[De heren Karres en Sperna Weiland spreken achtereenvolgens in; hun bijdragen zijn als bijlage aan het verslag gehecht.]

Samenvattend verslag van de openbare vergadering van de raad der gemeente Leiderdorp inzake de begroting op woensdag 5 november en vrijdag 7 november 2008 Aanwezig: Voorzitter: Griffier: Wethouders:

M. Zonnevylle mevrouw J.C. Zantingh de heer J.J.F.M. Gardeniers de heer P.A. Glasbeek de heer C.J.M.W. Wassenaar

De leden:

I.H.M. Cooijmans O.C. McDaniel mevrouw M.A.J. Van Diepen-van Wijk E. Hekkelman B.M.R.F. Hollands J.L. van der Hoogt J.H.M. van Huut N.H.M van Jaarsveld mevrouw F. Joester W.N.A. Joosten H.K. Langenberg mevrouw E.J. Meijer mevrouw C.M.M. Meiners-Pieterse mevrouw J.E. Van Reijn A.J.E. Staal J.B.P.M. Suijkerbuijk C. Teske R.F. Thunnissen mevrouw C.W. Vons-de Jong mevrouw Y. de Waard

Afwezig:

J.P. Voets

Agenda: 1. Opening. 2. Vaststellen agenda. 3. Vragenronde. 4. Voorstel tot het vaststellen van de programmabegroting 2009. 5. Sluiting.

1. Opening. De Voorzitter opent de vergadering om 19.00h. [De heren Karres en Sperna Weiland spreken achtereenvolgens in; hun bijdragen zijn als bijlage aan het verslag gehecht.] 2. Vaststellen agenda. De agenda wordt conform vastgesteld. 3. Vragenronde. Er zijn geen vragen. 4. Voorstel tot het vaststellen van de programmabegroting 2009. [Achtereenvolgens spreken VVD, PvdA, CDA, BBL, GL en Liberaal Leiderdorp hun Algemene Beschouwingen uit; zij zijn als bijlage aan het verslag gehecht. De ingediende moties en amendementen die in stemming zijn gebracht, zijn als bijlage aan het verslag gehecht.] [Schorsing] Eerste reactie college. Wethouder Wassenaar zegt dat het college heeft geconstateerd dat alle fracties veel werk hebben verricht en tijd hebben gestoken in hun Algemene Beschouwingen. Het heeft zowel behartenswaardige als verontrustende woorden gehoord. Er zijn veel verschillende benaderingen, waarin het college niet zomaar een oplossing ziet; er valt niet 1, 2, 3 tot elkaar te komen. Naast de vele verschillende punten is er één groot gezamenlijk punt, namelijk dat eenieder vindt dat de belangen die hier spelen heel erg groot zijn. In politiek opzicht, bestuurlijk opzicht en het algemeen belang van Leiderdorp in het bijzonder. Die grote belangen maken het noodzakelijk in de behandeling van de vragen, moties, amendementen en in de reactie van het college op de Algemene Beschouwingen uiterste zorgvuldigheid te betrachten. De conclusie van het college is dat het nu niet individueel reageert op de Algemene Beschouwingen. Het college neemt morgen de tijd om zich daar in te verdiepen. Het voorstel is daar vrijdagmiddag in eerste termijn uitgebreid op terug te komen. Het college heeft een aantal amendementen en moties gekregen. Hij vraagt of de fracties niks zijn vergeten; is ingediend wat de fracties in wilden dienen? De insteek van het college is daar morgen ook naar te kijken. De Voorzitter geeft aan dat alles tot nu toe bij de griffier en hem bekend is.

NOTULEN GEMEENTERAAD LEIDERDORP

116

Wethouder Wassenaar merkt op dat dit de eerste reactie van het college was. Graag betrekt het college vrijdag bij zijn reactie de eerste discussie van de raad zoals aangekondigd. De Voorzitter constateert dat de raad een procedure heeft afgesproken. Het college kreeg ’s middags niet voorheen was dat wel het geval - de teksten om zich inhoudelijk op een antwoord te prepareren. Het college wil graag recht doen aan de vragen, opmerkingen e.d.; dat is nu blijkbaar niet gelukt. [Schorsing.] Liberaal Leiderdorp heeft een punt van orde. Zij vindt dat het college een goede keuze heeft gemaakt door aan te geven even na te willen denken. De loopgraven zijn aardig diep; verschillende partijen hebben zich daar warm in genesteld. Zij meent dat als nu gediscussieerd gaat worden zoals de agenda voorstelt, er heen en weer geschoten zal worden, zonder echt met munitie te werken. Haar voorstel is alle fracties de tijd tot vrijdagmiddag te geven overleg met elkaar te voeren. Dat is zinvoller dan wat losse kreten over en weer. De VVD wil wel graag een discussie voeren en een aantal vragen aan de overige partijen stellen n.a.v. hun Algemene Beschouwingen. Dat is geen schieten zonder munitie, maar bedoeld om de besluitvorming naar aanstaande vrijdag verder basis te geven. Het lijkt ook de PvdA nuttig vanavond nog te discussiëren. Het CDA sluit zich daarbij aan. Voor een discussie met elkaar moeten we niet weglopen. BBL sluit zich daar ook bij aan. GL wil ook een discussie voeren. Anders gaat het precies als in de begrotingscommissie, waar de discussie ook niet doorging. In het hele voortraject is door verschillende partijen weinig naar buiten gecommuniceerd. Graag heeft ze de gelegenheid als fractie het woord te voeren. Eerste termijn raad. De VVD begint met een kort citaat uit het hoofdstuk ‘financieel perspectief’ van het herziene coalitieakkoord: ‘Gezien de harde noodzaak en ernst van de situatie, is een zo breed mogelijk draagvlaak binnen de raad in de ogen van de coalitie een must. Afgesproken is dat alle coalitiepartners een actieve rol zullen nemen bij het voorstellen van maatregelen die noodzakelijk zijn om de begroting op lange termijn sluitend te houden.’ Gevraagd is in hoeverre we de huidige situatie onder ogen hebben gezien. In algemene zin was dat zeker het geval bij het herziene coalitieakkoord. Kijkend naar de ontvangen informatie van het college, heeft de raad in juni de financiële strategie ontvangen, waarin een perspectief werd voorgeschoteld waarin de zaken tot 2012 aardig op orde waren. In juli werd de raad geconfronteerd met een financiële Kadernota waarin wel grote tekorten naar voren kwamen. Pas op 23 september - de brief van het college n.a.v. de niet sluitende begroting - werd de raad geconfronteerd met een OZB-verhoging van 35%, bovenop de reeds opgenomen verhoging. De VVD werd hierdoor overvallen. Zij is dus pas september dit jaar echt met deze situatie geconfronteerd. De PvdA geeft aan dat er geen bezuinigingen te vinden zijn. De VVD meent dat het een kwestie van willen is. Als je wilt, zijn er volop bezuinigingen te vinden, zoals in haar amendement te lezen is. De huidige financiële problemen worden door de PvdA opgelost met een OZB-verhoging. Betekent dat dat alle toekomstige tegenvallers met OZB-verhogingen opgelost zullen worden? De PvdA stelt dat de VVD lasten naar de toekomst verschuift. De PvdA geeft in haar betoog aan dat de activering van de Willem Alexanderlaan en de Persant Snoepweg in de begroting worden opgenomen, vanuit W4. Waarom infrastructuur die Leiderdorp zelf aanlegt wel activeren, en infrastructuur die Leiderdorp bekostigt voor de regio niet? De VVD ziet het verschil niet. De WWB. Aangegeven wordt dat niet uit die reserve moet worden geput. Dat doet de VVD ook niet; zij wordt alleen niet verder opgebouwd. Dat is ook niet nodig; er is een ruime reserve die voldoende is voor mogelijke tekorten. De VVD houdt het college aan de 6% daling van het bestand. Zo worden kosten bespaard en kan een bezuiniging worden ingeboekt. Jeugdbeleid. De VVD bezuinigt niet op het noodzakelijke jeugdbeleid, maar op zaken die geen verarming van het jeugdbeleid betekenen, zoals cursussen trommelen, koken e.d. Over de kosten van het gemeentehuis zal in een komende raadsvergadering gesproken worden. Zij vindt het verbazingwekkend dat als een budget is afgesproken en er een hoger bedrag in de begroting staat, gezegd wordt: laten we € 1 miljoen besteden als het € 700.000,- kan zijn. Het CDA wil geen verdere afbraak van voorzieningen; over welke afbraak heeft zij het? Het CDA vindt dat er duidelijke voordelen op het dossier Ringweg Oost voor Leiderdorp moeten worden behaald, of voor aanpalende gebieden. Is een bijdrage van Leiderdorp acceptabel als Leiderdorp er geen baat bij heeft, maar Leiden wel? Er zijn enkele gesprekken geweest met CDA en PvdA, waarbij die partijen met een aantal voorstellen gekomen zijn. Die ziet ze vandaag niet terug. Waar zijn de voorgestelde bezuinigingen gebleven? Het lijkt erop dat in het verleden gemaakte afspraken geen garantie voor de toekomst bieden. Hoe gaat GL de nieuwe beleidszaken die ze naar voren brengt financieren? Waar is de dekking? Sociaal beleid is mensen aan het werk helpen; een 6% daling van het bestand teweeg brengen is sociaal beleid. Brengt dat een kostenbesparing met zich mee, dan is dat mooi meegenomen. De VVD bezuinigt niet op sociaal beleid. Hoe staat BBL tegenover de kosten van het gemeentehuis? Complimenten voor het amendement van BBL. Graag overlegt ze in de periode tot vrijdagmiddag met BBL over het gedane voorstel. De VVD meent dat het verkopen van tafelzilver (aandelen NUON) niet nodig is. Er kunnen voldoende bezuinigingen gevonden worden - wellicht gezamenlijk - om de begroting rond te krijgen. De VVD is verheugd dat Liberaal Leiderdorp na Rita Verdonk een nieuwe inspiratiebron heeft gevonden. De PvdA is uitgedaagd door de VVD; wil de PvdA niet, terwijl ze wel zou moeten kunnen? Is bij risico’s in de toekomst, alleen een OZB-verhoging een oplossing? In beide gevallen is het antwoord: nee. Het is geen kwestie van niet willen, het is ook een kwestie van niet goed kunnen. In het overleg tussen de coalitiepartijen zijn ook


117

voorstellen van de PvdA de revue gepasseerd. Die brachten beslist niet het dichten van het gat. Toen is een en andermaal aan de VVD gevraagd: is er ruimte om te praten over een verhoging boven de inflatiecorrectie. Het antwoord daarop, ook vandaag, is: nee. Dan kan er vandaag een procent vanaf gehaald worden, maar dan is het de vraag of de raad zinvol bezig is; met hetgeen eraf wordt gehaald, wordt ook iets afgebroken. Als het een categoraal ‘nee’ blijft en het erop neerkomt dat er meer dan gezond is voor Leiderdorp bezuinigd moet worden, dan houdt het op. De VVD zegt dat er afspraken gemaakt zijn. Die waren heel duidelijk: geen verhoging boven de inflatiecorrectie. Er wordt met elkaar gesproken om tot bezuinigingsvoorstellen te komen. Waarom doet de PvdA die hier niet? Zij doet geen enkel bezuinigingsvoorstel en gaat akkoord met de stijging van 35%. De PvdA geeft aan dat dat op dit moment het standpunt is. Het is nog geen vrijdagavond. Ook de PvdA praat nog met BBL over haar voorstellen. Er moet wel bereidheid zijn te bewegen. Als de VVD daar niet toe bereid is omdat die afspraak er ligt, houdt het op. De VVD merkt op dat de afspraak er ligt, maar het is ook niet nodig; ze heeft goede mogelijkheden gevonden om de begroting rond te krijgen. De PvdA ontkent dat. Zij heeft in haar Algemene Beschouwingen al een aantal voor haar bekende bezuinigingsvoorstellen besproken; daar zitten dingen bij die niet voor haar te verteren zijn. Juist omdat er ook risico’s in de toekomst zijn, die bij voorkeur ook niet met OZB-verhogingen gefinancierd worden, is het niet onverstandig nu zo’n stap te zetten. Er is m.b.t. het activeren een verschil tussen het RIS en W4-projecten. De Willem Alexanderlaan en Persant Snoepweg zijn werken die klaar zijn, en werken die gereed zijn moeten geactiveerd worden. Dat is iets anders dan de RIS, waar alles nog moet beginnen. Juist door dat verschil wil de PvdA de RIS slikken, om ervoor te zorgen dat het de gemeente niet blijft achtervolgen; dat gebeurt wel in het voorstel van de VVD. De VVD komt niet aan de reserve Sociale Dienst; dat was een misvatting van haar kant. Wel houdt de VVD het college keihard aan de 6%. Het blijft een risicoparagraaf. Het lijkt haar onverstandig daar een bezuiniging in boeken. Het is voor de PvdA een inspanningsverplichting; zoiets is niet te sturen. De VVD zegt dat het college bij voortduring een aantal taakstellingen uit de begroting heeft geëvalueerd en aangegeven dat sommigen niet haalbaar zijn. Van deze heeft ze dat niet gehoord. Het college trekt het voorstel van vorig jaar 6% i.p.v. 5% te realiseren voor de komende jaren door. Zij gaat het college aan dit collegevoorstel houden. De PvdA onderkent hier anderzijds een groot risico in. Nederland gaat geen goede economische tijd tegemoet. Instroom heb je niet in de hand; uitstroom maar gedeeltelijk. In het bestand zitten veel vrijgestelden; mensen die wel sociaal geactiveerd, maar niet naar betaald werk geleid kunnen worden, omdat dat op basis van GGDadviezen niet kan. Die groep moet de gemeente blijven bedienen en daarvoor is budget nodig. Laat de doelstelling in de begroting staan, maar bezuinig het nog niet weg. De PvdA denkt dat bezuinigen op het SCw gevaarlijk is. Het gaat om meer dan de cursussen die de VVD noemt. De VVD heeft de productbegroting erop nagekeken. Het gaat om cursussen trommelen, koken en toneelspelen voor kinderen e.d. Er zijn voldoende andere mogelijkheden. Dit is niet de kern van het jeugdwerk. De PvdA zou daar anders over kunnen denken. Het gemeentehuis. De VVD schuift dat door. Het is niet zo dat de PvdA € 1 miljoen wil benutten omdat het in de meerjarenraming staat. Het kan niet voor € 717.000,-. De zaak loopt ook al in de aanbesteding voor het hogere bedrag. Er moet natuurlijk soberheid betracht worden daar waar mogelijk. De VVD merkt op dat het college aan € 717.000,- gehouden zou worden. De PvdA heeft dat beaamd. Dat is door de volledige raad gesteund. Er wordt nu over € 1 miljoen gesproken omdat het in de begroting staat; de raad laat een mogelijkheid om te bezuinigen liggen. De PvdA zegt dat dit bedrag in de begroting staat omdat dat de geraamde kosten zijn, ook voor dit huis. € 717.000,- Is een vergelijkingsgetal met de huurvariant. Dat is niet te gebruiken als de maximale kosten. Dat debat wordt in december verder gevoerd. Het verleden biedt geen garantie voor de toekomst. Er zijn afspraken in het bestuursakkoord gemaakt. De PvdA heeft daarmee geworsteld. Ze heeft naar bezuinigingsvoorstellen gekeken, maar is daar niet uitgekomen. Uit de financiële strategie die kort na de herbevestiging verscheen, bleek nog geen groot tekort. De Kadernota was somberder. Iedereen is overvallen door de niet sluitende begroting. Het is niet zo dat de PvdA heel gemakkelijk voor de OZB-verhoging kiest; dat is een heel zwaarwegend besluit. De periode tot vrijdagmiddag zal zij benutten om intern en met andere fracties te overleggen. Ook met de VVD, maar dan moet ook bij haar beweging kunnen plaatsvinden. Zo niet, dan houdt het op. Er zal dan een bijzondere situatie ontstaan. De VVD is namelijk vertegenwoordigd in het college. De PvdA wil de komende tijd constructief zijn; het is niet zo dat ze niet meer wil bewegen. Als er verantwoord bezuinigd kan worden waarbij wordt voldaan aan uitgangspunten die samenhangen met een sociaal en solide beleid, is daarover te praten. Aan een zeer substantiële verhoging zal echter niet ontkomen kunnen worden. Theoretisch zijn de geopperde bezuinigingsvoorstellen misschien mogelijk, maar ze zijn onverantwoord. Juist gelet op de toekomst, want er zijn nog andere risico’s zoals bijv. het tennispark en de Ringweg Oost. De Voorzitter geeft aan dat dit nu de laatste interruptie van de VVD is. In het presidium zijn afspraken gemaakt over interrupties. Op de vraag van de VVD wat voor risico er in de Ringweg Oost zit, antwoordt de PvdA dat dat zit in de hogere overheid. Het houdt verband met afspraken en ook de provincie Zuid-Holland tamboereert daarop; zij heeft hier en daar doorzettingsmacht. De VVD vraagt of de PvdA bedoelt dat de provincie Leiderdorp kan dwingen hieraan mee te betalen o.i.d. Dan is de PvdA beter geïnformeerd dan de VVD. De PvdA is dat niet.


118

De Voorzitter stelt dat hier in de volgende termijn op terug gekomen kan worden; dit is een nieuw onderwerp. Liberaal Leiderdorp geeft aan dat de raad net afwijzend op zijn voorstel heeft gereageerd om vanavond niet de discussie te voeren. Daar heeft zij zich bij neergelegd. Het is jammer dat de discussie die aan het ontstaan was, in de kiem wordt gesmoord met verwijzing naar een afspraak over interrupties, terwijl de Voorzitter het politieke debat aan de andere kant juist wil stimuleren. Zij stelt voor het debat vanavond zo breed mogelijk te voeren. De Voorzitter is dat met haar eens, maar dat kan op verschillende manieren. Liberaal Leiderdorp vindt dit antwoord geen recht doen aan de intentie waarmee iedereen aan tafel zit en de problematiek waarover gesproken wordt. Het CDA wil een compliment geven aan VVD-wethouder Wassenaar. De coalitie heeft een aantal gesprekken gevoerd. Wethouder Wassenaar heeft daarin gezegd: ‘mijn VVD-hart zegt: geen OZB-verhoging.’ Tegelijkertijd heeft hij gezegd: ‘mijn bestuurlijk hart zegt: wel een OZB-verhoging’. Dat zei hij in het bijzijn van de fractievoorzitters van de coalitie en de wethouders. Als een wethouder dat tegen zijn eigen fractie zegt, moet hij stevig in zijn schoenen staan. Het is duaal; de wethouder zit in een lastig pakket. Hij verdient een compliment. BBL is benieuwd wat het CDA met deze inleiding beoogt. Bij de coalitiepartners zal vast vers in het geheugen liggen wat er gezegd is. Zij was daar niet bij – zo duaal was dat dus niet. Wat kan BBL met deze inleiding? Het CDA komt daar straks op terug. Terug naar die gesprekken. BBL maakt daar bezwaar tegen. Dat zijn gesprekken waar een deel van deze raad niet bij is geweest. Het is triest dat dit soort dingen binnen deze coalitie gebeuren. Het CDA denkt dat het goed is dat BBL dan eens terugkijkt naar haar bijdrage voor deze verkiezingen; zij geeft letterlijk aan dat samen spreken vooraf om wat zaken te bereiken kan, maar daarna z.s.m. in de openbaarheid de discussie gevoerd moet worden. BBL zegt dat het CDA citeert uit gesprekken waar de helft van de raad niet bij is geweest. Hetgeen het CDA m.b.t. BBL citeert heeft een andere dimensie; uiteindelijk wordt het wel in het openbaar met iedereen besproken. Het CDA spreekt met de coalitiepartijen. De coalitie wil dat de oppositie constructief meedenkt, maar laat weken niks van zich horen. Vervolgens citeert ze uit gesprekken waar BBL niet bij was; daar kan ze niks mee. Het CDA geeft aan dat zij in de begrotingscommissie ook tegen BBL heeft gezegd dat ze van harte welkom is. BBL kijkt alleen naar anderen, maar maakt zelf geen stap. In dat proces moeten beiden stappen maken. BBL vraagt wie er in de ‘regering’ zit. Dat is toch het CDA. Het CDA zegt dat de coalitie een aantal malen bij elkaar heeft gezeten. De laatste avond heeft het CDA aan de VVD gevraagd wat bespreekbaar is. Het antwoord: 0% OZB-stijging. Als de VVD vraagt om beweging, moet ook zij bewegen. Dat heeft de VVD nog niet gedaan. De VVD merkt op dat zij alleen maar bewogen heeft. Al sinds tweeënhalf jaar geleden heeft de VVD voortdurend aangegeven dat er bezuinigd moet worden om de afspraken na te komen. Er is namelijk afgesproken dat er geen OZB-verhoging doorgevoerd zou worden. Als de VVD zich aan die afspraak houdt, waarom moet ze dan bewegen. Het is een half jaar geleden ook nog eens herbevestigd. Wie moet er dan bewegen? Wat is de bijdrage van het CDA in die besprekingen geweest. Richting BBL geeft zij aan dat dit vrij normale besprekingen zijn die een coalitie voorafgaand aan een begrotingsraad heeft. BBL is dat met haar eens, maar daar moet hier niet uitgebreid op in worden gegaan. De VVD geeft aan dat hier het debat plaatsvindt; hier brengt zij naar buiten wat besproken is. Wat is de bijdrage van het CDA geweest? Het CDA is ook overvallen. Zij verwijst naar de commissievergadering van 21 juni. BBL merkt op dat enkele jaren geleden een CDA-wethouder moest vertrekken omdat hij de raad over enkele tonnen niet geïnformeerd had. Zij vindt dat het college de raad niet conform de actieve informatieplicht geïnformeerd heeft over de financiële situatie van Leiderdorp. Dat had het wel moeten doen. Het CDA denkt dat het college aan moet geven waarom de raad ineens geconfronteerd wordt met deze bijzondere situatie. Een bestuurder moet dan een aantal zaken tegen het licht houden. Dat kan ertoe leiden dat eerdere standpunten moeten worden verlaten. BBL begrijpt dat het CDA zich net als zij overvallen voelt. Wat zij in de Algemene Beschouwingen van het CDA heeft gemist is de vraag: hoe heeft het kunnen gebeuren dat de raad zo laat is geïnformeerd. VVD meent dat men naast vragen hoe het heeft kunnen gebeuren, ook kan nadenken over oplossingen; de VVD heeft dat laatste gedaan. Het CDA zegt dat alle drie de partijen daarnaar gezocht hebben; na die bijeenkomsten was de coalitie niet verder dan € 90.000,- tot € 100.000,-. Kijkend naar hetgeen de VVD voorlegt, valt op dat de BSW wordt opgevoerd. De noodzaak van de BSW werd in het verleden niet betwist. Bij de plannen voor Winkelhof wordt genoemd dat het in overleg met bewoners gegaan is. Bij de BSW is het IBO-protocol gehanteerd; dat telt blijkbaar niet meer mee. SCw. April dit jaar heeft het college geanticipeerd op de onvrede die er al geruime tijd is als het gaat om de prijs/kwaliteit-verhouding van het jeugdwerk. Er is afgesproken dat het jeugdwerk in 2009 wordt aanbesteed. Als men daar € 60.000,- tot € 100.000,- af probeert te halen, komt men fundamenteel aan het jeugdwerk. Het CDA staat pal voor het MEC. Daaraan zijn de schooltuinen, de Heemtuin en de kinderboerderij gekoppeld. Daar kan het mes toch niet in worden gezet. BBL. Is het realistisch de regio te schrappen. Zij wil ook met BBL om tafel om mogelijkheden te bekijken. BBL schrapt de regio niet. Het CDA vraagt een substantiële bijdrage aan de burger. BBL vindt dat de rekening door alle partijen betaald moet worden; ambtenaren, raad, burgers en ook de regio. De regio kan niet jaarlijks ongebreideld allerlei zaken verhogen.


