de kust: jan > dec HET NIEUWS VAN DE KUST IN GROTE LIJNEN

de kust: jan > dec

2012

HET NIEUWS VAN DE KUST IN GROTE LIJNEN

colofon

04

de kust: jan > dec 2012 Colofon

Tekst Dany Van Loo, Journalist Coördinatie en eindredactie Irene van der Craats, Sylvia Theunynck, Hannelore Maelfait en Kathy Belpaeme, Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer Concept Cayman Vormgeving en drukwerk Provincie West-Vlaanderen, Grafische Dienst Verantwoordelijke uitgever Geert Anthierens, provinciegriffier Depotnummer D/2013/0248/04 Wijze van citeren Van Loo D., van der Craats I., Maelfait H., en Belpaeme K. (Eds). De Kust 2012 Het nieuws van de Kust in grote lijnen. Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer, Oostende, België. 2013. Dit jaarboek is een publicatie van het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer en werd gerealiseerd met de steun van verschillende partners:

‘Investeren in je toekomst’

Grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma 2007-2013 Medegefinancieerd door de Europese Unie (Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling)

De inhoud en het concept zijn aan auteursrechten onderhevig (Auteurswet d.d. 30 juni 1994). Alle intellectuele rechten op deze publicatie behoren toe aan de provincie West-Vlaanderen. Niets uit deze uitgave mag door middel van elektronische of andere middelen worden gereproduceerd, bewaard en/of openbaar gemaakt zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Hoewel de samenstellers en de uitgever van deze publicatie al het mogelijke hebben ondernomen om volledigheid en correctheid na te streven, wijzen ze uitdrukkelijk alle verantwoordelijkheid af voor eventuele onjuistheden. Het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer dankt alle personen en instanties die instonden voor het aanleveren van beeldmateriaal: Provincie West-Vlaanderen, Jan Haelters KBIN-BMM, Westtoer, Sylvia Theunynck, Irene van der Craats, Dany Van Loo, Roys foto, Yves Adams, b-architecten nv, Beeldbank Oostende, Carl De Keyzer, Jo Struyven, Dirk Neyts, Roland FRANçOIS, ILVO, INAGRO, Sea Life Blankenberge, Gemeente Knokke-Heist, Gemeente Koksijde, Wieland De Meyer, VLM, www. grafilius.com voor MDK, Surfing Elephant Beach Club, C. Coene, R. Olivier via toerisme Oostende, Dienst Toerisme Blankenberge, Kabinet Hilde Crevits, Agentschap voor Natuur en Bos, VLIZ (Els Verhaeghe), VLOOT, Haven Oostende, Dries Decorte, Clean Team Oostende, Horizon Steven Holl, Cathy Verschoore, Hans Hillewaert, Katrien Vervaele (Fish2Know), Vlaamse Visveiling. De publicatie werd gedrukt op 100% postconsumptie gerecycleerd Cyclus Print papier

de kust: jan > dec 2012 bevolking

5

© Provincie West-Vlaanderen Saint-George’s Day wandeling Zeebrugge


© Sylvia Theunynck Duinengordel Koksijde

Voorwoord 2012 was een veelbewogen jaar. Het was een jaar dat onder meer getekend werd door de lokale en provinciale verkiezingen. Ook aan onze kust zijn er enkele verschuivingen geweest in het politieke landschap. Maar naast de politieke roeringen is er nog meer gebeurd aan onze kust. De 180 kilometer lange kustwandelroute is geopend, Beaufort04 zorgde voor controverse en succes, een nieuwe lading windmolens werd naar zee verscheept vanuit Oostende en het grootste containerschip van de wereld is gedoopt in Zeebrugge. De vergrijzing en leegstand aan de kust zet eveneens door en in december tonen de Belgische en Nederlandse reddingsdiensten een sterk staaltje samenwerking na het zinken van de Baltic Ace. De publicatie ‘De Kust 2012: Het nieuws van de Kust in grote lijnen’ geeft een overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen voor de kust in 2012. Anekdotes en unieke foto’s uit de kustactualiteit brengen het nieuws voor u in woord en beeld. Voor het samenstellen van deze publicatie is beroep gedaan op journalist Dany Van Loo, die vanuit zijn eigen perspectief de meest in het oog springende onderwerpen identificeerde en de kernboodschappen samenbalde. ‘De Kust 2012’ werd op 27 februari 2013 voorgesteld tijdens de eerste 5-jaar jubileum editie van het Kustforum in Oostende. Het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer organiseert het Kustforum met de steun van zijn partners: de provincie West-Vlaanderen, het Vlaams Instituut voor de Zee, de FOD Volksgezondheid, Veiligheid van de Voedselketen en Leefmilieu, en voor de Vlaamse overheid het agentschap Natuur en Bos en het agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust. Het Kustforum is een initiatief waar alle actoren aan de kust de kans krijgen om hun kustvragen te stellen , en toekomstige kustthema’s aan te brengen. Tijdens de editie van 2013 werd nagedacht over mobiliteit aan onze kust, meeuwen, en de toekomst en implicaties van marien ruimtelijke planning. Met deze reeds vijfde editie en de bijbehorende publicatie bewijst het Kustforum zich als gevestigde waarde aan de kust. Het is de wens van het Coördinatiepunt Duurzaam kustbeheer en zijn partners om deze jaarlijkse traditie verder te zetten, en te blijven groeien als een klankbord voor alle actoren van de kustregio. Namens zijn partners, het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer

07

voorwoord

de kust kust:kijkt jan >verder dec 2012 2012 bevolking voorwoord

inhoudstafel

08

de kust: jan > dec 2012 inhoudstafel

Bevolking Kust vergrijst twee keer..................................................................................... 12 Kustkompas vormt leidraad............................................................................... 13 Vooral leegstand aan zee................................................................................... 14 CleanTeam aan de slag....................................................................................... 14 Eigen streekhuis aan de kust............................................................................. 15 Ruimtelijke planning Bouwprojecten zorgen voor commotie.............................................................. 16 Eigen bedrijventerrein voor KMO’s.................................................................... 17 Nieuwe bestemming voor militair domein Koksijde......................................... 17 Herinrichtingswerken rond Fort Napoleon....................................................... 17 Hoogbouw mogelijk in Knokke-Heist................................................................ 18 Cultuur Beaufort04 oogst bewondering en controverse............................................... 20 Nieuwe visie voor domein Raversijde krijgt vorm............................................. 21 Tentoonstellingen belichten stormen en de kust............................................. 24 Renovatie Koninklijke Stallingen....................................................................... 25 Nieuw cultuurcentrum De Grote Post meteen in trek...................................... 25 Economie Havens: streven naar samenwerking................................................................ 27 Inzetten op windenergie..................................................................................... 28 Nieuw in de vaart................................................................................................ 29 Nachtelijke stakers leggen havens even plat.................................................... 32 Doop Marco Polo in Zeebrugge.......................................................................... 32 Meer tewerkstelling, minder cargo in Oostendse haven................................. 33 Minder goed jaar voor Zeebrugse haven........................................................... 34 Nieuw cruisegebouw.......................................................................................... 35 Queen Mary en Celebrity Reflection op bezoek................................................ 35 Mastodonten botsen in de Noordzee................................................................. 38 Actieplan Zeehond.............................................................................................. 39 Visserij Innovatie in de visserijsector............................................................................. 41 Gekweekte snoekbaars...................................................................................... 41 Visveilingen doen het minder goed.................................................................... 42 Visquota 2013......................................................................................................43 Strandvisserij onder vuur................................................................................... 46


Opnieuw interesse in langoustinevangst.......................................................... 46 Fish2Know kent succesvolle start..................................................................... 47 Theofiel omgezet in groene stroom................................................................... 48 Goliath in de kijker.............................................................................................. 48 Haai verrast badgasten...................................................................................... 48 Mobiliteit Vlotter naar de kust............................................................................................ 50 Pleidooi voor randparkings................................................................................ 50 Belangrijke rol voor Kusttram........................................................................... 51 Belgische en Franse trage wegen met elkaar verbonden............................... 52 Nummerplaat voor golfkarretjes....................................................................... 52 Natuur Creatief met meeuwen....................................................................................... 53 Vlaamse regering keurt uitbreiding Zwin goed. Verzet blijft........................... 55 Oostends krekengebied kaapt hoge kustonderscheiding weg......................... 58 Verbeterde toegankelijkheid Zwin..................................................................... 59 Moet er nog plaszand zijn?................................................................................. 60 Protest tegen strekdam in Cadzand.................................................................. 60 Toerisme Eindelijk nieuws voor de (meeste) stranduitbaters.......................................... 61 Surfers Paradise 25 jaar.................................................................................... 62 Meer controle kitesurfen.................................................................................... 63 Kust blijft bestemming nummer 1..................................................................... 64 Weer aan zee....................................................................................................... 65 Wateroverlast door hevige regens.................................................................... 65 Koksijde in top 10 duurzame Europese badplaatsen....................................... 66 Oostende ontdekken aan de hand van Marvin Gaye.......................................... 67 Zeewering De Kustwandelroute: op stap van de Franse tot de Nederlandse grens........ 67 Voortwerken aan een veilige kust...................................................................... 68 Opening Zeeheldenplein Oostende.................................................................... 69 Nieuwe samenwerkingsovereenkomst zeereddingsdiensten......................... 70

09

© Provincie West-Vlaanderen © Bruno ©Zeebrugge Dirk Misseuw Neyts

12


Kust vergrijst twee keer Uit een recente studie van de Vlaamse overheid blijkt dat de kust twee keer vergrijst. Enerzijds wordt de bevolking die in de badplaatsen ‘geboren en getogen’ is steeds ouder en anderzijds valt er een belangrijke instroom van een oudere bevolking naar de kuststeden en –gemeenten te noteren. De studie stelt dat de gemiddelde leeftijd van de kustbewoner 65 jaar is, waardoor de kust de regio met de oudste bevolking van Vlaanderen is.

© Sylvia Theunynck

De gemiddelde leeftijd van een kustbewoner is 65 jaar.

Uit cijfers van de federale overheidsdienst binnenlandse zaken, gepubliceerd in januari 2012, wordt duidelijk dat vooral in de kustgemeenten het aantal inwoners stijgt. Dat is zeker het geval voor Oostende waar de bevolking voor het eerst de kaap van 70.000 overschrijdt. Andere stijgers zijn Blankenberge, Middelkerke, Koksijde, Bredene en in mindere mate De Panne. Het aantal inwoners daalt dan weer in De Haan, Knokke-Heist en Nieuwpoort. “In de meeste kustgemeenten is er geen natuurlijke aangroei en domineert inderdaad de instroom vanuit het binnenland”, weet burgemeester Patrick De Klerck van Blankenberge. “Het gaat in veel gevallen om een oudere generatie die al enkele jaren een tweede verblijf aan zee bezit en zich nadien definitief hier komt vestigen.”

© Westtoer

De kust is de regio met de oudste bevolking van Vlaanderen.

