vroome

I1. Wie bent u en wat doet u in het dagelijks leven? Ik ben momenteel huisvrouw tevens ondernemer. Met steun van Peter, mijn echtgenoot, run ik het bedrijf. 2. Vanwaar het idee om een bedrijf te beginnen? Onze dochter liep in 2004 stage in Suriname en merkte toen dat er een grote vraag van stagiaires was naar goede woonruimte. Peter wilde al heel lang naar Suriname, en bij mij is het vertrouwen intussen ook gegroeid dat we middels een eigen bedrijf hier in ons onderhoud zouden kunnen voorzien. 3. Wat is de naam van uw bedrijf en hoe lang bestaat hij al? Beth Shalom Appartementen. Wij zijn in april 2007 begonnen met de bouw te Morgenstond. We zijn met bedrijfsactiviteiten (reclame maken) begonnen in 2008. 4. Waarmee houdt uw bedrijf zich bezig? Met de verhuur van appartementen. Het complex bestaat uit 5 appartementen met een zwembad. 5. Wie is uw klant? Onze klanten zijn in de eerste plaats Hollandse vakantiegangers. 6. Wat zijn de prijzen van uw diensten? Onze prijzen zijn €150/week/appartement; €600/maand/appartement. Bij langer verblijf dan één maand is korting mogelijk. Elk appartement heeft 1 woonkamer en 2 slaapkamers, gescheiden badkamer en toilet, en een keuken met kookgelegenheid. 7. Welke moeilijke momenten heeft u gehad bij de start van uw bedrijf? Wij kregen te maken met een aannemer die zijn personeel niet goed managede, waardoor het allemaal veel te lang heeft geduurd, en veel te veel geld heeft gekost. Ook de transparantie van bepaalde kosten was geregeld ver te zoeken. Gemaakte afspraken worden door veel mensen niet nagekomen.

8. Wat zijn de opmerkelijke momenten die u binnen uw bedrijf heeft gehad? De ontvangst van onze eerste (proef-) groep gasten in januari 2011. 9. Heeft IntEnt Suriname een rol gespeeld bij het opzetten van uw bedrijf? Een heel grote rol. Tijdens de missie naar Suriname hebben wij ontzettend veel geleerd, hebben contacten gelegd en veel advies gekregen. Ook bij het doorrekenen van het financieel plan. 10. Hoe heeft u de samenwerking met IntEnt ervaren? Zeer prettig! 11. Wat zijn uw toekomst perspectieven? Het realiseren van een stabiel bedrijf dat een redelijk rendement oplevert. 12. Heeft u hints en tips voor startende ondernemers? Als je gaat bouwen, leg dan afspraken met de aannemer notarieel vast. Als je maar even denkt dat het niet gaat volgens jouw voorwaarden, wacht dan niet langer en kap de relatie! Zorg ervoor dat de aannemer continu op de bouwplaats aanwezig is.

Contact gegevens: Beth Shalom Appartementen complex: Arendstraat perc. 1436 , Morgenstond Paramaribo - Noord Tel: +597 8636595 | +597 8523960 Email: [email protected] Website: www.bethshalomappartementen.com

AGENDA ERBIJ Wat heeft u gemist

Wat komt er nog aan...

Certificaatuitreiking groep 15 Paramaribo

Surisamen: Ondernemersdag te Nw. Nickerie op 25 juni 2011.

De 15e groep getrainde ondernemers van Paramaribo mocht op 08 juni jl. hun certificaat in ontvangst nemen. Ditmaal waren er 9 deelnemers die gedurende drie weken ondernemers skills hebben opgedaan.

Activiteiten ivm stimuleren Cassave sector in Para

In de periode juni – december 2011 zullen diverse activiteiten worden ontplooid ter versterking van ondernemers in de Cassave branche. Deze activiteiten zullen worden georganiseerd door de Stuurgroep ontwikkeling Cassave sector Para( StocPa) i.s.m. IntEnt-Suriname en Stichting Productieve Eenheden (SPWE) en het ministerie van Arbeid Technologische Ontwikkeling en Milieu.

Het jongerensecretariaat C-47, SPWE en IntEnt Suriname organiseren op 25 juni 2011 van 10.00 tot 13.00u een ondernemersdag in en naast het Bestuurs Informatie Centrum te Nieuw Nickerie. Er zullen diverse activiteiten plaatsvinden.

