Is de Dog Whisperer hot or not?
De kwestie Cesar Gelijk een popster trad Cesar Millan dit voorjaar op in België en Nederland, en daardoor liepen de gemoederen hoog op. De Amerikaanse Dog Whisperer van Mexicaanse afkomst wordt door hondenliefhebbers aanbeden én bestreden. Hondenleven blikt terug op een aantal woelige weken. TEKST EN FOTOGRAFIE JUDITH LISSENBERG ILLUSTRATIES TICKET CESAR MILLAN LIVE & COVERS VAN ‘CESAR’S WAY’ MAGAZINE EN ‘CESARS AANPAK’
Een uur nadat de voorverkoop voor zijn eerste show in Amsterdam is begonnen, verschieten op de website van de ticketservice de puntjes op de plattegrond die de stoelen in de Heineken Music Hall voorstellen rap van kleur, een teken dat ze gereserveerd zijn. We krijgen opgetogen reacties van lezers. Cesar komt, die man met die geweldige uitstraling! Fantastisch, hè?
‘Hello, Amsterdam!’ Het is meteen 1-0 voor Cesar als hij in mei het podium van de Heineken Music Hall betreedt, op klompen en in een oranje voetbalshirt. De grote zaal, capaciteit 5500 personen, gaat bij voorbaat al uit zijn dak. We zitten bij een seminar van een hondentrainer, maar het voelt als een show van een popster. UITVERKOCHT
De optredens van Cesar Millan in Antwerpen en Amsterdam zijn in sneltempo uitverkocht.
26
hondenLEVEN | september 2011
Maar op de redactie komen ook andere geluiden binnen. Van mensen, met name trainers, die de methodes van de Dog Whisperer hondonvriendelijk en achterhaald vinden, en gruwen van de manier waarop Cesar ‘tssst’-geluiden maakt en honden met zijn voet aantikt. ‘U gaat deze man toch wel bestrijden?’, vraagt iemand, alsof het over onkruid gaat. Er wordt zelfs gedreigd de samenwerking met Hondenleven op te zeggen als we iets over Cesar zullen publiceren. De sfeer in hondenland wordt er niet fijner op als Martin Gaus bij ‘Pauw & Witteman’ gast aan tafel is en de discussie over Cesar landelijk losbarst. Er ontstaan twee kampen, waarbij iedereen beter lijkt te weten en de dialoog en open mind soms ver zijn te zoeken. Martin krijgt na zijn tv-optreden nare dingen naar zijn hoofd geslingerd. ‘Ik vind het heel vervelend dat u hatelijke mail en reacties heeft gekregen, maar helaas is mij dat verschijnsel
ook bekend’, reageert Greet Abbink, ambassadeur voor Cesar Millan in Nederland, op haar weblog. ‘Diverse mensen die hun reacties onderschreven met ‘kynologisch gedragsadviseur’ wensten dat Cesar, onderweg naar Nederland, met het vliegtuig zou neerstorten.’
TSSST! Wist u dat Cesar zijn ‘tssst’, het enige verbale commando dat hij bij zijn honden gebruikt omdat geluid volgens hem te veel opwinding creëert, heeft geleerd van zijn moeder? Die gebruikte het bij de opvoeding van haar kinderen: ‘Als we niet deden wat ons was verteld, keek mijn moeder naar me en deed “tssst”, en dat was alles wat ze hoefde te doen. Ze hoefde de verdere consequenties niet duidelijk te maken’, vertelt Cesar in een artikel over de belangrijke rol van moeders in zijn magazine ‘Cesar’s Way’.
