RAADSVOORSTEL : NV DOS / overkapping ijsbaan De Scheg Raadsvergadering : 23 september 2009 Politieke markt d.d.: Agendapunt : 4 Portef.houder : Voorstelnummer : 206569 BenW-besluit d.d. : Eenheid : Ruimte en Samenleving Onderwerp
9 en 23 september 2009 wethouder Hiemstra 18 augustus 2009
Voorstel 1. De Schegvisie en de rapportage De Scheg, alles onder één dak voor kennisgeving aan te nemen; 2. De NV DOS een geldlening van € 815.000 te verstrekken voor de financiering van de installatietechnische aanpassingen ter beperking van de energievraag; 3. Het college van burgemeester en wethouders te verzoeken met de NV DOS een leningovereenkomst te sluiten; 4. De NV DOS eenmalig € 3.500.000 op basis van een nader uit te werken definitief ontwerp beschikbaar te stellen, onder aftrek van een thans beschikbaar te stellen voorbereidingskrediet van € 340.000, voor de investering in de overkapping van de ijsbaan en dit te dekken uit de reserve gemeentelijke investeringplanning en de provinciale bijdrage; 5. Het college van burgemeester en wethouders te machtigen de middelen voor de overkapping op basis van een nader uit te werken definitief ontwerp aan de NV DOS ter beschikking te stellen en de raad daarover te informeren; 6. De reeds in de begroting 2009-2012 structureel gereserveerde middelen voor groot onderhoud en energielasten, zijnde € 332.000, toe te voegen aan de subsidiegelden voor de NV DOS; 7. De begroting 2009 te wijzigen. Inleiding In de begroting is een bedrag van € 3,5 miljoen, waarvan € 500.000 uit provinciale middelen, gereserveerd in de reserve gemeentebrede investeringplanning (RGI) voor het overkappen van de ijsbaan. Tevens zijn extra structurele gelden gereserveerd, zijnde € 332.000 (€ 250.000 + € 82.000), ten behoeve van de jaarlijkse onderhouds- en energiekosten. De Raad heeft op 11 juni 2008 een motie aangenomen waarin zij aangeeft eerst nader onderzoek te willen alvorens definitief te besluiten tot inzet van de extra gelden. De directie en Raad van Commissarissen van de NV DOS hebben in samenwerking met Witteveen + Bos een nader onderzoek uitgevoerd mbt de ijsbaan en ons college daarover gerapporteerd. Dat onderzoekrapport is ook voor de raad beschikbaar. De verkennende studie die is uitgevoerd gaat ondermeer uit van een dakconstructie die een combinatie is van het huidige dak boven de 400 meterbaan en een lichte draagconstructie met een afgespannen doekbedekking. Het middenterrein wordt verdiept en uitgebreid en de openingen in de zijmuren worden gedicht met glas. Daarnaast wordt er flink geïnvesteerd in de technische installaties van ijsbaan en zwembad om een grote energiebesparing te bereiken. De overkapping biedt de wenselijke comfort- en kwaliteitsverbetering, maar is ook wenselijk vanuit duurzaamheid en veiligheid en om financiële redenen. De overkapping zorgt voor betere sportmogelijkheden in de wintermaanden voor de ijsbaan en voor betere benutting van het zwembad in de zomermaanden. Op 23 december 2008 heeft het college ingestemd met de begroting van de NV DOS voor 2009. Het college heeft ingestemd met een voor 2009 niet sluitende begroting (met name wegens omzetderving ijsbaan), maar daarbij richting de NV DOS aangegeven dat bij de te ontwikkelen Scheg- en ijsvisie (incl. overkapping van de ijsbaan) de mogelijkheden voor een sluitende meerjarenbegroting moeten worden bijgevoegd, inclusief mogelijkheden voor een opbouw van eigen vermogen. De NV DOS heeft de visies, inclusief meerjarenbegroting aangeleverd. De vraagpunten van de Raad en het college zijn hierin verwerkt. Beoogd resultaat Het leveren van een aantrekkelijk aanbod van ijsbaan en zwem faciliteiten. Realisatie van de overkapping, installatietechnische aanpassingen en het invoeren van nieuwe concepten leidt tot een stijging van bezoekersaantallen en, uiteindelijk, tot een beperkt positief vermogensopbouw door de NV DOS.
