DE NIEUWE STADSECONOMIE KENNIS & KUNDE OP DE STADSCAMPUS

DE NIEUWE STADSECONOMIE KENNIS & KUNDE OP DE STADSCAMPUS

Bericht van B&W Het (voorlopig) afhaken van Fontys als vestiger in de Spoorzone geeft een probleem, maar is ook een kans. Het noodzaakt de programmering in het centrale deel van de Spoorzone, de Stadscampus, te heroverwegen, maar biedt ook een kans om de economische betekenis van de ontwikkeling van de Spoorzone voor de stad Tilburg (nog) meer profiel te geven. Dat sterkere profiel is nodig om de vernieuwing van de diensteneconomie in onze stad ook daadwerkelijk gestalte te geven, maar dan zal wel gezocht moeten worden naar een opzet en een vestigingsmilieu dat past bij de huidige tijd en dat ook aansluit bij het MKB georiënteerde profiel van de Tilburgse stadseconomie.

02

Een Stadscampus met alleen maar grote kantoorvestigers ligt qua marktomstandigheden niet voor de hand, maar is ook onwenselijk. Onwenselijk omdat het er juist om gaat in de Spoorzone een plek te bieden voor de “nieuwe gazellen”, de doorgroeiers in de diensteneconomie van onze stad. En dat te doen op een manier dat de Stadscampus een interessant brandpunt wordt. Het KennisPlus profiel waar eerder voor gekozen is, wordt in deze studie aangevuld met twee nieuwe accenten. Eén accent gericht op organische groei/ gentrification en een accent gericht op accommoderen van volwassen vitale bedrijven in het MKB- segment dat Tilburg zo kenmerkt. De heroriëntatie op de Stadscampus, het centrale deel van de Spoorzone, zoals die in deze studie is verricht, bevat een aantal interessante bouwstenen om een doorstart mogelijk te maken. Deze bouwstenen dienen als handreiking aan de toekomstige coalitiepartners.

03

Vooraf......... 2014 is het jaar waarin de volgende stap wordt gezet in de ontwikkeling van de Spoorzone. Sinds 2010 is de oude werkplaats van de NS opengesteld en onderdeel van de stad geworden. In een korte tijd is het gebied, dat tot die tijd geïsoleerd lag, ontdekt en in bezit genomen door de bewoners van Tilburg. Nieuwe initiatieven zijn er opgebloeid, zowel van tijdelijk als van permanent karakter. Evenementen, bijeenkomsten, creatieve bedrijven en horeca trekken steeds meer mensen naar het gebied. In oktober 2014 zullen de passages onder het spoor zijn voltooid en in 2015 in gebruik genomen. Dan is de afstand naar de binnenstad nog kleiner geworden.

04

2014 is ook het jaar waarin de volgende stap wordt gezet in de ontwikkeling van de Spoorzone. Als de doorsteek door de spoordijk een feit is, ligt de Stadscampus perfect ontsloten. De kansen voor de ontwikkeling van de kop van de strook die begint met het noordelijke stationsplein en eindigt met de Koepelhal, moeten worden benut. Hier krijgt de nieuwe kennissamenleving gestalte wanneer bibliotheek, stadshal met het nieuwe werken en wonen in één ontwikkeling tot stand komen. De Stadscampus fungeert als schakel tussen de binnenstad en de Spoorzone. De beschreven ontwikkelingen nopen tot een heroriëntatie op de programmering van de Stadscampus. De combinatie van een sterker economisch programma bedoeld voor de nieuwe groeiers in de stedelijke diensteneconomie (Tilburg Trade Center) met het eerder gekozen KennisPlus profiel biedt kansen. Daarnaast dient de ruimte van spontane (tijdelijke) economische ontwikkelingen in de bestaande gebouwen ten volle te worden benut. De Stadscampus is een haalbaar ontwikkelconcept; door in te zetten op de Stadscampus in en bij de LocHal blijft er volop ruimte voor toekomstige (onderwijs-)partijen die bij deze ontwikkeling willen aanhaken.

05

320

De Spoorzone voegt een extra, nieuwe sfeer toe aan de binnenstad, en legt tegelijk een sterke verbinding met het noorden van de stad.

