Concept: 8 mei 1981
DE MUUR The Wall Scenario door
Roger Waters © G.R. Waters 1981 De inhoud van dit scenario is vertrouwelijk en mag niet vermenigvuldigd worden zonder toestemming.
TOEN DE TIJGERS LOSBRAKEN Het was maar kort voor het ochtendgloren Op een akelige ochtend in het sombere jaar ‘44 Toen de commandant van de oprukkende troepen Werd verzocht stand te houden Terwijl hij vroeg zijn mannen terug te trekken. En de Generaals spraken hun dank uit Toen de andere gelederen de tanks Van de vijand verzet bleven bieden En het bruggenhoofd van Anzio [1] Stand hield ten koste van Van een paar honderd eenvoudige levens.
En die aardige koning George Stuurde Moeder een brief Toen hij hoorde dat pappa gedood was Het was, als ik mij goed herinner, In de vorm van een rol, Met bladgoud en zo Ik vond het op een dag Weggestopt in een la met oude foto’s Nog steeds krijg ik tranen in mijn ogen Als ik bedenk dat zijn Majesteit Dat ondertekende Met zijn eigen stempel Het was donker overal in het rond Er zat vorst in de grond Toen de tijgers losbraken. En niemand overleefde van de Koninklijke Fuseliers-compagnie C. Ze bleven allemaal achter, De meesten van hen dood De rest van hen stervend. En zo pakte het Opperbevel Mij mijn pappa af. Gebruikte afkortingen: C.U.: close up. E.C.U: extra close up F.X.: speciale effecten, geluidseffecten, gitaareffecten enz.
1
BINNEN.
EEN HOTELGANG.
OVERDAG.
VERENIGDE STATEN.
Het openingsbeeld is een lange hotelgang. Bijna surrealistisch. Bleekwit. De enige kleur is het tapijt. Aan het andere einde bevindt zich de deur naar een reeks kamers. We glijden langzaam de gang in. Er verschijnt een Spaanse WERKSTER, die een zware bedrijfsstofzuiger voortduwt. We horen geleidelijk flarden van deuntjes aanzwellen, van Vera Lynn uit de Tweede Wereldoorlog. Terwijl we de WERKSTER naderen zet ze de stofzuiger aan. Het gieren van de stofzuiger levert the basis voor het geronk, dat de achtergrond vormt voor ons titelnummer “Toen de Tijgers losbraken.” 2
BUITEN.
ANZIO.
LOOPGRAAF.
1944
We onderbreken met zwart. Bijna. Een lucifer flakkert en steekt het kousje aan van een stormlantaarn. Een lichtschijnsel. Een loopgraaf. De PELOTONSCOMMANDANT, PINKS VADER, maakt een leren foedraal los van zijn koppelriem. Hij haalt het Webley-revolver eruit en kijkt langs de loop. We zien lang aangehouden C.U’s als hij minutieus het pistool uit elkaar haalt om het schoon te maken. HOOFDTITELS hier overheen. Als de TITELS beëindigd zijn, hangt hij de stormlamp hoog aan een haak, naast een veldtelefoon. STOP. 3
BUITEN.
EEN RUGBYVELD.
OVERDAG.
Een groen rugbyveld. Wolken. In de verte een piepkleine gedaante van een jongetje dat op ons toe rent; JONGE PINK. Vlak voor ons houdt hij halt en staart naar een voorwerp, buiten beeld. Wij zien niet wat hij ziet. 4
BINNEN.
EEN HOTELSUITE.
OVERDAG.
F. X., stofzuigergeluid sterft weg, buiten in de gang. Binnen een verduisterde kamer. We vervolgen met een E.C.U van een sigaret die opgebrand is tot de vingers, die hem aan de filter rechtop houden. We richten op het gezicht van de man, PINK. Onbeweeglijk. Starend. Verdwaasd. 5
BINNEN.
EEN HOTELGANG.
OVERDAG.
De Spaanse WERKSTER loopt naar PINKS deur. Ze haalt een grote sleutelbos met lopers tevoorschijn. We gaan de kamer binnen.
6
BINNEN.
EEN HOTELSUITE.
OVERDAG.
Een man, PINK, zit onderuitgezakt in een fauteuil. Achter hem een niet-brandende staande lamp. Vóór hem een TV-toestel, nog aan, geen geluid, een zwak spookachtig schijnsel. We laten de camera van PINKS gezicht naar de deur draaien. We horen de sleutel van de WERKSTER in het slot glijden. We zoomen in. Er verschijnt een spleetje licht als de deur een paar centimeters opengaat, maar die wordt tegengehouden door een deurketting, die strak gaat staan. Geen muziek. Natuurlijk F.X.
IN LEVENDE LIJVE Jij daar, Ik dacht dat jij Wel naar de show zou willen, Om die warme huivering te voelen Van verwarring, die mafketelgloed. Zeg me, lekker dier, ben je iets vergeten Is dit niet wat je verwachtte te zien? Als je wil ontdekken wat er achter deze kille ogen schuilt Moet je je een weg banen door deze maskerade.
7
BINNEN.
STADION.
VERENIGDE STATEN.
‘S AVONDS.
En dikke ijzeren ketting houdt twee nooddeuren bij elkaar. De ketting staat onder een enorme spanning door de opdringende menigte buiten. Op de eerste klank van ‘In Levende Lijve’ knapt de ketting. De deuren vliegen open en een menigte schreeuwende, uitzinnige mensen
dringt naar binnen. Met wilde blikken rennen ze de lege gang door. Wij monteren rennende voeten en schreeuwende gezichten door elkaar. 8
BUITEN.
ANZIO.
OVERDAG.
De rennende voeten en schreeuwende gezichten op het slagveld. 9
BUITEN.
STADION.
‘S AVONDS
De politie fouilleert een aantal fans en duwt ze met gespreide armen en benen tegen auto’s aan. Voeten worden uit elkaar geschopt. Er wordt aan haren getrokken. Hoofden worden naar beneden geduwd. Wapenstokken striemen met geweld tegen benen. Fans worden ruw achter in politieauto’s gepropt. 10
ANIMATIE & BEELDEN VAN SCARFE [2] (Intermezzo) Een duif explodeert tot een onheilspellende Teutoonse adelaar. De adelaar belaagt eerst het land, laat het achter als een woestenij en in zijn kielzog rijst een Krijgsheer op. Gog-achtige humanoïden, met gezichten als gasmaskers, rennen op zoek naar dekking. 11
BINNEN.
STADION.
‘S AVONDS
We strijken langs verbijsterde gezichten van fans. We zien wat zij zien. Beeld gaat over in…. 12
BINNEN.
PODIUM IN ZAAL.
‘S AVONDS
“Jij daar, ik dacht dat jij Wel naar de show zou willen…” Op het toneel, bij het begin van het couplet van ‘In Levende Lijve,’ richten we de camera op een ZANGER, een neo-nazi, punk/skinhead. Absoluut niet dé PINK FLOYD. Wie is die man?
13 SCARFIAANSE BEELDEN VAN DE OORLOG Als de gitaar stopt, beëindigen we de in scene (10) begonnen animatie. De Duitse adelaar stort neer, en laat een berg ontbindende lijken achter. Wij laten de camera door de rokende puinhopen van een stad gaan. Camera naar C.U. Bloed sijpelt een regenput in. 14
BUITEN.
ANZIO.
LUCHT
Een Stukabommenwerper duikt omlaag naar het slagveld. 15
BUITEN.
ANZIO.
SLAGVELD. OVERDAG.
Op de grond zwengelt de Commandant van een Brits peloton een veldtelefoon aan. 16
BUITEN.
ANZIO.
LUCHT
De Stuka zet zijn duikvlucht voort. We kijken vanuit het de positie van de piloot. 17
BUITEN.
ANZIO.
SLAGVELD. OVERDAG.
Angst. Het gezicht van PINKS VADER. Een bom ontploft. We tonen een moment het Scarfiaanse beeld van een schreeuwende man. We bevriezen het beeld op een bloederige hand die nog steeds de Telefoon omklemt. We houden die opname vast tot de hand langzamerhand haar greep verliest. Luide explosies. F.X. ‘In Levende Lijve’ eindigt.
DUN IJS Mammie houdt van haar schatje En pappie doet dat ook. Je kunt wel denken dat de zee warm is, schatje En de lucht hemelsblauw Maar, ooooh liefje Ooooh blauwoogje Ooooh liefje. Als je dan gaat schaatsen Op ‘s levens dunne ijs In je kielzog het stille verwijt Van miljoenen betraande ogen Wees dan niet verbaasd als er onder je voeten Een barst in het ijs verschijnt Je glipt uit je hart en uit je brein Terwijl je angst achter je wegvloeit En jij, klauwend op het dunne ijs.
18
BINNEN/BUITEN.
ZWART SCHERM
We horen F.X. van een huilende pasgeboren baby. 19
BUITEN.
ANZIO.
SLAGVELD. DAGERAAD
“Mammie houdt van haar schatje En pappie doet dat ook…..” Op de Eerste noot van ‘Dun IJs’ tonen we een uitgebreid overzicht van de nasleep van de Slag bij Anzio. We bewegen de camera langzaam vanaf de zee over de smeulende puinhopen van het slagveld. We zien allerlei gruwelijke, bloederige taferelen terwijl de hospikken de boel bijeenruimen. 20
BINNEN.
