or zine vo emaga ti a a m r b a nt info oord-br n t gratis n e e h n r is e kleine k RACHT KERNK de vereniging an leden v
vereniging kleine kernen noord-brabant Jaargang 9 - nummer 2 - juni 2012
De boodschap van burgemeester Naterop
In deze KERNKRACHT onder andere: Kerksluitingen: nog kansen?
Pagina 3 Lennisheuvel. Gastvrij in het Groene Woud
Pagina 4 Jongeren in het dorp. DOEN Fons Naterop, burgemeester van de gemeente Aalburg en voorzitter van de stuurgroep Leefbaarheid
In het land van Heusden en Altena en op de splitsing van de Maas en Bergsche Maas, ligt Aalburg. Een gebied met eigenheid, gevangen tussen de rivieren. Een gebied waar de bevolking door de eeuwenlange strijd om het bestaan vrij nuchter is, met een mentaliteit van ‘niet zeuren maar aanpakken’, dat duidelijk afwijkt van de meer Bourgondische inslag van de andere Brabanders. Geen wonder dat 75% van de bevolking ondernemer is en buiten de grenzen handel drijft. Brabant Anders Fons Naterop, burgemeester van de gemeente Aalburg en voorzitter van de stuurgroep Leefbaarheid, karakteriseert het als volgt: “Een regio van klei, protestanten, veel ambulante handel en lijnrijders. De binding van de bewoners met hun dorp is dan ook heel sterk. Er zijn veel mensen die als vrijwilliger de handen uit de mouwen steken. Ze zijn trots op hun Marianne Vos,
de getalenteerde cycliste en op de jaarlijkse wielerwedstrijd 7-Dorpenomloop Aalburg, waar wielrensters uit de hele wereld op af komen. Een regio die eigenlijk nergens bij hoort maar heel veel te bieden heeft. Mooie vergezichten, uitgestrekte polderlandschappen, Hollandse luchten, De Biesbosch. Maar Brabant Anders hoort toch echt bij de provincie Noord-Brabant en is zeer actief in de Regio West Brabant.” >>>
Pagina 6 Help! Ze willen onze school sluiten
Pagina 10
>>> Leefbaarheid en samenwerken Fons Naterop: “West Brabant had aanvankelijk niet zoveel IDOP plannen. Maar sinds een aantal jaren zijn de 19 gemeenten zeer actief gaan samenwerken. Bundeling van krachten, want alleen redden we het niet. De provincie heeft daarom vijf miljoen toegekend voor de pilot Regionale aanpak Leefbaarheid. Want hoe kunnen we de leefbaarheid in de dorpen en wijken in takt houden? Welke kansen zijn er om de Idops toekomst te geven zonder afhankelijk te zijn van provinciale gelden? Ik ben van mening dat een clustering van dorpen, het verbinden van de Parels, hiervoor een voorwaarde moet zijn. Bewoners kennen hun dorp en weten wat er speelt. Initiatieven ontwikkelen is niet zo moeilijk, vooral niet als door de gemeente voor het proces faciliteiten geboden worden. Ik denk bij initiatieven ook aan allerlei coöperatievormen, omdat de coöperatiedeelnemers zeer direct bij de ontwikkelingen betrokken zijn. Ik geloof ook sterk in de kracht van de burger, geef ze dan ook de verantwoordelijkheid, want als er geen subsidie is zal de burger het toch zelf op moeten pakken.” Bouwstenen voor het Manifest Fons Naterop werkt nauw samen met Kees Jongmans (wethouder in Roosendaal), Paul van Gennep (programmamanager Maatschappelijke Ontwikkeling Regio West-Brabant) en Yvonne van Loon (gemeente Halderberge) mee aan het rapport ‘Bouwstenen voor het Manifest 20122040’. In dit rapport komt niet alleen het project Kansen voor de Regio aan bod maar ook het project Leefbaarheid, inclusief de financiële aspecten. Fons Naterop: “Door de bundeling van de kracht van de bewoners en de gedachte van kernenclustering, komt de leefbaarheid op de kaart. In deze opschaling zoeken we tevens het ‘meekoppelend belang’ van economie, duurzaamheid en leefbaarheid.
Fons Naterop bij het informatiebord over natuurgebied Het Pompveld in zijn gemeente
Het zal in het begin vooral een proces worden van ‘trekken en duwen’ (bewustwording) in de dorpen én op regionaal en bestuurlijk niveau, om deze kanteling van denken ‘eigen’ te maken.” Dichtbij eigen gemeente, de kern blijven Fons Naterop: “Ook in Aalburg gaan we de gedeelde verantwoordelijkheid invullen onder andere op een speciale ‘inspiratieavond’, waar raadsleden en professionals voor zijn uitgenodigd, en waar we hopen tot concrete zaken te komen. We zoeken naar betrokkenheid van de bewoners ook vanuit het Jongeren Bestuur Land van Heusden en Altena. De eigen gemeenschap moet zaken/initiatief inbrengen, mensen die de coöperatieve gedachten oppakken. Streven naar de gedeelde verantwoordelijkheid en betreffende financiën. Het is belangrijk dat we de ‘voorlopers in ’t zadel zetten’, want zo kunnen ze elkaar bevruchten met ideeën en in het uitwerken van plannen. Een vierde O hebben we aan het rijtje Overheid, Ondernemers en Onderwijs toegevoegd, namelijk de Ondernemende creatieve Burger! want daar moet nog flink in geïnvesteerd worden.” In de vereniging kleine kernen NoordBrabant vindt Fons Naterop de kracht
van verbindende dorpen, de creatieve burger. Hij hoopt dan ook dat de vereniging hen een duw in de rug geeft, het komende Manifest ondersteunt hierbij in idee en uitvoering. Een inspirerende Fons Naterop, die voor Leefbaarheid in de kernen gaat! <<< Marijke Timmermans
Meer informatie over de pilot ‘Regionale aanpak Leefbaarheid’ kunt u vinden op de speciale website: http://leefbaarheid.west-brabant.eu. Hier staat ook het volledige rapport ‘Bouwstenen voor het Manifest 20122040’. Op de sociale media website LinkedIn zijn een aantal Leefbaarheidgroeperingen actief, zoals: Leefbaarheid kleine kernen en Leefbaarheid Provincie Noord-Brabant.
