De Dorpsbode. Luitjen Elles in het Bezoekerscentrum

De Dorpsbode 64e jaargang, nr. 13

1 juli 2011

Luitjen Elles in het Bezoekerscentrum Marga Flink

Jan Holwerda

pag. 15

▲

Op verzoek van de cultuurhistorische vereniging ’t Heer en Feer opende op vrijdag 10 juni Luitjen Elles in hoogsteigen persoon de tentoonstelling van zijn werk. Dat deed hij nadat hij het eerste exemplaar van het aan zijn persoon en werk gewijde themanummer had overhandigd aan Johannes Kooistra met wiens familie hij een speciale band heeft gehad.

COLOFON

In dit nummer o.a.: Luitjen Elles in het Bezoekerscentrum

........

1

Agenda ...................................................................... 3 Vereniging Dorpsbelang

(oranje ballonnen) ..

5

Limerick .......................................................................... 5 Van het Witte Huis ................................................ 7 De oorlog op zee in Bunkermuseum .... 19 Pinksterspelen 2011

..........................................

22

Uitslag Pinksterspelen 2011 .......................... 24 Mag ik uw aandacht

..........................................

24

Eendenkooi en Kooiplaats 150 jaar ...... 25 Meningen

(Rust op Schiermonnikoog) ......................

26

Meningen

(Een nieuwe Zeeverkeerscentrale) ............

27

De Dorpsbode is het officiële orgaan van de vereniging 'Dorpsbelang' Schiermonnikoog dat tweemaal per maand verschijnt. Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de redactie worden overgenomen. Redactie Ilja Zonneveld Erik Jansen Hanneke Op den Buysch Francine Venselaar Redactie/advertentie-adres De Dorpsbode p/a FH Gasaustraat 9 9166 RB SCHIERMONNIKOOG tel. 06-13 70 09 91 fax: 0847-59 38 90 e-mail: [email protected] [email protected] De Digitale Dorpsbode: www.dorpsbode.nl

Abonnementen Aanmelden, opzeggen, adreswijziging: Penningmeester Ver. Dorpsbelang, Toch maar liever een oldtimer? ................ 30 Gratia Susannastraat 2, 9166 PK Schiermonnikoog Tel. 0610 149 414, Project ring-MUS.................................................. 30 e-mail: [email protected] Rabobank 3461.10.491 t.n.v. Ver. Dorpsbelang, Uitzwaaifeestje Bert Steendam .............. 31 Schiermonnikoog

Bedankt en tot ziens ................................................ 29

Nieuws van de KNRM

........................................

31

Geslaagd .................................................................. 33 Over Weidevogels gesproken .................... 34 Verslag van de Rotaryclub

..........................

34

Nationaal Park Schiermonnikoog .................... 35 Stichting Welzijn Schiermonnikoog Verdwenen en toch weer teruggekregen

......

37

............................................

39

Zesde beachsoccertoernooi Op ‘e Schel

........................

40

..........................................................

40

V.V. De Monnik

..................................................

41

Lidmaatschap € 37,50 per jaar, buiten Nederland € 82,50 Bezorging op Schiermonnikoog: H. Kobes, 53 17 25 Verantwoording De redactie is niet verantwoordelijk voor de inhoud van artikelen, wel of iets geplaatst wordt. De redactie behoudt zich het recht voor artikelen aan te passen. De Vereniging Dorpsbelang en de Dorpsbode zijn niet aansprakelijk voor schade die ontstaat door het niet of foutief plaatsen van ingezonden kopij. Kosten advertenties 1/4 pagina: € 20,75 1/2 pagina: € 38,55 1/1 pagina: € 74,15 Bij regelmatig adverteren, (1 of 2 keer per maand) gelden andere tarieven: resp. € 16,20, € 30,10 en € 57,90 per keer. Op 'e Schel Niet-commerciële mini-advertentie: € 2,50, contant te voldoen

2

De Dorpsbode van 1 juli 2011

Agenda 1 juli - 1 augustus 2011 za

2 juli

12.00-16.00 150-Jarig bestaan en Open Dag Eendenkooi en Kooiplaats, Boerderij De Kooiplaats za 2-zo 3 juli Beach Soccer toernooi, strand bij de Marlijn zo 3 juli 14.00 Tossmiddag voor leden en niet-leden, Hinneleup wo 6 juli vanaf 19.00 Ophalen oud papier do 7 juli 16.00-18.00 Uitzwaaifeestje Bert Steendam, Paal 3 vr 8-9 juli 21.30 Optreden Simpel Zat, It Aude Beuthús ma 11 juli 19.00 Afscheidsmusical groep 8, Grease!, Yn de Mande wo 13 juli 9.45-16.45 Concours Hippique, Knuppeldam do 14 juli 20.00 Lezing Steenkolenduits, bibliotheek za 16 juli 20.00-23.30 Blues aan de Plas, Berkenplas wo 20 juli 17.30 Maatschappelijk Werk Fryslân, ZMC do 21 juli 19.00 Open Markt, Willemshof vr 22 juli 20.15 Agatino Scuderi, gitaar, Got tjark ma 25 juli-do 28 juli Schier Open, tennistoernooi, Hinneleup ma 25-vr 29 juli Schierzomerkamp, 12-14 jaar, Eureca do 28 juli 19.00 Open Markt, Willemshof za 30 juli Sliksleekampioenschap, jachthaven za 30 juli-za 6 aug. Schierzomerkamp, 8-12 jaar, Eureca wo 3 aug. vanaf 19.00 Ophalen oud papier zo 7 aug. Muziek aan de Plas, Berkenplas zo 7 aug. 14.00 Tossmiddag voor leden en niet-leden, Hinneleup Meer informatie op de digitale activiteitenagenda van Schiermonnikoog: www.lytjepole.nl

Exposities ●

‘What a wonderful World 3’, fototentoonstelling, Soepboer Rijwielverhuur ‘Impressies langs de vloedlijn’, foto-expositie van Jouke de Jong, Vitamaris ● Tentoonstelling Luitjen Elles, Bezoekerscentrum ● Expositie Eendenkooi en Kooiplaats, Gemeentehuis ●

Inleveren kopij: Dorpsbode nummer 14 (15 juli): 7 juli, uiterlijk om 20.00 uur Dorpsbode nummer 15 (1 augustus): 22 juli, uiterlijk om 20.00 uur Aanleveren van kopij bij voorkeur digitaal: per e-mail, memory-stick of cd-rom. Lever kopij niet dubbel in, dus bv NIET per e-mail en voor de zekerheid ook nog per post. Redactieadres: FH Gasaustraat 9, 9166 RB Schiermonnikoog, tel 06-13 70 09 91, [email protected]

Advertenties (zie colofon): Vermeld bij het opgeven van een advertentie s.v.p. : - het gewenste formaat: 1/4, 1/2 of een hele pagina en - het adres waar de rekening naar toegestuurd moet worden. De Dorpsbode van 1 juli 2011

3

4


Vereniging Dorpsbelang Schier monnikoog

Oranje ballonnen Hanneke Kremer-Krol, namens Vereniging Dorpsbelang Vereniging Dorpsbelang had voor Koninginnedag tweehonderd ballonnen en een fles helium besteld. Hoewel het opblazen met helium sneller gaat, kostte het toch nog wat tijd om alle ballonnen gevuld te krijgen. Helaas knapte er ook een aantal of werd het touwtje niet goed vastgehouden, voordat het naamkaartje was bevestigd. Nadat het Koninginnedaglied was gezongen, de burgemeester zijn toespraak had gehouden, en het Wilhelmus was gezongen, konden de ballonnen de lucht in. De wind was stevig uit noordoostelijke richting, dus er werd gekozen voor het oplaten van de ballonnen voor de huizen aan de noordzijde van de Willemshof. Helaas bleef er toch nog een aantal ballonnen in de bomen hangen, maar er gingen ook veel oranje ballonnen de lucht in. Waar zijn de ballonnen gebleven? Zijn er al kinderen, die een antwoord hebben gekregen op hun kaartje dat aan de ballon hing? Laat ons via de Dorpsbode weten waar je ballon terecht is gekomen. Wij zijn wel benieuwd hoever de ballonnen zijn gevlogen . ■

Limerick Ome Jan is een echte genieter; geld interesseert hem geen mieter. Maar houdt tante Lot de kast niet op slot, is hij gaandeweg als een gieter...

Joost De Dorpsbode van 1 juli 2011

5

BOUWBEDRIJF B. MEINTEMA PAASLANDWEG 6 9166 PV SCHIERMONNIKOOG T: 0519 - 53 12 76

F: 0519 - 53 10 11

E: [email protected]

M: 06 54 22 30 47

●

NIEUWBOUW

●

RENOVATIE

●

VERBOUW

●

RESTAURATIE

●

ONDERHOUD

●

MACHINAAL TIMMERWERK

●

BADKAMERS

●

LEVEREN/PLAATSEN KEUKENS

●

LEVEREN/PLAATSEN HOUTEN- EN KUNSTSTOF KOZIJNEN, RAMEN EN DEUREN

6


van het ’Witte Huis’

Uit de raadzaal Carel Brandt Rijkelijk voorzien van informatie – zo’n 62 veelal dubbel gedrukte pagina’s, ga d’r maar aan staan! – kon de raad op woensdag 15 juni (tja, wat wil je, pinkster 3) aan de slag om zich door deze hoeveelheid heen te werken. De gemeentelijk Algemene Reserve beleggen in de papierfabricerende industrie is misschien het overwegen waard. Wethouder Korendijk was wegens vakantie niet lijfelijk aanwezig. De heer Carrette (OB) voorvoelde bij de opgestelde agenda: dit wordt een latertje, dit wordt raffelwerk. Stel de bespreking van het woonplan 2011 daarom uit, was zijn idee. Kan niet, aldus wethouder Wiersema, daarvoor is het tijdpad te krap bemeten. De polderoplossing: vanavond alleen reacties in eerste termijn en de komende weken vragen schriftelijk indienen waarna antwoord volgt. Ook schriftelijk. Ja, ja, we schrijven wat af! Opmerkingen publiek Bij opmerkingen van het publiek over geagendeerde zaken kregen de heren Elzinga en vervolgens de heer Verheul de kans een laatste poging te doen om de raad van de keuze vóór een 3-uurs bootdienstregeling af te houden. Voor de forenzen pakt deze regeling tamelijk negatief uit. De opgehemelde voordelen zijn een luchtballon, voorzien van een prikkertje. Voor de negatieve sociale effecten bindt men de blinddoek voor, was hun vrees. Maar ’t was duidelijk: met hun pleidooi liepen ze tegen dovenmansoren op. De teerling zweefde niet meer, hij was al geworpen.