DURE HOTELSUITE.
‘S NACHTS
“Als je dan gaat schaatsen Op ‘s levens dunne ijs…” De camera beweegt langzaam door de hotelsuite. Over vloeren. Door deuren. Een slaapkamer. Een zitkamer. Door een gang, tot we in de laatste kamer terechtkomen. Een klein privézwembad. Op het water, onder water verlicht door voetlicht, ligt een man, PINK, naakt te drijven. We bewegen over het water heen tot we ten slotte zijn bleke, uitdrukkingsloze gezicht zien. “….je glipt uit je hart en uit je brein Terwijl je angst achter je wegvloeit, En jij, klauwend op het dunne ijs.” Op het moment dat de gitaar stopt, valt het water uiteen in nachtmerrieachtige Scarfiaanse beelden van een uitbrekende waanzin.
NOG EEN STEEN IN DE MUUR Pappa vloog weg over zee Liet alleen een herinnering achter Een kiekje in het familiealbum Pappa, wat liet je nog meer voor me achter? Pappa, wat liet je voor me achter?!? Eigenlijk gewoon een steen in de muur. Eigenlijk gewoon alleen maar stenen in de muur.
21
BUITEN.
SPEELPLAATS.
OVERDAG.
1946
“Pappa vloog weg over zee Liet alleen een herinnering achter Een kiekje in het familiealbum Pappa, wat liet je nog meer voor me achter?...” JONGE PINK, nu vijf jaar, is door zijn MOEDER meegenomen naar een speelplaats. Ze zit in haar eentje, van hem gescheiden door een ijzeren hek. Ze breit. Er zijn ook andere kinderen; sommige van hen spelen met hun vader, die nog in uniform is of een slechtzittende demobilisatiecostuum aanheeft; duidelijk net uit dienst. PINK is vreselijk jaloers op die andere kinderen, van wie de vader wel thuis is gekomen en probeert mee te doen met het spel van een van die vaders en zijn zoon. Hij vraagt die vader hem in de schommel te tillen en op de glijbaan te helpen. Hij volgt vader en zoon over de speelplaats. Na een tijdje raakt de vreemde vader geïrriteerd over deze inbreuk op zijn relatie met zijn eigen kind en maakt PINK duidelijk dat hij niet welkom is. PINK loopt in zijn eentje weg. Het lukt hem maar net op een schommel te klimmen, maar zonder hulp van een volwassene kan hij die niet in beweging krijgen en machteloos buigt hij naar voren en achteren.
22
BINNEN.
HUIS VAN PINKS MOEDER.
OVERDAG.
1950
JONGE PINK, nu tien jaar, is uit school gekomen. Zijn MOEDER is nog uit werken. Hij maakt voor zichzelf een boterham met jam. Hij slentert de trap op en drentelt wat heen en weer voor de slaapkamer. De deur is open. Hij kijkt de kamer in. Hij besluit zich naar binnen te wagen. Zenuwachtig werpt hij een steelse blik in een la met ondergoed, en bekijkt onderzoekend een grote roze BH. Langzaam maakt hij de onderste la open en ontdekt het uniform van zijn VADER, in papier gewikkeld. Hij trekt de uniformjas aan, zet de pet op en doet de koppelriem met het revolverfoedraal om. Hij speelt wat met het pistool en de scherpe patronen, die hij heeft ontdekt. 23
BUITEN.
SPOORBAAN.
OVERDAG.
PINK en twee andere jongetjes klauteren over een hoge stenen muur bovenlangs een lager gelegen spoorweg, vlakbij een tunnelingang. Aan de voet van de muur kibbelen ze wat, terwijl PINK de overgebleven patronen van zijn vader eerlijk verdeelt. Er blijft één patroon over. Opgejut door zijn vrienden klautert PINK het talud af, loopt voorzichtig de ingang van de tunnel in en legt een patroon op de rails. Er nadert een trein. PINK drukt zich tegen de wand van de tunnel aan. De trein davert voorbij. C.U. van PINKS gezicht; de wind blaast het haar van zijn voorhoofd. We zien de goederentrein vanuit zijn oogpunt. Tussen de planken door vangen we een glimp op van als vee samengepakte mensen. Hun gezichten zijn roze Scarfiaanse maskers. Hun handen steken als klauwen naar buiten. Camera zwenkt terug naar PINK. Zijn gezicht is ook veranderd in een angstaanjagende roze masker. Daarbovenuit horen we de stem van de MEESTER. MEESTER “Jij – ja, jij – blijf staan Koest, jochie!” We kijken vanuit PINKS oogpunt naar de MEESTER die, met een sterke achtergrondverlichting, als een silhouet zichtbaar is aan het einde van de tunnel. Hij staat tussen de rails en zwaait dreigend met zijn stok. We schakelen over naar het beeld van een groteske pop van de MEESTER. Die bungelt dreigend in tunnelmond. De pop duikt naar beneden en tuurt naar ons. Haar ogen lijken op twee autokoplampen in de nacht.
DE GELUKKIGSTE TIJD VAN ONS LEVEN Toen we groter werden en naar school gingen Waren er van die meesters die de kinderen Pijn deden, wanneer ze maar konden Door hun spot te spuien Over alles wat ze deden En elke zwakheid te onthullen, die de kinderen Zelf zorgvuldig verborgen hielden Maar in de stad was ’t algemeen bekend Dat als zij ‘s avonds thuiskwamen, hun dikke en psychopathische vrouwen Hen zowat afmaakten.
24
BINNEN.
CONCERT.
‘S NACHTS
“Toen we groter werden en naar school gingen Waren er van die meesters die de kinderen Pijn deden, wanneer ze maar konden……” Tijdens het concert zien we de groteske pop, onze vertellers, de PINK FLOYD naderen. Zij zingen ‘De GELUKKIGSTE TIJD VAN ONS LEVEN.’ We gaan geleidelijk over in….
NOG EEN STEEN IN DE MUUR – DEEL II Niets hoeven jullie ons te leren Ook wat we denken niet te controleren Geen sarcastische opmerkingen in de klas Meesters, laat de kinderen met rust Hé! Meesters! Laat de kinderen met rust! Eigenlijk is ’t gewoon een extra steen in de muur. Eigenlijk zijn jullie gewoon een extra steen in de muur.
25
EEN SYMBOLISCHE EN SURREALISTISCHE passage, die het lopende-band-procedé beschrijft, waarmee op school gedweeë en kritiekloze arbeidskrachten geproduceerd worden. De bazige MEESTER-pop drijft roze-gemaskerde kinderen het systeem door. Kinderen worden door een doolhof gestuurd Aangevoerd op lopende banden Vermalen in een vleesmolen Marcherend te midden van de raderen en tandwielen van een reusachtige, ‘Metropolis’-achtige structuur.
26
BINNEN.
HUIS VAN MEESTER.
‘S AVONDS
We zien een kleinburgerlijke eetkamer. Theatraal verlicht. De MEESTER zit tegenover zijn bazige VROUW. Keurig en mechanisch eten ze zwijgend hun eten op. 27
SURREALISTISCHE LOKATIE “Niets hoeven jullie ons te leren Ook wat we denken niet te controleren Geen sarcastische opmerkingen in de klas…” Op het moment dat het geroffel verstilt, voordat de kinderstemmen beginnen, zien we in rijen opgestelde gedaanten volmaakt stil zitten, met hun roze maskers op. Een zee van zielige roze
gezichten. Terwijl ze beginnen te zingen, rukken ze het masker van hun gezicht en zien we dat het gewone kinderen zijn. Ze breken wild de surrealistische coulissen af van Scene (25). 28
BUITEN.
SCHOOLPLEIN.
‘S AVONDS
Met school als achtergrond, smijten de kinderen hun schoolbanken en andere troep op een enorme brandstapel. Ze gooien de reusachtige, Guy Fawkes-achtige pop van de MEESTER in de vlammen. We zoomen langzaam in op het groteske gezicht, als het begint te smelten. We horen de stem van de MEESTER. MEESTER “Fout – opnieuw – als je je Vlees niet opeet, krijg je ook geen toetje.” We bewegen de camera naar….. 29
BINNEN.
HUIS VAN MEESTER.
EETKAMER. ‘S AVONDS
MEESTER en VROUW zitten nog steeds te eten. Volmaakte stilte. Natuurlijk F.X. De MEESTER is bijna klaar met eten. Hij houdt zijn servet zorgvuldig vast, alsof hij klaar is. Zijn vrouw geeft te kennen dat hij alles op moet eten wat er op zijn bord ligt. Hij gehoorzaamt. We gaan langzaam over naar een rinkelende Telefoon. F.X.
MOEDER Mamma, denk je dat ze de bom zullen gooien? Mamma, denk je dat ze dit liedje leuk zullen vinden? Mamma, denk je dat ze me klein willen krijgen? Ooooh Mamma, moet ik echt de muur bouwen? Mamma, moet ik soms president willen worden? Mamma, kan ik de regering wel vertrouwen? Mamma, zullen ze me in de vuurlinie zetten? Mamma, ga ik echt dood? 30
BINNEN.