Tot en met 26 juli elke dinsdag van 16.00u – 17.00u via RAPAR op de 89.7 FM Komende onderwerpen zijn o.a. - 28 juni Aflevering 6 Personeel en Organisatie - 05 juli Aflevering 7 Financieel - 12 juli Aflevering 8 Certificering Via internet op: www.dbsuriname.com te beluisteren.

Trainingen groep 16 In juli wordt bij voldoende deelname met een 16e training gestart in Paramaribo. Drie weken lang zullen zij onder begeleiding van onze ervaren trainers kennismaken met de regels van het ondernemerschap. Opgave kan nog tot 1 juli 2011.

Presentatie over de potentie van Cassave

Radioprogramma Mi Egi Sani gestart!

Radioprogramma Mi Egi Sani gestart! Radioprogramma Mi Egi Sani: “ Ondernemen begint hier!” Elke dinsdag van 16.00-17.00 uur, te beluisteren via RAPAR op de 89.7 FM Via Internet: www.dbsuriname.com Live stream/89.7 Vanaf 24 mei t/m 26 juli 2011

Op 13 juli 2011 ( onder voorbehoud) is een gepland over de potentie van cassave. Diverse deskundigen zullen dan hun visie hierover delen met beleidsmakers en andere relevante actoren. Deze activiteit wordt in samenwerking met de Vereniging van Economisten ( VES) georganiseerd. Hiermee wordt getracht de awareness en de kennis over de mogelijkheden van cassave en daaruit te vervaardigen producten, te vergroten.

K’saba fair

Van 29 – 31 juli 2011 wordt tijdens de Ksaba fair de aandacht gericht op de diverse producten die van cassave worden gemaakt, met als doel stimuleren van de ondernemers in deze sector. Deze K’saba fair zal gehouden worden te Para – Plantage Vierkinderen in het ressort Coutirie 2. De Stocpa, ondersteund door IntEnt-Suriname en SPWE staan achter de opzet van deze activiteit.

Conferentie Diaspora Toerisme

Op 17 augustus 2011 wordt in de ballroom van Hotel Torarica een conferentie gehouden over de invloed van het Diasporatoerisme voor onze Toerisme-industrie. Deze conferentie wordt georganiseerd door IntEnt-Suriname, Tours en de VES.

SUCCES: IntEnt Suriname support startende ondernemers

FIPROCO VISVERWERKINGSBEDRIJF Fiproco (Fisch Processing Commewijne) is al 22 jaar te Nw. Amsterdam gevestigd en biedt de klant een breed scala aan vis en visprodukten. De eigenaar, Hugo Breinburg heeft samen met zijn partner trainingen gevolgd bij IntEnt Suriname, omdat zij hun bedrijf verder willen uitbreiden. "Nieuw Amsterdam is van oudsher een vissersdorp geweest. Vanaf mijn kinderjaren hield ik van vis en visvangstactiviteiten. Mijn familie was meer in de bouw. Toen ik in de 4e klas van de lagere school zat zei ik tegen de juffrouw dat ik visser wil worden. Ik heb bouwkunde gedaan op de AMTO (Avond Middelbare Technische Opleiding), toen heb ik dat halverwege gelaten en ben begonnen met het vissersvak. Hiermee heb ik in feite mijn hobby en mijn beroep gecombineerd. Ik heb eerst aan garnalenvangst gedaan en ik ben daarna overgestapt op vis. Ik produceer nu gerookte, gezouten, verse vis en eindproducten zoals gefileerde vis en steak", zegt Breinburg. De ondernemer vindt dat het ondernemersklimaat door de jaren heen is veranderd. "In vergelijking met 22 jaar geleden toen ik begon is het nu makkelijker om te ondernemen, want toen ging alles nog primitief. Ik heb veel zelf moeten doen, terwijl er nu veel machines voor handen liggen. Mijn ovens heb ik zelf ontworpen, het is misschien wel de grootste op de markt voor gezouten visproducten".