of tegenstanders te gaan zitten, want dan loert het gevaar van tunnelvisie. ‘Je gaat altijd naar informatie zoeken die je eigen visie steunt. Mensen met dezelfde visie zoeken elkaar op. Daardoor krijg je een eenzijdige kijk op de zaken, en dat is voor het welzijn van de hond niet goed. Het is niet altijd zwart-wit. Vaak is het grijs.’ Emoties spelen volgens Eline vaak een te grote rol in discussies over trainingsmethoden: ‘Het moet je niet ontgaan dat een man als Cesar veel goede dingen doet. Als je objectief naar hem kijkt, kun je niet zeggen dat hij helemaal fout is. We moeten vooral kijken naar de hond, objectief kijken naar zijn lichaamstaal, goed observeren wat iets met een hond doet. Voor de ene hond kan een opgeheven vinger al heel imponerend zijn, voor de andere helemaal niet.’ ONDERZOEK
SUCCES
Hoe kán het toch, vragen we ons af, dat het ene deel van de hondenliefhebbers met Cesar lijkt weg te lopen en het andere deel zo’n diepgewortelde afkeer van hem heeft? Wat zou het succes van Cesar kunnen verklaren? Is er iets wat andere hondentrainers blijkbaar missen? Waar schiet de bestaande hondentraining tekort? Op het Hondenleven-weblog plaatsten we een poll om erachter te komen waarom hondeneigenaren met een cursus of training stoppen. De voornaamste reden: bijna een kwart van de mensen haakt af omdat ze de instructeur niet kundig genoeg vinden. ‘Daar schrik ik van’, zegt Debbie Rijnders, dagvoorzitter van het seminar voor hondentrainers op Animal Event dat in het teken staat van het thema ‘Wat hebben wij gedragsdeskundigen laten liggen, dat Cesar Millan zo groot is geworden?’ en waar de Hondenleven-poll ter sprake komt. Volgens Debbie kan iemand als Cesar zich niet zo ontwikkelen als daar geen ruimte voor is. ‘Ik zie vaak een totaal gebrek aan kennis van gedrag’, zegt ze over de vermeende onkunde van trainers. ‘Mensen draaien hun les af en zien vanuit hun ooghoeken niet wat er gebeurt, dat er iets misgaat met een cursist. Misschien dat we niet onze energie moeten steken in het beantwoorden van vragen over Cesar Millan, maar in het verbeteren van onze eigen kracht.’ TUNNELVISIE
Cesar, hot or not? Sociaal psycholoog en dierengedragstherapeut Eline Teygeler vertelt tijdens het Animal Event-seminar dat het helemaal niet zo handig is om in een groep voor-
Cesar is populair onder hondenbezitters. De discussie over zijn werkwijze vindt vooral plaats onder trainers, blijkt uit het onderzoek dat Isabelle Sternheim van Dog Research uitvoerde naar de impact van Cesar Millan. Tijdens het Animal Event-seminar presenteerde ze de eerste resultaten. ‘Cesar is enorm populair, maar heeft ook vele
Ik ga niet (meer) naar hondenschool omdat… De instructeur IK MIJN HOND ZELF WEL niet kundig KAN TRAINEN genoeg was
21%
23%
IK DE GROEPEN TE GROOT VOND
17%
Ik daar weinig of niets heb geleerd
18%
Mijn hond het niet leuk vond
15%
Top-5 van de voornaamste redenen om niet meer met een hond te trainen volgens een poll op onze website www.hondenlevenmagazine.blogspot.com, ingevuld door 224 eigenaren.
hondenLEVEN | september 2011
27
tegenstanders’, aldus Isabelle. ‘De verschillen in positieve en negatieve kritiek is enorm. Er is een duidelijke tweedeling, waarbij het er heel fel en heftig aan toe kan gaan. Het is bijna een religieuze twist. Dat de discussies zo fel en beledigend gevoerd worden, is schadelijk voor de hondenbranche.’ Aan het onderzoek van Isabelle deden 2900 hondeneigenaren en 950 hondenprofessionals (vooral hondentrainers en gedragsexperts) mee, van wie gemiddeld 86 procent vrouw en 14 procent man. De eigenaren gaven Cesar vooral rapportcijfers als achten, negens en tienen,
Hondgericht, of dieronvriendelijk?
74%
26%
IK VIND DE METHODE IK VIND DE MET HODE VAN CESAR MILLAN VAN CESAR MILLAN HONDGERICHT HONDONVRIENDELIJK Tussenstand poll (477 stemmers) op de website van het Kynologen Verbond Nederland, www.kynologenvakbondnederland.nl
28
hondenLEVEN | september 2011
PLUSSEN EN MINNEN Sterke punten van Cesar zijn volgens het onderzoek van Dog Research onder meer zijn duidelijkheid, zijn holistische aanpak, het diervriendelijk en respectvol werken, de rust en zijn talent om met honden én mensen om te gaan. Als zwakke punten worden genoemd dat hij prik- en stroomhalsbanden gebruikt, fysiek corrigeert, commercieel is, moeilijk na is te doen, een kortetermijnoplossing biedt, juist dieronvriendelijk is en autoritair overkomt.