119

Het CDA gaat daar na vanavond nog naar kijken. GL komt op voor de jeugd; dat siert haar. Liberaal Leiderdorp stelt dat we het samen kunnen doen; dat klopt. Zij roept haar op met het negativisme te stoppen. Liberaal Leiderdorp zegt dat de uitlatingen die het CDA negatief noemt, pure feiten zijn. Het CDA zegt: we kunnen het samen doen. Het CDA kan het nog niet eens samen met haar coalitiepartner doen. Vervolgens wil ze met BBL overleggen, terwijl ze dat tot vandaag geweigerd heeft. Het CDA zegt dat dat absoluut onjuist is. Er is een uitgestoken hand; dat is terug te vinden in de verslagen. BBL wil de kerntakendiscussie - die wel in het college gevoerd is - graag in de raad voeren. Dat vereenvoudigt ook een behandeling van een begroting. De PvdA stelt dat afspraken herzien moeten worden wanneer de omstandigheden daartoe aanleiding geven. Dat is wel een uiterst redmiddel. BBL meent niet dat het punt dat het niet anders kan, al bereikt is. Een vergelijking met omliggende gemeenten - waar het duurder zou zijn - is niet zo interessant. De PvdA merkt op dat eigenaren per definitie zitten in een hoger inkomenssegment en daarom het beste de lasten (van een OZB-verhoging) kunnen dragen. Er zijn echter mensen die een woning bezitten die dat maar net kunnen betalen; een OZB-verhoging valt hen echt rauw op het dak. Voeg daarbij de huidige economische ontwikkeling en de huizenmarkt, dan is een OZB-verhoging niet per definitie het neerleggen van de lasten op de schouders die het het beste kunnen dragen. Ook de PvdA beseft dat het voor veel burgers gevolgen zal hebben en het niet voor iedereen gemakkelijk zal zijn dat staat ook in haar Beschouwingen. BBL accepteert zondermeer dat dat besef er bij de PvdA is, maar de uitkomst blijft gelijk, namelijk dat die minder draagkrachtige schouders wel de mep van de OZB-verhoging voor de kiezen krijgen. SCw organiseert geen disco’s. BBL vraagt al jaren om een overzicht van hetgeen SCw gedaan heeft voor het geld dat ze jaarlijks krijgt. Het overzicht dat verstrekt wordt, verdient niet de schoonheidsprijs. Daarnaast blijft de vraag bestaan of er niet nog steeds dubbelingen zijn met wat andere organisaties in Leiderdorp op dat gebied aanbieden. Bij SCw ziet zij een bezuinigingsmogelijkheid d.m.v. optimalisatie. Het CDA vindt dat het college voldoende geanticipeerd heeft op wat de raad t.a.v. dat contract wenste. Het college heeft daar in april een besluit over genomen. Het bezuinigen dat BBL nu wenst, wordt in feite afgewenteld op het totale budget. De beslissing te stoppen qua afname van het product, is al door het college genomen. BBL beaamt dat. BBL vindt dat, in tegenstelling tot het CDA, echter niet voldoende. 2009 Begint de aanbesteding; in 2010 moet het volgens die aanbesteding gaan draaien. Voor 2009 voorziet zij geen verbetering van de prijs/kwaliteitverhouding die de huidige leverancier op dat gebied levert. BBL meent dat daar nu een deel van afkan. Op de vraag van het CDA of het eenmalige bezuiniging betreft, antwoordt zij ontkennend. Er kan daarmee ook een taakstelling worden meegegeven. Er moet nadrukkelijk gekeken worden wat er aan dubbelingen uitgehaald kan worden. Ook de cursussen moeten eens bekeken worden. De VVD wijst erop dat het voor 2009 lastig zal zijn hier een bezuiniging op in te boeken. De bedragen voor SCw liggen voor 2009 al allemaal vast. Het kan dus pas vanaf 2010 zoals de VVD ook in haar amendement heeft aangegeven. Volgens de informatie van BBL is het formele collegebesluit daarover nog niet naar de subsidieaanvragende instellingen gegaan. Het klopt dat het moeilijk zal zijn, maar dat is net zo moeilijk als de burgers verkopen dat ze een extra OZB-verhoging voor de kiezen krijgen. GL maakt bezwaar tegen het belachelijk maken van SCw; ’t koekjes bakken e.d. Dat zijn activiteiten die voor kinderen heel belangrijk zijn. Ze doen sociale vaardigheden op en krijgen een stukje vorming. BBL wil de zaak niet belachelijk maken, maar scherp aan de kaak stellen of dat soort activiteiten van SCw door een gemeente gefinancierd moeten worden. Als ouders willen dat kinderen deelnemen aan (sociaal-)culturele activiteiten of sport, zijn zij primair degenen die dat moeten betalen en niet de gemeenschap. De PvdA meent dat dan veel meer subsidies voor instanties geschrapt kunnen worden. Ze sluit zich aan bij GL. Er zijn veel kinderen die hier actief gebruik van maken. Het gaat niet alleen om het bakken van het koekje; het gaat om alles wat daarmee samenhangt aan sociale vaardigheden. Afschaffen is een keuze, maar het moet niet gebagatelliseerd worden. Het klopt dat het beter en anders kan; het CDA heeft al toegelicht dat daar met het college over gesproken is. BBL denkt dat als dat wordt geconstateerd, de gemeente jarenlang te veel betaald heeft. GL zegt dat dan ook programma’s van andere instellingen tegen het licht gehouden moeten worden. Als er zo gekeken wordt, moet er integraal gekeken worden. BBL ziet de Ringweg Oost in tegenstelling tot de PvdA niet als een risico. Als dat niet ondubbelzinnig tot grote directe positieve effecten voor Leiderdorp leidt, mag Leiderdorp daar niet aan bijdragen. Of de Ringweg Oost er wel of niet komt, en mogelijkerwijs wel of niet voor een deel over Leiderdorps grondgebied zal gaan, is een verhaal van andere orde. Het CDA sprak over een uitgestoken hand die andere partijen konden aannemen. Het had ook het CDA gesierd als zij zelf die beweging had gemaakt. Het CDA heeft vanavond al meermalen aangegeven dat alle fracties moeten bewegen. Ze geeft BBL gelijk dat zij iets van het CDA verwacht. Daarin is zij misschien tekort geschoten. Dat sluit niet uit dat er een aanbod in een eerder stadium gedaan is; daar heeft BBL geen gebruik van gemaakt. Er lag een vraag van de VVD m.b.t. het aanpalende gebied en de Ringweg Oost. Dat ging over de Leiderdorpse brug, een vraagstuk dat deels in Leiden en deels in Leiderdorp ligt. Het stuit de VVD tegen de borst dat er een soort handjeklap dreigt te ontstaan. PvdA en CDA willen graag met BBL praten. Als ze met de VVD praten, komen ze niet tot substantiële bezuinigingen. Wordt er nu handjeklap gedaan, om vervolgens in het midden uit te komen? De belofte aan de burger dat er geen OZB-verhoging zou komen, wordt dan vergeten.


120

Het CDA zegt dat zolang de VVD de eis van 0% OZB-verhoging op tafel laat liggen, je heel vaak met elkaar kunt praten, maar dat heeft geen zin. Zo schakelt de VVD zichzelf uit in de discussie; dat is haar keuze. De PvdA geeft aan dat het niet gaat om handjeklap, maar om constructief ergens te komen. Met de VVD is dat niet gelukt; wellicht wel met een andere partij. GL is groot voorstander van recycling. Het doet haar dan ook deugd te constateren dat collega-fracties haar principes overnemen. Liberaal Leiderdorp heeft bomen gespaard en de collega-raadsleden verschoond van een geprinte versie van haar bijdrage. De inhoud was ook voor een groot deel bij elkaar gerecycled. Ze is echter overtuigd dat de oorspronkelijke eigenaar van de gebruikte teksten, voor een heel ander sociaal beleid staat. Daarnaast is ze verbaasd. Verbaasd over de verbaasde houding van de VVD over het begrotingstekort en de algehele financiële ontwikkeling de afgelopen jaren. Onlangs is het bestuursakkoord bevestigd; het werd in beton gegoten. Er is een dure midterm evaluatie geweest. De conclusie was dat vrijwel alles uit het bestuursakkoord gedaan wordt. Nu wordt gevraagd om een herziening van één aspect van het akkoord. En plots wil de VVD de stekker eruit trekken. Was voor de VVD tot halverwege oktober dan niet te voorzien dat er een verhoging aan zou komen? Bij de behandeling van de Voorjaarsnota was al duidelijk hoe de (college)fracties over een aankomende verhoging van de OZB dachten. De bezuinigingsvoorstellen van de VVD, en in zekere mate de BBL, treffen de burger direct. Het is niet oprecht te beweren dat de burger wordt gespaard door de OZB niet aan te pakken. Juist degenen die het niet gemakkelijk zelf kunnen regelen en een extra uitgave niet kunnen dragen worden getroffen. De VVD ontkomt niet aan de verdenking vooral voor haar achterban te lobbyen en haar eigen politieke belang boven het algemeen belang te stellen. Voor degenen die de verhoging niet betalen kunnen, bestaat de mogelijkheid tot kwijtschelding. Veel dingen die nu dreigen te sneuvelen, kun je als enkeling niet op de bon krijgen; daarmee wordt juist de Leiderdorper getroffen die het minder breed heeft. Het siert de VVD niet dat ze geen enkele opening voor onderhandelingen geboden heeft. Een coalitiefractie hoort haar politieke verantwoordelijkheid te kennen. Het is een democratische plicht in het algemeen belang een compromis te sluiten dat voor alle Leiderdorpers het leed draaglijk maakt. Leiderdorp heeft iets anders nodig dan haantjesgedrag op politiek vlak. Partijen moeten goed naar elkaar luisteren en onderhandelen over mogelijke oplossingen. Met het stellen van een ultimatum schiet Leiderdorp niets op. Er moet een oplossing gevonden worden, anders vindt de provincie die wel voor Leiderdorp. In het rapport van de provincie over de financiële toestand van Leiderdorp is duidelijk aangegeven dat de OZB in Leiderdorp buitengewoon laag is en de gemeente geacht wordt deze - haar voornaamste inkomstenbron – te dimensioneren en te gebruiken. De leges kunnen niet kostendekkend gemaakt worden, zonder de burger zwaar te treffen. Bovendien mag het in sommige opzichten niet. Dan wordt het geld slechts bij een deel van de bewoners opgehaald, en zeker niet altijd bij degenen die het breder hebben. BBL stelt dat het geld dan wel wordt weggehaald bij dat deel van de burgers dat de producten van de gemeente betrekt. GL merkt op dat van de Leiderdorper die de OZB niet kan dragen, de OZB kwijtgescholden kan worden. Bij leges kan dat niet. Op de punten MEC, Heemtuin, kinderboerderij en schooltuinen, ligt er wel een gemeentelijke taak. Veel van deze activiteiten draaien op vrijwilligers. Het MEC nu afschaffen terwijl het nieuwe onderkomen bijna af is. Scholen sluiten, terwijl er net vier scholen her- of gebouwd worden. En dan over een paar jaar tegen meerkosten weer een school oprichten. Jongeren zijn er ook nu al in Leiderdorp. Wellicht wil de VVD als alternatief voor dansen etc. een cursus boekhouden aanbieden. Aan voorzieningen voor ouderen mag kennelijk niemand komen. Wat dat betreft lijkt het soms alsof er veel meer ‘Gray Panthers’ - de ouderenbeweging in de VS in deze raad zitten dan de naambordjes doen vermoeden. Leiderdorp is geen eiland en de Stierenbrug geen ophaalbrug. Als Leiderdorp de boel afsluit - geen regiobijdrage, niet meewerken aan een Leids probleem op verkeersgebied - kap dan ook meteen de A4-verbinding op Leiderdorps grondgebied af. Veel bezuinigingen die geopperd zijn, gaan veel zwaarder ten koste van de burger dan de OZB-verhoging. Kosten in leefbaarheid en uitgestelde kosten komen over een paar jaar dubbel en dwars op het bordje van de gemeente terug. Dat geldt voor meer geopperde bezuinigingsvoorstellen. De drie moties van GL kosten amper geld; hooguit moeite en aandacht en zij kunnen voor velen een verbetering betekenen. De VVD geeft aan dat de raad het vermogen dat hij heeft om de OZB te verhogen volledig kan benutten. De VVD verschilt echter met GL van inzicht over wat de taak van een gemeente is. Laat de overheid maar groeien, verzorg iedereen van de wieg tot het graf, en laat de kosten maar toenemen. Wat is een kerntaak van de gemeente? Conform de eerdere besluiten over bijv. de muziekschool, meent de VVD dat de financiering van het MEC niet voor rekening van de gemeente hoeft te komen. Ze vraagt hoe GL de beleidsvoorstellen die ze doet, wil financieren. GL heeft in het verleden altijd gezegd dat er niet meer in bestaande voorzieningen gesneden moet worden. De drie moties zijn niet echt nieuw beleid, maar voorstellen waarbij een mogelijkheid wordt gezocht om mensen actiever te betrekken bij wat er gebeurt, verenigingen de mogelijkheid te geven inkomsten te vergaren en tegelijkertijd iets voor de gemeenschap te doen. Het gaat de VVD om de voorstellen die GL in de Algemene Beschouwingen doet; zij kaart een uitgebreid aantal beleidsthema’s aan waar geen geld voor is. Hoe wil GL deze beleidsvoorstellen dekken? Het CDA zegt dat de VVD toch moeilijk kan ontkennen dat de gemeente een regierol heeft bij de aanpak van het jeugdbeleid. Daarnaast is het college op pad gestuurd; het college zal investeren in de regierol van de gemeente m.b.t. preventief jeugdbeleid. BBL merkt op dat er een crisis is in Leiderdorp. GL heeft helemaal niet nagedacht over de wijze waarop de crisis in Leiderdorp opgelost kan worden. GL heeft een mooi verhaal met beleidsplannen en gaat klakkeloos akkoord met 35% OZB-verhoging. Dat betekent voor BBL dat GL ook akkoord gaat met de uitbreiding van Winkelhof en


121

allerlei andere zaken waar ze tegen was; dat geld wordt daar namelijk voor een deel voor gebruikt. GL heeft totaal niet meegedacht over de problemen in Leiderdorp; dat valt in ieder geval niet uit haar betoog te halen. GL heeft aangegeven akkoord te gaan met de voorgestelde OZB-verhoging. Niet omdat ze graag een stijging van 35% ziet, maar omdat de verhoging de afgelopen vijf jaar is uitgesteld en niemand de verantwoordelijkheid durfde te nemen dat het een keer door te voeren. Het had ook met kleine stapjes gekund; nu moet het met grote stappen. BBL ontvangt voor het vervolg van de vergadering aanstaande vrijdag graag een overzicht van OZB-verhogingen van de afgelopen acht jaar. De PvdA zegt dat de VVD aangaf: de overheid zo klein mogelijk; de overheid moet alleen doen wat des overheids is. Hij denkt dat iedereen zich gelukkig mag prijzen dat de overheden wereldwijd hebben laten zien dat ze er niet voor niks zijn. Die houden namelijk wel de economie overeind. De VVD denkt ook dat het goed is dat die overheden hebben ingegrepen. Zij denkt echter dat als op gemeenteniveau een echte kerntakendiscussie wordt gehouden, daar interessante dingen uit kunnen komen. Liberaal Leiderdorp zegt dat ‘I have a dream’ een uitspraak is van een andere bekende zwarte Amerikaan. De Leiderdorpse droom is over; slapeloosheid is het gevolg, misschien leidend tot nachtmerries. CDA en PvdA leunen achterover, net als na de verkiezingen in 2006. Toen was de VVD bereid veel in te leveren - zoals het niet uitbreiden van Winkelhof en het niet slopen van het gemeentehuis - om deel te nemen aan het college. Nu houdt de VVD vast aan de verkiezingsbelofte de OZB niet meer dan inflatoir te laten stijgen. Dat is een afspraak die ze samen met PvdA en CDA gemaakt heeft. De arrogantie van de macht zoals die nu door CDA en PvdA geëtaleerd wordt, leidt tot een patstelling, waarbij deze beide partijen achterover leunen en rustig afwachten welke van de twee partijen - BBL of GL - bereid is hen aan een meerderheid te helpen. Zij ziet de krantenkop van morgen al voor zich: We can not, and we will not. GL merkt op dat het CDA al eerder heeft aangegeven dat er openingen zijn gegeven in de onderhandelingen tussen collegepartijen. De VVD is echter niet bereid iets te geven. Aan GL wordt gevraagd waar zij het geld vandaan wil halen, maar eigenlijk moet die vraag bij de VVD neergelegd worden. Hoeveel politieke en democratische verantwoordelijkheid wil zij nemen voor het uitonderhandelen van een compromis en niet het doordrukken van haar gelijk. De VVD stelt dat een coalitieakkoord geven en nemen is. Vervolgens worden bepaalde afspraken gemaakt. In de afgelopen twee jaar bleek dat lang niet al die afspraken bewaarheid - bijv. t.a.v. golf en het gemeentehuis werden. Vervolgens zijn hernieuwde afspraken gemaakt. Aan één punt heeft de VVD keihard vastgehouden; de OZB-verhoging is heel belangrijk voor haar. Het is één van de belangrijkste punten in haar verkiezingsprogramma. Zij kan niet aan haar kiezers en de burgers van Leiderdorp verkopen dat weg te geven met handjeklap. In het verkiezingsprogramma van de PvdA stond niet zoiets over de OZB. De coalitiepartijen hebben het wel afgesproken. Soms is het echter nodig afspraken open te breken. Met recht en reden heeft GL in haar bijdrage gezegd dat in de bezuinigingsvoorstellen ook afbraak zit in voorzieningen van burgers. Het is niet zo dat bezuinigen alleen maar hosanna betekent. Het is jammer dat Liberaal Leiderdorp zegt dat de PvdA achteruit leunt en al een nieuwe coalitie aan het smeden is. Dat is niet het geval. Het zou een verlies betekenen als de coalitie de rit niet kan uitzitten. De drie coalitiepartijen zijn echter tot op dit moment niet bij machte geweest daar uit te komen. Het CDA zegt dat in de gesprekken tussen de coalitiepartijen geconstateerd is dat de coalitie een probleem heeft. Geprobeerd wordt een stap te maken. De realiteit geeft aan dat er bereidheid moet zijn afspraken tegen het licht te houden en te bekijken of deze uitvoerbaar zijn. Dat recht kun je elkaar niet ontzeggen. GL zou de dreiging uit een coalitie te stappen, niet uit kunnen leggen aan welke burger in Leiderdorp dan ook. Dat levert een bestuurlijke crisis, kosten en tijdsverlies op. De VVD merkt op dat verkiezingsbeloften zeker gerust gebroken mogen worden. Dat is zeker wel uit te leggen. GL vindt het ongelooflijk naïef steevast te stellen dat de OZB nooit omhoog mag gaan. Alle andere partijen hebben geprobeerd dat waar te maken, maar GL heeft toen al aangegeven dat dat niet realistisch is. Van jaar tot jaar moet bekeken worden wat nodig is. BBL denkt dat het volgende verkiezingsprogramma van GL een blanco bladzijde is; zij kan alle kanten op. GL kan heel goed verkiezingsprogramma’s schrijven. VVD zegt dat het uitvoeren een ander verhaal is. Wethouder Gardeniers probeert de antwoorden van het college zoveel mogelijk morgenavond gereed te hebben. Hij kan niet garanderen alle antwoorden te hebben. De Voorzitter schorst de vergadering tot vrijdag 7 november om 14.00h. De Voorzitter heropent de vergadering. BBL heeft een punt van orde. Zij heeft vanmorgen het overzicht gekregen van de OZB-stijgingen van de afgelopen acht jaren. Dat klopt niet. Zij heeft daarover contact gehad met de wethouder; het wordt nagerekend. BBL wil uiterlijk in de eerste schorsing een correct overzicht. Wethouder Gardeniers zegt dat BBL gelijk heeft; het wordt uitgezocht. De VVD geeft aan dat uit de wijze waarop de lijst nu is opgesteld, er niet uit te halen valt hoe groot de OZBverhoging werkelijk is geweest. Er staan wel tarieven, maar geen link naar de waardeontwikkeling van de woningen. Als dat niet duidelijk is, is zo’n lijstje nutteloos, want dan is niet zichtbaar wat mensen meer zijn gaan betalen.


122

Wethouder Gardeniers merkt op dat vanaf 2002 de gemiddelde woonwaarde in Leiderdorp € 200.000,- was. Een maand geleden was het nog € 267.000,-. De verwachting is dat de gemiddelde woonwaarde aan het einde van het jaar € 250.000,- bedraagt. De VVD meent dat het belangrijk is dat dat in het lijstje wordt meegenomen. Wethouder Gardeniers geeft aan dat stijgingen van de gemiddelde woonwaarde tot nu toe altijd werden meegenomen in de tarieven van de OZB. Eerste termijn college. Wethouder Gardeniers memoreert dat de raad vandaag een besluit neemt over de programmabegroting 20092012. De afgelopen tijd zijn over dit onderwerp veel woorden gewisseld en suggesties gedaan. Er zijn vooral ook veel beelden opgeroepen. Droombeelden, angstbeelden, spookbeelden, denkbeelden, fantasiebeelden en wassen beelden. Besluiten moeten genomen worden op basis van feiten en niet op basis van beelden. Het fantasiebeeld. De raad is ontijdig geïnformeerd en overvallen door deze begroting. Hij citeert het persbericht over het Jaarverslag 2006 (juni 2007 uitgegeven): ‘2006 Goed, maar evenwicht in begroting blijft aandachtspunt voor komende jaren’. Juni 2007, bij de Perspectiefnota 2008 was de kop van het persbericht: ‘Ingrijpende keuzes noodzakelijk om begroting in toekomst sluitend te krijgen’. In oktober 2007, bij de begroting 2008: ‘Sluitende begroting in toekomst niet toereikend’. 4 Oktober 2007 was er een memo van het college n.a.v. de begrotingsscan waarin aanbevelingen door het ministerie van BZK en de provincie werden gedaan. Aanbeveling 4 luidde: ‘Verwerk nog onzekere hogere opbrengsten niet in de begroting’. Aanbeveling 5: ‘Er moet ruimte worden gemaakt binnen de exploitatie om toekomstige nadelige structurele effecten op te kunnen vangen’. Aanbeveling 6: ‘Kies z.s.m. een oplossingsrichting ten behoeve van de A4/W4-problematiek zodat tijdig adequate maatregelen kunnen worden genomen, om het te verwachten verlies op te vangen binnen het vermogen of de exploitatie van de gemeente’. 4 December 2007 kreeg de raad een brief van de provincie n.a.v. de begroting 2008, met daarin o.a. een opmerking betreffende de taakstellingen en afschrijvingen van de RIS. Het college heeft de raad onjuist en onvolledig geïnformeerd. Deze zware politieke beschuldiging heeft hij nooit onderbouwd gezien en is na de commissiebehandeling nooit meer herhaald; hij hoopt dat dit een spookbeeld was. Megalomane projecten. Dat achterhaalde beeld moet nu maar eens uit de wereld. Er is geen duidelijke onderbouwing. Uit de GIG blijkt dat uit het Centrumplan en de overige kleine projecten een positief resultaat wordt verwacht. Wat is er dan megalomaan? Een waanbeeld dus. Sommige partijen menen dat bezuinigingen mogelijk zijn. Dit denkbeeld is een vorm van struisvogelpolitiek. Verder bezuinigen is een kwestie van uitstellen. Voor 2011 is al meer dan € 1 miljoen aan taakstellingen in de begroting ingeboekt. Raad en college moeten nog met suggesties komen om dit bedrag te dekken. Kijkend naar de voorliggende voorstellen en deze daarbij optellend bedraagt de taakstelling ruim € 2 miljoen. Dat is niet waar te maken - een spookbeeld. Het college staat een prudent financieel langere termijnbeleid voor. Dit betekent: structureel dekkend. De gemeente moet niet haar kop in het zand steken en alles naar de toekomst verschuiven. Dat is zijn angstbeeld. Tot zover de beelden; nu de feiten. Het college komt tot de conclusie dat substantieel verder bezuinigen zonder over te gaan tot aantasting van de voorzieningen, niet meer mogelijk is. Geen van de collegeleden zat te wachten op deze conclusie, maar zij ligt er wel. Er moet rekening gehouden worden met alle feiten die de afgelopen maanden naar voren zijn gekomen: de conclusies uit de begrotingsscan, de provinciale opmerkingen, de lange termijnvisie, de Kadernota en de ontwikkelingen binnen het W4-plan. Ook op middellange termijn ziet het college geen mogelijkheden voor verantwoorde verdergaande bezuinigingen. De situatie verslechtert vooralsnog alleen maar. Als genoemde toekomstige ontwikkelingen verdisconteerd worden - hij refereert nadrukkelijk aan het memo van het college over de Najaarsnota - wachten nog meer bange tijden. Alle partijen zullen het erover eens zijn dat een positief saldo van de lopende rekening noodzakelijk is om de vermogenspositie op peil te houden en voldoende financiële buffer op te bouwen voor de jaren na dit begrotingstijdvak. Hij herinnert nogmaals aan de opmerkingen van de provincie dat de gemeente dekkingsmaatregelen voor de W4-problematiek moet vinden. NUON. In januari hoopt hij nader bericht te krijgen over de vervolgstappen bij de zoektocht naar een strategische partner van NUON. Het college stelt voor de raad dan een afgewogen voorstel te doen toekomen waarbij afwegingen gemaakt moeten worden over eenmalige baten versus structureel te ontvangen dividend. Het college concludeert dat er geen andere weg is dan een verhoging van de inkomsten door een helaas drastische verhoging van de OZB met 35% en de intentie volgend jaar bij de Kadernota uit te gaan van een 10%verhoging. Voor een gemiddeld meerpersoonshuishouden met eigen woning gaat dat om € 75,- tot € 80,- per jaar. De woonlasten van Leiderdorp liggen t.o.v. buurgemeenten minstens € 100,-/jaar lager. Leiderdorp hoeft zich niet te schamen voor de verhouding woonlasten en voorzieningenniveau. Het is evident dat eventuele toekomstige inkomsten, verband houdend met de nu te nemen maatregelen, uiteraard op verantwoorde wijze met de inwoners van Leiderdorp zullen worden verrekend op basis van dan geldende inzichten. Wethouder Glasbeek merkt op dat de VVD aangegeven heeft blij te zijn dat bij de Kastanjelaan snel de eerste paal de grond in kan. In het collegeakkoord is indertijd opgeroepen tot een besluit te komen. De uitwerking van een en ander - waaronder de financiële - moet aan de raad worden voorgelegd. Het college maakt redelijke voortgang, maar het zal tot eind eerste, begin twee kwartaal duren voordat dat gehele verhaal aan de raad kan worden gepresenteerd. T.a.v. het jongerencentrum wordt opgemerkt dat de VVD al zes jaar op een accommodatienota wacht. Het college heeft al meermalen aangegeven dat niet in één nota te doen, maar per beleidsterrein met een overzicht te komen. Dat zal voor alle terreinen uiterlijk in 2009 gebeuren. De VVD vroeg naar SMART-doelen voor VSV. Er is weliswaar een aantal SMART-doelen gesteld – bijv. ook in de afspraken met Holland Rijnland – maar


123

het grote probleem hierbij was dat er in de administratie geen goed nulpunt was. Dat is er nu wel. Hij denkt dat dit de volgende keer dat over jeugdbeleid gesproken wordt, afgetikt kan worden. T.a.v. de WWB wordt gesproken over slechte informatievoorziening aan de raad. Hij weet niet waarop dat gebaseerd is. In de laatste WWBwerkgroep is zowel bij de maand- als kwartaalrapportages stil gestaan. Geconstateerd is dat de maandrapportages conform het afgesproken format waren; bij de kwartaalrapportages wordt een nieuw element toegevoegd (vanaf januari 2009). Vervolgens wordt irritatie uitgesproken over het vertrouwelijk verklaren van informatie. Het vertrouwelijke deel sloeg uitsluitend op de onderhandelingspositie t.a.v. de kosten van de Sociale Dienst met Leiden - hij vindt het gerechtvaardigd dat dat vertrouwelijk blijft. T.a.v. het MEC wordt voorgesteld de financiering van de activiteiten op het gebied van milieueducatie te beëindigen. Men dient zich te realiseren hoeveel kinderen hiermee bereikt worden. Uit het jaarverslag 2007 van het MEC blijkt dat in totaal ruim 5.500 kinderen van 14 scholen worden bediend. Het college wordt opgeroepen de realisering van de groenflanken - Achthovenerpolder en Boterhuispolder - voortvarend ter hand te nemen. Dat gebeurt. Er wordt een taakstelling voorgesteld voor het groenonderhoud; daar is ook in schriftelijke zin al op gereageerd. De Ringweg Oost. Hij vond het jammer dat de toonzetting van de fracties daarover niet reflecteert wat over de Ringweg Oost indertijd in de raad is afgesproken. Er was een aantal doelen - o.a. voor het oplossen van enkele Leiderdorpse knelpunten - dat gewoon gerealiseerd moest worden. Als het eindvoorstel in de raad komt - dat zal nog dit jaar zijn - krijgt de raad alle gelegenheid op die aspecten in te gaan. Hij vindt het jammer dat sommige fracties het beeld oproepen - niet zozeer bij de VVD, maar bijv. wel in de bijdrage van BBL - dat het een Leids probleem is; een beetje ‘het eigen volk eerst’-idee. Dat is jammer omdat veel doelstellingen - ook voor Leiderdorp - uitsluitend in onderlinge samenwerking gerealiseerd kunnen worden. Wees voorzichtig met het oproepen van beelden die de werkelijkheid niet dekken. Bij de Ringweg Oost-doelstellingen staat expliciet wat voor Leiderdorp gerealiseerd moest worden. De oproep van de VVD de busbaan bij de Stierenbrug op te heffen, wil hij stevig ontraden. Als je het OV de nek om wil draaien, moet je vooral zorgen voor onvoldoende doorstroming. Zelfs stevige lijnen (zie bijv. de buslijn 42-discussie) die met een te grote vertraging te kampen hebben, worden opgeheven. T.a.v. de SSC’s wordt opgeroepen de compleet door het college in het vooruitzicht gestelde bezuinigingen te realiseren. Dat is ook zijn intentie. Het college ging oorspronkelijk van een bepaald tempo uit. Vanuit de raad is de oproep gedaan veel gemeenten erbij te betrekken; dat komt het tempo niet altijd ten goede. Over het gemeentehuis is in de schriftelijke beantwoording voldoende uiteengezet. De PvdA. Hij zou aan de kwaliteit van dit doorwrochte sociaal democratische stuk afdoen door hier iets aan toe te voegen. Het CDA. Het college zal de vinger aan de pols houden bij het vroegtijdig schoolverlaten en het jongerenloket. Het onderzoek om het jongerencentrum te combineren met het RCL-gebouw loopt. Hij hoopt daar z.s.m. in redelijke mate van detail op terug te kunnen komen. Gevraagd is wanneer het voorstel van het college t.a.v. de Ringweg Oost komt. De afgelopen collegevergadering is een eerste principebesluit genomen wat betreft het voorkeurstracé; dat komt naar de raad. Een gedetailleerder uitwerking inclusief aanpassingen IVVP komt later. Gevraagd is voortvarend t.a.v. de verplaatsing van Vliko op te treden. In de laatste Randstad Urgent-conferentie heeft de ondertekening van de samenwerkingsovereenkomst plaatsgevonden. Er ligt een ondertekend document waarbij de mogelijkheid van huisvesting van Vliko op Groenedijk is neergelegd. Er moet nog heel wat gebeuren, maar het gaat de juiste richting uit. De plannen m.b.t. nieuwbouw van het gemeentehuis lopen nog steeds conform schema. In de loop van deze maand komt de uitkomst van de aanbesteding; het college komt er dan in gedetailleerde zin bij de raad op terug. BBL. Zij sprak over sluiting van scholen. Het college heeft hier al enkele keren in schriftelijke zin op gereageerd. Kijkende naar de leerlingenprognoses op lange termijn, doet zich een vraagstuk voor t.a.v. de hoeveelheid scholen. Dat moet met de nodige omzichtigheid benaderd worden. Dat doet zich vanaf 2015/2016 voor; met een doorlooptijd van ongeveer vier jaar kun je een compleet nieuwe leerlingenlichting krijgen. Als de demografie er iets naast zit, zijn er zo enkele honderden leerlingen extra. Het is niet op voorhand bekend waar het landt. Het respectievelijk marktaandeel vertoont snelle schommelingen. Een van de scholen waarmee het college in generieke zin de financiële problematiek op lange termijn besproken heeft (het OBSG), heeft het college verzekerd dat er t/m 2013 geen vuiltje aan de lucht is. Dat geeft een beperkte mogelijkheid hierop in te grijpen. Het college meent dat om vanuit een kostenoogpunt tot beheersing te komen, het goed is scholen in elkanders onmiddellijke nabijheid te realiseren. Dan ben je op het punt van de wijzigingen van marktaandeel snel klaar. Dat vergroot de mogelijkheden op het moment dat er op het terrein van scholen op termijn wat spanningen zijn. Er kunnen dan gemakkelijker maatregelen genomen worden. Dat levert in termen van de begroting niets op, maar wel de mogelijkheid daar op lange termijn flexibeler mee om te gaan. Het is niet zo dat Leiderdorp t.a.v. de Ringweg Oost alleen onder Leidse belangen gebukt gaat. In de Leidse raad wordt overigens het omgekeerde gesteld. DZB. Er zijn de nodige wijzigingen in de WSW geweest. Vanuit Leiden is de wens naar voren gekomen tot regionalisering van DZB te komen. Het college vindt dat op zich een denkbare constructie; dat gebeurt op deze wijze al bij veel andere SWbedrijven. Er zijn natuurlijk wel randvoorwaarden waar eerst uitgebreid over gediscussieerd moet worden. Ten eerste moet er tot een financiële sanering van het geheel gekomen worden. Een tweede punt is dat tot een echte intergemeentelijke dienst gekomen wordt, zodat ook de flaws vanuit de Sociale Dienst die er nu in zitten, er voor een belangrijk deel uitgehaald zijn. Daar is Leiden in beginsel ook toe bereid. De dialoog daaromtrent wordt voortgezet. Wat betekent dat voor de samenwerking tussen de diverse SW-bedrijven. De kostenniveaus van de andere SW-bedrijven liggen hoger dan die van DZB. Ieder SW-bedrijf heeft zijn specifieke kracht. De tendens is tot een regionalisering van de SW-bedrijven te komen, en tegelijkertijd de samenwerking tussen die SW-bedrijven te intensiveren, zodat de verschillende marktkrachten beter kunnen worden aangewend.