▲

Ingekomen stukken Als bij de Ingekomen stukken een brief ligt van het bestuur van De Promenade, nou, dan weet je het wel. Deze informatie, zo stond vermeld, werd aan de raadsmap toegevoegd. Zowel deze info van het stichtingsbestuur, als het overzicht geschreven door onze voormalige burgemeester en bestemd voor de raad, blijven onder de pet. Transparantie is toch wel een mooi woord dat het goed doet. Dit lokt vissen en gissen uit. Heet zoiets niet: de goden verzoeken? Voor het De Dorpsbode van 1 juli 2011

7

volgen van de discussie is zo’n deken knap vervelend. Maar allee! De fracties uitten zich tamelijk kritisch in deze zaak. Een portie pessimisme over de continuïteit bleek uit de woorden van de heer Dijkstra (DS ’10). Maar: wie weet! Je weet nooit hoe een koe een haas vangt, nietwaar? De reden van onze bemoeienis, sprak de heer Carrette, is: wij willen de garantie dat het project financieel niet het schip ingaat. Bij de communicatie vanuit De Promenade, vond de heer Hagen (CGS), past maar één woord: slecht. En de heer Van der Kolk (SB) wees nog eens op de verbeterslag die we maken in ons toeristisch product. Carrette’s suggestie om vast te leggen dat voor het vestigen van een zakelijk recht, bijvoorbeeld hypotheek, toestemming van de gemeente nodig is, werd overgenomen. Maar de raad kan praten tot die een ons weegt, De Promenade is een zelfstandige stichting die haar eigen boontjes zal willen doppen. En toen waren we een uur onderweg. Subsidieverordening Het besluitvormend deel was goed voor vijf punten waarvan er vier een bespreekpunt waren. Doorgaans is de volgorde: eerst gaan we bespreken/opiniëren, daarna gaan we besluiten. Als eerste was daar ten tweede male de wijziging van de subsidieverordening. Door een amendement van OB en SB (de oude coalitie herleefde even) kijkt de raad nu over de schouder mee of het college niet al te scheutig is met de kwalificatie: bijzonder geval, Daardoor was het namelijk voor een subsidie-aanvragende partij mogelijk om meer dan 25% van het subsidiebedrag als reserve aan te houden. Nodig is nu: het aanvoeren van een goede reden. De heer Bakker (CGS) kon praten en herhalen wat-ie wou, het werd 6 tegen 3. Logisch, toch?! De wijziging van de verordening Wet Inburgering was een hamerstuk, al ontbrak het de voorzitter tot zijn spijt aan een echte hamer. D’r ligt vast wel ergens een exemplaar.

▲

Dienstregeling veerboot En dan: de dienstregeling veerdienst. Ook die maakte de tongen los! En niet voor het laatst. De dienstregeling tot op heden bevalt goed, meende de heer Dijkstra. Hij toonde zich geen voorstander van een 3-uursdienstregeling. De kwetsbare groepen: de in Dokkum schoolgaande jongelui, de forenzen en de voetbalclub komen in de knel. Voor deze groepen zouden 8


oplossingen gezocht worden (flankerend beleid in het jargon), maar het college heeft daar tot op de dag van vandaag noch handen noch voeten aan gegeven. Dat loopt dus niet. Dit laatste moest tot zijn begrijpelijke spijt de heer Van der Kolk beamen. Maar de pluspunten zijn de moeite waard: alle twaalf maanden dezelfde afvaarttijden en de verkeersdrukte is over de dag gerekend beter verspreid. De meerderheid van de bevolking was vóór, de commissie Verkeer en Vervoer was vlak vóór, m.a.w. het draagvlak is breed zat. En de nadelen? Op dat punt moet het college als de wiedeweerga oplossingen aandragen. Daar zullen euro’s bij moeten. Die in april gehouden enquête is een wassen neus. Over een jaar is een evaluatie zeker zinvol. Op ongeveer dezelfde golflengte zaten de heren Carrette en Hagen. De kern van de kritiek, zo had wethouder Wiersema deze ervaren, was het ontbreken van een ingevuld flankerend beleid en ter verklaring: wij hebben gewacht totdat de raad een keuze gemaakt had. De twee moties ondergingen een voorspelbaar lot. Die van DS ’10 1 stem, die van CGS, OB en SB (in alfabetische volgorde!) acht stemmen. Dus advies aan WPD: 3-uursdienstregeling invoeren per 1/12/2011.

▲

Notitie financieel kader Punt 10 was de Notitie Financieel kader 2012 - 2015. In deze notitie wordt beschreven hoe het college denkt en niet meer dan dat hoe het inkomsten- en uitgavenpatroon voor 2012 en volgende jaren er uit zal zien. Daarbij is wijselijk rekening gehouden met alle zaken waarvan de financiële gevolgen op dit moment bekend zijn. In het voorwoord sombert men over een fors tekort in het komende jaar (€ 44.000,-) maar de jongste circulaire van het ministerie schuift ons eiland € 22.000,- meer toe dan waarop gerekend was. Het geraamde tekort valt dus de helft mee! Wie zegt ons dat na? In 2013 - alweer - denkt men voor € 13.500,- in de plus te komen. Niet dankzij genoemde circulaire, maar ondanks! ‘We richten ons op het ombuigen van het bestaande tekort’, Da’s mooi. Voor 2014 denkt men trouwens een overschot van € 55.000,- te kunnen noteren, de meevaller niet meegerekend. Er zijn gemeenten met andere uitkomsten. Maar ons plafond voor de gemeentelijke belastingen is bepaald niet laag. Het vermoeden dat deze notitie – in uitspittende zin - een kolfje naar de hand van de heer Dijkstra zou zijn, werd niet bewaarheid. In herinnering roepend de kosten van vergrijzing en die van de jachthaven ontbrak er naar zijn mening aan dit verhaal een risicoparagraaf. Tot de stevige belastingverhogingen, waarvan hij repte, is vergaderingen geleden al besloten. Dat was geen nieuws. De heer Bakker vulde de aanrollende kostenposten nog aan met; de kosten van het zwembad en die van de automatisering. Die zullen wellicht zijn niet voor de poes zijn. Hij onderstreepte: dit is een tussenstand. De Dorpsbode van 1 juli 2011

9

Klusbedrijf Piet van der Meulen Voor uw kleine verbouwing/renovatie, -loodgieterswerk -electra -tegelwerk -complete badkamers, keukens -schilderwerk -behangen Meer weten? Kijk eens op www.pietmeulen.nl of bel 0649950319

10


De meevaller komt goed van pas – wanneer niet? -, maar daar staat tegenover dat zeker op enig termijn de gemeente(n) meer taken toebedeeld krijgt/krijgen en dat het kabinet efficiencykortingen gaat toepassen. Deze notitie is dan ook een grote-lijnenverhaal waarin alle nu bekende gegevens met plussen en minnen zijn verwerkt. De kosten voor de jachthaven, veerdam en digitalisering liggen in het nabije verschiet en die zullen het plaatje danig veranderen, maar hopelijk niet van kleur. Om de eerste tussentijdse rapportage op te stellen is een heel karwei. Petje af voor de producenten! Hierin wordt van de diverse gemeentelijke activiteiten de tussenbalans opgemaakt. Om er wat uit te plukken: - voor de jachthaven is € 50.000,- uitgetrokken, maar voor het baggeren en het ophogen van het dijkje om het depot moest € 20.000,- extra op tafel komen, Oef, € 70.000,- in totaal! - voor voorzieningen gehandicapten wordt vanaf 2012 structureel € 10.000,uitgetrokken, Dat is niet al te veel in vergelijking met … - het onderhoud van het zwembad vergde € 13.000,-, - de verrassende zet van GS om de concessieverlening openbaar vervoer als bij donderslag te koppelen aan een aantal grote concessies aan de vaste wal, - een overschrijding van het budget automatisering van € 16.300,- een totaal nadeel van € 51.250,- tot op heden. Over enkele onderdelen maakten raadsleden opmerkingen, maar veel noemenswaardig of indrukwekkend hout sneed dit niet.