06

07

Met de Spoorzone wordt de binnenstad van Tilburg bijna 20% groter. Hoewel de spoorlijn een ruimtelijke barrière blijft, zorgen de verbindende tunnels straks voor directe looproutes naar de Heuvel, het kernwinkelgebied en het mooie centrumgebied langs de Stationsstraat. Afstanden zijn klein, en toch bestaat de binnenstad uit heel verschillende milieus en sferen. Het uitgaansgebied bij de Heuvel en het Veemarktkwartier, de hoofdwinkelstraten, het culturele kwartier bij de Paleisring, het gemengde woongebied aan de westkant en het steeds stedelijker wordende stationsgebied. De Spoorzone voegt daar een extra, nieuwe, sfeer aan toe, en legt tegelijk een sterke verbinding met het noorden van de stad.

De opgave “Het College van B&W van Tilburg heeft uitgesproken om voor de ontwikkeling van de Stadscampus in de Spoorzone een bredere programmatische verkenning voor de Spoorzone uit te voeren, in relatie tot ontwikkelingen en gebieden elders in de stad. Het College heeft behoefte aan nieuwe energie en denken in kansen, maar hoedt zich voor een al te snelle vlucht vooruit en de valkuil van korte termijn invullingen die de langere termijn ontwikkeling kunnen belemmeren.” De opgave is om kennis en creativiteit samen te brengen in de Spoorzone. Hiervoor is voldoende kritische massa 08 nodig; kritische massa in de zin van een volwaardig, compleet programma wat iedere Tilburger jaarlijks meerdere malen naar het gebied moet kunnen brengen. De ambitie voor de bibliotheek van de toekomst moet zijn om samen met haar partners minimaal 800.000 bezoekers jaarlijks te ontvangen. Dat betekent heel veel voor de Spoorzone. Het genereert dan dagelijks voldoende levendigheid om andere gebruikers, functies en bestemmingen mee te verbinden. De bibliotheek moet evenwel onderdeel zijn van een breder concept. De Stadscampus biedt bij uitstek ook de 1

gelegenheid om de “nieuwe gazellen” in de diensteneconomie een plek te bieden, waar deze bij het station in een kennisomgeving kunnen groeien. Ten opzichte van de eerdere ideeën leidt dit tot een verbreding van de programmering; net zoals inmiddels de kansen zichtbaar worden van het benutten van bestaande gebouwen in de Spoorzone voor startende economische activiteiten.

Nieuwe vormen van werken passen in de Stadscampus. Om de kwaliteiten van het nieuwe werken in de dienstverlening te koppelen aan de bibliotheek van de toekomst is een geïntegreerde ontwikkeling nodig.

De Stadscampus is de verzamelnaam voor een cluster functies rondom de bibliotheek. Hierin is plaats voor diensten, bedrijven en instellingen die het kennissegment verrijken met moderne vormen van werken en dienstverlening. De beoogde versterking van het programma ligt met name in het toevoegen van een nieuw kantoorconcept, bedoeld voor groeiende MKB bedrijven in de Tilburgse stadseconomie. Het gaat om een verzamelgebouw te zien als een moderne versie van het Rotterdamse Groothandelsgebouw. Te ontwikkelen in een slimme vorm van publiek private samenwerking samen met onze partner in de gebiedsontwikkeling. Mogelijke initiatieven zoals de bank van de toekomst kunnen daarin een plek vinden, maar ook in andere steden al toegepaste formules zoals Spaces of Seats 2 Meet zijn hier 2

3

denkbaar. Net zoals individuele bedrijven daar een plek in kunnen vinden. De combinatie met de stadshal en de bibliotheek geeft profiel aan de ontwikkeling en de attractiviteit van het Tilburgs Trade Center als concept. Een toevoeging van een multifunctioneel gebouw waarin studenten kunnen wonen, maar dat ook in de tijd kan omgezet worden naar een hotel of een andere (woon-)functie, completeert de functiemix. Om de kwaliteiten van het nieuwe werken in de dienstverlening te koppelen aan de bibliotheek van de toekomst is een geïntegreerde ontwikkeling nodig. Het KennisPlus profiel introduceert een immer levendige stad, waarin de hele dag kennis wordt uitgewisseld en ontwikkeld. Deze kennissamenleving past bij Tilburg. Met 27.000 studenten en 15.000 ROCleerlingen, samen meer dan 20% van de stadsbevolking, is er een enorm creatief potentieel in de stad aanwezig.