124

GL. Zij pleit voor het faciliteren van een plusklas voor hoogbegaafde kinderen. Het college is met een aantal vragen van scholen in dat opzicht geconfronteerd. Dat zou tot verzwaring van de financiële problematiek leiden; dat geeft een regionale toestroom van hoogbegaafde kinderen die gehuisvest moeten worden. Het college is vooralsnog terughoudend geweest. Het college meent dat dit meer een centrumfunctie is die thuishoort in een centrumgemeente. GL wil niet bezuinigen op leerlingenvervoer. Het leerlingenvervoer in Leiderdorp is net iets breder (op het punt van de kilometernorm) dan in de basisverordening VNG. Dat leidt tot ongeveer € 25.000,- aan extra kosten. De bestaande regeling stuit op veel verzet van m.n. het speciaal onderwijs. Het vindt dat te scherpe maatstaven gehanteerd worden, waardoor teveel leerlingen die naar zijn mening voor het leerlingenvervoer in aanmerking komen, buiten de boot vallen. Partijen moeten zich dat wel realiseren bij het verder verscherpen van de norm. Op veiligheid en verkeer zal bij het IVVP worden teruggekomen; de schoolroutes zullen daar integraal onderdeel van uitmaken. GL stelt dat de luchtkwaliteit op veel plaatsen niet aan de normen voldoet. Hij heeft daar een ander beeld van - daar moet nog maar een keer in detail verder over gediscussieerd worden. Wethouder Gardeniers zal terugkomen op de schuldhulpverlening in het kader van de WMO. Er is een groeiende wachtlijst. Deze zal gezien de economische situatie niet geringer worden. Het is nog steeds een probleem financiële dekking te vinden. De motie ‘kinderen doen mee’. Het is eenmalig geld dat wordt toebedeeld. De gemeente moet daar iets mee. In de bijzondere bijstand bestaat hier al een regeling voor. Voor kinderen van minima (tot 110% van het minimum) is er de mogelijkheid € 100,-/gezinslid ter beschikking te stellen in de sfeer van sport en educatie. Dat is de helft van het bedrag dat in Leiden als bijzondere bijstand in deze sfeer wordt gegeven. Als je iets in deze sfeer wilt doen, is dit de methodiek, omdat je dan ook een uitvoeringsorganisatie hebt om het uit te voeren. Dat is anders dan wat er nu aan incidentele maatregelen met het voorstel wordt gesuggereerd. Het bedrag dat in de meicirculaire ter beschikking is gesteld, is meteen de Algemene Reserve ingegaan; het is niet bestemd voor het doel waarvoor het is aangemerkt. Hij lijkt hem goed tot een afbakening te komen en een wat betere onderbouwing te geven van het bereik van de maatregel zoals Leiderdorp die op dit moment heeft. Hij stelt voor hier bij de Voorjaarsnota verder over te discussiëren. De onderwerpen die Liberaal Leiderdorp heeft aangesneden, heeft hij reeds behandeld. De Voorzitter geeft aan dat er over Openbare Orde en Veiligheid geen opmerkingen zijn gemaakt. Deze maand zal nog gesproken worden over de regionalisering van de brandweer en de politieplanning. Hij hoopt dat de vragen m.b.t. de leges voldoende zijn beantwoord. De marges zijn klein. Daarnaast speelt - zeker het komende jaar - deregulering; een aantal leges is er dan niet meer. De kosten van de griffie. Als er een besluit wordt genomen t.a.v. de griffie als het gaat om kwantiteit, mag dat niet resulteren in een uitbreiding van het ambtelijk apparaat. Op het gebied van kunst en cultuur is een aantal antwoorden gegeven. Er was ook een voorstel tot bezuiniging op amateuristische kunst. Alles kan, maar dat betekent dat alle koren en een aantal andere culturele instellingen hun totale subsidie ontnomen wordt. Wethouder Gardeniers zegt dat de vierjarige WMO-nota naar volgend jaar maart is verplaatst. Daar zullen bijna alle opmerkingen t.a.v. de WMO-nota in verwerkt worden. De conceptnota ligt in de leeskamer, maar op het allerlaatste moment zijn veel positieve en uitgebreide reacties binnengekomen. Het college wil die allemaal goed in de nota verwerken. Dat kost meer tijd dan verwacht. Het merendeel van de opmerkingen dat vandaag gemaakt is, wordt daar al in verwerkt. De opmerking van het CDA t.a.v. de jeugdgezondheidszorg was hem uit het hart gegrepen; geen discussies meer voeren over wie iets gaan doen, maar hoe, wat, waar en wanneer. Wethouder Wassenaar stelt dat de financiële situatie van Leiderdorp ingrijpende maatregelen vergt. Alle partijen zijn het daarover eens. Een OZB-verhoging of bezuinigingen, het doet allemaal pijn. Wat is de beste keuze? Toen de coalitie in 2006 aantrad, was bekend dat sprake was van een moeilijke financiële situatie. Na tweeënhalf jaar discussiëren en zoeken naar mogelijkheden is hem duidelijk dat de gemeente er met bezuinigingen niet meer komt. Enerzijds omdat op de echt ingrijpende maatregelen geen politieke meerderheid te verkrijgen is, anderzijds omdat de tekorten dusdanig zijn dat die niet meer door reële bezuinigingen kunnen worden opgevangen. Enkele partijen hebben deze begrotingsronde veel werk verzet om bezuinigingsvoorstellen neer te leggen. Een aantal bezuinigingen is best te realiseren. Een groot aantal voorgestelde bezuinigingen verdient echter eerder de kwalificatie ‘niet waar te maken taakstelling’ of ‘boterzacht’. Het totaal van de reële bezuinigingen is daarmee onvoldoende om een structurele en verantwoorde oplossing voor Leiderdorp te bieden. Tegen de achtergrond van wat de afgelopen drie jaren al aan bezuinigingen is doorgevoerd, is dat niet meer verantwoord. Als lid van het college, vanuit zijn eigen verantwoordelijkheid - waarbij politieke afwegingen minder op de voorgrond staan - heeft hij de keuze voor de OZB-verhoging gemaakt. Het college was unaniem van mening dat het verhogen van de OZB de enige structurele oplossing was voor de financiële problemen van de gemeente. In de Beschouwingen van een aantal partijen heeft hij de suggestie beluisterd dat de VVD-fractie in de pas van de VVD-wethouder zou moeten lopen, of andersom. Dat beeld moet hij ontnemen. In de liberale visie staat het hebben van een eigen mening voorop. Daarnaast kent de gemeentelijke politiek sinds 7 maart 2002 het dualisme waarin college en raad hun eigen bevoegdheden en verantwoordelijkheden hebben. Vanuit die eigen verantwoordelijkheid als dagelijks bestuurder heeft hij zijn keuze gemaakt. Hij komt voor zijn mening uit; anderen mogen dat ook. Mocht er een meerderheid in de raad zijn die tot enkele bezuinigingen kan komen, dan is dat voor hem beslist aanvaardbaar. Uit alle discussies over de begroting ziet hij een bepaald beeld ontstaan. Een beeld van twee buren die elk aan de andere kant van dezelfde schutting lopen, zeggen dat ze elkaar best aardig vinden, maar vertikken het slotje van de poort te halen. In een goed werkende locale democratie moet soms gedeald worden, vanuit het principe geven en nemen. Lokale politiek werkt alleen als partijen iets voor het dorp en elkaar over hebben. In dat verband is het


125

soms nodig iets weg te geven dat je niet kwijt wilt. Natuurlijk moet er in de weg naar overeenstemming voldoende tijd en gelegenheid zijn om te discussiëren, argumenten te wisselen en elkaar te overtuigen. Hij kan zich gezien de belangen die spelen niet voorstellen dat er helemaal niks te verzinnen is waarbij (wellicht) voor alle partijen een voordeel valt te behalen. Naast de vastgestelde begroting, zou dat een geweldige basis zijn voor een zonnige toekomst voor Leiderdorp. Hij onderschrijft in grote lijnen het betoog van wethouder Glasbeek t.a.v. de Kastanjelaanschool. Een nuance wil hij plaatsen: hij verwacht eerder dan het tweede kwartaal van 2009 met een voorstel te kunnen komen. IKEA. Er is zorg uitgesproken over de toekomstige milieu- en verkeerszaken. Er zijn tal van zienswijzen ingediend; het college gaat daar zorgvuldig mee om. De zienswijzen waren zodanig dat op diverse punten nader onderzoek nodig was. Ook die nadere onderzoeken geven aan dat - met aanvullende voorzieningen - vestiging van IKEA mogelijk moet worden geacht. De communicatie hierover zal zeer binnenkort starten. W4. Er wordt hard gewerkt de gevolgen en schade ten gevolge van de vertraging van het TB, zo beperkt mogelijk te houden. Daarbij trekt Leiderdorp gezamenlijk met Leiden en Zoeterwoude op. De recente publicatie in het LD over dit onderwerp, schept een scheef beeld. De drie gemeenten trekken één lijn in het schadeverhaal. Wel is het zo dat alleen Leiderdorp het betalen van de oorspronkelijk afgesproken gemeentelijke bijdrage ter discussie stelt. Alle drie de gemeenten menen echter dat gesproken moet kunnen worden over het herzien van de overeenkomst. Een uitnodiging aan de minister om over de problemen te praten, gaat vandaag of morgen de deur uit - een gesprek met alle drie de gemeenten. De VVD dringt erop aan de zwembadlocatie op korte termijn te ontwikkelen. Afgesproken is een visie Willem Alexanderlaan te ontwikkelen. Een en ander moet wel in samenhang gebeuren. De financiële risico’s op W4 zijn aanzienlijk. Nog dit jaar wordt aan de raad kenbaar gemaakt wat de verwachte consequenties zijn in relatie tot het tennispark. Het voornemen van het college is de afspraken rond het Centrumplein conform uit te voeren. Die afspraken zijn volgens de stakeholdersmethode gemaakt. Het vastgestelde ontwerpprojectplan zal volgens die principes gerealiseerd worden. Ook de voorgenomen uitplaatsing van het gemeentehuis - een besluit van deze raad - is in de projectgroep van stakeholders geaccordeerd. De afspraken met Wereldhave zijn ver gevorderd. Voor de gemeente is het belangrijk het zo te regelen dat ze in het huidige gebouw kan blijven zitten, gedurende de bouw van het voorgenomen nieuwe gemeentehuis. Hierover is recent mondeling overeenstemming bereikt. De overeenkomst wordt uitgewerkt. Wereldhave stemt ermee in dat de gemeente dit gebouw eind 2011 oplevert. Daarmee worden geraamde uitgaven voor tijdelijke huisvesting bespaard. Daar staan extra lasten in de zin van rentetoeschrijving op de boekwaarde van de historische kosten van het Centrumplein tegenover. Per saldo is sprake van een voordeel. GL spreekt over wonen, m.n. de wenselijkheid om alternatieve nieuwbouwwoningen voor starters te realiseren. In dit opzicht is het denkbaar creatief binnen inbreidingslocaties te zijn. Het college heeft in dit verband intenties vastgelegd in de prestatieafspraken met de woningcorporatie die overigens op korte termijn ver- en hernieuwd worden. Ook in het regionaal overleg hebben de door GL gesignaleerde mogelijkheden de aandacht. Hij zegt toe dat het college hiervoor aandacht zal blijven houden. BBL sprak over het zwembad. Zij noemde de mogelijkheid de exploitatie van het zwembad verder te optimaliseren. De afgelopen twee jaar zijn al forse taakstellingen door het zwembad gerealiseerd; in 2006 een taakstelling van € 50.000,-; in 2007 verhoogd tot € 80.000,-. Bovendien is het exploitatieresultaat over dat jaar € 62.000,-. Hij vindt niet dat er nog meer verwacht kan worden; er is een prima prestatie neergezet. De privatisering van het Sportbedrijf. Het college is formeel benaderd gezamenlijk te onderzoeken of tot een regionaal sportbedrijf gekomen kan worden. Dat onderzoek loopt. Hij bevestigt dat het alleen zo ver zal kunnen komen, als daadwerkelijk voordelen voor Leiderdorp gerealiseerd kunnen worden; dat moet dan vooraf voldoende duidelijk zijn. [Schorsing.] Tweede termijn raad. De VVD heeft bij de start van deze coalitie nadrukkelijk aangegeven dat de sneltrein oude coalitie CDA en PvdA moest stoppen; peperdure projecten, geen juiste voorstelling van zaken W4-tekort en een zeer grote afstand tot de burger. Leiderdorp was toen reeds in zwaar weer beland. Het is geven en nemen in een coalitie; de partijen zijn er toen uitgekomen. De trein werd gestopt en de nieuwe coalitie was een feit, met B5 als nieuw bestuursmodel. Bestuurskracht is in deze voor de VVD: samen het roer om. Halverwege de rit constateerde de VVD dat gemaakte afspraken t.a.v. belangrijke door de VVD ingebrachte punten door haar coalitiegenoten naar de prullenbak verwezen werden; hiervoor kwamen eigen PvdA/CDA-plannen in de plaats. De VVD heeft het belang van Leiderdorp toen nadrukkelijk laten prevaleren boven het VVD-belang. Dat vroeg om vernieuwde afspraken. Alle drie de partijen waren het eens dat die situatie niet opnieuw mocht ontstaan. Ook het VVD-stempel - als grootste partij in Leiderdorp - moest weer zichtbaar worden. De VVD heeft keer op keer gewaarschuwd voor de financiële situatie in Leiderdorp; er moest een verantwoord actief bezuinigingstraject ingeslagen worden om tot sluitende begrotingen te blijven komen. Meermalen is gewaarschuwd dat het scenario ingeval van nieuwe tegenvallers klaar moest liggen. Met CDA en PvdA is een harde afspraak gemaakt over de wijze van aanpak. Eenieder zou daarin een actieve rol spelen - dit is in het bestuursakkoord van maart vastgelegd. Voor zover de beelden van wethouder Gardeniers op de VVD slaan, merkt zij op dat zij het over haar fractiecoalitiegenoten heeft; met hen heeft zij afspraken gemaakt, neergelegd in het bestuursakkoord. Ze citeert wethouder Gardeniers uit de krant: ‘Misschien had ik vorig jaar harder moeten zijn en moeten zeggen dat maatregelen nodig waren. Dat zou je mij achteraf kunnen verwijten.’ Dat is waar de VVD met hem op één lijn zit; dat werd ook door de VVD op dat moment gezegd; zij wilde toen met haar coalitiepartners dit traject samen afwerken. Dit alles tezamen met de gezamenlijke afspraken dat deze raadsperiode geen lastenverhoging voor burgers of ondernemers doorgevoerd zou worden. Dat is nog steeds een gemeenschappelijke verantwoordelijkheid. De VVD zal zich daaraan houden. Dat betekent


126

geen extra OZB-verhoging van 35%, maar verantwoordelijkheid naar de kiezer nemen om dat bezuinigingstraject op verantwoorde wijze af te lopen. Geen afwenteling op de burger van door bestuurders van Leiderdorp in het verleden of heden ingezet of gevoerd beleid. De VVD heeft dit traject doorlopen en de 35% verhoging met afdoende bezuinigingsvoorstellen kunnen schrappen. Ze stond echter al 2,5 jaar alleen en binnen de huidige coalitie nog steeds. Los van de reeds aangevoerde argumenten om niet tot een lastenverhoging voor de burger te komen, zou ze het vreemd vinden een OZB-verhoging door te voeren na tweemaal de belofte gedaan te hebben dat niet te doen. Hoe is dat uit te leggen aan inwoners die net een eigen woning kunnen bekostigen. De stelling dat de VVD niet bewogen zou hebben, is een totale omkering van verantwoordelijkheid nemen. De coalitiepartners hebben - in tegenstelling tot de VVD - niet de wil en de moed gehad om reeds vanaf maart actief aan een bezuinigingsplan mee te werken en echte keuzes te maken. De VVD beweegt ook nu nog. Haar uitgangspunt om niet aan bestaande voorzieningen te komen, handhaaft zij. Of het MEC een kerntaak is, is een discussie die zij later bij een echte kerntakendiscussie wil voeren; zij schrapt deze nu in haar bezuiniging. Ze heeft geluisterd naar de partijen die wel met bezuinigingsvoorstellen gekomen zijn. BBL en Liberaal Leiderdorp zijn met bezuinigingsvoorstellen gekomen. Complimenten hiervoor. Bij die fracties is wel politieke wil aanwezig. Samen met BBL en Liberaal Leiderdorp is de VVD tot een gezamenlijk amendement gekomen. Het zijn geen bezuinigingsvoorstellen die de bestaande voorzieningen raken; ook het tafelzilver wordt niet op voorhand verkocht. Met deze gezamenlijke lijst is dat wellicht niet nodig. De VVD handhaaft haar eerder ingenomen standpunt onder aantekening van de vermelde aanpassingen. De situatie vraagt nu aan de noodrem te trekken en gezamenlijk in de raad de juiste verantwoordelijkheid te nemen. Geen geld, betekent ook geen grote nieuwe uitgaven. Geen miljoenenbijdrage aan de Ringweg Oost. De ontwikkeling van het SSC moet daadwerkelijk tot bezuinigingen leiden. Nu het roer om. Nu reeds het juiste bezuinigingstraject inslaan. De VVD vraagt t.a.v. het accommodatiebeleid al zes jaar om een totaaloverzicht. Dat heeft zij nodig voor haar controlerende taak. Het zij zo als ze dat zelf uit de verschillende beleidsnota’s moet halen. Haar voorstel m.b.t. de busbaan op de Stierenbrug wil ze nu laten rusten; in de eerstvolgende commissievergadering wil ze daar graag inhoudelijk over discussiëren. Ze gaat in op de reacties op haar amendement. Het college geeft t.a.v. de BSW aan dat het standpunt van de VVD mogelijk is; het heeft wel veel consequenties. De VVD heeft in haar financiële doorrekening met alle punten die het college noemt, rekening gehouden. Het is geen lichte beslissing dit project te stoppen, maar nu de scholen zelf de onderlinge samenwerking gestopt hebben, is de basis vervallen. Tevens meent de VVD dat Leiderdorp zich een dergelijk project financieel niet kan veroorloven en er een goed alternatief is. Het college onderschrijft haar mening dat het RIS geactiveerd kan worden. Zij is niet bang dat de provincie Leiderdorp hierin zal blokkeren; de provincie heeft aangegeven dat ze begrijpt dat Leiderdorp in een moeilijke financiële situatie zit. De VVD stelt dit parallel aan andere investeringen van de gemeente in de infrastructuur. Die worden ook geactiveerd. Activering heeft geen gevolgen voor de financiering van de gemeente. De rente is puur een boekhoudkundig verhaal en brengt geen kostenverhoging voor de gemeente met zich mee. De WWB. Het nieuwe college van Leiden pakt het WWB-dossier stevig aan. Het college van Leiden geeft ook aan dat er in de regio voldoende vacatures zijn. Die krachtige aanpak spreekt haar aan; zij hoopt dat ook het Leiderdorpse college en de uitvoeringsorganisatie in Leiden een dergelijke krachtige aanpak hanteren en dat dat leidt tot het behalen van de doelstelling voor het verminderen van het aantal uitkeringsgerechtigden. Het gemeentehuis. De VVD zou het toejuichen als uitstel van oplevering van de grond met Wereldhave geregeld kan worden. In haar oorspronkelijke amendement had zij de volledige bate hiervan meegenomen. Zij geeft het college gelijk dat dit wel extra rentekosten met zich meebrengt; er wordt namelijk een latere opbrengst gerealiseerd. Het brengt wel een voordeel met zich mee; er hoeft slechts één keer verhuisd te worden en er is geen sprake van tijdelijke huisvesting. Die aanpassingen zijn in het gezamenlijke amendement meegenomen. De reactie van het college heeft eenzelfde ‘kan niet’-gehalte als de reactie van de coalitiepartners. Wethouder Gardeniers schetst allerlei beelden, maar poneert vervolgens als feit dat er niet bezuinigd kan worden. Van de punten die zij net heeft aangehaald, geeft het college zelf aan dat het kan. De VVD constateert opnieuw dat het dus een kwestie is van politieke wil; het is een mening van het college. Als de PvdA naar de VVD luistert, dan staat ze er slecht op bij de VVD. Er ligt een afspraak de OZB niet anders dan met de index te verhogen. Nu dreigt de PvdA daar toch voor te stemmen. Dat heeft ook een achtergrond. De wethouder heeft haar Algemene Beschouwingen overigens niet gezien voordat deze werden uitgesproken; dat hij daar euforisch over is, is een pluim voor de fractie. Soms is het verstandig een afspraak te herijken. Het is niet dat de PvdA niet wil. In de aanloop naar vandaag heeft de PvdA aangegeven te willen en te kunnen, ook in de sfeer van bezuinigingen. Alleen stuitte ze telkens op de onwil van de andere coalitiepartner om een percentage boven de index te noemen, die zij bereid was prijs te geven. Dat was en is tot op heden nul. Het college heeft antwoorden gegeven op de amendementen van VVD en BBL. Het is niet allemaal onzin wat er staat. Het heeft inderdaad voor een deel te maken met willen en kunnen. Je moet echter niet alles doen wat kan, als je erachter komt dat hetgeen kan niet verstandig is. Het is niet verstandig het RIS te activeren. Zij weet ook niet beter dan dat rentetoerekening wel moet; dat is niet louter boekhouden. Het minimale bedrag om dat naar de toekomst te verschuiven is ook een draconisch hoog bedrag; Leiderdorp kan zich dat niet permitteren. Er kan voor gekozen worden de BSW niet te bouwen, maar dat wil de PvdA niet. Daar zijn allemaal goede redenen voor die ook door het college in het antwoord gegeven zijn. In de toelichting op het amendement van de VVD staat ook niet dat zij er rekening mee houdt dat er een nieuwe school gebouwd moet worden voor de Prins Willem-Alexanderschool en aan de gebouwen van de andere deelnemende scholen veel moet gebeuren. De PvdA vindt het volstrekt onver-


