designers Productie Cécile Dornseiffen
De Millennium generatie
De cult voorbij De jaren ’90 van de vorige eeuw gaan de geschiedenisboekjes in als dé succesjaren van het design. De periode waarin de creatieve industrie booming was en ontwerpers als Patricia Urquiola en onze eigen Marcel Wanders uitgroeiden tot wereldsterren. Maar welke ontwerpbureaus werden pas ná de millenniumwisseling opgericht en maakten in korte tijd een vliegende start? Wij zetten de belangrijkste studio’s op een rijtje. Acht namen om scherp in de gaten te houden. De jaren ’90 waren inspirerend, maar ook roerig. Niet alleen steeg het aantal ontwerpers explosief, ook het begrip ‘design’ spatte uiteen. De strakke Italiaanse vormgeving van goeroes als Mario Bellini of Antonio Citterio werd rap ingehaald door de meer luchtige ontwerpen van publiekslievelingen als Philippe Starck en Karim Rashid. Veelal uitgevoerd in kunststof, optimistisch ingekleurd, soms frivool, industrieel design voor de massa. Dutch Design ging ondertussen haar eigen weg. Eerst met provocatieve materiaalexperimenten, later met het omarmen van ons cultureel erfgoed. Hele archieven werden omgespit om inspiratie te vinden voor modernistische archetypes. Objecten met een knipoog naar het verleden die, veelal als kunstzinnige limited editions, gretig aftrek vonden bij de designgaleries.
Innovaties Inmiddels zijn we bijna twee decennia verder en waait er een heel andere wind. De opkomst van ontwerpers als Konstantin Grcic en de gebroeders Bouroullec medio/eind jaren ’90, vormde de opmaat naar een trendbreuk. Hun grafische stijl en tot de essentie gereduceerde belijningen inspireerden een jonge, aanstormende groep ontwerpers. De ‘Millennium generatie’, die hun natuurlijke drang tot intuïtieve creatie wist te beteugelen en voor wie gedegen vooronderzoek juist de basis van alles is. Zij vonden en vinden hun inspiratie vooral in technische innovaties: nieuwe materialen, slimmere productietechnieken en de schier eindeloze mogelijkheden van de computertechnologie.
De ontwerper is een researcher, een ingenieur geworden. Vrije vormgeving in conceptuele zin is geleidelijk weer opgeschoven richting industriële vormgeving, waarbij coproductie centraal staat. Samen met collega ontwerpers, met toeleveranciers, met andere disciplines.
Impuls Dat praktische zijstapje heeft ook nieuwe esthetische wegen geopend. In het ingehouden silhouet zien we de rust en helderheid terug van het Nordic design uit de jaren ’40 en ’50. Maar ook de puurheid van Japan dat vanouds culturele banden heeft met de Scandinavische landen. Waar de kunst van beheersing en eenvoud het begrip ‘minimalisme’ vele malen kan overstijgen. Design op het scherpst van de snede, nauwgezet tot op de millimeter en sereen qua uitstraling. Niet voor niets zitten in deze selectie twee Japanse designers en enkele bureaus die gegrepen zijn door het perfectionisme uit het Land van de Rijzende Zon. Deze meer formele kwaliteiten op inhoud, gecombineerd met een opgefrist palet van expressieve kleuren, hebben het ontwerp een nieuwe en succesvolle impuls gegeven. Design anno 2013: betrokken en doordacht, verfijnd van snit – de cult voorbij. Onze selectie: Tokujin Yoshioka, Patrick Norguet, Scholten & Baijings, Oki Sato (nendo), Bertjan Pot, Front, Luca Nichetto, Benjamin Hubert.