▲

Kinderboerderij Op naar het opiniërend deel, waar als eerste het voorstel betreffende de kinderboerderij op de rol stond. Een elfkoppige commissie, waarvan de heer Dijkstra als voorzitter fungeerde, had een ambitieus plan laten opstellen. Elementen daaruit zijn: - eendenvijver en hertenweide verdwijnen; - de aanleg van een speelterrein, picknickweide e.d.; - een beheerder in vaste dienst voor 16 uur per week, met assistentie van vrijwilligers; - de aanleg van een padenstelsel; - een jaarlijks budget van € 33.000,-, hiervan komt € 30.000,- uit de gemeentelijke begroting die er al in staat en de rest via subsidies en particuliere giften. Om de zaak up to date op poten te zetten is in eerste instantie een investering nodig van € 46.000,-. Twee zaken sprongen in deze lijst in het oog: een nieuw hekwerk ad € 32.000,- en het verplaatsen van het piratenschip ad € 1.000,Wat mijn fractie mist in dit voorstel, reageerde de heer Van der Kolk, is de De Dorpsbode van 1 juli 2011

11

keuzemogelijkheid: hoe ziet het totaalplan eruit als we uitgaan van een kinderboerderij en idem dito van een dierenweide. Wij waren in het kader van noodzakelijke bezuinigingen vóór opheffing, gaf hij meteen toe. Dit plan levert geen euro aan bezuinigingen op. Werk deze twee varianten nu verder uit, was zijn advies. Daarmee legde hij de bal weer bij de commissie. De heer Hagen was meer recht door zee. De opdracht was: zoek een andere én goedkopere vorm voor de huidige kinderboerderij. Die opdracht heeft de opsteller van het rapport niet meegekregen. De inzet van vrijwilligers, bijvoorbeeld, is cruciaal, want bezuiniging was het doel. Die lijn heeft de commissie niet opgepakt. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de aanstelling van een beheerder en een nieuw hekwerk. Met dit voorstel kan de CGS niet instemmen. Dat zei de heer Carrette hem niet na. Al had die een aantal nadere vragen, het plan was in essentie pieko bello. De leden van de commissie hebben, begon de heer Dijkstra, eerst gebrainstormd, waarna de zaak ambtelijk is uitgewerkt. In z’n huidige vorm mag je het eigenlijk al geen kinderboerderij noemen, eerder een dierenweide. De reacties van SB en de CGS noemde hij teleurstellend. Op zijn aandrang om in principe akkoord te gaan met dit voorstel in verband met de aanvraag van subsidie ging men aan de overzijde natuurlijk niet in. Hij zal de uitkomst van deze raadsdiscussie voorleggen aan de commissie en dan zien we wel verder. Herziening Woonplan Bij het punt: herziening woonplan deed ieder zijn/haar voorbereid zegje, maar – overeen komstig de afspraak – tijdgebrek hield een inhoudelijke discussie tegen. Jammer, jammer. De positieve geluiden uit het ‘regeringskamp’ zei wethouder Wiersema zeer te waarderen (wat geen verrassing mag heten), hij kon nu verder met het traject. De mening van het college om uit het werkvoorzieningschap te stappen deelde iedereen. De verordening Gemeentelijke basisregistratie personen riep bij de heer Van der Kolk de vraag op: in hoeverre botst het verstrekken van gegevens aan derden (zo heet dat) met de bescherming van de privacy? De vraag was logisch, antwoorden is andere koek.

▲

Vragenuur Ons Belang vulde deze keer het vragenuur. De fietsenstalling aan de Willemshof okiedo, maar hoe komt het college er in vredesnaam bij om precies op de plaats waar de bussen hun passagiers aan de Reeweg laten uitstappen een fietsenstalling te creëren! Je bedenkt het niet, zag je hem denken.’t Was inderdaad een noodoplossing, erkende wethouder Wiersema. We moeten nog bekijken of hij in z’n huidige vorm aan het doel beantwoord. En toen was het 0.10 uur. 12


Maar wie o wie geniet er nog van spruitjes als je daarmee overvoerd wordt? En nog waren de vergadertijgers het praten niet moe. De staande receptie na afloop blijkt telken male een te waarderen instituut.

Reizen met de bus op de Waddeneilanden Veel bezoekers en inwoners van de Waddeneilanden, maken alléén op het eiland gebruik van het openbaar vervoer. De meesten van hen kopen een los kaartje in de bus. Daarom is op de eilanden gekozen voor een betalingssysteem waarvoor geen OV-chipkaart nodig is. Na de afschaffing van de strippenkaart op 30 juni kan men op de Waddeneilanden met de bus reizen met een los kaartje, een abonnement en met een electronic ticket: Wagenverkoop De losse kaartjes die op dit moment op de bus verkocht worden, blijven ook na de afschaffing van de strippenkaart bestaan. Deze worden verkocht tegen het normale tarief. OV-chipkaarten met abonnement Reizigers met een geldig abonnement (zoals een OV-jaarkaart of een studenten OV-chipkaart met vrij reizen doordeweek of in het weekend), kunnen deze vanzelfsprekend ook op de Waddeneilanden gebruiken. Reizen met een OV-chipkaart op saldo, waarbij door in- en uitchecken het juiste bedrag van de kaart wordt afgeschreven, is op de Wadden niet mogelijk. Electronic ticketing Met het oog op de vele buitenlandse toeristen heeft de provincie Fryslân aan vervoerder Arriva gevraagd een electronic ticketing systeem voor de Waddeneilanden te ontwikkelen. Het is de bedoeling dat reizigers binnenkort via de websites van rederijen Doeksen en Wagenborg naast een bootkaart ook een buskaart kunnen kopen en uitprinten. Voor meer informatie verwijzen u naar: www.frieseovchipkaart.nl, www.ov-chipkaart.nl

WMO consulent met de FPU Willem Meinsma

▲

Vanaf het moment dat de Wet Voorzieningen Gehandicapten (WVG) door de gemeente diende te worden uitgevoerd per 1 april 1994, heb ik vanuit de De Dorpsbode van 1 juli 2011

13

Nu: samen sterk voor het betere transportwerk

√ DE eilander transportonderneming die op persoonlijke wijze alle uiteenlopende transportdiensten verleent. √ Met eigen distributiecentra in Leeuwarden en Holwerd. √ Dit betekent een zeer snelle levering van uw goederen uit alle windrichtingen. √ Voor meer informatie komt u even langs op Veerweg 8 te Schiermonnikoog of bel ons even. Op- en overslag mogelijkheden te: - Leeuwarden - Lauwersoog

- Holwerd - Dokkum

Ameland: Achterdijken 20, 0519 – 554366 Schiermonnikoog: Veerweg 6-8, 0519 – 531851

www.rdvtransport.nl

★ ★ ★ ★ ★

Stickers ★ Logo's Glasstralen ★ Vlaggen Autobelettering ★ Glasfolies Reklameborden ★ Spandoeken Full colour stickers / foto's ★ Visitekaartjes

Complete Lichtreklame (Neon, Gevelletters, Lichtbakken, Tijd/Temp.Klok, Dia-bakken, Lichtkranten).

Parkeerterreinen- en autoboxverhuur te Lauwersoog

P

Scheepspark b.v. Postadres: Zeedijk 11 9976 VM Lauwersoog

14

Telefoon 0519 - 349139 Telefax 0519 - 349492


gemeente Dongeradeel deze regelgeving ook uitgevoerd voor de gemeente Schiermonnikoog. Per 1 augustus 2011 ga ik na 43 dienstjaren met de FPU (vervroegd pensioen). De reisjes van en naar Schiermonnikoog en de contacten van velen op het eiland zal ik missen. Hoewel dat ene reisje op de verkeerde boot (Esonstad) mij nog lang zal heugen. De auto op Lauwersoog en met de boot op Oostmahorn. Ja, vergissen is menselijk. Ik wens een ieder nog vele gelukkige, maar vooral gezonde jaren toe. Willem Meinsma, WMO consulent Dan/Don/Schier ■

Luitjen Elles in het Bezoekerscentrum

▲

Luitjen Elles (18701954) was een man die het schilderen niet kon laten. Huisschilder van beroep schilderde hij in zijn vrije tijd op alles wat hem in handen viel. Een stuk karton, een plank, die eerst voor iets anders was gebruikt (de waarschuwing: ‘Pas op nat!’), glazen bollen, gevonden serviesgoed, schelpen. Ook schilderde hij wel eens over een eerder gemaakt schilderij heen. Hij schilderde landschappen, natuurlijk diverse zichten op het eiland vanaf het wad, de vuurtoren, boerderijen, schepen. Zoals de ondertitel van de expositie stelt: ‘Van alles maakte hij een kunstwerkje…’. De Dorpsbode van 1 juli 2011

15

Jan Holwerda

Vervolg van pag. 1

Hellema notarissen Dokkum e.o. (Voorheen Miedema Metslawier/Hellema Dokkum)

Iedere tweede en vierde woensdag van de maand wordt zitting gehouden in

Dorpshuis "ONS CENTRUM" Komende zittingsdagen: 13 juli en 27 juli 2011 Tijd: 10.30 - 14.00 uur Kantooradres: Postadres: Tel/fax e-mail:

Hoge Pol 18 te Dokkum Postbus 72, 9100 AB Dokkum (0519) 294915/293234 [email protected]

Het is aan te raden een afspraak voor deze zitdagen te maken. U kunt ons vrijblijvend en zonder dat daar direct kosten aan verbonden zijn raadplegen en om advies vragen.

16


Wat mij persoonlijk wel ontroerde waren de vele mensen met hun heel warme herinneringen aan Luitjes Elles. Hij moet een heel aardige man geweest zijn en daarbij een man met een bijzonder talent. Staat u even stil bij de voor hem ingerichte werkplek. Daar kunt u luisteren naar verhalen en herinneringen door eilanders aan de stamtafel verteld. De expositie is te bezichtigen tijdens de openingsuren van het Bezoekerscentrum. Het boekje wordt aan leden van ’t Heer en Feer uitgereikt. Voor niet-leden is het te koop bij boekhandel Kolstein en het Bezoekerscentrum, prijs € 7,50.

