DE BOSSCHE BINNENSTAD ALS DECOR VOOR HET ONTWERP VAN JOUW TIJDELIJKE PODIUM

resultaten van de ideeënprijsvraag 2013

DE BOSSCHE BINNENSTAD ALS DECOR VOOR HET ONTWERP VAN JOUW TIJDELIJKE PODIUM

IN H O O PG U D AV S E

VOORWOORD 06 DE PRIJSVRAAG   10 JURYRAPPORT   12 PRIJSWINNAARS   17 OVERIGE INZENDINGEN   22 COLOFON   51

5

VO O RW O O RD

’SH COMPLEET CULTUREEL

’s-Hertogenbosch straalt door de recente opening van het museumkwartier een hernieuwd vertrouwen uit. Ja, dit vertrouwen wordt aangezwengeld door de city-marketing mensen in het stadskantoor, maar is dat erg? Het is niet echt Brabants om zonder schroom van de toren te blazen, evengoed is het wel nodig om gehoord te worden. Heel goed dus dat onze burgemeester Tom Rombouts als amBoschadeur in een NRC bijlage het land vertelt dat je niet in de rij moet gaan staan bij het Rijks, maar beter naar Den Bosch kunt komen. Het is opvallend hoeveel ’s-Hertogenbosch investeert in kunst en cultuur, vertelt onze burgemeester. “Na het Museumkwartier start op korte termijn de bouw van een nieuw theater aan de Parade. Er zijn ook veel festivals en evenementen. Investeren in kunst en cultuur betaalt zich terug op vele fronten. Ik zie het echt als een multiplier. Natuurlijk is het goed voor de economie, maar ook voor de sociale cohesie, leefbaarheid en veiligheid”. Tot enkele jaren terug was architectuur een city-marketing instrument. De snelste manier om je stad op de kaart te zetten was ‘star-architecture’, het bekende ‘Bilbao effect’. Op een ansichtkaart uit ’s-Hertogenbosch staan geen hedendaagse gebouwen. In onze stad met zijn ‘Altstadt’ met cultuurhistorische decor, is weinig draagvlak voor uitgesproken architectuur. Een cultureel hiaat dreigt wanneer het ‘nu’ niet in balans is met ons erfgoed. We moeten de glazen stolp over de binnenstad dus zo nu en dan durven op te tillen om er weer wat lucht in te laten. En dan niet te bescheiden en te angstig. Met lef tillen, radicaal kiezen voor vooruitgang en dan weer snel afdichten. Een nieuw theater, waar dat ook komt, kan een frisse wind zijn voor de stad. De eerste ‘star-architect’ heeft zich al gemeld, Winy Maas wil de mooiste carnavalszaal ter wereld ontwerpen volgens het Brabants Dagblad van 15 juni. Thanks but no thanks, daar zitten we niet op te wachten, uitgesproken architectuur hoeft geen carnavaleske praalzaal of andere thematische uitvergroting te worden. Ontwerpen aan ’s-Hertogenbosch verdient een andere

7

aanpak. En toch zou de concept aanpak van Winy Maas wel eens kunnen werken. De theater discussie is nu al een flinke storm en deze storm zal waarschijnlijk aan kracht winnen de komende tijd. Iedereen praat mee en heeft een mening. Een belangrijk gebouw realiseren gaat in deze tijd dus minder over architectonisch ontwerpen. Met een grappig concept mensen binden, de populariteit bespelen en deze vertalen in stenen of heel veel glas lijkt in deze tijd de meest realistische benadering. Architectuur wordt het theater van de lach met muppets en conceptenmakers die in de spotlight staan. Ik hoop dat de stad hier weerstand aan biedt, een goed ontwerp proces voor deze opgave is beter af met iets meer schaduw en reflectie. Dit jaar onderzoeken we, met ons jaarthema ‘Maak Jouw Stad’, de kracht van ontwikkeling van onderop en de toenemende invloed van burgers op hun leefomgeving. We hopen dat het nieuwe bottom-up van deze tijd een meer geavanceerde betrokkenheid van burgers met zich mee brengt. Echte betrokkenheid bij stedelijke ontwikkeling is meer dan alleen inspraak. Inspraak beperkt zich al snel tot een "oppositie cultuur" waarbij de betrokkenheid van burgers wordt beperkt tot hun vermogen om nee te zeggen. Ook hier kan de ’sH compleet cultureelcampagne een positieve bijdrage leveren. Culture uitingen in de stad laten zien dat de openbare ruimte van ons allen is en dat het in potentie een collectieve ruimte is waar iedereen een positieve bijdrage aan kan leveren. Daarnaast laten kunstzinnige acties zien, dat er met geringe investeringen en binnen een korte tijd een nieuwe situatie kan ontstaan op een plek in de stad. Een micro-Reset die met minimale middelen een maximale impact heeft bij groot publiek. Dit zie je ook bij Theater festival Boulevard en De BoschParade gebeuren. De Tuin | United had ook een bijzonder ruimtelijk experiment kunnen worden. Het komt niet vaak voor dat een stukje stad voor een periode van minimaal 5 jaar ter beschikking komt voor cultureel gebruik. Ik keek daarom met veel belangstelling en hoge verwachtingen uit naar de Tuin | United. Het tijdelijk culturele gebruik had een enorme positieve uitwerking op de stedelijke gebiedsontwikkeling van de Kop van het Zand kunnen hebben. Nu maar hopen dat er toch nog kleine initiatieven gaan plaatsvinden op het de Heus terrein. De prijsvraag opgave van dit jaar was extreem moeilijk. Niet vanwege de strikte voorwaarde, of het ontbreken daarvan, maar vanwege de enorme hoeveelheid goede voorbeelden die al zijn gerealiseerd. Er zijn al heel veel locatie-theater voorstellingen buiten de neutrale ‘black-box’ gemaakt. ‘Site-specific’ wordt er met theatrale middelen een spel gespeeld met onze dagelijkse werkelijkheid en deze kort veranderen in een andere wereld. Theaterspel, locatie en decor gaan hand in hand. Verder is het verdomt lastig om nog werkelijk innovatieve technische bevindingen te doen voor tijdelijke constructies en flexibel demontabele bouwsystemen. Ook hier zijn al heel wat goede voorbeelden gerealiseerd. In het bai en Digitale Werkplaats project rezone werken game-developers en architecten dit jaar intensief samen aan playful interventions. Ik hoop dat we in samenwerking met Theater festival Boulevard een vervolg kunnen geven aan deze prijsvraag waarbij we, zoals bij het rezone project, interdisciplinaire samenwerking tussen theatermakers en architecten tot stand kunnen brengen. Als deze cross-over ontwerp aanpak lukt met ‘light’ locatie theater  tonen we meteen een alternatieve werkwijze voor het grote nieuwe theater, geen exclusief concept van de ster-architect maar een uniek inclusief ontwerp door gedeelde hersenarbeid. Namens de gehele bai organisatie wil ik alle prijsvraag deelnemers en juryleden bedanken voor hun bijdrage. In de mooie tentoonstelling en in dit boekje staan vele goede ideeën die de start zouden kunnen zijn voor verdere uitwerking. Het zou geweldig zijn als we enkele van deze plannen binnenkort terug zien in de stad, al is het maar voor een dag.

Theo Mathijssen — 17 juni 2013

8

9

PR D E IJ SV RA AG

MAAK JOUW THEATER ‘De Bossche binnenstad als decor voor het ontwerp van jouw tijdelijke podium’ aanleiding  2016 Is het Jheronimus Bosch jaar, jb500. Met de internationale manifestatie Jheronimus Bosch 500 herdenken Nederlanders, de stad ’s-Hertogenbosch, inwoners en gasten het vijfhonderdste sterfjaar van één van de grote Nederlandse schildermeesters: Jheronimus Bosch (ca. 1450 – 1516). In 2016 zal er de stad een enorm cultureel programma aanbieden, dat samen met ‘reguliere’ evenementen als theaterfestival Boulevard moet leiden tot een bruisend cultureel jaar. Voor de evenementen van jb500 is er in feite maar één geschikt decor: de binnenstad van ’s-Hertogenbosch en haar directe omgeving. De Bossche binnenstad vormt hiermee in feite het hele jaar lang één groot evenemententerrein. doelstelling  In 2016 worden een groot aantal evenementen georganiseerd, met de binnenstad als decor. De omvang van deze evenementen loopt uiteen van kleine, spontane opvoeringen tot voorstellingen waar wel 500 bezoekers bij aanwezig kunnen zijn. Voor dit grootschalige programma zijn natuurlijk voorzieningen nodig, in de vorm van tijdelijke podia. Gezien de historische uitstraling van de Bossche binnenstad worden bovendien hoge eisen gesteld aan deze temporele ‘pop-up’ podia. Wij willen jullie dan ook vragen om hardop mee te denken over deze opgave! Met alle ingezonden ontwerpen wil het bai, in samenwerking met de gemeente, vorm geven aan een ideeëncatalogus rondom het onderwerp ‘tijdelijke podia’. De ontwerp(st)er van het winnende plan zal bovendien worden uitgenodigd om een presentatie te verzorgen voor de gemeente, voor de stichting jb500 en voor stichting ebch2018. Last but not least: er is natuurlijk altijd een kans dat het winnende ontwerp gerealiseerd wordt! de opgave  ‘Maak jouw theater!’ ‘De Bossche binnenstad als decor voor het ontwerp van jouw tijdelijke podium’. De prijsvraag, uitgeschreven in samenwerking met de gemeente ’s-Hertogenbosch, vraagt je om een ontwerp te maken voor een tijdelijk podium, met de Bossche binnenstad als decor. We zien dit als een unieke mogelijkheid om uitgebreid te onderzoeken welke kansen de binnenstad biedt als decor voor evenementen, en ook in een mogelijk vervolgtraject na te denken over dit soort flexibele podia op andere locaties in de stad. Met jaarthema van het BAI, "maak jouw stad", willen we het publiek bewust maken van de werking van de stad. Het thema van deze ideeënprijsvraag sluit hier naadloos op aan. De inzending moet een passend antwoord worden geven op vragen als: wat is de invloed van een tijdelijk podium op een bepaalde plek in de stad? Kan deze worden gebruikt als katalysator voor nieuwe ontwikkeling? Wat voor soort ontwikkelingen kunnen dat zijn? We nodigen de deelnemers hiermee uit om ook mee te denken over thema’s als (extreme) tijdelijkheid, flexibiliteit, hergebruik (niet alleen van materialen maar ook van gebouwen) en bewust energiegebruik. 11

RT

JU R RA Y PP O

HET PROCES

Op basis van de prijsvraag Maak jouw theater hebben 52 deelnemers op vrijdag 7 juni 2013 hun inzending ingeleverd. Alle ontwerpen zijn met toelichting geplaatst in een prachtige tentoonstelling (ontwerp Karin van Pinxteren) in het stadskantoor van ’s-Hertogenbosch. Frank Frank FrankHavermans Havermans Havermans beeldend beeldend beeldendkunstenaar kunstenaar kunstenaar Studio Studio StudioFrank Frank FrankHavermans Havermans Havermans Heeswijk Heeswijk Heeswijk www.frankhavermans.nl www.frankhavermans.nl www.frankhavermans.nl

Geert Geert GeertOverdam Overdam Overdam directeur directeur directeur Theaterfestival Theaterfestival TheaterfestivalBoulevard Boulevard Boulevard ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch www.festivalboulevard.nl www.festivalboulevard.nl www.festivalboulevard.nl

Harry Harry HarryVermeulen Vermeulen Vermeulen directeur directeur directeur Theater Theater Theateraan aan aande de deParade Parade Parade ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch www.theateraandeparade.nl www.theateraandeparade.nl www.theateraandeparade.nl

Ronald Ronald RonaldRietveld Rietveld Rietveld landschapsarchitect landschapsarchitect landschapsarchitect Rietveld Rietveld RietveldLandscape Landscape Landscape Amsterdam Amsterdam Amsterdam www.rietveldlandscape.nl www.rietveldlandscape.nl www.rietveldlandscape.nl

Willem Willem Willemvan van vander der derVelden Velden Velden stedebouwkundige stedebouwkundige stedebouwkundige Gemeente Gemeente Gemeente‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch ‘s-Hertogenbosch www.s-hertogenbosch.nl www.s-hertogenbosch.nl www.s-hertogenbosch.nl

Op dinsdag 11 juni vond de jurering plaats door de 5 juryleden: Frank Havermans, Geert Overdam, Harry Vermeulen, Ronald Rietveld en Willem van der Velden. Voorafgaand aan de jurering hadden alle juryleden de toelichting van de ontwerpen met een representatieve afbeelding ontvangen om deze te kunnen studeren. De jurering begint met een levendige discussie over de in de prijsvraagvoorwaarden opgestelde criteria: de kracht van het concept/idee, de uiterlijke verschijningsvorm, de gekozen locatie(s) en de inpassing in de context, de flexibiliteit, het openbare karakter, de haalbaarheid en de duurzaamheid. De theatermensen Geert Overdam en Harry Vermeulen geven hierin nadrukkelijk aan dat het ontwerp bruikbaar moet zijn voor theatermakers, choreografen en musici. Hoe staat of zit het publiek? En is het ontwerp veilig en weerbestendig? De eindconclusie van deze voor-bespreking luidt: Haal het ontwerp met de meeste potentie eruit! De jury neemt in een eerste ronde ruim de tijd om alle inzendingen te bestuderen. Soms geeft de maquette een heel andere zicht op het ontwerp. Soms spreken de afbeeldingen meer. Als Ronald Rietveld start met een trendlijst van deze prijsvraag, vullen de overige leden aan: containers,

13

leegstand, steigers en blobs. Meteen in de eerste ronde worden voorkeuren voor sommige ontwerpen duidelijk. Veertien plannen gaan mee naar een tweede ronde. Wanneer ieder jurylid zijn drie favorieten kiest, ontstaat er een top vijf. Tot ieders verrassing is er direct een unanieme nummer één. De aansluitende discussie over de andere favorieten wordt beheerst door de vragen: Wat is het sterkste architectonische ontwerp? Welk ontwerp biedt het mooiste samenspel van podium, publiek en omgeving? Nadat al de overgebleven 51 ontwerpen opnieuw zijn bekeken, valt de keuze voor de tweede prijs. Vervolgens gaan alle juryleden op zoek naar de parels die een aanmoediging verdienen. Na lang overleg concludeert de jury dat geen enkel ontwerp aan criteria voldoet die een eervolle vermelding zou rechtvaardigen. Ook de plannen die tot de top 14 en later top 5 behoorden vindt de jury conceptueel niet gedurfd genoeg. Het BAI heeft haar best gedaan de jury te verlokken om toch 2 eervolle vermeldingen aan te wijzen. Zij bleven echter bij hun standpunt. Aangezien de jury volledig onafhankelijk is in haar beslissing, zal de organisatie haar oordeel respecteren.