LONDEN.
SLAAPKAMER.
‘S NACHTS
“Mamma, denk je dat ze de bom zullen gooien? Mamma, denk je dat ze van dit liedje zullen houden? Mamma, denk je dat ze me klein willen krijgen?.....” We zoomen in naar een C.U. van een polaroidfoto van PINK en zijn VROUW. Die staat naast een Telefoontoestel op een nachtkastje. De Telefoon gaat over. Wordt niet opgenomen. 31
BINNEN.
EEN HOTELKAMER. OVERDAG.
VERENIGDE STATEN
We gaan over naar een C.U. van PINK aan de telefoon. Hij hangt op. We zien PINK in gedachten verzonken op bed liggen. Door de gordijnen verschijnt een spleet licht en we schakelen over naar…
MOEDER /vervolg…… Stil maar liefje, huil maar niet. Mamma zal zorgen dat al je nachtmerries uitkomen. Mamma zal je met al haar angsten opzadelen. Mamma zal je hier onder haar vleugels houden. Ze zal je niet uit laten vliegen, maar misschien wel laten zingen. Mamma zal haar liefje knus en warm houden. Ooooh liefje, ooooh liefje, ooooh liefje Natuurlijk zal mamma je helpen de muur te bouwen.
32
BINNEN.
SLAAPKAMER VAN DE JONGE PINK.
‘S AVONDS
“Mamma zal zorgen dat al je nachtmerries uitkomen. Mamma zal je met al haar angsten opzadelen.….” We zien PINK, tien jaar oud, ziek in bed liggen. Zijn MOEDER legt zijn dekens recht en ruimt wat op en kijkt bezorgd als de DOKTER een thermometer in zijn mond steekt en zijn benen onderzoekt, om te kijken of hij misschien POLIO heeft. Onheilspellend neemt de DOKTER de MOEDER apart en ze praten met elkaar, zoals grote mensen dat doen. We zien het angstige gezicht van PINK. De deur gaat dicht en PINK blijft in het donker achter. Hij roept tegen zijn MOEDER dat ze de deur open moet laten. Ze zet hem op een kiertje open. We zien een smalle streep licht over PINKS gezicht. 33
BINNEN.
CONCERT.
‘S AVONDS
We voegen de hele tekst van ‘Moeder’ in, terwijl onze vertellers op het podium staan. 34
BINNEN.
HUIS VAN DE JONGE PINK “Ze zal je niet uit laten vliegen, maar misschien wel laten zingen. Mamma zal haar liefje knus en warm houden. Ooooh liefje, ooooh liefje, ooooh liefje Natuurlijk zal mamma je helpen de muur te bouwen….”
PINK gaat zijn bed uit en loopt naar beneden naar de hal en gaat naar de slaapkamer van zijn MOEDER. Hij maakt zachtjes de deur open. Zijn MOEDER ligt vast te slapen. Ze snurkt luid. PINK slaat heel voorzichtig het bed open en kruipt naast haar. Hij gaat lekker tegen haar aan liggen. We zien een C.U. van de snurkende MOEDER. Van de opname van PINK en zijn MOEDER schakelen we over naar…
MOEDER /vervolg….
Mamma denk je dat ze goed genoeg is — voor mij? Mamma denk je dat ze gevaarlijk is — voor mij? Mamma denk je dat ze je jongetje zal verscheuren? Ooooh, Mamma, zal ze mijn hart breken? Stil maar liefje, huil maar niet. Mamma zal al je vriendinnetjes voor je natrekken. Mama zal er geen enkele slechte door laten glippen. Mama zal wakker blijven tot je weer thuis bent. Mamma zal er altijd achter komen waar je bent geweest. Mamma zal haar liefje gezond en schoon houden. Ooooh liefje, ooooh liefje, ooooh liefje Altijd zul je mijn kleine jongetje blijven. Mamma, moest je nou zo hoog grijpen?
35
BINNEN.
SLAAPKAMER.
LONDEN.
‘S NACHTS
PINK, inmiddels volwassen, ligt wakker in bed, naast zijn slapende VROUW. Hij stapt heel voorzichtig zijn bed uit, terwijl hij haar niet probeert te storen. Hij pakt een sigaret van het nachtkastje en steekt die aan. Hij raakt haar blote arm aan. Ze trekt die onder de dekens en draait zich ongeïnteresseerd om. PINK staat op en gaat bij het raam zitten, een silhouet tegen het gele licht van de straatlantaarn. Hij pakt zijn gitaar en drukt die tegen zijn slaap. Hij plukt aan de snaren van de niet ingeschakelde elektrische gitaar. Teleurgesteld houdt hij de gitaar vast als een geweer en kijkt langs de hals. 36
BUITEN.
ANZIO.
OVERDAG.
We schakelen over naar PINK’S VADER die hetzelfde doet met zijn pistool. 37
BINNEN.
STADION.
GANG ACHTER COULISSEN.
‘S NACHTS
In E.C.U. zien we een vrouw naar een munttelefoontoestel lopen. PINK belt de telefonist. We bewegen de camera om hem in beeld te krijgen en schakelen over naar…. 38
BINNEN.
SLAAPKAMER.
LONDEN.
‘S NACHTS
“Mamma denk je dat ze je jongetje zal verscheuren? Mamma, denk je dat ze mijn hart zal breken?...” C.U. van het gezicht van de slapende VROUW. F.X. telefoon rinkelt. We bewegen de camera langzaam over de dekens naar het nachtkastje. Een mannenhand neemt de telefoon op. We volgen met de camera de hoorn om de MINNAAR te laten zien. Hij vormt met zijn lippen geluidloos “Hallo?” en kijkt vragend naar de VROUW. Ze schudt haar hoofd. Hij hangt op. Hij biedt haar een sigaret aan. Terwijl ze hun sigaret aansteken gaat de telefoon opnieuw over. Hij antwoordt opnieuw en hangt op. “Mamma, moest je nou zo hoog grijpen?” 39
BUITEN.
ANZIO.
SLAGVELD. OVERDAG.
We gaan naar PINKS VADER. De bloedende hand en telefoon van Scene (17).
40
BINNEN.
GANG ACHTER COULISSEN.
‘S NACHTS
We zien een C.U. van de hoorn die van de munttelefoon naar beneden bungelt. F.X. van rinkelende telefoon. MINNAAR “Hallo?” TELEFONIST “Ja – een collect call van de heer Floyd voor mevrouw Floyd, uit de Verenigde Staten, wilt u de kosten betalen? Londen hangt op. TELEFONIST “Nee –hij hing op. Is dit uw woonplaats? Ik vraag me af waarom hij ophing. Is er misschien nog iemand anders dan uw vrouw? De telefonist belt opnieuw. MINNAAR “Hallo?” TELEFONIST “De Verenigde Staten belt, hebben we contact…? De MINNAAR hangt weer op. TELEFONIST “Kijk – hij blijft ophangen En het is een man die antwoordt.” Kiestoon. Tijdens de dialoog heeft de camera zich verwijderd om PINK te laten zien, die onderuitgezakt op een stenen trap ligt. Zijn hand klemt nog steeds de hoorn vast. Terwijl we de eerste klanken horen van ‘Lege Ruimten’ bewegen we de camera langzaam door een grijze stenen gang, waarbij de zielige onderuitgezakte gedaante van PINK in zijn eentje in beeld blijft.
LEGE RUIMTEN Wat moeten we doen om de lege
Ruimten te vullen waar golven van honger razen? Moeten we uitvaren over deze zee van gezichten Op zoek naar nog meer en applaus? Wat moeten we nú doen? Een nieuwe gitaar aanschaffen? Een grotere auto gaan rijden? De hele nacht doorwerken? Moeten we dan gaan vechten? De lampen aanlaten? Bommen gooien? Een reis naar het Oosten? Een ziekte oplopen? Lijken begraven? Huizen vernielen? Bloemen versturen per telefoon? Aan de drank gaan? Naar de psychiater? Vegetariër worden? Nauwelijks slapen? Mensen als huisdier houden? Honden dresseren? Ratten kweken? Een zolder vol geld? Een schat begraven? Vrije tijd opsparen? Maar eigenlijk nooit ontspannen? Met onze rug tegen de muur De rug tegen de Muur.
41
ANIMATIE.
BLOEMEN
Het intro van ‘Lege Ruimten’ vervolgt. We zien een roos en een lelie groeien en bloeien. Ze vrijen, maar de kracht van hun passie gaat over in geweld. Ze vechten. Ten slotte wordt de mannelijke bloem verzwolgen door de vrouwelijke. Vervolgens verandert zij in een pterodactylus en vliegt weg. “Een nieuw gitaar aanschaffen? Een grotere auto gaan rijden? De hele nacht doorwerken? Moeten we dan gaan vechten?...” De muur van de naoorlogse industrialisatie nadert. Ze overschaduwt de menselijke gevoelens en verplettert ze onder het gewicht van haar onverbiddelijke cyclus van productie en consumptie. Daarbinnen gevangen beklimmen de menselijke radertjes de muren van hun hoogoprijzende gevangenissen in een sfeer van wrok en wanhoop.