Jaarboek 2010, een groot succes

▲

Cultuur Historische Vereniging ’t Heer en Feer presenteerde op 29 april 2011 het jaarboek 2010. De vereniging heeft de exploitatie op zich genomen met als doel: het Jaarboek moet blijven. Onze inzet is gelukt. Er werd enthousiast gereageerd op deze uitgave. De Dorpsbode van 1 juli 2011

17

Jan Holwerda

In de woningen van velen, zowel op het eiland als aan de wal, moeten nu nogal wat lege plekken zijn, want van overal doken schilderijen en beschilderde objecten op toen daarvoor een oproep werd gedaan. Ook blijken zolders nogal eens schatkamers te zijn. In een door de expositiegroep van ’t Heer en Feer smaak- en sfeervol ingerichte expositie is een en ander samengebracht. In het door Bart Sikkema geschreven boekje met prachtige illustraties in kleur, wordt de persoon en het werk van Luitjen Elles geplaatst in de geschiedenis van het eiland. U vindt daarin ook informatie over de achtergrond van de werken zelf. Boekje en expositie vormen zo een heel mooie en informatieve eenheid.

Openingstijden (balie / kas): dinsdag 11.00 – 13.00 uur donderdag 11.00 – 13.00 uur

Grafisch

Op afspraak kunt u ook buiten de openingstijden terecht voor een adviesgesprek met een adviseur Particulieren of Hypotheken en Vermogen.

Voor al uw drukwerk

Rabobank Noordoost Friesland Kantoor Schiermonnikoog telefoonnummer (0519) 53 13 90

[email protected]

Rijdstraat 4 - 9291 MB KOLLUM Tel. (0511) 45 71 91 Fax 45 71 92 E-mail [email protected]

Installatie: Gas, water, elektra, sanitair & Koeltechniek Loodgieterswerk, Dakbedekking

VERKOOP: * Wasmachines * Koelkasten * Radio & TV * Gastoestellen * Sanitair * Enzovoort

installatiebedrijf & ZN

Langestreek 86 - Schiermonnikoog Telefoon 0519 - 53 13 45 Fax 0519 - 53 16 58

18


Erg fijn dat hotels en horeca jaarboeken hebben gekocht als informatievoorziening voor hun gasten. Het neerleggen in vakantiehuisjes is ook een goed idee. Ook via onze website, www.theerenfeer.nl, komen regelmatig bestellingen binnen. Op het moment van schrijven zijn er nog tachtig jaarboeken. Mocht u nog geïnteresseerd zijn wacht dan niet te lang want OP = OP. De jaarboeken zijn voor € 10,00 te koop bij Boekhandel Kolstein, het Bezoekerscentrum en de VVV. Voor leden van ‘t Heer en Feer is het jaarboek voor € 8,00 af te halen bij het Bezoekerscentrum. Ook via onze website kunt u jaarboeken bestellen, hieraan zijn wel portokosten verbonden. ■

De oorlog op zee in Bunkermuseum Persbericht Voor velen is het leggen van zeemijnen met bommenwerpers (ofwel ‘gardening’) door de Britse Bomber Command een onbekend hoofdstuk uit de Tweede Wereldoorlog. Bunkermuseum Schlei onderzocht dit vergeten hoofdstuk en wijdt sinds zondag 13 juni een expositie aan het onderwerp.

▲

De expositie Aan de Langestreek, op het veldje naast restaurant het Wantij, is een tijdelijke expositie ingericht over de oorlog op zee. Hier kunt u onder andere een zeemijn van dichtbij bekijken. Daarnaast is de vleugel van een onlangs uit de zee gehaalde ‘Handley Page Halifax II’ te zien, die op 8 november 1942 bij Rottumeroog De Dorpsbode van 1 juli 2011

19

neergeschoten werd terwijl het bezig was zeemijnen (of ‘nectarines’) te leggen. In het bunkermuseum wordt de ‘gardening’-operatie en de oorlog op zee door middel van foto’s en krantenartikelen aan de bezoeker uitgelegd. Verder zijn er diverse uit zee opgedoken voorwerpen te bewonderen, zoals de peddels van een reddingsvlot en een ratel die voorop een mijnenveger gemonteerd was om zeemijnen op veilige afstand te doen ontploffen. Duikteam ‘de Zeester’ heeft een vitrine ingericht waarin opgedoken voorwerpen uit onder andere de ‘Bayern’ te bewonderen zijn. Deze voormalige stoom-vistrawler werd in 1939 met een boordkanon uitgerust en ingezet als begeleidingsdienst op de handelsroute tussen Rotterdam en Elbe. Deze ‘V-801’ liep op 9 juni 1940 boven het Westgat tussen Schiermonnikoog en Ameland op een zeemijn. ‘Gardening’ Het leggen van zeemijnen met bommenwerpers wordt ook wel ‘gardening’ genoemd. In 1940 dropte de Britse Bomber Command voor het eerst zeemijnen met ‘Handley Page Hampden’-bommenwerpers voor de Deense kust. Met de bezetting van Noorwegen en Denemarken in april 1940 (Operatie Weserübung) kregen de Duitsers beschikking over belangrijke havens, zeewegen, vliegvelden en nog belangrijker: een veilige route voor het vervoeren van ijzererts. Ongeveer zestig procent van de voor de Duitse oorlogsindustrie benodigde ijzererts werd uit Zweden geïmporteerd. Het hoogwaardige erts werd per trein naar de ijsvrije Noorse haven Narvik vervoerd, waar het in schepen geladen werd. Via havens als Rotterdam (waarbij het konvooi vlak boven de Waddeneilanden langs voer) werd de ruwe grondstof met binnenschepen naar de Duitse industriegebieden vervoerd. Het was voor de geallieerden van groot belang dat deze schepen hun bestemming niet bereikten. ▲

20


Toch was de operatie een groot succes te noemen. Alleen al in de NoordEuropese wateren werden 152 oorlogsschepen tot zinken gebracht en raakten er 340 beschadigd. Daarnaast – en misschien nog wel belangrijker – werden 300 vrachtschepen gekelderd en raakten er 165 beschadigd. Dat deze konvooischepen hun bestemming niet bereikten was van grote invloed op de uiteindelijke overwinning van de geallieerden. Bunkermuseum Schlei Bunkermuseum Schlei is gevestigd in een bunker van het type Seeburg. Deze bunker diende als een communicatiecentrum. De gegevens van radar en radiosignalen werden hier verzameld en doorgegeven aan de Luftwaffe die de gesignaleerde geallieerde vliegtuigen met jagers probeerde te onderscheppen. Om deze gegevens te verwerken stond in deze bunker een zogenaamde Seeburgtisch: een glazen tafel waarop de posities van geallieerde en Duitse vliegtuigen met lampjes werden weergegeven. In het museum krijgen bezoekers een idee van het functioneren van de radarstelling en het verloop van de oorlog op Schiermonnikoog. Het bunkermuseum is iedere woensdag en zondag geopend van 13.00 tot 16.00 uur. Het is te vinden aan het einde van Prins Bernhardweg (vlak voor strandpaviljoen ‘de Marlijn’) aan de linkerkant. Meer informatie kunt u vinden op www.bunkermuseumschlei.nl ■


21

Ilja Zonneveld

De eerste ‘gardening’-operaties gebeurden op kleine schaal en waren behoorlijk clandestien. Maar al snel werden de konvooiroutes boven de Waddeneilanden voortdurend vol mijnen gelegd. De Duitsers probeerden op hun beurt met mijnenvegers deze zeeroutes weer bevaarbaar te maken. Het leggen van zeemijnen was een hachelijke operatie, waarbij de logge bommenwerpers voortdurend bestookt werden door Duitse jagers en zwaar (flak)geschut vanaf oorlogsschepen en kuststellingen. De verliezen waren dan ook groot: maar liefst 467 bommenwerpers gingen voor de kust van Europa verloren en het merendeel van de bemanning is als vermist op zee opgegeven. Enkelen van hen vonden hun laatste rustplaats op het drenkelingenkerkhof Vredenhof.