13


Kustkompas vormt leidraad In december wordt de derde editie van het Kustkompas voorgesteld, een initiatief van het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer en het Vlaams Instituut voor de Zee. De publicatie bevat opnieuw belangrijk cijfermateriaal en gegevens over tal van thema’s die van belang zijn voor de kustregio. Met het Kustkompas willen de initiatiefnemers ook de boodschappen en de verhalen achter de cijfers onder de aandacht brengen. “De kust staat, twee maanden na de gemeenteraadsverkiezingen, op een belangrijk punt’ zegt Hannelore Maelfait van het Coördinatiepunt op de voorstelling. ‘In de komende maanden worden de plannen opgesteld die ook het toekomstig beleid voor de kust zullen vastleggen.” De data in het Kustkompas maken overigens duidelijk dat er nog werk aan de winkel is op onder meer het vlak van kansarme buurten, vergrijzing en betaalbare woningen voor jonge gezinnen. Het is de bedoeling dat de kustgemeentes de informatie uit het Kustkompas gebruiken om in te spelen op de problematiek en de pijnpunten aanpakken.

De publicatie bevat belangrijk cijfermateriaal en gegevens over tal van thema’s die van belang zijn voor de kustregio.

‘Wat bijvoorbeeld het aantal kansarme buurten aan zee betreft, ontspringt geen enkele badplaats de dans.’ Patrick De Klerck, burgemeester van Blankenberge en voorzitter van het Overleg Kustburgemeesters

14


Vooral leegstand aan zee

© Dany Van Loo

De kust heeft te kampen met een leegstand van handelspanden.

West-Vlaanderen is volgens een studie van het West-Vlaams Economisch Studiebureau (WES) met z’n 11,2 winkels per duizend inwoners dé shoppingprovincie bij uitstek zijn. De kustgemeentes hebben vaak met leegstand te kampen. Waar het provinciaal gemiddelde inzake leegstand 7,3 procent bedraagt, is dat in badplaatsen als Bredene, De Panne, Koksijde en Blankenberge meer dan tien procent. Oostende kent 8,7 procent leegstand. “In De Panne zijn de afgelopen jaren heel wat gebouwen afgebroken om plaats te ruimen voor nieuwbouwprojecten waardoor vaak ook winkels verdwenen”, legt Sabine Vanhove van UNIZO DE Panne-Adinkerke uit. “Handelsruimten in nieuwe gebouwen zijn vaak te groot en de huurprijs te hoog voor de kleine handelaar. Enkel de grote ketens kunnen er nog aanspraak op maken.” De stijgende huizenprijzen in de kuststreek maakt het voor lokale inwoners en ondernemers lastig om aan een huis of handelspand te geraken. Met het invoeren of verhogen van de taks op tweede verblijven en/of leegstand hopen gemeenten tweede verblijvers te ontmoedingen. Tegenstanders van de taks geven aan dat ze verwachten dat met name de verhuurprijs van deze panden omhoog zal gaan - wat aan de toerist/huurder zal worden doorgerekend.

CleanTeam aan de slag In Oostende starten het stadsbestuur en het Sociaal Huis met een nieuw project: het ‘CleanTeam’. Het team bestaat uit leefloners die ingezet worden om straten en pleinen net te houden. “Eén van onze taken is om mensen die een leefloon krijgen, voor te bereiden op de arbeidsmarkt en hen te helpen om een volwaardige job te vinden”, zegt OCMW-voorzitter Franky De Block. “Daarom schakelen we ze in het CleanTeam in, die per wijk grote kuis doet.”

© Clean Team Oostende

Mensen met een leefloon worden ingezet om straten en pleinen net te houden.

15


Eigen streekhuis aan de kust Met het ‘Provinciaal Navigatieplan voor de Kust’ wil de provincie oplossingen bieden voor de stijgende problemen aan zee. “Een van de pijlers van het plan is de realisatie van een eigen en volwaardig streekhuis voor de kust”, zegt gedeputeerde Guido Decorte in juni. De kustregio valt nu immers voor een deel onder de regio Westhoek en een ander deel onder de regio Brugge-Oostende. De wens voor een eigen streekhuis aan de kust werd bij de installatie van de nieuwe provincieraad in december nogmaals benadrukt. Het Provinciaal Navigatieplan voor de kust reikt oplossingen en voorstellen aan. Zo moeten we verder inzetten op betaalbare eengezinswoningen en moeten we bijzondere aandacht besteden aan de steeds toenemende vergrijzing aan de kust. Er moet ook een oplossing komen voor het sociaal isolement in heel wat wijken in de badplaatsen. “In dat verband moeten we ijveren om de kust op Vlaams niveau te laten erkennen als één stedelijk netwerk”, haalt Guido Decorte aan. “Zo kunnen de problemen worden opgenomen in het stedenbeleid en kan de achterstelling op hoger niveau worden aangepakt.”

© Dries Decorte

Gedeputeerde Guide Decorte ijvert om de Kust op Vlaams niveau te laten erkennen als één stedelijk netwerk.

‘Aan de kust moeten we de komende jaren verder inzetten op betaalbaar wonen en zorg!’. Guido Decorte, gedeputeerde Provincie West-Vlaanderen

16

de kust: jan > dec 2012 ruimtelijke planning

Bouwprojecten zorgen voor commotie Eind april keurt de Oostendse gemeenteraad het Palmboutplan voor de herinrichting van de Oosteroever unaniem goed. De actiegroep vzw Oosteroever, die vierhonderd leden groepeert, spaart zijn kritiek niet en stelt dat de studie geen rekening houdt met de bewoning en de bedrijven, noch met de gevolgen voor de mobiliteit. Schepen van ruimtelijke ordening Bart Bronders bevestigt dat er op het vlak van mobiliteit nog onderzoek moet gebeuren, maar dat er wel degelijk overleg is gepleegd met alle betrokkenen en dat er op de site heel wat gebouwen staan waar geen bedrijvigheid meer is. © www.grafilius.com voor MDK

De Oostendse gemeenteraad keurt de herinrichting van de Oosteroever unaniem goed.

‘Voor de overheid is de Kop van ’t Sas in Bredene een strategische woonzone waar voldoende betaalbare woningbouw moet kunnen worden gecreëerd’

Het ruimtelijk uitvoeringsplan Afbakening Zeehavengebied Oostende vindt in de ogen van de actiegroep eveneens weinig genade, ook omdat de mogelijk wordt gelaten tot eventuele demping van een deel van het Visserijdok.Het kabinet van Vlaams minister van ruimtelijke ordening Philippe Muyters stelt dat het plan geen uitspraken doet over de bebouwing op de Oosteroever. “De lijn van de afbakening tussen het Oosteroeverplan en het zeehavengebied loopt net over de Hendrik Baelskaai”, klinkt het. Ook de plannen voor het omvormen van de Kop van ’t Sas in Bredene tot woonzone blijven in 2012 de gemoederen beroeren. Vooral de hoogbouw van 17 verdiepingen en de mobiliteit zijn breekpunten. Bredenes Burgemeester Steve Vandenberghe verdedigt in september de bouwplannen en verklaart dat het ruimtelijk uitvoeringsplan Kop van ’t Sas volledig conform de voorschriften opgelegd door de Vlaamse overheid is vastgesteld. “Voor de overheid is dit een strategische woonzone waar voldoende betaalbare woningbouw moet kunnen worden gecreëerd”, aldus de burgemeester.

Steve Vandenberghe, burgemeester Bredene

© www.grafilius.com voor MDK

De kop van ‘t Sas in Bredene is aangeduid als een strategische woonzone.

17

de kust: jan > dec 2012 ruimtelijke bevolking planning

Eigen bedrijventerrein voor KMO’s Oostende krijgt met ‘Ostend Stores Business Park’ een nieuw bedrijventerrein aan de Biekorfstraat. Het project wordt in april, tijdens de Open Plassendaledag, door initiatiefnemer Ostend Stores Real Estate (OSRE www.osre.be) aan het grote publiek voorgesteld. Het nieuw bedrijvenpark richt zich in de eerste plaats op eenmanszaken, kleine en middelgrote bedrijven.

Nieuwe bestemming voor militair domein Koksijde De Vlaamse regering geeft in oktober aan het provinciebestuur de opdracht om een ruimtelijk uitvoeringsplan (PRUP) op te maken voor een gebied van 182 hectare op de luchtmachtbasis te Koksijde. Het gemeentebestuur zal de gronden in drie fasen aankopen, maar die verwerving kan er slechts komen als de bestemming ervan via een PRUP gekend is. Het is de bedoeling dat de site onder meer ruimte voor vaste en betaalbare bewoning voorziet. Verder zullen ook de gemeentelijke depots en het containerpark naar het militair domein verhuizen.

Herinrichtingswerken rond Fort Napoleon Vlaams minister voor erfgoed Geert Bourgeois en de erfgoedvereniging Herita bereiken een akkoord over de herinrichtingswerken rond het Fort Napoleon en de Hundiusbatterij. De werken passen in het plan om de Oosteroever ook recreatieve en toeristische impulsen te geven.

© Hannelore Maelfait

Gebied rond de Hundius batterij, Oostende

© Business parks buyse&partners

Impressie van het nieuwe bedrijventerrein aan de Biekorfstraat te Oostende.

18

de kust: jan > dec 2012 ruimtelijke planning

Hoogbouw mogelijk in Knokke-Heist Het gemeentebestuur van Knokke-Heist stelt in juni een nota op waarin het haar visie uiteenzet om nieuwe vormen van stadsontwikkeling mogelijk te maken, in het bijzonder hoogbouw. De realisatie van dergelijke hoogbouwprojecten zou wel kunnen in Knokke en in Heist, maar niet in het Zoute, Westkapelle en Ramskapelle. “Als er vraag naar is, kan op bepaalde plaatsen een gemiddelde bouwhoogte tot veertig meter worden toegelaten”, stelt burgemeester Leopold Lippens, “maar dat betekent nog niet dat Knokke-Heist een tweede Dubai wordt”. © horizon (c) Steven Holl

Voorlopig ontwerp van het casino, Knokke-Heist.

De oppositiepartijen in Knokke-Heist keuren de bouwintenties van de partij Gemeentebelangen resoluut af. Zo stellen ze in oktober dat het nieuwe ontwerp voor het casino een voorbeeld is van hoe het helemaal niet moet.

‘Maar dat betekent nog niet dat KnokkeHeist een tweede Dubai wordt’ Leopold Lippens, burgemeester Knokke-Heist

© provincie West-Vlaanderen

Het gemeentebestuur van Knokke-Heist stelt een nota op die haar visie op hoogbouw weergeeft.

de kust: jan > dec 2012 Ruimtelijke bevolking planning

19

© Sylvia Theunynck Blankenberge

20

de kust: jan > dec 2012 cultuur

Beaufort04 oogst bewondering en controverse De kustlijn vormt in de zomer van 2012 voor de vierde keer het decor voor de imposante kunstwerken van het groot ku(n)stevenement Beaufort. Alle badplaatsen, behalve Knokke-Heist, nemen eraan deel en het startschot wordt eind maart in de Nieuwpoortse vismijn gegeven.