14

W PR I N IJ N S A A R

S

EE R PR S T IJ E S

jury: jury: jury:Het Het HetHoogspannings Hoogspannings Hoogspannings Theater Theater Theateris is isde de deabsolute absolute absolute favoriet favoriet favorietvan van vande de dejury. jury. jury. De De Dejury jury jurybeoordeelt beoordeelt beoordeelthet het het idee idee ideeen en enuitwerking uitwerking uitwerkingals als als een een eenkrachtig krachtig krachtigconcept concept concept dat dat datmensen mensen mensennaar naar naarzich zich zichtoe toe toe trekt. trekt. trekt.Woorden Woorden Woordendie die diehierbij hierbij hierbij vallen vallen vallenzijn: zijn: zijn:provocatie, provocatie, provocatie, mooi mooi mooien en enlef. lef. lef.“Je “Je “Jewordt wordt wordt ernaar ernaar ernaartoegetrokken”. toegetrokken”. toegetrokken”. Daarnaast Daarnaast Daarnaastvindt vindt vindtde de dejury jury jury Hoogspannings Hoogspannings HoogspanningsTheater Theater Theater het het hetmeest meest meestonderscheionderscheionderscheidende dende dendeidee idee ideeen en enontwerp ontwerp ontwerp van van vanalle alle alleinzendingen. inzendingen. inzendingen. Het Het Hetbiedt biedt biedtde de detheatermaker theatermaker theatermaker de de dekans kans kansom om omzich zich zichte te te verhouden verhouden verhoudenmet met metdit dit dit indrukwekkende indrukwekkende indrukwekkendeontwerp. ontwerp. ontwerp. Het Het Hettheatrale theatrale theatraleontwerp ontwerp ontwerp dwingt dwingt dwingtgrote grote groteartistieke artistieke artistieke inhoud inhoud inhoudaf. af. af.Hoogspannings Hoogspannings Hoogspannings Theater Theater Theateris is isrecycling recycling recyclingin in in optima optima optimaforma: forma: forma:niet niet nietalleen alleen alleen afvalmateriaal afvalmateriaal afvalmateriaalwordt wordt wordt hergebruikt, hergebruikt, hergebruikt,ook ook ookenergie energie energie wordt wordt wordtin in indeze deze dezevormgeving vormgeving vormgeving opnieuw opnieuw opnieuwen en enkrachtig krachtig krachtig opgewekt. opgewekt. opgewekt.Het Het Hetontwerp ontwerp ontwerp is is isniet niet nietvolledig volledig vollediguitgewerkt, uitgewerkt, uitgewerkt, maar maar maardit dit ditbiedt biedt biedtdaardoor daardoor daardoor wel wel welalle alle allemogelijkheden mogelijkheden mogelijkheden aan aan aande de detheatermaker. theatermaker. theatermaker. Functioneel Functioneel Functioneelis is ishet het hetdus dus dus nog nog nogniet, niet, niet,maar maar maarhier hier hierkan kan kan aan aan aangewerkt gewerkt gewerktworden! worden! worden! Als Als Alsopbouwende opbouwende opbouwendekritiek kritiek kritiek wil wil wilde de dejury jury juryde de deontwerper(s) ontwerper(s) ontwerper(s) nog nog nogwel wel weltwee twee tweeaandachtsaandachtsaandachtspunten punten puntenmeegeven. meegeven. meegeven.Ten Ten Ten eerste eerste eerstelijkt lijkt lijktde de deuitwerking uitwerking uitwerking van van vanhet het hetidee idee ideete te teverraden verraden verraden dat dat datde de deontwerper ontwerper ontwerperniet niet niet weet weet weethoe hoe hoegoed goed goeddit dit ditidee idee idee is. is. is.Als Als Alsje je jedat dat datdoorhebt doorhebt doorhebtis is is nog nog nogveel veel veelmeer meer meermogelijk. mogelijk. mogelijk. En En Enals als alstweede tweede tweedewil wil wilde de dejury jury jury graag graag graagmeegeven meegeven meegevendat dat dat de de deervaring ervaring ervaringleert, leert, leert, dat dat datalles alles allesverplaatsbaar verplaatsbaar verplaatsbaar is. is. is.Dit Dit Ditdus dus dusook. ook. ook. Het Het Hetis is iseen een eenuitdaging, uitdaging, uitdaging, maar maar maarde de deflexibiliteit flexibiliteit flexibiliteit van van vandit dit ditHoogspannings Hoogspannings Hoogspannings Theater Theater Theateris is ismogelijk. mogelijk. mogelijk. Daarom Daarom Daaromwint wint winthet het het Hoogspannings Hoogspannings HoogspanningsTheater Theater Theater de de deeerste eerste eersteprijs. prijs. prijs.

HOOGSPANNINGS THEATER Jeroen van de Laar Nederland

Voor mijn ontwerp voor een tijdelijk theater ga ik uit van het hergebruik van hoogspanningsmasten, die op dit moment in Nederland worden vervangen. Door het gebruik van dit materiaal en het evt. inhuren van trussen en podiumdelen, kan er een soort van Mecano-constructie worden gerealiseerd, die demontabel is. Dak bespanning trans Lucent geprint, met trollen. Ik heb gekozen voor het Pentagram, deze vorm heeft een diepe intrinsieke betekenis, zij bied een aantal praktische gebruiksmogelijkheden. Er kan en ronde worden gespeeld, van binnen naar buiten of andersom, en front. de voet van de torens bied plaats aan backstage en horecafaciliteiten. In de torens kunnen naar gelang niveaus worden ingebouwd, die geschikt zijn voor techniek, performance en Vipplaatsen. De torens worden op een getrapte verhoging geplaatst zodat er een tribune naar binnen word gecreëerd, en er onder ruimte is voor verankering en leidingen. locaties Parade, Markt, Zuiderpark, GZG, Bosschebroek

19

TW PR EE I J DE S

KLAP  KLAP Roberta Zucchetti, Manuel Heck Germany You’re walking around the city and suddenly you see a red appearance. You’re trying to get a better view. Reaching Zuidwal you notice it’s standing on green fields. Looking at the city. You cross Singelgracht, see people coming by bike and get closer to the box, which let you forget your daily routine. The big box, full of red written “KLAP ” shows no openings, but suddenly two big doors are turning. Standing in front of a bar, you realize it is a theatre. The show begins soon. You take a drink and move inside.

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryis is ishet het hetover over over de de deKlap Klap KlapKlap Klap Klapeens: eens: eens: “Een “Een “Eenmooi mooi mooiding!” ding!” ding!” Dit Dit Ditidee idee ideeblinkt blinkt blinktuit uit uit in in ineenvoud. eenvoud. eenvoud.Het Het Hettheater theater theater maakt maakt maaktop op opeen een eenslimme slimme slimme manier manier maniergebruik gebruik gebruikvan van van de de deomgeving. omgeving. omgeving.“Het “Het “Het openklappen openklappen openklappenzorgt zorgt zorgtvoor voor voor een een eenfantastische fantastische fantastischetheatrale theatrale theatrale en en enarchitectonische architectonische architectonische ervaring”. ervaring”. ervaring”.De De Deomgeving omgeving omgeving krijgt krijgt krijgtdoor door doorhet het hetontwerp ontwerp ontwerp een een eenmooie mooie mooieinkadering. inkadering. inkadering. De De Dejury jury jurykent kent kentde de deKlap Klap Klap Klap Klap Klapdaarom daarom daaromunaniem unaniem unaniem de de detweede tweede tweedeprijs prijs prijstoe. toe. toe. De De Dejury jury juryadviseert adviseert adviseertom om om in in inde de deuitwerking uitwerking uitwerkingniet niet nietde de de neergeklapte neergeklapte neergeklaptevloer, vloer, vloer,maar maar maar de de deomgeving omgeving omgevingals als alspodium podium podium te te tegebruiken. gebruiken. gebruiken.Hierdoor Hierdoor Hierdoor zal zal zaltheater theater theateren en enomgeving omgeving omgeving volledig volledig volledigin in inelkaar elkaar elkaar overgaan overgaan overgaanen en envergroot vergroot vergroot je ejehet het hetspeelveld.. speelveld.. speelveld..

There aren’t windows, neither you recognize a stage. Just a big wooden tribune, where people already sitting, lying or chilling. You’re climbing the platform and getting comfortable. Then the front is moving, folding down, and the city ‘s-Hertogenbosch shows his panorama. Actors coming and you enjoy the show looking at the city, your city.

21

IN O ZE V E N R D IG IN E G EN

metamorfose theater  24 theater event daily  24 ik zie, ik zie wat jij niet ziet  25 bossche bollen  25 temporary timber theatre  26 draag een ‘stukje’ bij  26 circus jeroen bosch (1)    27 theaterparels    27 vesica    28 bijou     28 bossche beelden komen tot leven  29 bosch experience   29 burgers, boeren en buitenlui hoort mij aan   30 bossche box  30 pop-in pop-out    31 20move16    31 nieuw bosch peil – nbp    32 publiek theater den bosch    32 omgeving, acteurs en publiek als decor van een tijdelijk theater    33 houtvis – de voorstelling    33 event apps      34 den bosch opent de luiken    34 instant kosmos    35 circus jeroen bosch’ (2)      35 la nave dei folli “het narrenschip”   36 simpeldome   36 compacte podia    37 t.o.z.h.     37 de theatervloot     38 conthea    38 de mobiele theaterpoort     39 camera obscura    39 blaas jheronimus!   40 de bossche binnenstad verlicht   40 polytheater     41 tndrlstn     41 lucht theater    42 voorjegeveltheater    42 het p.a.t. – public adaptable theatre     43 hb kite / urban mirror    43 bossche box    44 0851j0513    44 parque de triomph    45 theater achter de schermen    45 de tijdelijkheid der dingen   46 het doek     46 stapel op de stad     47 geronimo     47 tdt03;the doll’s theater    48 turning waterways into theaterways  48 23

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryraakt raakt raakt meer meer meergeïnspireerd geïnspireerd geïnspireerd door door doorde de devisualisatie visualisatie visualisatie dan dan dandoor door doorde de de maquette maquette maquettevan van van het het hetMetamorfose Metamorfose Metamorfose Theater. Theater. Theater.Het Het Het is is iseen een eenspannende spannende spannende en en enleuke leuke leukevorm. vorm. vorm. Maar Maar Maarde de dematerialimaterialimaterialisatie satie satieis is iste te tekwetskwetskwetsbaar baar baaren en endaarmee daarmee daarmee ook ook ookonveilig onveilig onveiligvoor voor voor het het hetpubliek. publiek. publiek.

METAMORFOSE THEATER

Pedro José de Castro Pereira, Tânia Alexandra, Esteves Fernandes Cardoso Brazil concept/idea  The Metamorfose Theater consists in two elements: two pallet containers, each with cardboard benches inside. The motto came from the idea of creating a theatre flexible enough to be able to transform itself on grounds of place, interacting with the people and integrated in the city. The city itself remains the main scenery. what is made of?  The containers are made of standard pallets used in abundance in industry and shipping services. The benches are made of a hexagonal mesh composed of recycled cardboard sheets.

jury: jury: jury:De De Dejury jury jury waardeert waardeert waardeerthet het het sympathieke sympathieke sympathiekeidee idee idee van van vanIk Ik Ikzie, zie, zie,ik ik ikzie zie zie wat wat watjij jij jijniet niet nietziet, ziet, ziet, maar maar maarvindt vindt vindthet het heteen een een te te tevoor voor voorde de dehand hand hand liggende liggende liggendeingreep. ingreep. ingreep. De De Demaquette maquette maquette maakt maakt maaktde de dejury jury jury het het hetverschil verschil verschil tussen tussen tussenhet het hetreeds reeds reeds ‘bestaande’ ‘bestaande’ ‘bestaande’ en en enhet het het‘nieuwe’ ‘nieuwe’ ‘nieuwe’ onvoldoende onvoldoende onvoldoende duidelijk. duidelijk. duidelijk.

IK ZIE, IK ZIE WAT JIJ NIET ZIET

jury: jury: jury:Het Het Hetidee idee idee achter achter achterde de deBossche Bossche Bossche Bol Bol Bollijkt lijkt lijktgeslaagd geslaagd geslaagd als als alsartwork, artwork, artwork,maar maar maar niet niet nietals als alstheater. theater. theater.Als Als Als theater theater theaterof of ofpodium podium podium functioneert functioneert functioneertdit dit dit ontwerp ontwerp ontwerpniet. niet. niet. De De Detribunetribunetribuneopstelling opstelling opstellingrichting richting richting podium podium podiumis is istegen tegen tegen de de detheaterwetten theaterwetten theaterwetten in in inen en endaarmee daarmee daarmeeniet niet niet praktisch. praktisch. praktisch.Het Het Hetis is is onduidelijk onduidelijk onduidelijkhoe hoe hoe voorstellingen voorstellingen voorstellingenin in in dit dit dittheater theater theaterkunnen kunnen kunnen worden worden wordenbekeken. bekeken. bekeken.

BOSSCHE BOLLEN

how it works?  The theatre can be transported in a truck and placed in the desired location. Once placed the container, the benches are pulled out, sliding until you get the right shape for the desired event. temporality and reuse  Once completed the events for which the theatre was designed, it can be dismantled and its materials reused or recycled.

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryvindt vindt vindt het het hetontwerp ontwerp ontwerpvan van van Theater Theater TheaterEvent Event EventDaily Daily Daily (TED) (TED) (TED)moeilijk moeilijk moeilijk te te tebegrijpen. begrijpen. begrijpen. De De Deaandacht aandacht aandachtvan van van de de dejury jury jurywerd werd werdmeer meer meer door door doorde de deomgeving omgeving omgeving van van vanhet het hetpodium podium podium getrokken, getrokken, getrokken,dan dan dan door door doorhet het hetpodium podium podium zelf. zelf. zelf.De De Demaquette maquette maquette en en ende de deuitleg uitleg uitleglaten laten laten te te teveel veel veelvragen vragen vragen open open openom om omtot tot toteen een een goed goed goedcommentaar commentaar commentaar te te tekomen. komen. komen.

THEATER EVENT DAILY Vincenzo Daniele Fleri Italy

The magic of the theatre burst on the urban space. The exceptional nature of the event and the essential roots of the daily life, the flexibilitydeclined in all its sequences. The architectural space becomes interactive, thanks to the scenic technologies, using oleo-dynamic cylinder, lights and curtains. The architecture acquires dynamism through both space and time, also taking into great consideration the energy and sustainability issues, in order to succeed the contemporary requests. Recycling and re-adapting waste material (wood and recycled rubber), together with the involvement of the artists (with several canvas dedicated to the writers), are fundamental features to reflect the event temporary nature. For this special experience, the theatre is located in the Parade. A structure that has the capability to transform itself, to then adapt to the event dimension and demerge in five different theatres – only finally expanding homogenously its soul within the city life. TED’s aim is to raise the curtain on the ’s-Hertogenbosch’s heart.

24 24

Thijs van Oostrum, Bram Chermin, Jeffrey Sonnema Studio 1230  Nederland De stad kent vele historische elementen waar we in het dagelijks leven niet bij stil staan. Een voorbeeld hiervan zijn de vele standbeelden die zich vaak op prachtige locaties in de stad bevinden. Als we al weten dat er een standbeeld staat, weten we vaak niet wie er afgebeeld wordt en wat dit met de historie van de stad te maken heeft. Door deze unieke elementen een rol te laten spelen in het podium van een tijdelijk evenement wordt de Bossche historie in de binnenstad onder de aandacht gebracht. De tijdelijke bouwwerken worden uitgevoerd met modulaire, stapelbare blokken met ontelbare mogelijkheden. Tijdens een evenement wordt het standbeeld verhuld. Door het toepassen van translucente blokken is het standbeeld als een schim zichtbaar en maakt het de bezoekers nieuwsgierig. Na afloop van het evenement worden de podia weer afgebroken en doet de nieuwsgierigheid van de mens haar werk. Wat staat daar nu eigenlijk voor standbeeld?

Ralph Janssen Ralph Janssen architecten  Nederland Waaraan denk je bij Den Bosch? Bossche Bollen natuurlijk! Hét handelsmerk van Den Bosch. En ook Jheronimus Bosch schilderde ooit een bol, op de buitenzijde van de “Tuin der Lusten”: de hemelbol met daarbinnen, op een plat vlak de aarde. Die aarde is het Grote Theater. In de bol komen Den Bosch en Jheronimus Bosch samen. De bol is dan ook het thema voor het podium, ofwel de bol is het podium, het theater. De toeschouwers staan of zitten rondom. Komt dat zien! De bollen zijn bedoeld voor pleinen en parken in Den Bosch, zoals de Markt, de Parade, de Casinotuin etc. Al naar gelang de grootte van de plek kunnen de bollen variëren in grootte. Maar het blijven allemaal Bossche Bollen, als herkenning en rode draad in de manifestatie Jheronimus Bosch 500. Hoe de bollen gemaakt worden? Dat blijft nog even het geheim van de kok.