Judith Grilk

Eric Augusteijn

Judith Grilk

Judith Grilk

Peter Zonneveld

Pinkstersp

22


Eric Augusteijn

Judith Grilk

De Dorpsbode van 1 juli 2011 saskia Groenen

Judith Grilk

Peter Zonneveld

pelen 2011

23

Uitslag Pinksterspelen 2011 Meisjes 3, 4, 5 jaar Isabel de Boer Annadoor Groenen Sanha Kroes

Jongens 8, 9 jaar Ketama Dam Jan Postma Casper Groendijk

Jongens 3, 4, 5 jaar Chris Schuthof Darryl Eijer Remi Verheul

Meisjes 10, 11 jaar Esmee Schut Josefien Stal Sterre Bron

Meisjes 6, 7 jaar Stefanie AB Wendy Postma Myrthe Grilk

Jongens 10, 11 jaar Simon van Duinen Bram Boersma Thomas Stal

Jongens 6, 7 jaar Jim Bakker Wessel v/d Zee Peike Jouri Gemser

Meisjes 12 jaar en ouder Laura van der Zee Miranda Bakker Joyce Hellinga

Meisjes 8, 9 jaar Marije Visser Georgia Reed Anna van Oostrum

Jongens 12 jaar en ouder Jesse Woudstra Mike Dijkstra Yannick Groendijk ■

Mag ik uw aandacht... Feestelijke opening 1 juni was een geweldige dag met heerlijk weer. En niet alleen dat maakte het prachtig. Ook dat u met zovelen bent gekomen om de opening van de kwekerij bij te wonen! Het is hartverwarmend hoeveel positieve reacties ik heb gekregen die middag. Een aanmoediging voor de toekomst! Iedereen die langs geweest is, ook in de dagen na de opening, wil ik bedanken voor de mooie woorden en aanwezigheid! Henno Hogervorst Collecte Nationale Epilepsie Fonds De collecte Nationale Epilepsie Fonds, gehouden 23 t/m 28 mei 2011, heeft een bedrag opgebracht van € 387,19. Alle gevers en collectanten: hartelijk dank! Romy Dam ▲

24


Collecte Maag Lever Darm Stichting Beste eilanders en gasten, we hebben met elkaar een bedrag van € 901,47 opgebracht voor de Maag Lever Darm Stichting. Iedereen heel hartelijk bedankt, vooral alle collectanten. Hilda Kranendonk ■

Eendenkooi en Kooiplaats 150 jaar Persbericht De Eendenkooi en de Kooiplaats bestaan 150 jaar. Natuurmonumenten en het Nationaal Park Schiermonnikoog nodigen u uit om op 2 juli de verjaardag van de Eendenkooi te komen vieren. De kooi en de Kooiplaats houden open huis. Van 12.00 tot 16.00 uur is iedereen welkom. Er is van alles te doen: - Onder leiding van de kooiker wandelt u over mysterieuze mospaadjes en leert u hoe u een eend vangt. - U kunt een kijkje nemen op het erf van boerderij De Kooiplaats. - Een gids van Natuurmonumenten neemt u mee op een struintocht door het Groenglop. - Voor de kleinsten vertelt Kabouter Pierelier over eenden en al zijn andere natuurvrienden (optredens om 13.30 en 15.00 uur). Expositie in het gemeentehuis Vanaf 2 juli is in het gemeentehuis een expositie over de Eendenkooi en de Kooiplaats te zien. Mooie foto’s en materiaal uit de kooi geven een impressie van dit bijzonder stukje Schiermonnikoog. De tentoonstelling is te zien in de maanden juli en augustus, van maandag tot en met vrijdag van 8.30 - 12.00 uur. Excursies in de Eendenkooi De hele zomer geeft de kooiker rondleidingen in de Eendenkooi. U kunt hiervoor reserveren in het Bezoekerscentrum Schiermonnikoog. Meer informatie Kijk voor meer informatie op www.nationaalpark.nl/schiermonnikoog en www.natuurmonumenten.nl ■ De Dorpsbode van 1 juli 2011

25

Rust op Schiermonnikoog Meningen

Karin Hauer

Rust Wat hebben wij genoten deze twee weken, geen verkeer en geen machines van de gemeente. Eiland van rust en stilte – voor even – hoera, hoera. Welnu de Langestreek werd opnieuw bestraat, dat was de reden. Stratenmakers, bedankt. In tegenstelling tot wat er gaat gebeuren met de onzalige beslissing van de drieuurdienstregeling. De drie-uurdienstregeling geeft weer veel meer verkeer. Of die dienstregeling gaat brengen wat men daarvan verwacht valt ernstig te betwijfelen! Zoals meestal gaat het om geld en geld is hebben. Maar leven gaat over zijn, bestaan, welbevinden, zorg, en heeft niets te maken met geld en commercie. We zullen zien, er is nu eenmaal besloten. Of het goed uit- en doordacht is weet ik niet. Of het goed is voor Schiermonnikoog en zijn bewoners is ook nog een vraag.

▲

Schiermonnikoog Zo heet ons eiland, dus niet Schier. Schier betekent ‘grijs’ maar ook wel ‘bijna’. We zijn dan het eiland van de grijze monniken, dan ga je toch niet zeggen: ‘we gaan naar Schier’ oftewel: we gaan naar grijs? Onze reclame was: Eiland van rust en stilte! Is dat nog zo? We zijn een park, dat weten we en daar hebben we ons min of meer bij neergelegd. Maar de laatste jaren zijn we op weg een pretpark te worden, met zo ongeveer om de twee weken een evenement of een attractie. Denkt u dat iemand van de wal naar ons eiland komt om vermaakt te worden? Of hadden al die mensen behoefte aan even niets te hoeven, even rust, even stilte? ‘s Avonds zomaar alle sterren zien, want waar kan dat nog? In hele grote gedeelten van ons land niet dus, hier wel. Stelt u zich voor: je gaat een weekend naar ons eiland, hebt besproken bij Van der Werff, het meest gerenommeerde hotel. Je komt aan met de boot, brengt je bagage naar de kamer en bent heel tevreden. Je gaat een wandeling maken en dan kom je terug, inmiddels is het twee uur, wat gebeurt er… Voor het hotel muziek. Leuk denk je, maar nee het is dermate versterkt dat je je oren niet kunt geloven. Zou iedereen hier doof zijn? Deze muziek gaat maar door tot ’s avonds twee uur, zelfs toen je op de Kooiplaats was, hoorde je het nog. De volgende dag vertrok je na een slapeloze nacht, dit was eens maar nooit weer. 26


Dit lijkt mij geen reclame voor een eiland van rust en stilte. Natuurlijk kan er best heel veel georganiseerd worden, maar dan rekening houdend met de kleinschaligheid van het eiland. Bescheiden in omvang, bescheiden in geluid. Zorgvuldig ten opzichte van mens en natuur. Verkeer Leve de buslus, verkeer uit het dorp, wanneer gebeurt dit? Schiermonnikoog is en blijft een heel mooi eiland, met eindeloze uitzichten. Het enige eiland met twee vuurtorens. Het enige eiland waar je jezelf terug kan vinden en rust kan vinden. De tijd iets langzamer laten gaan en even niets moeten. Dit is zo kostbaar dat wij er goed voor moeten zorgen. Het eiland geeft ons veel, wat doen wij voor ons eiland? Waarom overal borden? Veel te veel borden. Zelf denken kan ook.

■

Een nieuwe Zeeverkeerscentrale Meningen

Erwin Rob, lid belanghebbendengroep ZVC

▲

In 2006 werd er een budget vrijgegeven voor de realisatie van een nieuwe Zeeverkeerscentrale. Het budget was begroot op 13,5 miljoen euro. Nadat de eerste aanbesteding finaal mislukt was, werd er in mei 2009 overgegaan tot een tweede aanbesteding, die voor de buitenwereld ‘slaagde’. De Zeeuwse Radar Combinatie (ZRC) kreeg de opdracht gegund van RWS. Nog geen vier maanden later begonnen de problemen zich met de dag op te stapelen en werd communiceren nagenoeg onmogelijk. Er werden krankzinnige besluiten genomen ten einde maar geen gezichtsverlies of nog beter imagoschade op te lopen. Immers, de belastingbetaler en de staatssecretaris moesten toch wel een onderbouwde uitleg kunnen krijgen van dit miljoenenverslindende en verprutsende project. Imagoschade geldt als één van de allerbelangrijkste voorwaarden voor het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Dat daarentegen de veiligheid voor het scheepvaartverkeer drastisch afneemt en waardeloos wordt lijkt ze in Den Haag amper te raken en deren. We schrijven inmiddels het jaar 2011, zes jaar lang heeft RWS geprobeerd een radar- en camerasysteem te laten ontwikkelen voor het prestigeproject, een nieuwe Zeeverkeerscentrale. Maken we nu de balans op dan concluderen we dat er vele miljoenen verknoeid en weggesmeten zijn. Was de Brandaris verbouwd in 2006 voor een bedrag van zeg 800.000,- euro dan hadden we de afgelopen De Dorpsbode van 1 juli 2011