© provincie West-Vlaanderen

‘Sandworm’ in Wenduine van de Finse kunstenaar Marco Casagrande.

De organisatoren kiezen voor Beaufort04 exclusief voor kunstenaars uit de verschillende landen van de Europese Unie. De werken weten ook nu weer de massa naar zee te lokken. Externe enquêtes, tellingen op locaties, metingen en steekproeven geven aan dat circa 450.000 extra dagjesmensen hun weg naar de badplaatsen weten te vinden. Die besteden elk ongeveer 35 euro tijdens hun bezoek. “Zelfs zonder de inbreng van de verblijfstoeristen bij te rekenen, brengt Beaufort voor de regio vijf keer meer op dan de totale investering in het evenement”, aldus gedeputeerde Gunter Pertry. Op artistiek vlak oogst deze vierde uitgave van het groot openluchtmuseum aan de kust zowel in binnen- als buitenland lovende kritieken. Maar ondanks het publieke succesverhaal en de nationale én internationale waardering blijft het vechten om het budget rond te krijgen. De Commissie Beeldende Kunst geeft immers een negatief artistiek advies voor een verdere betoelaging van het evenement. Uiteindelijk beslist de Vlaamse overheid om het project verder te financieren, maar Beaufort zal het weliswaar met minder steun dan vroeger moeten bolwerken. De vzw Ku(n)st maakt zich echter sterk dat er hoe dan ook een vijfde editie zal komen.

© Cathy Verschoore

‘Rock Strangers’ in Oostende van de Belgische beeldende kunstenaar Arne Quinze.

Beaufort04 krijgt ook tegenslagen te verduren. Zo zorgen vandalen begin mei op het Blankenbergse strand voor een ernstige beschadiging van het werk ‘De gestrande bus’ van de Luxemburgse kunstenaars Jean Bechameil en Martine Feipel. Een andere blikvanger ‘Sandworm’ van de Finse kunstenaar Marco Casagrande blijkt dan weer niet bestand tegen de weersomstandigheden aan zee. De zandworm in de duinen van Wenduine raakt zwaar beschadigd door de hevige wind nadat het in februari onmiddellijk na de afwerking al eens inzakte. In juni vindt de laatste ‘Rock Stranger’ van de Belgische beeldende kunstenaar Arne Quinze zijn plek op het vernieuwde Zeeheldenplein in Oostende. Het controversiële kunstwerk dat uit elf neon oranje-rode metalen beelden bestaat en de Stad aan Zee 484.000 euro kost, blijft de Oostendse gemoederen beroeren.

21

de kust: jan > dec 2012 cultuur bevolking

Nieuwe visie voor domein Raversijde krijgt vorm Het provinciedomein Raversijde viert in 2012 zijn twintigste verjaardag. Dat gaat niet alleen gepaard met een feestweekend, maar ook met de eerste voorstelling van de krachtlijnen van het masterplan dat aan het domein nieuwe impulsen moet geven.

‘Na twintig jaar is het zeker tijd om een nieuwe weg in te slaan met het provinciedomein Raversijde.’ Guido Decorte,

De provincie wil met dit plan het domein beter uitbouwen en daarmee nieuwe bezoekers aantrekken. Daarvoor zullen er op de site – een unieke combinatie van erfgoed, geschiedenis en natuur – ingrijpende veranderingen gebeuren. De hoofdattractie op het domein wordt de Atlantikwall (WOII). Daarnaast wordt ook ingezet op een aantal secundaire attracties. Een nieuw centraal gebouw met museumplein tussen het openluchtmuseum Atlantikwall en het middeleeuwse vissersdorp Walraversijde met cafetaria, shop en centraal onthaal zijn essentiële elementen. Het huidige bezoekerscentrum kan omgevormd worden tot depot voor de eigen collecties. Ten oosten van de musea zal het domein bijna volledig ingericht worden als natuurgebied: een geheel van waterpartijen, bos en attractieve wandel- en fietspaden. Het plan wijst ook op veilige en betere toegankelijkheid vanuit verschillende punten tot de musea en het domein. Dit kan onder meer door een lange voetgangers- en fietsersbrug aan te leggen die de zeedijk verbindt met het nieuwe centrale onthaal, het museumplein of het nieuwe gebouw. Welke acties wanneer worden uitgevoerd moet de provincie nog besluiten. “Na twintig jaar is het zeker tijd om een nieuwe weg in te slaan met het provinciedomein”, stelt gedeputeerde Guido Decorte.

© Yves Adams

Het provinciedomein Raversijde viert met een feestweekend zijn twintigste verjaardag.

gedeputeerde West-Vlaanderen

22



23

© Yves Adams Raversijde

24


Tentoonstellingen belichten stormen en de kust

© Westtoer

De interactieve tentoonstelling ‘Storms’ confronteert de bezoekers met de krachten van de natuur.

Stormen vormen het thema van enkele opvallende tentoonstellingen aan zee. Voor zijn nieuwste en ongetwijfeld grootste project ‘Moments before the Flood’ reisde Magnumfotograaf Carl De Keyzer 140.000 kilometer Europese kusten af. De tentoonstelling over de dreiging van de klimaatopwarming valt van 17 mei tot 28 augustus te bewonderen in de Maritieme Site op de Oostendse Oosteroever. Tijdens de zomermaanden confronteert de interactieve tentoonstelling ‘Storms’ op de Pier te Blankenberge de talrijke bezoekers met de gewelddadige krachten van de natuur. Zij krijgen er alle informatie over genadeloze superstormen via speciale effecten en indrukwekkende simulaties. In de zomertentoonstelling ‘(Enge-)Land in zicht’ op het strand van De Panne confronteert fotograaf Jo Struyven met 65 meter lange panoramafoto’s én met verrassende resultaten onze kust met zijn Engels spiegelbeeld. Om die confrontatie tussen de beide kustlijnen zo sterk mogelijk te maken, doktert de fotograaf een uniek concept uit. Met vijf zeecontainers op het strand voor de Leopold I-esplanade maakt hij één grote, meer dan zestig meter lange, galerij waarin de panoramafoto’s in lichtboxen tegenover elkaar zijn geplaatst.

© Jo Struyven

65 meter lange panoramafoto’s confronteren de Belgische kustlijn met zijn Engels spiegelbeeld.

© Carl De Keyzer

‘Moments before the flood’ toont de dreiging van de klimaatopwarming.

25


Renovatie Koninklijke Stallingen Oostende Het Oostends stadsbestuur ontvouwt in mei ook zijn plannen om de Koninklijke Stallingen in de Koninginnelaan hun oude glorie terug te geven. De renovatie van het complex, dat al jaren dienst doet als stedelijk sportcentrum, is gebaseerd op historisch onderzoek en zal gebeuren met respect voor het oorspronkelijk concept. “Erfgoed en sport moeten hier perfect kunnen samengaan,” stelt bevoegd schepen Nancy Bourgoignie.

Nieuw cultuurcentrum De Grote Post meteen in trek © Roys foto

Het imposante en beschermd voormalig postgebouw aan de Henri Serruyslaan in Oostende wordt dit jaar verder getransformeerd tot het nieuwe cultuurcentrum De Grote Post en opent eind december de deuren. De bevolking krijgt de kans om vooraf al een kijkje te komen nemen en gaat massaal op de uitnodiging in.

De plannen voor de renovatie van het sportcomplex Koninklijke Stallingen worden concreter.

In het gerestaureerd modernistisch gebouw van architect Gaston Eysselinck, waarvan de voorkant in de oorspronkelijke staat is hersteld, is een grote theaterzaal gecreëerd met daarboven een amfitheater. Er is ook een theatercafé voorzien en de beschermde zalen boven de lokettenzaal zijn omgevormd tot polyvalente ruimtes.

© b-architecten nv

De vernieuwde binnenkoer van het CC De Grote Post te Oostende.

© beeldbank Oostende

Het voormalig postgebouw te Oostende wordt getransformeerd tot een cultuurcentrum.

26

de kust: jan > dec 2012 economie

© Dirk Neyts

27


Havens: streven naar samenwerking In januari klinkt een oproep van de topman Paul Jacob Bins van APM Terminals vanuit de haven van Zeebrugge tot een betere samenwerking met de haven van Antwerpen. Zo zou samen de strijd kunnen worden aangegaan met de fors uitbreidende haven van Rotterdam. Daar neemt men in 2014 de ‘Tweede Maasvlakte’ in gebruik, een tweeduizend hectare groot terrein dat de Nederlanders enorm zal doen groeien wat containertrafiek betreft. “Die uitbreiding bedreigt rechtstreeks de toekomst van de Vlaamse havens als we niet beter samenwerken”, stelt havenvoorzitter Joachim Coens. De tewerkstelling in de Zeebrugse haven is van belang in gans de provincie West-Vlaanderen. “In Brugge zijn er 3.600 mensen die in de haven werken, in Knokke en Blankenberge elk bijna tweeduizend, maar ook in Roeselare, Diksmuide en Wingene bijvoorbeeld wonen nog honderden mensen die een job hebben in Zeebrugge. Alles samen gaat het om tienduizend WestVlamingen die hier hun brood verdienen. ”Dat is niet niks”, vertelt de havenvoorzitter. De samenwerking is onder meer nodig omdat de grootste bedrijven op het vlak van containervervoer samensmelten tot nog slechts een handvol echte wereldspelers. Die zetten steeds vaker superschepen in die 13.000 tot 15.000 containers aan boord kunnen nemen. “Het kan niet dat internationale bedrijven in Rotterdam alles in één krijgen, terwijl ze in Vlaanderen op verschillende havens met een verschillende strategie en dito systemen botsen. Wij kunnen door onze ligging aan zee gemakkelijk de allergrootste schepen ter wereld ontvangen. Antwerpen heeft dan weer een uitgebreide achterhaven en is zeer goed verbonden met de rest van Europa”, klinkt het in Zeebrugge. Vlaams minister Hilde Crevits pleit in februari eveneens voor een betere samenwerking. “Elke haven moet weten dat de andere ook troeven heeft.” In Antwerpen reageert men lauwtjes op het voorstel. “Wij willen samenwerken, maar de grote containerbedrijven moeten altijd de keuze hebben”, zegt Eddy Bruyninckx, directeur-generaal van de Antwerpse haven. “Als het de bedoeling is om alle lading in Zeebrugge te lossen en dan via het spoor of de weg naar Antwerpen te rijden, dan hebben wij geen interesse. Dat zou ook de verdere verdieping van de Schelde in het gedrang brengen”.

‘Alles samen gaat het om tienduizend West-Vlamingen die hun brood verdienen in de haven van Zeebrugge.’ Joachim Coens, havenvoorzitter Zeebrugge

28


Inzetten op windenergie In de Oostendse haven wordt in januari een nieuwe kade voor zware lasten in gebruik genomen. Op de site zullen de gigantische windturbines voor de windturbineparken in zee in elkaar worden gezet.