09

De Spoorzone kan voor die kracht een grote rol spelen, die al is ingezet met de totstandkoming van TalentSquare aan de zuidzijde van het spoor. De ontwikkeling van de Stadscampus kan een nog meer onderscheidend gebiedsconcept opleveren. 4

KennisPlus + nieuwe economie Al bij de start van de ontwikkeling van de Spoorzone is ingezet op een concept waarin creativiteit, onderwijs, kennis en ontmoeting samenkomen. De authentieke sfeer, maar ook de geheimzinnigheid van het gebied, waren al direct aanleiding voor een onderscheidend, maar tegelijk ook sterk aanvullend, profiel. Het profiel van de Spoorzone is gebaseerd op de synergie die het kennisprogramma en de nieuwe diensteneconomie samen opbrengen. Tilburg heeft zich - alleen, maar ook in de regionale samenwerking - geprofileerd als internationale kennisstad waarin enkele sectoren sterk aanwezig zijn. Te 010 noemen zijn techniek en technisch onderhoud, sociale innovatie, duurzaamheid, zorg en vrije tijd. Het profiel als kenniscentrum ligt in Tilburg echter nog niet in de binnenstad, maar bijvoorbeeld op de Universiteitscampus en op Stappegoor. De Spoorzone biedt de gelegenheid tot het vestigen van een kenniscomplex direct in het centrum en direct bij het station. Het KennisPlus profiel geeft uitdrukking aan het groeiend belang van de kenniseconomie, en bouwt voort op twee belangrijke pijlers van de stad: een zeer goede infrastructuur op het gebied van kennis en de onderwijstraditie die Tilburg sinds de 19e eeuw kenmerkt. 5

II passage in het gebied zou kunnen vestigen.

Het KennisPlus profiel is voor verschillende functies doorgewerkt. Er binnen passen (nieuwe) vormen van onderwijs, bijvoorbeeld gericht op excellente studenten, internationaal onderwijs, moderne vormen van voortgezet onderwijs of kennisverbreding. Vergader- en congresfaciliteiten horen daarbij, maar ook nieuwe vormen van werk- en studieplekken en een Studentencentrum, zoals onlangs door de Studentenraad is bepleit. Het “leven lang leren” in de praktijk gebracht.

KennisPlus moet worden opgevat als de vormgeving van een netwerkmaatschappij, van een omgeving waarin educatie, kennisdeling, innovatie, waardecreatie en betekenisgeving verbindende factoren zijn. Daarmee kan de Spoorzone met een geheel eigen identiteit zijn plek vinden in het centrum van Tilburg: een Stadcampus die er toe doet, een plek van kennis en een krachtbron van nieuwe economische activiteiten.

Er liggen aanknopingspunten om dit type (commerciële) activiteiten toe te voegen aan het programma zodat de bibliotheek nog meer rendement op zal leveren. Net zoals op termijn een (hoger) onderwijsinstelling zich ter hoogte van de Willem

De Spoorzone biedt de mogelijkheid om kennis en innovatie opnieuw een plek te geven in de binnenstad. De Spoorzone schept een vestigingsklimaat voor instellingen waarin allianties worden gevormd die bijdragen aan een nieuw stedelijk kennisklimaat. Met zowel een economische als ook een belangrijke sociaalculturele betekenis. Binnen dit profiel is een moderne bibliotheek de perfecte verbeelding.

6

7

KennisPlus ..de vormgeving van een netwerkmaatschappij, van een omgeving waarin educatie, kennisdeling, innovatie, waarde creatie en betekenisgeving verbindende 011 factoren zijn.

8

Bibliotheek van de toekomst Om vitaal te blijven als instelling staat de bibliotheek voor een grote uitdaging. Deze bestaat uit een combinatie van succesvolle digitalisering en inspelen op de informatiesamenleving. De behoefte aan kennis en lezen verandert niet door de digitaliseringtrend.

zal de bibliotheek vitaal kunnen blijven als maatschappelijke instelling. Hierbij zijn creatieve oplossingen denkbaar, zoals een combinatie van een aantrekkelijke presentatie, nauwe samenwerking in de regio en met maatschappelijke partners, het binden van doelgroepen als ZZP’ers en scholieren en investeringen in digitalisering. De unieke verbinding van fysieke en digitale kennis, en de brede toegankelijkheid voor iedereen, maakt de bibliotheek tot een belangrijke kern in de stedelijke netwerken.