25 25

jury: jury: jury:De De Dejury jury jurygeeft geeft geeft het het hetdesign design designvan van vanhet het het Temporary Temporary TemporaryTimber Timber Timber Theater Theater Theaterveel veel veellof. lof. lof. Het Het Hetlijkt lijkt lijkteen een eenweerweerweerbestendig bestendig bestendigvolwassen volwassen volwassen tussentijds tussentijds tussentijdstheater. theater. theater. De De Deoriginaliteit originaliteit originaliteitvan van van het het hetontwerp ontwerp ontwerpontontontbreekt breekt breektechter. echter. echter.De De De vorm vorm vormvan van vaneen een eendoos doos doos lijkt lijkt lijktte te teveel veel veelclichéclichéclichéarchitectuur. architectuur. architectuur. De De Dejury jury jurywaardeert waardeert waardeert de de dehaalbaarheid haalbaarheid haalbaarheid en en ende de demogelijkheid mogelijkheid mogelijkheid dat dat dater er erzowel zowel zowelbinnen binnen binnen als als alsbuiten buiten buitenvoorvoorvoorstellingen stellingen stellingenplaats plaats plaats kunnen kunnen kunnenvinden. vinden. vinden. Het Het Hetin in inzichzelf zichzelf zichzelf gekeerde gekeerde gekeerdekarakter karakter karakter van van vanhet het hettheater theater theater noemt noemt noemtde de dejury jury juryals als als minpunt. minpunt. minpunt.Hierdoor Hierdoor Hierdoor voegt voegt voegthet het hetgebouw gebouw gebouw zich zich zichjuist juist juistniet niet nietnaar naar naar de de deomgeving. omgeving. omgeving.

jury: jury: jury: De De Departicipatie participatie participatie van van vanhet het hetpubliek publiek publiekbij bij bij Draag Draag Draageen een een‘stukje’ ‘stukje’ ‘stukje’ bij bij bijwaardeert waardeert waardeertde de de jury. jury. jury.“Maar “Maar “Maarhet het het idee idee ideeis is ismeer meer meereen een een geregisseerd geregisseerd geregisseerd theaterstuk theaterstuk theaterstukdan dan dan een een eentheater”. theater”. theater”.

TEMPORARY TIMBER THEATRE Federico Cavagnera, Francesco Lupic Ernst, Zippo Valentina Studio Architetti  Italy

Project a theatre in the historical city center of a middlelittle town is a important operation for the city culture and its sociality. The theatre became a new collective space for the city and is located in a sensible spot in front of the Sint-Jan Evangelist Cathedral. The project site is caracterized by trees that settled the free public space. The concept expected the creation of a covert square and a open air square. The covert square (that includes the foyer, a bar and the theater service spaces) introduce the visitors to the public square dominated by the theatre tower and to a large public terrace. An orizontal slab-combinated structure composed by an iron frame and a wooden slab divided the two squares; two essential volumes define (made with wooden structure and wooden trim) determine the theatre structure: a cube generate the external volume of the complex, another one come out form the firts one to show the theatre inner space.

DRAAG EEN ‘STUKJE’ BIJ Ruud Muller Nederland

De toekomstige toeschouwers dragen een stukje bij om hun theater te bouwen. Het wordt een breed gedragen podium, zowel fysiek als online. Voorafgaand aan een voorstelling worden panelen ‘verstopt’, met afbeeldingen van Jeroen Bosch. Op de achterzijde staat waar en wanneer de voorstelling plaatsvindt. Met dit paneel ‘bouwen’ de gelukkige vinders mee aan het theater en krijgen in ruil een VIPkaart, voor bijvoorbeeld gratis entree, drankje of mooie zitplaats. Dit levert extra publiciteit op. Social media zijn goed in te zetten: via twitter of facebook wordt verkondigd wanneer de panelen te vinden zijn en kunnen geheime plaatsen onthuld worden. De binnenstad fungeert als decor voor de voorstelling én het voortraject. Het publiek ziet het podium op de gekozen locatie in de binnenstad groeien, of het nu gaat om een grote of kleine productie. De binnenstad is gedurende een jaar een bruisende werkplaats van de grote schilder Jeroen Bosch.

26 26

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryheeft heeft heeft lof lof lofvoor voor voorde de dewijze wijze wijze waarop waarop waaropCircus Circus Circus Jeroen Jeroen JeroenBosch Bosch Bosch (leegstaande) (leegstaande) (leegstaande) panden panden pandenbetrekt betrekt betrekt bij bij bijdit dit dittheater. theater. theater.Zij Zij Zij gebruiken gebruiken gebruikendaarbij daarbij daarbij de de dewoorden: woorden: woorden:leuk, leuk, leuk, naïef naïef naïefen en enslim”. slim”. slim”.Het Het Het idee idee ideebiedt biedt biedtechter echter echter geen geen geenbruikbaar bruikbaar bruikbaar podium podium podiumen en enook ook ook geen geen geengoede goede goede tribune. tribune. tribune.Het Het Hetidee idee idee van van vantribunes tribunes tribunes in in inleegstaande leegstaande leegstaande panden panden pandenwerd werd werd op op opde de deafbeeldingen afbeeldingen afbeeldingen en en enin in inde de demaquette maquette maquette onvoldoende onvoldoende onvoldoende duidelijk. duidelijk. duidelijk.

CIRCUS JEROEN BOSCH (1)

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryziet ziet ziet Theaterparels Theaterparels Theaterparelspuur puur puur als als alsaankleding aankleding aankledingvan van van bestaande bestaande bestaandelocaties locaties locaties en en enobjecten. objecten. objecten. Het Het Hetidee idee ideebiedt biedt biedtte te te weinig weinig weinigontwerp ontwerp ontwerp of of ofverbeelding verbeelding verbeelding voor voor vooreen een eenecht echt echt theater. theater. theater.Daarnaast Daarnaast Daarnaast representeert representeert representeert Theaterparels Theaterparels Theaterparels zichzelf zichzelf zichzelfzonder zonder zonder iets iets ietstoe toe toete te tevoegen voegen voegen aan aan aande de deomgeving. omgeving. omgeving.

THEATERPARELS

Bartjan van ’t Slot Nederland

De stad als decor en tribune, met leegstand in de hoofdrol. Door leegstaande ruimtes boven winkels en kantoren te gebruiken als tijdelijke ‘tribunes’, wordt een duurzame oplossing gebruikt die de binnenstad van Den Bosch niet aantast en tegelijkertijd het vraagstuk ‘leegstand’ in de maatschappelijke spotlight zet. Voor de voorstellingen zijn enkel een paar verschillende podia nodig om te bouwen. Er hoeven geen of weinig extra voorzieningen bij geplaatst te worden, omdat daar de bestaande gebouwen al in voorzien. Toeschouwers gaan letterlijk op in de binnenstad. De grens tussen het festival en het dagelijkse leven vervaagd, waardoor deze door elkaar lopen en elkaar versterken. Dit alles leidt tot een duurzame en economische oplossing, met optimaal behoud en gebruik van de binnenstad, waar de gevels het decor zijn en leegstand de hoofdrol speelt. We wensen u een fijne voorstelling.

Friso Gouwetor, Joost Luub Bureau Bijnaam  Nederland de stad als theater  Unieke podia zijn al in Den Bosch en hoeven alleen maar aangekleed te worden. Wij hebben al 17 mooie locaties gevonden. Ken u er nog meer?! wederzijdse versterking  De programmering kan zich aanpassen naar de locatie en andersom! overige functies  Kleedkamers, horecagelegenheden en andere functies worden gefaciliteerd in containers of omliggende gastvrije locaties. flexibel steigerwerk  Wij kiezen ervoor niet één podium uit te werken. Een flexibele constructie die alle kanten op kan lijkt ons meer gepast voor dit festival. Hiermee beantwoorden we de vraag voor een verplaatsbaar podium met een zeer flexibele bouwtechniek. Door te kiezen voor steigerbouw kunnen we terecht op zeer exotische locaties in Den Bosch. Geen steeg te smal, geen idee te gek! goed gekleed festival  De gemene deler is textiel om de constructies. Dit textiel heeft een herkenbare grafische bedrukking en functioneert als identifier en sfeervolle bekleding voor het festival.

27 27

jury: jury: jury:De De DeVesica Vesica Vesica volgt volgt volgtals als alsidee idee ideeeen een een zeer zeer zeerpopulaire populaire populaire trend: trend: trend:de de debubble. bubble. bubble. De De Debubble bubble bubblelijkt lijkt lijkthet het het meest meest meestgemaakte gemaakte gemaakte object object objectop op opbiënnales biënnales biënnales en en enmist mist misthierdoor hierdoor hierdoor originaliteit. originaliteit. originaliteit.Het Het Hetis is is niet niet nietmeer meer meerdan dan daneen een een idee, idee, idee,het het hetontwerp ontwerp ontwerp ontbreekt. ontbreekt. ontbreekt.De De Dejury jury jury schat schat schatin in indat dat dathet het het theater theater theaterklimatoklimatoklimatologisch logisch logischmoeilijk moeilijk moeilijk beheersbaar beheersbaar beheersbaaris. is. is. En En Endat dat datde de deVesica Vesica Vesicate te te weinig weinig weinigafzondering afzondering afzondering biedt biedt biedtvan van vande de de buitenruimte. buitenruimte. buitenruimte.

VESICA

Henk van der Maazen Studio Henk van der Maazen  Nederland Het thematische werk van Jeroen Bosch staat bol van de symboliek. Met het kiezen van de zeepbel als metafoor voor de hoofdzonden brengt Vesica het gedachtengoed van de schilder naar het heden. Vesica is een modulair systeem van bolvormige ruimten die met elkaar verbonden worden door genormeerde openingen. De semi-rigide bollen bestaan uit EFTE membranen op aluminium frames. Als transparante, organische structuren trekken de podia aandacht zonder daarbij het beeld van de historische stad te blokkeren. De podia worden per gebruiksdoel en per evenement tot een passende configuratie samengesteld.

jury: jury: jury:Bossche Bossche Bossche beelden beelden beeldenkomen komen komentot tot tot leven leven levenis is iseen een eengoed goed goed idee, idee, idee,maar maar maarhet het het ontwerp ontwerp ontwerpontbreekt. ontbreekt. ontbreekt. Voor Voor Voorde de dejury jury juryzijn zijn zijn de de deinhoud inhoud inhouden en ende de de betekenis betekenis betekeniszoek. zoek. zoek. Het Het Hethele hele heleidee idee idee is is isvoor voor voorde de dejury jury jury te te tesummier summier summier uitgewerkt uitgewerkt uitgewerktom om om tot tot toteen een eenverdere verdere verdere beoordeling beoordeling beoordeling te te tekomen. komen. komen.

Vesica wordt behalve als buitenpodium ook als binnentheater, als circustent, catwalk, expositieruimte, ontvangstruimte, lichtsculptuur of mobiel podium ingezet. In het donker verandert Vesica in canvas. Het werk van Bosch wordt er dan statisch of via videomapping op geprojecteerd.

28 28

BIJOU

Jeroen Baars, Jeroen Makkink Nederland In de middagzon staat een gouden sieraad te blinken tussen de bomen langs de singelgracht. Het gouden silhouet weerspiegelt in het water en trekt de aandacht van voorbijgangers. Vanavond wordt er een klassiek concert op de oevers van de singel gehouden. De eerste bezoekers zitten al met een drankje op het loungeterras te genieten van het uitzicht. Morgen staat het goud verspreid op de Parade. De jonge Bossche kunstenaars exposeren er hun werk in het kader van JB500. Wisselende kunstvormen op een rondreizend podium, ook bij jou. Een bijou voor de stad. Het concept bestaat uit zeven gouden containers met ieder een eigen functie. De ruigheid van een herkenbaar en doorgaans onaangenaam object wordt gecombineerd met de finesse van een goudkleurige coating. Doel is een onwennig beeld te creëren en onafhankelijk te kunnen blijven binnen een diverse context. Door haar kleur, glans en stapeling bezit zij altijd een onderscheidend vermogen.

Pieter Waijer Nederland

De geschiedenis van Den Bosch wordt bevolkt door grote en kleine helden: heiligen, kunstenaars, engelen, boertjes en mythische wezen. Zij staan in brons, van kunststof of steen in parken, op pleinen en langs de straten van de stad. Veel voorbijgangers zullen hen nauwlijks opmerken. Geduldig als acteurs in de coulissen van het theater wachten zij op het moment dat zij op mogen. Met kleine ingrepen worden de Bossche beelden en daarmee de historie tot leven gewekt. Wij doen drie voorstellen: neemt u bijvoorbeeld plaats voor een vis-à-vis met kardinaal Van Rossum, luister naar wat Janus en Bet elkaar heimelijk toefluisteren of kom oog in oog met de dreigend snuivende snuit van een woeste stier. Er zijn nog veel meer beelden en veel meer mogelijkheden om hen wakker te kussen. De essentie is dat elk beeld een glanzende hoofdrol krijgt in zijn eigen voorstelling in het theater Den Bosch.

De uitstraling van de binnenstad als podium wordt verder versterkt met VESI-CITY, dit zijn trapauto’s en aandacht trekkende podia voor kleine acts.

jury: jury: jury:Binnen Binnen Binnende de de prijsvraag prijsvraag prijsvraagMaak Maak Maak jouw jouw jouwtheater theater theaterzijn zijn zijn veel veel veelideeën ideeën ideeën met met metcontainercontainercontainerarchitectuur architectuur architectuur ingediend. ingediend. ingediend.Ook Ook Ook Bijou Bijou Bijoupast past pastin in indeze deze deze trend. trend. trend.Maar Maar Maarals als als containeroplossing containeroplossing containeroplossing gaat gaat gaathet het hetvoor voor voorde de de jury jury juryniet niet nietver ver ver genoeg. genoeg. genoeg.“Wat “Wat “Watis is is het het hetmeer meer meerdan dan daneen een een stapeling stapeling stapelingen en eneen een een trap?” trap?” trap?”“Wat “Wat “Watlokt lokt lokt Bijou Bijou Bijouuit uit uitals als alseen een een theater?”. theater?”. theater?”. De De Dewoordspeling woordspeling woordspeling ‘bij-jou’ ‘bij-jou’ ‘bij-jou’is is isleuk. leuk. leuk.

BOSSCHE BEELDEN KOMEN TOT LEVEN

jury: jury: jury:De De Dejury jury jurykan kan kan er er er“lachend “lachend “lachendnaar naar naar kijken” kijken” kijken”in in inde de debeste beste beste zin. zin. zin.Het Het Hetis is iseen een een interessante interessante interessanteingreep ingreep ingreep echter echter echterniet niet nietin in indeze deze deze context. context. context.Door Door Doordeze deze deze discrepantie discrepantie discrepantiekon kon kon de de dejury jury juryniet niet niettot tot toteen een een goed goed goedcommentaar commentaar commentaar komen. komen. komen.Wel Wel Welkrijgt krijgt krijgt het het hetgenoemde genoemde genoemde “lelijkste “lelijkste “lelijkstepand pand pandvan van van de de deMarkt” Markt” Markt”juist juist juist waardering waardering waarderingvan van van enkele enkele enkelejuryleden. juryleden. juryleden.

BOSCH EXPERIENCE

Rob van den Bosch, Netty Laheij Nederland In ’s-Hertogenbosch zijn tal van amateur-gezelschappen, culturele instellingen en verenigingen die zich willen presenteren aan bewoners en toeristen van de stad. Veel evenementen vinden jaarlijks plaats met als toekomstige hoogtepunten het Jeroen Bosch jaar en Brabant Culturele Hoofdstad. Ook de gemeente wil graag een goed contact onderhouden met de inwoners en ze betrekken bij het beleid.   Waar kun je beter in contact komen met bewoners/ bezoekers en informatie verschaffen als op de Markt. Het lelijkste pand (Markt 26) wordt voorzien van een groot ledscherm. Dit schem is (gedeeltelijk) demontabel en kan op meer plaatsen in de stad worden gezet. De thuisbasis is de Markt. Vóór het scherm komen stoelen, banken en statafels. Ruimte voor een tijdelijk podium is beschikbaar. Horeca is in de buurt. Een ideaal theater en tevens middel om in contact te komen met elkaar.