VILL A D'ARTE 83
designers
Tokujin Yoshioka Wie: Tokujin Yoshioka (*1967), Japan Bureau: Tokujin Yoshioka Design Inc., 2000, Tokio Opleiding: Kuwasawa Design Institute, Tokio
Productie: Zo’n 25 productlijnen voor acht merken waaronder Cassina, Desalto, Driade, Glas Italia, Kartell, Lema, Moroso, Vitra. Profiel: De oprichting van zijn eigen studio heeft een lange aanloop gekend. Na zijn studie startte hij in 1987 als trainee bij Shiro Kuramata en stapte een jaar later over naar modelabel Issey Miyake waar hij etalages en installaties ontwierp. Met zijn eerste meubel, de Honey-Pop paper chair in honingraatstructuur, kwam hij in 2001 in het vizier van de
Japans gezegde: ‘Omdat er schaduw is, is er licht’
VILL A D'ARTE 84
Italiaanse avant-garde merken. Zijn handschrift is van een poëtische, ongrijpbare schoonheid. Inspiratie vindt hij in natuurfenomenen: licht, wind, golven, kristallen, bladpatronen, nevels. Vanuit langlopende researchprojecten, zoals zijn ‘Crystallized Project’ dat hij opstartte in 2007, probeert hij die zintuiglijke impressies via experimentele technologie te vertalen naar gebruiksobjecten. Veel van zijn ontwerpen zijn transparant of metallic. Zijn kristalheldere stijl overstijgt geregeld het reguliere productdesign. Zo wordt ‘Water block’, een project met optisch glas, nu permanent geëxposeerd in het Parijse Musée d’Orsay. Ook lifestyle merken weten hem te vinden. Voor Issey Miyake en Cartier ontwierp hij horloges, voor Hermès en Swarovski flagship stores, voor automerken als BMW en Toyota presentatieconcepten. Het Amerikaanse Fast Company magazine rekende hem in 2010 tot ‘s werelds ‘100 Most Creative People in Business’.
Prijzen o.a.: A&W Award - The Coming Designer for the Future 2001 / Design Miami - Designer of the Year 2007 / Wallpaper Design Awards 2008 - Best furniture designer / Elle Deco International Design Awards (EDIDA) - Designer of the Year 2009 / A&W Architektur & Wohnen - Designer of the Year 2011 / Maison&Objet - Creator of the Year 2012. Museumcollecties o.a.: MoMA, New York / Centre Pompidou, Parijs / Victoria and Albert Museum, Londen / Cooper-Hewitt National Design Museum, New York / Vitra Design Museum, Weil am Rhein. Vaak opgenomen: de Tokyo-Pop dormeuse (Driade, 2002). Onze favoriet: MOON voor Moroso, 2011, stoel in metallic tinten.
designers
Patrick Norguet Wie: Patrick Norguet, (*1969), Frankrijk Bureau: Studio Norguet, 2000 Opleiding: ESDI, Parijs
Productie: 87 ontwerpen voor zo’n 35 merken waaronder Alias, Artifort, Crassevig, Cappellini, Kristalia, Lapalma, Tacchini; sanitair voor Ceramica Flaminia; karpetten voor designercarpets. Profiel: Patrick Norguet maakte na zijn studie industriële vormgeving in 1996 een ietwat ongebruikelijke start. Hij werd door LVMH Group gevraagd om de visuele communicatie op zich te nemen van modemerken als Dior, Guerlain en Lanvin. In 1999 was het Giulio Cappellini die hem een podium bood voor zijn Rainbow Chair, een instant designklassieker. Desondanks kwam zijn meubelproductie pas rond 2003 echt op gang. Niet in een theatrale stijl – wat je gezien zijn start zou verwachten – maar juist in een strak handschrift, wars van loze decoraties. Zijn drang naar perfectie en precisie wordt altijd
geïnitieerd door zijn passie voor materiaalinnovaties, productieprocessen en assemblage. Met zijn kleurgevoel, formele discretie en grote aandacht voor gebruikscomfort, staat zijn werk in directe verwantschap met de iconen uit het Scandinavische design. Dat levert kwaliteitsproducten op die zowel commercieel als tijdloos zijn. Datzelfde beeld weet hij te handhaven in het meer architectonische werk. Bijvoorbeeld bij de restyling van de Franse McDonald’s restaurants in 2011. Gerieflijk uitgevoerd in zachte, vloeiende vormen, gebruikersvriendelijk en ook hier weer bekroond met dat extra snufje Franse elegantie.
Recent ontwerp: Kobi serie voor Alias, 2012/2013.
Prijzen o.a.: Maison&Objet - Designer of the Year 2005 NOW / Elle Decoration International Design Award (EDIDA) / Wallpaper Design Awards - Designer of the year 2009 / Wallpaper Design Award 2011. Museumcollecties o.a.: MoMA, New York / Art Museum of Philadelphia. Beiden de Rainbow chair (Cappellini, 2000). Onze favoriet: Boson voor Artifort, 2005.