In recent onderzoek is bevestigd dat de bibliotheken van de toekomst vooral een ontmoetings- en uitwisselingsplaats zijn, waar boeken, ook digitaal, de basis vormen. De bibliotheek is het forum van de 21ste eeuw. De bibliotheek van de toekomst is een zelfbewuste instelling die kennis verspreidt en samenbrengt ; een 012 knooppunt van kennis, contact en cultuur, die dit tot stand brengt in samenwerking met haar partners in stad en regio.

“De bibliotheek is een knooppunt waar een groot deel van die kennis samenkomt, actief wordt gedeeld en doorontwikkeld. De bibliotheek ontwikkelt zich tot een hedendaagse agora, een moderne sociaalculturele marktplaats, het kloppend hart van de gemeenschap. De bibliotheek onderscheidt zich van andere ontmoetingsplekken door het toegankelijke, laagdrempelige en niet-commerciële karakter. Met deze fysieke plaats biedt de bibliotheek meerwaarde op sociaal-cultureel vlak in stad, wijk en dorp, en draagt ze wezenlijk bij aan gemeenschapsvorming en cohesie.” (Sectorinstituut Openbare Bibliotheken, De bibliotheek van de toekomst, 2014)

Bibliotheken zijn voorzieningen met een breed bereik en kunnen daarbij behulpzaam zijn. Als mensen een leven lang willen kunnen blijven leren, moeten zij wel over kennisbronnen beschikken. Vooral voor jongeren is de bibliotheek belangrijk - in samenwerking met scholen - voor het bevorderen van lezen, maar ook als ideale plek om te studeren. Door de digitale innovatie en door nieuwe samenwerkingsverbanden aan te gaan 9

10

11

“Volgens de commissieCohen zullen de bibliotheken in 2025 een vitale rol spelen in een door kennis en innovatie bepaalde samenleving. Die ontwikkeling laat zich voorspellen via het succes van de Europese koers van moderne nieuwe bibliotheken, van de Bibliotheque Nationale in Parijs tot de OBA in Amsterdam. In opzienbarende gebouwen ontstaan hangplekken voor 013 publiek dat zichzelf nooit met het woord hangplek zou identificeren. Leestafels. afspraakjes. Lunches. Exposities. Theater. Concerten. Presentaties. Toeristen.” NRC, 17-1-2014 12

Spoorzone: ontwikkeling gaat verder Vanuit het gerestaureerde Deprez wordt actief aan de gebiedsontwikkeling gewerkt. Nu het gebied toegankelijk is blijkt de aantrekkingskracht ervan. De historische gebouwen van Nedtrain vinden brede belangstelling bij partijen die, soms tijdelijk, zich graag in de robuuste, authentieke werkomgeving willen vestigen. Het zijn nog niet de gevestigde grote kantoorgebruikers, maar kleine starters, vernieuwers, onderzoekers, pioniers. Het gebied, en dan met name de oude gebouwen van De Smederij, dient als een broedplaats voor economische vernieuwing en verbreding. Dat is de inzet op 014 organische groei.

trekken. En dan binnenkort ook nog met een directe verbinding naar de binnenstad en het station. Voor de organische groei leent een aantal gebouwen die voor kleinschalige economische initiatieven een interessant startersmilieu kunnen bieden, zich goed. Maar starters groeien, gaan samen, worden groter. Ook dan zullen ze in de Spoorzone gevestigd kunnen blijven, doorgroeiend naar de Stadscampus of de kantoorkavels ten westen van de stationspassage. Het “Tilburg Trade Center” - een moderne versie van het Rotterdamse groothandelsgebouw - biedt hen bij uitstek een plek. En juist de combinatie met de stadshal als stedelijke agora waarin ook de bibliotheek zijn plek vindt, geeft kleur en betekenis aan het gekozen profiel.