29 29

jury: jury: jury:Bij Bij BijBurgers, Burgers, Burgers, Boeren Boeren Boerenen en enBuitenBuitenBuitenlui lui luihoort hoort hoortmij mij mijaan aan aan geeft geeft geeftde de dejury jury jury de de dehoogste hoogste hoogstewaarwaarwaardering dering deringvoor voor voorhet het het theater theater theaterop op opeen een een boerenkar. boerenkar. boerenkar.Maar Maar Maar dit dit ditontwerp ontwerp ontwerpgaat gaat gaat letterlijk letterlijk letterlijkterug terug terugnaar naar naar de de demiddeleeuwen. middeleeuwen. middeleeuwen. De De Dejury jury jurymist mist mistde de de toevoeging toevoeging toevoegingvan van van aanpassingen aanpassingen aanpassingenop op op basis basis basisvan van vanvoortvoortvoortschrijdend schrijdend schrijdendinzicht inzicht inzicht van van vanenkele enkele enkeleeeuwen eeuwen eeuwen theaterervaring. theaterervaring. theaterervaring. Daarnaast Daarnaast Daarnaastzijn zijn zijn kerkkoorbanken kerkkoorbanken kerkkoorbanken tegenwoordig tegenwoordig tegenwoordig voldoende voldoende voldoende voorradig, voorradig, voorradig,deze deze deze hoeven hoeven hoevenecht echt echtniet niet niet meer meer meergemaakt gemaakt gemaakt te te teworden. worden. worden.

BURGERS, BOEREN EN BUITENLUI HOORT MIJ AAN

jury: jury: jury:Binnen Binnen Binnende de de prijsvraag prijsvraag prijsvraagMaak Maak Maak jouw jouw jouwtheater theater theaterzijn zijn zijn veel veel veelideeën ideeën ideeën met met metcontainercontainercontainerarchitectuur architectuur architectuur ingediend. ingediend. ingediend.Ook Ook Ook Bossche Bossche BosscheBox Box Boxpast past past in in indeze deze dezetrend. trend. trend. Bij Bij Bijde de deuitwerking uitwerking uitwerking van van vanhet het hetidee idee ideevan van van de de deBossche Bossche BosscheBox Box Box ontbreekt ontbreekt ontbreekthet het het volgens volgens volgensde de dejury jury jury aan aan aanoriginaliteit originaliteit originaliteiten en en fantasie. fantasie. fantasie.Op Op Opbasis basis basis van van vanprofessionele professionele professionele ervaring ervaring ervaringgeeft geeft geeftde de de jury jury juryaan aan aandat dat dathet het het ontwerp ontwerp ontwerpniet niet nietwerkt werkt werkt op op opde de degekozen gekozen gekozen locatie locatie locatieen en enniet niet niet voldoet voldoet voldoetvoor voor voor500 500 500 toeschouwers. toeschouwers. toeschouwers.

BOSSCHE BOX

30 30

Edwin van der Hoeven, Martine Herman Stichting O2/m2  Nederland

De stad is podium. De pleinen, straten en waters zijn de podia. Zitgelegenheid is gewenst. Tijdelijke tribunes. Tribunes die mobiel zijn, zodat ieder plein of park tot podium kan worden benoemd. Wij stellen u voor een middeleeuwse kerkkoorbank na te bouwen. De kerkkoorbank plaatsen we op een platte boerenkar. Met een trekker kan de tribune naar iedere beoogde locatie worden gereden. Als het regent of als de tribune vervoerd wordt, kan de container dichtgeklapt worden. Op locatie wordt de container geopend en dient de beschermhoes als aangekoppeld voorpodium. Op één kar is plaats voor 30 mensen. Bij een groter evenement zijn dus 16 á 17 wagens nodig. Wij denken niet dat de tijdelijke podia als katalysator kunnen dienen voor ruimtelijke ontwikkelingen. Maar de binnenstad is wel even het podium geweest voor bijzondere ervaringen. Ervaringen waardoor iedere straathoek waar zich iets bijzonders heeft afgespeeld, voor altijd een nieuwe beleving zal oproepen.

Alke van den Berg, Janne Scharenborg Place&Space Nederland Bossche Box, een flexibel inzetbaar theater dat samensmelt met de stad en ondergeschikt is aan het bestaande stedelijk weefsel en de kwaliteiten van de stad. Een standaard zeecontainer vormt de drager van het concept. In de container kunnen de verschillende functies worden geplaatst die een theater nodig heeft, zoals een podium, tribune, kleedkamers, etc. Door elke functie in een eigen container te stoppen ontstaan de bouwstenen van het tijdelijk theater; de Bossche Boxen. Deze functies worden als losse interieurunits vormgegeven. Door het kiezen van de juiste locaties kunnen de kwaliteiten van de stad onder de aandacht worden gebracht en verborgen plekken tijdelijk tot leven worden gewekt. Ook na het festival kan een andere functie aan de bestaande containers worden gegeven. Nieuwe interieurs zoals een pop-up shop, een zwervende werkplek met wifi, etc., maken de containers flexibel inzetbaar en kunnen plekken die daar om vragen een nieuwe impuls geven.

jury: jury: jury:De De Dejury jury jury waardeert waardeert waardeerthet het hetidee idee idee achter achter achterPop-in, Pop-in, Pop-in, Pop-out Pop-out Pop-outzeer: zeer: zeer:een een een nieuwe nieuwe nieuwewereld wereld wereld scheppen scheppen scheppendoor door door een een eenslimme, slimme, slimme,eeneeneenvoudige voudige voudigeingreep. ingreep. ingreep. De De Dejury jury juryis is islovend lovend lovend over over overde de destedenstedenstedenbouwkundige bouwkundige bouwkundigeaanaanaanpak, pak, pak,maar maar maarniet niet nietover over over het het hetarchitectonische architectonische architectonische ontwerp ontwerp ontwerpen en ende de de programmeerprogrammeerprogrammeerbaarheid. baarheid. baarheid.Pop-in, Pop-in, Pop-in, Pop-out Pop-out Pop-outis is isgeschikt geschikt geschikt om om omeen een eenkunstenaar kunstenaar kunstenaar te te telaten laten latenperformen, performen, performen, maar maar maarniet niet nietals als als theater. theater. theater.

POP-IN POP-OUT

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryvindt vindt vindt 20MOVE16 20MOVE16 20MOVE16een een een mooi mooi mooikunstwerk. kunstwerk. kunstwerk. “Mooi “Mooi “Mooiabstract abstract abstracten en en spannend”. spannend”. spannend”.“Leuk “Leuk “Leuk dat dat dater er eriemand iemand iemand is is isdie die dieiets iets ietsanders anders anders durft durft durftneer neer neerte te te zetten”. zetten”. zetten”.Het Het Het ontwerp ontwerp ontwerpis is isniet niet niet geschikt geschikt geschiktals als alstheater, theater, theater, omdat omdat omdatiedere iedere iedere voorstelling voorstelling voorstellingdan dan dan aan aan aandit dit ditontwerp ontwerp ontwerp moet moet moetworden worden wordenaanaanaangepast. gepast. gepast.Associaties Associaties Associaties met met meteen een eenvliegtuig vliegtuig vliegtuig duiken duiken duikenop. op. op.“En “En “En zou zou zouje je jenaar naar naareen een een voorstelling voorstelling voorstellingonder onder onder een een eenvliegtuig vliegtuig vliegtuig willen willen willenkijken?” kijken?” kijken?” De De Demaquette maquette maquettevan van van het het hetidee idee ideespreekt spreekt spreekt de de dejury jury jurymeer meer meertot tot tot de de deverbeelding verbeelding verbeeldingdan dan dan de de deafbeeldingen. afbeeldingen. afbeeldingen.

20MOVE16

Theo Brouwer , Ed Ravensbergen, Paul van Bree, Janneke Rutgers, Marc Holvoet Nederland ‘de verborgen ruimte in de stad’  Jheronimus Bosch koos voor beeldtaal om de wereld om ons heen weer te geven. Op zijn eigen, bijna mystieke, creatieve wijze. Creativiteit en beeldtaal zijn daarom ook de inspiratie om de verborgen ruimte in de stad te laten zien. Pop-in, Pop-out is een podium gekoppeld aan een leegstaand pand, voorzien van een scherm dat buiten laat zien wat er binnen plaatsvindt. Het leegstaande pand is als podium voor evenementen de schakel tussen openbare ruimte en cultuur. Verborgen ruimten in de stad worden opengesteld en teruggegeven aan bewoners. Daarmee geeft het een impuls aan de binnenstad. Het concept is goedkoop en eenvoudig te verplaatsen, waardoor een breed scala aan cultureel programma kan worden aangeboden. In 2016 gaan cultuur, de Bosschenaar en zijn stad een nieuwe relatie met elkaar aan, fascinerend en prikkelend zoals de bevreemdende werken van de oude meester zelf.

Peter Savenije Nederland

In de stad zijn mysterieuze ‘insecten’ geland. Het onderstel op grote luchtbanden stimuleert een schijnbare beweging, alsof het elk moment zal gaan opvliegen. De auto met trap geeft toegang tot het lijf van het ‘insect’ dat als een “bovenwereld” in de lucht hangt. Beneden tussen de poten heerst de “onderwereld”. De gestapelde schubben van het ‘insect’ lijken op gevouwen papieren bootjes. Het bootje in zijn eenvoud verwijst naar de invloed van het water in en rond Den Bosch maar kan ook verwijzen naar het reizen door de fantastische beelden van Jheronimus of de Bosch parade op de Binnendieze. Het lijf van het ‘insect’ als open podium of gesloten box, driehoeken uit verschillende materialen, soms oplichtend of door spiegels de omgeving reflecterend. De ‘insecten’ nestelen zich strategisch binnen de stadsmuren of buiten in de Bosche broek, waar water wederom strijd gestreden heeft. Sommigen zoeken zelfs hun plaats mogelijk in de gebouwen!

31 31

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryloopt loopt loopt bij bij bijde de debeoordeling beoordeling beoordeling van van vanNieuw Nieuw NieuwBosch Bosch Bosch Peil Peil Peilvast vast vastop op opde de de positionering positionering positioneringvan van van dit dit ditontwerp. ontwerp. ontwerp.“Dit “Dit “Dit ontwerp ontwerp ontwerpfrustreert frustreert frustreert de de deomgeving omgeving omgevingmeer meer meer dan dan dandat dat dathet het hetiets iets iets toevoegt. toevoegt. toevoegt. Rondvaart Rondvaart Rondvaarten en en verkeer verkeer verkeerkomen komen komenstil stil stil te te teliggen”. liggen”. liggen”.

NIEUW BOSCH PEIL – NBP Dirk Schonkeren Studio Dara  Nederland

“maak jouw theater – een pop-up straattheater – nieuw bosch peil”  Het voorstel voor Maak jouw theater voor 2013 is in de meest letterlijke zin opgenomen. In Hyde Park in London is Speakers Corner HET voorbeeld van het fascinerende “ontstaan van tijdelijk theater” wanneer je op de zeepkist gaat staan. Het tijdelijke straattheater van Nieuw Bosch Peil kan overal in de stad opduiken als een Pop-Up.

jury: jury: jury:De De Deoordelen oordelen oordelen van van vande de dejury jury juryliepen liepen liepen bij bij bijdit dit ditontwerp ontwerp ontwerp uiteen uiteen uiteenvan van van‘char‘char‘charmant’ mant’ mant’tot tot tot‘lelijk’. ‘lelijk’. ‘lelijk’. Maar Maar Maarde de deconclusie conclusie conclusie was was wasunaniem: unaniem: unaniem:het het het idee idee ideeis is iste te teweinig weinig weinig uitgevoerd uitgevoerd uitgevoerdom om omtot tot tot een een eengoed goed goedoordeel oordeel oordeel te te tevellen. vellen. vellen.

OMGEVING, ACTEURS EN PUBLIEK ALS DECOR VAN EEN TIJDELIJK THEATER

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryziet ziet ziet Houtvis Houtvis Houtvisniet niet nietals als als een een eentheater, theater, theater, maar maar maarals als alseen een eengrof grof grof opgebouwde opgebouwde opgebouwde installatie. installatie. installatie.Als Als Als installatie installatie installatieroept roept roept Houtvis Houtvis Houtvisassociaties associaties associaties op op opmet met metde de de reusachtige reusachtige reusachtige mechanische mechanische mechanische olifant-marionet olifant-marionet olifant-marionet van van vande de deFranse Franse Franse theatergroep theatergroep theatergroep Royal Royal Royalde de deLuxe. Luxe. Luxe.

HOUTVIS – DE VOORSTELLING

De podia staan er een tijdelijke periode en zullen spontaan ook gebruikt worden als catwalk, zitbank, eettafels en kinderspeelplaatsen. Door plaatsing in de Binnendieze en Singelgracht bied het ook voor varend publiek een pleisterplaats. De podia zijn gemakkelijk te vervoeren en overal te (her)plaatsen. De binnenstad vormt het decor. Een nieuwe laag / nieuw peil. Alle faciliteiten zoals horeca, kleedkamers, expeditie en sanitaire voorzieningen worden gezocht in leegstaande panden en bestaande restaurants. Deze krijgen daardoor een tijdelijke functie en opleving

jury: jury: jury:Publiek Publiek Publiek Theater Theater TheaterDen Den DenBosch Bosch Bosch is is isvolgens volgens volgensde de dejury jury jury slechts slechts slechtsbeperkt beperkt beperkt te te tegebruiken gebruiken gebruikenals als als theater. theater. theater.Enerzijds Enerzijds Enerzijds omdat omdat omdatde de despelers spelers spelers zich zich zichaltijd altijd altijdop op optwee twee twee kanten kanten kantenmoeten moeten moeten richten. richten. richten.Anderzijds Anderzijds Anderzijds omdat omdat omdathet het hetpubliek publiek publiek altijd altijd altijdde de dehelft helft helftvan van van de de devoorstelling voorstelling voorstelling mist. mist. mist.Tenzij Tenzij Tenzijde de de voorstelling voorstelling voorstellingwordt wordt wordt aangepast aangepast aangepastaan aan aanhet het het ontwerp. ontwerp. ontwerp.Het Het Hetontontontwerp werp werpis is ishierdoor hierdoor hierdoor niet niet nietgeschikt geschikt geschiktals als als (flexibel) (flexibel) (flexibel)theater. theater. theater. Als Als Alswe we wehet het hettheatertheatertheatergezelschap gezelschap gezelschapweglaweglaweglaten, ten, ten,zijn zijn zijnde de detwee twee twee tribunes tribunes tribuneselkaars elkaars elkaars publiek. publiek. publiek.Dit Dit Ditkan kan kan ook ook ookeen een eenmooie mooie mooie voorstelling voorstelling voorstellingzijn. zijn. zijn.

32 32

PUBLIEK THEATER DEN BOSCH

Patricia Gevers, Marco van Stratum Tiesencoo architectonisch ontwerpers  Nederland Bij het publiek theater vormt de toeschouwer het uitgangspunt. In plaats van de voorstelling als een monoloog op een voetstuk (podium) te plaatsen en hierdoor wordt geïsoleerd van het publiek, gaat men bij het publiek theater juist om de uitdaging en interactie tussen performer,  toeschouwer en passant. Te samen vormen zij een onafscheidelijk duo. Het modulaire systeem voegt zich naadloos toe aan content en context dmv het creëren van een eigen pleinfunctie. Van kleinschalig en intiem tot grootschalig festival.   tribunedeel  Open vakwerkconstructie inclusief publieksgedeelte met plek voor geïntegreerde kleine podia(’s) of publieksbalkon.   units  Vol: opslag voor tribune constructie. Leeg: inzetbare volumes voor logistieke onderdelen zoals horeca, info(shop) en artiestenkamer.   materialisering  Hout / metaal  / (screen)doek kleur  Monotoon (rood) contrasterend met omgeving maar heeft tegelijkertijd een dienende, ondergeschikte rol: een blanco canvas.