2
Kader De Raad heeft op 11 juni 2008 verzocht om een nader onderzoek naar de overkapping. Het college heeft de NV DOS de opdracht gegeven een bedrijfsplan op te stellen waarin drie aspecten nader zijn uitgewerkt: op orde brengen huidige bedrijfsvoering, weersonafhankelijk maken ijsbaan en overige potentiële aanpassingen, visieontwikkeling op de totale accommodatie. Argumenten Hieronder worden kort de argumenten gegeven bij de drie aspecten uit het bedrijfsplan (Scheg- en IJsvisie) Visie De NV DOS heeft een heldere Scheg- en ijsvisie opgesteld die aansluit bij de gemeentelijke opdracht. Beleving in beweging is het motto. De NV DOS beschrijft in haar visie de kansen om haar gasten een totaalproduct op het gebied van sport, onderwijs en cultuur aan te bieden in een multifunctionele accommodatie. Binnen de Scheg wil de NV DOS de verblijfsduur van de gasten verlengen , maar ook andere doelgroepen (b.v. jongeren en de groeiende groep senioren) beter benaderen. Tevens wil de NV DOS zich meer als kennis- en informatiecentrum presenteren waar alle inwoners terecht kunnen met vragen, adviezen, ondersteunings- en informatieverzoeken op het gebied van sport, bewegen en gezondheid. Bedrijfsvoering Installatietechnische aanpassingen De energiekosten zijn in 4 jaar tijd met 76% toegenomen. De huidige installaties zijn destijds weinig energetisch verantwoord uitgevoerd. Een veelheid aan energiebesparende maatregelen kunnen per direct uitgevoerd worden en leveren een jaarlijkse besparing van € 137.000 op. Gezien het directe en grote rendement wordt voorgesteld om hiermee zo snel mogelijk te starten en hiervoor een leningsovereenkomst voor een bedrag van 815.000 euro met de NV DOS af te sluiten. De investeringen zorgen naar verwachting voor een energiebesparing van 300.000 m3 gas per jaar en 1 miljoen kWh elektriciteit en een CO2 reductie van 1000 ton. Zomer- en wintertuin en kansen in de horeca-exploitatie. Een weersonafhankelijk en verlaagd middenterrein biedt mogelijkheden om concepten uit te werken die tot een toename van de bezoekersaantallen kunnen leiden. De NV DOS heeft hierbij met name gekeken naar de mogelijkheden van een zomer- en wintertuin. Hiermee kan zowel in de zomer als de winter meer gedaan worden met het middenterrein van de ijsbaan. Het eerste onderzoek naar het concept zomer- en wintertuin is veelbelovend. Ervaringen elders leren dat hiermee meer bezoekers getrokken kunnen worden. De directie van de NV DOS houdt in haar aangepaste meerjarenperspectief vooralsnog rekening met een beperkt structureel verbetereffect op de begroting. De NV DOS wordt verzocht deze verkenning verder uit te werken tot een voorlopig –en daarna definitief ontwerp. Ook heeft de directie aangegeven mogelijkheden te zien de horeca-exploitatie te verbeteren (+ € 12.500). Samen met voordelige effecten uit winter- en zomertuin concepten (+ € 40.000) wordt minimaal een structureel voordelig effect op de exploitatie van € 52.500 verwacht. Overkapping De ijsbaan verliest bezoekers aan o.a. de nieuwe ijsbaan in Enschede. De verwachting is dat de overkapping dit verminderd, door dat het comfort en de kwaliteit van het ijs verbetert, waardoor er snellere tijden geschaatst kunnen worden en ook het ijsseizoen kan worden verlengd. Bovendien is nu het bezoek bij slecht weer, zoals harde wind en regen vaak aanzienlijk lager en dat effect wordt met de overkapping tegen gegaan. Ook geeft de overkapping de mogelijkheid om nieuwe bezoekers met nieuwe ijsactiviteiten te trekken, bijvoorbeeld om daarmee de jeugd in contact te brengen met de schaatssport en meer vermaak te bieden. De veiligheid neemt toe doordat kinderen meer gebruik kunnen maken van het middenterrein en niet op de 400 meter baan hoeven, samen met de snelle rijders. De gedachte overkapping van de ijsbaan is een unieke oplossing in Nederland en daarbuiten. Van meer ‘traditionele’ vormen van overkappingen (stalen of houtenspanten) wordt in het rapport van de NV DOS aangegeven dat deze tot fors hogere investeringskosten leiden en minder bij de sfeer van De Scheg passen. Een doekconstructie wordt als de financieel meest gunstige / haalbare optie voorgesteld, die ook aansluit op de resterende levensduur van de ijsbaan (20-25 jaar). De overkapping zorgt voor minder geluidsoverlast naar de omgeving en verruimt de geluidsmogelijkheden.