Het huidige gebruik is dynamisch en onvoorspelbaar. Maar één ding is duidelijk herkenbaar: men is nieuwsgierig en gretig naar een echt gemengd en toegankelijk stedelijk milieu. De broedplaatsfunctie die historische stadsgebieden al vanouds hebben, past heel goed in de werkplaats die de Spoorzone huisvesting biedt. Nieuwe initiatieven kunnen er opbloeien, groeien en andere ontwikkelingen tot stand doen brengen. De omgeving leent zich ervoor: niet teveel regels, voldoende ruimte en steeds meer gelijkgezinde partijen die er naar toe 13

14

1514

Het gebied heeft de ruimte, de mogelijkheden en de kwaliteiten voor deze adaptieve, organische ontwikkeling. Niet alles ligt al vast; bestaande gebouwen, plekken en routes hebben ruime mogelijkheden voor werken, verblijven en ontmoeten. De bibliotheek faciliteert straks een attractief kennismilieu, met levendigheid die zich ruim voorbij de kantooruren van 9 tot 5 uitstrekt. De Spoorzone is één van de unieke knooppunten in de regionale economie. De Spoorzone geldt in BrabantStad als speerpuntlocatie op het gebied van vestiging van innovatieve MKB-bedrijven en instellingen. De dynamiek in deze sectoren vereist een open houding ten aanzien van de ontwikkelingsmogelijkheden.

015

Organische ontwikkeling laat ruimte voor het onverwachte, daagt uit om bij bestaande initiatieven aan te sluiten en die te versterken. Tijdelijke invullingen zorgen voor permanente, en steeds vernieuwende aandacht. Partijen vinden elkaar en komen pas dan tot concrete vragen naar ruimte en faciliteiten.

16 15

De Stadscampus

016

Wanneer de passages bij het station en de Willem II straat in 2015 open gaan voor het publiek hoort de Stadscampus, direct ontsloten via het station, bij de binnenstad. Wat nu nog een grote afstand lijkt is dan verminderd tot enkele minuten lopen vanaf de Heuvel of de Schouwburg. De compacte binnenstad wordt versterkt met de vernieuwing van het Kernwinkelgebied, de versterking van het uitgaansgebied en de ontwikkeling van het Veemarktkwartier (de ontwikkeling daar lijkt overigens al voor een belangrijk deel met concrete gebruikers belegd). Het station en zijn omgeving worden integraal vernieuwd. De Stadscampus creëert nieuwe verbindingen in de stad. Het gebied rond het Willemsplein is het culturele hart van de stad, de Heuvelstraat het commerciële centrum, de Heuvel het uitgaansgebied. De Stadscampus voegt daar een nieuwe ontmoetingsplek aan toe, waar mensen elkaar vinden om kennis en ervaringen uit te wisselen. De Stadscampus past ook in de Kennis-as van de Universiteit naar het station met het voor de Spoorzone geldende kennisprogramma. De incubator van de Universiteit is overvol. De onderwijsfunctie 16

Corpac Huis

SPOORZONE - Stadscampus

de Kennis-as Avans

Talentsquare

Universiteit op deze as (Avans en omgeving) kan worden uitgebreid, het Corpac Huis waar wellicht het ondernemershuis zijn plek zou kunnen vinden, biedt in de optiek van de bij de herontwikkeling betrokken partij (van Spaendonck) een nieuwe plek voor een incubator cq. een plek voor starters, terwijl de Stadscampus en de bestaande gebouwen in de Spoorzone verschillende opties bieden voor (nieuwe/startende) economische activiteiten.

nieuwbouw. In en om de stadshal zijn stedelijke en regionale attracties (De Efteling, De Pont, het Textielmuseum) jaarlijks aanwezig met een “blockbuster”, die de aandacht op de aantrekkelijkheid van stad en regio vestigt. De Stadscampus presenteert zich met nieuwbouw aan het nieuwe stationsplein, maar al op dat plein is de stadshal vindbaar. Direct op het plein zijn de gebruikers van de Stadscampus herkenbaar. De bibliotheek is er, maar ook moderne kantoorruimte (Tilburg Trade Center), vergaderruimte, horeca, cultuur, wonen en onderwijs.