Jochem Veenstra Roos Visser, Nicoline Raatgever De Theatergroep  Nederland Als acteur stelde ik mij de vraag: waar wil ik mijn publiek ontvangen en hoe kan een gebouw mij daarbij helpen? Belangrijkste antwoorden hierop bleken dat mijn theater een opvallende maar gemoedelijke uitstraling moest krijgen, dat het niet gebonden moest zijn aan een plek en zonder veel rompslomp meegenomen kon worden. Bovendien moest dit mobiele karakter uitgebuit worden: de omgeving en de mensen die erin staan moesten het belangrijkste decor vormen. Als inspiratie voor het ontwerp richtte ik mij op drie type gebouwen: stations, kerken en circustenten. Kerken hebben expertise in het omhelzen van tradities en verhalen, stations zijn in staat ondanks een opvallend industrieel karakter in hun omgeving op te gaan en circustenten bevorderen tijdelijk ergens gezamenlijkheid, zijn eenvoudig te verplaatsen en contra-elitair. Dit heeft geresulteerd in een ontwerp dat instaat is om buurtbewoners opnieuw naar hun stad te laten kijken en zo met elkaar in contact te komen.

Michiel Zuidgeest Nederland

proloog houtvis  De wereld van Jeroen Bosch… De verzoeking van de heilige Antonius, hij probeert langs elke zonde weg te kijken, in een wereld die geen houvast bood. ’s-Hertogenbosch geeft u deze droomwereld. locatie sint janssingel  Overgang van land naar water, de overgang naar de binnenstad. Een logistiek welkom trefpunt dat trekt, en bezoek verspreidt. concept houtvis  Een slijk-springer, getransformeerd tot fantasiedier, zonder een achter-zijde. Een doorklimbaar minitheater, dat zich opent en sluit. Haar segmenten maken een flexibel, demontabel, optreden mogelijk. inrichting houtvis  Kop: een vissenbek als spreekstoel. Lijf: toneel, twee vleugels als rek voor licht/geluid, blikvanger en afdak. Romp A: een minibar en loket ineen. Romp B: sanitair HOUTVIS-bewoner. Staart: bergruimte, kabels / leidingen, zitbank.

33 33

jury: jury: jury:Binnen Binnen Binnende de de prijsvraag prijsvraag prijsvraagMaak Maak Maak jouw jouw jouwtheater theater theaterzijn zijn zijn veel veel veelideeën ideeën ideeënmet met met containercontainercontainerarchitectuur architectuur architectuur ingediend. ingediend. ingediend.Ook Ook Ook Event Event EventApps Apps Appspast past past in in indeze deze dezetrend. trend. trend. Event Event EventApps Apps Appsis is is volgens volgens volgensde de dejury jury jury een een eente te teletterlijke letterlijke letterlijke vertaling vertaling vertalingvan van vande de de realiteit realiteit realiteitvan van vande de de digitale digitale digitaleapplicaties applicaties applicaties (apps). (apps). (apps).“Een “Een “Eenleuk leuk leuk idee, idee, idee,maar maar maarde de de koppeling koppeling koppelingtussen tussen tussen apps apps appsen en enhet het hettheater theater theater is is iste te teoppervlakkig oppervlakkig oppervlakkig uitgewerkt. uitgewerkt. uitgewerkt.

EVENT APPS

Bas Spanjers Spanjers Architect   Nederland Event apps is een vernieuwend flexibel concept om (stedelijke) evenementen te faciliteren en te ontlokken. Event apps geeft zowel fysiek als online aan waar de evenementen plaatsvinden. Kleine bouwwerkjes vormen een herkenningspunt voor de bezoekers en bieden ruimte aan verschillende faciliteiten. Afhankelijk van het evenement kan een keuze gemaakt worden over het aantal en type ‘apps’. Alle ‘apps’ zijn kubussen met een ribbe van 2,3 meter. De podium-‘app’ is een halve kubus. De ‘apps’ zijn gemakkelijk te combineren en onderling uit te wisselen. Voor grote optredens kan het dak gebruikt worden als een hoog podium. Voor kleinere evenementen kunnen de speciale podium-‘apps’ gebruikt worden. De ‘apps’ worden bekleed met staal; modern, robuust en ‘hufter-proof’. In alle gevels is de funtie zichtbaar gemaakt middels pictogrammen. Via een applicatie op uw smartphone of tablet is real-time te volgen waar de event apps zich bevinden en welke evenementen er rondom de ‘apps’ plaats zullen vinden.

jury: jury: jury:Den Den DenBosch Bosch Bosch opent opent opentde de deluiken luiken luiken ziet ziet zietde de dejury jury juryals als alseen een een bepalend bepalend bepalenddecordecordecorstuk stuk stuken en enniet niet nietals als als een een eentheater. theater. theater. De De Deverbinding verbinding verbindingmet met met de de deomgeving omgeving omgeving is is isheel heel heelmooi, mooi, mooi,maar maar maar hierdoor hierdoor hierdoorwordt wordt wordtde de de stad stad stadte te teletterlijk letterlijk letterlijkhet het het decor. decor. decor.Daarnaast Daarnaast Daarnaast biedt biedt biedtde de dedwingende dwingende dwingende vorm vorm vormvan van vanhet het het ontwerp ontwerp ontwerpgeen geen geen flexibiliteit flexibiliteit flexibiliteitvoor voor voor uiteenlopende uiteenlopende uiteenlopende opvoeringen opvoeringen opvoeringen binnen binnen binnendit dit ditkader. kader. kader.

34 34

DEN BOSCH OPENT DE LUIKEN Sjoerd van Gerven Jordy Stamps, Chris van Nimwegen  Nederland

De drieluiken van Jheronimus Bosch laten zich inspireren. Als podium voor Den Bosch willen we het drieluik daarom graag herintroduceren in de stad. Een drieluikvormig frame vormt het podium. Een podium dat, naarmate de luiken meer open of gesloten zijn, voor zowel grote als kleine acts en verschillende kunsten kan worden ingezet. Bossche kunstenaars wordt een extra podium geboden door hen invullingen voor het frame te laten maken. Acts kunnen deze invulling als achtergrond gebruiken, hun eigen doek in het frame plaatsen of het frame open laten en met de prachtig gekaderde stad als achtergrond spelen. Door het podium én kunstobject gedurende het hele jaar afwisselend op zowel prominente als resetlocaties te plaatsen wordt bovendien aandacht gevraagd voor verschillende kansen in de stad. Zang, dans, toneel én de inspirerende locaties; wanneer de luiken zich openen krijg je méér van de stad te zien!

jury: jury: jury:“Eenvoudig, “Eenvoudig, “Eenvoudig, aardig aardig aardigen en en functioneel”. functioneel”. functioneel”. Op Op Opbasis basis basisvan van vandeze deze deze woorden woorden woordenbehoort behoort behoort Instant Instant InstantKosmos Kosmos Kosmos tot tot totéén één éénvan van van de de defavorieten favorieten favorietenvan van van de de dejury. jury. jury.De De Demaat maat maat voldoet voldoet voldoetvoor voor voorde de de ontvangst ontvangst ontvangstvan van van500 500 500 bezoekers. bezoekers. bezoekers.Als Als Als nadelen nadelen nadelenvan van vanhet het het ontwerp ontwerp ontwerpnoemt noemt noemtde de de jury: jury: jury:geen geen geengrote grote grote binnenruimte binnenruimte binnenruimteen en en geen geen geenspannend spannend spannend ontwerp. ontwerp. ontwerp.DaarDaarDaarnaast naast naastlijkt lijkt lijkthet het het ontwerp ontwerp ontwerpeen een eenstuk stuk stuk zwaarder zwaarder zwaarderdan dan danhet het het transparante transparante transparantebeeld beeld beeld dat dat datwordt wordt wordtopgeopgeopgeroepen roepen roependoor door doorde de de ideebeschrijving. ideebeschrijving. ideebeschrijving.

jury: jury: jury:Circus Circus Circus Jeroen Jeroen JeroenBosch Bosch Boschis is is een een eenontwerp ontwerp ontwerpwaar waar waar een een eendeel deel deelvan van vande de de jury jury juryenthousiast enthousiast enthousiast over over overis is isen en eneen een eendeel deel deel juist juist juisthelemaal helemaal helemaalniet. niet. niet. Toch Toch Tochbehoort behoort behoorthet het het idee idee ideetot tot totde de deeerste eerste eerste selectie. selectie. selectie.Niet Niet Nietdoor door door de de devorm vorm vormen en enook ook ook niet niet nietomdat omdat omdat voldaan voldaan voldaanwordt wordt wordtaan aan aan de de decriteria. criteria. criteria.Vooral Vooral Vooral omdat omdat omdathet het hetidee idee ideeblij blij blij maakt maakt maaktmet met metde de de schommelende schommelende schommelende mensen mensen mensenin in inhet het het kader. kader. kader.Het Het Hetontwerp ontwerp ontwerp maakt maakt maaktruimte ruimte ruimte en en enheeft heeft heeftdoor door doorde de de transparantie transparantie transparantieeen een een grote grote grotewisselwerking wisselwerking wisselwerking met met methet het hetpubliek publiek publieken en en de de destad. stad. stad.Idee Idee Ideevoor voor voor rondom rondom rondomde de deput put put op op opde de demarkt? markt? markt?

INSTANT KOSMOS

Bas Kegge, Nienke Bouwhuis Bureau Bouwhuis  Nederland Met de overweldigende schilderijen van Jeroen Bosch komt een kosmos van kleur en vorm tot leven. Deze verbeelding van het innerlijke staat in theaters centraal en vormt hier het architectonisch motief. Het ontwerp daagt het publiek uit op verkenning te gaan naar die innerlijke wereld. Door aaneenschakeling van verschillende zones van transparantie en openbaarheid toont het gebouw zich geleidelijk aan de bezoeker. Vanuit het Zuiderpark komt de bezoeker via de lichte transparante huid door de buitenfoyer tot de kern van het gebouw: de ei-vormige theaterzaal. Dit ontwerp legt als een werk van Bosch, opnieuw verband tussen mens, cultuur en landschap De vluchtigheid van het aardse komt tot uitdrukking in de lichtheid van de materialisering. Het tijdelijke gebouw wordt opgericht met steigerbouw onderdelen, kunststof doek en licht en kan razendsnel worden opgebouwd. Een instant kosmos staat direct klaar om ontdekt te worden.

CIRCUS JEROEN BOSCH’ (2) Paul Peters Paul Peters Ontwerp  Nederland

Ten tijde van Jeroen Bosch stond theater gelijk aan circus. Straattheater gaat terug naar deze basis en gebruikt zijn locatie als decor. De stalen circustent-vorm trekt toeschouwers, biedt een podium voor voorstellingen en zitmogelijkheid in de vorm van tientallen schommels. Deze zijn afwisselend rood en wit, de traditionele kleuren van het circus (en van Brabant). De wiegende toeschouwers bevinden zich op de scheidslijn tussen publiek en act. Voor grotere voorstellingen kunnen verrijdbare tribunes erin geschoven worden. Met ’s-Hertogenbosch als decor is het publiek onderdeel van de theateropvoering. Dit ontwerp is bij uitstek geschikt voor kleine voorstellingen straattheater, met als doel het passerende publiek te boeien. De schommels zijn overdag een mooie speelplek voor kinderen. Het frame kan op meerdere manieren gebruikt worden. Er kunnen verlichting, geluid en zelfs een tentdoek in gehangen worden. En in de toekomst kan het gebruikt worden als een prieel, begroeid met rode en witte rozen…

35 35

jury: jury: jury:De De Dejury jury jury beoordeelt beoordeelt beoordeelt La La LaNave Nave Navedei dei deiFolli Folli Folli als als alseen een eenaardig aardig aardigidee. idee. idee. Maar Maar Maarzij zij zijzien zien zien te te teveel veel veelnadelen: nadelen: nadelen: onduidelijke onduidelijke onduidelijkevorm vorm vorm en en enniet niet nietfunctioneel functioneel functioneel als als alstheater. theater. theater.En En En door door doorde de deduidelijke duidelijke duidelijke associatie associatie associatiemet met met Jeroen Jeroen JeroenBosch Bosch Bosch krijgt krijgt krijgthet het hetontwerp ontwerp ontwerp volgens volgens volgensde de dejury jury jury juist juist juisteen een een verkrampte verkrampte verkrampte uitwerking. uitwerking. uitwerking.

LA NAVE DEI FOLLI “HET NARRENSCHIP”

Andrea De Vivo, Giovanni D’Apice Monique Winkens (vertaalster) Artixitra Italy het idee  Het ‘Narren’Schip als mobiel podium door Den Bosch. Een in vijf diverse groottes verplaatsbaar vervoermiddel, symbool voor de parade door de stad. Geïnspireerd door het schilderij het Narrenschip van Jheronimus Bosch. De ideale boot om figuurlijk de kanalen, zie straten, te laten zien. Het dek is het podium voor acteurs, de kapiteinshut is artiestenkleedkamer en de mast geeft licht en lichteffecten.

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryheeft heeft heeft onvoldoende onvoldoende onvoldoende duidelijkheid duidelijkheid duidelijkheid gekregen gekregen gekregenover over over de de deuitwerking uitwerking uitwerkingvan van van het het hetidee idee ideeachter achter achter compacte compacte compactepodia. podia. podia. Het Het Hetjuryoordeel juryoordeel juryoordeel is is ishierdoor hierdoor hierdoor uitgebleven. uitgebleven. uitgebleven.

COMPACTE PODIA Agnes Broeren Nederland

Door een uitklapbare constructie kan een podium compact en veilig worden geplaatst gedurende enige tijd en kunnen tijdens voorstellingen extra mogelijkheden worden benut. Er zijn bijvoorbeeld podia op het dak mogelijk, waarvan een voorbeeld in de maquette is uitgewerkt. Een metamorfose van buiten naar binnenruimte is denkbaar. Het bloemmotief van de maquette past goed in de omgeving van de Bossche Broek op het Heetmanplein. Het is een ideale plek met veel ruimte voor de recreant. De constructie gaat uit van een aantal stevige basiselementen, die de dragers vormen. Aanvullende wordt met lichte materialen de constructie opgefleurd. Ramen kunnen van kunststofmateriaal zijn, eventueel met beschermende luiken om vernieling tegen te gaan.

het project  Het podium van het Schip gaat op in het oude stadshart. Omliggende gebouwen, straten, plein en publiek zijn het decor. De acteurs zijn van alle kanten zichtbaar. De spiegels op het podium reflecteren ook de achterkant zodat het publiek een dubbele belevenis krijgt, wat op het podium gebeurt en wat de toeschouwers doen.

De bewegende onderdelen in de maquette kunnen via een handmechaniek worden bediend.

Het Schip heeft een metalen frame met houten planken. Het podium is verstelbaar in vijf diverse groottes. Zó kan het Schip zowel in kleine hofjes tot grote pleinen, als podium dienst doen.

jury: jury: jury:Simpeldome Simpeldome Simpeldome is is isvolgens volgens volgensde de dejury jury jury een een eenmooi mooi mooiidee idee idee en en endoet doet doetdenken denken denken aan aan aanveel veel veelandere andere andere spectaculaire spectaculaire spectaculaire tenten. tenten. tenten.Ook Ook Ookde de de foto foto fotois is isheel heel heelmooi, mooi, mooi, maar maar maarde de demaquette maquette maquette laat laat laateen een eenandere andere andere indruk indruk indrukbij bij bijde de dejury jury jury achter. achter. achter.Pas Pas Pasna na naveel veel veel uitproberen uitproberen uitproberenen en en trekken trekken trekkenkrijgt krijgt krijgtdeze deze deze vorm, vorm, vorm,maar maar maar onvoldoende onvoldoende onvoldoendeom om om te te teovertuigen. overtuigen. overtuigen.