JEUGDIGE GEILHEID
Ik ben gewoon een nieuwe jongen, Een vreemdeling in deze stad. Waar is die goeie tijd gebleven? Wie leidt deze vreemdeling hier rond? Ooooh, ik wil zo graag een goor wijf. Ooooh, ik wil zo graag een gore meid. Is er in dit godverlaten land dan nergens een kille Vrouw, die kan maken dat ik mij een echte man voel? Neem deze rock-and-roll-vluchteling Ooooh, liefje verlos me hieruit Ooooh, ik wil zo graag een goor wijf Ooooh, ik wil zo graag een gore meid.
42
BUITEN.
STADION.
‘S NACHTS
Onder aan een helling die naar de achterkant van het gebouw leidt, stampen een paar zwaaropgemaakte tienermeisjes met hun voeten in de kou, naast stalen rolluiken. Een Cadillac zoeft met knipperende lichten de heuvel af. De meisjes glimlachen in het lichtschijnsel. Ze proberen te zien wie er in de auto zit. Hij zwenkt het verlichte terrein achter de coulissen op. Er zit een bewaker in een kantoortje, net binnen de deuren; hij wenkt de meisjes naar zijn kantoortje en begint met ze te kletsen. Een van hen gaat het kantoortje binnen en de anderen leunen buiten tegen de muur. Het eerste meisje verdwijnt onder de vensterbank van het hokje van de bewaker om hem te pijpen. Als ze klaar is pakt ze een telefoon op en grijnst ernaar, terwijl ze naar andere meisjes knipoogt. Een medewerker van de band arriveert. Hij plukt twee toegangskaartjes voor het achtertoneel uit een bundeltje dat hij bij zich heeft, met een elastiekje eromheen. Hij geeft ze aan de meisjes, die achter hem aanlopen naar het achtertoneel. 43
BINNEN.
TREKKER/AANHANGWAGEN ACHTERTONEEL. ‘S NACHTS “Oooooh, ik wil zo graag een goor wijf Ooooh, ik wil zo graag een gore meid…”
De groepie ontkleedt zich voor de roadies. Een kaal peertje zwaait heen en weer en werpt diepe schaduwen op de muren. Als ze klaar is met strippen maakt ze ironisch een buiging, raapt haar kleren bijeen, stuift met haar vriend naar buiten en slaat de deur van de wagen achter zich dicht. Beeld zwart. 44
BINNEN.
HOTELSUITE.
‘S NACHTS
We zien een streep licht, als de deur opengaat. Als een silhouet, tegen een lichtschijnsel vanaf de gang, verschijnt de GROEPIE van het achtertoneel. GROEPIE “Oh mijn God….wat een gave kamer. Zijn al die gitaren van jou?...” PINK is ongezien, ná haar binnengekomen. Hij zet de TV aan en zakt onderuit in een stoel.
GROEPIE “Mijn God, dit is groter dan ons appartement. Eh…mag ik wat water pakken? Wil je dat dan? Hm, nee? O jee, kijk dit bad eens! Wil je in bad?...” De GROEPIE loopt terug naar de zitkamer en ziet daar PINK zitten. GROEPIE “Waar kijk je naar? Hallo? Voel je je wel goed?”
EEN VAN MIJN BUIEN Dag na dag wordt onze liefde grauwer Als de huid van een stervende man. En nacht na nacht, doen we alsof het goed is, Maar ik werd ouder en Jij werd kouder en Er is eigenlijk niet veel meer aan. Ik voel weer een van al mijn buien aankomen. Voel me als een scheermes zo koud, Strak als een knelverband Droog als het tromgeroffel van een lijkstoet. Ren naar de slaapkamer, in de koffer links, Zit mijn lievelingsbijl. Kijk niet zo geschrokken, Dit is gewoon iets tijdelijks Een van mijn slechte dagen. Wil je TV kijken? Of tussen de lakens? Of denken aan een stille snelweg? Wil je liever wat eten? Wil je leren vliegen – zou je dat willen? Wil je zien hoe ik het probeer? Oooh. Nee! Wil je de politie bellen? Vind je dat ik nu moet stoppen? Waarom ga je er vandoor?
PINK antwoordt niet. De camera beweegt langzaam over zijn gezicht. “Dag na dag wordt onze liefde grauwer
Als de huid van een stervende man. En nacht na nacht, doen we alsof het goed is,….” “… Ren naar de slaapkamer, in de koffer links, Zit mijn lievelingsbijl.…” Op dat moment gaat hij door het lint. Wij zien zijn geweld tot uiting komen in haar angst en reacties. Systematisch breekt hij de hele zitkamer af. “Of denken aan een stille snelweg?…” Bezeten volgt de camera hem door de kamer terwijl hij dingen rondsmijt. Meubels gebroken, de hele zitkamer vernield. Ze is vreselijk bang. We zien het afschuwelijke, door razernij vertrokken gezicht van PINK. Flits van een Scarfiaans schreeuwend masker. De slaapkamer wordt ook onder handen genomen. Ze duikt ineen als flessen en brokstukken uit de kamer, naar het raam worden gegooid. Ten slotte vliegt de TV door het raam en valt in slow motion richting trottoir. “Wil je leren vliegen – zou je dat willen? Wil je zien hoe ik het probeer?…” PINK leunt gevaarlijk uit het raam en snijdt zijn hand open als hij het raamkozijn beetpakt. Het bloed sijpelt tussen zijn vingers door. Camera naar TV die uiteenspat als hij de grond raakt. 45
BINNEN.
CONCERT.
‘S NACHTS
Bij de gitaarsolo keren we terug naar onze VERTELLERS en horen, “Wil je de politie bellen? Vind je dat ik nu moet stoppen? Waarom ga je er vandoor?” Gefixeerde C.U. van gezicht van VERTELLER.
LAAT ME NU NIET IN DE STEEK Ooooh, liefje Laat me nu niet in de steek Zeg niet dat het afgelopen is. Weet je nog de bloemen die ik je stuurde? Ik heb je nodig, liefje Om je door de hakselaar te duwen Voor de ogen van mijn vrienden, Ooooh, Liefje. Laat me nu niet in de steek. Hoe zou je weg kunnen gaan? Als je weet hoe ik je nodig heb Om je tot moes te slaan op zaterdagavond Ooooh Liefje. Hoe zou je me zo kunnen behandelen? Weglopen. Ik heb je nodig, Liefje.
Waarom loop je weg? Ooooh Liefje!
46
BINNEN.
HOTELSUITE.
‘S NACHTS
Langzaam bewegende camera filmt de vloer van de vernielde hotelkamer. F.X. ademen. We weten nog niet zeker of we het gehavende lichaam van de GROEPIE al dan niet filmen. 47
BINNEN.
SLAAPKAMER.
LONDEN
We zien de VROUW en de MINNAAR de liefde bedrijven. De camera beweegt langzaam over hun lichamen heen. “Ooooh liefje, laat me nu niet in de steek…” 48
BINNEN.
HOTELSUITE.
ZWEMBAD
PINK drijft opnieuw in het zwembad. Het bloed van de sneeën in zijn hand verspreidt zich wolkig in het water. 49
BINNEN.
HOTELSUITE
We bewegen de camera langs bloederige voetstappen tot we PINK vinden, naakt, onderuitgezakt in zijn stoel. Als we de camera over het gezicht van PINK heen bewegen en langzaam uitzoomen, zien we PINK, met het TV-toestel, de staande lamp en de stoel, als zijn enige bezittingen, geïsoleerd van de echte wereld en kleiner gemaakt door beelden die de pijnlijke gebieden van zijn afgelopen ervaringen beschrijven, vooral de pijn van zijn relatie met zijn VROUW. NOG EEN STEEN IN DE MUUR
DEEL III
Ik heb geen armen rond me nodig Geen medicijn om me te kalmeren. Ik heb de letters op de muur gezien, Denk niet dat ik ook maar iets nodig heb. Eigenlijk waren het gewoon stenen in de muur. Eigenlijk was jij gewoon een paar stenen in de muur.
50
BINNEN.
HOTELKAMER.
TV-SCHERM
De vorige beelden flikkeren nu op het TV-scherm. PINK trapt met zijn laars tegen het scherm. We herhalen dit beeld telkens weer, vanuit verschillende hoeken, terwijl we de F.X. horen van de intro van ‘Nog een Steen in de Muur – Deel III.’ 51 MONTAGE.
HERHALING VAN HET VOORGAANDE “Ik heb geen armen rond me nodig Geen medicijn om me te kalmeren. Ik heb de letters op de muur gezien….”
We vatten de voorgaande beelden kort samen.
VAARWEL WREDE WERELD Vaarwel wrede wereld, Vandaag ga ik je verlaten. Vaarwel, Vaarwel, Vaarwel. Vaarwel, alle mensen, Niets kunnen jullie zeggen Om mij van gedachten te laten veranderen. Vaarwel.
52
BINNEN.
DE MUUR
Het beeld wordt gevuld door een enorme muur, van boven tot onder en van links tot rechts. In het midden een klein gat; de laatste steen moet nog geplaatst worden. In dat gat is het silhouet van PINK te zien, fel van achter verlicht door een krachtig wit licht. We zoomen langzaam in. “Vaarwel wrede wereld Vandaag ga ik je verlaten…” Als de song eindigt wordt de laatste steen in de muur geplaatst en wordt het beeld zwart. De blokkade is compleet. F.X. menselijk ademen. Het zoemen van zwevende vliegen. Een botboor. We houden het zwarte beeld vast van de onverlichte muur.