127

antwoord - helemaal in deze tijd van economische recessie - taakstellingen voor de WWB en/of WSW op te nemen. Daarmee wordt een risico genomen. Het wordt een boterzachte bezuiniging, want de instroom kun je niet beheersen en aan de uitstroom kun je ook niet alles doen - het betonnen bestand in de bijstand daargelaten. Op het gemeentehuis boekt de VVD een bezuiniging in die niet gerealiseerd zal kunnen worden. Wordt die bezuiniging ingeboekt, dan komt er geen nieuw gemeentehuis en heeft Leiderdorp een heel ander probleem. De PvdA heeft ook een lijst met bezuinigingen; zij komt tot € 150.000,- à € 200.000,-. Zij wil wel iets extra’s doen als het gaat om bijv. het jeugdbeleid in de subsidie voor het SCw, maar niet met die draconische bedragen. Er is ook al € 25.000,- taakstellend door het college afgepeld. De PvdA heeft datzelfde bedrag in gedachten voor Pluspunt. Daarnaast kunnen de inkomsten van de markt en de kermis verhoogd worden. De raad kan ook naar zichzelf kijken. Er kan naar besparingen op het raadsbudget, de Rekenkamer, de griffie en het notuleerbureau gekeken worden. T.a.v. de Rekenkamer ziet zij een verdergaande bezuinigingsmogelijkheid wanneer deze regionaal wordt opgezet. Dat zijn bezuinigingen die de PvdA wil inzetten om te voorkomen wat nu richtinggevend is voor 2010, namelijk een extra verhoging van 10%. De burger is in de achterliggende jaren niet geconfronteerd met erg veel OZB-verhogingen; slechts éénmaal sinds 2001. De PvdA vraagt niet het onmogelijke en kiest ook niet de gemakkelijke weg. De VVD stelt een aantal grote klappers voor: het RIS, het gemeentehuis, de BSW en de Sociale Dienst; dat kan echter niet. Hij bestrijdt dat maar één partij wil bewegen en de PvdA alleen stil zit. De PvdA ziet ook de realiteit onder ogen. Zij ziet met het college dat het niet verantwoord is bezuinigingen in te boeken die raken aan het voorzieningenniveau, een behoorlijke boekhouding en een solide financieel beleid, en projecten die niet duurder uitvallen dan begroot ineens onder druk zetten. Zij werpt van zich dat de VVD een erfenis uit het vorige college heeft gekregen die zijn weerga niet kent. Er hebben eerder ook colleges met VVD-wethouders gezeten; toen is bijv. jaren niet behoorlijk afgeschreven. Leiderdorp heeft daar tot op de dag van vandaag last van. Zo hebben alle partijen wel eens last van elkanders wijze van besturen. Dat moet je niet bij elkaar op de stoep zetten. Genomen besluiten blijven zoals ze zijn. De discussie woensdag en de schorsing net, hebben geen ander inzicht opgeleverd dan in eerdere termijn bij de Beschouwingen gezegd. De PvdA is bereid in het kader van de begroting 2010 verder te zoeken naar mogelijkheden om geen OZB-verhoging - en wanneer dat niet mogelijk is een laag percentage - in dat jaar door te hoeven voeren. Het CDA bedankt het college voor haar duidelijke en verhelderende antwoord. Wethouder Wassenaar riep op te bekijken of het slot van de poort geopend kon worden. Het CDA heeft zich dat ter harte genomen. Het CDA heeft de VVD gevraagd of een percentage OZB-stijging bespreekbaar was. Na een stilte was het antwoord dat het ging om het proces ernaartoe. De VVD vervolgde dat ze vasthoudt aan haar standpunt en vindt dat de coalitie als eerste moet bewegen. Dat is klip en klaar. Op zich is dat bijzonder triest. De raad kreeg een oproep. De VVD zei net in haar bijdrage dat ze de enige is die wil bewegen. Er is net gesproken over het ‘kan niet’-gehalte; bij de OZB kan gesproken worden van het ‘wil niet’-gehalte van de VVD. Het CDA vindt dat triest. Zij heeft de (product)begroting doorgeworsteld op zoek naar bezuinigingen. Daaruit kwam een bedrag van ongeveer € 90.000,- tot € 100.000,-. Wil de raad nog verder bezuinigen? Bezuinigen op het MEC is onbespreekbaar. Daar werkt één ambtenaar. Er zijn ook vele vrijwilligers betrokken. Wil de raad bezuinigen op de markt? Een verhoging kan consequenties hebben voor de markt. Wil de raad amateur-beoefening? Het CDA wil daar liever niet op bezuinigen. BBL heeft gelijk dat het niet zo kan zijn dat je zelf niks doet. Bij de raad valt er wat te halen. Raadsleden die naar het VNG-congres gaan kunnen bijv. een eigen bijdrage betalen. Misschien kan er ook wat van de griffie af, maar niet aan de personele kant. Er moet opgelet worden dat de kosten niet naar de ambtelijke organisatie doorgeschoven worden. Zijn raadsnotulen wel nodig; zijn besluitenlijsten niet voldoende - structureel € 30.000,-. Er kan ook een kerntakendiscussie gevoerd worden. Er moeten dan geen dingen uitgezonderd worden. Bij eerdere Algemene Beschouwingen heeft het CDA al om een dergelijke discussie gevraagd. Kijkende naar de Najaarsnota moet Leiderdorp incasseren: € 325.000,- nadeel structureel. In het amendement van de VVD staat t.a.v. de gemeentelijke huisvesting een pertinente onjuistheid. Er staat: ‘Vervolgens kan vanaf 2012 het bedrag structureel met € 283.000,- worden verlaagd door het budget van 717.000,- uit het raadsbesluit aan te houden …’. In dat raadsbesluit is iets anders besloten. Hij citeert: “Het conceptbesluit luidt als volgt: ‘1. Te kiezen voor de variant voor de gemeentelijke huisvesting: parallelweg (koop) met bijbehorend grondbod Wereldhave. 2. De grondexploitatie Centrumplein versie C-002 dd. 13-11-07 vast te stellen ten behoeve van de uitvoering van het project Centrumplein en b&w op te dragen waar mogelijk te optimaliseren.’ Beslispunt 3 vervalt.” Vervolgens heeft zich een korte discussie voorgedaan om in beslispunt 2 ‘waar mogelijk’ te schrappen. Beslispunt 1 werd aanvaard met 11 stemmen voor en 9 tegen. Het gewijzigde beslispunt 2 werd zonder hoofdelijke stemming aanvaard met aantekening voor de fractie van GL dat zij geacht wenste te worden tegen te hebben gestemd. Het CDA maakt bezwaar tegen het feit dat de VVD met dit amendement een bedrag wil vastleggen dat nergens in de vorige raadsbesluiten genoemd is. BBL is er een aantal jaren geleden in geslaagd de OZB-verhoging te halveren. Het CDA heeft gisteren ook met BBL gesproken. Toen kwam de vraag aan de orde: wat kan het CDA voor het amendement van BBL betekenen. BBL kiest ervoor de OZB-stijging door middel van bezuinigingen weg te werken. BBL levert een deel van de bezuiniging. Vervolgens leveren Liberaal Leiderdorp en de VVD bezuinigingen. De kunst was ook de coalitiepartijen een bijdrage te laten leveren. BBL probeerde in die zin een soort bemiddelende rol te spelen - een interessante variant. Dat zou op zich een compliment waard kunnen zijn. Bij de beantwoording van de vragen bleek echter dat een groot deel, zo niet alles, onmogelijk was. Daarmee viel deze interessante variant als een kaartenhuis in elkaar; het is helaas niet gelukt. Het CDA kan de 35% OZB-verhoging uitleggen. Zij heeft in haar verkiezingsprogramma staan dat ze een gezonde financiële situatie in Leiderdorp wil behouden. Daarnaast staat erin dat zij uitgaat van de inflatiecorrectie. Maar ook: tenzij bijzondere omstandigheden haar daartoe dwingen. Het CDA vindt dat Leiderdorp voor een bijzondere situatie staat. Zij kan aan de burger uitleggen waarvoor ze staat en


128

waarvoor ze gekozen heeft. Partijen moeten niet met modder naar elkaar gaan gooien. T.a.v. de BSW vond het CDA een interessante passage op de VVD-site: ‘T.a.v. de Brede Scholen moeten we de voorgestelde plannen zoals ze er nu liggen met de grootste voortvarendheid doorzetten. Elke wijziging in de huidige plannen zal leiden tot kostenverhoging.’ Liberaal Leiderdorp zegt dat het CDA de VVD gevraagd heeft wat ze te bieden heeft, zonder zelf iets te bieden. Het CDA wordt echter wel boos als de VVD het CDA vraagt met een voorstel te komen. Zij daagt het CDA uit de bezuinigingen die zij gevonden heeft in te dienen, zonder te kijken naar wat de andere partij doet. Het CDA heeft die bezuinigingen reeds genoemd en gaat die niet herhalen. Zij is de hele productbegroting doorgelopen. Er valt nauwelijks te bezuinigen. Het CDA wil niet aan voorzieningen komen. Als je wilt bezuinigen, zul je dingen moeten laten. Het CDA stelt voor de kerntakendiscussie op te pakken. Liberaal Leiderdorp merkt op dat het CDA praat over bezuinigingsmogelijkheden, maar niet het lef heeft deze in te dienen. Het CDA maakt een andere keuze. Zij kiest voor een OZB-verhoging en zal dat aan de burger uitleggen. BBL reageert om te beginnen op de schriftelijke reactie van het college op de ingediende amendementen en moties. Een aantal punten is meegenomen in het gezamenlijke amendement van Liberaal Leiderdorp, VVD en BBL. Voor het overige was ze verbijsterd over het gemak waarmee alle andere voorstellen werden afgeschoten. Wethouder Gardeniers komt met een afkeurende opsomming van allerlei beelden. De wethouder doet daar zelf aan mee; hij schetst een beeld voor de toekomst, namelijk dat Leiderdorp bange tijden te wachten staat. Als dit een standpunt is dat door het college gedeeld wordt, verneemt ze graag op korte termijn wat de gemeente allemaal te wachten staat en of er al oplossingsrichtingen zijn. Wethouder Glasbeek wil BBL eigenlijk het citaat ‘eigen volk eerst’ in de schoenen schuiven. BBL neemt hem dat kwalijk. Zij heeft nadrukkelijk gesteld alleen mee te willen betalen wanneer er substantiële voordelen voor Leiderdorp te verwachten zijn. Dat is iets anders dan alleen meebetalen als er iets te halen valt. Het feit dat de wethouder geen commentaar heeft op de Algemene Beschouwingen van zijn eigen fractie, beschouwt BBL als een typische PvdA-instelling. DZB. Graag krijgt zij op papier onderbouwd dat de bedrijven Rijnstreek en Maregroep duurder zijn. Uit betrouwbare bron heeft zij namelijk informatie dat dat niet per definitie waar is. Hoe kan het zijn dat de ene wethouder aangeeft dat de Kadernota een sluitend beeld gaf en de andere enige tijd later zegt dat iedereen met zijn kop in het zand heeft gezeten door te denken dat er niets aan de hand was. Er was kennelijk geen duidelijk beeld. BBL is positief over hetgeen wethouder Wassenaar t.a.v. het Sportbedrijf naar voren bracht. M.b.t. de komst van IKEA en de mogelijke invloed daarvan op verkeer, sprak de wethouder over aanvullende voorzieningen. Wat voor voorzieningen zijn dat? Wie gaat deze betalen? Waaruit worden deze gedekt? Haar opmerking over de exploitatie van het zwembad is onjuist overgekomen. Zij heeft geen taakstelling voor ogen, maar roept de exploitant op te bezien of op andere wijze geld te genereren is. Jeugdbeleid en voorzieningen voor de jeugd kwamen bij het debat eergisteren nadrukkelijk aan de orde. BBL miste in deze discussie het benoemen van de verantwoordelijkheid - ook op financieel gebied - van de ouders. Een aantal faciliteiten moet inderdaad door de gemeente gerealiseerd worden. Daarbij moet niet alleen gekeken worden naar wat op sociaal-cultureel gebied moet worden gedaan, maar ook op het gebied van sport. Wat betreft BBL heeft het duidelijk grenzen, zeker financieel. BBL is ervan overtuigd dat de in het aangepaste amendement voorgestelde bezuiniging op het SCw, verantwoord is. Immers, de uitvoerders van het jeugdbeleid kunnen hun product voor een deel doorrekenen aan degenen die er gebruik van maken. Voor gebruikers uit gezinnen die vanwege financiële redenen buiten de boot dreigen te vallen, moet een financiële constructie bedacht worden. Ze noemt bijv. de Leidse Sleutelpas. GL heeft een motie ingediend die ook een constructie zou kunnen zijn. Deze roept echter een aantal vragen op; BBL komt daar later op terug. Voor een aantal producten staat het aantal deelnemers niet in verhouding tot de totale doelgroep. BBL meent dat de kerntakendiscussie op korte termijn gevoerd moet worden. Zij nodigt het college uit de uitkomsten van de kerntakendiscussie binnen het college aan de raad beschikbaar te stellen. BBL blijft van mening dat nieuwbouw van het gemeentehuis goedkoper is dan huur. Zij verbindt hieraan de nadrukkelijke voorwaarde dat de bouw van een dergelijk nieuwe gemeentehuis strikt binnen de afgesproken bedragen dient te geschieden. BBL is niet optimistisch over de toename van de verkeersdrukte als gevolg van de vestiging van IKEA. Zij is het oneens met de PvdA dat jarenlang sprake is geweest van bezuinigingen en niet van OZB-verhogingen – zie het door het college verstrekte lijstje. Ook de stelling dat de vertraging in de aanleg van de A4 de belangrijkste oorzaak is van reëel dreigende grote W4-tekorten, deelt zij niet. De eerste tekorten waren immers al in een veel eerder stadium (2006) bekend; toen was nog geen sprake van vertragingen zoals die nu aan de orde zijn. PvdA en GL spreken over de natuurspeeltuin. De financiering van de aanleg van een natuurspeeltuin mag niet ten laste van de gemeentelijke financiën komen. BBL deelt de mening van PvdA en CDA dat de kwaliteit van onderwijsvoorzieningen goed moet zijn. De kwantiteit van de onderwijsvoorzieningen moet echter wel in overeenstemming zijn met de vraag ernaar. CDA en GL onderstrepen de noodzaak van een jongerencentrum. Een dergelijk centrum moet op korte termijn gerealiseerd worden. De optie die RCL heeft geboden, moet met voortvarendheid worden bezien. Het CDA heeft aangegeven dat ook naar de inkomstenkant gekeken moet worden; het is betreurenswaardig dat zij wat dat betreft is blijven steken bij de OZB-verhoging. Het CDA gaf aan gisteren met BBL over mogelijkheden gesproken te hebben. Het is jammer dat dit in een zo laat stadium gebeurd is. De opmerking van het CDA dat BBL een bemiddelende rol heeft geprobeerd te spelen is opmerkelijk - zij beschouwt dit maar als compliment. Haar amendement in eerste termijn als ook het aangepaste amendement, hadden niet het hoofddoel een bemiddelende rol te spelen in het oplossen van de financiële problemen. De hoofdopzet was zelf met voorzetten te komen. Andere voorstellen waren bespreekbaar, als het eindresultaat maar gelijk bleef. Stimulering van vermindering van het autogebruik zoals GL voorstaat, juicht zij toe. Het aantal onveilige en overlast gevende


129

verkeerssituaties zou behoorlijk kunnen verminderen als deze vermindering zichtbaar zou zijn bij het brengen naar en halen van school. Aandacht voor schuldhulpverlening is een goede zaak. Er moet wel aan de voorkant van het probleem begonnen worden; de preventie. Dat is helaas voor een groot deel het domein van de rijksoverheid en het bedrijfsleven dat zich bezig houdt met kredietverstrekking. De stelling van GL dat een OZB-stijging een rechtvaardige lastenverdeling naar draagkracht is, roept bij BBL de vraag op of GL in een andere wereld leeft. Huizenbezitters zijn niet de rijken in Leiderdorp, net zo min als de minder draagkrachten alleen de huurders zijn; er zijn mixen. Het stelling van GL is dus te gemakkelijk. De stelling van GL dat bij huishoudelijk afval de vervuiler dient te betalen, is op zichzelf loffelijk. Afvaltoerisme kan echter een gevolg zijn. Zij wil niet op haar geweten hebben dat het probleem naar andere gemeenten verschoven wordt. De moties van GL. Motie 1, ‘kinderen doen mee’, is een sympathieke motie. Toch zijn er mogelijke bezwaren. Tot welke structurele financiële verplichtingen gaat zo’n ondertekend convenant leiden? Is het door het rijk beschikbaar gestelde bedrag eenmalig of structureel? Motie 2, ‘belonen opruimen zwerfafval’, lijkt op zich aardig. Het belonen van gewenst gedrag en het bestraffen van ongewenst gedrag zijn op zich instrumenten die op tal van gebieden hun werking bewezen hebben. Hoe lang blijft een beloning werken, vooral als je wilt bereiken dat de burger zich bewuster wordt van zijn verantwoordelijkheid op het gebied van milieu en de verenigingen daarnaast worden beloond. Dat kan leiden tot gemakszucht; de deelnemende verenigingen ruimen het toch wel op. Er is een flinke subsidiepot beschikbaar. Waarom dan verenigingen betalen uit het te behalen voordeel op de uitgaven reiniging? Voordat BBL een uitspraak doet over de motie inzake de plusklas voor hoogbegaafde leerlingen, hoort zij graag om hoeveel hoogbegaafde basisschoolleerlingen het in Leiderdorp gaat. Ligt een regionale aanpak niet meer voor de hand? Waarom wordt de trekkersrol gelegd bij de openbare basisschool gemeenschap; waarom worden niet direct alle basisscholen betrokken? GL heeft aangegeven dat de moties niet of nauwelijks geld kosten; BBL is daar niet van overtuigd. BBL vindt het jammer dat GL niet wat meer aandacht heeft gegeven aan oplossingsrichtingen voor de financiële problemen van Leiderdorp. GL is een oppositiepartij. In tegenstelling tot de VVD meent ze de afgelopen twee jaar goed geïnformeerd te zijn over de financiële situatie in Leiderdorp. GL komt tot dezelfde conclusie als het college. Waar niet over is, kan niet geschrapt worden. Ze heeft zich verbaasd over de categorische weigering van sommige fracties om ook maar over een OZB-verhoging bovenop het inflatiepercentage na te denken. De OZB is de enige inkomstenbron van een gemeente. De gehele raad heeft kennis kunnen nemen van de aanbeveling van de provincie: Leiderdorp moet haar financiën op orde brengen en allereerst de inkomstenkant bekijken. De voornaamste inkomstenbron is en blijft voorlopig de OZB. Het mantra dat de OZB niet mag stijgen, gonst door de wandelgangen. Ondertussen verliest Leiderdorp wat haar tot een gemeente maakt die meer is dan een slaapwijk van Leiden. Elk jaar staan de bibliotheek, het jongerenwerk, het MEC, de schooltuinen, de Heemtuin, de kinderboerderij en het zwembad op de lijst van bedreigde voorzieningen. Ze verbaast zich over het verwijt dat niemand de politieke moed heeft te kiezen voor bezuinigingen. Dat argument raakt kant noch wal. Er wordt al jaren substantieel bezuinigd. Nu kan het niet meer zonder verlies van functies. BBL en VVD willen kostenposten naar volgende jaren doorschuiven. Dat kost Leiderdorp in de toekomst nog meer geld. De voorstellen om te bezuinigen i.p.v. de OZB aan te pakken, illustreren mooi de strekking van een oud Nederlands gezegde: ‘in je broek plassen om het warm te krijgen’. GL is geen coalitiepartij. Zij is in het verleden nauwelijks gekend in de afspraken die gemaakt zijn om Leiderdorp te besturen. Bij veel raadsbesluiten in het recente verleden was GL de enige partij die voet bij stuk hield en zich vaak niet achter de voorstellen van het college kon scharen. Het is dus ook niet van zelfsprekend dat zij goedkeurt dat een forse verhoging van de OZB voorgesteld wordt. De ruimte die nodig is om het beleid te voeren waar GL voor staat, ontstaat nu niet. Daarvoor is te lang gekozen voor uitstel. Het gaat nu om het behoud van elementaire zaken en het voorkomen van erger. Het tranentrekkende verhaal over de kleine huizenbezitters die hun huis uit moeten omwille van de OZB, is hier niet op zijn plaats. Degenen die de draconische bezuinigingen voorstellen, zeggen er niet bij wat dit onder de streep voor Leiderdorp en de Leiderdorpers betekent. Ze noemt een voorbeeld. Ouders in een uitkeringsgerechtigd gezin in Leiderdorp kunnen van de tegemoetkoming die ze bij de gemeente aan kunnen vragen, niet eens een jaar contributie bij de scouting - één van de goedkoopste vormen van vrijetijdsbesteding voor hun kind betalen. In tegenstelling tot de bewering van de VVD, zullen de voorgestelde bezuinigingen het zwaarst drukken op de minst brede schouders. Dat is voor GL een onacceptabele oplossing voor een structureel tekort op de begroting. Daarom steunt zij in principe het collegevoorstel. De formulering van de drie moties die ze wil indienen, is herzien; deze is aangescherpt. De VVD vraagt GL haar stelling toe te lichten dat de minstbedeelden het hardst getroffen worden door de voorgestelde bezuinigingen van de VVD. GL heeft dat net aangegeven: het jongerenbeleid en het MEC. De VVD merkt op dat de bezuiniging op het MEC geschrapt is. Mogelijk komt het wel in de kerntakendiscussie naar voren. GL zegt dat het voor dit jaar afgevoerd is, omdat het een te pijnlijke post was. Het gaat erom dat het een structureel tekort is. Dat kan niet gedekt worden met bezuinigingen op sociale en maatschappelijke voorzieningen. Dat is een verdeling van gelden die onrechtvaardig is. De VVD hoort geen concrete voorbeelden. Liberaal Leiderdorp merkt op dat het wethouder Gardeniers ging om feiten en beeldvorming. Hij gaf aan dat het achterhaald zou zijn te spreken over megalomane projecten. De Van Dale beschrijft de betekenis van het woord megalomaan: iemand die door grootheidswaanzin bezeten is. In het verleden heeft zij het woord ‘megalomaan’


130

diverse malen gebruikt, toen gesproken werd over W4 en de Centrumplannen. Dat waren projecten van de wethouder wiens naam vandaag niet meer genoemd mag worden. De PvdA zegt dat Liberaal Leiderdorp weer vergeet waarvoor W4 bedoeld is; ze laat de Kerkwijk en de Oranjewijk weer vallen. Liberaal Leiderdorp laat niemand vallen. De PvdA vergeet hierbij te zeggen wat de gevolgen zijn van de uitvoering van het project tot nu toe. Dat gaat ten koste van heel Leiderdorp. De PvdA merkt op dat alle besluiten rond W4 unaniem door de raad genomen zijn. Liberaal Leiderdorp bestrijdt dat. De grote financiële tekorten van W4, zijn de oorzaak van de huidige financiële problemen waarvoor een oplossing gevonden moet worden. Leiderdorp is in de rode cijfers beland. Die cijfers moeten zwart gemaakt worden door Joe de loodgieter. De huiseigenaren in Leiderdorp gaan de 35% OZB-stijging betalen. Woensdagavond is gebleken dat de Leiderdorpse politiek in een diepe crisis is beland. De coalitie is nooit tot een hecht samenwerkingsteam gekomen. Het CDA heeft in haar dossier opgezocht dat ook de VVD unaniem voor het W4-traject gestemd heeft. Liberaal Leiderdorp vraagt haar meteen de notulen van alle agendapunten op te zoeken waarbij de VVD in de vorige periode heeft gewaarschuwd voor de gevolgen die nu realiteit zijn geworden. En hoe de VVD toen werd uitgelachen en weggehoond. De PvdA is benieuwd waarom de VVD dan voor heeft gestemd. Liberaal Leiderdorp zegt dat de VVD in een ver verleden voor heeft gestemd, vanwege het belang van de bewoners rond de A4. Toen de projecten begonnen zijn, heeft de VVD telkenmale gewaarschuwd voor de wijze waarop die projecten werden uitgevoerd en de risico’s die gelopen werden; die zijn nu bewaarheid geworden. De PvdA zegt dat de gehele raad daarbij is geweest en dat heeft onderkend. Ook de VVD heeft toen voor gestemd. Liberaal Leiderdorp vindt dat juist het erge. Iedereen was erbij. De PvdA doet tot op de dag van vandaag alsof er niks aan de hand is. Zij heeft nooit voor dit waardeloze beleid gestemd. Zij heeft samen met anderen in deze raad gewaarschuwd voor de gevolgen waar Leiderdorp nu mee zit. De vorming van het college van PvdA, VVD en CDA was aanleiding voor het vertrek van de heer Langenberg bij de VVD. Hij geloofde niet in een gelijkwaardige samenwerking met PvdA en CDA. In een goede relatie moet men geven en nemen. Zolang iedereen gelijk geeft en neemt, gaat het goed. De VVD heeft veel ingeleverd toen zij de romance met CDA en PvdA aanging. Het gemeentehuis wordt gesloopt, Winkelhof wordt uitgebreid en er komt geen golfbaan. De belofte dat de OZB niet verhoogd zou worden, kan ook niet worden waargemaakt. De Leiderdorpse burger heeft niet veel aan dit college gehad. Het dorp dreigt onbestuurbaar te worden. Deelname aan een coalitie schept verplichtingen, aan elkaar en aan de burger. De VVD weigert nog meer van haar standpunten in te leveren. CDA en PvdA weigeren te bezuinigen. Ieder staat aan zijn eigen kant van de schutting en de sleutel is diep begraven. Alle drie de partijen zijn echter verantwoordelijk voor de ontstane situatie. Drie competente wethouders wachten gelaten hun lot af. Als de VVD vasthoudt aan 0% OZB-stijging, en CDA en PvdA vasthouden aan 0% bezuinigingen, dan is de verwachting dat de VVD de stekker uit dit college en deze coalitie trekt. Deze scheiding leidt tot een urgente situatie die om een oplossing vraagt. Het wordt tijd dat deze drie partijen die ruzie hebben van hun toren afdalen en elkaar de hand reiken. Als dreigt te gebeuren wat iedereen vandaag verwacht, dan valt het college. Een gedoogcollege is voor haar geen optie. Dit dorp verdient een door een coalitie gedragen college. Er moet in dat geval z.s.m. om tafel worden gegaan om te bespreken hoe verder te gaan. Dat soort gesprekken moeten zoveel mogelijk in het openbaar plaatsvinden. De VVD heeft daar een belangrijke taak in; het is gebruikelijk dat de grootste partij een aanzet geeft tot een nieuwe coalitie. Zij roept BBL op hier eens goed over na te denken; CDA en PvdA roept zij op zelfstandig te opereren. Leiderdorp verdient een goed college. De huidige wethouders en de burgemeester zijn allen competente heren. Helaas voorziet de Wet niet in verkiezingen wanneer het college valt. Dat is jammer; zij is benieuwd naar de mening van de Leiderdorpse burger. Als de situatie die iedereen vermoedt, werkelijkheid wordt, roept hij partijen op het verleden te laten voor wat het is en in het belang van de Leiderdorpse burger te bekijken hoe dit dorp bestuurd kan worden. De VVD wil een korte toelichting geven op het amendement dat ze samen met BBL en Liberaal Leiderdorp heeft ingediend. In het amendement wordt in de jaren 2010 en 2011 een tekort weergegeven. Dat is niet de bedoeling. Daarom staat bij het allerlaatste punt in de toelichting dat de partijen willen voorstellen eerst in januari een keuze te maken tussen de verkoop van aandelen NUON of activeren van de RIS. De partijen menen daarmee een sluitende begroting voor de komende jaren te kunnen realiseren. GL merkt op dat haar motie op het convenant ‘kinderen doen mee’ veranderd is in een amendement. [Schorsing.] Reactie college op moties en amendementen. Wethouder Gardeniers weet niet precies wat de status is van de amendementen 1, 2 en 3. Hij gaat ervan uit dat amendement 5 een samenvoeging is van andere amendementen. Het college wil dit amendement ernstig ontraden. Uitstel dan wel taakstellingen, zijn geen bezuiniging in het jargon van het college. De RIS-rente drukt wel op de exploitatie. Ten derde wordt de WWB twee keer ingeboekt; dat is reeds gebeurd. De voorziene € 300.000,structureel van de Najaarsnota wordt niet meegenomen. Er worden veel risico’s naar de toekomst verlegd. Het college zegt een kerntakendiscussie toe. Die moet z.s.m. gevoerd worden. Hij denkt dat het bijstellen van de intentie van een 10% OZB-verhoging - zoals staat verwoord in het voorstel - de inzet van de kerntakendiscussie moet zijn.