© Roys foto

Hefeiland Neptune verscheept de wieken en turbines vanuit Oostende.

In maart vertrekt de eerste van dertig windmolentransporten richting Thorntonbank. Daarmee zet C-Power de tweede bouwfase in van haar windmolenpark dat medio 2013 met 54 windturbines volledig operationeel moet zijn. De turbines zullen dan in totaal zo’n 325 MW produceren, goed om 600.000 mensen van groene energie te voorzien en meteen ook goed voor tien procent van de door ons land te leveren groene energie tegen 2020. Het verschepen van de wieken en de turbines naar open zee gebeurt met de nieuwe en indrukwekkende hefeilanden de Neptune en de Goliath, de grootsten in hun soort.

© Roys foto

Dertig windmolens worden geassembleerd in de Oostendse haven.

© Haven Oostende

Het nachtelijk transport van de wieken verliep niet zonder slag of stoot.

29


Nieuw in de vaart In mei vaart de Simon Stevin, het nieuwste pronkstuk van het Vlaams wetenschapsbeleid, en tevens het eerste Vlaamse nieuwbouw onderzoeks schip, haar thuishaven Oostende binnen. De Simon Stevin zal een breed spectrum aan zeewetenschappelijk onderzoeken bestrijken. Het schip zal hoofdzakelijk worden ingezet voor academisch kustgebonden oceanografisch onderzoek in de zuidelijke bocht van de Noordzee en het oostelijk deel van het kanaal. Het zal ook dienst doen als trainingsplatform voor studenten en nieuwe technologieën. De Simon Stevin is de opvolger van het Vlaams onderzoeksschip De Zeeleeuw. © VLIZ (Els Verhaeghe)

Een maand later doopt Vlaams minister Hilde Crevits in Oostende de Wandelaar, het laatste van de vier nieuwe swath-vaartuigen – Small Waterplane Area Twinn Hull - die voor het Agentschap Maritieme Dienstverlening en Kust geleverd moesten worden. Met deze aanzienlijke investering in een veilige, efficiënte en moderne beloodsingsvloot kan Vlaanderen nu zijn maritieme troeven nog verder uitspelen.

Ingrid Lieten verwelkomt de Simon Stevin in zijn thuis haven.

In december legt de Ostend Spirit aan in Oostende, die vanaf 2013 als derde schip in de vaart zal worden gebracht op de lijn Oostende-Ramsgate naast de twee al bestaande ferry’s. Het is al het tweede schip dat onder de naam ‘Ostend Spirit’ de lijn komt versterken. De vorige ‘Ostend Spirit’ werd in 2011 uit de vaart genomen omdat deze niet meer rendabel was.

© VLOOT

Loodsboot De Wandelaar.

© V LIZ (Els Verhaeghe)

Het nieuwe onderzoekschip ‘Simon Stevin’ wordt plechtig gedoopt.

30



31

© Dirk Neyts

32 ‘Het is een hele eer om de CMA CGM Marco Polo te mogen ontvangen. Dit is uniek voor de haven en ook in de wereld.’ Joachim Coens, havenvoorzitter Zeebrugge


Nachtelijke stakers leggen havens even plat In de havens van Antwerpen, Gent, Oostende en Zeebrugge leggen verschillende diensten in februari ’s nachts het werk neer. De werknemers willen daarmee protesteren tegen de plannen van de regering om de pensioenleeftijd op te trekken. In de havens heeft de staking van de loodsen ernstige gevolgen voor de scheepvaarttrafiek van en naar de havens. Bij het Maritiem Reddings- en Coördinatiecentrum geldt een minimale bezetting.

Doop Marco Polo in Zeebrugge In december is in Zeebrugge het voorlopig grootste containerschepen ter wereld gedoopt. Het schip, de CMA CMG Marco Polo meet 396 meter in de lengte en 53,6 meter in de breedte - en heeft een diepgang van 16 meter. De Marco Polo zal worden ingezet op de routes tussen Europa en Azië. “Het is een hele eer om de CMA CGM Marco Polo, het grootste containerschip in de vaart, te mogen ontvangen. Dat is uniek voor de haven en ook uniek in de wereld” zegt Joachim Coens, voorzitter en gedelegeerd bestuurder van de Haven van Zeebrugge.

© Dirk Neyts

Het grootste containership ter wereld, de Marco Polo wordt gedoopt in de haven van Zeebrugge

33


Meer tewerkstelling, minder cargo in Oostendse haven. De aangepaste strategische oriëntatie van de Oostendse haven naar een ‘Energy Port’ met de focus op de hernieuwbare energie zorgt er voor een stijging van de tewerkstelling. In 2012 komen er een twintigtal nieuwe bedrijven bij die actief zijn in de verschillende sectoren van het windenergiegebeuren. Dankzij deze offshore industrie werken er op het eind van het jaar 956 mensen in de voorhaven. ‘C-Power was in 2012 de eerste gebruiker van de gloednieuwe Rebo terminal in de voorhaven. In hun kielzog brachten ze heel wat aanverwante firma’s en bedrijvigheid mee. Dit is een goede keuze geweest’, verklaart Paul Gerard, gedelegeerd bestuurder van het AG Haven Oostende. Maar er is ook minder goed nieuws. De traditionele havenactiviteiten hebben duidelijk een moeilijk jaar achter de rug. De trafiekoverslag van bulk en general cargo kent met 1,42 miljoen ton een daling van liefst twaalf procent. De haven stelt echter dat extra investeringen in nieuwe opslagcapaciteit die trend zullen kunnen keren.

© Dirk Neyts

De roro-sector in Oostende is teruggebracht tot de lijn Oostende-Ramsgate.

‘C-Power bracht als eerste gebruiker van de Rebo terminal in de voorhaven van Oostende heel wat aanverwante firma’s en bedrijvigheid mee.’ Paul Gerard, gedelegeerd bestuurder van het AG Haven Oostende

34


Minder goed jaar voor Zeebrugse haven Met een geschat 43,6 miljoen ton aan totaal behandelde goederen, heeft de haven van Zeebrugge in 2012 een daling van ongeveer 7 procent meegemaakt.

© Dirk Neyts

De haven behandelde ongeveer 43,6 miljoen ton goederen.

De terugval is onder meer te wijten aan een daling van bijna vier procent in de RORO-diensten, een terugval van 10,6 procent in de containerdiensten en een terugval van zeven procent in de vloeibare bulk. Een stijging van 17 procent in verhandeld volume voor stukgoed is dan weer een opsteker. Het gaat hierbij vooral om papier en papierpulp dat van Brazilië komt, naar Scandinavië gaat voor de verwerking en dan terugkomt voor export naar Amerika. Een ander lichtpuntje was de stabilisatie van het aantal verhandelde wagens, zo’n 17,3 miljoen, dit in een dalende automarkt. De recordcijfers van 2011 in de LNG-trafiek werden niet geëvenaard. De vraag naar energie vanuit Japan is groot waardoor de prijs voor LNG stijgt. Anderzijds nam de vraag naar LNG aan Europese zijde af - mede dankzij de keuze voor duurzame energie. Elk jaar doen steeds meer cruiseschepen de haven van Zeebrugge aan. In 2012 stijgt de aangroei van aanlopen met een vijfde naar 91. Voor 2013 verwacht de Haven van Zeebrugge een nul groei.

35


Nieuw cruisegebouw De haven van Zeebrugge schrijft in januari een architectuurwedstrijd uit voor de bouw van een nieuw en opvallend onthaalgebouw voor cruisetoeristen. Het complex zal ook moeten dienen als bezoekerscentrum voor de haven en moet binnen zowat anderhalf jaar verrijzen in de buurt van de Zweedse Kaai. Dat is overigens de plaats waar nu al het hele jaar door grote cruiseschepen aanmeren. Het havenbestuur voorziet vier miljoen euro voor de realisatie van het project. Naar verwachting zou eind 2014 de terminal haar deuren moeten openen. De cruisesector blijft ook dit jaar fors groeien in Zeebrugge.

Queen Mary en Celebrity Reflection op bezoek In oktober legt het indrukwekkende cruiseschip Queen Mary 2 weer aan in Zeebrugge. 25 Belgen schepen er in voor een reis naar New York en dat is een primeur. “Het is de bedoeling dat in de toekomst steeds meer cruiseschepen Zeebrugge als vertrekbasis nemen,” zegt een tevreden schepen voor toerisme Jean-Marie Bogaert (N-VA). Enkele uren later was dit direct het geval met de binnenkomst van de Celebrity Reflection. Dit schip deed tijdens haar “maiden voyage” de haven van Zeebrugge aan en stelde tijdens haar stop haar vijftien dekken open voor een beperkt publiek.

© Dirk Neyts

De ‘maiden voyage’ van de Celebrity Reflection doet de haven van Zeebrugge aan.

‘Het is de bedoeling dat in de toekomst steeds meer cruiseschepen Zeebrugge als vertrekbasis nemen.’ Jean-Marie Bogaert (schepen voor toerisme)

36


37

© Dirk Neyts

38


Mastodonten botsen in de Noordzee Een aanvaring tussen het 148 meter lange autovrachtschip Baltic Ace en het containerschip Corvus J. honderd kilometer uit te kust ter hoogte van Zeeland, kost op 5 december elf mensenlevens. De Baltic Ace, varend onder de vlag van de Bahama’s, maakt snel water en zinkt razendsnel. Het schip was die namiddag uit de haven van Zeebrugge vertrokken, richting Finland. In West-Vlaanderen wordt het provinciaal rampenplan afgekondigd. Belgische hulpdiensten zijn actief betrokken bij de reddingsoperatie. De reddingsvaartuigen Straffe Hendrik, Wielingen en Zeehond snellen ter plaatse. Twee Seaking helikopters van het Search and Rescue in Koksijde brengen zeven drenkelingen naar hun basis vanwaar ze vervolgens naar ziekenhuizen in Oostende en Veurne worden gebracht. De eigenaar en verzekeraars van de Baltic Ace bekijken nog wat er met het schip moet gebeuren en of er gestart kan worden met de bergingsoperatie voor het ruimen van de olie.

© Irene van der Craats

De belgische hulpdiensten en de Seaking zijn actief betrokken bij de reddingsoperatie (foto: reddingsoefening)

39


Actieplan Zeehond Minister van de Noordzee Johan Vande Lanotte (sp.a) stelt eind juni in de lokalen van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ) zijn ‘Actieplan Zeehond, van defensief naar offensief milieubeleid in de Noordzee’ voor waarmee hij de natuur een handje wil toesteken. Een aantal maatregelen moet er immers voor zorgen dat het mariene leven nieuwe kansen krijgt om te groeien en daar zitten op zijn minst enkele opmerkelijke zaken tussen. Het plan voorziet onder meer de aanleg van kunstmatige riffen in de Noordzee. Die aanpak houdt concreet in dat er op de zeebodem betonnen modules met gaten worden geplaatst om zo het effect van een rif na te bootsen. Het plan omvat verder de herintroductie van de oesterriffen door het uitzetten van de soort en het aanleggen van grindbedden op de zeebodem. “Meer vis en diversiteit betekent ook meer aanwezigheid van zeehonden”, zegt Vande Lanotte. ‘De grootte van de zeehondenpopulatie voor onze kust zal dus een barometer zijn voor het succes van deze onderneming. Langs de Belgische Noordzee zijn er evenwel weinig rustplaatsen voor de dieren. Het experiment zal ook het plaatsen van zeehondenplatforms op het wateroppervlak inhouden.’