36 36

SIMPELDOME

Michiel Smits, Gie Steenput, Maaike Leen, Beata Duda, Maciej Kiewel, Corne Schep, Els van den Veyver, Sven Mouton, Laurence de Kort, Joeri Verhoeven 2Gather (onder stichting Back2Africa)  Nederland de plek  op te trekken in de binnenstad of daarbuiten; de specifieke plek bepaalt grootte en vorm van het volume. 500 bezoekers  aantal bezoekers bepaalt hoe het modulair systeem wordt ingezet door bij krimp, zones af te sluiten en bij groei, zones open te stellen. verplaatsbaarheid grootte en vorm van diverse prefab elementen in combinatie met het lage gewicht garanderen een grote mobiliteit. indeling flexibiliteit  door vrij toevoegen en weglaten binnen één modulair systeem, de grote dom-vorm genereert indelingsvrijheid. sanitair, horeca, kleedruimten kunnen onder of naast het podium, maar altijd onder de bescherming van de koepelvorm. relatie met de plek  op iedere plek wordt door deze bouwvorm de vraag gesteld hoe Den Bosch omgaat met energieverkwisting en milieubelastende materialen. nieuwe ontwikkelingen bamboe bosbouw bouwmaterialen voedsel kledij – bamboe afval als bodemverrijker – werkgelegenheid – sociaal netwerk, waarbij de mensen betrokken bij de verschillende stadia in de bamboolevenscyclus elkaar respecteren.

jury: jury: jury:t.o.z.h. t.o.z.h. t.o.z.h. roept roept roeptbij bij bijde de dejury jury jury associaties associaties associatiesop op op met met metde de deinstallatie installatie installatie van van vanbeeldend beeldend beeldend kunstenaar kunstenaar kunstenaar Robbert Robbert Robbertvan van vander der der Horst Horst Horstop op opLowlands Lowlands Lowlands 2012. 2012. 2012.Het Het Hetontwerp ontwerp ontwerp van van vant.o.z.h. t.o.z.h. t.o.z.h.wordt wordt wordt aangemerkt aangemerkt aangemerkt als als als één één éénvan van van de de defavorieten favorieten favorieten van van vande de dejury. jury. jury.Het Het Hetis is is stoer stoer stoeren en enspannend. spannend. spannend. Daarnaast Daarnaast Daarnaastheeft heeft heeft t.o.z.h. t.o.z.h. t.o.z.h.door door doorzijn zijn zijn openheid openheid openheideen een een wijde wijde wijdeblik blik blikop op opde de de omgeving. omgeving. omgeving.Het Het Het is is iseen een eenmooie mooie mooie maquette! maquette! maquette! Als Als Alsnadeel nadeel nadeelziet ziet ziet de de dejury jury juryde de de braafheid braafheid braafheidvan van van de de devormgeving. vormgeving. vormgeving.

T.O.Z.H.

Gert Jan de Rooij, Jan-hubert Bisschops, Gert Jan Dirkx, Merijn Hermsen Architectenbureau Roodkapje, Architectenbureau dwwdwvgw, Mijner Ontwerp  Nederland We maken het theater als een stellage met steigers, schotten, tenten, tribunes afkomstig uit de materieelverhuur. In de stellage bevinden zich diverse functies: een kassahuisje, een café met buitenterras, dixies, kleedruimten voor artiesten, een openlucht bioscoop en een grote zaal. De functies worden verbonden door een route van trappen, hellingbanen en tribunes. Er zijn een bouwlift en een kraan aanwezig voor verticaal transport. De grote zaal bevindt zich bovenin en is gericht op de binnenstad. Van hieruit is er zicht op Den Bosch. De grote zaal heeft 500 zitplaatsen en kan als overdekt openluchttheater gebruikt worden. Met schotten en zeildoek is de zaal dicht te maken. Boven het podium is een kraanbaan aanwezig. Middels een luik in de vloer kunnen decorstukken opgetakeld worden. Artiesten kunnen via het luik opkomen. De stellage is op meerdere locaties inpasbaar. Bijvoorbeeld op de parade als tijdelijke huisvesting naast de toekomstige nieuwbouw. In de Bossche Broek als blikvanger met uitzicht op het centrum en met drive-in mogelijkheden vanaf de snelweg. Na gebruik is het theater volledig demontabel en her te gebruiken voor andere doeleinden. 37 37

jury: jury: jury:De De DeTheaterTheaterTheatervloot vloot vlootvindt vindt vindtde de dejury jury jury niet niet nietspectaculair. spectaculair. spectaculair. Ondanks Ondanks Ondanksde de dekeuze keuze keuze voor voor vooreen een eenontwerp ontwerp ontwerp op op ophet het hetwater, water, water,is is is het het hetwater water waterniet niet niettot tot tot nauwelijks nauwelijks nauwelijksgebruikt gebruikt gebruikt voor voor voorinteractie. interactie. interactie.Het Het Het modulair modulair modulairsysteem systeem systeem als als alsbasis basis basisvoor voor voordit dit dit theater theater theateris is iseen een eenleuk leuk leuk idee, idee, idee,maar maar maaris is isniet niet niet uitgemond uitgemond uitgemondin in in een een eenovertuigend overtuigend overtuigend ontwerp. ontwerp. ontwerp.

DE THEATERVLOOT

jury: jury: jury:Binnen Binnen Binnende de de prijsvraag prijsvraag prijsvraagMaak Maak Maak jouw jouw jouwtheater theater theaterzijn zijn zijn veel veel veelideeën ideeën ideeënmet met met containercontainercontainerarchitectuur architectuur architectuur ingediend. ingediend. ingediend.Ook Ook Ook Conthea Conthea Contheapast past past in in indeze deze dezetrend. trend. trend. De De Dejury jury juryziet ziet zietin in inde de de maquette maquette maquettete te teweinig weinig weinig ontwerp. ontwerp. ontwerp.“Er “Er “Eris is is te te teweinig weinig weinigmet met met de de decontainers containers containers gedaan”. gedaan”. gedaan”. En En Ener er erkan kan kanzoveel! zoveel! zoveel!

CONTHEA

Finbarr McComb, Pieter Sprangers, Thi Ta Trong Stereo Architects  Nederland Het theater onderdeel laten worden van de stad - dat is de centrale gedacht achter de Theatervloot. Drijvend door en om de binnenstad van Den Bosch speelt het toneel met de ruimte en met de stad om haar heen. Het theater verschijnt in steeds wisselende gedaantes op verschillende plekken. Groots voor populaire evenementen of intiem voor ingetogen toneel, dankzij de schier oneindige mogelijkheden van de theatervloot weet zij zich op iedere plek en situatie aan te passen - of zij zorgt juist voor een nieuwe gedaante. trap, podium en tribune in één  De Theatervloot bestaat uit vijf drijvende trappen. Ze zijn elk net iets anders, en zijn geschikt om gebruikt te worden als podium of als tribune. De verschillende vormen van de drijvende trappen zijn zo gekozen dat ze in verschillende schakelingen nieuwe ruimtelijke mogelijkheden tot stand brengen. De vloot is zo uiterst flexibel, aanpasbaar en makkelijk verplaatsbaar.

Anthony Litjes ADA enterprises  Nederland Er is uitgegaan van bestaande zeecontainers, deze zijn ruim voorhanden en herbruikbaar. Tevens biedt de containers opslag en transportfaciliteit. De afmetingen zijn ook goed constructief te gebruiken met een geringe modificatie. Omdat het theater geschikt moet zijn voor 500 personen, bepaalt dit ook meteen de afmeting van de zaal en foyer. Alles onderdelen als toiletten, kassa, garderobe, regieruimte, kleedkamers, werkplaats, stroomvoorziening etc kunnen per containerunit worden meegenomen. In het concept is uitgegaan van een containerdak met een vingerlasverbinding, maar hiervoor zouden ook knikbare spanten gekozen kunnen worden met een doek als dak. De spanten zouden tijdens transport opgeborgen moeten worden in de containers. Het theater kan op elk gewenste plek worden opgebouwd en is af te stemmen op het aantal zitplaatsen en voorstelling. Er is geen afval, want de containers kunnen altijd weer ingezet worden in hun oorspronkelijk doel. materialisatie •  Zeecontainers van 40 en 20 ft •  Osb plaat, podiumdelen, theaterstoelen en theater benodigheden.

38 38

jury: jury: jury:De De DeMobiele Mobiele Mobiele Theaterpoort Theaterpoort Theaterpoort behoort behoort behoorttot tot totéén één één van van vande de devoorkeuren voorkeuren voorkeuren van van vande de dejury. jury. jury.Het Het Het ontwerp ontwerp ontwerpbiedt biedt biedtgeen geen geen ruimte ruimte ruimteaan aan aan500 500 500 bezoekers, bezoekers, bezoekers,maar maar maar kan kan kanjuist juist juistin in inzijn zijn zijn kleine kleine kleineomvang omvang omvang goed goed goedwerken. werken. werken.De De De jury jury juryis is ishierbij hierbij hierbijmet met met name name nameafgegaan afgegaan afgegaanop op op de de deindruk indruk indrukdie die diede de de afbeelding afbeelding afbeeldingop op ophen hen hen heeft heeft heeftgemaakt. gemaakt. gemaakt. De De Demaquette maquette maquette bracht bracht brachtdeze deze deze indruk indruk indrukniet niet nietover. over. over.

DE MOBIELE THEATERPOORT

jury: jury: jury:Het Het Hetontwerp ontwerp ontwerp van van vande de deCamera Camera Camera Obscura Obscura Obscurais is isvolgens volgens volgens de de dejury jury juryleuk, leuk, leuk,simpel simpel simpel en en enuitvoerbaar. uitvoerbaar. uitvoerbaar.Zij Zij Zij zijn zijn zijnovertuigd overtuigd overtuigdvan van van het het hetvervreemdende vervreemdende vervreemdende theatrale theatrale theatraleeffect effect effect achter achter achterdit dit ditidee, idee, idee, maar maar maardenken denken denkendat dat dat dit dit ditniet niet nietlang lang langkan kan kan boeien. boeien. boeien.De De Dejury jury jury ziet ziet zietde de deCamera Camera Camera Obscura Obscura Obscuraniet niet nietals als als een een eentheater, theater, theater,maar maar maar als als alseen een eeninstallatie. installatie. installatie. Door Door Doorde de deinstallatie installatie installatie om om omte te tebouwen bouwen bouwentot tot tot een een eenechte echte echteCamera Camera Camera Obscura Obscura Obscurazonder zonder zonder digitale digitale digitale hulpmiddelen hulpmiddelen hulpmiddelen zal zal zalhet het hetaan aan aan kracht kracht krachtwinnen. winnen. winnen.

CAMERA OBSCURA

Elena van Werkhoven–Grikhanova E-Architectuur Nederland

concept/idee  Het raamwerk en de europallets vormen samen de poort die men tot theaterpodium kan transformeren door middel van het uitklappen van de pallets. Dit unieke systeem maakt het mogelijk om dit tijdelijke podium te plaatsen op bijvoorbeeld een drukke straat of plein en zelfs op de gracht zonder het doorgaande verkeer te belemmeren. De theaterpoort is erg flexibel en biedt veel mogelijkheden bij het opbouwen van een podium door zijn handige uitklapsysteem. De artiesten kunnen zelf de indeling van het podium bepalen en deze flexibiliteit kan een grote inspiratiebron zijn voor de producenten en artiesten om nieuwe spectaculaire optredens mogelijk te maken. Het idee van de poort is dat beide kanten van de poort open blijven tijdens de voorstelling waardoor een stuk van de straat, gracht of gebouw in het raamwerk als decor van het theater wordt gebruikt. Dit doorkijkdecor van de theaterpoort kan ook gebruikt als een flexibele loungeplek aan het water of in de binnenstad. De nabijgelegen leegstaande panden kunnen dienen als tijdelijke horecavoorzieningen, artiestenkleedkamers, sanitair of expeditie voor het theater.

Ilka Demény Nederland

De camera obscura werpt een geprojecteerd panorama van ´de buitenwereld´ geluidsloos op de wanden van de voorstellingsruimte. Een verrassend huwelijk tussen binnen en buiten. Drie cameras nemen overdag deze beelden op en het decor van de avondvoorstellingen wordt gevormd door een versneld afgespeelde projectie van de voorbijgegane dag. Toeschouwers kunnen zichzelf tegenkomen in de beelden; een bijzondere deelname in de voorstelling. Het podium drijft op verschillende plekken op de Binnendieze en verwijst met zijn vorm naar herkenbare bogen over het water in Den Bosch. Het podium, dat ruimte biedt voor 48 bezoekers, is een standaard ´bouwsteen´. Door deze te vermenigvuldigen is een grotere bezoekerscapaciteit mogelijk. Voor het camera obscuraeffect overdag is de ruimte met donkere gordijnen lichtdicht gemaakt. Tegelijkertijd ontstaat daarmee ’s avonds een donkere theaterzaal, die bij het wegrollen van de gordijnen vanuit een ongewoon perspectief een schitterede kijk biedt op het typische stadsgezicht van Den Bosch.

39 39

jury: jury: jury:Wat Wat Watbetreft betreft betreft de de dejury jury juryzit zit zitBlaas Blaas Blaas Jheronimus! Jheronimus! Jheronimus!qua qua qua ontwerp ontwerp ontwerptussen tussen tussen meubel meubel meubelen en eneen een een theater theater theaterin. in. in.De De Dejury jury jury is is iser er ernog nog nogniet niet nietvan van van overtuigd overtuigd overtuigddat dat dat dit dit ditontwerp ontwerp ontwerpis is iste te te realiseren. realiseren. realiseren.DaarDaarDaardoor door doorziet ziet zietde de dejury jury jury de de deletterlijke letterlijke letterlijke visuele visuele visuelevertaling vertaling vertaling van van vanJeroen Jeroen JeroenBosch Bosch Bosch eerder eerder eerderals als alseen een een nadeel nadeel nadeeldan dan danals als als voordeel. voordeel. voordeel.

jury: jury: jury:De De Devernufvernufvernuftige tige tigelosse losse lossepodia podia podia van van vanDe De DeBossche Bossche Bossche Binnenstad Binnenstad BinnenstadVerlicht Verlicht Verlicht vindt vindt vindtde de dejury jury jury gezellig gezellig gezelligen en engrappig grappig grappig en en enpassend passend passendbij bij bijde de de stad. stad. stad.Maar Maar Maarniet niet niet spannend. spannend. spannend.En En Enhet het het ontwerp ontwerp ontwerpis is isgeen geen geen theater, theater, theater,maar maar maareen een een goede goede goedebasis basis basisvoor voor voor straatkunst. straatkunst. straatkunst.

BLAAS JHERONIMUS!

Coco van Weelden, Elmar Koers, Maarten Plomp Nederland en breng den bosch weer tot leven  Herleving, wederopstanding, reset: Den Bosch maakt zich op voor een renaissance in kunst en cultuur. Om Den Bosch te ondersteunen adresseren wij terugkijkend naar de 15e eeuwse opbloei in Europa de kernbegrippen netwerk, ontmoeting en innovatie in ons ontwerp. Op de schaal van de stad introduceren wij een netwerk, waar op belangrijke punten opblaasbare cocons worden geplaatst die de ontwikkeling moeten katalyseren, met als middelpunt het tijdelijke theater. Deze pop-up paviljoens bieden de ruimte en het decor voor ontmoeting. Met hun translucente schil is de stad altijd dichtbij en wordt de voorbijganger door hun mysterieuze aanblik naar binnen getrokken. Tot slot is het ontwerp innovatief door zijn werking. Een compact volume van 16x22*6 meter vormt de vaste basis van het theater en komt tot leven wanneer het volume zich opent naar de stad. Aan vier zijden vormen zich witte cocons, die het theater vervolmaken: Den Bosch wordt wakker!