27

▲

jaren tussen de 15 en 20 miljoen euro kunnen besteden aan efficiency, Arboeisen, veiligheidsverbeteringen en wat al niet meer. Wat te denken van monumentenzorg? Ziet u al twintig camera’s in dubbele rijen hangen aan de toren? Ik meen het antwoord daarop wel te kunnen geven. De Brandaris heeft inmiddels vele honderden jaren bewezen veilig en adequaat het scheepvaartverkeer te kunnen begeleiden. RWS heeft over de afgelopen zes jaren bewezen dat een nieuwe Zeeverkeerscentrale onveilig, onhaalbaar en onbetaalbaar is. De hoofdprijs is inmiddels al meer dan betaald. Het beperken van imagoschade is natuurlijk te begrijpen, maar zeggen en keihard concluderen dat er we een grote vergissing hebben gemaakt verdient meer respect. De stekker uit het ZVC project halen, nu de rug rechten en de bemanning behouden op de torens dat zou nu niet misstaan. Mijn gevoel zegt dat het imago van RWS dan wel eens een beetje glans zou kunnen krijgen, want zo doormodderen met de meest creatieve verklaringen, ‘oplossingen’, mooi weer praatjes, en vele commissies - daarvan ben ik zeker -, dat is zinloos en weinig constructief. In mijn laatste schrijven over dit project stelde ik het volgende: test een jaar lang camera’s en radarsystemen op zowel de Brandaris als de toren van Schiermonnikoog. Na een jaar lang testen volgt de evaluatie en dan kunnen de conclusies getrokken worden. Misschien kan RWS dan wat gemakkelijker zeggen dat het simpelweg onmogelijk en onhaalbaar is en afstand nemen van dit project. Het huurcontract voor de verdieping in de Zeevaartschool beëindigen in 2015 brengt veel minder schade en kosten met zich mee. De minister heeft in 2006 beloofd dat de situatie minstens net zo veilig diende te blijven en eigenlijk veiliger! Daar staan de handtekeningen onder. We kunnen gerust stellen dat er van deze belofte met de beoogde nieuwe apparatuur absoluut geen sprake van is, sterker nog de veiligheid en betrouwbaarheid nemen zeer drastisch af! Wat er niet is en niet bestaat maakt geen veilige nieuwe Zeeverkeerscentrale. Dat wat er al vele honderden jaren wel is in combinatie met zeventien volwassen kerels en vrouwen als dagelijks aanwezige verkeerleider maken de veiligheid en betrouwbaarheid één van de beste ooit. Volgens mij zeg ik het goed dat de staatssecretaris de heer Atsma vorig jaar heeft beloofd om in april of mei dit jaar terug te keren naar het eiland om andermaal met de verkeersleiders te spreken. Ik heb de beste man nog niet kunnen spotten op het eiland. Nu in deze fase spreken met alle verkeersleiders zou getuigen van moed, kennis en hart voor de zaken. Deze groep mensen die nu al jaren monddood zijn gemaakt door haar werkgever en nagenoeg een veel te beperkte rol spelen bij dit gehele project zijn cruciaal voor datgene wat tot in lengte van dagen een veilige en betrouwbare verkeersbegeleiding kan garanderen. Het is uw plicht RWS nu de schade te beperken en de belastingbetaler niet langer op te laten draaien voor uw imago en hem te behoeden voor deze enorme 28


farce en vergissing. Maar bovenal, RWS, bent u verplicht een veilige en betrouwbare verkeersbegeleiding van de scheepvaart te garanderen en dat is de afgelopen jaren met datgene wat u voor ogen had, gebleken gedoemd te zijn te eindigen in een gigantisch en dramatisch zwart gat. De grillige Waddenzee met haar constant veranderende geulen en platen, tevens sinds 2009 op de lijst van werelderfgoed, is geen gebied zoals een rivier of een sluis. Daar horen camera’s thuis, maar zeker niet op vuurtorens. Noot redactie: Het artikel van de heer Rob is ingekort. Voor het hele stuk kunt u hem mailen: [email protected]

■

Bedankt en tot ziens Circustheaterdagen Schiermonnikoog De koffers zijn gepakt, het eiland achtergelaten. Dik twee weken geleden alweer. En, hoe wonderlijk, straalde de zon overdadig tijdens de Circustheaterdagen, daarna kletterden de buien overdadig naar beneden. De zomer leek weer verder weg dan ooit. We hebben genoten. Ruim zevenduizend mensen bezochten de voorstellingen en activiteiten. Dankzij de festivalpas hebben meer mensen, meer voorstellingen gezien, voor minder geld. De waardering was onveranderlijk hoog en in zijn algemeenheid te typeren als intiem, gezellig, ontspannen. Steeds vaker keren mensen terug. De Circustheaterdagen worden een traditioneel familie-uitje. Noteer dus maar vast voor 2012: 17 tot en met 20 mei, Hemelvaart, vijfde editie Circustheaterdagen (en wij beloven een spetterend eerste jubileum) . Waarmee we eindigen met een welgemeend woord van dank aan al onze vrijwilligers, artiesten, deelnemers, bewoners en ondernemers van Schiermonnikoog, de bijdragende fondsen en sponsoren. En natuurlijk ons publiek. Zonder jullie geen festival dat de moeite van het organiseren waard is. Tot ziens tijdens de Hemelvaart in 2012 op Schiermonnikoog. Een prachtige zomer toegewenst. Kijk voor meer informatie en foto’s op de website http://circustheaterdagen.nl ■


29

Ilja Zonneveld

Toch maar liever een oldtimer?

■

Project ring-MUS G.A. Noorman

▲

Het project Ringmus gaat over de Huismus! In de Dorpsbode van 1 mei stond een artikel over een landelijk project om huismussen van kleurringen te voorzien. Op het eiland ben ik dit project vanaf maart 2011 gestart en ik vang in dit kader vogels in de tuin (bebouwde kom), met het doel deze te ringen. Tot en met de maand mei zijn er zo’n 120 huismussen gevangen, geringd en van kleurringen voorzien. Ruim een kwart van deze mussen is bij mij teruggemeld vanaf diverse locaties in het dorp. Voor het project is het van belang zoveel mogelijk meldingen te krijgen. Als u een huismus met kleurringen ziet, is het van belang de juiste combinatie van ringen door te geven. Aan een poot zit altijd een metalen ring met een groene ring daarboven of daaronder. Dat kan zowel de linker- als de rechterpoot (vanuit de vogel gezien) betreffen en aan de andere poot zitten dan nog 2 kleurringen. Bijvoorbeeld: Wit boven/wit onder, of geel boven/ zwart onder. Zo vliegen er al heel wat combinaties rond. 30


In het artikel hierover in de Dorpsbode van 1 mei staat het project uitgebreid beschreven. Graag ontvang ik zoveel mogelijk waarnemingen. Dit kan schriftelijk, telefonisch of per email. Langestreek 32, telefoon: (0519) 531512, e-mail: [email protected] Op de website: www.vogeltrekstation.nl vindt u meer informatie over dit onderwerp en over het ringen van vogels in het algemeen. ■

Uitzwaaifeestje Bert Steendam bij Paal 3 Huisartsenpraktijk Schiermonnikoog Bert Steendam neemt na elf jaar afscheid als huisarts van het eiland. We willen er geen formeel afscheid van maken en er wel een zomers tintje geven dus.... Daarom nodigen we iedereen uit om donderdag 7 juli bij Strandpaviljoen Paal 3 een drankje te komen drinken tussen 16-18 uur. Vergeet je zonnebril en de zonnebrand niet. En neem bij minder mooi weer een extra trui mee. Voor degenen die slechter ter been zijn regelen we transport vanaf de huisartsenpraktijk. Dit dien je voor 5 juli aan te melden bij de assistentes. Je wordt dan 15.50 uur opgehaald bij de praktijk en circa 17 uur weer terug gebracht.

Na aanleiding van het vorige bericht krijgen we de vraag of Bert nog wensen heeft, daar hebben we even over na gedacht en een eventuele bijdrage om een ‘buitenbeeld/kunstwerk’ te kopen voor ons huis in Groningen stellen we zeer op prijs. ■

Nieuws van de KNRM Klaas Sikkema, PR-coördinator KNRM-station Schiermonnikoog

▲

Rond middernacht werd de reddingboot Dorus Rijkers van het KNRM-station Schiermonnikoog verzocht om assistentie te verlenen aan de viskotter ZK37 ‘Twee Gebroeders’. Het schip had machineproblemen en was daarmee stuurloos. Een collega, de ZK 92, wist de kotter uit de gronden te houden nabij Rottumerplaat in de Noord Lauwersgronden ten noordoosten van Schiermonnikoog. De Dorus Rijkers heeft de ZK 37 op sleep genomen en naar de haven van De Dorpsbode van 1 juli 2011

31

Lauwersoog gesleept. Bijna zes uur na vertrek keerde de bemanning van de Dorus Rijkers terug op Schiermonnikoog. NB De reddingboot Dorus Rijkers ligt tijdelijk op het KNRM-station Schiermonnikoog. De reddingboot Koning Willem I ligt namelijk op de werf in Woudsend voor groot onderhoud. Nieuw onderkomen

▲

Het nieuwe onderkomen van de KNRM voor de reddingboot Edzard Jacob, de truck en de bootwagen wordt officieel op 12 november a.s. geopend. Er wordt nu nog hard aan gewerkt. Nadat de nieuwbouw gereed was gekomen, zijn de vrijwilligers van de Reddingmaatschappij begonnen met het afwerken en het verhuizen. De reddingboot Edzard Jacob, de truck en de bootwagen hebben ondertussen hun plekje al gevonden in het nieuwe gebouw aan de Reeweg. Van het oude Vissershuis aan het Van der Molenpad en het tijdelijk onderkomen bij Transportbedrijf Ridder werd afscheid genomen. Het nieuwe gebouw zal weer de naam Vissershuis dragen. De komende weken zal verder worden gewerkt aan het afwerken van dit prachtige nieuwe onderkomen, waarin ook een ruim bemanningsverblijf is gerealiseerd. 32


Veenma schenkt gereedschapswagen aan KNRM Zaterdagmiddag 18 juni ontvingen de vrijwilligers van KNRMstation Schiermon-nikoog een gereedschapswagen van de heer Veenma van Veenma Mechanisatie uit Niawier en Veenma Tuin & Park uit Dokkum. In het bijzijn van zijn medewerkers droeg de heer Veenma de met kwaliteitsgereedschap gevulde wagen over aan de KNRM-vrijwilligers. KNRM-vrijwilliger Floris Talsma is klant bij Veenma Mechanisatie en deed een goed woordje voor het station. Dit resulteerde in de aanbieding van de goed gevulde gereedschapwagen. Met deze gift onderstreept ook Veenma dat goed gereedschap van groot belang is. Het in 1945 als dorpssmederij begonnen Veenma Mechanisatie heeft een ruim bedrijfspand met een winkel in Niawier. Veenma is een modern, veelzijdig mechanisatiebedrijf dat voldoet aan alle eisen van deze tijd. Inmiddels is de derde generatie Veenma actief in het bedrijf. Regelmatig doet men zaken met de eilander boerenbedrijven, waardoor het contact over de gulle gift ontstond. ■

Geslaagd

■

De Inspecteur Boelensschool heeft weer een slagingspercentage van honderd procent. vmbo techniek: Rick Buitjes en Tim Vlasma vmbo zorg en welzijn: Kirsten Smink en Judith Visser De Dorpsbode van 1 juli 2011

33

Over weidevogels gesproken Agnes Barnhoorn-Lamp Soms leggen de vogels hun nesten wel op erg kwetsbare plekken. Hier een nest tussen fietspad en autoweg.