© www.reefball.com

Plan Zeehond voorziet onder meer de aanleg van kunstmatige riffen in de Noordzee.

‘Meer vis en diversiteit betekent ook meer aanwezigheid van zeehonden.’ Johan Vande Lanotte, minister van de Noordzee

© Roland François

Zeehonden als barometer voor het succes van het actieplan.

40


© Roland François

41

de kust: jan > dec 2012 visserij

Innovatie in de visserijsector De stad Nieuwpoort ondertekent in januari in aanwezigheid van Vlaams minister-president Kris Peeters een samenwerkingsovereenkomst met de Vlaamse Visveiling, de NV die de veilingen van Oostende en Zeebrugge beheert. Daardoor zullen de visveilingen van Nieuwpoort, Zeebrugge en Oostende werken met een centraal veilsysteem, meteen het modernste van Europa. ‘De veilingen worden uitgerust met dezelfde klok en elektronisch systeem en met nieuwe terminals’, legt burgemeester Roland Crabbe uit. ‘De kopers zullen in real time vanuit iedere veilzaal en van op om het even welke plaats in binnen- en buitenland met behulp van een computerprogramma, kunnen bieden en kopen. Dat zal de prijzen zeker gunstig beïnvloeden.’ Het veilsysteem kost, samen met het opfrissen van de veilzalen, ongeveer één miljoen euro. Administratieve beslommeringen zorgen er echter voor dat eind 2012 Nieuwpoort nog steeds niet aangesloten is op het nieuwe veilsysteem.

Gekweekte snoekbaars In oktober wordt bij de Vlaamse Visveiling in Zeebrugge voor de allereerste keer gekweekte snoekbaars geveild. De zoetwatervis wordt er aangeboden door het Praktijkcentrum Aquacultuur van INAGRO, het onderzoeks- en adviescentrum in landen tuinbouw, gevestigd in Beitem-Roeselare. De eerste twintig kilogram wordt gekocht door de Zeebrugse viskoper de firma Nordpesca, die er 44 euro per kg voor neertelt. De opbrengst van de veiling gaat integraal naar het goede doel.

© INAGRO

De Vlaamse Visveiling in Zeebrugge veilt voor de allereerste keer gekweekte snoekbaars.

© Sylvia Theunynck

De visveiling in Nieuwpoort.

42 ‘Om de visserij leefbaar te houden met lagere veilingprijzen, moet op de kosten worden bespaard.’ Noël Devisch, voorzitter Zeebrugse visveiling


Visveilingen doen het minder goed De visveilingen aan de kust kennen in 2012, net als de havens, een minder goed jaar. In de Vlaamse visveiling, die de veilingen van Zeebrugge en Oostende exploiteert stijgt de aanvoer weliswaar met 3,6 procent tot 18,15 miljoen kilogram, maar daartegenover staat een daling van de omzet met 7,7 procent tot 69,4 miljoen euro. Een situatie waarbij de aanvoer stijgt, maar de omzet daalt is vrij uniek voor visveilingen. Er worden meer goedkopere soorten aangevoerd. Vooral een daling in de aanvoer van de duurdere tong met vierhonderd ton drukt de omzet. Tong is overigens goed voor de helft van de omzet in de visveilingen. ‘Om de visserij leefbaar te houden met lagere veilingprijzen, moet op de kosten worden bespaard’, weet voorzitter Noël Devisch. ‘We moeten alle mogelijke kosten onder de loep nemen, want de reders hebben het moeilijk. We mogen ons geen illusies maken dat het volgend jaar beter zou gaan.’ Ook de kleinere Nieuwpoortse visveiling, waar vooral garnalen en tong worden aangevoerd doet het in 2012 minder goed. Onder meer het slechte weer in het begin van het jaar en het feit dat vaartuigen stoppen met vissen of tijdelijk uit de vaart verdwijnen, speelt de veiling parten.

© Dirkt Neyts

De visveilingen kenden in 2012 een minder goed jaar.

43


Visquota 2013 Eind december bereikt de Europese Visserijcommissie een akkoord over de vangstmogelijkheden voor 2013. Het voor Vlaanderen belangrijke bestand van schol (pladijs) in de Noordzee blijft het uitstekend doen, en het meerjarenplan laat opnieuw een stijging met 15% toe. In het Engels Kanaal stijgt het scholquotum zelfs met 26%. Ook voor tong is er een stijging in het Bristol Kanaal (+4%). De Europese kabeljauwbestanden blijven het moeilijk hebben, ondanks het herstelplan dat al sinds 2002 in voege is. Toch zijn er positieve signalen. De Raad beslist dan ook om het herstelplan bij te sturen om teruggooi van kabeljauw te ontmoedigen. Roggen zijn ook een kwetsbare soort, en om die reden wordt het quotum met 10% verlaagd. Verder wordt tijdens de Visserijraad ook beslist om het huidige aantal dagen dat de vloot actief kan zijn op zee te behouden. Vlaanderen neemt in september 2012 al maatregelen om de selectiviteit van de visvangst te verhogen. Vanaf 1 juni 2013 worden veel grotere maaswijdten voor de ganse vloot in alle gebieden van toepassing. Hierdoor zal er minder ongewenste bijvangst en teruggooi zijn. Vlaanderen gaat hierin veel verder dan wat de Europese regels voorschrijven. De Britse denktank New Economics Foundation (NEF) roept in september dan weer op om vijf jaar niet te vissen in de Noordzee. Daardoor zouden bedreigde populaties zich kunnen herstellen. Vooral de kabeljauw is de ongekroonde koning der bedreigde vissoorten in de Noordzee, klinkt het. NEF baseert zich op de visvoorraden van 51 soorten, waaronder makreel, heek en kabeljauw.

© Hans Hillewaert

De kabeljauw is ongekroonde koning der bedreigde vissoorten in de Noordzee.

44



45

© Vlaamse Visveiling Blauwe zeekreeft

46


Strandvisserij onder vuur ‘Natuurpunt pleit in april nog maar eens voor een eenvormig en transparant reglement voor de strandvisserij. Ook dit jaar spoelen er op de stranden tal van bruinvissen aan. We vragen daarom in navolging van de riviervisserij ook voor de strandvisserij een nieuw Vlaams wetgevend kader. Ons land werd in 2008 al serieus op de vingers getikt door de Europese Commissie en nam dan maatregelen, maar die blijken een lege doos te zijn’, stelt Nathalie Desnijder van Natuurpunt.

© Jan Haelters KBIN-BMM

In netten verstrengelde bruinvissen overleven dat meestal niet.

Nog in april pleit de sp.a-fractie in de gemeenteraad van Blankenberge voor een politieverordening die het plaatsen van alle strandtuigen zoals palen, netten en ankertuigen verbiedt. De meerderheid stemt het voorstel echter weg. ‘Uit een controle van de Inspectie Zeevisserij blijkt dat de warrelnetten die in Blankenberge gebruikt worden, beantwoorden aan de wetgeving. Daarnaast is er geen wetenschappelijk bewijs geleverd dat bruinvissen in die netten zijn terecht gekomen’, voegt burgemeester Patrick De Klerck aan het debat toe.

Opnieuw interesse in langoustinevangst

© ILVO

De Oostendse Langoustine Visserij (OoLaVis) wil de Vlaamse langoustines op nationaal en internationaal vlak promoten.

Er zit weer toekomst in de Vlaamse langoustine. Dat blijkt in mei op een druk bijgewoond seminarie dat het ILVO, samen met de Vlaamse Visveiling inrichtte. Na onderzoek binnen de vloot wordt immers een hernieuwde interesse vastgesteld in dit ooit zeer populair marktsegment. Een werkgroep Vlaamse Langoustinevisserij werkt diverse maatregelen uit om een stabiele prijs te verzekeren. Ook het gebruik van gespecialiseerde technieken om de houdbaarheid te verhogen en de kwaliteit te garanderen komen aan bod. Het ILVO stelt dat dit kan uitgroeien tot een mogelijk alternatief voor garnaalvisserij en boomkorvisserij in welbepaalde seizoenen.

© ILVO

Er zit weer toekomst in de Vlaamse langoustine.

47


Fish2Know kent succesvolle start In september gaat het project Fish2Know van start. De Vlaamse Visveiling en het ILVO trekken het drie jaar durende project, dat zich richt op de Vlaamse koks- en hotelscholen. Een veertigtal klassen schrijft zich reeds in voor Fish2Know. Tegenwoordig wordt veel vis in hapklare brokken aangeleverd aan restaurants. Het (her)kennen van o.a. onbekende vissoorten en hun bereidingswijze wordt steeds meer een ondergeschoven vaardigheid, terwijl dit juist voor koks zeer belangrijk is. Tijdens dit gratis educatieve project krijgen de leerlingen de kans om de vis van ‘aanlanding tot bord’ te volgen. Bij het lesmateriaal zijn er dan ook veel praktische hulpmiddelen opgenomen, zoals een waaier van infofiches over vissoorten, kwaliteitsindicatoren en bereidingswijzen. Fish2Know is goedgekeurd door de Plaatselijke Groep, een verband van partners uit de visserijsector, NGO’s en de overheidsdiensten. Zij kunnen beslissen of bepaalde projecten wel of niet financieel kunnen worden ondersteund met Europese en Vlaamse middelen. Bovenop deze middelen krijgt het project van Vlaanderen en de Provincie nog extra cofinanciering.

© Fish2Know – Katrien Vervaele

Het (her)kennen van o.a. onbekende vissoorten is voor koks zeer belangrijk.

48


Theofiel omgezet in groene stroom Begin februari trotseren duizenden mensen de koude om op het strand van Heist naar de jonge gestrande potvis te gaan kijken. Helaas overleeft het dier het niet en krijgt het postuum de naam Theofiel, naar de bekende Heistse IJslandvaarder Theofiel Degroote. De potvis wordt een dag later naar een destructiebedrijf in Denderleeuw gebracht. Daar wordt het vet gesmolten om vervolgens in de biobrandstofcentrale van Electrawinds in Oostende omgezet te worden in groene stroom.

© Jan Haelters KBIN-BMM

Op het strand van Heist strandde een jonge potvis.

Goliath in de kijker Sea Life in Blankenberge krijgt er in maart een opmerkelijke nieuwe bewoner bij. Goliath, een reuzenoctopus, wordt de grote blikvanger van de tentoonstelling ‘De wereld van de Octopus’. Deze ‘Giant Pacific Octopus’ behoort tot de grootste soort ter wereld met tentakels die tot anderhalve meter lang kunnen worden. Goliath is door een vissersboot in Canadese wateren gevangen.