Oki Sato Wie: Oki Sato (*1977), Japan Opleiding: Waseda University - M.A. Architecture, Tokio Bureau: nendo Tokio, 2002 / nendo Milaan, 2005 / nendo Singapore, 2012 Productie: 140 productontwerpen voor zo’n 40 interieurmerken waaronder Arketipo, Cappellini, Glas Italia, Kartell, Lema, K%, Moroso, Quodes, Swedese; tegels en badmeubelen voor Bisazza en Boffi. Profiel: In de wandelgangen wordt nendo nu al ‘de nieuwe Philippe Starck’ genoemd, gezien de enorme productie van dit achttien man tellende bureau. Behalve productontwerp levert het team ook prachtige ontwerpen op het vlak van grafische vormgeving, projectinrichting, tentoonstellingsconcepten en architectuur. Al nendo’s ideeën stralen een ingetogen minimalisme uit en zijn in die zin typisch Japans: ijl qua silhouet, bijna sereen in hun verstilling. Alledaagse producten worden zó vertaald dat het eindproduct op het eerste oog simpel lijkt, maar daaronder toch – puur gevoelsmatig – een diepere
inhoud schuilgaat die een extra verrijking aan het leven geeft. Prijzen o.a.: Good Design Award, Japan / I.D. Annual Design Review Best Product, USA / Furniture Design Award Grand Prize, Singapore / Wallpaper - Best Domestic Design / Compasso d’Oro Honorable Mention / Elle Deco International Design Awards (EDIDA) - Bath and Material. Museumcollecties o.a.: MoMA, New York / Musée des Arts Decoratifs, Parijs / Cooper-Hewitt National Design Museum, New York / Montreal Museum of Fine Arts / Victoria and Albert Museum, Londen / Centre Pompidou, Parijs / Triennale Design Museum, Milaan. Onze favoriet: Cloud table voor Moroso, (2012), geïnspireerd op wolkenschaduwen.
VILL A D'ARTE 85
designers
‘Het gaat erom dat je komt tot een product dat een bijdrage levert’
Stefan Scholten en Carole Baijings
Productie: Zo’n 25 uitgebreide collecties voor een tiental merken. Naast hun eigen label onder andere Established & Sons, Karimoku New Standard, Gelderland, Pastoe, Schönbuch, Thomas Eyck, Van Esch; tafelgoed voor 1616 / Arita Japan, Royal Leerdam Crystal, Royal VBK, Stelton; huishoudtextiel voor HAY; sanitairaccessoires voor Pressalit; speciale edities voor Zuiderzee Museum en MINI. Profiel: Wellicht, letterlijk, het meest kleurrijke ontwerpduo dat er op dit moment te vinden is. Stefan bracht vanuit zijn start binnen Copray & Scholten
VILL A D'ARTE 86
technische kennis mee, Carole een intuïtief gevoel voor textiel en kleuronderzoek. Colour Plaids (2005) was de eerste productserie waar hun gedurfde gebruik van intense fluortinten in verweven was. In kernwoorden luidt hun signatuur: expressieve kleuren, rijke detaillering, gelaagdheid en transparantie, gecombineerd met (hand)getekende afbeeldingen en de assemblage van verschillende materialen. Voor een deel zoeken ze hun inspiratie in het ambacht en vonden dat onder andere bij traditionele Japanse producenten als Karimoku New Standard en porseleinproducent 1616 / Arita. Het idioom dat daaruit voorvloeit is uniek en bijna on-Nederlands te noemen. Ook hun meest recente project, Tea with Georg voor Georg Jensen, volgt het concept van ‘East meets West’ – in dit geval Japan en Denemarken. Vanuit het autonome en toegepaste werk zijn ze inmiddels ook met de grootschalige industrie gezamenlijk op zoek naar kansen. Bijvoorbeeld op textielgebied. De karpetten, plaids, dekbedovertrekken en keukendoeken met hun gewaagde kleurmixen in grafische vlakverdelingen zijn aangeslagen bij een breed publiek.
Basic kasten weten ze met betoverende overloopkleuren een meerwaarde te geven. En zelfs automerken laten zich graag een ‘colour boost’ aanmeten, zoals te zien in het Colour One project voor MINI Cooper/BMW. Prijzen o.a.: 3x Dutch Design Award / Elle Decoration International Design Award (EDIDA) - Young Designer Talent 2011 / 2x Wallpaper Design Award / Design Museum London - Design of the Year 2013 (Colour Porcelain). Museumcollecties o.a.: Centraal Museum Utrecht, Stedelijk Museum Amsterdam, TextielMuseum Tilburg. Onze favoriet: Shift voor Pastoe, 2012. Sideboard met verwisselbare semi-transparante deuren in verlooptinten.