De gerenoveerde LocHal zal gaan functioneren als stadshal. De LocHal wordt onderdeel van een totaalplan met hergebruik van oude gebouwdelen en 17

18

Alle functies genereren bezoekersstromen 017 die deels overlappend zijn maar vooral ook elkaar versterken. Aan het plein en aan de stadshal liggen openbare functies, terrassen, zitplekken en tentoonstellingen. In deze stedenbouwkundige opzet is er ook de mogelijkheid om extra kantoorvolume toe te voegen. De nieuwe Willem II-passage onder het spoor door versterkt de verbinding met het centrum. De Stadscampus wordt ontsloten via een interne promenade die vanaf het plein de verbinding legt met de Smederij en de Wagenmakerij. Langs deze promenade ontstaat aan de oostkant ruimte 19

De Stadscampus.....Hier ontstaan nieuwe ideeën en ontmoeten studenten het bedrijfsleven.....

voor nieuwe partijen die zich bij het KennisPlus-profiel aansluiten. Onderwijsen opleidingsfaciliteiten hebben dan een directe binding met de stadhal, de bibliotheek en de creatieve bedrijvigheid in het gebied. Ook het initiatief “Mijn Toekomst Werkt”, een attractie gericht op het functioneren van de arbeidsmarkt en de functie van werk past daarbij. Dit initiatief kan in de Spoorzone worden gevestigd om bedrijven en sectoren de kans te geven om zich op een aantrekkelijke manier aan een groot publiek te presenteren en voor bezoekers om zich spelenderwijs te oriënteren op hun loopbaan.

ontstaan nieuwe ideeën en ontmoeten studenten het bedrijfsleven.

De woonfunctie in de Stadscampus is aanvullend op andere woonvormen in de Spoorzone en de omgeving van het station. TalentSquare is de voorloper van een concept waarin jonge professionals en studenten gedurende een periode samen wonen in een goed geoutilleerd woongebouw met directe koppeling aan allerlei culturele en economische faciliteiten. Gezamenlijk delen de drie bestemmingen de stadshal waar horeca en diensten voor de gebruiker aanwezig zijn. Free wifi en supersnelle verbindingen zijn vanzelfsprekend, net als receptiefaciliteiten die 24 uur per dag beschikbaar zijn.

018 Het programma van de Stadscampus is tenminste 25.000 m2. Daarvan nemen de bibliotheek met onder meer de provinciale culturele instellingen BKKC en Kunstbalie een derde in. Een specifieke vorm van wonen, short-stay en hotelfunctie, die zich richt op de creatieve samenleving in de stad, vult eveneens een derde. En de derde pijler van de Stadscampus is een Tilburg Trade Center, een bijenkorf van moderne kantoorgebruikers, commerciële en culturele voorzieningen die van elkaars nabijheid, kennis en faciliteiten gebruik maken. Hier vind je de kenniswerkers op flexibele werkplekken, in verschillende vergader- en ontmoetingsruimten. Hier

Bij de Stadscampus hoort ook het nieuwe stationsplein. Dit is de voorruimte van het complex en van het station. Het is geen plein in de letterlijke zin, maar een landschappelijk ingerichte “stadstuin” waarin bewegen en verblijven, comfort en verbinden samengaan. De maat van het plein dient nog te worden gedefinieerd. Een breedte van 80 meter tussen de kopse gevels lijkt een aantrekkelijke maat.

20

21

De derde pijler van de Stadscampus is een Tilburg Trade Center, een bijenkorf van moderne kantoor gebruikers, commerciële en 019 culturele voorzieningen die van elkaars nabijheid, kennis en faciliteiten gebruik maken.

22

Ontwikkelmodel Stadscampus

N IS P L U S KEN

+

D I E NS

EN

T

De LocHal vormt de kern van het model. 020 Deze (dubbele) hal bevat in het ontwikkelingsmodel een publiek toegankelijke en flexibel programmeerbare stadshal waarin de bibliotheek, de culturele functies, horeca en ontmoetingsruimte zijn opgenomen. Aan het nieuwe stationsplein vormt een nieuw gebouw met de LocHal tot één ensemble. De nieuwbouw staat vóór de LocHal; ertussen bevindt zich buitenruimte die in gebruik aansluit bij de stadshal, maar dan in de open lucht. Groen, water, terras en kunst bevinden zich hier in ruimtes die aansluiten bij de hoofdfuncties in de nieuwbouw: wonen en het nieuwe werken.

BKKC

G

R CTO E S

Tilburg Trade Center

N

Van de genoemde 25.000 m2 lijkt tweederde met geringe risico’s realistisch te zijn. Meerdere partijen hebben aangegeven serieus geïnteresseerd te zijn in deelname.