Haai verrast badgasten

© Sea Life Blankenberge

Sea Life Blankenberge krijgt een opmerkelijke nieuwe bewoner.

Badgasten voor de kust van De Panne schrikken zich eind juli een hoedje als ze een ruim twee meter lange haai zien zwemmen, met de vin boven water. Het gaat echter om een jong exemplaar van de reuzenhaai, een volstrekt ongevaarlijk dier dat alleen plankton eet. Al met al blijft de aanwezigheid ervan een opmerkelijk gebeuren, want nog nooit is een reuzenhaai zo dicht bij onze kust waargenomen. Volwassen dieren kunnen zes tot acht of zelfs twaalf meter lang worden. In de Noordzee zwemmen een twintigtal soorten haaien en roggen, die samen twaalf procent van het aandeel aangevoerde vis uitmaken. Een aantal van deze soorten zijn echter met uitsterven bedreigd. Dat geldt vooral voor de haringhaai die nog regelmatig in restaurants wordt geserveerd. Daarom slaan Horeca Vlaanderen, Natuurpunt, Sea First Foundation en het WWF in februari de handen in elkaar om de consument en de horeca bewust te maken van deze problematiek.


49

© Sea Life Blankenberge

50

de kust: jan > dec 2012 mobiliteit

Vlotter naar de kust De werkgeversorganisatie UNIZO overhandigt begin februari zijn prioriteitenlijst voor de kust aan Patrick De Klerck, de voorzitter van het overleg voor kustburgemeesters. Daarin vraagt UNIZO de overheid om op lange termijn een duidelijke visie te ontwikkelen met betrekking tot de toegankelijkheid van de Vlaamse Kust en de bijhorende parkeerproblematiek. Uit een studie blijkt dat 56 procent van de ondervraagde ondernemers aan zee de (on)toegankelijkheid naar hun regio als ‘erg problematisch’ ervaart. “De leefbaarheid en de levensvatbaarheid van deze belangrijke toeristische regio is hiervan afhankelijk”, klinkt het bij de organisatie.

Pleidooi voor randparkings Vooral bij grote evenementen en in vakantieperiodes verloopt het verkeer niet alleen richting de badplaatsen maar ook in de badplaatsen zelf allesbehalve vlot. Zo doet de verkeerschaos in de Oostendse binnenstad tijdens ‘Oostende voor Anker’ in mei heel wat stof opwaaien. De lokale politie moet zelfs via de radio laten omroepen dat de stad enkel nog bereikbaar is via het openbaar vervoer. Bart Boelens, voorzitter van HoReCa Middenkust en gemeenteraadslid Niko Geldhof pleiten voor het organiseren van randparkings bij grote manifestaties. “Het lijkt me een goed idee, want dagjestoeristen hebben hun wagen toch niet nodig in de binnenstad zelf”, oordeelt Bart Boelens.

© Dienst Toerisme Blankenberge

In de zomer komen veel toeristen met de trein naar de kust.

51


Belangrijke rol voor Kusttram De Kusttram is en blijft dé oplossing voor de mobiliteit aan de kust. Dat zegt Luc Deman, directeur van De Lijn West-Vlaanderen in Blankenberge op de feestelijke opening van de vernieuwde Jules de Troozlaan eind juni. “Daarom hebben we hierin zwaar geïnvesteerd. We hebben vooraf studies laten doen om de hinder door trillingen zo laag mogelijk te houden.” Op initiatief van provinciegouverneur Carl Decaluwé is een grondige analyse gebeurd van de ongevallen die zich met de Kusttram in de periode tussen 2007 en 2011 hebben voorgedaan, meteen een primeur voor Vlaanderen. De resultaten worden in september bekend gemaakt. In de betrokken tijdspanne gebeurden 369 ongevallen, maar er is ook goed nieuws: het aantal vermindert gestaag. Zo worden tijdens de zomermaanden 24 ongevallen vastgesteld. In 2011 waren er dat nog 44. “Meten is weten”, stelt Vlaams minister van mobiliteit Hilde Crevits. “Deze analyse zal het investeringsbeleid mee helpen bepalen. De voorbije vijf jaar is er voor ruim 61 miljoen euro geïnvesteerd in nieuwe infrastructuur zoals de vernieuwing van tramsporen, het heraanleggen van doortochten, veilige voetgangers- en autodoorsteken en signalisatie. We gaan op ons elan voort en zullen verder de opleiding van de chauffeurs verfijnen en communicatiecampagnes naar de weggebruikers toe aanpassen.” Als het van het Koksijdse gemeentebestuur afhangt, komt er geen doortrekking van de kusttramverbinding naar Veurne. Het college van burgemeester en schepenen geeft in september een negatief advies op het milieueffectenrapport en vindt het jammer dat De Lijn niet bereid is om rekening te houden met de opmerkingen van de gemeente.

© Roys Foto

Bij grote evenementen en in vakantieperiodes kan het heel druk zijn in de badplaatsen.

© Westtoer

De kusttram, ter hoogte van De Haan- Wenduine.

52


Belgische en Franse trage wegen met elkaar verbonden

© Wieland De Meyer

Onder andere door een nieuwe tunnel onder de E40 worden Franse en Belgische trage wegen met elkaar verbonden.

Met de bouw van een tunnel voor voetgangers, fietsers en ruiters onder de E40, pal op de Frans-Belgische grens te Adinkerke, een nieuwe brug over het kanaal Nieuwpoort-Duinkerke en nieuwe fietsverbindingen worden de Belgische en Franse trage wegen met elkaar verbonden. De werken voor dit, door de provincie West-Vlaanderen gecoördineerd Europees Interreg IVa-project, starten in februari en zullen in totaal ruim 3,7 miljoen euro kosten. “Door deze diverse infrastructuurwerken zal de verbinding tussen De Moeren en de kust weer in gebruik kunnen genomen worden door recreanten”, zegt gedeputeerde Guido Decorte. De tunnel werd in oktober officieel in gebruik genomen en tegen de zomer van 2013 moet het grensoverschrijdend recreatief netwerk een feit zijn.

Nummerplaat voor golfkarretjes. Burgemeester Leopold Lippens laat in september weten dat wie in KnokkeHeist met een golfkarretje rondrijdt, binnenkort ook een nummerplaat zal moeten hebben. In afwachting van een federale maatregel wil de burgemeester alvast een eigen nummerplaat invoeren voor de wagentjes. In de kustgemeente rijden er nog al wat anonieme golfkarretjes rond en dat maakt het werk van de politie er niet makkelijker op. En een nummering moet helpen om orde te scheppen in die chaos.

© gemeente Knokke-Heist

Een nummerplaat voor golfkarretjes moet helpen om orde te scheppen in de chaos.

53

de kust: jan > dec 2012 natuur

Creatief met meeuwen Overlast veroorzaakt door meeuwenpopulatie: ook in 2012 krijgen tal van badplaatsen ermee te maken. De aanpak van het probleem wordt zelfs een niet onbelangrijk thema in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen en nogal wat voorstellen getuigen van creativiteit. In Knokke-Heist experimenteren ze met het inschakelen van onbemande helikopters, een telegeleide vos en hangende vuilniszakken. In Oostende wordt er gedacht aan een kite in de vorm van een havik te gebruiken en het plaatsen van voederbakken in zee. De voorzitter van het Kustburgemeestersoverleg en tevens burgemeester van Blankenberge Patrick De Klerck wil het beschermd statuut van de meeuw opheffen. Vogelbescherming Vlaanderen reageert scherp op de commotie. Volgens hen is er geen sprake van een meeuwenplaag, maar is het aantal meeuwen al jaren stabiel. “De meeuwen zijn ondermeer op daken van huizen komen broeden omdat hun natuurlijke broedbiotoop verdwijnt. Ook de grote kolonie in de haven van Zeebrugge zal moeten verhuizen als de haven zich uitbreidt en ze daar niet meer terechtkunnen”, zegt mariene bioloog Jan Seys van het Vlaams Instituut voor de Zee (VLIZ). Hij stelt voor om alternatieve broedlocaties te voorzien in duin- of industriegebieden, of via het opspuiten van een meeuweneiland voor de kust. Overlast met betrekking tot afval kan simpel opgelost worden door het gebruik van vuilnisbakken in plaats van zakken. “Als er dan ook nog eens een éénduidig meldpunt komt voor de volledige kust met een team van mensen die snel kunnen ingrijpen als meeuwen hun nest dreigen te maken op een dak waar dit écht niet gewenst is, dan heb je toch al een aanzienlijk deel van het probleem opgelost”, aldus Jan Seys.

© Roys foto

De meeuwen veroorzaken in tal van badplaatsen overlast.

‘De meeuwen zijn ondermeer op daken van huizen komen broeden omdat hun natuurlijke broedbiotoop verdwijnt. Jan Seys, Vlaams Instituut voor de Zee

54


© Roland François


55

Vlaamse regering keurt uitbreiding Zwin goed. Verzet blijft. De Internationale Zwincommissie bereikt in januari een consensus over een plan om de verzilting van de polders rond het Zwin tegen te gaan. Het stelt voor om het zoetwaterpeil in het poldergebied met dertig centimeter te laten stijgen en zodoende het zoutwater terug te dringen. Volgens de betrokken polderboeren is dit niet alleen een maat voor niets, maar is dit volgens hen een haastig besliste maatregel gebaseerd op foute gegevens en vormt het een reële bedreiging voor hun activiteiten. “Een papieren oplossing om het probleem vooruit te schuiven”, zegt provincieraadslid Hugo Deplecker uit Knokke-Heist die de kwestie aankaart op de provincieraad. Provinciegouverneur Paul Breyne, die de commissie voorzat, ontkent het haastig doordrukken van de conclusies en stelt dat iedereen ze heeft onderschreven, ook de aanwezige landbouwers. De Vlaamse Regering keurt in juli het ontwerpplan voor de uitbreiding van het Zwin in Knokke-Heist goed. Een Ruimtelijk Uitvoeringsplan (RUP) moet de uitbreiding van het Zwin met 120 ha nieuwe natuur mogelijk maken. Het plan moet ook toelaten het Zwinpark te herontwikkelen. Tegen 2015 moet er ook een nieuw bezoekerscentrum komen van waaruit fietsers en wandelaars het gebied kunnen ontdekken. Voor de uitbreiding van het Zwin zal een deel van de Willem-Leopoldpolder ontpolderd worden. De landbouwers die betrokken zijn bij onteigeningen ten gevolge van de uitbreiding, dienen in september bezwaar in tegen de plannen. Volgens Luc Busschaert van de Associatie Polderboeren zal dit nefaste gevolgen hebben voor de directe omgeving. Busschaert vreest dat in het omliggende gebied verzilting zal optreden waardoor er geen traditionele landbouw meer mogelijk is. Ook bij de noorderburen heerst er onvrede door de Belgische ontpolderingsplannen. De Statenfractie Partij voor Zeeland (PvZ) roept in november met een motie Provinciale Staten op om eensgezind steun te betuigen aan het verzet tegen de 120 hectare ontpoldering.