■

Agnes Barnhoorn

(op de steiger) Voorjaar 2011.

Verslag van de Rotaryclub Rotaryclub ‘Het Eiland Schiermonnikoog’ Wat is en doet Rotary? Tijdens de Open Markten in de zomer wordt ons regelmatig gevraagd wat Rotary is en wat zij doet en welke doelen worden gesteund. Door middel van dit artikeltje willen we dat graag uitleggen en meer kenbaar maken. In het algemeen gezegd, het doel van Rotary is het aanmoedigen en aankweken van het ideaal van dienstvaardigheid als grondslag van een waardige ondernemingsgeest en in het bijzonder het aanmoedigen en bevorderen van: Het beter leren kennen van anderen als een gelegenheid tot dienstvaardigheid; De toepassing van hoge ethische normen in bedrijf en beroep; De toepassing van het ideaal van dienstvaardigheid door iedere Rotarian; Internationaal begrip en vrede door een wereldomvattende kameraadschap van mensen, werkzaam in bedrijf en beroep.

▲

Behalve deze algemene doelstellingen is een belangrijke taak weggelegd voor de lokale Rotaryclubs om door allerlei acties geld in te zamelen om diverse doelen financieel te steunen. 34


Op Schiermonnikoog vindt het werven van fondsen door de plaatselijke Rotary Club plaats door een aantal activiteiten te organiseren, deze zijn: ● Het verkopen van strandpaaltjes en andere toeristische herinneringen aan Schiermonnikoog tijdens de open marktdagen in de zomer. ● Het organiseren van de jaarlijkse fakkeloptocht. Vanaf afgelopen zomer is daaraan toegevoegd: ● ●

Het Rad van Avontuur en de Jaarlijkse Bingoavond

Hieronder volgt een overzicht van welke bedragen sinds maart 1998 op Schiermonnikoog en buiten het eiland aan diverse projecten zijn besteed. Projecten op Schiermonnikoog bijna € 26.000,Projecten buiten Schiermonnikoog ruim € 40.000,Op het eiland werden onder andere bijdragen gegeven aan het Cultureel Ontmoetingscentrum en het daarin gevestigde orgel, zwembad,Aqua Waterrun door kinderen van Schiermonnikoog, Kamermuziekfestival, KNRM, Speelbos Hazeweitje, MAVO, huifkar, uitgave van boekwerken, Bunkermuseum, Project Peuterspeelzaal enz. Buiten het eiland ging financiële steun naar Stichting Aidskinderen Zomba, Elisama op Bali, M.R.I. scan in de Sionsberg in Dokkum, Hulp aan Roemenië, Rotary Dokters, Kindertehuis voor (aids)wezen in Zimbabwe, Micro creditGilhonguri, (Micro credit en Prinses Maxima zijn sterk verbonden), St. Ayni PeruHollanda, Internationale Rotary actie ‘Stop Polio Now’ (een wereldwijde door Rotary georganiseerde actie), enz.

■

Met dank voor alle steun hier op het eiland ondervonden, met vriendelijke groet, Rotaryclub Schiermonnikoog

Nationaal Park Schiermonnikoog Mia Michels, coördinator Voorlichting & Educatie Nationaal Park Schiermonnikoog

▲

Beheer- en Inrichtingsplan plus vastgesteld Op donderdag 9 juni heeft het Overlegorgaan van Nationaal Park Schiermonnikoog het Beheer- en Inrichtingsplan plus (BIP+) vastgesteld. Het BIP+ beschrijft de doelstellingen en afspraken voor het gebruik, de inrichting en het beheer van het Nationaal Park Schiermonnikoog. De ‘+’ staat voor de maatregelen Natura 2000 die in dit plan zijn opgenomen en in de maatregelen uit het Watergebiedsplan, die ook in dit BIP+ een plek hebben gekregen. De Dorpsbode van 1 juli 2011

35

Het Overlegorgaan en vele partners zijn bij het opstellen van dit BIP+ nauw betrokken geweest. Om ook andere belanghebbenden in de gelegenheid te stellen hun mening over het BIP+ te geven, heeft het BIP+ gedurende een periode van zes weken (van 24 maart tot 5 mei 2011) ter visie gelegen, is een informatiebijeenkomst gehouden en werd een inloopmiddag georganiseerd. Dynamiek en natuurlijke ontwikkeling zijn kernbegrippen in het nieuwe BIP+. Twee onderwerpen vragen breed de aandacht. Het eerste is de dynamiek van de zee, de wind en het water. In de eerste termijn van het BIP+ wordt onderzocht of een ingreep in de stuifdijk op termijn kan bijdragen aan het versterken van natuurlijke processen op het eiland. Het tweede onderwerp is een zo natuurlijk mogelijk beheer van flora en fauna. In 2012 zal hiervoor in overleg met betrokkenen een begrazingsplan uitgewerkt worden. Het BIP+ is uitgewerkt voor de periode 2011-2022. Het valt natuurlijk niet mee om ruim tien jaar vooruit te kijken. De natuur is immers dynamisch en ook maatschappelijke en economische ontwikkelingen zijn niet in beton gegoten. Wat vooral belangrijk is, is dat het BIP+ een duidelijke richting geeft. En die richting is dat we zo maximaal mogelijk ruimte willen geven aan een natuurlijke ontwikkeling van het Nationaal Park, met zo min mogelijk menselijk ingrijpen en tegelijkertijd zoveel mogelijk kansen om als mens van die natuur te kunnen genieten. Het plan gaat in alle opzichten over de beleving van een prachtig, natuurlijk eiland. Draagvlakonderzoek Nationaal Park Schiermonnikoog In de vorige editie van de Dorpsbode hebben wij u geïnformeerd over een onderzoek dat het bureau Advieswereld in opdracht van het Nationaal Park gaat uitvoeren. Het doel van dit onderzoek is inzicht te krijgen in de wensen en behoeften van de doelgroepen en zo de samenwerking te optimaliseren. Een dezer dagen ontvangt u een enquêteformulier. Wij stellen uw medewerking aan dit onderzoek zeer op prijs. Het onderzoek beperkt zich niet alleen tot de inwoners van Schiermonnikoog. Ook recreanten zullen benaderd worden. Zij kunnen vragenlijsten invullen in ondermeer het Bezoekerscentrum en de VVV. Ook zullen in de maand juli enquêteurs ingezet worden op de Veerdam. Hiervoor is toestemming verleend door Wagenborg en Soepboer Fietsenverhuur. De exacte datum is nog niet bekend, deze wordt mede op basis van de weersvoorspellingen vastgesteld.

■

Voor vragen of nadere informatie kunt u contact opnemen met Mia Michels, coördinator Voorlichting & Educatie, telefoon (06) 1596 0069, [email protected] 36


Stichting Welzijn Schiermonnikoog Jan Martinus

Jan Martinus

Recreatiewerk

Recreatieteam 2011 V.l.n.r.: Ruben Wiersma, Tara Huisman en Sharon Piersma. Niet op de foto: Jasper Langes

In het weekend van 13, 14 en 15 mei hebben Tara Huisman, Sharon Piersma en Ruben Wiersma het Zomerprogramma 2011 van het Recreatiewerk Schiermonnikoog bedacht en georganiseerd. Dit is het Recreatieteam voor 2011 en is inmiddels nog aangevuld met Jasper Langes. Het is een gevarieerd programma geworden en weer helemaal anders dan het programma van 2010. Voor de vaste gasten en deelnemers aan ons zomerprogram▲


37

ma is het dit jaar belangrijk om goed op te letten, want sommige activiteiten zijn van dag veranderd. Het zomerprogramma wordt gepubliceerd in de Eilander Paidwiizer. Verder worden er van het zomerprogramma Weekagenda’s gemaakt die opgehangen worden bij het Dorpshuis, de Kittiwake, de VVV, de Hotels, de kampeerboerderijen en de camping. Daarnaast zijn er totaal programmaoverzichten bij de hotels, camping en kampeerboerderijen. Natuurlijk is het gehele programma ook te vinden op onze website: www.kittiwake.nl (deze wordt regelmatig bijgewerkt). Om al een voorproefje te geven zijn hier al vast de vaste programma onderdelen van het Zomerprogramma 2011: Elke maandag-, woensdag- & vrijdagochtend: een Knutsel Frutsel activiteit voor de 6 t/m 12 jarigen. Elke dinsdag- & donderdagochtend: een peuter/kleuteractiviteit voor de 3 t/m 6 jarigen. Elke dinsdagavond: het voetbaltoernooi voor de 8 t/m 14 jarigen. Elke woensdagavond: het slaapmutsje voor de 3 t/m 6 jarigen. 7 Open Markten op donderdag avond. Open Markten 2011 De data van de Open Markten 2011 zijn: donderdag 21 & 28 juli, 4, 11, 18 & 25 augustus en 1 september. In de volgende Dorpsbode staat meer informatie over de Open Markten. We hopen dat het een mooie zomer wordt en dat de kinderen veel plezier zullen beleven met de activiteiten. Abonnementen Ook dit jaar kunnen de eilander kinderen weer een abonnement kopen voor de activiteiten. Het abonnement kost € 30,00 en is de gehele periode geldig. Hebt u meerdere kinderen dan kost het tweede (of derde) abonnement € 15,00. Het abonnement is te koop op het kantoor van de SWS in het Medisch Zorgcentrum. Oude lakens, overhemden & vitrages gezocht Voor het recreatiewerk zoeken wij oude lakens, overhemden en vitrages voor verschillende activiteiten. Hebt u oude lakens, oude overhemden en/of oude vitra▲