MODERNIS E RI

+ Seats2Meet Cafe-restaurant Studentencentrum Rabobank Student Hotel STADSHAL Bibliotheek van de Toekomst Kunstbalie Uitgeverij Zwijsen De Efteling Spaces FabLab

De Stadscampus is een haalbaar concept. De integratie van de verschillende bestemmingen vereist een integrale ontwikkeling en exploitatie. Functies lopen in elkaar over, ook in de fase na oplevering. Uitwisseling vereist flexibiliteit, gebruik maken van elkaars faciliteiten en nabijheid.

021

23 24

25

......de Stadscampus kan ontwikkeld worden als een “slimme PPS” N IS P L U S KEN

R CTO E S

Organisatie VolkerWessels heeft zich bereid verklaard om met de gemeente samen, als uit022 vloeisel van de PPS voor de Spoorzone, de ontwikkeling, realisatie en exploitatie van de Stadscampus ter hand te nemen. De Stadscampus kan ontwikkeld worden als een “slimme PPS”, bijvoorbeeld in de vorm van een gezamenlijke exploitatiemaatschappij met VolkerWessels.

5

2

1

6

EN

3

6

G

D I E NS

T 26

27

N

4

++

MODERNIS E RI

De plint aan het stationsplein heeft een publiekstoegankelijke invulling met detailhandel, horeca, entreelobby’s en baliefuncties. Een brede en hoge poort ontsluit de stadshal. Het wonen, in welke vorm dan ook (appartementen, short stay of hotel) rijst als toren uit boven het vijflaagse gebouw. De hoofdmassa is gevuld met moderne kantoorfuncties, vergaderen congresruimtes, ontmoetingsplekken en faciliteiten die hierbij en bij het wonen horen.

023

STADSCAMPUS 1. Bibliotheek 1. BKKC en Kunstbalie 1.Gezamenlijke ruimten 2.Stadshal 3. Tilburg Trade Center 3. ICT en publishing 3. Financiële diensten 3. Flex-offices (PM) 4. Wonen/hotel/short stay 5. Orangerie 6. Reservering Onderwijs

6.500 1.100 400 1.400 4.500 1.600 500 2.000 7.000 1.800

m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2 m2

Rechts van de stationsonderdoorgang staat de nieuwe Stadscampus, waarvan een toren met een bijzonder woonconcept voor nieuwe stedelingen de blikvanger is. Het ontwikkelmodel verbeeld

024

Komende uit de stationsonderdoorgang ontvouwt zich de stadstuin, een met bomen beplant groen plein waar verblijven en ontmoeten centraal staan. Links staat een nieuw multifunctioneel gebouw, waarbij in de gerestaureerde Polygonale loods een restaurant is gevestigd. Op de plek van de draaischijf bevindt zich een groot terras in de zon. De noordwand van de stadstuin is de Burg. Brokxlaan en de woonbebouwing van de Clarissenhof. Rechts van de stationspassage staat de nieuwbouw van de Stadscampus, waarvan een toren met een bijzonder woonconcept voor nieuwe stedelingen de blikvanger is. In de gevel van de Stadscampus is een brede en hoge poort opgenomen die directe toegang geeft tot de verschillende functies en ruimtes van het complex. De poort ontsluit de stadshal waarin de bibliotheek en verschillende culturele functies eromheen, zijn gevestigd. Aan de stadstuin ligt, in de plint van de toren, een tweede grote horecavestiging. Ook aan de stadstuin, aan de andere zijde van de poort, liggen de publieke functies van het Tilburg Trade Center wat zich erboven bevindt. Uitnodigende glazen gevels omsluiten het flexibel indeelbare gebouw met werkplekken, vergaderaccommodatie en diensten. De bibliotheek en de stadshal presenteren zich via de poort ook direct aan de stadstuin.