© Afdeling Kust

De Vlaamse Regering keurt in juli het ontwerpplan voor de uitbreiding van het Zwin in Knokke-Heist goed.

56



57

© Irene van der Craats Zwin

58


Oostends krekengebied kaapt hoge kustonderscheiding weg Het natuurinrichtingsproject ‘Oostends Krekengebied’ wint in maart de hoogste award ‘Duurzaam Kustproject 2012’, uitgereikt door het Coördinatiepunt Duurzaam Kustbeheer. Met dit initiatief plaatst het Coördinatiepunt projecten in de kijker die oog hebben voor de toekomst en uitmunten in vindingrijkheid en duurzaamheid.

© Sylvia Theunynck

De award plaatst projecten in de kijker die oog hebben voor de toekomst en uitmunten in vindingrijkheid en duurzaamheid.

Het project ‘Oostends Krekengebied’ krijgt de vermelding ‘uitmuntend’ voor de talrijke maatregelen die er gezorgd hebben voor een ingrijpend natuur- en landschapsherstel. Awards gingen ook naar ‘125 jaar Kusttram’, de ‘veren in de havens van Oostende en Nieuwpoort’ en ‘de Lichtenlijn in Knokke-Heist’. De Awards ‘Duurzaam Kustproject’ worden elke twee jaar uitgereikt. Met de Awards wil het Coordinatiepunt Duurzaam Kustbeheer projecten in de kijker zetten die oog hebben voor de toekomst en die uitmunten door vindingrijkheid en duurzaamheid. In 2013 kunnen duurzame kustprojecten genomineerd worden voor de Awards in 2014. Meer informatie is beschikbaar op www.dekustkijktverder.be.

© VLM 2006

Het Oostends Krekengebied onderging een ingrijpend natuur- en landschapsherstel.

59


Verbeterde toegankelijkheid Zwin Sinds oktober kunnen blinden en slechtzienden nog gemakkelijker terecht in het Zwin. Er werd immers een bronzen maquette geplaatst, ter hoogte van het uitkijkplatform. Deze maquette maakt het mogelijk om een impressie van de gehele Zwinvlakte te krijgen. Doorheen het Zwin zijn er bronzen bewegwijzeringsbordjes geplaatst voorzien van braille. “Het is de bedoeling om het gebied te ontsluiten voor alle doelgroepen”, zegt Hannah Van Nieuwenhuyse van Agentschap voor Natuur en Bos. “We hebben in het verleden al de oude vervallen betonwegen vervangen door gescheiden wandel- en fietspaden. Daarnaast zijn er bewegwijzering, infoborden en een uitkijkpunt aangebracht”. De maquette maakt deel uit van het project ‘Groene Halte +’. Dit project zorgt ervoor dat blinden- en slechtzienden een wandelroute van ongeveer 4 kilometer vanaf het station van Knokke-Heist geheel zelfstandig kunnen afleggen. De route is ook toegankelijke voor rolwagens.

© Hannah Van Nieuwenhuyse, Agentschap voor Natuur en Bos

Met o.a. uitkijkpunten, bewegwijzering en infoborden wordt het gebied ontsloten voor alle doelgroepen.)

‘Het is de bedoeling om het Zwin te ontsluiten voor alle doelgroepen.’ Hannah Van Nieuwenhuyse, ANB

© Hannah Van Nieuwenhuyse, Agentschap voor Natuur en Bos

Een bronzen maquette maakt het mogelijk om een impressie van het Zwin te krijgen.

60


Moet er nog plaszand zijn? In het kader van haar project Gemeentelijke Administratieve Sancties werkt het gemeentebestuur van Knokke-Heist een nieuwe politieverordening op dieren uit. Nieuw is dat de honden niet alleen in het laagseizoen, maar ook van 15 maart tot 15 oktober tussen 21.00u ’s avonds en 9.00u ’s morgens vrij op het strand mogen rondlopen. Burgemeester Leopold Lippens zit wel verveeld met de plasjes die de viervoeters daar plegen en is ervoor te vinden dat de hondenbaasjes het bezoedelde zand eveneens moeten opscheppen en meenemen. Of zoiets in strijd is met het reglement dat verbiedt om zand mee te nemen van het strand is dan weer een andere vraag. © Roys foto

Hondenplasjes horen niet thuis op het strand volgens Leopold Lippens.

Protest tegen strekdam in Cadzand Het gemeentebestuur van Knokke-Heist reageert in februari op plannen om in Cadzand-Bad een jachthaven te ontwikkelen met een strekdam die in zee loopt. Initiatiefnemer, de Stichting Promotie Cadzand, wil in samenhang met het Nederlandse Kustversterkingsplan het vroegere haventje in Cadzand-Bad uitbouwen tot een jachthaven door middel van een strekdam die twee- à driehonderd meter in zee loopt. Op die manier zal men eveneens de monding van de polderafwatering die bij Cadzand in zee wordt overgepompt vrijwaren voor de toenemende verzanding. Deskundigen in ons land zijn echter van oordeel, dat door de aanleg van een dergelijke dam het Zwin nog meer en vlugger zal verzanden.

© www.grafilius.com voor MDK

Er zijn plannen om de vroegere haven van Cadzand-Bad uit te bouwen tot een jachthaven.

61

de kust: jan > dec 2012 toerisme

Eindelijk nieuws voor de (meeste) stranduitbaters. De provincieraad geeft in september 2012 groen licht voor de herziening van het ontwerp provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRUP) ‘Strand en Dijk’ in de tien badplaatsen. De stranduitbaters reageren overal opgelucht, want de herziening komt onder meer tegemoet aan de vraag van de uitbaters om tijdelijke terrassen en constructies zoals speeltuigen op het strand te plaatsen. De exacte invulling is afhankelijk van de locatie, de veiligheid en de voorziene invulling van het strand. Het provinciaal Ruimtelijk structuurplan schetst het kader voor tijdelijke en permanente constructies op het strand. In juli opent op het strand van Wenduine een nieuwe club zijn deuren met de originele naam ‘Surfing Elephant Beach Club’. Het privé initiatief kent onmiddellijk succes. Van de bestaande constructies op het strand zijn voor bijvoorbeeld surfclub SurfCity in Zeebrugge de implicaties nog onduidelijk. De watersportclub is opgericht in 1986 toen er nog geen regels waren voor strandconstructies en bevindt zich momenteel in aangewezen natuurgebied. Er kwam destijds al een bevel tot afbraak, maar de club won het proces in eerste aanleg. De stedenbouwkundige inspectie ging evenwel in beroep en een uitspraak wordt pas tegen 2015 verwacht. “We hopen dat er snel een beslissing valt”, stelt Christophe Coene van SurfCity in september. “De onzekerheid begint op de zenuwen te werken en ik begrijp niet dat andere clubs in een gelijkaardige situatie wel mogen blijven bestaan.” De surfclub blijft nog steeds in het ongewisse of de huidige locatie op het strand kan worden behouden. Het provinciebestuur heeft immers niet de bevoegdheid om binnen het kader van het PRUP Strand en Dijk deze knoop zelf door te hakken. Die bevoegdheid ligt bij de Vlaamse minister van ruimtelijke ordening.

© Surfing Elephant Beach Club

De nieuwe surfclub ‘ Surfing Elephant Beach Club’ opent zijn deuren in Wenduine.

© C. Coene

Surfcity, Zeebrugge.

‘We hopen dat er snel een beslissing valt.’ Christophe Coene, Surfcity Zeebrugge

62


Surfers Paradise 25 jaar 2012 wordt een bijzonder jaar voor de surfclub Surfers Paradise uit KnokkeHeist. In februari sluit de club met het gemeentebestuur van Knokke-Heist een concessieovereenkomst af voor de uitbating van Put De Cloedt als watersportcentrum. Het krijgt de naam Lakeside Paradise. Er komt ook meer zekerheid rond de toekomstperspectieven van de club. In juli keurt de Vlaamse regering het ontwerpplan goed voor de uitbreiding van het Zwin. Het natuurdomein zal daarmee niet alleen 120 hectare groter worden, het kan eveneens voor rechtszekerheid zorgen voor Surfers Paradise. Surfers Paradise bestaat bovendien 25 jaar en die mijlpaal wordt passend gevierd.

© Westtoer

Wakeboarden in Lakeside Paradise te Knokke-Heist.

63


Meer controle kitesurfen Naar aanleiding van een dodelijk ongeval met een kitesurfer op het strand van Oostduinkerke in juni ijveren de vier surfclubs aan de Westkust voor een betere toepassing van het kitesurfreglement.

‘Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid ten volle dragen: de kiter, de club en de overheid.’ Prof. Jan Bourgois en dr. Isabel

Professor Jan Bourgois en dr. Isabel Tallir van de Universiteit Gent tonen naar aanleiding van hun wetenschappelijk onderzoek over kitesurfongevallen in juni aan dat kitesurfen best veilig kan zijn. Ze dringen echter meteen ook aan op duidelijke en wetenschappelijk gefundeerde regels. “Een reglement moet duidelijk zijn en mag geen natte vingerwerk bevatten. Het moet specifieker per surflocatie. Iedereen moet zijn verantwoordelijkheid ten volle dragen: de kiter, de club en de overheid”, klinkt het. Het drama zwengelt meteen ook de discussie aan rond de mogelijkheid om de strandredders de bevoegdheid te geven GAS-boetes uit te schrijven. Twee gemeenten experimenteren al met dergelijke sancties: in Bredene en De Panne kunnen de hoofdredders een dergelijke boete uitschrijven. Ook provinciegouverneur Carl Decaluwé is het idee genegen en doet in juni een oproep voor meer respect voor de strandredders en wijst op de verantwoordelijkheid van de vakantiegangers. “De zee is geen zwembad en het strand geen speeltuin. Er zijn gevaren,” stelt hij onomwonden. Op de website www.safekiting.be kunnen strandgangers vanaf 1 juli info vinden over de windsnelheden op het strand en op zee. Bij windkracht zeven mag men immers niet meer kitesurfen.

© Claude Willaert

Volgens wetenschappelijk onderzoek kan kitesurfen veilig mits een specifieker regelement per surflocatie.

Tallir, UGent

64


Kust blijft bestemming nummer 1 Een minder goed voorjaar dan in 2011, een barslechte maand juli met amper enkele mooie dagen, beterschap in augustus en een mooie nazomer: de handel en wandel aan zee kent z’n ups en downs. “Alles samen kunnen we niettemin spreken over een gemiddelde zomer”, stelt Geert Hoorens, regiomanager voor de Kust bij Westtoer. Hij stelt enkele belangrijke trends vast. “Last minute is zeer belangrijk geworden. Vrijwel niemand boekt nog voor enkele weken. Het gaat om korte verblijven, maar soms wel meerdere per jaar. In een topzomer lokken we zo’n 18 miljoen toeristen. Dit jaar komen we uit op ongeveer 16 miljoen.” © provincie West-Vlaanderen

De kust heeft meer te bieden dan strand en Plopsaland.