HÉ JIJ DAAR Hé, jij daar, buiten in de kou Jij, die eenzaam en oud wordt Kun je me voelen? Hé, jij daar, in het gangpad Met je onrustige voeten en tanende glimlach Kun je me voelen? Hé, jij daar, help hen niet het licht te begraven Zwicht niet zonder te vechten. Hé, jij daar, daar buiten in je eentje Die daar bloot bij de telefoon zit Wil je me aanraken? Hé, jij daar, met je oor tegen de muur Die daar zit te wachten tot iemand roept Wil je me aanraken? Hé, jij daar, wil je me helpen de steen te dragen? Stort je hart uit, ik kom naar huis.
Maar het was maar een illusie De muur was te hoog Zoals je kunt zien. Hoe hij het ook probeerde Hij kon niet losbreken. En de wormen vraten zich zijn hersenen binnen. Hé, jij daar, daar op straat Die altijd doet wat je gezegd wordt Kun je me helpen? Hé, jij daar, daar buiten de muur, Die flessen kapot slaat in de zaal Kun je me helpen? Hé, jij daar, zeg me niet dat er helemaal geen hoop is Samen houden we stand, verdeeld gaan we eraan.
53
BINNEN.
TEGENOVER DE MUUR
Op de eerste klank van ‘Hé, jij daar’ gaan de lichten aan achter de muur. Er schijnt licht door de spleten, maar wij houden het beeld vast. Verschillende lampen gaan aan, achter de muur. De voorstelling gaat door, maar we kunnen het niet zien. De muur blijft ondoordringbaar. “Hé, jij daar, buiten in de kou Jij, die eenzaam en oud wordt Kun je me voelen? Hé, jij daar, in het gangpad Met je onrustige voeten en tanende glimlach Kun je me voelen?....” We houden dit beeld lang vast om te benadrukken dat de barrière voltooid is. 54
BINNEN.
STADION/PODIUM. CONCERT
We gaan meteen over naar een opname van onze VERTELLER, die vanaf de artiestenkant luid schreeuwt. “Hé, jij daar, daar buiten de muur, Die flessen kapot slaat in de zaal Kun je me helpen?.....” De camera gaat met de kraan vanaf zijn gezicht langzaam omhoog tot de top van de muur bereikt wordt; de ondoordringbare barrière tussen artiest en toehoorders. We gaan eroverheen en laten de grote menigte in de zaal zien. “Samen houden we stand, verdeeld gaan we eraan.” IS DAAR BUITEN IEMAND?
Is daar buiten iemand? Is daar buiten iemand? Is daar buiten iemand?
55
BINNEN.
DE MUUR.
‘S NACHTS
De muur vult opnieuw het beeld. Buiten het midden zakt een deel van het metselwerk naar beneden en onthult een hotelkamer. De camera zoomt in tijdens de onheilspellend gerekte intro. “Is daar buiten iemand? Is daar buiten iemand? Is daar buiten iemand?” Als we de in elkaar gezakte gedaante in de stoel naderen onthullen we niet de echte PINK, maar een wezenloze en levenloze pop. Aanvankelijk zien we alleen de achterkant, maar de camera beweegt zich langzaam rond de gedaante, terwijl het namaakgezicht van PINK geleidelijk uiteenvalt. 56
BINNEN.
HOTELSUITE.
‘S NACHTS
PINK die nu een spijkerbroek en T-shirt aan heeft, sorteert bezeten al zijn bezittingen en legt ze symmetrisch neer midden in zijn zitkamer, als een geflipte soldaat die zich gereed maakt voor de inspectie van zijn uitrusting. Hij spreidt alles uit, waarbij hij aandacht besteedt aan het kleinste detail. Als hij klaar is met zijn eigen bezittingen, past hij de restanten van verschillende room-service-maaltijden in, in de symmetrie van zijn obsessie. Oud brood, kippenbotjes. Stukken bacon. Tijdens deze goedaardige waanzin horen we de overbrugging door de akoestische gitaar. 57
BINNEN.
HOTELSUITE.
BADKAMER
In een C.U. staart PINK aandachtig in de badkamerspiegel naar zichzelf. We zien in een C.U. zijn hand een schaar pakken. Hij begint bezeten zijn haar af te knippen. Het haar valt in de wasbak. Een hand in C.U. pakt een scheermes en hij begint ruw zijn hoofdhaar af te scheren, waarbij hij onhandig in zijn hoofdhuid snijdt. De laatste opname vindt plaats nadat de overbrugging door de gitaar afgelopen is en overgaat in een luid en overdreven natuurlijk F.X., van het scheermes dat over de huid schraapt.
NIEMAND THUIS Ik heb een klein zwart boekje met mijn gedichten. Een tasje met een tandenborstel en een kam. Als ik een brave hond ben, gooien ze me soms een bot toe. Ik heb van die elastieken om m’n schoenen vast te maken. Heb van die blauwe gezwollen handen. Kan op de TV kiezen uit dertien zenders met troep. Heb elektrisch licht.
Ben helderziende En kan verbijsterend goed observeren. En daarom weet ik dat er, Als ik je met de telefoon Probeer te bereiken, Niemand thuis zal zijn. Ik heb dat verplichte Hendrix-kapsel En die onvermijdelijke brandgaatjes Allemaal voorop mijn lievelings satijnen shirt Heb nicotinevlekken op mijn vingers Een zilveren lepeltje aan een ketting. Een vleugel om mijn sterfelijke resten in te bergen. Heb een wilde doordringende blik En een sterke drang om te vliegen. Maar niets om naartoe te gaan. Ooooh, Liefje, als ik de telefoon opneem Is er nog steeds niemand thuis. Ik heb een paar van Bommelschoenen En begin langzaam te ontwortelen.
58
BINNEN.
HOTELSUITE.
ZITKAMER
“Ik heb een klein zwart boekje met mijn gedichten. Een tasje met een tandenborstel en een kam.….” Het grijze licht van het TV-scherm in de hotelsuite flikkert in PINKS waanzinnige, afstandelijke ogen. We verplaatsen het beeld naar de afstandsbediening in zijn hand. Een sigaret brandt op, tot vlak bij zijn vingers. Hij drukt met zijn duim op de afstandsbediening. Het kanaal verandert. C.U. van zijn gezicht. C.U. van TV-scherm. Wisselende programma’s. C.U. van krankzinnige ogen. Terwijl hij dwangmatig de knoppen indrukt, zwellen zijn vingers op en worden onbeholpener. Als dikke worstvingers. “Ben helderziende En kan verbijsterend goed observeren ….” We zoomen in op PINKS gezicht en uit naar…. 59
BINNEN/BUITEN.
VREEMD LANDSCHAP.
OVERDAG.
Een driedimensionaal, surrealistisch Scarfiaans landschap. Onvolgroeide verwrongen bomen, roestig, ijzeren prikkeldraad. Een doodse krankzinnige woestenij van rottend verval. Op de voorgrond zit PINK, onderuitgezakt in zijn stoel – zijn onafscheidelijke TV en staande lamp, vormen uit de toon vallende, drie-dimensionale toevoegingen aan het landschap. We zien verschillende beelden, terwijl de lucht doorlopend subtiel, onheilspellend van vorm verandert.
60
BUITEN.
RUGBYVELD.
OVERDAG.
Herhaling van het vorige beeld. Uitgestrekte blauwe, bewolkte lucht. PINK rent naar ons toe. En valt op zijn knieën. 61
BINNEN.
CEL
Een dikke, kale krankzinnige man zit in een gecapitonneerde cel. Rechtsonder in een zwart beeld. Hij kauwt op een snoepje. “Heb een wilde doordringende blik En een sterke drang om te vliegen….” 62
BINNEN.
HOTELKAMER
We gaan over naar een beeldvullende zwartwitfilm van de “Dambusters.” We zien de horizontale lijnen van het TV-scherm. Richard Todd ontvangt slecht nieuws. R.A.F.-TYPE “Sorry Kerel, Nigger is dood.”
VERA Kent iemand hier nog Vera Lynn? Weet iemand nog dat ze zei dat wij Elkaar op een zonnige dag Ooit weer zouden ontmoeten? Vera! Vera! Wat is er van je geworden? Is er hier nog iemand Die dat net zo voelt als ik?
BRENG DE JONGENS WEER THUIS Breng de jongens weer thuis. Breng de jongens weer thuis. Laat de kinderen niet aan hun lot over, nee, nee .
63
BINNEN/BUITEN.
VREEMD LANDSCHAP.
“Kent iemand hier nog Vera Lynn? Weet nog dat ze zei dat wij
OVERDAG.