DE BOSSCHE BINNENSTAD VERLICHT Maudy Dekkers Nederland

De evenementen die heel 2016 in de Bossche binnenstad zullen plaatsvinden zijn onder één noemer te plaatsen; het Jheronimus Bosch jaar. Feesten en gezelligheid worden met licht geassocieerd. Daarbij zorgt licht voor zicht en herkenning, daarom heb ik gekozen voor een systeem van podia, die zich als een zwerm van lichtjes kunnen verspreiden door de stad. Het podium is vormgegeven als lantaarn en is te gebruiken als een klein, intiem, dicht paviljoentje, maar ook op te bouwen tot een arena opstelling met alleen een dak. De lantaarns zullen door een semitransparant doek de binnenstad uitlichten. Er ontstaat een schaduwspel tussen de wereld binnen de lantaarn en daarbuiten. Wanneer met grotere evenementen de lantaarn is geopend, vormt de binnenstad het decor voor het podium en optreden. Rondom het podium is de stad het festivalterrein. De routes naar en de voorzieningen rondom de podia kunnen worden geaccentueerd met lantaarns en light cubes.

40 40

jury: jury: jury:Het Het HetPoly Poly Poly Theater Theater Theatervindt vindt vindtde de de jury jury juryop op opbasis basis basisvan van van de de deomschrijving omschrijving omschrijving en en enafbeelding afbeelding afbeeldingerg erg erg inspirerend. inspirerend. inspirerend.Maar Maar Maar op op opbasis basis basisvan van van de de demaquette maquette maquette is is isdeze deze dezeinspiratie inspiratie inspiratie getemperd. getemperd. getemperd.De De De maquette maquette maquettemaakt maakt maakt duidelijk duidelijk duidelijkdat dat dathet het het ontwerp ontwerp ontwerpniet niet nietlicht licht licht van van vangewicht gewicht gewichtkan kan kan zijn zijn zijnen en enmoeilijk moeilijk moeilijk bespeelbaar bespeelbaar bespeelbaaris. is. is. “En “En “Enwaar waar waarblijft blijft blijfthet het het publiek?” publiek?” publiek?”

jury: jury: jury:De De Dejury jury jury wordt wordt wordtblij blij blijvan van van de de defoto foto fotobij bij bijhet het het ontwerp ontwerp ontwerpvan van vande de de TndrLstn. TndrLstn. TndrLstn. De De Demaquette maquette maquette brengt brengt brengtdit dit ditpositieve positieve positieve gevoel gevoel gevoelniet niet nietover. over. over. De De Dejury jury juryoordeelt oordeelt oordeelt dat dat dathet het hetontwerp ontwerp ontwerp geen geen geentheater theater theater oplevert oplevert oplevertmet met metalle alle alle criteria criteria criteriadie die die hiervoor hiervoor hiervoorvan van van belang belang belangzijn. zijn. zijn.

POLYTHEATER

Dennis van de Rijdt, Peter Verschuren, Janneke Earl Denkkamer Architectuur & Onderzoek  Nederland ‘vele voorstellingen’  Flexibiliteit en aanpasbaarheid 2.0. De vraag is om op ‘een’ locatie ‘een’ theater te ontwerpen en dat voor ‘een’ bepaalde periode. Als je de vraag leest kun je direct stellen dat je iets extreem aanpasbaars moet maken. Dat is wat wij doen! PolyTheater betekent ‘vele voorstellingen’. In tegenstelling tot vele andere semitijdelijke paviljoens voor voorstellingen maken we iets wat je in iedere gewenste opstelling kunt neerzetten en het is ook zeer eenvoudig en snel te plaatsen en verplaatsen. Het denken in systemen maakt dat we voorstellingen kunnen faciliteren van stand-up comedy tot een opera voor 500+ toeschouwers. De modules waaruit het systeem is opgebouwd worden voorzien van kleedruimten, barretjes, toiletten, lounge ruimten, kluisjes, garderobes, trappen, ontvangstruimten, etc. Maar er wordt ook openbare ruimte mee gemarkeerd, intimiteit tijdens een voorstelling gecreëerd of ze worden gebruikt om een deel van de ruimte te overdekken. Het aantal en de opstelling van de modules groeit en/of krimpt afhankelijk van de gewenste voorstelling. Er kan daarmee voorzien worden in één of een veelvoud aan voorstellingen door de stad en dat op iedere gewenste plek, het systeem kan namelijk bestaan uit één module of uit meer dan vijftig modules. Dit maakt het PolyTheater ultiem flexibel in locatie, vorm en moment!

TNDRLSTN Mariana Kolova Nederland

Het ontwerp is gebaseerd op de geometrische vormentaal van twee schilderijen van Jeroen Bosch. Tuin der Lusten (buitenzijde): het perfecte kosmologische beeld van de wereld als geheel gezien van buitenaf. De zeven doodszondes: het complexe, veelzijdige, gefacetteerde beeld van de wereld in de menselijke ervaring, vanuit binnen. Het flexibele, verplaatsbare podium wordt vormgegeven door een basismodule (een achtste van een sfeer), opgebouwd uit 24 gelijke segmenten met een buitenradius van ca. 13m, die wel steeds onder een andere hoek met elkaar verbonden zij waardoor het ‘onregelmatige’ uiterlijk ontstaat. Verschillende platenmaterialen kunnen toegepast worden, waaronder karton en multiplex. De buitenkant volgt de perfect afgeronde boog van de sfeer. De binnenkant is gesegmenteerd om de facettering te benadrukken. De ondersteunende voorzieningen zijn mobiel en flexibel voor maximum flexibiliteit bij diverse opstellingen. Door de ‘schil’ van het podium kijkt het publiek tevens naar de stad die de achtergrond van het evenement vormt.

41 41

jury: jury: jury:Het Het HetLucht Lucht Lucht Theater Theater Theateris is iseen een een goed goed goedidee idee ideeom om omaan aan aan te te tetonen tonen tonendat dat datin in ineen een een leegstaand leegstaand leegstaandpand pand pand van van vanalles alles alleskan kan kan (gaan) (gaan) (gaan)gebeuren. gebeuren. gebeuren. Maar Maar Maarde de deuitwerking uitwerking uitwerking maakt maakt maaktde de dejury jury jury onvoldoende onvoldoende onvoldoende duidelijk duidelijk duidelijkhoe hoe hoehet het het er er erwerkelijk werkelijk werkelijkuit uit uitgaat gaat gaat zien. zien. zien.De De Deverwachverwachverwachting ting tingis is isdat dat datde de de schaalgrootte schaalgrootte schaalgroottevoor voor voor het het hetbeoogde beoogde beoogde theater theater theaterte te teklein klein kleinis. is. is.

jury: jury: jury: Het Het Hetvoorjegevelvoorjegevelvoorjegeveltheater theater theaterbehoort behoort behoort tot tot totéén één éénvan van vande de de favorieten favorieten favorietenvan van van de de dejury. jury. jury.Een Een Eenfraai fraai fraai vormgegeven vormgegeven vormgegeven tribune tribune tribunedie die dieop op opeen een een leuke leuke leukemanier manier manier aanleunt aanleunt aanleunttegen tegen tegen de de degevel gevel gevelvan van vaneen een een pand. pand. pand.“Sympa“Sympa“Sympathiek”, thiek”, thiek”,aldus aldus aldusde de de jury. jury. jury.Wel Wel Welis is iser er er twijfel twijfel twijfelof of ofin in inde de destad stad stad veel veel veelplaatsen plaatsen plaatsenzijn zijn zijn waar waar waarsprake sprake sprakeis is isvan van van leegstand leegstand leegstandaan aan aanbeide beide beide zijden zijden zijdenvan van vande de destraat. straat. straat. Want Want Wantde de dekans kans kansis is is klein klein kleindat dat datde de detribune tribune tribune voor voor vooreen een eenbewoond bewoond bewoond of of ofbedrijfspand bedrijfspand bedrijfspand mag mag magkomen komen komen te te testaan. staan. staan.

42 42

LUCHT THEATER

Lucas Zoutendijk, René Vullings Studio 1:1, Studio Maatwerk  Nederland “maak het leegstand probleem luchtig, vul het met theater..” Leegstand is in iedere stad tegenwoordig een veelvoorkomend probleem. Niet alleen is het een weerspiegeling van de economische malaise, maar ook een doorn in het oog voor omstanders. De ‘te huur’ en ‘te koop’ posters en borden verspreiden zich als een grid over de stad. Wat als je de stad eens ziet als een groot theater? De lege panden als zalen, de pleinen als foyer, het station als entree en de plaatselijke horeca als bar. De ‘te huur’ posters veranderen in de agenda van het ‘stads theater’ en zal de ledige plekken een impuls geven. Het ontwerp ‘de ballon’ benadrukt niet alleen de lege ruimtes als potentie, maar is ook nog eens extreem flexibel in zijn verschijningsvorm. Op verschillende plekken in de binnenstad kunnen de theaterzalen verschijnen en weer verdwijnen. Zo ontstaat er een kaart met 3 type zalen en een catalogus die deze locaties tot een theater zullen opblazen

VOORJEGEVELTHEATER

Maurits Cobben Maurits Cobben Architectenbureau  Nederland Gehele theaters bouwen voor tijdelijke festiviteiten is geen sinecure, voor een haalbare opzet zal van iedereen in de binnenstad een bijdrage nodig zijn. De idee is dat de middenstand een tijdelijk theater “adopteert”. De “foyer” en back-stage” voorzieningen zijn reeds aanwezig en hoeven niet gebouwd te worden, bijvoorbeeld: (kleding-)winkel biedt kostuums en kleedfaciliteiten achter het podium en horeca biedt sanitaire ruimtes en uitgaansfaciliteiten). Het enige dat nog gebouwd en geplaatst moet worden is een podium voor acteurs en een tribune voor de toeschouwers. Een prefab demontabel systeem uit gelamineerde houten ligger en underlaymentplaten voorziet in een tribune: door de koppeling met bestaande gebouwen kan de constructie beperkt blijven (stabiliteit wordt ontleend aan bestaande gebouwen). Het systeem biedt variaties in maatvoering en opzet, waardoor altijd een verbinding gelegd kan worden met een specifieke locatie.

jury: jury: jury:Het Het Hetp.a.t. p.a.t. p.a.t.––– public public publicadaptable adaptable adaptable theatre theatre theatrebehoort behoort behoort tot tot totéén één éénvan van vande de de kanshebbers kanshebbers kanshebbersvan van van de de dejury: jury: jury:“Dit “Dit “Ditis is iseen een een theater!” theater!” theater!”Het Het Het ontwerp ontwerp ontwerpis is isgroot, groot, groot, stoer stoer stoeren en enspannend. spannend. spannend. En En Entevens tevens tevensis is ishet het het ontwerp ontwerp ontwerpuitvoeruitvoeruitvoerbaar. baar. baar.De De Dejury jury jury oordeelt oordeelt oordeeltdat dat datde de de visualisatie visualisatie visualisatiebij bij bijdeze deze deze inzending inzending inzendinghet het het ontwerp ontwerp ontwerpniet niet niet of of ofonvoldoende onvoldoende onvoldoende ‘vertelt’. ‘vertelt’. ‘vertelt’.

HET P.A.T. – PUBLIC ADAPTABLE THEATRE Alvaro Laanen Baca Nederland

De strakke vorm, het consequente gevelpatroon, de markante trap naar het dak; het is een streling voor het oog en een magneet voor alle voorbijgangers. Een invulling waar mensen uit de stad hun muziek, theater en kunst kunnen delen. Diverse ontwikkelingen – zoals feesten, exposities of zelfs vergaderingen – kunnen plaatsvinden in of op het paviljoen. Hij verleent uiterst gemak, dankzij zijn flexibiliteit en overheersende sensatie van ruimtelijkheid. De warmte die hout uitstraalt doet het tijdelijke bouwwerk vervlechten met een natuurlijke omgeving, en tegelijkertijd is de strenge kleur passend in een stenen binnenstad. De oude verschijningsvorm van gebrand hout maakt een subtiel gebaar naar het tijdperk van schildermeester Jheronimus Bosch: het Bossche centrale punt in 2016. Het interieur is verantwoord naar de toekomst toe. Prefab-elementen zijn toegepast met mogelijkheid tot hergebruik. Door de zonnepanelen en de opvang van regenwater, is het paviljoen milieuvriendelijk en inspireert het tot bewust energie-en materiaalgebruik.

jury: jury: jury:Het Het Hetidee idee idee achter achter achterhb hb hbKite Kite Kiteis is is door door doorde de dejury jury juryniet niet niet geheel geheel geheelbegrepen. begrepen. begrepen. Dat Dat Datde de devliegers vliegers vliegersde de de bezoeker bezoeker bezoekernaar naar naarhet het het theater theater theatermoet moet moetlokken lokken lokken wel, wel, wel,maar maar maarhoe hoe hoe precies precies preciesblijft blijft blijftvoor voor voor de de dejury jury juryeen een eenvraag. vraag. vraag. Ondanks Ondanks Ondanksde de de uitgebreide uitgebreide uitgebreide uitwerking uitwerking uitwerkingin in inidee idee idee en en enontwerp. ontwerp. ontwerp.

HB KITE / URBAN MIRROR

Filippo Maria Conti, Boriana Kostadinova BxFstudio Italy The relation between Tradition and Modernity will be the starting point for thinking new places and new relations. From here we start to design our proposal: a building that could reflect the surrounding. In this way historical places (and the environment too) will be the stage of the building. Also, from the paintings of Hieronymus Bosch fragments of color will leave and become kites that will color part of the city. These kites will have various functions, depending by the locations. This solution was also designed to be inserted in different contexts, such as post-industrial areas, suburbs, parks and water. With the mirrors, all the surrounding spaces will become part of the new relations bitween people and architecture. The theatre can accomodate 500 people and has, in the inside, a spacious foyer with ticket desks and a modern cafè designed to meet the various needs of the visitors.

Met het voorjegeveltheater krijgen de straten van de binnenstad zo een (tijdelijk) nieuw perspectief en beeldmerk.

43 43

jury: jury: jury: Bij Bij Bijde de deBossche Bossche BosscheBox Box Box is is isde de dejury jury jurymeer meer meer gecharmeerd gecharmeerd gecharmeerdvan van van de de demaquette maquette maquettedan dan dan van van vande de defoto’s. foto’s. foto’s. En En Ende de deinschatting inschatting inschatting van van vande de dejury jury juryis is isdat dat dat een een eenuiteindelijk uiteindelijk uiteindelijk ontwerp ontwerp ontwerpmeer meer meerweg weg weg zal zal zalhebben hebben hebbenvan van vande de de foto’s. foto’s. foto’s.Verder Verder Verderis is isde de de Bossche Bossche BosscheBox Box Boxvoor voor voor de de dejury jury juryeen een een podium podium podiumen en engeen geen geen theater. theater. theater.

BOSSCHE BOX

Niek Heideman, Hugo Schoemaker Samen Architectuur Maken, Hugo Schoemaker Architect  Nederland De bossche box is een bouwsteen en een minitheater dat door Bosschenaren zelf wordt gevuld met een eigen verhaal, ervaring of boodschap gerelateerd aan de viering van 500 jaar Jheronimus Bosch. Met de zelfde verbeeldingskracht als die van Bosch vormen de Bosschenaren een hedendaagse visie op onze wereld en onze toekomst. De Bosschenaren maken het theater!

jury: jury: jury:De De Dejury jury juryziet ziet ziet Parque Parque Parquede de deTriomph Triomph Triomph als als alsfestival festival festivalterrein terrein terrein en en enniet niet nietals als alstheater. theater. theater. Over Over Overhet het hetopdelen opdelen opdelen in in invele vele velekleine kleine kleine deeltjes deeltjes deeltjesoordeelt oordeelt oordeelt de de dejury jury juryniet niet niet positief. positief. positief.“Friemelen “Friemelen “Friemelen maakt maakt maaktruimtes ruimtes ruimtes vaak vaak vaakkapot”. kapot”. kapot”.