‘Last minute is zeer belangrijk geworden. Vrijwel niemand boekt nog voor enkele weken.’ Geert Hoorens, Westtoer

Uit onderzoek van Westtoer, dat eind september in Bredene wordt voorgesteld, blijkt dat de Kust de nummer één-bestemming blijft in Vlaanderen. Het economisch belang van het kusttoerisme blijft intact met een omzet van ongeveer 2,8 miljard euro en zo’n 42.000 arbeidsplaatsen. De uitspraak van de Limburgse toerisme-deskundige Agna Thys in augustus die stelde dat de Kust niets meer te bieden zou hebben dan strand en Plopsaland, zet heel wat kwaad bloed. Geert Hoorens vindt de kritiek gratuit. “Moeten wij dan zeggen dat je in Limburg alleen lekker fruit kunt eten, meer niet?” Westtoer en de hotels aan de kust lanceren in september een online bookingservice. Op die manier kunnen verblijfstoeristen via een nieuwe module rechtstreeks hun verblijf boeken in een hotel via de website www.dekust.be.

© Westtoer

Deze zomer bezochten 16 miljoen toeristen de kust.

65


Weer aan zee Al dan niet verkeerde weersvoorspellingen zorgen ook dit jaar voor heel wat ongenoegen aan zee. De kustgemeenten, Knokke-Heist op kop, zijn in juli niet content met Meteo België en overwegen gerechtelijke stappen. De organisatie kondigt op zijn website slecht weer aan zee aan voor een groot deel van de zomer en dat vinden de badplaatsen niet correct. Westtoer is dan wel te spreken over de correcte korte termijn voorspellingen van de VRT en VTM. “Zij hadden het bij het rechte eind, in tegenstelling tot de voorspellers die menen dat ze weken vooruit kunnen kijken”, zegt Geert Hoorens. Wie wil weten hoe het weer aan de kust is, kan vanaf eind juni een nieuwe app downloaden voor de smartphone of de website www.kustweerbericht.be bekijken.

Wateroverlast door hevige regens Hevige regenval zorgt in maart op verschillende plaatsen aan zee voor ernstige overlast. In Oostende vallen pompen van het pompstation in de Derbylaan uit en kan de brandweer en de civiele bescherming veel erger voorkomen. Ook in Middelkerke, meer bepaald in de Sluis- en Tuinwijk, krijgen de bewoners niet voor de eerste keer te kampen met wateroverlast.

© Westtoer

Onzekere langetermijn voorspellingen zorgen voor wrevel.

66


Koksijde in top 10 duurzame Europese badplaatsen In Koksijde is de Horeca eind juli ‘not amused’ met de titel ‘natste plek van het land’. Weerman David Dehenauw stelt dat in de badplaats in die maand liefst 170 liter regen is gevallen. Dat staat in schril contrast met het droogste plekje van het land: Kleine Brogel. Daar valt in juli slechts 60 liter. Koksijde kan dan wel prat gaan op het feit dat het tot de tien meest duurzame badplaatsen van Europa hoort. In mei mag schepen Jan Loones daarvoor in het Portugese Torres Vedras een Quality Coast Gold Award in ontvangst nemen. De Quality Coast Awards worden toegekend na een beoordeling van het behoud van lokale identiteit, het behoud van natuurlijk en cultureel erfgoed, de schoonheid van het uitzicht en de mate van properheid van de omgeving. Tot nu toe hebben pas 140 sites wereldwijd een award in ontvangst mogen nemen.

© Gemeente Koksijde

Ontvangst Quality Coast Gold Award te Koksijde.

67


Oostende ontdekken aan de hand van Marvin Gaye 31 jaar na de aankomst van Marvin Gaye in de Stad aan Zee lanceert Toerisme Oostende in februari een digitale wandeling over de soullegende. Op twaalf verschillende stopplaatsen komt de bezoeker alles te weten over Marvin Gaye, wiens bezoek aan Oostende een belangrijke invloed heeft gehad op zijn carrière. Eén van de meest opmerkelijke locaties is residentie Jane op de zeedijk, waar de hit ‘Sexual Healing’ is geboren.

De Kustwandelroute: op stap van de Franse tot de Nederlandse grens

© R. Olivier via toerisme Oostende

180 kilometer paden, waarvan 125 verkeersvrij en 140 knooppunten: Westtoer stelt in juli de Kustwandelroute voor die de wandelaar meeneemt op stap van de Franse tot de Nederlandse grens. Aan de publicatie heeft het provinciaal autonoom bedrijf voor toerisme twee jaar gewerkt. De Kustwandelroute loopt niet in één rechte lijn tussen De Panne en KnokkeHeist, maar bestaat uit twee ononderbroken wandelassen, één langs de zee en één meer landinwaarts. Beide assen worden bovendien op regelmatige intervallen verbonden door een dwarsverbinding, wat het netwerk op de bijhorende kaart het uitzicht van een ladder geeft. De talrijke rust- en belevingspunten onderweg vormen de kers op de taart. Ze zijn ontworpen door Stefan Schöning, Europees ontwerper van het jaar in 2008.

© Westtoer

De kustwandelroute loopt van de Franse tot de Nederlandse grens.

Toerisme Oostende lanceert een digitale wandeling over de soullegende Marvin Gaye.

68

de kust: jan > dec 2012 zeewering

Voortwerken aan een veilige kust De Vlaamse overheid investeert ook dit jaar aanzienlijk in zeewering en kustveiligheid. Vlaams minister van openbare werken Hilde Crevits maakt in januari in Wenduine de geplande ingrepen in het kader van kustveiligheid voor 2012 bekend. “De kuststreek is zeer kwetsbaar door het geweld van de zee en we moeten meer dan ooit rekening houden met de klimaatswijziging, langdurige regenperiodes, hoge waterstanden en stormweer”, waarschuwt de minister.

© Sylvia Theunynck

De Vlaamse overheid investeert aanzienlijk in zeewering en kustveiligheid.

In Wenduine starten ondertussen grootschalige werken om het strand er 35 meter breder te maken. De badplaats staat bekend als een zeer kwetsbare zone en het veiligheidsniveau is er na de winterstormen van de voorbije twee jaar drastisch afgenomen. Naast de verbreding van het strand wordt ook de dijk grondig aangepakt. De werken hiervoor starten naar verwachting in 2013. In Knokke-Heist worden de stranden in Knokke-centrum en Duinbergen in het kader van het masterplan kustveiligheid versterkt. Waar ooit de roemruchte camping Cosmos in de duinen tussen Westende en Lombardsijde gelegen was, ligt nu een groot natuurgebied. Nieuwe duinen zorgen er voor extra natuurlijke zeewering en er is heel wat aandacht besteed aan de toegankelijkheid van het gebied.

© Afdeling Kust

Waar ooit camping Cosmos was gelegen, ligt nu een groot natuurgebied.

‘De kuststreek is zeer kwetsbaar door het geweld van de zee.’ Hilde Crevits, Vlaams minister van Openbare werken

Bij stormweer gebeurt het maar al te vaak dat een grote hoeveelheid zand zowel op de rijweg als op de sporen van de Kusttram terecht komt. Daarom start het agentschap Wegen en Verkeer West-Vlaanderen samen met de afdeling Kust van het Vlaams agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust in oktober een proefproject op langs de Kustbaan tussen Oostende en Middelkerke. Een driehonderd meter lange keerwand moet de zandophoping tegengaan. Na de winter volgt de evaluatie. De resultaten van die evaluatie neemt afdeling Kust mee in het ontwerp- en uitvoeringsplan voor het aanpassen van de zeedijk tegen zware stormen in die zone. Voor het verzekeren van een geïntegreerd ontwerp heeft afdeling Kust bovendien een samenwerkingsovereenkomst met het Team Vlaamse Bouwmeester en de stad Oostende.

69


Opening Zeeheldenplein Oostende Het afgewerkte Zeeheldenplein in Oostende wordt eind september officieel geopend. Het plein is zo gebouwd dat het de stad mee kan beschermen tegen een zogenaamde superstorm. Het vernieuwde Zeeheldenplein is drie keer zo groot als voorheen. Dit komt doordat het naast een recreatieve vooral een beschermende functie heeft. De bestaande dijk rond het plein is plaatselijk verbreed om te functioneren als een constructie die de golven kan dempen. Met een terrasvormige uitbouw is een nieuwe promenade gemaakt. Het Zeeheldenplein sluit nu fraai aan op de Albert I Promenade, op de wandelweg van de nieuwe westelijke havendam en op de Visserskaai. In het Plein is de oorspronkelijke historische Bastionvorm visueel afgetekend in de bevloering. Het monument van de op zee omgekomen zeelieden, dat menig Oostendenaar diep in het hart draagt, blijft centraal staan. Er is evenmin geraakt aan het vertrouwde en geklasseerde Westerstaketsel. Deze werken kaderen in het grotere plan voor verbetering van de zeewering en de maritieme toegankelijkheid van Oostende. Dit plan voorziet ook ingrijpende werken aan de haventoegang, met onder meer de bouw van twee nieuwe havendammen, alsook een verhoging en verbreding van de strandzone die gelegen is voor het stadscentrum van Oostende. Met deze werken wordt langs de Vlaamse kust de zwakste schakel aangepakt in de afweer tegen het geweld van de zee. De laatste ingrepen voor de afwerking van het Zeeheldenplein, met inbegrip van de helling naar de westelijke havendam, worden in september uitgevoerd.Voor de recreanten is het nu afwachten tot die havendam opengesteld wordt voor een wandeling “in zee”. De werken worden uitgevoerd in opdracht van de afdeling Kust (agentschap voor Maritieme Dienstverlening en Kust) en de stad Oostende.

© Afdeling Kust

Het afgewerkte Zeeheldenplein in Oostende wordt eind september officieel geopend.

70


Nieuwe samenwerkingsovereenkomst zeereddingsdiensten Aan de Belgische kust zijn er sinds vele jaren drie reddingsorganisaties aan de slag. Het betreft het Vlaamse DAB VLOOT en twee privé initiatieven: de Vrijwillige Blankenbergse Zeereddingsdienst in Blankenberge en Ship Support in Nieuwpoort. Om de samenwerking te versterken en de inzet van middelen beter op elkaar te kunnen afstemmen sluiten de partijen een nieuwe overeenkomst af. Hierdoor is er een veel ruimere beschikbaarheid van de zeereddingsdiensten, op de momenten dat deze ook echt nodig zijn. Topmaanden zijn bijvoorbeeld juli en augustus, wanneer veel watersporters de zee verkennen, maar ook tijdens het stormseizoen moeten de zeeredderingsdiensten op stand-by blijven staan.

© kabinet Hilde Crevits

Persmoment samenwerkingsovereenkomst Zeereddingsdiensten op 14 augustus 2012.

de kust: jan > dec HET NIEUWS VAN DE KUST IN GROTE LIJNEN

Recommend Documents