3
Nadrukkelijk wordt hierbij opgemerkt dat de door de NV DOS aangeleverde getallen en bedragen met betrekking tot de overkapping indicatief zijn. Bij de uitwerking in een voorlopig ontwerp zal moeten blijken of de overkapping en de overige maatregelen daadwerkelijk voor de indicatief aangegeven € 3,4 miljoen uitgevoerd kunnen worden. De overkapping zal een positief effect op de exploitatie hebben. Opbrengsten zullen weer licht stijgen (€ 37.000) en de overkapping levert een energiebesparing op van € 43.500. Tezamen een verbeterd exploitatieresultaat van € 80.500. De NV DOS geeft in haar stukken duidelijk aan dat de overkapping een onderdeel is van een totaal concept op De Scheg. Een overkapte ijsbaan biedt mogelijkheden om de ijsbaanruimte in de vorm van een zomertuin exploitatie bij het zwembad deel te betrekken waarmee zowel de druk op het zwembad vermindert en er meer mensen in de zomermaanden De Scheg kunnen bezoeken. Draagvlak In de raadsvergadering van 11 juni 2008 bleek dat er een groot draagvlak is om tot overkapping van de ijsbaan over te gaan, maar dat de raad daarvoor nog wel het nodige verder uitgewerkt wilde zien. De huidige stukken geven voldoende vertrouwen in de toekomst visie van de NV DOS en de wijze waarop zij dit proces oppakken. Echter, verdere uitwerking in een voorlopig ontwerp is noodzakelijk alvorens tot definitieve besluitvorming over te kunnen gaan. Wij verzoeken uw raad die nadere uitwerking aan ons college te mandateren en wij zullen uw raad daarover te zijner tijd te informeren. Financiële consequenties De overkapping van de ijsbaan is wenselijk om de NV DOS de mogelijkheid te bieden zich verder te ontwikkelen en nieuwe concepten op te zetten. Enkel het realiseren van een overkapping leidt niet tot een structureel sluitende meerjarenbegroting, een van de grootste bedreigingen is de stijging van de energieprijzen. Mede vanuit duurzaamheid zijn door de NV DOS een aantal aanvullende voorstellen gedaan. Hierbij wordt het volgende voorgesteld. Installatietechnische aanpassingen De kosten voor de installatietechnische aanpassingen bedragen € 815.000. Deze maatregelen leveren volgens ingenieursbureau Witteveen + Bos direct een jaarlijkse energiebesparing van € 137.300 op. Voorgesteld wordt om een geldlening van € 815.000 met een looptijd van 15 jaar tegen 5% rentevast te verstrekken. De kapitaallasten voor de exploitatie zijn in onderstaand overzicht meegenomen. -
Overkapping De NV DOS geeft in haar berekeningen, gebaseerd op een verkennende studie van het ingenieursbureau Witteveen + Bos aan dat de overkapping naar verwachting € 3,4 miljoen gaat kosten. Dit kan uitgevoerd worden binnen de beschikbare € 3,5 miljoen.