131

Wethouder Glasbeek wil amendement 4 - ‘Kinderen doen mee’ - van GL ontraden op grond van de eerder aangegeven argumenten. Het is eenmalig geld. Als hier eenmalig invulling aan gegeven moet worden, zijn de uitvoeringskosten enorm hoog, waardoor er per saldo niet van een gigantisch effect sprake is. De votering van de gelden vanuit het rijk is bedoeld om een impuls te geven aan de kinderen van 110% minima. Het college wil bekijken of het in de bijzondere bijstand gevoegd kan worden, zodat er ook meteen in de uitvoeringssfeer een platform is om dat goed te geleiden. GL vraagt waarom dat niet nu als wijziging in de begroting opgenomen kan worden? Het geld wordt wel voor die doelstelling aan de algemene reserve onttrokken waar het per abuis beland is. Wethouder Glasbeek zegt dat - als je dit zou willen - het op een gegeven moment in de begroting verwerkt moet worden. Hij denkt dat dat het beste via de Voorjaarsnota kan; anders ziet hij de dekking niet; die is er op het ogenblik niet. Als de raad dit op een zinvolle manier binnen een redelijk tijdsbestek wil doen, is het van belang door te exerceren waarom het college van mening is dat de in het convenant genoemde potentiële uitvoeringsmogelijkheden niet de meeste gerede zijn om dat te doen. Als er iets gebeurt, krijgt dat een wat structureler karakter, terwijl het gaat om eenmalig geld. Dit haalt een discussie die sowieso over dit onderwerp gevoerd zou worden, enigszins naar voren. GL benadrukt dat ook eenmalige uitkeringen van het rijk die bedoeld zijn eenmalig iets te doen, voor de mensen voor wie ze bestemd zijn er wel toe doen. Dat geld moet wel bij de ontvanger komen die daarvoor aangemerkt is: de kinderen van bijstandsgerechtigden. GL wil dat veilig stellen. Het antwoord van de wethouder is haar niet helemaal helder. Wethouder Glasbeek merkt op dat dit voorstel en het convenant trachten te vermijden dat kinderen van minima minder meedoen aan sociale activiteiten op sport en educatief gebied omdat daar geen middelen voor zijn. Leiderdorp heeft in haar bijzondere bijstand een regeling - beperkt tot € 100,-/gezinslid - die daarin voorziet. Dat is geen vette regeling. In het kader van de doelstelling van het convenant is het een invulling die daarin past. Bij het convenant - omdat het om een eenmalige exercitie gaat - worden een heleboel uitvoeringszaken als mogelijkheid aangedragen. Als Leiderdorp dit als eenmalige exercitie opzet, gaat dat gepaard met veel uitvoeringskosten en is het netto-effect niet groot. Voordat dit geld naar de algemene middelen vloeide, is gecheckt of de bedoeling van het convenant al in Leiderdorp gerealiseerd werd. Het zou op een andere manier kunnen, die de uitvoeringskosten tot een minimum reduceert. Dan wordt gebruik gemaakt van de bestaande uitvoering bij de bijzondere bijstand. Het bedrag van € 100,- kan eenmalig verhoogd worden. Er kan ook een dialoog gevoerd worden of dit geen permanente faciliteit zou moeten zijn. Daarover kan niet op een achternamiddag besloten worden. Hij stelt voor dat in de totaalbespreking mee te nemen. Los daarvan is het niet als een aparte voor dit doel bestemde uitkering verwerkt in de begroting. GL wil dat wel. Wethouder Glasbeek ontraadt de motie ter zake zwerfvuil. Er is al beleid op dit punt. De motie t.a.v. de plusklas voor hoogbegaafde leerlingen. Het college ziet de noodzaak voor die groep leerlingen het nodige te doen, maar meent dat dit in de centrumgemeente gerealiseerd dient te worden; daar is de schaal aanwezig dit op een goede manier te doen. Een realisatie in Leiderdorp zou ogenblikkelijk regionale effecten hebben. Dat zit er - ook in financiële zin - vooralsnog niet in. Het gaat dan echt om redelijk forse kosten. GL heeft haar motietekst aangescherpt. In Leiden en Leiderdorp is een groot aantal hoogbegaafde leerlingen door deskundigen gesignaleerd. In Leiderdorp gaat het al om minimaal 50 kinderen - voldoende voor twee klassen en het maken van leeftijdsgroepen. In Leiden is er al een plusklas. De wachtlijst is enorm lang. Het is prachtig dat centraal te realiseren, maar Leiderdorp heeft haar eigen probleem op dit gebied. De gemeente geeft aan dat er al gekeken wordt naar een Leonardo-klas; er lopen al aanvragen. GL wil met deze motie bewerkstelligen dat vaart wordt gemaakt. De Voorzitter vraagt of er los van de stemverklaringen nog behoefte is aan een laatste inhoudelijke discussie. BBL merkt op dat door het college op haar motie inzake bezuinigingsrichtingen is gereageerd. Zij is blij met de toezegging dat nadrukkelijk naar het Sportbedrijf gekeken wordt. BBL verzoekt om een overzicht van de kosten van sociale werkplaatsen. Het laatste punt is afdoende beantwoord. BBL trekt de motie in. De PvdA vraagt of de eigen separate amendementen van VVD en BBL ingetrokken zijn. VVD en BBL geven aan dat deze ingetrokken zijn. Ook Liberaal Leiderdorp trekt het amendement dat zij heeft ingediend, dat een ander doel diende dan een normaal amendement, in, omdat zij hoopt dat dat doel ooit bereikt zal worden. GL zit met een praktisch probleem. Ze heeft het amendement van VVD, BBL en Liberaal Leiderdorp bekeken. In de toelichting staat een aantal punten waarmee zij niet in kan stemmen, maar ook een aantal waarmee ze dat wel kan. Hoe wordt dit amendement in stemming gebracht? Als het amendement als geheel wordt ingebracht kan ze daar niet mee instemmen. Als het in onderdelen wordt ingebracht, kan ze op sommige onderdelen wel instemmen. De Voorzitter denkt dat dat laatste dan nog wel enig beraad vraagt. De VVD wil het amendement in zijn geheel in stemming brengen. Zij nodigt andere fracties uit te melden op welke punten zij eventueel akkoord zijn. GL zegt dat dat geen procedurele waarde heeft. De VVD beaamt dat; het heeft wel politieke waarde. De Voorzitter zegt dat aan intenties later een concrete invulling gegeven kan worden. [Schorsing.]


132

Stemming over moties en wijzigingsvoorstellen. Liberaal Leiderdorp heeft een punt van orde. Zij zal waarschijnlijk na besluitvorming over de begroting behoefte hebben aan een schorsing; ze wilde dat nu alvast aangeven. GL heeft besloten om de moties 2 en 3 aan te houden voor een volgend moment. De Voorzitter constateert dat vandaag niet over deze moties gestemd wordt. Er liggen nog twee amendementen: amendement 4 van GL (kinderen doen mee) en amendement 5 van VVD, BBL en Liberaal Leiderdorp (begroting 2009). De VVD is tegen amendement 4 op basis van de gronden zoals door het college aangegeven. De PvdA zal voor amendement 4 stemmen. Zij is tegen amendement 5. De PvdA steunt het voorstel van het college, mits - daar is in de schorsing al even met het college over gesproken - de betaling gespreid kan over 10 of 11 maanden en niet slechts over 6. Het CDA is voor amendement 4 en tegen amendement 5. GL zal voor amendement 4 en tegen amendement 5 stemmen. In amendement 5 staan enkele sympathieke punten; hierover wil zij in een later stadium discussiëren. Liberaal Leiderdorp is tegen amendement 4 en voor amendement 5. Amendement 4 wordt zonder hoofdelijke stemming aanvaard met aantekening voor de fracties van VVD en Liberaal Leiderdorp dat zij geacht wensen te worden tegen te hebben gestemd. Amendement 5 wordt zonder hoofdelijk stemming verworpen; de fracties van VVD, BBL en Liberaal Leiderdorp zijn voor, de fracties van CDA, GL en PvdA tegen. Besluitvorming over de begroting 2009. De VVD zal tegen de begroting stemmen. De voornaamste reden is de extra OZB-verhoging van 35%. De VVD meent een totaal ander proces met de coalitiepartners overeen te zijn gekomen. Dan heeft ze het niet over de afgelopen drie weken, maar deze gehele raadsperiode waar het ging om de financiële problematiek. Bezuinigingen waren hard nodig; dat is de afgelopen dagen keihard gebleken. De VVD-fractie stapt uit de coalitie. Daarnaast heeft zij haar wethouder gevraagd zijn ontslag in te dienen. De wethouder heeft haar reeds zijn antwoord gegeven, maar het lijkt haar juist dat hij dat antwoord zelf geeft. De PvdA gaat voor de begroting stemmen. Ze ervaart het als een verlies dat de coalitiepartijen er niet gezamenlijk uit zijn gekomen. Dat betekent veel beraad voor de komende periode. T.a.v. het derde beslispunt is afgesproken dat daar nog over gesproken zal worden, bijv. bij de kerntakendiscussie. Overigens gaat zij ervan uit dat de OZB breed gespreid betaald kan gaan worden. Het CDA is voor de begroting. Het is betreurenswaardig dat de coalitie er niet in geslaagd is de periode af te ronden. De VVD heeft aangegeven dat het een proces is. De coalitie heeft in februari en maart om tafel gezeten. Toen is ook al aangegeven dat als de coalitiepartners niet zouden veranderen, het afgelopen zou zijn. Er was de afgelopen maanden sprake van een moeizaam proces. Tijdens de vorige periode en de verkiezingsdebatten heeft het CDA gezegd dat het te gek voor woorden is dat de grootste partij van Leiderdorp buiten spel staat. Het is spijtig dat de grootste partij nu de stekker eruit trekt. Er ontstaat nu een nieuwe situatie. Iedereen zal zich moeten inspannen om het bestuurlijk goed te houden. In haar Algemene Beschouwingen heeft zij ook al aangegeven dat de vraag wat de bestuurskracht van Leiderdorp anno 2009 is, zich opdringt. Dat wordt de grootste uitdaging voor de komende tijd. Tegelijkertijd hebben we nog een proces met elkaar te gaan, m.n. t.a.v. de begroting en de kerntakendiscussie. Het is belangrijk over die onderwerpen op een goede manier van gedachten te wisselen. BBL zal tegen de begroting op alle drie de beslispunten stemmen. Zij vindt het jammer dat de raad er niet is uitgekomen. GL is voor de begroting. Het kan niet anders; zij heeft genoeg gedaan om andere mogelijkheden te zoeken. Nu wethouder Wassenaar verzocht is zijn portefeuille beschikbaar te stellen, wil GL een motie van vertrouwen indienen. Deze motie is een verzoek aan wethouder Wassenaar om zijn portefeuille niet beschikbaar te stellen. De VVD heeft de wethouder niet gevraagd zijn portefeuille ter beschikking te stellen, maar hem gevraagd zijn ontslag in te dienen; dat is iets anders. De Voorzitter zegt dat het juridische effect staatsrechtelijk gezien hetzelfde is. Liberaal Leiderdorp geeft aan dat de trieste situatie die door velen is voorspeld, werkelijkheid is geworden. De coalitie gaat uit elkaar. Dat is een drama voor de politiek als zodanig en voor Leiderdorp in het bijzonder. Hoe het zo ver heeft kunnen komen is de afgelopen dagen uitvoerig besproken. In deze raad hebben CDA en PvdA de


133

afgelopen jaren de arrogantie van de macht geëtaleerd. De VVD heeft af en toe onhandig geopereerd, maar terecht vastgehouden aan ‘afspraak is afspraak’. De VVD staat nu niet buiten spel; de kaarten liggen weer op tafel. Het CDA maakt terecht een opmerking over de bestuurskracht. Deze is gemeten. Geconcludeerd kan worden dat de bestuurskracht uiterst zwak is in dit dorp. De fractie van GL dient een motie van vertrouwen in. Zij vindt dat onbegrijpelijk en zal die niet steunen. Integendeel, zij dient een motie van wantrouwen in tegen het college nu de heer Wassenaar waarschijnlijk zijn portefeuille ter beschikking zal stellen. Er is geen meerderheid in de raad die dit college steunt. Zij vraagt om een schorsing teneinde de motie te kunnen formuleren. Liberaal Leiderdorp zal tegen de begroting stemmen; de argumenten daarvoor heeft ze al geëtaleerd. Zonder hoofdelijke stemming wordt besloten conform het voorstel van burgemeester en wethouders met aantekening voor de fracties van VVD, BBL en Liberaal Leiderdorp dat zij geacht wensen te worden tegen te hebben gestemd. Wethouder Wassenaar voelt zich zwaar verbonden met Leiderdorp. Hij is gecommitteerd aan de moeilijke dossiers die er liggen. De wethouder is innerlijk verwarmd door de motie van vertrouwen van GL. Formeel beschouwd kan hij als wethouder van de raad blijven zitten. Er is echter ook nog zoiets als een politieke mores. Hij zit hier dankzij en namens de VVD. Ondanks het feit dat er gediscussieerd is en er een verschil van mening is - op veel dossiers overigens niet - is er ook een relatie met en vertrouwen van die fractie. Hij heeft een tweeledig gevoel. De wethouder voelt zich betrokken bij de zaken die spelen. Eigenlijk zou hij willen blijven werken. Het doet hem zeer, maar de politieke mores en de afspraken die normaliter gehanteerd worden verdienen bij hem de voorkeur. Hij zal - wat er ook gebeurt - zijn ontslag indienen. In theorie heeft de raad 30 dagen de tijd hem terug te roepen. Naast het indienen van zijn ontslag, zal hij ook zijn portefeuille ter beschikking stellen. Dank voor de motie, maar hij moet haar naast zich neerleggen. Als de motie aanvaard wordt, kan het formeel eigenlijk alleen als het gaat onder gedogen van de VVD-fractie. Dan zullen ook heel zware afspraken gemaakt moeten worden onder welke voorwaarden dat zou moeten. Gezien de discussie en gemaakte afspraken denkt hij niet dat dat aan de orde is. GL wil de motie van vertrouwen toch in stemming brengen. Het is in het belang van Leiderdorp dat dit college voort kan gaan. Het is een ramp en kapitaalvernietiging. BBL vindt het onbegrijpelijk. Volgens haar kan dit politiek niet. De wethouder heeft een politieke keuze gemaakt en die moet GL respecteren. GL zegt dat het haar recht is deze motie in stemming te brengen. Zij wil dat duidelijk wordt wie ervoor stemt dat deze wethouder die zijn taak uitstekend heeft vervuld en waarin zij het volste vertrouwen heeft, weggestuurd wordt om partijpolitieke redenen. De VVD merkt op dat hij niet wordt weggestuurd maar zijn ontslag neemt. GL voegt hier aan toe: met een dwingend advies van de fractie die hem gevraagd heeft wethouder te worden. Liberaal Leiderdorp vindt de woorden van wethouder Wassenaar duidelijk. Als liberale partij neemt zij zijn beslissing zeer serieus; de raad moet dat ook doen. GL benadrukt dat deze motie een vraag aan de raad is zich uit te spreken. Het is geen vraag aan de wethouder. Ze respecteert de keuze van de wethouder, maar wil dat de raad kleur bekent. [Schorsing.] Liberaal Leiderdorp komt om praktische redenen niet met het door haar aangekondigde voorstel. De Voorzitter constateert dat ter verdere discussie en besluitvorming de motie van GL voorligt. Wethouder Wassenaar waardeert de inhoud van de motie, maar zal hem naast zich neerleggen. Ook als iedereen voor stemt, zal hij toch zijn ontslag indienen gelet op de politieke mores die hij beoogt na te streven. De PvdA verzoekt om hoofdelijke stemming over de motie. De PvdA-leden zullen voor de motie stemmen, in de wetenschap wat de heer Wassenaar net gezegd heeft, maar als signaal dat het aan hem niet gelegen heeft en de PvdA hem graag zou behouden. Liberaal Leiderdorp heeft groot respect voor de persoon van de heer Wassenaar. Hij heeft de afgelopen periode meermalen en ook vanavond haar vertrouwen in hem uitgesproken. Zij heeft geen behoefte dat in een motie voor de bühne nog een keer te doen. Wethouder Wassenaar heeft net nogmaals gezegd dat hij zijn portefeuille ter beschikking zal stellen. Liberaal Leiderdorp respecteert dat. De VVD zegt dat het niet gaat om politiek vertrouwen in haar wethouder, maar de basis is aan de coalitie ontvallen. Natuurlijk heeft zij vertrouwen in de persoon van haar wethouder. Met die aantekening heeft ze geen probleem met de motie in te stemmen. Het CDA waardeert het werk en de inzet van de heer Wassenaar enorm. De motie van GL bevestigt dat nogmaals. BBL waardeert de wethouder enorm. Dat weet hij; zij heeft dat vaak tegen hem gezegd. Deze wethouder heeft de projecten vanaf 2006 op de kaart gezet en in kaart gebracht. Hij heeft dat goed gedaan. Zij vindt het echter politiek


134

niet correct dat zo naar hem uit te spreken. BBL heeft heel veel vertrouwen in de wethouder, maar vindt het politiek correct wat hij net gezegd heeft. GL is blij met alle reacties die de motie oproept; er wordt veel steun en vertrouwen uitgesproken. Zij wenst de partijen die de komende periode aan een oplossing moeten gaan werken veel sterkte toe. Er wordt hoofdelijke gestemd over de motie van vertrouwen van GroenLinks. De heer Van Jaarsveld: Voor. De heer Hekkelman: Voor. De heer Hollands: Voor. De heer Van der Hoogt: Voor. De heer Van Huut: Voor. De heer Joosten: Voor. De heer Langenberg: Tegen. De heer McDaniel: Voor. Mevrouw Meijer: Voor. Mevrouw Meiners: Voor. Mevrouw Van Reijn: Voor. De heer Staal: Voor. De heer Suijkerbuijk: Voor. Mevrouw Joester: Voor. De heer Teske: Voor. De heer Thunnissen: Voor. Mevrouw Vons: Voor. Mevrouw De Waard: Voor. De heer Cooijmans: Voor. Mevrouw Van Diepen: Voor. De motie wordt aanvaard met 19 stemmen voor en 1 tegen. [Applaus.] Wethouder Wassenaar spreekt zijn dank uit voor de uitslag. Hij constateert dat hij t.o.v. zijn benoeming promotie heeft gemaakt. De VVD zegt dat het goed gebruik in een situatie als deze is dat de fractievoorzitter van de grootste partij het voortouw neemt om te bekijken op welke wijze de raad verder moet. De VVD neemt haar verantwoordelijkheid en nodigt de fractievoorzitters uit reeds morgenochtend - en als dat niet mogelijk blijkt z.s.m. - bij elkaar te komen. De VVD neemt dit punt zwaar op en zal constructief meedenken aan een goede oplossing voor Leiderdorp. Het CDA waardeert het dat de VVD snel wil handelen. Haar fractievoorzitter kan echter morgen niet. GL zegt dat er een zittend college is. Wordt nu onder het zittende college gezocht naar een andere constellatie voor een coalitie? Zij hoort het graag als dat gebruikelijk is. De PvdA neemt de uitgestoken hand van de VVD graag aan. Lukt het morgen niet, dan moet een andere datum gevonden worden. Er moet een college komen dat op een meerderheid van de raad kan steunen. Dat is op dit moment niet meer het geval; hetgeen de VVD initieert is volkomen terecht. De Voorzitter constateert dat er initiatieven worden ontplooid. GL geeft aan dat er een actiecomité is opgericht om samen met burgers naar het Binnenhof te trekken om een kwijtschelding van de € 19 miljoen eigen bijdrage aan de verbreding van de A4 onder de aandacht van de minister te brengen en ervoor te zorgen dat Leiderdorp dit bedrag mogelijk niet hoeft te betalen. Vanuit het comité is GL benaderd of ze de actie kan steunen. Ze heeft begrepen dat het moeilijk is dat als fractie te doen. Als partij doet ze dat wel; ze sponsort als partij één van de tien bussen die naar Den Haag gaan (€ 300,-). GL roept de andere fracties met de daarachter liggende partijen op zich aan te sluiten bij dit initiatief. De Voorzitter heeft begrepen dat er al meer bussen gesponsord worden. De BBL heeft aan de kartrekker van deze actie haar steun in de vorm van sponsoring al toegezegd. BBL doet dat als partij. Hetzelfde geldt voor de PvdA. De fractie doet niet mee; leden van de partij kunnen wel meedoen. Zij zal nadenken over hetgeen over sponsoring is gezegd. Dat geldt ook voor het CDA. Ook de VVD heeft haar steun al toegezegd. Liberaal Leiderdorp steunt deze actie van harte. 5. Sluiting. De Voorzitter constateert dat er ingrijpende besluiten genomen zijn, die uiteindelijk tot persoonlijke consequenties voor wethouder Wassenaar hebben geleid. Er is nadrukkelijk waardering uitgesproken. Hij bedankt iedereen voor zijn inbreng, de griffie voor haar bijstand en in de persoon van de secretaris de medewerkers van de gemeente voor alle inspanningen op het laatste moment en het bijstaan in woord en geschrift, zodat de besluitvorming adequaat kon plaatsvinden. Hij sluit de vergadering. Het is 19.02h.


135

Aldus vastgesteld tijdens de openbare vergadering van de raad van de gemeente Leiderdorp op 15 december 2008,

De Griffier,

De Voorzitter,


136

Bijlagen notulen raadsvergadering 5 en 7 november 2008 Bijlage 1

Inspraakreacties.

Inspraakreactie van de heer Karres. Geachte raadsleden, dames en heren, mijn naam is Jep Karres. Ik woon sinds 35 jaar in Leiderdorp. Persoonlijk ben ik altijd zeer maatschappelijk betrokken geweest. Sinds kort ben ik ook voorzitter van de WMO Adviesraad. De begrotingsbehandeling is een goed moment om mijn actie OZB W4 onder uw aandacht te brengen. Ik maak mij als burger ernstig zorgen over de financiële situatie in Leiderdorp. Die wordt mede veroorzaakt door de vertragingen en tegenvallers van het W4-project. Daardoor komen allerlei maatschappelijke activiteiten en voorzieningen voor de burger in de knel. Ik heb op een zeker moment een brainwave gekregen en een oproep via de email aan alle burgers, organisaties en verenigingen gedaan om mee te gaan met een demonstratieve optocht naar het Binnenhof, om een petitie aan de vaste commissie voor Verkeer en Waterstaat van de Tweede Kamer aan te bieden. Daarin bepleiten wij dat het rijk zijn verantwoordelijkheid neemt en Leiderdorp verlost wordt van de bijdrage van meer dan € 18 miljoen. Er is een actiecomité gevormd. We krijgen veel positieve respons op ons initiatief. We gaan op 10 december met minstens tien bussen naar Den Haag. Maar we kunnen dat niet alleen. Ik doe ook op u een beroep om onze actie te steunen. Zie niet alleen toe vanuit uw raadszetel, maar mobiliseer ook uw achterban - uw kiezers - om in actie te komen. Ik hoop u op 10 december weer te ontmoeten. Inspraakreactie van de heer Sperna Weiland. Geachte raad, als Leiderdorper wil ik mijn zorgen uiten. We zijn in een zorgwekkende situatie terecht gekomen en ik krijg niet het idee dat u er alles aan doet om de schade voor de burger tot een minimum te beperken. Ik lees dat ik de komende jaren voor minder kwaliteit meer moet gaan betalen. Met name GroenLinks en de PvdA vermoeden bij de woningbezitter ongekende reserves. De waarheid is natuurlijk dat sommigen er warmpjes bij zitten en bij anderen het water aan de lippen staat, net als bij huurders, bejaarden, en andere groeperingen. De opmerking dat het maar om € 70,-/huishouden gaat is niet alleen met een ruime factor 2 bezijden de waarheid (de heer Thunnissen had in deze wat rekenwerk door zijn eega kunnen laten doen), het doet ook de individuele situatie geen recht. Het ‘maar’ voor de één is een praktisch ‘failliet’ voor de ander. Als burger constateer ik dat we een gigantische hoeveelheid hoogwaardige nieuwbouw hebben verwezenlijkt zonder dat dit de dorpskas spekt of gaat spekken. Kantoren en villa's op toplocaties. Nul sociale woningbouw, laat staan 30%. De opbrengst is vrijwel identiek aan wat we aan het rijk moeten afdragen, het kleine positieve verschil verliezen we ook nog wel, naar ik vrees. En dus is het saldo nul en is ons tafelzilver in rook opgegaan. Ik heb wethouder Molkenboer en u al in het prille begin meermalen voorgehouden dat de voor W4 noodzakelijke zeer kostbare aanpassingen aan het wegennet niet in de aannames voorkwamen. ‘Dat lost zich wel op als we de zaak eenmaal op gang hebben’, was toen het antwoord. Mooi niet dus. Toch voel ik met u mee, eenvoudig is het allemaal niet. Maar ik ga niet zo ver u de zegen te geven het tekort, tegen alle beloftes in, maar bij de huizenbezitter weg te halen. Net als in de boze buitenwereld wil ik best betalen, als ik er maar wat voor krijg. Ik wil ook nog wel lijden voor het algemene goed, maar dan met zijn allen en zeker ook met hen die de burger in die situatie gebracht hebben. U dus. Als ik slecht werk lever, of het nu wel of niet mijn schuld is, moet ik het corrigeren. Dat kost me tijd en geld. Om ons heen zien we alles en iedereen krimpen, bedrijven afslanken, snijden in salarissen, enz. om te overleven. U snijdt ook, maar tot nu toe niet in eigen vlees. Als we al met z’n allen verantwoordelijk zijn voor de situatie, en ga me nu niet vertellen dat u geen enkele blaam treft, dan moeten we ook met zijn allen bloeden. Kan het niet met minder mensen, of tegen een lagere vergoeding? Minder personeel, of zelfs een wethouder minder, hier en daar een schaaltje lager? Tijdelijk niet vervangen wat natuurlijk afvloeit? Dat doen we in het bedrijfsleven ook. Dan kunnen we misschien niet in dit razende tempo doorbouwen, maar is dat zo erg, nu ieder bouwwerk ons verder het moeras in trekt? Het gemeentehuis is zo’n gebouw. Op mij en op velen maakt het gemekker over de arbeidscondities ten gemeentehuize dan ook geen enkele indruk. U moest eens gaan kijken onder welke omstandigheden elders in Nederland het brood verdiend wordt. Eerst maar eens in de plus, dan weer uitgeven. Persoonlijk wil ik best bovenop de bijna 5% inflatiecorrectie de komende twee jaar een 10% jaarlijkse OZB-stijging bijdragen in het kader van het gezamenlijk afzien, maar dan houdt het wel op. Als u in deze vergadering niet tot een redelijk compromis komt, maar uw partijbelangen boven die van de gemeenschap stelt en de boel ook nog eens bestuurlijk opblaast, dan verdient u een schop onder de kont. Maar daar schiet niemand iets mee op. Want ook die schop kost ons gewoon weer geld. Naar mijn mening vraagt de situatie om zelfbeheersing, niet om machtsvertoon. Een ander college gaat het niet beter doen; aan de individuele kwaliteiten ligt het niet. Er zijn ook zat goede dingen op de rit gezet de afgelopen jaren. Voor het eerst worden zaken als onderhoud bijv. structureel in plaats van incidenteel aangepakt. Het komt er nu op aan tijdelijk te krimpen, te temporiseren, het huis op orde te brengen voordat u de nek in een nieuwe strop steekt. Dat is misschien niet zo leuk als eerste palen slaan, maar het is wel de enige manier. Als u achter al die Leiderdorpse voordeuren kon kijken, zag u heel wat Leiderdorpjes, met stress en tekorten aan het eind van iedere maand. Maar dan wel zonder de mogelijkheid om het inkomen naar believen op te schroeven. Dat recht hebt u wel. Ga met dat recht bescheiden om; ieder tientje is de burger welkom de komende jaren. Bijlage 2

Algemene beschouwingen

Algemene Beschouwingen van de VVD-fractie.