Foto portret: © Freudenthal/Verhagen
Wie: Stefan Scholten (*1972) en Carole Baijings (*1973), Nederland Bureau: Scholten & Baijings, Studio for Design, 2000, Amsterdam Opleiding: Scholten: Design Academy Eindhoven / Baijings: autodidact
designers
Bertjan Pot Wie: Bertjan Pot (*1975), Nederland Bureau: Studio Bertjan Pot, 2003, Schiedam Opleiding: Design Academy Eindhoven - Man and Identity, 1998. Productie: Zo’n 45 ontwerpen voor circa vijftien merken waaronder Alturo Alvare, Arco, Established & Sons, Feld, Functionals, Gelderland, Goods, Lensvelt, Montis, Moooi, Moustache, Richard Lampert, Skitsch. Profiel: Zijn meest bekende ontwerp is ongetwijfeld de Random Light. Met dit materiaalexperiment uit 1999, in 2002 opgenomen door Moooi, was direct de toon gezet. Na een korte periode als duo (Monkey Boys), richtte hij in 2003 zijn eigen studio op. Eén jaar later lanceert hij samen met Marcel Wanders/Moooi de Carbon Chair. Zijn fascinatie ligt bij technieken, structuren, texturen, patronen en kleuren. Research naar materialen vormt de start van vrijwel elk product, bij voorkeur zonder computer. Veel van de ontwerpen zijn te beschouwen als een
soort ‘textiele’ huiden die tegelijkertijd de dragende structuur vormen. Met zijn talent voor techniek én zijn fantasie, die hij de vrije loop laat in meer kunstzinnige projecten, verlegt hij stukje bij beetje de grenzen van de industriële productie. Zonder extreem te worden, getuige zijn werk voor Arco. Een kwaliteit die door steeds meer bedrijven wordt erkend, ook internationaal. Eén van de laatste succesvolle producten is de kroonluchter Heracleum voor Moooi, gebaseerd op het bloemscherm van de berenklauw. Prijzen o.a.: Materiaalfondsprijs 2003 (Random Chair) / Elle Deco Award 2005 (Carbon chair) / SANOMA Woon Award 2007 / Dutch Design Prize 2007 (Slim Table) / Dutch Design Award 2012 / Woonbeurs Pin 2012. Museumcollecties, o.a.: Victoria and Albert Museum, Londen / Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam / Stedelijk Museum Amsterdam / MoMA, New York / TextielMuseum Tilburg. Onze favoriet: Random Chair voor Goods (2003), in epoxy gedoopte carbon fiber.
Sofia Lagerkvist, Anna Lindgren en Charlotte von der Lancken Wie: Sofia Lagerkvist / Anna Lindgren / Charlotte von der Lancken, Zweden Opleiding: Stockholmer Konstfack, Stockholm Bureau: Front, 2003
Productie: 50 Collecties voor een tiental merken waaronder IKEA PS, Kartell, Moooi, Moroso, Porro, Skitsch, Stelton, Zero. Profiel: Met de serie Animal Thing voor Moooi gaf de groep in 2006 in één klap hun visitekaartje af. Vooral de Horse lamp – een levensgroot paard met een lampenkap op het hoofd – zou een even beroemd als bekritiseerd object worden. Met hun deelname aan de Salone Satellite tijdens de Meubelbeurs Milaan 2004 had Front zich al internationaal als ‘jong talent’ gepresenteerd. In eerste instantie als viertal, later als trio nadat Katja Sävström eind 2009 de groep verlaten had.
Groepsdynamiek vormt de basis van hun werk: gezamenlijke discussies, research en experimenten. Alle drie werken ze mee aan alle projecten: vanaf de eerste ideeën tot het eindresultaat. Hun objecten vertellen vaak een verhaal: over het designproces, de materialen en de al dan niet gevolgde ontwerpconventies. Bepaalde thema’s komen telkens terug, zoals dieren en hun fascinatie voor computertechnologie. De door middel van Motion Caption ‘in de lucht getekende’ meubelserie Sketch (2006) en de Blow Away vaas, bevroren in de virtuele beweging, zijn daar fraaie voorbeelden van. Prijzen o.a.: Design Miami Basel - Designer of the Future / A&W Award - Designer of the Year 2010 / Elle Deco International Design Award (EDIDA) / Interior Innovation Award 2013. Museumcollecties o.a.: Victoria and Albert Museum, London (Blow Away vase).