Elkaar op een zonnige dag ooit weer zouden ontmoeten?…” Uit de mist duikt een stoomtrein uit 1940 op. Snerpend stopt ze bij het “platform” midden in het krankzinnige landschap, recht voor PINKS TV, stoel en staande lamp. Rook en stoom gulpen naar buiten. Deuren worden opengegooid en mannen in uniform worden begroet door hun gezinnen. PINK zit in zijn TV-stoel. Hij zwaait met zijn benen, op dezelfde manier waarop wij hem dat op de schommel hebben zien doen. Hij ziet vaders hun zonen begroeten, met omhelzingen en kussen. Hij staat op uit de stoel en loopt op en neer door de menigte op zoek naar zijn eigen Vader. Hij trekt aan een jas, de man draait zich om en grijpt een ander kind vast. Het is niet PINKS Vader. PINK draait zich om, verdrietig. 64
BINNEN/BUITEN.
VREEMD LANDSCHAP.
OVERDAG.
De hele menigte van net gearriveerde soldaten en gezinnen richt zich naar PINK en zingt, enthousiast, in koor “Breng de jongens weer thuis.” Op het geluid van een trommelslag zijn ze opeens verdwenen. Volledig. PINK is opnieuw alleen. We schakelen snel over als het geluid van de trommel plaats maakt voor een keihard gebons.
AANGENAAM VERDOOFD Hallo? Is hier binnen iemand? Knik maar als je me kunt horen Is er iemand thuis? Kom op, Ik hoor dat je somber bent. Ik kan wel je pijn verzachten Je weer op de been helpen. Ontspan. Ik moet eerst wat gegevens hebben. Gewoon de belangrijkste feiten. Kun je me laten zien waar het pijn doet? Er is geen pijn, je krabbelt terug Een schip in de verte, rook aan de horizon. Je komt maar in vlagen door. Je lippen bewegen, Maar ik kan niet horen wat je zegt. Als kind had ik een keer koorts Mijn handen voelden als twee ballonnen Nu heb ik dat gevoel opnieuw Ik kan het niet uitleggen, je zou toch niet begrijpen Dat ik nu zo ben. Ik ben nu lekker verdoofd. O.K. Gewoon een speldenprik. Het zal nu wel overgaan aaaaaaaaah! Je kunt je best een beetje ziek voelen. Kun je wel opstaan? Ik geloof niet dat het echt werkt.
Het zal je tijdens de show op de been houden Kom op, het is tijd om te gaan. Er is geen pijn, je krabbelt terug Een schip in de verte, rook aan de horizon. Je komt maar in vlagen door. Je lippen bewegen, Maar ik kan niet horen wat ze zeggen. Toen ik nog een kind was Had ik een keer koorts Ving ik vanuit mijn ooghoek Een vluchtige glimp op Draaide me om om te kijken Maar het was verdwenen Ik kan het nu niet meer pakken Het kind is groot geworden De droom verdwenen Ik ben nu aangenaam verdoofd.
65
BINNEN.
HOTELSLAAPKAMER.
‘S NACHTS
Zwart scherm. Bijna. Een streep licht langs de deur. Er is veel consternatie buiten. Mensen rammen op de deur. De deur gaat op een kier open. Voor zover de deurketting dat toelaat. Een lichtbundel valt naar binnen. Een hand kruipt om de deur heen om de deurketting los te maken. Tevergeefs. Een grote draadschaar knipt de ketting door en er snelt een grote drom mensen naar binnen; we richten de camera weer op PINK als zij hem, onderuitgezakt in zijn stoel, aantreffen. VERPLEGERS, HOTELSTAF, MANAGERS ENZ. slaan PINK in zijn gezicht, bewegen zijn ledematen voor een teken van leven. Een DOKTER duwt mensen opzij. Windt zich op. PINK reageert niet. SCHOONMAAKSTERS kijken naar de waanzinnige, symmetrische troep en beginnen op te ruimen. PINK wordt naar zijn bed vervoerd. “Is hier binnen iemand? Knik maar als je me kunt horen…” 66
BINNEN.
SLAAPKAMER VAN JONGE PINK.
OVERDAG.
PINK in bed, als kind. We schakelen snel over naar het beeld van de DOKTER die met de MOEDER praat en vervolgens de deur dicht doet. PINK die alleen achterblijft. 67
BUITEN.
RUGBYVELD.
OVERDAG.
“Er is geen pijn, je krabbelt terug Een schip in de verte, rook aan de horizon. Je komt maar in vlagen door, Je lippen bewegen, Maar ik kan niet horen wat ze zeggen. Toen ik nog een kind was Had ik een keer koorts…”
We zien het beeld, dat we al vaak eerder hebben gezien, van PINK die op ons toe rent en op zijn knieën valt. Zoals eerder. Dit keer zien we wel wat hij ziet. Een rat. Nog niet helemaal dood. Hij pakt hem op en houdt hem zorgvuldig in zijn armen. Loopt weg. 68
BINNEN.
KEUKEN.
HUIS VAN JONGE PINK
MOEDER staat bij de gootsteen. PINK brengt de stervende rat naar binnen. Ze reageert voorspelbaar. PINK gooit de rat niet weg, maar neemt hem mee naar de garage. 69
BINNEN.
GARAGE.
HUIS VAN JONGE PINK
PINK trekt zijn trui uit en maakt een nestje voor de rat in een kartonnen doos. Hij laat een stuk brood achter om de rat te verleiden iets te eten. 70
BINNEN.
SLAAPKAMER.
HUIS VAN JONGE PINK
We schakelen over naar Scene (66), zoals eerder. DOKTER praat tegen de MOEDER. PINK ziek in bed. Deur wordt weer gesloten voor PINK. Laten hem in het donker achter. 71
BINNEN.
GARAGE.
OVERDAG.
Zwart. Deur gaat open. PINK holt naar binnen. Niet goed. Hij pakt de kartonnen doos en ontdekt zijn rat. Nu morsdood. Het stijve lijfje rolt om als hij er tegenaan duwt. 72
BINNEN.
HOTELSUITE.
‘S NACHTS
“Gewoon een speldenprik. Het zal nu wel overgaan aaaaaaaaah!...” We schakelen de camera naar de slaapkamer, waar de DOKTER een spuit tevoorschijn haalt en PINK een injectie geeft. De MANAGER en ORGANISATIEMEDEWERKERS kijken toe. Niet geïnteresseerd in wat voor troep er ingespoten wordt, zolang PINK maar in staat is om het podium op te gaan. De MANAGER praat in de telefoon, terwijl hij op zijn horloge kijkt. 73
BUITEN.
VREEMD LANDSCHAP
PINKS delirante beeld van de DOKTER die hem in de mist nadert. Hij draagt een Scarfiaans masker. Hij wordt vergezeld door andere figuren uit PINKS verhaal. MOEDER, MEESTER, PINKS VADER die de dode rat vasthoudt. Ze dragen allemaal Scarfiaanse maskers met hun eigen beeltenis. 74
BINNEN.
HOTELSUITE.
‘S NACHTS
De DOKTER maakt zijn werk af. De ORGANISATIEMEDEWERKERS glimlachen. Er is nu leven in PINKS ogen. Maar het is niet menselijk. De zware jongens van de ORGANISATIE zetten hem op zijn benen en helpen hem naar de deur. 75
BINNEN.
HOTELGANG.
‘S NACHTS
We kijken door de ogen van PINK als hij door gang wordt vervoerd 76
BINNEN.
KAMERS.
OVERDAG./’S NACHTS
“Er is geen pijn, je krabbelt terug
Een schip in de verte, rook aan de horizon …” We zien lege kamers uit de film. Plekken waar we geweest zijn. Plekken die we kennen. Maar helemaal leeg. Slechts een miniem sprankje licht. We bewegen de camera over deze kale, steriele en levenloze plekken. Dingen. Geen mensen. Geen hart. Elke volgende camerabeweging sluit aan bij de vorige.
77
BINNEN.
HOTEL.
‘S NACHTS
PINK wordt nu weggeleid, gedragen, aan armen en benen meegesleept, de trap af, door deuren heen, langs gangen. Tijdens deze beelden zien we een geleidelijke metamorfose, waarbij PINK de Scarfiaanse pop PINK wordt. 78
BUITEN.
ACHTERKANT VAN HOTEL.
‘S NACHTS
Twee grote deuren aan de achterkant van het gebouw zwaaien open als de ZWARE JONGENS VAN DE ORGANISATIE, PINK naar buiten leiden, naar een klaarstaande zwarte limousine. Ze proppen hem op de achterbank. De deur slaat dicht. Als een gevangenisdeur. PINK is opnieuw gevangen. 79
BINNEN.
LIMOUSINE. ‘S NACHTS
Angstaanjagende C.U. Het Scarfiaanse masker, dat we al zo vaak in ons verhaal hebben gezien. De diepe amorfe zwarte vormen, die de wijd open ogen en slappe kaak van de verschrikking symboliseren. Maar dit gezicht is rood. Voor het eerst begint hij terug te vechten. Zijn handen zwellen op tot een enorme omvang. Hij kronkelt en draait van het ene raam naar het andere. Zijn nagels graven diep in zijn eigen ‘vlees.’ Hij begint de roze huid van zijn lichaam af te rukken. Stukje bij beetje worden de dode lagen wegrottende huid afgescheurd, waarbij een Nazi-achtige mouwband verschijnt en uiteindelijk het hele uniform. 80
BINNEN/BUITEN.
MISBRUIK.