Ontmoet onze Bedrijfsadviseurs

Andrew Baassaron

Wat is uw achtergrond? Ik heb een technische achtergrond. MBO opleiding genoten in Elektrotechniek (Sterkstroom/Energie), een Bachelor's in Energie Technologie en een Masters in Werktuigbouwkunde (Thermal Systems). Verder ben ik actief in het onderwijs; wetenschapper op de FTeW, bij de studierichting Werktuigbouwkunde sinds 2001. Sinds 2008 actief als trainer, coach en consultant in Project Management; de focus ligt hierbij vnl op het ontwikkelen van PM methodologieën, trainingen en consultancy. Verder ook ondernemer; directeur van een Power Management bedrijf waar wij elektrotechnisch installatiewerk doen en Power Management Solutions aanbieden aan klanten. Hoe lang bent u al betrokken bij IntEnt? Ik zit minder dan een jaar bij IntEnt. In oktober van het vorige jaar ben ik bij IntEnt als bedrijfsadviseur gestart. Wat is uw rol als bedrijfsadviseur bij IntEnt Suriname?

Breinburg wil zijn visverwerkingsbedrijf in de toekomst uitbreiden, er zijn alleen nog enkele obstakels waardoor hij zijn plannen nog niet kan realiseren. "Ik wil een betere kwaliteit", zegt hij, "ik wil groter en beter worden en ik wil nieuwe producten erbij. Ik heb al jaren het idee de traditionele ‘Terie’ (kleine gezouten visjes die meestal met veel peper wordt klaargemaakt, red.) anders te doen, zodanig dat de klant minder werk eraan heeft. Ondanks het feit dat hij een ervaren ondernemer is, is hij toch de mening toegedaan dat hij veel heeft opgestoken van de training bij IntEnt. "Wij hebben beter leren plannen, we deden het al en we dachten dat we het heel goed deden, maar nu hebben wij gezien dat het beter kan" motiveert Breinburg. "Ik heb heel veel gehad aan de adviezen van de trainers, bijvoorbeeld dat je niet alleen maar aan het werk moet denken, maar ook aan je gezondheid. Ik heb ook geleerd dat je niet meer moet uitgeven dan je verdient", vervolgt hij. Aan ondernemers die in de startblokken staan geeft hij mee: "Begin niet te groot, begin stapvoets, pas als je het goed onder de knie hebt kan je groter gaan".

De nieuwsbrief van IntEnt – Suriname verschijnt 6x per jaar. Hoofd-eindredactie: Kenneth Woei A Tsoi Tekstbijdragen voor deze editie: Kenneth Woei A Tsoi, Josta Bauw, Raymond van Hemert, Vanessa van Hetten en dhr. Kirpal Fotografie: Vanessa van Hetten en Josta Bauw Raymond van Hemert, Peter en Liesbeth de Vroome Vormgeving : STAS international Drukwerk : Leo Victor Oplage: 500 exemplaren Redactieadres: Postbus 13400, Paramaribo Suriname Henck Arronstraat # 32 A Tel: + 597 472825 – Fax: + 597 521193 www.intent-suriname.com – [email protected]

Ik kom in beeld als een kandidaat IntEnt klant zich meld die een bedrijfsplan wil schrijven welke nodig is om een eigen bedrijf op te zetten. Mijn rol bestaat vnl uit het adviseren en begeleiden van deze klant bij het produceren van zijn/haar bedrijfsplan. Wat trok u aan om bij IntEnt als bedrijfsadviseur aan de slag te gaan? Vooraleerst de uitdaging om ook zelf op deze unieke manier professioneel een bijdrage te leveren aan het stimuleren van onze productiesector in Suriname. Een bedrijf/ onderneming heeft pas goede kans van slagen in deze globaliserende wereld als er een goed uitgewerkt plan ten grondslag ligt. Heeft u nog een tip voor de ondernemer? Ik wil de vooral de startende ondernemer meegeven dat ondernemen niet altijd van een leien dakje gaat. Het is goed te weten dat een van de belangrijke eigenschappen van de ondernemer is 'de capaciteit om met tegenslagen om te gaan'. Sommige mensen omarmen moeilijkheden; ze houden ervan én kunnen deze overwinnen. De beste ondernemers zijn degenen die een probleem eigen maken en niet loslaten voor het opgelost is. Het is nooit iemand anders' schuld. Ze hebben een positieve attitude naar het probleem toe en combineren dat met doelgericht werken en vastberadenheid.