gemiddeld scoort Cesar bij deze groep een 8,3. Bij de profs waren de cijfers óf hoog, maar vooral heel erg laag, denk aan een één, twee of drie, goed voor een gemiddelde van 5,8. Om die extreme tweedeling te verklaren komt er een vervolgonderzoek. MARKETING
Marketing speelt een belangrijke rol in het succes van Cesar, vertelt Annemarie van der Toorn tijdens het Animal Event-seminar. Ze deed bij Horse Whisperer Monty Roberts veel kennis op over het opbouwen van een succesformule à la Cesar. ‘Deze man kan het gewoon goed brengen, daar kunnen wij wel wat van leren. Cesar laat niets aan het toeval over. Tik zijn naam maar eens in op Google en kijk hoe hij zich opstelt op de afbeeldingen die je dan vindt: altijd in het midden van het beeld, bijna altijd frontaal in de camera kijkend: hij zoekt contact. Cesar stuurt elke dag op dezelfde tijd een tweet uit via Twitter, hij heeft meer dan een miljoen fans op Facebook. Zijn concept is tot in detail uitgewerkt.
CESAR OVER DE TONG ‘Veel van wat hij doet kan anders, beter, veiliger en met minder stress voor hond en eigenaar.’ Martin Gaus op het gastenblog van ‘Pauw & Witteman’ ‘Verder heb ik alleen maar bewondering voor deze man die miljoenen mensen laat zien dat honden recht hebben op een hondwaardig leven.’ Martin Gaus op het gastenblog van ‘Pauw & Witteman’ ‘Tickets van 40 tot 100 euro! Is hij Lady Gaga of zo?’ Gelezen op www.hondenforum.nl ‘Mijn collega past Cesars ideeën toe op de opvoeding van haar dochter!’ Gehoord van een vriendin
Een bedrijf dat honderd miljoen euro waard is, krijg je ook niet vanzelf. Je kunt alleen maar zo succesvol zijn als je een gat in de markt hebt gevonden.’ Cesar kan volgens Annemarie profiteren van de veranderende wijze waarover in de maatschappij over opvoeding wordt gedacht: 73 procent van de Nederlanders vindt dat er tegenwoordig te weinig grenzen in de opvoeding worden gesteld. En dan komt de Dog Whisperer precies op het juiste moment. ENTERTAINER
Met die wijsheid op zak bezoeken we Cesar Millan Live. Voorafgaand aan het strak geregisseerde optreden staan de bezoekers massaal in de rij voor de merchandise: boeken, petjes, T-shirts en het officiële programma van de European Tour 2011.
‘Ik vluchtte via de Mexicaanse grens naar Amerika en moest daarbij over muren en hekken springen en door tunnels kruipen: nu weten jullie meteen hoe de behendigheid is uitgevonden.’ Cesar tijdens zijn show
‘Hij wil president worden van de Verenigde Staten. En ik gun het hem van harte.’ Martin Gaus in de Belgische talkshow ‘Reyers laat’ ‘Bij Cesars programma op tv staat steeds in beeld: don’t try this at home. Ik zou zo graag eens een tv-programma over honden willen waarin steeds in beeld staat: dó try this at home.’ Opmerking uit de zaal tijdens het seminar over Cesar op Animal Event ‘Cesar is voor ons amusement. Wij zeggen: laat hem nou maar eens écht een verkeerde hond pakken. Wij zien de honden waarmee hij werkt niet als staatsgevaarlijk. Wij zijn die gewend.’ Politiehondenman Jeroen Vunderink tijdens het seminar over Cesar op Animal Event ‘Wij hebben vijftien jaar gecorrigeerd, ik kan corrigeren als de beste. Ons succes zat helemaal vast aan de slipketting, maar dat is allemaal achterhaald. Ik vind het van de zotte dat men nu weer een discussie over corrigeren wil beginnen.’ Helly Gaus tijdens het seminar over Cesar op Animal Event ‘Wat een man, wat een charisma en persoonlijkheid. Viriel, bruin, sterk, aardig, zacht en stoer tegelijk, de hormonen bij de dames vierden hoogtij.’ Verslag van Cesars show op www.dogtime.nl ‘Jammer dat je voor of tegen moet zijn. Je kunt eruit pikken wat op jou en je hond van toepassing is, en als je daar dan mee geholpen bent, fijn!’ Lezer van Hondenleven ‘We krijgen vaak de vraag waarom wij een nogal bekende televisieshow over hondengedrag niet promoten of juist veroordelen. Wij gaan ons daar niet in mengen, u kunt zelf genoeg vinden op internet, waarbij we één site als tip willen meegeven: www.beyondcesarmillan.weebly.com’ Belangenorganisatie Pro Hond
hondenLEVEN | september 2011
29
Kassa! Toegangskaart Cesar: 95 euro Reserveringskosten: 9,50 euro Tourprogramma: 10 euro Parkeren: 10 euro ---------------------Totaal: 124,50 euro (inclusief het duu rste kaartje, maar exclusief eventuele drankjes en souvenirs als boek of T-shirt)
Cesar, diamantje in zijn oor en de klompen al snel verruild voor gympen met glitters, wordt op het podium regelmatig bijgestaan door zijn zoon, de twaalfjarige wijsneus Calvin. De Dog Whisperer is een entertainer. De expressieve manier waarop hij, met een huiskamer en een park als decor, stuntelende hondeneigenaren uitvergroot, is voor velen een feest der herkenning. Zelfs machtige Amerikaanse presidenten, laat Cesar beelden zien, laten zich door hun hond voorttrekken. ‘Oooh, he is so cute’, kirt hij, als hij nadoet hoe mensen met uitgestoken hand – ‘Ik weet niet wie dat gebaar ooit bedacht heeft’ – de persoonlijke zone van de hond binnendringen om die te aaien. Dat honden dan agressief worden, vindt hij niet zo gek: ‘De maatschappij ziet zo’n hond als een bijter – ik zie een hond die de mens corrigeert.’ We moeten volgens Cesar back to nature, onze balans weer zien te vinden. ‘Life is simple. We make it complicated’, vat hij, met zijn stralende tandpasta-smile, samen.
Altijd in het midden van het beeld, bijna altijd frontaal in de camera kijkend: Cesar zoekt contact.
is’, vertelt Hondenleven-lezer Jasja Dragosavic, die de show in Antwerpen bezocht. ‘Een bak met voer horen of zien was al voldoende voor het beest om helemaal door het lint te gaan. Bestraffende woorden ten spijt, het beest viel als een stormram aan op zijn eten. Cesar pakt vervolgens dezelfde bak voer, gaat recht voor het dier staan en zegt niets. De hond deinst een meter achteruit en gaat zitten. Daarna schuift de hond zelfs nog een stuk op, en wacht geduldig af. En al die tijd kon je een speld horen vallen. Om eens live te zien hoe hij lichaamstaal/ energie toepast, is een mooi leermoment.’ Voor de eigenaren zelf is het toch vaak iets moeilijker om Cesars energie in de praktijk te brengen, blijkt in Amsterdam. De hond die al trekkend het podium op komt, gaat er ook al trekkend weer van af. Cesar zal zelf trouwens de laatste zijn om, hoewel zijn tv-programma’s soms anders doen lijken, te zeggen dat hij voor een ‘quick fix’ kan zorgen: ‘Time does not exist in rehab. Only on tv.’