OVERDAG./’S NACHTS
We gaan over naar een beeld van de POP die geslagen, getrapt en meegesleept wordt, een knietje in zijn kruis krijgt, geïnjecteerd wordt, gedwongen wordt te eten, en misbruikt wordt…. 81
BINNEN.
LIMOUSINE.
‘S NACHTS
Gitaarsolo eindigt. De roze, vergane huid is verdwenen, De transformatie is compleet. Hij draagt nu een zwart uniform, zwarte laarzen, een lange zwarte mantel. Op zijn arm, rood met zwarte insignes: de gekruiste hamers van ontbinding.
IN LEVENDE LIJVE Dus jij Ik dacht dat jij Wel naar de show zou willen, Om die warme huivering te voelen Van verwarring, die mafketelgloed. Ik heb wat slecht nieuws voor je, lekker dier
Pink is niet lekker, is in het hotel gebleven. Ze hebben ons gestuurd als een vervangende bende Wij gaan uitzoeken waar jullie luitjes werkelijk staan. Zijn er nog homo’s in de zaal vanavond? Zet ze tegen de muur! Daar iemand, in de schijnwerper, Die niet vriendelijk naar me kijkt, Tegen de muur met hem! Die daar lijkt me een jood! En die daar een roetmop! Wie heeft dat klootjesvolk binnengelaten? Daar zit iemand een joint te roken En nog iemand met puistjes! Als het aan mij lag Zou ik jullie allemaal af laten schieten.
82
BINNEN.
DOORGANG ONDER ZAAL.
‘S NACHTS
Camera laag, op de grond. F.X. van laarzen. PINK loopt doelgericht door de verlaten gangen en tunnels naar het podium; hij wordt gevolgd door op dezelfde manier zwartgeüniformeerde BEWAKERS met kaplaarzen aan. F.X. van laarzen. 83
BINNEN.
ZAAL.
‘S NACHTS
Door de open deur zien we een podium zoals bij een politieke bijeenkomst. Vooraan een podium. Een koor van gedaanten in lange gewaden. Rode en zwarte vlaggen. Overal afbeeldingen van gekruiste hamers, het symbool van onderdrukking. Een gruwelijk huwelijk tussen Neurenberg 1936, het Rode Plein op 1 mei, en een Ku Klux Klan-bijeenkomst. 84
BINNEN.
ZAAL.
‘S NACHTS
Bij het openingskoor van ‘In Levende Lijve’ laten we de zaal gedetailleerder zien. De toehoorders bestaan uit de Verenigde Naties van Fascisten en Extremisten. We bekijken die mensen van nabij. De BEWAKERS. Het TEUTOONSE NAZI-showbizspektakelstuk. PINK schrijdt binnen, een combinatie van Adolf en Benito. Hij schudt handen. De menigte verwelkomt hem uitzinnig. Als welkomstgroet steken zij hun gestrekte arm schuin omhoog. MENIGTE “Hamer, hamer, hamer”. 85
BINNEN.
ZAAL.
‘S NACHTS
De sfeer heeft nu een opwekkingsondertoon gekregen. PINK zingt zijn angstaanjagende song, tot grote vreugde van de volgelingen. Op ‘Zijn er nog homo’s’…..? richten we de schijnwerpers op de toehoorders en beginnen er slachtoffers uit te pikken, die tegenspartelend afgevoerd worden door zwartgeüniformeerde VEILIGHEIDSAGENTEN. Op het podium wordt ‘In levende Lijve’ uitgevoerd door PINK. Achter hem hangen vier roze poppen aan een galg. We nemen deze bizarre Fascistische Variétéshow beeld voor beeld op.
ALS EEN GEK ERVANDOOR Je kunt er maar beter als een gek vandoor. Je kunt maar beter je gezicht opmaken In je favoriete vermomming. Jij met je stijve onderlip en je Rolgordijnogen. Met je lege glimlach En je hongerige hart. Voel de gal opstijgen uit je schuldige verleden Met je zenuwen in flarden Als de triton [3] versplintert En hamers de deur verbrijzelen. Je kunt er maar beter als een gek vandoor. Je kunt maar beter de hele dag En hele nacht doorrennen Houd je gore gedachten Maar diep in je binnenste En als je je meisje Mee uitneemt vanavond Kun je maar beter je auto Goed uit het zicht parkeren. Want als ze je betrappen op de achterbank Terwijl je haar slot probeert te kraken, Sturen ze je terug naar je moeder In een kartonnen doos. Je kunt er maar beter vandoor.
86
BINNEN.
CAFE.
BRIXTON.
OVERDAG.
Het raam wordt ingeslagen door SKINHEAD-ZWARTHEMDEN. Twee zwarten proberen te ontsnappen. Ze worden achternagezeten, gepakt en in elkaar geslagen. 87
BUITEN.
RIJTJESHUIS.
OVERDAG
Een Pakistaans gezin wordt opgepakt en achterop een wachtende vrachtwagen gesmeten. 88
BUITEN.
GEPARKEERDE AUTO.
‘S NACHTS.
Onder een spoorwegviaduct is een auto geparkeerd. De ramen zijn beslagen. Binnen ligt een stelletje te kussen en te vrijen. Hij is zwart, zij blank. De voorruit versplintert door een slag met een pikhouweel. De jongen wordt in elkaar geslagen. De kleren van het meisje worden van haar lijf gerukt door drie zwartgehemde schoften, die haar bespringen. 89
BUITEN.
RANGEERTERREIN.
OVERDAG.
Veewagens worden volgeladen met mensen. De meesten zijn langharige zwarten en Indiërs. 90
BINNEN.
DE ZAAL.
‘S NACHTS
Het publiek houdt kaarten omhoog om een enorme afbeelding te vormen van ‘De Gekruiste Hamers.’ Colonnes bewakers marcheren de zaal binnen en stellen zich op langs de gangpaden. Het publiek scandeert “Hamer, hamer!” Langs de bovenkant van de muur ontvlammen toortsen. 91
BINNEN.
DE ZAAL.
‘S NACHTS
Tussen ‘In Levende Lijve’ en ‘Als een gek ervandoor’ scanderen de aanwezigen in koor “Hamer,” terwijl ze boven hun hoofd in hun handen klappen. Als ‘Als een gek ervandoor’ begint, gaan de toehoorders en het koor op het podium over op een militair disconummer. Ze dragen nu allemaal identieke maskers. Af en toe zakt een masker af en als daar een hippie of een zwarte onder zit, wordt hij afgevoerd. Soms hebben mensen die afgevoerd worden alleen maar een afwijkend masker.
WACHTEN OP DE WORMEN Ooooh, je kunt nu me niet bereiken Ooooh, hoe je ook je best doet Vaarwel, wrede wereld, het is voorbij Trek je er niks van aan. Ik zit hier in een bunker achter mijn muur Te wachten tot de wormen komen. Volmaakt verlaten, hier achter mijn muur Te wachten tot de wormen komen. Te wachten op het kappen van het dooie hout Te wachten op het zuiveren van de stad Te wachten tot ik de wormen kan volgen. Te wachten op mijn zwarte hemd Te wachten op het uitroeien van de zwakken. Te wachten op het ingooien van hun ruiten En het intrappen van hun deuren. Te wachten op de definitieve oplossing Om de spanning te verhogen. Te wachten tot ik de wormen kan volgen Te wachten op het aanzetten van de douches En het aansteken van de ovens. Te wachten op de flikkers en de zwarten En de roden en de joden. Te wachten tot ik de wormen kan volgen. Zou je graag willen zien, beste vriend, Dat Brittannië weer de lakens uitdeelt? Dan hoef je alleen maar de wormen te volgen. Zou je graag onze gekleurde vrienden Weer naar huis willen sturen, beste vriend? Dan hoef je alleen maar de wormen te volgen.
92
BINNEN.
TUNNEL ONDER ZAAL.
‘S NACHTS
BEWAKERS met honden maken jacht op een ontsnapte homo, in het doolhof onder de zaal. Hondentanden verscheuren de ongelukkige. 93
BINNEN.
DE HOTELKAMER.
‘S NACHTS
De pop is doodsbang als de deur het bijna begeeft onder de herhaalde hamerslagen van buitenaf. 94
BINNEN.
GECAPITONNEERDE CEL.
‘S NACHTS
De kale krankzinnige zit nog steeds te snoepen.
95
BUITEN.
STRAATBIJEENKOMST IN VOORSTAD.
OVERDAG.
We zien ZWARTHEMDEN de achterklep van een vrachtwagen omlaag doen. Ze organiseren een straatbijeenkomst. Vlaggen. Luidsprekers. Podia. Spandoeken. PINK schreeuwt door een megafoon. “Te wachten op het kappen van het dooie hout Te wachten op het zuiveren van de stad Te wachten tot ik de wormen kan volgen.…” 96
BUITEN.
STRAATBIJEENKOMST IN VOORSTAD.
OVERDAG.
We glijden langzaam door de straat in de voorstad. Telkens als we een raam voorbijgaan, zien we de bewoners hun gordijnen dicht doen, om het kwaad daarbeneden buiten te houden. 97
BINNEN.
MADEN.
OVERDAG.
Tussendoor zien we telkens beelden van maden die zich het hoofd van PINK binnenvreten, waarbij schedel en jukbeenderen bloot komen te liggen. 98
BUITEN.