Onze favoriet: Blow Away voor Moooi, 2009. Een Delfts Blauwe vaas werd gedigitaliseerd en onderworpen aan een gesimuleerde storm.
VILL A D'ARTE 87
designers
Luca Nichetto Wie: Luca Nichetto (*1976), Italië Bureau: Nichetto&Partners, Venetië, 2006 / Luca Nichetto Design Studio, Stockholm, 2011 Opleiding: Art Institute + IUAV - Industrial Design, Venetië Productie: Zo’n 100 productontwerpen voor een veertigtal opdrachtgevers waaronder Casamania, Cassina, De Padova, Established & Sons, Foscarini, Kristalia, Moroso, Offecct, Skitsch, Tacchini, Venini. Profiel: Nichetto begon zijn carrière in 1999 met een aantal projecten in Muranoglas voor de Venetiaanse glasstudio Salviati. Datzelfde jaar nog stapte hij over naar verlichtingsfabrikant Foscarini. Daar werkte hij als designer en consultant op het gebied van materiaalonderzoek en productontwikkeling. Pas in 2006 waagde hij de stap om zijn eigen bureau op te richten. Naast glasobjecten en verlichting ontwerpt hij nu ook meubels en textiel. In het ontwerpproces worden expliciet ook ecologische aspecten
meegewogen, zoals een zuinig en verantwoord gebruik van grondstoffen. Tijdens de laatste Salone del Mobile (Milaan, 2013) was de tentoonstelling NICHETTO=NENDO te zien. Daar werden zeven nieuwe modellen gepresenteerd, ontworpen samen met zijn vakbroeder Oki Sato (nendo). De coproductie werd uitgevoerd volgens het creatieve proces van de Japanse tanka-gedichtjes waarbij meerdere mensen elkaar telkens aanvullen. Prijzen o.a.: Abitare il mare 2007 / Grandesign Award 2008 / Elle Decoration International Design Awards (EDIDA) - Young Designer Talent 2009 / Best of 2011 Selected by MD / Elle Décor Italy - Designer of the Year 2013 / Interior Innovation Award 2013. Onze favoriet: Vloerlamp Stewie voor Foscarini, 2012. De textiele diffuser is geïnspireerd op de Japanse (rijst)papieren lampen.
Benjamin Hubert
Productie: 30 Ontwerpen voor zeventien merken waaronder Authentics, Cappellini, Casamania, Classicon, De La Espada, De Vorm, Kundalini, Ligne Roset, Magis, Moroso, Poltrona Frau, Zero. Profiel: Ondanks zijn jonge leeftijd is Benjamin Hubert al een gevestigde naam in de designwereld. Na zijn studie deed hij eerst enkele jaren ervaring op bij grote ontwerpbureaus met klanten als Nike, Samsung, LG, Coca Cola en Eurostar. In 2009 opende hij zijn eigen designstudio – en toen ging het hard. Hij is een rasechte industrial designer voor wie alles begint met de mogelijkheden van materialen en technieken. Of het nu gaat om spuitgieten, textiele productiemethoden, gelamineerd hout of keramische materialen zoals zijn lampenserie in lichtgewicht beton (‘heavy
VILL A D'ARTE 88
lights’) bewijst. Hij acht zichzelf niet gebonden aan modetrends en gaat in eerste instantie uit van zaken als gebruiksvriendelijkheid, ergonomie en interactie. Visuele reductie is onderdeel van het proces, wat rustige, veelal vloeiende vormen oplevert. Zo werd er voor de pod-stoel geen traditionele stoffering gebruikt, maar een lichtgewicht vilten shell van gerecyclede PET-flessen. Vanuit dezelfde visie werkt het bureau bij voorkeur samen met locale producenten, bijvoorbeeld de Engelse keramische industrie, of richt zich op milieuvriendelijke materialen zoals kurk. Prijzen o.a. Home and Garden Design Classic - Young Designer of the Year 2007/2008/2009 / Blueprint Magazine 2009 - Best Product / British Design Awards 2010 / Elle Deco International Design Award (EDIDA) - International Young Designer 2010 / FX Breathrough talent of the year 2012 / British design awards - Designer of the Year 2012. Onze favoriet: Pod voor De Vorm, 2011, schaal van PET-vilt. Eén van zijn eerste producten, gescout door een Nederlands bedrijf.
Foto portret: © D. Vintiner
Wie: Benjamin Hubert (*1984), Engeland Bureau: Benjamin Hubert Design Studio, 2009 Opleiding: Loughborough University - Industrial Design and Technology, UK