MAGISCH
VERWARRING
Cesar lijkt een magische werking te hebben op de voorgeselecteerde honden die hij uitkiest voor zijn demo’s. ‘In België kwam er een dame het podium op met haar Rottweiler die nogal op eten belust
De kwestie Cesar laat ons in verwarring achter. We verbazen ons over het feit dat hondentrainers die roepen dat ze het meest positief werken met honden, soms het meest negatief uit de hoek lijken
hondenLEVEN | september 2011
31
te komen bij het beoordelen van mensen. ‘Voor iemand die zo met dieren omgaat, kan ik geen respect opbrengen’, horen we een trainer zeggen. Hoe tegenstrijdig is het dan dat juist Cesar zich via zijn Millan Foundation inzet voor verantwoord hondenbezit en een tekst van Gandhi, dat de beschaving van een volk is te meten aan de mate met respect waarmee ze met hun dieren omgaan, als lijfspreuk hanteert. Verbazen doen we ons ook over de verafgoding van Cesar door zijn soms bijna idolate fans. ‘No touch, no talk, no eye contact’, is een regel die Cesar ten opzichte van aandachteisende honden hanteert. Tijdens zijn show in Amsterdam toont een meisje een spandoek: ‘Cesar, I want to touch, talk and make eye contact with you!’ Ooit de behoefte gehad om met uw hondentrainer te knuffelen? Maar misschien valt er ook wel helemaal niet zo veel te knuffelen, als we naar de uitslagen van onze Hondenleven-poll kijken. OORDEEL
We hadden ons graag een goed oordeel over Cesar willen vormen door hem persoonlijk te spreken. Helaas kwam de redactie van Hondenleven niet in aanmerking voor perskaarten voor de show, onze fotograaf kreeg evenmin perstoegang. Ook een interview zat er niet in. Het had ons zo aardig geleken om eens uitgebreid met Cesar van gedachten te kunnen wisselen. Of om, samen met bijvoorbeeld Martin Gaus en andere trainers, om de tafel te gaan zitten voor een debat of, veel beter nog, met z’n allen lekker het bos in te gaan. Om over honden te praten en onze passie te delen, zodat we allemaal van elkaar zouden kunnen leren. Maar daarmee zullen we wel onverbeterlijke dagdromers blijven.
MEER WETEN? Cesar op internet www.cesarsway.com, www.sessionswithcesar.com, www.millanfoundation.org, www.cesarmillankids. com, www.twitter.com/cesarmillan, www.facebook.com/dogwhisperer Cesar op tv www.natgeotv.com/nl/dog-whisperer De skates waarop Cesar honden uitlaat www.batteride.nl Het onderzoek van Dog Research www.dogresearch.nl Cesar Millan Live bekijken www.youtube.com (zoek op ‘Cesar Millan Amsterdam’ of ‘Cesar Millan Antwerpen’) Ambassadeur van Cesar in Nederland www.roedelleider.eu
BESTSELLER Cesars eerste in het Nederlands vertaalde boek is een hit: ‘Cesars aanpak’ haalde de vierde plaats in de bestsellerlijst en stond daarmee boven het ‘Zomerhuis met zwembad’ van Herman Koch en de ‘Haantjes’ van Kluun. In ‘Cesars aanpak’ vertelt Cesar (1969) hoe hij, als hij vijftien jaar is, in Mexico een baan krijgt bij een plaatselijke dierenarts en bekendstaat als ‘el perrero’, de hondenjongen. In 1990 komt hij als eenentwintigjarige illegaal naar de Verenigde Staten. Zonder een cent op zak maar, gevoed door tv-series als ‘Lassie’ en ‘Rin Tin Tin’, met de droom en ambitie om de beste hondentrainer ter wereld te worden. Nadat Cesar ruim een maand over straat heeft gezworven, geven twee vrouwen van een trimsalon in San Diego hem een baan en onderdak. Hij wordt kennelhulp, gaat limousines wassen en begint een trainingsinstituut voor honden. Zo komt hij bij Jada Pinkett Smith, echtgenote van acteur Will Smith, die zorgt dat hij Engelse les krijgt. Cesar opent in Los Angeles zijn eigen Dog Psychology Center en de rest is geschiedenis: de Dog Whisperer breekt wereldwijd door met zijn boodschap dat een baas kalme en zelfverzekerde energie en een hond kalme en onderdanige energie hoort uit te stralen. Cesars succesformule voor een evenwichtige en gezonde hond: 50 procent lichaamsbeweging, 25 procent discipline en 25 procent genegenheid. Die lichaamsbeweging kan bij Cesar oplopen tot wel acht uur per dag: ‘Vissen moeten zwemmen, vogels moeten vliegen… en honden moeten lopen!’ Aan training doet hij verder niet: ‘Een hond leren gehoorzamen aan bevelen van de mens – zit, blijf, kom hier, naast – hoort niet tot mijn werkzaamheden.’ ‘Cesars aanpak. Om weer baas over je hond te worden’, door Cesar Millan met Melissa Jo Peltier. Uitgegeven door The House of Books, ISBN 97890-443-3120-2, prijs 17,95 euro. Binnenkort verschijnt bij dezelfde uitgever ‘Cesar, de leider van het roedel’.
hondenLEVEN | september 2011
33