025

29

Tussen de nieuwbouw en de vernieuwde LocHal bevindt zich een met glas overdekte ruimte, een soort oranjerie met een fijne, groen ingerichte ruimte die aan de stadshal en de horeca gekoppeld is. De oranjerie is geschikt als terras, als receptieruimte, als werkplek of als ontmoetingsruimte. Hij is intiemer dan de stadshal, wat een goede afwisseling van plekken oplevert. De route door de poort en de LocHal zet zich in oostelijke richting door naar de Smederij, om daar nieuwe initiatieven aan de Stadscampus te kunnen verbinden, en tegelijk de relatie te leggen met de Willem 026 II passage. Via de Willem II passage komen fietsers in het gebied. De bibliotheek is ook nadrukkelijk aan die zijde toegankelijk.

027

Ten zuiden van de Stadscampus, langs de spoordijk, is een brede esplanade gelegen waarin tuinen, sporen uit het verleden, terrassen en bijzondere functies een plek hebben.

29

30

31

32

Een Stadscampus die er toe doet, een plek van kennis en een krachtbron van nieuwe economische activiteiten 028

029

33

Colofon In het kader van deze verkenning is gesproken met de volgende personen: Henriette de Kok Directeur Bibliotheek Midden Brabant Hans van Velsen Directeur Openbare Bibliotheek Amsterdam Roger van den Berg Licentiehouder Seats2Meet Eindhoven Martijn Roordink Managing director Spaces Dieric Elders Development director The Students Hotel Fons Jurgens Bestuursvoorzitter De Efteling Koen Becking Voorzitter College van Bestuur Universiteit van Tilburg Errol van de Werdt Directeur TextielMuseum Tilburg Fred van de Westelaken ROC Tilburg Nico van Dorp ROC Tilburg Laurens Elmendorp VolkerWessels Peter Jacobs VolkerWessels/Credo Job van der Veer VolkerWessels Arno Hallie VolkerWessels/SDK Vastgoed 030 Ulco Mes Gemeente Tilburg, Sociaal (Cultuur, Sport & Welzijn) Edwin Koole Gemeente Tilburg, Onderwijs en Jeugd Pieter Siebers Gemeente Tilburg, Economie & arbeidsmarkt Fons Meijer Gemeente Tilburg, Spoorzone Frans van der Schoot Gemeente Tilburg, Ruimte en economie Fred van Nistelrooij Gemeente Tilburg, Spoorzone Ad Alderliesten Chiron Development Chris van Koppen BKKC Jan Stoffels Kunstbalie

Beelden 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

markt in de Koepelhal, internet LocHal, foto Kees Hummel expositie Koepelhal, internet festival Spoorzone, internet station Tilburg, Cepezed Talent square, internet bibliotheek TU Delft, internet bibliotheek Universiteit van Utrecht, internet 9. bibliotheek Almere, internet 10. `digitale bibliotheek´, internet 11. bibliotheek TU Delft, internet 12. bibliotheek Flevomeer, internet 13. Deprez, foto Kees Hummel 14. Spaces, foto Spaces 15. werken in de Spoorzone, foto Kees Hummel 16. Fablab Frankrijk, internet 17. ontmoeting, internet 18. MetaForum TU Eindhoven door Ectorhoogstad, internet 19. Seats2Meet Eindhoven, internet 20. Stadshal, Barcode Architects

21. Fablab Barcelona, internet 22. `het nieuwe werken´, internet 23. WTC Amsterdam, foto Rijnboutt 24. interieur kantoor, Harvey Otten 25. Museum de Pont Tilburg, internet 26. Place Général Brosset, Ilex Landscape Architecture, Landezine.com 27. Zuidplein Amsterdam, foto Rijnboutt 28. beeld Stadscampus aan de Stadstuin, Rijnboutt 29. beeld Oranjerie, Rijnboutt 30. Zuidplein Amsterdam, foto Rijnboutt 31. Jardin des Fonderies in Nantes, ADH Doazan+Hirschberger, Landezine. 031 com omslag: LocHal, foto Kees Hummel pagina 2: interieur Perron 88, foto Kees Hummel pagina 4: LocHal exterieur, foto Kees Hummel kaarten pagina 7, 17, 21: Rijnboutt

Zij hebben de input geleverd voor de teksten en beelden in deze uitgave; met hun kennis van het gebied, van de stad en van de mogelijkheden voor ontwikkeling is dit advies opgesteld.

34

Rijnboutt bv Barentszplein 7 1013 NJ Amsterdam T +31 (0)20 530 48 10 F +31 (0)20 530 48 20

Rijnboutt bv in samenwerking met Gemeente Tilburg 3 maart 2014