137

Voorzitter, dames en heren, er is veel in Leiderdorp om tevreden mee te zijn. Leiderdorp is een mooie gemeente met veel groen en goede sportvoorzieningen. We kennen een rijk en gevarieerd verenigingsleven met veel gedreven vrijwilligers. Zaken die wijzen op een gezonde sociale binding. Op het gebied van bedrijvigheid, service, sport en cultuur valt er voor jong en oud veel te beleven. We hebben een prachtig zwembad, een goede bibliotheek, voldoende kinderopvang, mooie parken en uitstekende voorzieningen voor ouderen en gehandicapten die met de komst van het WoZoCo worden geoptimaliseerd. En ik kan u vast verklappen: daar komen wij niet aan. Dat moet overeind blijven. Ook al heeft het college een begroting ingediend die niet sluitend is en in een aparte brief uiteen heeft gezet dat geen bezuinigingen kunnen worden gevonden. Er resteert volgens het college niets anders dan de OZB te verhogen met bijna 40%. De VVD staat met dit gegeven voor een aanzienlijke financiële en politieke uitdaging. Een financiële uitdaging omdat de VVD letterlijk wordt uitgedaagd om, daar waar het college geen andere oplossingen weet te bedenken dan een belastingverhoging, met echte voorstellen te komen. En, ook dat kan ik u vast verklappen, die voorstellen gaan er komen! De politieke uitdaging is drieërlei; • Ten eerste hebben we een college dat er niet in is geslaagd een begroting binnen de kaders van het coalitieakkoord op te stellen. • Voorts hebben we te maken met twee coalitiepartners die hun uiterste best doen de indruk te wekken dat ze naar bezuinigingen op zoek zijn, maar die naar onze verwachting niet vinden. Tot nu toe tonen de PvdA en het CDA opnieuw geen politieke wil en politieke moed om zich aan hun afspraken te houden. • En tenslotte hebben we onze belofte aan de kiezer dat er geen lastenverhoging komt. Alle drie de punten vragen om een toelichting. In de eerste plaats het college. Het college schrijft in de brief van 26 september bij de begroting dat er een intensieve kerntakendiscussie heeft plaatsgevonden, dat de begrotingsscan over 2007 nog eens bekeken is, dat alle andere posten onder de loep zijn genomen en dat de conclusie is dat er geen afdoende bezuinigingsposten zijn te vinden. Dat vindt de VVD niet geloofwaardig. Als raad hebben we van een zogenaamde kerntakendiscussie in elk geval niets gemerkt of gehoord. En de conclusie dat er geen enkele bezuinigingspost is te vinden, betekent naar ons idee dat het college gewoon niet goed zijn best heeft gedaan. In de tweede plaats de coalitie. In de begrotingscommissie bleek dat ook de coalitiepartijen PvdA en CDA geen serieuze substantiële bezuinigingen aandragen. Nu niet en de afgelopen tweeënhalf jaar niet. We hebben met de coalitiepartijen hierover een aantal keren om tafel gezeten en het is de VVD duidelijk geworden dat het de PvdA, en in hun kielzog het CDA, aan politieke wil ontbreekt om zich aan de coalitieafspraken te houden. Afspraken, Voorzitter, die in maart van dit jaar zijn herbevestigd. Ten derde onze belofte aan de kiezer. Daar kunnen we kort over zijn. We hebben beloofd dat er geen lastenverhoging komt, en beste kiezer, u kunt ons aan onze belofte houden. Ook al is dat moeilijk, ook al vergt dat stevige keuzes. Laat over de opstelling van de VVD geen onduidelijkheid bestaan, de OZB-verhoging moet van tafel! Voor ieder ander resultaat neemt de VVD geen verantwoordelijkheid. Het college probeert de verhoging te bagatelliseren met de bewering dat die verhoging best mee valt, dat het gemiddeld maar € 70,- per huishouden is. Voorzitter, de feiten zijn anders. De verhoging bedraagt geen 35% maar bijna 40%, want de inflatiecorrectie komt er nog bovenop. In 2010 komt er nog eens 10% plus inflatiecorrectie bovenop. We praten dus over ruim 50% verhoging in twee jaar tijd. Gemiddeld bedraagt deze verhoging voor de eigen woningbezitter € 150,- per jaar. En dat is meer dan het dubbele van wat het college u wilt laten geloven. De VVD zal een amendement indienen op de begroting 2009 waarin concrete voorstellen zijn opgenomen om de belastingverhoging ongedaan te maken. In de toelichting zijn deze voorstellen verder uitgewerkt. Noem het maar de tegenbegroting. We hebben in de begrotingscommissie reeds aangegeven dat dit een heel lastige maar niet onmogelijke klus zou zijn. Dat is gebleken. Lastig omdat er echte keuzes gemaakt moeten worden en daarbij de basisvoorzieningen in de gemeente in stand blijven. Maar zoals eerder gezegd: het is wél mogelijk. Wij dagen de overige partijen in de raad uit om met ons mee te doen. Om niet de makkelijke weg van belastingverhoging te kiezen, maar om te kijken hoe we dit kunnen voorkomen. Voorzitter, nu een aantal inhoudelijke onderwerpen. WMO In Leiderdorp is een goed ouderen- en gehandicaptenbeleid in uitvoering. De nieuwe gemeentelijke taak van het verstrekken van ‘hulp in het huishouden aan mensen met beperkingen’ is goed ter hand genomen en wordt continu verbeterd. We kijken uit naar de WMO-beleidsnota met extra beleidsmaatregelen voor de vrijwilligers zoals bijvoorbeeld de door hen gewenste vereenvoudiging van vergunningaanvragen. Brede School West en Brede School Oude Dorp


138

Door de opzegging van de samenwerking tussen de drie betrokken scholen is de reden voor een gezamenlijke Brede School West weggevallen. Tevens kan Leiderdorp gezien de financiële situatie de extra kosten van bijna € 700.000,- niet meer opbrengen. De VVD kiest ervoor om de bestaande scholen te renoveren en in overleg te gaan met de organisaties voor basisonderwijs in Leiderdorp om te bezien welke school in verband met de sterk teruglopende leerling-prognoses het beste kan worden gesloten. En om verder, indien nodig, tot separate nieuwbouw van de Prins Willem-Alexanderschool te komen. Wij zijn blij dat de coalitiepartijen hebben besloten de Kastanjelaanschool op de bestaande locatie te herbouwen. Blij, omdat we daar snel de eerste paal de grond in kunnen slaan en de school zo sneller aan een nieuw gebouw kunnen helpen. Jeugd De VVD steunt het tot nu toe uitgevoerde jeugdbeleid. Wij gaan ervan uit dat in 2009 het aantal Jops tot zeven wordt uitgebreid. Zoals u weet staat de VVD kritisch tegenover een jongerencentrum. Er is reeds een aantal succesvolle activiteiten voor de jeugd zoals de discoavonden in Visser ’t Hooft en De Does. Daarnaast is de VVD van mening dat het onverantwoord is met de realisatie van een jongerencentrum te starten zonder dat er absolute duidelijkheid is over de exploitatielasten en de dekking daarvan. Ook de accommodatienota waar wij al zes jaar om vragen is voor de VVD een voorwaarde om tot een afgewogen eindoordeel te kunnen komen. Niet uitgesproken: [Leiderdorp kent volgens het college een schrikbarend hoog aantal voortijdig schoolverlaters. Er zijn door het college in Holland Rijnland verband tal van maatregelen genomen. Wij gaan ervan uit dat die in 2009 hun vruchten afwerpen in de zin van sterk dalende aantallen. We zien dit in de toekomst graag als SMART-doel in de begroting terug.] Wet Werk en Bijstand (WWB) en Wet Sociale Werkvoorziening (WSW) Vorig jaar heeft de raad de motie van de VVD aangenomen om de daling van het aantal bijstandsuitkeringen in 2008 op 6% te stellen. In de begroting 2009 lezen we dat het college voortaan ieder jaar uitgaat van een daling van 6%. Hulde aan het college. Eindelijk een ambitie die aansluit bij landelijk beleid. Het college is alleen vergeten die daling te verwerken in de begrote kosten. In het amendement van de VVD wordt dat rechtgetrokken. Niet tevreden is de VVD over de uitvoering van de WWB. Te weinig mensen met een re-integratietraject, te lage uitstroom, veel te hoge kosten, en een slechte informatievoorziening aan de raad. Bovendien is een deel van de informatie die we wel krijgen vertrouwelijk verklaard zonder dat het college daarvoor een steekhoudend argument heeft gegeven. Niet uitgesproken: [Bij de behandeling van de dienstverleningsovereenkomst met Leiden hebben we hierover in de commissie en de raad onze verontwaardiging uitgesproken. Het is in strijd met de D (democratie) van de VVD.] De kosten voor de WWB en WSW zijn inmiddels € 500.000,-/jaar en als het ministerie geen aanvullende subsidie verstrekt in 2008 zelfs € 900.000,- hoger dan bij de start van dit college is voorzien. In de onderbouwing van het college over de reden van de tekorten van Leiderdorp treffen we over deze tegenvallers niets aan. MEC Eerder is besloten dat muziekonderwijs en godsdienstonderwijs geen taken van de gemeente zijn. De VVD vindt dat milieueducatie in dezelfde categorie valt. De VVD kiest ervoor de financiering van deze activiteiten op gebied van milieueducatie – t.a.v. het MEC – te beëindigen. Ouders, scholen en milieugroeperingen moeten hier hun eigen verantwoordelijkheid nemen. Openbaar groen De VVD steunt van harte het beleid van het college om Leiderdorp als groene gemeente aan de rand van het Groene Hart te positioneren. De plannen zijn bekend, de financiering moet komen van regio, provincie en rijk. We roepen het college op om de realisering daarvan voortvarend ter hand te nemen, samen met de buurgemeenten en de regio. Voor het groenonderhoud binnen de gemeente kiest de VVD ervoor de nullijn te hanteren. Dit betekent geen inflatiecorrectie maar efficiëntere inzet van mensen en middelen. Verkeer Het verkeer in Leiderdorp ondervindt te vaak hinder van enorme opstoppingen. De oorzaken daarvan zijn divers en liggen voornamelijk bij de nog immer niet verbrede A4. Alle tot nu toe bekende verkeersonderzoeken hebben aangetoond dat de vestiging van IKEA in de Bospolder niet tot onaanvaardbare situaties zal leiden. Mocht aanvullend onderzoek anders uitwijzen dan zal de noodzaak tot aanpassingen moeten worden bekeken. Elke gemeente in de regio heeft zo haar eigen verkeersproblemen. Leiden denkt haar problemen te kunnen oplossen met de Ringweg Oost. In juli vorig jaar heeft deze raad het college toestemming gegeven mee te denken over mogelijke oplossingen. De afspraak was simpel: alleen ambtelijke bijstand en een ringweg over Leiderdorps grondgebied is alleen interessant voor Leiderdorp wanneer deze per saldo tot significante verbeteringen in Leiderdorp leidt. Dat Leiden met een oplossing rekent waarin Leiderdorp per definitie geld gaat bijdragen kan niet de steun van de VVD krijgen. En dan de Stierenbrug, een brug die veel verkeersproblemen veroorzaakt. Wij stellen voor de busbaan op de brug op te heffen en die baan voor rechtsafslaand verkeer te bestempelen. De bussen die Leiden ingaan kunnen dan


139

nog steeds doorrijden, maar zo ook de auto's die rechtsaf willen. Het rechtdoorgaand verkeer heeft dan niet langer last van onnodig rood licht. Regio In Leiderdorp slagen we er steeds beter in de raad bij de beleidsontwikkeling en besluitvorming van Holland Rijnland en andere regionale organen te betrekken. Nu is het tijd voor meer zichtbare resultaten voor Leiderdorp. De kosten voor de regio zijn opgelopen tot € 1,2 miljoen/jaar. Vooral de bijdrage die Leiderdorp levert aan de regionale infrastructuur zorgt voor deze verhoging. Infrastructuur waar ook de komende generaties profijt van zullen hebben. Eerder was besloten om deze kosten te activeren. Het college heeft in juni van dit jaar het voorstel gedaan dit terug te draaien omdat het dat wel kon lijden. Het is voor de VVD aanvaardbaar dat we de kosten van deze infrastructuur over langere tijd in de begroting verwerken. We gaan ervan uit dat het lukt het Shared Service Centre te realiseren compleet met de vorig jaar door het college in het vooruitzicht gestelde bezuinigingen en met inachtneming van de door de raad gestelde kaders. Gemeentehuis De VVD blijft van mening dat Leiderdorp zich, gezien de financiële vooruitzichten, geen nieuw te bouwen gemeentehuis kan veroorloven. De meerderheid van de raad heeft met uitzondering van de VVD, GroenLinks en Liberaal Leiderdorp voor nieuwbouw gekozen met alle risico’s van dien. De VVD zal erop toezien dat soberheid troef zal zijn bij de nieuwbouw aan de Parallelweg en dat de gemaakte financiële afspraken gehandhaafd blijven. Dat betekent dus niet het verhogen van het ambitieniveau zoals we onlangs nog van het college hebben mogen vernemen, maar juist het verlagen daarvan. Een besparing kan ook worden gerealiseerd door niet nieuw te bouwen maar te gaan huren. W4 De afdracht van de € 18 miljoen aan RWS blijft als een zwaard van Damocles boven Leiderdorp hangen. De risico’s die dit college heeft geërfd van het vorige college zijn goed in beeld en er wordt hard aan gewerkt om deze zo beperkt mogelijk te houden. Het voortdurende uitstel en de gewijzigde plannen voor de verbreding van de A4 zouden ertoe moeten leiden dat deze betalingsverplichting van het bordje van Leiderdorp wordt gehaald. De projecten Vierzicht en de Willem Alexanderlaan moeten een grote financiële bijdrage aan de gemeentelijke balans leveren. Voor de zwembadlocatie zijn de mogelijkheden legio en is de interesse groot. Dit kan tevens zorgen voor een nog betere exploitatie van het zwembad. We roepen het college op deze plannen voortvarend ter hand te nemen. Centrumplein Het besluit tot de uitbreiding van Winkelhof is op basis van het uitgebalanceerd overleg met omwonenden en ondernemers tot stand gekomen. Een goed voorbeeld van burgerparticipatie. Wanneer een plan op deze basis tot stand is gekomen dan dient het conform afspraken te worden uitgevoerd. Voorzitter, de VVD staat ook voor duidelijkheid en eerlijkheid naar de burger en haar politieke partners. Als we afgesproken hebben dat er geen lastenverhoging komt, dan moet die er niet komen. We hebben deze oproep tot bezuinigingen de afgelopen twee jaar bij voortduring gedaan. In maart van dit jaar hebben wij samen met onze coalitiepartners afgesproken om op korte termijn gezamenlijk voorstellen voor te bereiden. De noodzaak is er op dit moment keihard en onze coalitiegenoten komen niet verder dan een ton aan bezuinigingen! De VVD voegt de daad bij het woord en komt haar afspraken naar haar coalitiepartners en naar de burgers en ondernemers van Leiderdorp na. Wij roepen onze coalitiepartners op dezelfde politieke wil en politieke moed te tonen. Doen ze dit niet dan kan de VVD-fractie niet anders dan de steun aan deze coalitie intrekken. Algemene Beschouwingen van de PvdA-fractie. Voorzitter, leden van de raad, dames en heren, de Algemene Beschouwingen 2009 staan volstrekt in het teken van de financiële situatie van de gemeente Leiderdorp. Dat wordt des te beter geïllustreerd door het fenomeen dat het college, de raad een niet sluitende begroting heeft aangeboden. Het college is daar niet bij blijven neerzitten, maar heeft in een oplegnotitie een oplossing geboden, te weten een fikse verhoging van de onroerende zaak belasting. De eerste vraag die we onszelf moeten stellen is: Hoe heeft het zover kunnen komen? Welnu, de achterliggende jaren hebben zich telkens gekenmerkt door moeizaam tot stand gekomen begrotingen, waarin jaar na jaar bezuinigingen zijn verwerkt met als gevolg dat lastenverhoging voor burgers en bedrijven in die jaren kon worden voorkomen. Bij het aantreden van deze coalitie is de gedachte geweest dat dat in de toen komende jaren, en dus ook in 2009, hetzelfde zou kunnen blijven, maar de vraag is of die afspraak nog langer houdbaar blijft. Het antwoord van het college waarin alle drie de coalitiepartijen zijn vertegenwoordigd is duidelijk: er is geen ruimte meer voor bezuinigingen of het voorzieningenniveau in Leiderdorp moet worden aangetast. De conclusies is dat alleen met een beroep op de burgers in de vorm van het betalen van een hogere OZB-bijdrage de financiën sluitend kunnen worden gemaakt. De Partij van de Arbeid heeft lang geworsteld met het voorstel van het college. Immers, zij weet zich gebonden aan de afspraak met de coalitiepartners en denkt uiteraard ook aan burgers en bedrijven. Maar aan de andere kant, als het gaat om afspraken, weet iedereen met enige levenservaring, dat het soms zo kan zijn dat je ge-


140

maakte afspraken moet herzien, doordat de ontwikkelingen anders zijn dan gedacht. Op zo’n moment moet je de bakens verzetten en is er geen sprake van een onbetrouwbare coalitiepartner, maar van een realistische coalitiepartner. De Partij van de Arbeid neemt die verantwoordelijkheid - een andere dan de VVD neemt - en aanvaardt het voorstel van het college om de begroting op een meerjarenperspectief sluitend te maken door aan de inkomstenkant voor een verhoogde OZB-bijdrage te kiezen. Daarbij geldt dan dat ook na die verhoging de totale lastendruk in Leiderdorp nog altijd lager is dan de in de ons omringende gemeenten. Daarmee kiest de Partij van de Arbeid voor een financieel gezonde en solide basis voor de gemeente. De Partij van de Arbeid is er dus niet voor om door te gaan op de weg van de bezuinigingen, domweg omdat er niets meer te bezuinigen valt of dat zal merkbaar zijn in de openbare ruimte (die begint er net weer aardig uit te zien), bij culturele welzijns- en sportvoorzieningen bij de Sociale Dienst en bij het serviceniveau in het gemeentehuis. De inspreker, de heer Sperna Weiland, dacht zelfs dat hij nog op het ambtenarenapparaat kon doen bezuinigen. Dat is al gebeurd in het verleden en dat moeten we vooral niet weer doen. Het niet verhogen van belastingen is voor de Partij van de Arbeid geen mantra en in het gegeven geval kiest de Partij van Arbeid voor een verantwoord financieel beleid zonder afbraak van alles wat tot hier is bereikt in Leiderdorp. Wij gaan ervan uit - hoe moeilijk dat misschien ook is - dat burgers en bedrijven daarvoor, bij een heldere afweging van alle voors- en tegens, begrip zullen kunnen opbrengen. De verhoging van de OZB komt te rusten op de sterkere schouders in Leiderdorp, want gebruikers van onroerende zaken, met andere woorden huurders, die veelal in de lagere inkomensgroepen zijn te vinden, worden daardoor niet getroffen. De Partij van de Arbeid staat voor de minima, maar realiseert zich natuurlijk dat een OZBverhoging ook voor eigenaren de nodige impact kan hebben. Het vergt, en dat beseft de Partij van de Arbeid natuurlijk ook wel, dat aan de burgers en bedrijven van Leiderdorp goed wordt uitgelegd, hoe het nu zo komt dat voor het oog wellicht plotseling de gemeente Leiderdorp in financieel zwaar weer is komen te verkeren. In de eerste plaats is het niet zo plotseling, omdat de afgelopen jaren zich al het een en ander aftekende, hetgeen vorig jaar heeft geleid tot het besluit om de provincie die onze begroting moet goedkeuren, te vragen om een scan van de financiële situatie alhier. Dat heeft inzichten opgeleverd die, ook gelet op de boekhoudregels die voor de gemeente Leiderdorp gelden, nopen om een aantal projecten die er waren, zoals de aanleg van de Willem Alexanderlaan en de verlegging van de Persant Snoepweg in de normale exploitatie op te nemen door deze te activeren, dat wil zeggen er netjes op af te schrijven, zoals een goed huisvader ook behoort te doen. Dat is prudent financieel beleid en niet alleen maar voorgeschreven beleid. Het zijn twee projecten die eerder door een unanieme raad zijn aangenomen in de toen redelijke veronderstelling dat de meeropbrengsten uit de W4-projecten goed zouden kunnen zijn voor de betaling daarvan. Laat helder zijn, dat is toen geen harde dekking geweest, maar het college heeft toen in samenspraak met de raad een inspanningsverplichting op zich genomen om het zover te brengen. De constatering is vandaag en nu dat het met de W4 niet is gegaan, zoals toen bij die unanieme besluitvorming was voorzien. Belangrijke oorzaak - dat ligt niet aan ons - zijn de enorme vertragingen en het daarmee achterblijven van opbrengsten, waarnaast het voordeel van de latere betaling van de afdracht aan RWS verdampt doordat deze is geïndexeerd. Duidelijk is dat thans niets anders kan gebeuren dan inderdaad die projecten nu te activeren en ten laste brengen van de normale exploitatie van de gemeente. Er is temeer reden om zorg te hebben als het gaat om de W4, gelet op de ontwikkelingen rond de vestiging van het tennispark in ‘t Heerlijk Recht. Hier tekent zich een risico af - we kunnen daar ook geen milieurisico lopen - dat het W4-resultaat nog verder zal kunnen aantasten. Kortom, het is als het gaat om W4 een kwestie van alle zeilen bijzetten. De heer Karres heeft daar ook nog iets over gezegd. Dat kan op 10 december in Den Haag misschien ook nog gebeuren. Maar het activeren van de genoemde projecten - de Willem Alexanderlaan en de Persant Snoepweg - betekent gelukkig wel dat genoemde projecten verdwijnen uit het W4-tekort. Het is dus niet alleen maar narigheid. Laat intussen niemand vergeten waarom W4 er ook al weer is: voor een verdiepte aanleg van de te verbreden A4 ten behoeve van de Leiderdorpers die wonen in de Kerkwijk en de Oranjewijk! Dames en heren, de uiteenzetting van zojuist heeft voor sommigen wellicht een hoog technisch gehalte, maar gemeentefinanciën zijn zo eenvoudig nog niet. Het is wel eenvoudig en geboden om uit te leggen, waarom de effecten van de activering die ik juist besproken heb, niet kunnen worden opgevangen met andere maatregelen dan het verhogen van de OZB. De Partij van de Arbeid heeft tot uitgangspunt genomen: uitstel is geen bezuiniging. Het verschuiven van lasten naar de toekomst is dat ook niet. Het niet in één keer financieel nemen van het bedrag dat gemoeid is met de zogeheten regionale investeringsstrategie (RIS), maar die uitgave uitstellen, trekt een wissel op de toekomst met een niet gering rentenadeel van dien, waarbij de wal het schip toch eens gaat keren en een besluit over een belastingverhoging alsdan alsnog onvermijdelijk wordt. De Partij van de Arbeid wenst de toekomstige generaties uit Leiderdorp daarmee niet te belasten en staat voor haar verantwoordelijkheid op dit moment in dit opzicht. Het is ook geenszins verstandig om te bezuinigen op onderwijshuisvesting, nota bene een plicht van gemeentelijke overheden en/of de Sociale Dienst en/of de subsidie voor het SCw en/of een voorziening als het MEC. Als het gaat om de onderwijshuisvesting onderkent de Partij van Arbeid dat er een relatie ligt tussen het werken leerklimaat op scholen en de prestaties van onderwijzend personeel en hun leerlingen. Dat klimaat vergt goede up-to-date huisvesting. De reserve die voor de Sociale Dienst staat geboekt, is hard nodig, omdat het hier gaat om een open einderegeling, waar weliswaar veel uitstroom uit de bijstand plaatsvindt, maar nog meer instroom, mede gelet op het economisch tij (dat op dit moment niet best is), zodat het onverantwoord is om de reserve af te bouwen om nadien te moeten constateren dat er geld bij moet. Als het dan tenslotte gaat om het SCw is een bezuiniging op de subsidie van die instelling de facto een bezuiniging op de gelden bestemd voor het jeugdbeleid