ANIMATIE HAMERS.
OVERDAG.
We zien de Hamers der Onderdrukking voortmarcheren. Ze verschijnen dreigend over een heuveltop. De lucht verduistert, een wolk nadert de stad. De inwoners verlaten de straten en door hun luiken te sluiten trekken ze zich op zichzelf terug. Ongehinderd nemen de hamers de stad over en marcheren zegevierend naar het centrum van de stad.
STOP Stop! Ik wil naar huis Dit uniform uit En de show verlaten. Maar ik zit hier in de cel te wachten Omdat ik het móet weten. Ben ik al die tijd dan schuldig geweest?
99
BINNEN.
BADKAMER.
‘S NACHTS
Tussenmontage: C.U. een kale PINK. C.U. Scarfiaanse schreeuwende man: C.U. PINK PINK “Stop!” Stilte. Natuurlijk F.X. zwelt aan. We zoomen uit. PINK zit in elkaar gedoken in het toilet van het stadion, gekleed in T-shirt en spijkerbroek. Een rij afbladderende witte geëmailleerde urinoirs aan één kant. Een MAN komt van links het beeld binnen. Urineert. Werpt een blik op PINK. Natuurlijk F.X. De MAN loopt uit beeld. We zoomen langzaam in op PINKS gezicht. “Ik wil naar huis Dit uniform uit En de show verlaten. Maar ik zit hier in de cel te wachten Omdat ik het móet weten. Ben ik dan al die tijd schuldig geweest?” We zitten nu pal op PINKS gezicht. We gaan geleidelijk over naar de animatie van ‘Het Proces.’
HET PROCES Openbare aanklager: Goede morgen, edelachtbare Worm, De kroon zal ondubbelzinnig aantonen Dat de gevangene die nu voor u staat Op heterdaad werd betrapt toen hij gevoelens toonde Gevoelens van een bijna menselijke aard; Hij moet zich schamen. Dat gaat zomaar niet. Roep de schoolmeester! Schoo;meester: Ik heb altijd gezegd dat het uiteindelijk Niet goed met hem zou aflopen, edelachtbare. Als ze mij mijn gang hadden laten gaan Had ik hem nog in vorm kunnen meppen. Maar mijn handen waren gebonden, Die slapjanussen en artiesten Laten hem er met moord vanaf komen. Mag ik hem vandaag in elkaar timmeren? Waanzin, speeltjes op de vliering, ik ben knetter, Echt gaan vissen. Ze hebben vast mijn knikkers gepikt.
100
ANIMATIE.
HET PROCES
Als de deur krakend opengaat, valt er licht over de animatie van de marionet, onderuitgezakt in zijn stoel. Een dubbele deur gaat open, die uitzicht geeft op een enorm stadion. In het stadion zitten vreemde figuren uit de muziekbusiness met elkaar te brabbelen. Een podium, gemaakt van wriemelende wormen brengt zichzelf voort, een acteur, tevens advocaat, doft zichzelf op voor een spiegel in de kleedkamer. Dat is de openbare aanklager, door PINK in zijn onbewuste bedacht, als een instrument om het slot van zijn eigen schuldgevoelens te kraken. Een grote worm richt zich op. Op zijn gezichtloze kop draagt hij een rechterspruik. Hij zwaait dreigend in de lucht als een cobra, klaar voor de aanval. 101
DE TOESPRAAK VAN DE OPENBARE AANKLAGER De openbare aanklager leest zijn aanklacht voor op de manier van een dandy uit een variététheater, maar achter die fatterige manier schuilen vlijmscherpe tanden. Hij doet dat op het wormenpodium, achter de voetlichten. Als hij klaar is verandert zijn toga in vampiervleugels en vliegt hij op, verlicht vanaf de bovenkant van de muur, om zijn eerste getuige op te roepen, de schoolmeester.
102
DE SCHOOLMEESTER De schoolmeester, uitgebeeld als een marionet, wordt door zijn dikke vrouw over de muur gegooid. Hij treedt op als getuige en als hij klaar is verandert hij in een hamer. “Waanzin, speeltjes op de vliering ….”
HET PROCES /vervolg….. Roep de vrouw van de gedaagde. Ex: Hé klootzakje, je zit aardig in de penarie Ik hoop dat ze de sleutel weggooien. Had je maar vaker met me moeten praten, Maar nee! Je moest je eigen gang gaan Heb je onlangs nog Gezinnen kapotgemaakt? “Vijf minuutje maar, edelachtbare Worm. Hij en Ik, alleen.”
102
VERKLARING VAN DE VROUW Als een slang tevoorschijn komend uit een spleet in de muur, spuugt de vrouw haar aanval uit op de lijdzame PINK. Ze verandert in een schorpioen en steekt hem; vervolgens neemt ze een menselijkere gedaante aan, pakt hem op en draagt hem als een stola. Hij glijdt op de grond als
zij, terwijl haar haren in haar razernij in brand vliegen, de rechter vraagt hem aan haar over te leveren om te straffen.
HET PROCES /vervolg…. Moeder: Liefje, Kom bij Mamma liefje, laat me je In mijn armen houden. Edelachtbare, ik heb nooit gewild Dat hij in de problemen kwam. Waarom is hij ooit bij me weggegaan? Edelachtbare Worm, mag ik hem mee naar huis nemen. Pink: Knetter, het land van melk en honing, ik ben knettergek, Tralies voor het raam. Er moet een deur geweest zijn in de muur Toen ik binnenkwam. Rechter: Knetter, het land van melk en honing, hij is knetter. Voor de rechtbank is het bewijs Onweerlegbaar, de jury hoeft Zich niet terug te trekken. In al mijn jaren als rechter Heb ik nooit iemand gehoord Die meer terecht de hele Rechtmatige straf verdiende. De manier waarop je hen hebt laten lijden Je voortreffelijke vrouw en moeder, Vervult mij met de drang om te schijten! Maar, beste vriend, jij hebt mij Jouw grootste angst onthuld. Mijn vonnis is dat je getoond wordt Aan je lotgenoten. Haal de muur neer!
103
HET PLEIDOOI VAN DE MOEDER De MOEDER barst uit de muur los, als een knappende steenpuist. Ze vliegt op, als een bommenwerper, om PINK te redden. Ze verandert in een paar reusachtige lippen, zuigt hem op en via de vorm van een groot kussen, verandert ze in zichzelf, en knuffelt hem in haar armen. Als ze klaar is met haar pleidooi, veranderen haar armen in een enorme muur.
“Knetter, het land van melk en honing…” Naakte figuren drijven doelloos in een zwarte leegte. 104
HET VONNIS De wormrechter rijst op boven PINK uit en gaat tegen hem tekeer. We zien dat hij een grote reet op poten is, die een rechterspruik draagt. Terwijl hij zwaarwichtig achterwaarts schrijdt, nadert hij PINK, die nu zo strak ommuurd is dat hij op de bodem van een cilinder ligt, die gevormd wordt door de muur, die hem volledig omsluit. Maar hij kan niet ontsnappen aan zijn eigen conclusies over zichzelf. De Rechter spuugt op de cilinder en schijt beelden uit zijn verleden over hem heen, terwijl hij tegen hem schreeuwt dat hij de muur neer moet halen. “Haal de muur neer… Haal de muur neer…”
106
BINNEN.
CONCERT.
‘S NACHTS
We zoomen in op de muur tijdens het concert. Die wankelt. Er lekt rook door de spleten heen. Ze bolt onheilspellend uit, als een dam die op doorbreken staat en stort ten slotte onder luid gebulder in elkaar. 107
ZWART SCHERM “Helemaal alleen, of met z’n tweeën, Alle mensen die echt om je geven Lopen heen en weer buiten de muur. Sommigen hand in hand Anderen verzameld in groepen De slapjannussen en artiesten Houden stand. En als zij jou al het hunne hebben gegeven Wankelen sommigen en vallen, want uiteindelijk Is het niet eenvoudig om met je hart Tegen de muur van een of andere maffe klootzak te beuken.” Beeld blijft zwart.
Einde, aftiteling.
Stilte.
NOTEN [1] De Slag bij Anzio, in Italië, tussen de Geallieerden en het Duitse leger, gesteund door het fascistische Italië, in januari 1942, waarbij de vader van Roger Waters sneuvelde [2] Gérald Scarfe, een Engelse cartoonist en illustrator (1936 - ) is verantwoordelijk voor de animaties van The Wall. [3] Een duistere regel. In de Engelse tekst staat ‘cockle shell’ in het Nederlands ‘kokkel,’ of ‘klein opvouwbaar bootje,’ maar het is volstrekt onduidelijk waar dat naar zou kunnen verwijzen. Een aardige verklaring is dat het oorspronkelijk niet ‘cockle shell’ was, maar ‘conch shell’ oftewel de trompetschelp of triton. Triton was de zoon van Poseidon en Amfitrite. Als Poseidon stormen op zee had verwekt, blies Triton op zijn schelpenhoorn, zodat de golven rustig werden. Verder komt de ‘conche shell’ voor in William Goldings “Lord of the Flies.” Het is daar het symbool voor de (innerlijke) beschaving, die ineen zal storten als de ‘conch shell’ breekt.