38


ges en doet u er niets meer mee? Dan kunt u ze inleveren op het kantoor van de SWS in het Medisch Zorgcentrum. Jeugd & Jongerenwerk Vanaf zaterdag 2 juli t/m zaterdag 3 september vallen de Kinder- en Jongerendisco’s onder het Recreatiewerk Schiermonnikoog. Verder zijn er in juli en augustus geen Jongerencafé’s op de woensdagavond. De tijden van de Jongerencafé’s op vrijdag zijn in juli en augustus: 20:00 - 23:00 uur. Vanaf september gaat het Jeugd & Jongerenwerk er anders uitzien. Informatie daarover zal te vinden zijn in de Dorpsbode en de Cursus & Activiteiten krant van de St. Welzijn. Website Al onze activiteiten staan per werkveld vermeld op onze website: www.kittiwake.nl De site wordt regelmatig vernieuwd. Eventuele wijzigingen in activiteiten kunt u hier vinden. ■

Verdwenen en toch weer teruggekregen. Tom Poes in actie? Begin dit jaar heb ik mijn fiets op slot achtergelaten, tegen de grote boom bij de bushalte voor het huis van de erven Holwerda aan de Middenstreek! Toen ik na een paar dagen de fiets ging ophalen met het sleuteltje in mijn jaszak, was de fiets helaas verdwenen. Overal gezocht en niet gevonden. Uiteindelijk een nieuwe fiets gekocht! En nu nota bene na meer dan vijf maand, een tip van een eilander, dat er een zwarte omafiets met blokje hout achterop en nog steeds op slot tegen een heg aan de zuidwestzijde van de Langestreek gezien is. Erop af en ja hoor! ‘Terug van weggeweest’! Moet ik Tom Poes bedanken? In ieder geval ben ik blij dat die oude fiets weer terecht is! Hartelijke dank voor het terugbrengen! Met groet, Marja Dijkema, Martjeland 12 De Dorpsbode van 1 juli 2011

■ 39

Zesde beachsoccertoernooi Jeroen Frijters Zaterdag en zondag 2 en 3 juli wordt er op Schiermonnikoog wederom het beachsoccer toernooi georganiseerd. Beachsoccer is ontstaan op de stranden van Brazilië. De jeugd maakte zich op het strand op acrobatische wijze de voetbal-technieken eigen. Omdat zo’n veld allesbehalve makkelijk bespeelbaar is, wordt de bal hoog gehouden en vallen er spectaculaire kicks en omhalen te zien. Beachsoccer is een snel voetbalspel, waarbij hoogstandjes en technische trucjes aan de orde van de dag zijn. De sport is spectaculair en dynamisch. Het zand voegt een andere dimensie toe aan de sport: lenigheid, teamwork en individuele vaardigheden worden getest. De bal is het grootste gedeelte van de tijd in de lucht, wat weer zorgt voor spectaculaire omhalen en mooie zweefduiken van de keepers. En welk zand leent zich er beter voor zo’n spectaculaire teamsport dan het strand van Schiermonnikoog. De voorrondes beginnen op de zaterdag vanaf 10.45 uur tot 17.45 uur op het strand bij paal 7 (strand overgang bij de Marlijn). Op zondag zijn de laatste voorrondes tussen 10.45 uur en 13.00 uur. Hierna beginnen de finales. Deze zullen rond 15.00 uur afgerond zijn. Dit jaar zijn er 22 deelnemers; verdeeld over twee herenpoule’s van acht en zeven verenigingen en een poule met zeven damesverenigingen. ■

Op ‘e Schel Wie heeft er ledikantje voor een leuk prijsje te koop? Albert Kwint (06) 45 44 86 43 ■

40


V.V. De Monnik A.Stielstra Voetbal zaterdag 11 juni 2011 De Monnik tweede op het Kallemooitoernooi 2011 Zowel het waddentoernooi als het Reinder Sytsma toernooi werden gewonnen, maar het lukte De Monnik niet daar een derde aan toe voegen. De Monnik beet het spits af in de wedstrijd tegen Gorecht uit Haren. De Monnik had geen enkele moeite met de tegenstander. Zo hoefde keeper Geert de Jong maar twee ballen op te rapen in de gehele wedstrijd van 35 minuten. August Faber opende met een afstandschot de score. In het tweede gedeelte kwamen daar nog treffers bij van Chiem de Ruiter en Tjeerd Boersma. (Het zou niet verkeerd wezen als deze zou terug keren bij De Monnik) De tweede wedstrijd ging tussen Hunsingo uit Winsum en ACV uit Assen. Deze laatste was vorig jaar de winnaar en liet zien dat ook dit jaar weer te willen worden, door met liefst 8-1 te winnen. Daardoor ging de kleine finale tussen Gorecht en Hunsingo. Dat was geen goede, maar wel een vermakelijke wedstrijd . Het werd uiteindelijk 5-3 voor Hunsingo. Een van de goals werd gemaakt door onze uitgeleende speler Erik Borkhuis. Praktisch het gehele toernooi regende het en regen, ja dat was al weer een poosje geleden. Tijdens de grote finale werd het droger. Ook dat werd een spannende wedstrijd. Het betere ACV nam een 1-0 voorsprong die in het tweede gedeelte teniet werd gedaan door Martijn Perdok. Vlak voor tijd kwam ACV weer op voorsprong door een frommelgoal van de bij ons bekende Egge Knol.1-2. Toch was De Monnik in de slotminuut nog dicht bij de gelijkmaker, maar tot twee keer toe werd de bal van de lijn gehaald. Dus werd ACV weer de winnaar. De prijsuitreiking vond plaats op het terras door voorzitter Jan Berend Bazuin. Hij nodigde de teams weer uit voor het volgende jaar en dat werd dankbaar aanvaard. Hiermee kwam een einde aan het 32e seizoen in de competitieverband. Ook het 33e jaar gaan we de competitie weer in. Dit met een seniorenteam, een C-juniorenteam, een D-pupillen zevental en met F-pupillen als jongste groep.

▲

De gemeenteraad heeft zich op 15 juni uitgesproken voor de drie-uurregeling. Als deze ingaat dan is dat vermoedelijk op 1 december 2011 en zijn er tot die De Dorpsbode van 1 juli 2011

41

tijd geen problemen. Wat er daarna gebeurt, is op dit moment nog niet duidelijk. Uiteraard wordt gehoopt op een goede oplossing. Indeling De Monnik ASC 1 De Lauwers 1 De Monnik 1 FC Grootegast 1 Harkema Opeinde 1 Jistrum 1 ODV 1 SC Kootstertille 1 SC Twijzel 1 TFS 1 VCR 1 VVSV,09 1 Waskemeer 1

seizoen 2011-2012 5e klasse C Augustinusga Munnekezijl

Wijnjewoude

Drachtster-Compagnie Rinsumageest Ulrum

Wijzingen ten opzichte van vorig seizoen zijn: Nieuw: ASC, Harkema-Opeinde, Jistrum, Sc.Kootstertille, VCR en VVSV,09 Verdwenen: Blue-Boys, Drogeham, Boornbergum’80, Boerakker, Verder is de klasse uitgebreid van elf naar dertien ploegen. Dus vier wedstrijden meer. Nieuws De Monnik mocht een aantal nieuwe sponsoren welkom heten. ❈ Klaas en Paul Amsterdam Fashion Square Posthop ❈ Orangegas, Happy Planet ❈ De firma Oliehoorn ❈ Marcel Bakker en Jannes Koning ❈ Jurjen van der Meer, architect en Hans Eimers, schilder De firma Oranjewoud is donderdag 23 juni begonnen met het jaarlijkse onderhoud aan het hoofdveld. In april is al het nodige onderhoud gepleegd aan het oefenveld. Helaas heeft dat nog niet het gewenste resultaat opgeleverd. Programma 2 juli De Oudpapierploeg gaat deze dag naar de wal, voor een heel gezellig uitstapje. 9 juli Vrijwilligersdag. Deze wordt gehouden op ons eigen terras van De Leeuwekuil. De aanvang van dit gebeuren is om 16.00 uur. ■ 42


lytjepole.nl alle activiteiten van Schiermonnikoog verzameld Wanneer is de volgende raadsvergadering? Op welke avond kunnen we die lezing het beste plannen? Welke activiteiten worden er voor de jeugd georganiseerd?

De digitale activiteitenagenda geeft antwoord op al deze vragen en is op twee manieren te gebruiken: als agenda: wat is er allemaal te doen; als planner: wat is de beste dag voor onze activiteit.

U vindt de agenda op www.lytjepole.nl of via www.schiermonnikoog.nl aanmelden activiteiten: [email protected]


43

Afz.:

DE DORPSBODE Vereniging Dorpsbelang Schiermonnikoog Gratia Susannastraat 2 9166 PK Schiermonnikoog

Grafisch

Kollum

De Dorpsbode. Luitjen Elles in het Bezoekerscentrum

Recommend Documents