141

dat momenteel door het SCw wordt uitgevoerd. Schrap je dat geld dan kan er geen jeugdbeleid meer worden gevoerd en dat is voor de Partij van de Arbeid niet aanvaardbaar, zeker niet nu de raad heeft uitgesproken dat er een ruimte voor de jeugd moet komen en de raad bezig is met een JOP-beleid en een natuurspeeltuin. Dan moet je niet op de jeugd bezuinigen. Het MEC tenslotte is een educatieve voorziening - waar waarachtig specifiek nog wat voor wordt gebouwd in het SCC dat bijna klaar is - die aan de jeugd niet ontnomen kan en mag worden. Het moge duidelijk zijn: de Partij van de Arbeid staat voor een adequaat voorzieningenniveau in Leiderdorp - we hebben dat en houden dat graag - en voor een solide beleid om dat in stand te houden. Wij zijn er niet voor om lasten naar de toekomst te verschuiven en staan voor de kwaliteit van onderwijs en het jeugdbeleid. De Partij van de Arbeid wenst verder geen risico te nemen met een bezuiniging op de Sociale Dienst. Niemand zit voor zijn genoegen in de bijstand en lukt het niet om uit te stromen dan kan het goed zijn dat met een beroep op de reserve bijvoorbeeld uit de bijzondere bijstand toch eens iets gedaan kan worden voor deze groep inwoners van Leiderdorp. Dat zou allemaal onmogelijk worden als de reserve wordt doorgeboekt naar de post Algemene Reserve en dus niet meer geoormerkt is voor deze doelgroep van minima. Kortom, bezuinigen kan niet meer - dat is geen onwil van de PvdA, maar de realiteit - en een lastenverhoging is onvermijdelijk, maar ook verantwoord, gelet op het feit dat binnen de regio, dat wil zeggen de omliggende gemeenten, Leiderdorp ook na de verhoging nog steeds niet tot de duurste gemeenten behoort. Maar… hoor ik u denken, kan de gemeente onder dit financieel gesternte dan niet beter afzien van het bouwen van een nieuwe gemeentehuis? Gaat eigenlijk de OZB-verhoging niet daaraan op? Logische en begrijpelijke gedachten. De realiteit is dat in de (meerjaren)begroting al een aantal jaren een bedrag voor de exploitatie van een gemeentehuis is opgenomen dat door de nieuwbouw niet verandert. Kortom, het gaat niet duurder worden dan nu. Afzien van nieuwbouw betekent fors moeten investeren in het huidige en de doodsteek voor het plan Centrumplein, zoals overeengekomen met alle stakeholders d.w.z. alle belanghebbenden (waaronder omwonenden) bij dat plan. Dat is niet netjes noch wenselijk en bovendien mist Leiderdorp dan inkomsten uit grondverkoop en faalt zij als werkgever die voor een goede werkomgeving moet zorgen. Dat wil ik de heer Sperna Weiland toch zeggen: een gebouw moet minimaal voldoen aan de arbo-omstandigheden; dat doet dit gebouw niet meer in alle opzichten. Het uitstellen van een belastingverhoging nu, betekent dat deze in de toekomst zal moeten worden doorgevoerd met nog draconischer percentages dan thans reeds het geval is. De Partij van Arbeid beseft dat zij de burgers en bedrijven van Leiderdorp die de OZB verhoging moeten opbrengen, veel vraagt. Het is geen prettige boodschap, maar zij vertrouwt erop dat men zal beseffen dat op een foutieve wijze bezuinigen met alle gevolgen van dien voor de toekomst en het voorzieningenniveau in Leiderdorp geen goede keuze is en een andere keuze op dit moment alleen maar onverstandig zou zijn. Ja, u hebt het goed gehoord - de vorige spreekster zei het al - de coalitiepartijen zijn het dus niet met elkaar eens. Het is mogelijk dat door die verschillende opstelling van de coalitiepartijen een situatie ontstaat, waarin zich men moet beraden of en zo ja, hoe men nog met elkaar verder wil. De nabije toekomst, te weten na de Beschouwingen en de besluitvorming a.s. vrijdag in de begrotingsraad zal ons dat leren. In dat opzicht heeft de heer Sperna Weiland ook nog iets gezegd. We zullen alle twee moeten bewegen, als er wat komt. Totnogtoe heb ik ook in de bijdrage van de VVD geen beweging gehoord; gewoon buiten de index geen procent OZB erbij. Algemene Beschouwingen van de CDA-fractie. Voorzitter, college, overige aanwezigen, onze Beschouwingen voor dit jaar hebben we de titel meegegeven: ‘De toekomst wortelt in het verleden’. Dit geldt zowel in bestuurlijk als financieel opzicht. Vervroegde afschrijvingen vanuit het verleden geven een last voor de toekomst. Wij denken hierbij aan het gemeentehuis en het zwembad. De vraagstukken waar we nu voor staan, vragen om verder te kijken dan deze raadsperiode. We moeten nu hardere keuzes maken. Leiderdorp besturen onder de huidige omstandigheden is bepaald niet gemakkelijk. Juist nu mag men van politici verwachten dat zij een heldere koers uitzetten. Het CDA wil zich herkenbaar verantwoorden voor de beleidskeuzes die zij maakt en moet maken. De huidige bestuurlijke situatie Het CDA is in 2006 de bestuurlijke uitdaging en verantwoordelijkheid aangegaan in de coalitiecombinatie van VVD, PvdA en CDA. Wij hebben dit gedaan vanuit onze eigen identiteit, ons profiel en onze werkwijze. Wij realiseren ons hierbij dat het verleden, waarbij de VVD één van de oppositie partijen was, een rol blijft spelen. Deze Algemene Beschouwingen kunnen bepalend zijn voor de ‘houdbaarheidsdatum’ van de huidige coalitie. Verdiepte aanleg A4 De rijksoverheid gaat de A4 verbreden. Destijds is afgesproken dat Leiderdorp zelf moet meebetalen aan de verdiepte ligging. Ondanks alle bezwaren houdt de rijksoverheid vast aan de betaling van het in 2012 opgelopen bedrag van € 19,8 miljoen. Buiten de invloedsfeer van Leiderdorp worden vertragingen opgelopen. Dit leidt tot extra kosten. Zoals tussen de raad en het college is afgesproken gaat het college deze oplopende extra kosten verhalen op de rijksoverheid. De afgelopen week is duidelijk geworden dat, in tegenstelling tot Leiderdorp, de gemeenten Zoeterwoude en Leiden niet proberen de financiële overeenkomst met Rijkswaterstaat te wijzigen. Althans zo leek het erop in de krant. Wij hadden de laatste tijd een ander beeld. Dit vraagt om verduidelijking van het college. Financiële terugblik


142

De afgelopen jaren hebben we de kaasschaaf, de snoeischaar maar ook de hakbijl gehanteerd om meer evenwicht te brengen in onze financiële positie. Zo zijn o.a. de subsidiebedragen enige jaren op de nullijn gehouden en zijn de streekmuziekschool Rijnakkoord en de stichting Theater Muzenhof verdwenen. Ook is de ambtelijke organisatie in de afgelopen jaren niet ontkomen aan die forse bezuinigingen. Het onderhoudsniveau van de openbare ruimte was van een dusdanig laag niveau dat er een meerjarige financiële impuls van € 3,9 miljoen noodzakelijk was om het niveau weer op een verantwoord peil te brengen. U begrijpt het: met spanning zagen wij dus uit naar de begroting 2009. Jeugd en Jongeren Het CDA wil benadrukken vast te houden aan kwalitatief goede onderwijsvoorzieningen en huisvesting. Daarnaast vragen wij het college de vinger aan de pols te houden bij de aanpak van voortijdige schooluitval en het jongerenloket. De politieke werkgroep die zich bezighoudt met het actualiseren en waar mogelijk verbeteren van de criteria van de Jongeren Ontmoetingsplaatsen (JOP’s) zal binnenkort haar advies uitbrengen. Dit betreft bestaande en nieuwe JOP’s. Het CDA heeft tot haar vreugde geconstateerd dat een groep jongeren heeft meegedacht over criteria en locaties. Het college heeft voorgesteld het gebouw Dwars en Zo te verbouwen tot jongerencentrum en de voetbalvereniging RCL heeft de suggestie gedaan om de oude kantine te verbouwen voor dit doel. Het CDA steunt dit onderzoek naar de mogelijkheden en is benieuwd naar de uitkomst. WMO en Sociale zaken Het CDA wil de Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO) meer een wet laten zijn voor iedereen. Een echte participatiewet met hulp bij de huishouding, zorgend voor passende voorzieningen en een stimulans waar dit nodig is. Vrijwilligers en mantelzorgers zijn daarbij onmisbaar. De professionele hulpverleners moeten zich bezighouden met het hoe, wat, waar en wanneer. Discussies over wie de hulp gaat verlenen, dienen tot het verleden te behoren. De instellingen moeten aan de slag, zonder tijd te verliezen aan competentiediscussies. Er mag geen twijfel meer bestaan over de gemaakte afspraken. Dat is van belang voor het zelfvertrouwen van alle partijen. Zorgleverancier en hulpvrager maar ook de financierende en regievoerende gemeenten moeten weten waar ze aan toe zijn. Ook voor mensen in de Bijstand (WWB) blijft het CDA streven naar zoveel mogelijk ‘zelfredzaamheid’ en het kunnen ‘meedoen’. We realiseren ons tegelijkertijd dat dit momenteel voor een grote groep, circa 50% van ons WWB-bestand, heel moeilijk is. Het CDA wil iedereen, dus ook deze groep, bij onze samenleving betrekken. Regiozaken De CDA-fractie is van mening dat wij méér energie moeten steken in de regio. Niet alleen in bestuurlijk opzicht maar ook in het aanpakken van gezamenlijke knelpunten. Gemeenten moeten elkaar helpen en versterken waar dat kan. Shared Service Centers kunnen hierbij een belangrijke bijdrage leveren. Het college heeft hierbij de doelstelling op zich genomen van het realiseren van een concrete bezuiniging. We zullen het college hier aan houden. Verkeer Vrijwel iedere ochtend weer worden burgers die Leiderdorp in of uit willen geconfronteerd met fileleed. Op het belangrijke dossier Ringweg Oost moeten duidelijke voordelen kunnen worden behaald. Dat kan ook in aanpalende gebieden, direct aansluitend aan het Leiderdorps grondgebied. Mogen wij dit jaar nog een voorstel van het college verwachten? Inpassing en samenhang met het stil gelegde Integrale Verkeers- en Vervoerplan (IVVP) spreekt voor zich. Wij gaan ervan uit dat het college voortvarend blijft optreden ten aanzien van de verplaatsing van Vliko. Het gemeentehuis We hebben met elkaar in 2005 moeten vaststellen dat het gemeentehuis niet meer voldeed en grondig zou moeten worden opgeknapt. Tegelijkertijd meldde Winkelhof te willen uitbreiden. Zo deed zich een mogelijkheid voor de uitbreiding van Winkelhof te combineren met een alternatief. Wij kwamen voor de keuze: de huur van een bestaand pand of nieuwbouw. De huurmogelijkheid bleek een gedateerd pand van een belegger in vastgoed dat met veel gemeenschapsgeld diende te worden gerenoveerd. Het overhevelen van gemeenschapsgeld naar een eigenaar van vastgoed was en is voor ons geen alternatief. Wij staan voor goed rentmeesterschap. Het zoveel mogelijk beperken van toekomstige lasten is voor het CDA belangrijk. Om deze redenen hebben wij de keuze gemaakt voor nieuwbouw. Juist op zo’n dag als vandaag, de algemeen Politieke Beschouwingen, is het goed nog eens terug te kijken naar ijkpunten in het besluitvormingsproces voor een nieuw gemeentehuis. De hoogte van het beschikbare budget is duidelijk. Het raadsvoorstel van 28 januari 2008 vermeldt dat er voor gemeentelijke huisvesting vanaf 2009 € 1 miljoen euro per jaar beschikbaar is. Ter afsluiting van dit onderwerp wil het CDA geïnformeerd worden over de contractonderhandelingen met Wereldhave en de stand van zaken met betrekking tot de nieuwbouw van het gemeentehuis. De begroting 2009


143

In eerste instantie werd ons een niet sluitende begroting in meerjarenperspectief aangereikt. Dit werd gevolgd door het unanieme collegestandpunt: een OZB-verhoging van 35% voor 2009 en de intentieverklaring voor een OZB-verhoging in 2010 als richtinggevend kader voor de Kadernota 2010. Leidraad is een gezonde financiële situatie met een structureel sluitende meerjarenraming. Het CDA heeft zich vervolgens over de begroting gebogen en is, geheel in lijn met het bestuursakkoord, op zoek gegaan naar mogelijke bezuinigingen. Bij die zoektocht naar mogelijke bezuinigingen is het CDA uitgegaan van de volgende uitgangspunten: 1. Géén bezuinigingen die kunnen leiden tot verdere afbraak van voorzieningen. 2. Wèl het optimaal benutten van de inkomsten binnen de afspraken. 3. Het doorschuiven van lasten naar de toekomst is voor het CDA géén optie. Onze opdracht luidt: zorg voor een structureel, gezonde financiële situatie en maak dus nu, ook voor de komende jaren belangrijke keuzes. De voorliggende begroting met bijbehorend collegevoorstel dwingt ons te kiezen tussen: - verder snijden in het voorzieningenniveau of - lastenverzwaring. Vanuit de eerder genoemde uitgangspunten komt het CDA, evenals het college, tot de conclusie dat er géén andere mogelijkheid is dan lastenverzwaring. De toekomst Besturen is richting geven. Daar hoort leiderschap bij en dat kent vele facetten. In de kern gaat het om richting geven, geïnspireerd en gedragen door een visie of opvatting. Mensen meenemen in idealen en deze samen nader uitwerken. Met dit in het achterhoofd hebben we de komende tijd méér dan voldoende stof tot nadenken. Het zal ons daadkrachtig handelen op de proef stellen. Met andere woorden: wat is de Leiderdorpse bestuurskracht anno 2009 u waard? Bent u medespeler of toeschouwer? Tot slot willen we onze dank overbrengen aan de ambtelijke organisatie en de griffie en vragen, ook voor het komende jaar, Gods zegen voor u allen. Algemene Beschouwingen van de BBL-fractie. De beloften waren zoet, maar de druiven worden aangezichtsverkrampend zuur voor de burger. Voorzitter, dames en heren van de raad en het college, geachte aanwezigen op de tribune, BBL heeft zich de laatste jaren steeds meer ontplooid tot een constructief meedenkende partij met een reële vooruitziende blik. Een paar voorbeelden. Enige jaren geleden stonden we voor een OZB-verhoging van meer dan 12%. Door samen met de coalitiepartijen na te denken over een mogelijke oplossing kon met name door de inbreng van BBL de verhoging beperkt blijven tot zo’n 6%. Een motie van BBL waarin opgeroepen werd om te gaan praten in Den Haag om af te komen van de voor Leiderdorpse begrippen enorme bijdrage van € 18 miljoen aan de verlengde verdiepte tunnelbak werd aangenomen. Het college heeft zich ingespannen om steun te verzamelen bij omliggende gemeenten. Inspanningen die tot op de dag van vandaag nog tot niets hebben geleid. Op dit moment is er een uiterst breed gedragen initiatief om massaal te gaan protesteren in Den Haag. Een initiatief dat wij van harte steunen. Ook nu heeft BBL zich ten doel gesteld om constructief mee te denken. Wij gaan er dan ook van uit dat onze voorstellen serieus worden genomen. De raad, de ambtenaren, de regio, het bedrijfsleven en de burgers zullen allemaal hun steentje moeten bijdragen om Leiderdorp financieel weer gezond te maken. De rekening kan en mag niet alleen worden neergelegd bij de burger door een OZB-verhoging. In dat geval wordt het begrotingsgat door slechts een deel van de Leiderdorpse samenleving gedicht. Wij hebben vanuit een coalitiepartij al vaak gehoord dat we niet alleen naar de uitgavenbeperkingen, lees bezuinigingen moeten kijken, maar vooral ook naar de inkomstenkant. Dat heeft BBL dan ook intensief gedaan. Daarbij hebben wij bij de inkomstenkant verder gekeken dan alleen naar een OZB-verhoging! De burger en het bedrijfsleven zullen het voelen bij de diensten en producten die van de gemeente worden afgenomen. Deze moeten per direct geheel of in ieder geval voor een belangrijk deel kostendekkend worden gemaakt. De bijdragen aan de regio zullen minimaal bevroren moeten worden. De kosten inhuur derden dienen beperkt te worden tot maximaal de voor 2008 begrote kosten, een keiharde taakstelling. Binnen de budgetten voor de raad en het ambtelijk apparaat moet intensief worden gezocht naar bezuinigingsmogelijkheden. Het constructieve meedenken zien wij niet meer als meepraten of onderhandelen of het een onsje meer of minder mag zijn. Neen, het kruideniersgedrag (een geliefde uitdrukking van een ex-wethouder Financiën) is over, het constructieve meedenken van BBL beperkt zich nu tot een amendement op het voorliggende voorstel en een motie met een aanvullend aantal bezuinigingsrichtingen. Waarom die beperking in het constructief meedenken? Omdat in de voorbereidingsperiode géén van de coalitiepartijen de moeite heeft genomen BBL te benaderen om mee te denken in de oplossingsrichtingen. Is er dan helemaal geen onderhandelingsruimte meer? Natuurlijk wel, maar dan alleen over mogelijke verschuivingen binnen het amendement of aanvullingen daarop. De uiteindelijke uitkomst van het amendement, geen verdere OZB-stijging dan met de CBS-index, is wat BBL betreft ononderhandelbaar.


144

Ook de sluiting van het zwembad, waarover we bij de vorige begrotingsbehandeling in gezamenlijkheid afspraken hebben gemaakt, is wat ons betreft niet aan de orde. Bezuinigingsmogelijkheden door exploitatieoptimalisatie van het zwembad zijn uiteraard wel bespreekbaar en zelfs toe te juichen. Pluspunt, een organisatie waaraan wij een groot maatschappelijke belang toedichten. Een aantasting van de activiteiten van Pluspunt door verdere inkrimping van de financiële bijdrage is voor ons niet bespreekbaar. Bij de subsidietoekenningen doen wij een klemmend beroep op het college om bij de besluitvorming nadrukkelijk het maatschappelijk nut voor de Leiderdorpse samenleving van de subsidieaanvrager te betrekken. In dit verband hechten wij eraan aan te geven dat het stuitend overkomt dat het college in de pers zich uitsluitend uitlaat over een beperkt aantal bezuinigingsmogelijkheden die dan ook nog eens direct het algemeen maatschappelijk nut negatief raken. En dat terwijl andere en in onze ogen veel betere bezuinigingsmogelijkheden, bijvoorbeeld kunst, niet worden benoemd. In het amendement zitten naast een aantal grote klappers, ook kleinere bedragen. Die kleinere bedragen zouden kunnen worden weggewuifd als niet ter zake doende of nauwelijks invloedhebbende peanuts. Mocht die reactie komen, is onze stelling een variant op het zo ware Nederlandse gezegde: ‘wie het kleine niet eert is het grote niet weerd’. Wij buigen dat om tot: ‘wie verspiller is in ’t klein, zal dat dan ook in het grote wel zijn’. Wij willen nog maar eens expliciet verwijzen naar de uitgave van € 10.000,- voor een evaluatie van het bestuursakkoord, dat in geen verhouding staat met het beoogde - laat staan het bereikte - doel. Een doel dat naar ons gevoel nu wel onder heel extreme spanning staat. De coalitiepartners hebben ieder voor zich de Leiderdorpse burger een toezegging gedaan en dat in het bestuursakkoord, een contract, bevestigd: geen OZB-verhoging anders dan met de index tot de verkiezingen van 2010. Deze belofte en dit contract zult u waar moeten maken anders verliest u uw geloofwaardigheid voor zover dat nu al niet het geval is. Wij willen met u, college en fracties, kijken of er andere mogelijkheden zijn om het ontstane financiële gat te dichten. Mocht u toch overgaan tot een OZB-verhoging dan pleegt u in morele zin onverbiddelijk contractbreuk. Mocht u tot die contractbreuk besluiten, dan moet dat wat ons betreft leiden tot een soortgelijke contractbreuk met Holland Rijnland en moeten we de verhoging van de bijdrage met € 45.000,- gewoonweg niet betalen. Wij hebben wel een vraag aan zowel het college als de coalitiepartijen. Het bestuursakkoord werd een paar maanden geleden vernieuwd met als belangrijk onderwerp de bevestiging dat er geen lastenverhoging zal komen. Hoe kan het dan dat wat er nu op tafel ligt als begroting niet bekend was? Heeft het college dingen verzwegen? Wij vinden dat u hierin volledige openheid van zaken moet geven. Als het college zaken verzwegen heeft, is wat ons betreft het vertrouwen in dit college volledig verdwenen. U moet dus wel met een heel goed én onderbouwd verhaal komen waarom u de raad niet eerder deelgenoot hebt gemaakt van de situatie waarin we nu verkeren. Naast de harde voorstellen in ons amendement is er nog een aantal andere zaken dat wat ons betreft zeer wel bespreekbaar is als het gaat om het sluitend krijgen en houden van de begroting. Één van de risico’s waarvan we de omvang nog niet kunnen schatten is het ondertekenen van het contract met Wereldhave. Een risico dat niet alleen bestaat uit de kosten die zijn verbonden aan het uitstellen van de beslissing. Ook het risico dat een en ander op het laatste moment helemaal niet doorgaat met alle daaraan voor Leiderdorp verbonden kosten. Wij roepen het college op om op heel korte termijn met Wereldhave tot een conceptovereenkomst te komen, die dan voor wat betreft de opbrengsten door de raad moet worden geaccordeerd. Ook de sluiting op basis van leerlingenprognoses van één van de openbare basisscholen, eerder al zijdelings aan de orde geweest, is een bespreekbare optie. Wij roepen het college op met voortvarendheid deze mogelijkheid te onderzoeken. Gedwongen ontslagen kunnen nooit het argument zijn om deze maatregel af te wijzen, gelet op het schreeuwende tekort aan leerkrachten. De Ringweg Oost. Met een eventuele bijdrage van Leiderdorp aan de oplossing van dit Leidse probleem (de portefeuillehouder noemt dit maar al te graag een regioprobleem) is in het geheel nog geen rekening gehouden. De daadwerkelijke directe positieve effecten van alleen een Ringweg Oost op Leiderdorp zijn absoluut niet substantieel te noemen. Wij willen nu al een schot voor de boeg geven dat de afgeleide voordelen die in de onderhandelingen behaald moeten en kunnen worden wel degelijk een substantieel voordeel voor Leiderdorp moeten opleveren. Als dat niet het geval is, is ons standpunt dat Leiderdorp niet aan de ontwikkeling en aanleg van een Ringweg Oost bij kan en mag dragen. Wij willen met gezwinde spoed maximale informatie naar de raad. Besluitvorming onder tijdsdruk, alleen maar ingegeven door Leidse belangen, is voor ons onbespreekbaar. De uitvoering van de WMO is iets dat ons echt zorgen baart. Niet de intentie waarmee en de wijze waarop de gemeente Leiderdorp met haar verplichtingen omgaat, maar nadrukkelijk wel de manier waarop de WMO-taken door de rijksoverheid over de schutting worden gekieperd. De Wet zelf en de hoeveelheid geld die het rijk beschikbaar stelt, dwingen tot herijking van de indicaties. Herijkingen waarvan de cliënten de dupe zijn. Kijkend naar de huidige problemen met de huishoudelijke verzorging, lijken onze zorgen voor de toekomst méér dan gerechtvaardigd. Wij zullen in geen geval meewerken aan welke vorm dan ook van ‘vrijwillige verschraling’ van de WMO, waarvan individuele Leiderdorpers nog verder de dupe zullen of kunnen worden. Daarnaast is er een aantal instanties dat - met enorme inzet van vrijwilligers mét veel kennis van zaken – mede invulling geeft aan de doelstellingen van de WMO. Over Pluspunt, heb ik zojuist al gesproken. Maar ook bijvoorbeeld de stichting Buddy netwerk behoeft onze nadrukkelijke steun. Deze stichting vervult, nu met beduidend minder geld - de provinciale subsidie is immers vervallen - een enorm belangrijke maatschappelijke taak. Wij dringen er dan ook bij het college op aan de activiteiten van deze stichting te beschouwen als essentiële activiteiten in het kader van de Wet


145

maatschappelijke ondersteuning. Daarbij zal moeten worden gezocht naar andere financieringsmogelijkheden dan subsidie. Voorzitter, zojuist heb ik een Nederlands gezegde gebruikt. Een tweede wil ik u niet onthouden: in ’t verleden ligt het heden en in het nu wat komen zal. Voor BBL betekent dat, dat we in deze Algemene Beschouwingen vanaf de dag van vandaag naar de toekomst willen kijken, zonder het verleden geheel los te laten. Want juist uit dat verleden zijn lessen te trekken. Of dat gaat lukken? Politiek is immers vaak stroperig en hardleers en valt menigmaal in haar eigen valkuilen. Mooie woorden in de verkiezingstijd, maar bij de uitvoering zijn die bij sommigen - bijna per definitie - snel al weer vergeten. Voor mijn afronding nog twee onderwerpen voor de toekomst. Als eerste het privatiseren van het Leidse Sportbedrijf. Daarmee denkt de gemeente Leiden op termijn de huidige tekorten op de exploitatie, met name door jarenlang achterstallig onderhoud, te kunnen ombuigen naar zelfs winst. Leiden roept de omringende gemeenten op om mee te doen. Allereerst hebben wij daar over een vraag: is het college al formeel door de gemeente Leiden over dit onderwerp benaderd? Ons standpunt is klip en klaar: BBL wenst daaraan absoluut niet mee te werken indien het niet vanaf het begin leidt tot aanzienlijke kostenbesparingen voor Leiderdorp. Wij willen niet eerst meer gaan betalen voor de oplossing van een Leids probleem. We zien al te veel geld wegvloeien waarvan we misschien op heel erg lange termijn wel eens iets terug zullen zien. Het tweede plan lazen we in het Leidsch Dagblad van 14 oktober onder de kop ‘Leiden tonnen goedkoper uit. De Zijlbedrijven onder de hoede van de hele regio’. Leiden wil DZB in een gemeenschappelijke regeling onderbrengen. Daarmee worden dan meerdere gemeenten verantwoordelijk voor het bedrijf. Wethouder De Haan schijnt volgens het artikel gezegd te hebben dat de tijd dat Leiden automatisch het tekort bijpast voorbij is. Dappere mannentaal. Want die tekorten zijn toch ontstaan door gevoerd beleid bij DZB onder het toeziend en goedkeurend oog van de gemeente Leiden? Of is de term wanbeleid of wanuitvoering van beleid beter op zijn plaats? BBL kan hier heel kort en heel duidelijk over zijn: Leiden moet zelf maar de gevolgen van zijn eigen beleid en toezicht dragen. In dat kader even terug in de tijd: Leiderdorp heeft in geen geval ooit gevraagd om een extravagant duur gebouw. Tenslotte meldt Leiden dat samenwerking met de Maregroep niet in overweging wordt genomen omdat dan de beleidsvrijheid verloren gaat en dat de Rijnstreek te veel is gericht op winst en te weinig op ‘mensontwikkeling’. Bij dat laatste moesten wij even grimlachen. Hoe mensgericht waren DZB toen het besluit viel de metaalafdeling te sluiten? Toen was winstgerichtheid voor DZB het sleutelwoord. Wij roepen het college dan ook op om voortvarend te bezien of samenwerking, in welke constructie dan ook, met de Maregroep of de Rijnstreek mogelijk is. Wij zien met enige spoed voorstellen in die richting dan ook met belangstelling in de raad tegemoet. Voorzitter, BBL is en blijft mordicus tegen de voorgenomen verhoging van de OZB. Ons rest dan ook niets anders dan het bij deze indienen van een amendement op de voorgestelde begroting. Samengevat komt het neer op: bezuinigen op een aantal kosten en verhoging van een aantal inkomsten anders dan de door het college voorgestelde OZB-verhoging. De verkoop van een deel van het NUON aandelenpakket is als deel van de verhoging van de inkomsten noodzakelijk om de begroting sluitend te krijgen. Om der tijd wille ga ik in een volgende termijn nader op het amendement in. In het amendement zijn nog niet alle mogelijkheden opgenomen, vooral omdat een aantal mogelijkheden nog niet in harde of zelfs maar zachte cijfers is uit te drukken. Wel willen wij die mogelijkheden als richtingen aan het college meegeven in een motie, die wij dan ook bij deze indienen. Algemene Beschouwingen van de GroenLinks-fractie. Geachte voorzitter, collega’s en belangstellenden op de tribune, Inleiding. Voor deze Algemene Beschouwingen heb ik mij laten inspireren door het boek ‘Bouwen voor de Next Generation’ van Marlies Rohmer. Zij is architect en heeft de afgelopen tien jaar gewerkt aan bouwopgaven voor jongeren. Haar jeugd heeft zij in Leiderdorp doorgebracht. Als gemeenteraadslid wordt mij vaak de vraag gesteld waarom ik dit werk doe. Het antwoord is dan dat ik als raadslid meen iets te kunnen betekenen voor de Leiderdorpse gemeenschap. Maar als je graag snel concreet resultaat wilt zien is het een ondankbare taak. Als raadslid moet je geduld en een lange termijnvisie hebben. Het effect van beslissingen die de gemeenteraad nu neemt, is vaak pas over langere tijd zichtbaar. Veel beslissingen nemen we eigenlijk voor onze kinderen en kleinkinderen. Richtsnoer voor het beleid van de gemeente zou nog steeds de Toekomstvisie 2015 moeten zijn. Een visie waarin Leiderdorp het kloppend hart tussen stad en land wordt genoemd en waarin we een Leiderdorp voor ons zien waar het voor de komende generaties ook goed toeven is. Bij het maken van keuzes is dit voor GroenLinks mede het uitgangspunt. Ik vraag mij wel eens af wat de Leiderdorpse jeugd van nu zich later nog zal herinneren. Dat je niet alleen naar school mocht fietsen omdat het verkeer te druk was? Dat je niet mocht zwemmen in de Buitenhofvijver omdat het