Effect op meerjaren begroting Bovenstaande heeft onderstaande effect op de meerjarenbegroting. Bij de vastgestelde begroting wordt hierbij uitgegaan van de meerjaren begroting die de NV DOS bij haar begroting 2009 heeft aangeleverd. Meerjarenbegroting ( x € 1.000) Vastgestelde begroting 2009 t/m 2013 Weersonafhankelijk maken ijsbaan Energiebesparende maatregelen Kapitaallasten energiebesparende maatregelen Zomer- en wintertuin Horeca opbrengsten Verbetering opbrengsten Aangepaste nieuwe meerjarenbegroting
2009 -172
-172
2010
2011
2012
-222 40 137 -95 10
-212 81 137 -92 40
-201 81 137 -90 40
30 -100
30 -16
30 -3
2013 -212 81 137 -87 40 13 30 2
4
Toelichting op het meerjarenperspectief. Het geraamde tekort voor 2009 van € 172.000 kan worden afgedekt met middelen die in de gemeentebegroting zijn gereserveerd. In de jaarrekening 2008 van de gemeente is een reservering van € 175.000 voor een verwacht tekort op de jaarrekening 2008 van de nv DOS overgeheveld naar 2009 omdat de NV DOS een positief jaarresultaat 2008 kon presenteren van € 53.000. De reservering van € 175.000 kan nu worden ingezet ter dekking van het verwachte negatieve resultaat 2009. Voorshands blijft dit budget bij de gemeente gereserveerd in afwachting van de jaarrekening 2009. Wanneer het definitief ontwerp voor de overkapping beschikbaar is, zal door de directeur van de NV DOS een voorstel aan ons college worden aangereikt voor het oplossen van het eenmalige tekort 2010 (een mogelijkheid is dat er financiële ruimte resteert binnen de beschikbare € 3,5 mln. subsidie voor de overkapping). Een verbetering van de bedrijfsopbrengsten van structureel € 30.000 op basis van jaarresultaten 2008 is tevens in het aangepaste meerjarenperspectief opgenomen De NV DOS zal de vervanging van de investeringen in de energiemaatregelen en dakconstructie in het vervangingsschema opnemen. Er zijn een aantal kansen en risico’s die op termijn van invloed kunnen zijn op de exploitatieresultaten. Kansen 1. De directie van de NV DOS werkt het concept zomer- en wintertuin nader uit en zal de resultaten daarvan presenteren als ook het definitief ontwerp voor de dakconstructie gereed zal zijn. 2. De directie van de NV DOS ziet mogelijkheden om betere exploitatieresultaten uit de horecavoorzieningen te halen. Eind 2012 loopt het huidige horecacontract (20 jaar) af. 3. Eind 2010 lopen de energiecontracten af. Afhankelijk van de energieprijs op dat moment kan er sprake zijn van een gunstig dan wel negatief effect op de begroting. Risico’s 1. Onzeker is of de huidige economische crisis effect zal hebben op het bezoekersaantal. Tot nu toe is dit nog niet het geval. 2. in 2010 lopen de energiecontracten af. Afhankelijk van de energieprijs op dat moment kan er sprake zijn van een gunstig dan wel negatief effect op de begroting. Aanpak/uitvoering - September 2009 afsluiting geldleningovereenkomst NV DOS - gemeente Deventer; - September 2009 verzoek aan NV DOS om tot een voorlopig ontwerp voor de overkapping en het concept zomer/ winter tuin te komen; - Eind 2009/ begin 2010 definitieve besluitvorming over de bouw van een overkapping door het college; - De NV DOS zal als opdrachtgever fungeren voor zowel de voorbereidingsfase als de realisatie van de overkapping.
Burgemeester en wethouders van de gemeente Deventer, de secretaris, de burgemeester,
drs. A.L.C.S. Lantain
ir. A.P. Heidema
RAADSBESLUIT Onderwerp
: NV DOS / overkapping ijsbaan De Scheg
Raadsvergadering : 23 september 2009 Agendapunt : 4 Voorstelnummer : 206569 Eenheid : Ruimte en Samenleving
Politieke markt d.d.: 9 en 23 september 2009 Portef.houder : wethouder Hiemstra BenW-besluit d.d. : 18 augustus 2009
De raad van de gemeente Deventer, Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders d.d. 18 augustus 2009 nummer 206569, eenheid Ruimte en Samenleving;
BESLUIT
1.
De Schegvisie en de rapportage De Scheg, alles onder één dak voor kennisgeving aan te nemen;
2.
De NV DOS een geldlening van € 815.000 te verstrekken voor de financiering van de installatietechnische aanpassingen ter beperking van de energievraag;
3.
Het college van burgemeester en wethouders te verzoeken met de NV DOS een leningovereenkomst te sluiten;
4.
De NV DOS eenmalig € 3.500.000 op basis van een nader uit te werken definitief ontwerp beschikbaar te stellen, onder aftrek van een eerder beschikbaar te stellen voorbereidingskrediet van € 340.000, voor de investering in de overkapping van de ijsbaan en dit te dekken uit de reserve gemeentelijke investeringplanning en de provinciale middelen;
5.
Het college van burgemeester en wethouder te machtigen de middelen voor de overkapping op basis van een nader uit te werken definitief ontwerp aan de NV DOS ter beschikking te stellen en de raad daarover te informeren;
6.
De in de begroting 2009-2012 structureel gereserveerde middelen voor groot onderhoud en energielasten, zijnde € 332.000 toe te voegen aan de subsidiegelden voor de NV DOS;
7.
De begroting 2009 te wijzigen.
Aldus vastgesteld in de openbare raadsvergadering van 23 september 2009 De raad voornoemd, de griffier,
drs. A.G.M. Dashorst
de voorzitter,
ir. A.P. Heidema