PARQUE DE TRIOMPH

jury: jury: jury:Binnen Binnen Binnende de de prijsvraag prijsvraag prijsvraagMaak Maak Maak jouw jouw jouwtheater theater theaterzijn zijn zijn veel veel veelideeën ideeën ideeën met met metcontainercontainercontainerarchitectuur architectuur architectuur ingediend. ingediend. ingediend.Ook Ook Ook theater theater theaterachter achter achter |de |de |deschermen schermen schermenpast past past in in indeze deze dezetrend trend trenden en en is is isdoor door doorde de dejury jury jury gekwalificeerd gekwalificeerd gekwalificeerdals als als mooiste mooiste mooistecontainercontainercontainerontwerp. ontwerp. ontwerp.En En Endaardaardaarmee mee meeis is isdit dit ditontwerp ontwerp ontwerp ook ook ookerg erg erggewild gewild gewildbij bij bij deze deze dezejury. jury. jury.De De Dejury jury jury vindt vindt vindthet het hetjammer jammer jammer dat dat datzij zij zijpas pas pasna na naenige enige enige studie studie studieontdekten ontdekten ontdekten dat dat datpubliek publiek publieken en en podium podium podiumzich zich zichop op op (minimaal) (minimaal) (minimaal)drie drie drie verschillende verschillende verschillende manieren manieren manierentot tot totelkaar elkaar elkaar kunnen kunnen kunnenverhouden. verhouden. verhouden.

THEATER ACHTER DE SCHERMEN

De gevulde boxen zijn de bouwstenen voor de verschillende podia, artiestenruimtes, sanitaire units, bars, tribunes en infopunten. Er kan ook zelf gebouwd worden met de handzame en flexibele box. In de stad zullen naast de geplande podia ook spontane, tijdelijke theaters kunnen ontstaan. De box, gemaakt van gerecycled plastic, kan in vele kleuren worden uitgevoerd. Elke gewenste kleurcompositie kan worden gemaakt, van feestelijke confetti tot fragmenten van schilderijen van Bosch. Na het festival kunnen de boxen worden gerecycled of worden uitgedeeld en zo een andere functie krijgen die aansluit bij de gedachtes van Jheronimus Bosch.

jury: jury: jury:Het Het Hetidee idee ideevan van van 0851J0513 0851J0513 0851J0513is is isdoor door door de de dejury jury juryniet niet nietgeheel geheel geheel begrepen. begrepen. begrepen. De De Demaquette maquette maquetteen en en de de deuitleg uitleg uitleglaten laten latente te te veel veel veelvragen vragen vragenopen open open om om omtot tot toteen een eengoed goed goed commentaar commentaar commentaar te te tekomen. komen. komen.

0851J0513

António Monteiro Martins Portugal location  I chose the parking lot of Limietlaan to develop the theater in order to make the transition between the historical center of the city and the surrounding green spaces. The location was selected due to the existing well treated groundfloor, indicated to this type of events, the good access and the fact that it has already shadow spaces due to the vegetation of this area. Construction: The project proposes a division of the parking lot, keeping its parcial utilization, andorganizing the other part with the theater complex. The construction is proposed in light steel framing with panels of osb (oriented strand board), that makes both interior and exterior facade. The main goal was to create an intervention that could answer to the requirement of be temporary, integrating the space selected and the nature elements of it.

44 44

Vincent Valentijn, Kim Verhoeven Nederland

Het Parque de Triomph is een ode aan JB, hij overwon de tijd al 500 jaar. De symboliek in het werk van JB heeft geïnspireerd tot een ‘verbindend element’. Het element vormt een verbinding tussen ‘water en aarde’ en tussen ‘de bol en het vlak’, elementen die in het werk van Bosch veelvuldig terugkeren en de dragers zijn van zijn werelden. Het Parque is opgebouwd uit drijvende elementen die samen een structuur vormen op het water. Water speelt een belangrijke rol in Den Bosch, het zorgt ook voor een ander perspectief op de stad wat zo het decor vormt. Parque de Triomph kan afhankelijk van de locatie verschillende vormen en afmetingen aannemen. In de Binnendieze: een of meerdere kleine waterpodia, op de Dommel: een groot theaterpark. De elementen uit Bio composiet zorgen voor drijfkracht, ze vormen eilanden en routes over het water. Binnen de structuur ontstaat ruimte voor functionele onderdelen maar ook podia, een zwembad of fontein. Parque de Triomph is een zinnenprikkelende ervaring, soms klein en intiem en later weer een wereld op zich.

Floris van der Zee, Rolf van der Leeuw Nederland Het ontwerp voor het theater achter de schermen brengt het theater terug tot zijn essentie: een begrenzing van ruimte bestemd voor podiumkunst. Deze ruimte wordt gedefinieerd door twee wanden van containers, een dak en een gordijn. De containerwanden zijn zowel constructief als functioneel. Ze dragen het dak en bieden tevens ruimte voor kleedruimten en opslag. Het geheel wordt omsloten door een lang gordijn dat een tussenruimte van 3 meter definieert. Deze overgangszone vormt de foyer en biedt plaats aan de kassa, toiletten en een bar. Het gordijn fungeert als sluier: het verhult en openbaart tegelijkertijd. De radicale eenvoud van het ontwerp maakt verschillende vormen van theater mogelijk, van een intiem besloten setting tot een 360 graden panorama theater. Vanwege zijn flexibele en demontabele karakter kan het ontwerp op verschillende locaties in de publieke ruimte van Den Bosch geplaatst worden. De containers dienen hierbij als vervoersmiddel.

45 45

jury: jury: jury: De De DeTijdelijkheid Tijdelijkheid Tijdelijkheid der der derDingen Dingen Dingen behoort behoort behoorttot tot totéén één één van van vande de degrote grote grote kanshebbers kanshebbers kanshebbersvan van van de de dejury. jury. jury.Maar Maar Maardit dit dit oordeel oordeel oordeelwerd werd werdpas pas pas geveld geveld geveldna na naeen een een zeer zeer zeerintensieve intensieve intensieve bestudering bestudering bestuderingvan van van omschrijving omschrijving omschrijvingen en en maquette. maquette. maquette.Met Met Met name name namede de dedrukte drukte drukte in in inkleuren kleuren kleurenen en en materialen materialen materialenzorgt zorgt zorgt lange lange langetijd tijd tijdvoor voor voor onduidelijkheid. onduidelijkheid. onduidelijkheid. Tegelijkertijd Tegelijkertijd Tegelijkertijdis is ishet het het juist juist juiststerk sterk sterkdat dat datal al al deze deze dezematerialen materialen materialende de de tijdelijkheid tijdelijkheid tijdelijkheidvan van vanhet het het theater theater theaterduidelijk duidelijk duidelijk uitstralen. uitstralen. uitstralen.

DE TIJDELIJKHEID DER DINGEN

jury: jury: jury:Het Het Hetidee idee idee achter achter achterHet Het HetDoek Doek Doek is is isdoor door doorde de dejury jury juryniet niet niet geheel geheel geheelbegrepen. begrepen. begrepen. De De Demaquette maquette maquetteen en ende de de uitleg uitleg uitleglaten laten latente te teveel veel veel vragen vragen vragenopen open open om om omtot tot toteen een eengoed goed goed commentaar commentaar commentaar te te tekomen. komen. komen.

HET DOEK

William van den Berg Senserius Nederland

De komende jaren zal het GZG terrein het middelpunt zijn van tijdelijkheid in de Bossche binnenstad. Leegstand, tijdelijke bewoning, sloop en de aanvang van de eerste bouwwerkzaamheden vormen een bron van levendigheid en inspiratie. Het theater kan als tijdelijke bewoner van dit gebied starten dit gebied te verankeren met het centrum. De foyer zal de taak van openbare ontmoetingsruimte en passage op zich nemen. Het podium kan door zijn te openen achterwand ook inspelen op zijn context en haar gebruiker uitdagen.

STAPEL OP DE STAD

jury: jury: jury:De De Demaquette maquette maquette van van vanGeronimo Geronimo Geronimowas was was niet niet nietin in inde de destaat staat staat zoals zoals zoalsdeze deze dezeschijnschijnschijnbaar baar baarbedoeld bedoeld bedoeldwas. was. was. Dit Dit Ditmaakte maakte maaktehet het het lastig lastig lastigte te tebeoordelen. beoordelen. beoordelen. Mooie Mooie Mooievisualisaties, visualisaties, visualisaties, maar maar maarde de debedoeling bedoeling bedoeling van van vande de deontwerper ontwerper ontwerper blijft blijft blijftte te teonduidelijk. onduidelijk. onduidelijk.

GERONIMO

De basis van het bouwwerk wordt gevormd door een structuur van palletkisten waarbinnen vloervelden zich vouwen tot diverse ruimten. De gehele structuur zal worden overtrokken door een huid van vrachtwagenzeil. Na dienst te hebben gedaan als onderdeel van het theater kunnen de gebruikte elementen weer worden hergebruikt. De speciaal ontwikkelde tribune elementen zullen worden herplaatst in het publieke domein.

Mohamed Bayo Green-cabinet Nederland Een schilder (Jheronimus Bosch) maakt gebruik van een doek om zijn kunst te etaleren. Het doek is voor de schilder het podium, waar de kunst vorm krijgt en het draagt bij aan de communicatiemiddel richting zijn publiek. In ‘Lof van de schilders’ dicht Remco Campert: ‘van mijn vrienden de schilders heb ik het kijken geleerd het nijvere speuren naar het moment waarop het beeld zich ontsluiert.’ In deze ontwerpoefening maken we een podium, dat het publiek leert bewust te kijken naar performing art in de openbare ruimte. De contouren van het podium hebben dezelfde vormental als de grenslijn van de stad Den Bosch.. Op deze manier ontleent het ontwerp haar identiteit aan de stad. De 5 ringen van bamboestokken zijn een projectie naar de 500 jaar herdenking van het overlijden van de Jehronimus Bosch. Elke ring vertegenwoordigd een eeuw

46 46

jury: jury: jury:Over Over Overde de de Stapel Stapel Stapelop op opde de destad stad stad oordeelt oordeelt oordeeltde de dejury: jury: jury: een een eenleuk leuk leukidee, idee, idee, maar maar maaronvoldoende onvoldoende onvoldoende uitgewerkt. uitgewerkt. uitgewerkt. De De Demaquette maquette maquetteen en ende de de omschrijving omschrijving omschrijvinglaten laten laten te te teveel veel veelvragen vragen vragen open open openom om omtot tot toteen een een goed goed goedcommentaar commentaar commentaar te te tekomen. komen. komen.

Joris Raymakers

ontwerp  De stad zelf is het podium en uit de bouwstenen wordt voor elk tijdelijk theater een passend tribunelandschap gecreëerd. Het groeit en krimpt, absorbeert en verrast.   locatie  Door zijn flexibele ontwerp zijn voor ‘Stapel op de Stad’ talloze geschikte locaties in en buiten de stad denkbaar. Een tegenpool van de Parade vormt het parkje langs de Hinthamerstraat aan de noordzijde van de St. Jan.   modules  De hanteerbare bouwstenen: maatvaste modules in een verhouding HxBxL van 1:2:7,  opgebouwd uit een aluminium frame en bekleed met allerlei (rest) materialen. Elk element kent 14 oplegzones met fixatiepunten die de constructie stabiel maken zonder dat delen verschuiven. De elementen worden gestapeld volgens een ruimtelijk geprojecteerd driedimensionaal grid.   transport  De ‘trapauto’ is een transportvoertuig, uitgevoerd als rijdende trap. Hij vervoert de benodigde modules en is tevens voor kleine locaties ook solo te gebruiken.

Piergiorgio Italanio, Anna Paola Buonanno Italy the stage is the city  The stage reflects the environment in which it’s dropped. ’s-Hertogenbosch is enclosed in a cube, and donated to the audience through a play of reflections and distortions. So the stage doesn’t need a definite place, because the location is the city itself: it comes in the landscape without changing it, because the landscape is his own horizon. The facades of the city go through the framework, vanishing the stage itself; the city, as a vision of Bosch, is fragmented and deformed by this single geometry. The modular and lightweight structure lends itself to be transported to any place. Economical, easily editable and alterable, it consists mainly of prefabricated elements. The functional volumes, necessary for the activities, are integrated into the structure, but they can be removed to become independent objects in the square. The particular shape of the structure allows to create endless stages, adapting to the wide range of events, and to integrate scenic designs, lighting and multimedia surfaces.

47 47

jury: The Doll’s Theater vindt de jury een erg leuk idee. “Een leuk spel met de menselijke schaal”. De jury oordeelde positiever over de uitleg met afbeelding dan over de concrete maquette. De maquette is een te letterlijke architectuur. De jury wenst hierbij veel meer verbeelding.

TDT03;THE DOLL’S THEATER

jury: Turning waterways into theaterways gooit hoge ogen bij de jury. De beschrijving en afbeeldingen maken diepe indruk op de jury. “Grappig, origineel, sympathiek en creatief”, oordeelt de jury. Maar het idee is niet goedkoop en qua uitvoering lastig.

TURNING WATERWAYS INTO THEATERWAYS

Omar De Ciuceis Italy

Inspired by the wooden houses for children, the Doll’s Theater looks like a small slice of the city, a house that offers a podium for its citizens, a window for performances organized or spontaneous. Like a doll’s house that combines all the fantasy world of a child, this podium wants to be the place where the citizens themselves to become protagonists of that world. What goes on stage is part of the collective imagination of the people living around it. Place where the imagination comes to life, where it’s recreated the personal intimacy of the game, a stimulus to the imagination, a stage for all forms of creativity: music, theater, exhibition and spontaneous in every genre; this open-air theater is a landmark and attraction in every place where it is placed, a window on the city of ’s-Hertogenbosch.

Guiseppe Benedetti, Luca Matera, Jacopo Benedetti Italy If the historical city centre of ’s-Hertogenbosch is the scenery for a temporary open-air theatre, then why choose just one spot, when the whole city is at disposal? The idea behind the design proposal is to reuse the city’s waterways, the canals, once core of the urban life, as "theaterways", routes along which flexible navigating stages could move, finding just the right site for a performance to take place; this extreme "flexibility" of the scenery, combined with an extreme flexibility of the stage configuration, gives rise to almost countless possible performance spaces. By just reusing and adapting the most widespread type of motor barges for inland navigation, the model requires a low budget to be realized, and is a sustainable and easily expandable solution. The combination of more navigating stages together is also a chance for new, unique forms of theatre to be imagined for the canals of ’s-Hertogenbosch.

48 48

jury Frank Havermans  Studio Frank Havermans Harry Vermeulen  Theater aan de Parade Geert Overdam  Theaterfestival Boulevard Ronald Rietveld  Rietveld Landscape Willem van der Velden  Gemeente ’s-Hertogenbosch werkgroep Francesca Altavilla projectleider Anja Beyer  projectleider Sander Penners Jan Plooij Robin Vertstappen Elly Brugman  coördinator bai

C O LO FO N

grafisch ontwerp & fotografie Studio Daad  ’s-Hertogenbosch www.studiodaad.nl drukwerk Drukkerij npc bv  Schijndel www.drukkerij-npc.nl tentoonstelling ontwerp en realisatie Karin van Pinxteren www.karinvanpinxteren.com ontwerp website Studio Daad  ’s-Hertogenbosch www.studiodaad.nl  oplage 400

51 51

de prijsvraag maak jouw theater is mede tot stand gebracht door medewerking en financiële bijdragen van o.a.

Stimuleringsfonds voor de Architectuur www.architectuurfonds.nl

Bond van Nederlandse Architecten Kring ’s-Hertogenbosch www.bna.nl

Steencentrum Brabant www.steencentrum-utrecht/steencentrumbrabant

Gemeente ’s-Hertogenbosch www.s-hertogenbosch.nl

bosch architectuur initiatief Postbus 716 5201 as ’s-Hertogenbosch +31 6 14476714 www.bai-prijsvragen.nl/maakjouwtheater