146

water niet gecontroleerd was? Dat je moest rondhangen op straat omdat er maar geen jongerencentrum kwam? Dat je maar door rood reed met je fiets omdat de stoplichten maar niet groen werden bij de Engelendaal? Dat je vanwege alle auto’s nergens meer kon voetballen op straat? Dat de contributie voor je sportclub niet meer betaald kon worden door je ouders? Dat je iedere zondag in de ballenbak van IKEA mocht spelen? Veel Leiderdorpers wensen hun kinderen prettiger jeugdherinneringen toe. De kwaliteit en levenskracht van een samenleving meten wij af aan de wijze waarop zij omgaat met de zwakkeren en zij rekening houdt met de behoeften van komende generaties. GroenLinks kiest daarom voor bouwen aan de toekomst, ook in moeilijke tijden. Vanuit dit uitgangspunt willen wij op de volgende zaken ingaan: Wijk en buurtgericht werken Om je thuis te voelen in je wijk is het goed om je buren te kennen en je samen in te zetten voor bijv. speelplekken en JOP’s. GroenLinks wil dat meer burgers actief benaderd worden om aan de wijkoverleggen mee te doen. GroenLinks heeft altijd gepleit voor het stimuleren van buurtsamenwerking, dus niet alleen stoeptegeloverleg, maar interactief beheer en beleidsontwikkeling samen met groepen in de buurt. Dit is in zes jaar tijd niet van de grond gekomen, uiteindelijk afgeschaft en wordt nu bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning opnieuw opgezet. Jeugdbeleid en onderwijs Wij zijn geschrokken van de mededeling dat er in Leiderdorp meer dan gemiddeld geweld in gezinnen voorkomt. Kinderen zijn daar vaak de dupe van. Ook in Leiderdorp nemen problemen toe die we uit de steden kennen: taalachterstand, beperkte kansen op een goede opleiding, jongeren zonder diploma, jeugdwerkloosheid. We moeten nu maatregelen nemen om het tij te keren. Kinderopvang, school, sport, cultuur en maatschappelijk werk moeten samenwerken. Landelijk wordt al jaren met succes gewerkt met vormen van de Brede School om deze problematiek aan te pakken. Breed is voor ons dan ook echt breed! De peutertaalklassen maar ook een plusklas voor hoogbegaafde kinderen horen voor ons ook thuis in een Brede School! GroenLinks pleit ervoor om in Leiderdorp de mogelijkheid te scheppen om alvast met een plusklas te starten. Wij dienen hier een motie voor in. Om ervoor te zorgen dat alle leerlingen evenredige kansen krijgen, vinden wij het ook noodzakelijk leerlingen die buiten Leiderdorp naar school moeten op adequate manier te vervoeren. Bezuinigen op leerlingenvervoer is daarom voor ons niet aan de orde. Willen we het vertrouwen van de jeugd niet beschamen dan moet het beloofde jongerencentrum er nu snel komen. Wanneer de locatie bij RCL een optie is, kan voor Dwars en Zo een andere bestemming worden gezocht die ook weer geld kan opleveren. Veiligheid en verkeer Het verkeer is voor kinderen vaak gevaarlijk. Spelen in de straat en zelfstandig fietsen naar school en sportclub is vaak niet mogelijk. Dit is slecht voor de ontwikkeling van kinderen. We kweken een achterbankgeneratie en veroorzaken nog meer autoverkeer. De gemeente moet hier bij het ontwerpen en herstructureren van de openbare ruimte rekening mee houden; dus terugdringen van doorgaand autoverkeer en veilige fietslinten naar scholen, De Bloemerd en Houtkamp. Het is een goed uitgangspunt om 3% speelruimte te reserveren in ontwikkelingsplannen. Alleen jammer dat alle grote ontwikkelingen intussen bijna af zijn zonder dat deze norm behaald is. Wij zijn blij dat ons idee voor een natuurspeeltuin waar kinderen zich kunnen uitleven en met de natuur in aanraking komen nu wordt uitgewerkt! Gezondheid Gezonde kinderen ontwikkelen zich beter. De jeugdgezondheidszorg richt zich op de problemen van overgewicht, alcoholgebruik en roken. De nadruk moet hier liggen op de preventie. Sportstimulering door het Sportservicepunt moet in stand blijven! Milieu. De luchtkwaliteit voldoet op veel plaatsen in onze gemeente niet aan de normen. De snelweg en vrachtverkeer door de bebouwde kom zorgen voor grote problemen. De W4-ontwikkelingen doen er nog een schepje bovenop. Het uitplaatsen van VLIKO is daarom meer dan wenselijk. Maar dat is niet genoeg. We moeten zorgen dat er minder verkeer komt in ons dorp. GroenLinks was en is daarom tegen uitbreiding van Winkelhof en de komst van IKEA. Voor de gezondheid van ons allen en in het bijzonder de kinderen is een schone leefomgeving heel belangrijk. Het is daarom zaak als volwassenen het goede voorbeeld te geven. Stimuleren van minder autogebruik, afvalscheiding en energiebesparing. Werken aan bewustwording en milieubewust gedrag belonen. Het principe van ‘de vervuiler betaalt’ moet ook voor huishoudelijk afval gelden. Voor de aanpak van zwerfvuil komen wij met een creatieve motie. Sociaal beleid Sommige jongeren zijn aangewezen op een Wajong-uitkering. Wij vragen het college met klem ervoor te zorgen dat deze jongeren door het CWI verder worden geholpen aan opleiding en werk. Ook bij de schuldhulpverlening


147

zullen jongeren extra aandacht moeten krijgen. Voorlichting via bijv. het mediapodium kan erger voorkomen. Schuldhulpverlening in het algemeen moet beter. Wij roepen het college op om de wachtlijst snel weg te werken. Ruim 100 gemeenten hebben concrete afspraken gemaakt over extra steun voor ruim 200.000 kinderen uit arme gezinnen. Het gaat daarbij om buitenschoolse activiteiten op het gebied van sport, cultuur en algemene ontwikkeling. Leiderdorp heeft dit convenant nog niet getekend. Met een motie willen we de raad in staat stellen ervoor te zorgen dat dit alsnog gebeurt. Het convenant heet: kinderen tellen mee. Wonen Helaas is er voor jongeren weinig zelfstandige woonruimte beschikbaar. Dit is een probleem in de hele regio. In de regionale Huisvestingsverordening zijn nu aanpassingen gedaan om meer kansen te creëren voor starters op de woningmarkt. Bij nieuwbouw moeten wij samen met de andere regiogemeenten kijken naar nieuwe mogelijkheden voor starters; zoals goedkope cascowoningen, centraal wonen projecten en meer sociale woningen op inbreidingslocaties. Financiën Hoe voorkomen we dat de volgende generatie met de huidige financiële problemen wordt opgezadeld? Leiderdorp wordt geconfronteerd met een behoorlijk begrotingstekort voor 2009. Daarnaast moeten we nu rekening houden met een financieel rampenscenario voor de W4. In plaats van gouden bergen zitten we nu met begrotingsgaten en geldverslindende zandputten. Ook is volstrekt onduidelijk hoeveel extra kosten het nieuwe gemeentehuis zal opleveren. Het college heeft intensief gezocht, maar is van mening dat er geen grote bezuinigingen meer te vinden zijn. Ook GroenLinks vindt dat verdere bezuinigingen op voorzieningen zoals: het zwembad, Pluspunt, het SCw, sportvoorzieningen, bibliotheek, Heemtuin, kinderboerderij en MEC niet meer kunnen. Zaken die Leiderdorp voor de burgers leefbaar maken en voor jongeren tot een fijne plaats om op te groeien. Waar staat GroenLinks dan voor? Wij vinden dat de gemeente voldoende financiële ruimte moet hebben om nieuw beleid te kunnen voeren. Voor GroenLinks gaat het vooral om sociale en maatschappelijke verbeteringen, en nieuw en beter beleid voor groen, natuur en milieu. Al jaren wordt de raad gevraagd in te stemmen met beleidsarme begrotingen. Voor de tweede keer ligt er nu zelfs een volledig beleidsvrije begroting op tafel. GroenLinks is van mening dat een gemeente meer moet kunnen doen dan uitsluitend voor boekhouder spelen. Om deze reden hebben we al geruime tijd geleden aangegeven dat een zekere verhoging van de OZB bovenop de inflatiecorrectie voor ons bespreekbaar is. Dit is nodig als Leiderdorp zelfstandig vorm wil blijven geven aan haar toekomst. De vraag die nu voor ons ligt is van een heel andere orde. Het begrotingstekort komt tot stand door een aantal beslissingen uit het verleden. Veel van deze besluiten zijn gerelateerd aan de verbreding van de A4. Hierbij zijn dure fouten gemaakt en risico’s veel te laag ingeschat. Had men beter kunnen weten? Misschien wel, maar veel dateert uit voorgaande raadsperiodes. Een uitzondering daarop is het recente besluit om een nieuw gemeentehuis te bouwen. Daarin valt ook de raad het nodige te verwijten. VVD en GroenLinks waren de enigen die begin van het jaar waarschuwden voor de financiële risico’s. Het college komt nu met het voorstel om de OZB met 35 % te verhogen, en volgend jaar er nog een schepje bovenop te doen. Sommigen willen het doen voorkomen alsof GroenLinks nu eindelijk haar zin krijgt. Maar: hier hebben wij niet om gevraagd! De opbrengst van een OZB-verhoging gebruiken om structurele gaten te dichten, is fout! De tekorten uit het W4project kunnen nog veel hoger oplopen dan tot nu toe geschat kan worden. Hier is geen OZB-verhoging tegen opgewassen. Leiderdorp worstelt dus met twee vraagstukken: Het vaststellen van een sluitende begroting voor 2009 en het aanpakken van een dreigende financiële ramp ten gevolge van de verbreding van de A4. We zijn het met de PvdA en het CDA eens dat uitstel geen optie is. We zitten nu weer met het mes op de keel. Niet meegaan met het voorstel van het college is geen optie meer. Nee, we zijn er niet blij mee, maar we kunnen voor deze keer niet anders. We kunnen er niet meer omheen de OZB te verhogen. Het is een noodgreep want nog meer bezuinigingen kan ook GroenLinks niet verantwoorden. Wij hebben inmiddels ervaren dat burgers het best begrijpen als je uitlegt waarom de OZB verhoogd wordt. Met een OZB-verhoging worden de lasten naar draagkracht verdeeld; dat lijkt ons rechtvaardig. Sommige fracties stellen voor de algemene tekorten te dekken met geld dat bestemd is voor de sociale sector. GroenLinks vindt dat een verkeerde keuze. Dat is aan niemand uit te leggen. Dat is asociaal! Wij zien vooralsnog geen andere mogelijkheid om tot een sluitende begroting te komen. Nogmaals: de OZB had nooit misbruikt mogen worden om tekorten uit het W4-project aan te vullen. GroenLinks vindt dat de problemen waarmee we nu geconfronteerd worden zo ernstig zijn dat we het algemeen belang boven het partijbelang moet stellen. Wij betreuren het dat de andere fracties tot aan deze vergadering nauwelijks openheid hebben gegeven over hun oplossingsvoorstellen. We moeten alles doen om samen als raad, college en burgers tot een oplossing te komen in het belang van de ‘Next Generation’. Die ‘Next Generation’ heeft


148

gisteren een historisch feit meegemaakt, namelijk dat een zwarte man president van de Verenigde Staten is geworden; ook dat vinden wij een historisch feit. Het boek dat ons heeft geïnspireerd – ‘Bouwen voor de next generation’ – wil ik aan de Voorzitter van het college aanbieden als inspiratie om ook voor de toekomst van de jeugd (de next generation) geïnspireerd te raken. Algemene Beschouwingen van de fractie van Liberaal Leiderdorp. Voorzitter, in het Leidsch Dagblad werd deze week kritiek geuit op de websites van de drie coalitiepartijen in Leiderdorp. Gebrek aan actualiteit is het verwijt. Een site die je dat verwijt onmogelijk kan maken is de site van de SP. Niet de SP, maar Sjoerd Postma. Op zijn site wordt wekelijks in twee tot drie columns aandacht gegeven aan de Leiderdorpse politiek. In een van die columns schrijft Postma dat hij vandaag vuurwerk van mij verwacht, en dat ik wellicht uit Genesis zal citeren. U weet dat ik in het verleden met enige regelmaat uit de Bijbel heb geciteerd. De Bijbel is voor mij, net als voor vele anderen, een bron van troost, reflectie en inspiratie. Een andere, meer actuele bron van inspiratie komt uit Amerika. Ik bedoel natuurlijk Barack Obama. Met een ongelofelijk enthousiasme en toewijding heeft hij de presidentsverkiezingen gewonnen. Elke keer als ik hem zie, word ik geïnspireerd door zijn overtuigingskracht, en vooral door zijn optimisme. Hij wil ‘change’, verandering. Zal het hem lukken? Voorzitter, terug naar Leiderdorp. Leiderdorp is in last. Het geld is op. Maar liefst 35% OZB verhoging, dat is volgens dit college de enige mogelijkheid de begroting 2009 sluitend te maken. Verder verantwoord bezuinigen is volgens het college onmogelijk. We nemen deze week dus afscheid van drie wethouders, als de raad toch tot bezuinigingen komt. Onze drie wethouders zijn immers zeer geloofwaardige heren. In hun ogen onverantwoorde bezuinigingen uitvoeren, dat mag je niet van ze verwachten. Het zijn immers geen opportunistische gelegenheidspolitici, maar mannen met visie. 35% OZB-verhoging en geen onverantwoorde bezuinigingen; dat zijn hun woorden. Het zijn mannen met lef. Ondertussen ruziën de coalitiepartijen voort. Na een zogenaamde herbevestiging van hun zo goede samenwerking eerder dit jaar, is nu opnieuw gebleken dat er van een hechte coalitie geen sprake is. De VVD houdt vast aan een OZB-verhoging die niet hoger mag zijn dan de inflatiecorrectie, maar PvdA en CDA doen niet zo moeilijk over een lastenverhoging voor de burger. Het is een spannend weekje. Zal het college vallen, valt de coalitie uit elkaar, of beide? Hoe heeft het eigenlijk zo ver kunnen komen? Deze vraag werd vanavond al eerder gesteld. Sommigen onder ons geven graag RWS of het rijk de schuld van de miserabele financiële positie waarin Leiderdorp is komen te verkeren. Nee, besluiten in het recente verleden hebben tot deze financiële puinhoop geleid. Een wanbeleid bij het W4-project, met een miljoenenverlies tot gevolg, en de megalomane centrumplannen hebben geleid tot een structureel tekort op de begroting. Het Centrumplan, met een SCC en een nieuw gemeentehuis dat leidt tot structureel hogere uitgaven die we ons niet kunnen permitteren. Het besluit om met dik € 500.000,-/jaar aan de RIS mee te doen, is ook zo’n voorbeeld van wanbeleid. Dat we dat niet kunnen betalen was vorig jaar ook al bekend. En toch kiest een meerderheid van de raad voor deze verspilling van gemeenschapsgeld. Hetzelfde dreigt te gebeuren bij de Ringweg Oost. Een mooi project voor Leiden, en Leiderdorp mag daar aan mee betalen. Alleen hebben wij het geld daar niet voor. Al zolang ik in de Leiderdorpse politiek zit heb ik gewaarschuwd voor de financiële gevolgen van het W4-project en het Centrumplan. Al die jaren werd ik weggehoond. Dat ik uiteindelijk gelijk gekregen heb, maakt mij ook niet blij. Leiderdorp is vrijwel failliet, en dat is te wijten aan met name de PvdA en het CDA, daarbij gesteund - hoewel ze dat graag vergeten, heb ik net gehoord - door GroenLinks in de vorige periode. Het is tijd voor verandering. ‘It’s time for change’, zegt Obama. Hij won daarmee de presidentsverkiezingen in Amerika. Hij wil Amerika en de wereld veranderen. Laten wij Leiderdorp veranderen. Geen onzinnige geldverspillende projecten meer. Geen beleid meer gebaseerd op onrealistische veronderstellingen. Leiderdorp besturen naar de Leiderdorpse maat. Een beleid gaan voeren dat leidt tot een financieel gezond Leiderdorp. Geen buitensporige lastenverhogingen voor Joe de loodgieter. Ik heb als eenmansfractie niets te vertellen in deze raad. Wel dien ik een amendement in waarin ik forse bezuinigingen voorstel. Ook bevat dit amendement bezuinigingen die misschien niet direct zijn te realiseren, maar wel duidelijk maken welke mogelijkheden deze raad heeft gehad om de lasten voor de gemeente niet te verhogen. Het grote voorbeeld daarvan is de bijdrage aan de RIS. 15 Jaar lang dik € 500.000,-/jaar over de balk smijten. Dat hadden we nooit moeten doen; een buitensporige verhoging van de OZB is daarvan het gevolg. Als mijn amendement uitgevoerd zou worden, bedraagt de stijging nog geen 1% meer. Het is dus mogelijk. We can do it. It’s time for change. Tijd voor verandering. Laat mijn amendement een moment van bezinning zijn. Een moment van verandering. Laten wij daar vandaag mee beginnen. Ik doe een beroep op vooral het CDA en de PVDA, die in dit dorp de touwtjes in handen hebben. Stop met hoogdravende en geldverkwistende plannen, wees zuinig met het belastinggeld van Joe de loodgieter. Voer een beleid dat leidt tot een financieel gezonde gemeente, een beleid dat niet leidt tot OZB-verhogingen. U bent het de burger schuldig. Samen kunnen we het doen. Bijlage 3

Moties en amendementen.

Motie 5 Motie van vertrouwen De raad van de gemeente Leiderdorp in vergadering bijeen op 5 en 7 november 2008, Gehoord de beraadslaging,


149

Constaterend dat: de wethouder W4 de raad in de afgelopen periode goed en naar volle tevredenheid heeft geïnformeerd over de voortgang in zijn portefeuille; de wethouder W4 zijn taken uitstekend heeft vervuld en zijn verantwoordelijkheden correct en op gepaste wijze heeft genomen; de wethouder W4 het vertrouwen heeft van de raad, van de W4-partners en van groeperingen die belangen hebben in het W4-project; Overwegend dat: de complexiteit en urgentie van de uitvoering van de W4-projecten zo groot is dat wisseling van portefeuillehouder tot vertraging zullen leiden; vertraging in de uitvoering van de W4-projecten met zekerheid grote financiële risico’s met zich meebrengt; de in de meerjarenbegroting geschetste kritieke financiële situatie van de gemeente het onwenselijk maakt dat additionele financiële risico’s het geheel van de W4-projecten belasten; Spreekt uit dat: de raad ook voor de toekomst het volste vertrouwen in de wethouder W4 heeft; de genoemde omstandigheden het wenselijk maken dat de wethouder zijn taken en verantwoordelijkheden ook in de tweede helft van de raadsperiode waarneemt en uitvoert; de raad de wethouder W4 oproept zijn portefeuille ook in de toekomst uit te oefenen; de raad ook in de toekomst het volste vertrouwen in de wethouder heeft; Verzoekt de wethouder W4 zijn portefeuille niet beschikbaar te stellen. En gaat over tot de orde van de dag. GroenLinks-fractie Amendement 4 Kinderen doen mee De raad van de gemeente Leiderdorp in vergadering bijeen op 5 en 7 november 2008, Gehoord de beraadslaging, Is van mening dat het belangrijk is kinderen uit arme gezinnen extra te ondersteunen; Verzoekt het college het convenant 'Kinderen doen mee!' dat door ruim 100 gemeenten is ondertekend eveneens te tekenen en het hiervoor ontvangen bedrag van € 31.000,- per direct voor de beoogde doelgroep in te zetten. En gaat over tot de orde van de dag. Toelichting: Ruim honderd gemeenten hebben concrete afspraken gemaakt over extra ondersteuning voor 206.560 kinderen uit arme gezinnen. Het gaat daarbij om buitenschoolse activiteiten op het gebied van sport, cultuur en algemene ontwikkeling. Daarin spreken partijen of het aantal kinderen in arme gezinnen dat niet maatschappelijk participeert omdat er thuis geen geld voor is, met ten minste de helft terug te brengen. De extra activiteiten zijn bedoeld voor kinderen tot 18 jaar die opgroeien in huishoudens met een laag inkomen. In totaal gaat het in Nederland om rond de 400.000 kinderen. Het kabinet trekt daarvoor € 80 miljoen extra uit. De afspraken zijn vastgelegd in convenanten 'Kinderen doen mee!' GroenLinks-fractie Amendement 5 Begroting 2009 De raad van de gemeente Leiderdorp in vergadering bijeen op 5 en 7 november 2008, Ondergetekende stellen het volgende amendement voor: Het besluit te wijzigen als volgt: Pt 1 (tabel) 2009

2010

2011

2012

Baten

€ 100.829.112

€ 102.080.541

€ 61.931.555

€ 82.173.111

Lasten

€ 100.829.285

€ 102.226.005

€ 62.263.277

€ 81.724.959


Saldo

150

€ 173

€ 145.464

€ 331.722

€ 448.152

Tekort

Tekort

Tekort

Voordeel

De begroting te wijzigen volgens de bijlage. Bestemmingsreserve Kunst en Cultuur met € 38.496 te verminderen. Toelichting: De begroting dient sluitend te zijn zonder dat daarvoor een lastenverzwaring door verhoging van de OZB met meer dan een verhoging met de CBS-index noodzakelijk is. Zie de bijlage voor een uitwerking van de wijzigingsvoorstellen per programma. VVD-fractie BBL-fractie Liberaal Leiderdorp-fractie Bijlage: Programma 2 Jeugd en Onderwijs De overige uitgaven van het voortgezet onderwijs komen voor rekening van het voortgezet onderwijs. Jaarlijkse vermindering van de lasten met € 36.000,-. Het project Museum en School vervalt. Jaarlijkse vermindering van de lasten met € 2.200,-. De jaarlijkse bijdrage aan SSCWL wordt vanaf 2010 structureel met € 100.000,- verlaagd als gevolg van een verlaging van de ambities jeugdwerk en scherpe aanbesteding. De kosten onderwijshuisvesting structureel te verminderen met € 200.000,- per jaar door het niet bouwen van de Brede School West. De kosten van eenmalige afboeking van de boekwaarde in 2011 van € 520.000,- te laten vervallen, de kosten van ontwikkeling van de Brede School West tot nu toe ten bedrage van € 360.000,- op te nemen als eenmalige afboeking. De kosten onderwijshuisvesting structureel te verminderen met € 50.000,- per jaar vanaf 2011 door sluiting van een openbare school. Programma 3 Werk en Inkomen Het saldo na bestemming van programma 3 te verminderen met € 90.000,- in 2010 en structureel per jaar met € 220.000,- vanaf 2011 door het jaarlijks niet toevoegen van deze bedragen aan de reserve sociaal beleid. De kosten algemene bijstand te verminderen met € 40.000,- in 2009, € 70.000,- in 2010 en € 100.000,- in 2011 in verband met de vermindering door het college van het aantal uitkeringsgerechtigden. Programma 4 Kunst en Cultuur De overige uitgaven van de bibliotheek worden taakstellend structureel teruggebracht met € 40.000,-. De jaarlijkse bijdrage aan de open monumentendag (prd54101) vervalt. De activiteiten zijn niet in overeenstemming met de doelen. Dit levert een structurele besparing op van € 22.737,-. De jaarlijkse dotatie in de reservering Kunst en Cultuur vervalt vooralsnog tot 2012. Dat levert een structurele besparing op van € 11.925,-. Programma 6 Verkeer en Water De kosten voor de advertentie- en promotieactiviteiten Leiderdorpse Lente worden tot € 0 teruggebracht. Dat levert voor 2009 een besparing op van € 13.450,-. Programma 9 Groen De kosten van het openbaar groen structureel te verminderen met € 100.000,- vanaf 2009 door het aanhouden van de nullijn op het groenbeheer ten opzichte van 2008. Eventuele stijging van kosten moet worden gecompenseerd door efficiency verbetering. Groenbeleid en de regio levert in de periode 2009-2012 geen baten op. De baten na 2012 zijn ook nog niet voorzien. De lasten voor dit beleidsdeelprogramma worden in de periode 2009 tot en met 2012 op het niveau van 2008 bevroren. Dit levert een structurele vermindering van de lasten op van € 35.000,-. Programma 10 Bestuur en Burgerzaken De kosten van Bestuur en Dienstverlening onderdeel Bestuursondersteuning concernzaken, het onderdeel huisvesting (Gemeentehuis), structureel te verminderen met € 283.000,- vanaf 2009 door het vaststellen van een lager budget voor de nieuwbouw van het gemeentehuis. Het aantal pagina’s in de rubriek Gemeente aan Huis wordt met 50% gereduceerd. Dat levert een structurele lastenvermindering op van € 32.000,-. Inkomsten van Bestuur en Dienstverlening structureel te verhogen met € 35.000,- vanaf 2009 door het verhogen van tarieven voor gemeentelijke dienstverlening. Voor raad en raadscommissies wordt een taakstelling van € 60.000 gerealiseerd door regionaliseren van de rekenkamer, door het besparen op de notuleerkosten en het korten van de fractiebudgetten.


151

Op het product opmaken en wijzigen van aktes (prd00305) wordt een structurele baat van € 10.000,- gerealiseerd om het product budgetneutraal te kunnen leveren. Op de kosten voor inhuur derden wordt met ingang van 2010 een structurele besparing van € 100.000,gerealiseerd. Aan verzekeringen (tractiemiddelen, opstallen en inventaris) betaalt de gemeente jaarlijks € 185.000,- premie. Door een aantal verzekeringen elders scherper onder te brengen is een structurele lastenvermindering van € 18.500,- mogelijk. De kosten opleidingen ambtelijk apparaat worden structureel met € 43.000,- verminderd. De toeristenbelasting wordt met 50% verhoogd. Dit levert een structurele extra baat op van € 25.000,-. Programma 11 Openbare Orde en Veiligheid De kosten voor het verlenen van vergunningen (prd14003) worden voor een belangrijk deel uit baten van de vergunningverleningen gedekt. Dit levert een structurele baat op van € 90.000,-. Activiteiten in het algemeen belang, veelal georganiseerd door vrijwilligers, worden vrijgesteld van deze legesplicht. De kosten van Openbare Orde en Veiligheid structureel te verminderen met € 50.000,- vanaf 2009 door de kosten van de tweede BOA conform het raadsbesluit ten laste van de reiniging te brengen. Overige baten Eerst in januari na de uitkomsten van het overleg over verkoop NUON zal voor het tekort van 2010 en 2011 een keus worden gemaakt tussen verkoop NUON of activeren van de RIS.

[De heren Karres en Sperna Weiland spreken achtereenvolgens in; hun bijdragen zijn als bijlage aan het verslag gehecht.]

Recommend Documents