de huidige generatie jongeren leest minder dan vroeger (Heesters e.a. 2007)

11/27/2012

Uitdagingen voor de literatuurdidactiek in de lerarenopleiding

André Mottart (Ugent) & Dicky Antoine (Howest)

de huidige generatie jongeren leest minder dan vroeger (Heesters e.a. 2007)


1

11/27/2012

Vlaanderen (2011) OIVO: 60% van de jongeren (10-17 jaar) leest in de vrije tijd af en toe een boek Boek.be/PISA: jongeren lezen (technisch) goed, maar niet graag ps. Onderzoek- en informatiecentrum van verbruikersorganisaties



2

11/27/2012

de huidige generatie jongeren leest minder dan vroeger (Heesters e.a. 2007) er is sprake van ‘ontlezing’ bij adolescenten (Raukema e.a. 2002; Witte 2008) psychosociale factoren (o.a. instroom en puberteit) leiden tot negatieve leesattitude (Ghesquiere 1993; Stalpers 2007) concurrentie van andere media (Blanken & Deuze 2007; Van de broek e.a. 2009) André Mottart (Ugent) & Dicky Antoine (Howest)


3

11/27/2012

Andere vormen van vrijetijdsbesteding (Trendbox 2006; Sociaal en cultureel planbureau 2009)



4

11/27/2012

slechte aansluiting competenties leerlingen met onderwijsaanbod (Boekaerts 1997) gebrek aan interessante leesmaterialen , weinig aansprekende literatuurmethoden- en onderwijs (Raukema, Schram & Stalpers 2002) ‘leesplezier’ wordt niet gerealiseerd (Bonset & Braaksma 2008)


Sociale netwerksites (68%) ◦ Nieuwsgroepen: 52% van de jongeren (Eurostat 2010) ◦ Weblogs: 34% jongeren (Eurostat 2010)

• - dagboeken: 92% • - poëzie: 39% • - blovels: 2% André Mottart (Ugent) & Dicky Antoine (Howest)

5

11/27/2012

roman graphic novel stripverhaal •… blogfictie sms-poezie ...


Het falen van het literatuuronderwijs heeft ook implicaties voor de interesse en kennis van literatuur bij studenten in de lerarenopleiding en bij vakmentoren.


6

11/27/2012

• Associatie Universiteit Gent Expertisenetwerk Lerarenopleidingen (AUGent/ENW) • Samenwerkingsverband: • Universiteit Gent, Hogeschool Gent, Hogeschool West-Vlaanderen & CVO Het Perspectief


• Doelgroep: lerarenopleidingen (opleiders en leraren-in-opleiding) Doelen: 1. Lerarenopleiders en leraren-in-opleiding kennis laten maken met een aantal ‘nieuwe’ literaire genres (o.m. graphic novels, blogfictie) 2. Handreikingen bieden voor implementatie en voor didactisering (o.m. het didactisch model van de contact zone)


7

11/27/2012

Een nieuw literatuuronderwijs voor een nieuwe leescultuur Onderzoek naar en ontwikkeling van handelingsoriëntaties ter verbetering van de lerarenopleiding en het literatuuronderwijs.


Jeugdliteratuur en adolescentenromans Beeldcultuur (focus op graphic novel) Digitale cultuur (focus op blogs) De ‘contact zone’


8

11/27/2012

Geannoteerde PowerPointPresentatie (les voor lerarenopleiding) Reader (theorie, praktijkvoorbeelden, tips voor implementatie) Opdrachten Doorzoekbare databank met leessuggesties

www.nieuweleescultuur.ugent.be



18

9

11/27/2012

Stap 1: de module omzetten in een lessenreeks voor de lerarenopleiding Voorkennis: • Lessen literatuur • Lessen beeldtaal (ENW-project film en/als geletterdheid) Doel: • Inleiding in de (meerwaarde van) striproman • Invalshoeken om met stripromans aan de slag te gaan Opdracht: • Ontwikkel in functie van een stage een les over/met de striproman André Mottart (Ugent) & Dicky Antoine (Howest)

19

What is the use of a book without pictures or conversation? Waarom is de striproman een meerwaarde voor het schoolvak Nederlands?

10

11/27/2012

Wat?

11

11/27/2012

striproman

≥

strip

Een kwalitatieve strip...

12

11/27/2012

voor volwassenen, ...

met literaire kwaliteiten...

13

11/27/2012

en een...

afgeronde complexe verhaallijn...

14

11/27/2012

in boekformaat...

? waarbij de...

15

11/27/2012

auteur...

s die verantwoordelijk is...

16

11/27/2012

voor het hele concept...

weet samen te brengen.

17

11/27/2012

? ? ? 18

11/27/2012

Waarom? Oefenen visuele geletterdheid Leesplezier De interesse zal alleen maar groeien Interesse voor traditionele literatuur wekken Differentiatiemiddel Praktisch alle vaardigheden

Ik ga zeker mijn leerlingen eens laten kennismaken met de striproman. Deze kennismaking kan eigenlijk in allerlei omstandigheden gebeuren: spreekvaardigheid, literatuur, taalbeschouwing of wat dan ook.”

Hoewel ik nu erg veel interesse heb in zaken als schrijvers, romans en kunst, was ik dit vroeger puber totaal niet. “Ikals vond het heel goed dat er een Ik heb geleerd dat je op heel veel verschil gemaakt Indien ik destijdsduidelijk een gelijkaardige les werd manieren metstrips de striproman kan want tussen en stripsromans, zou gekregen hebben over stripromans, werken voordien in de praktijk (bv. de me niet was dit verschil zou ik mijn mening toen vast en zeker vaardigheden kunnen hierin herzien hebben.echt duidelijk.” verwerkt worden, hoe is de verhouding tussen beeld en woord?,...)”

38

19

11/27/2012

Grote tevredenheid Compleet nieuwe inhoud Aanvulling op literaire basiskennis Inleiding in het leren analyseren van literatuurfragmenten

39

Verstripping Relatie woord en beeld Relatie tussen beelden Relatie film, graphic novel en roman / verhaal Technieken van het medium Creativiteit met beeld en woord … => Combinaties van Lees-, kijk- en schrijfvaardigheid André Mottart (Ugent) & Dicky Antoine (Howest)

20

11/27/2012

Microsofts Surface: Zwitsers zakmes of Frankenstein? Analisten over de Microsoft-tablet http://www.zdnet.be 19 juni 2012 41

Vergelijk de uiterlijke kenmerken van de personages in film / boek en graphic novel Kies een passage uit het boek en vergelijk die in de film en in de graphic novel: ◦ ◦

Welke beeldtechnieken worden er gebruikt om de passage te vertellen? Werd de scène uit de film / graphic novel geweerd? Waarom zou dat zijn?

Neem een passage uit het boek en bewerk die tot ze in een bladzijde van een graphic novel kan.

42

21

11/27/2012

Ontwikkelen van een : Leeskoffer Workshop


Opmerkingen, opbouwende kritiek, commentaar


22

de huidige generatie jongeren leest minder dan vroeger (Heesters e.a. 2007)

Recommend Documents