nummer 2 - juni 2012
COLUMN
Kerksluitingen: nog kansen in deze bedreiging? Het Bisdom van Den Bosch is enorm op dreef. Haar koers is de volgende: een versnelling van de vorming van nieuwe parochies in het bisdom. Dit klinkt vooruitstrevend, maar in feite komt dit neer op afbraak. Het betekent namelijk dat binnen nog maar twee jaar, alle reorganisaties van de parochies afgerond moeten zijn en dat overgegaan wordt tot een aantal kerksluitingen in het bisdom. Over deze beleidsvoornemens maak ik me ernstige zorgen. De aangekondigde rigoureuze versnelling in het Bisdom Den Bosch en de hiermee gepaarde gaande kerksluitingen leiden mijns inziens tot een afbraak die niet meer te herstellen valt. Het is funest voor de sociale cohesie, die wij zo hoog op onze agenda hebben staan. De herder laat zijn schapen in de steek!! Peiler van sociale cohesie De leefbaarheid in kleine kernen is nauw verbonden met sociale cohesie. Het komt door het gemeenschapsgevoel, waardoor dorpsbewoners zich inzetten voor het dorp en voor elkaar. Ontmoeting draagt op haar beurt weer bij aan het vergroten van dat gemeenschapsgevoel. In veel dorpskernen in Noord-Brabant dient de kerk als zo’n voorname ontmoetingsplaats. Het is de plek waar dorpsbewoners elkaar van oudsher ontmoeten, waar ze hun geloof kunnen belijden en dit met elkaar kunnen delen. Het is ook de plaats van waar-
uit nog talloze vrijwilligersactiviteiten worden verzorgd en gecoördineerd. Bovendien is de kerk meestal al jarenlang een fysiek herkenbaar punt; een punt waar mensen ook emotionele waarde aan ontlenen: trots. Zonder misschien nog geregeld naar de kerk te gaan, kunnen we ons verbonden voelen met elkaar, door deel uit te maken van dezelfde gemeenschap, de gemeenschap die van oudsher georganiseerd was rondom de kerk: de kerkgemeenschap. Om de leefbaarheid voor onze dorpen te behouden, bepleiten wij een ombuiging van de huidige benadering van het Bisdom Den Bosch. Wij gaan voor een andere, meer afgewogen aanpak, die oog heeft voor de geloofsgemeenschap als drager van sociale cohesie en voor de kerk als gebouw die een verbindende functie uitoefent. Het is
Gastauteurs gezocht Het is voor het bestuur en redactie ondoenlijk om heel Brabant te bezoeken, terwijl er overal in de dorpen interessante, spannende of wetenswaardige zaken plaatsvinden waar wij geen weet van hebben, maar voor andere dorpsraden het lezen meer nummer 2 - juni 2012
dan waard zijn. Daarom zijn wij op zoek naar een paar enthousiaste gastauteurs. Mensen die het leuk vinden om gebeurtenissen die er in hun streek gebeuren aan het papier toe te vertrouwen. Om voor Kernkracht te schrijven hoeft u geen deskun-
dit pleidooi wat we zullen houden bij de bisschop van Den Bosch en we wachten op een uitnodiging tot een constructief onderhoud met hem. De dorpskernen kunnen ons hierin steunen. Ik wil jullie dan ook oproepen met reacties te komen op de aankondiging van het bisdom. Maar bovenal wil ik iedereen oproepen om succesverhalen in te brengen, die kerksluitingen hebben doen voorkomen. Alleen samen kunnen we de enorme bedreiging voor de leefbaarheid omzetten in nieuwe kansen. <<< Reacties en succes verhalen kunnen kenbaar worden gemaakt bij het secretariaat:
[email protected] Houdoe Wim van Lith, voorzitter
dige te zijn. Behalve een fatsoenlijke beheersing van spelling- en grammaticaregels, telt vooral een gezonde portie creativiteit en natuurlijk plezier in schrijven. U kunt zich opgeven bij het secretariaat van de vereniging kleine kernen noord-brabant. Telefoon (013) 583 99 93, e-mail: info@ vkknoordbrabant.nl <<<
Lennisheuvel. Gastvrij in het Groene Woud Lennisheuvel ligt midden in de ‘gouden’ driehoek ‘s-Hertogenbosch, Tilburg, Eindhoven. Op slechts 15 minuten van de provinciehoofdstad, pal aan de A2, met een treinstation en in het centrum van natuurgebied Het Groene Woud. Een Kern met Pit, zoals de bewoners zelf zeggen. Het kerkdorp dat samen met Liempde tot de gemeente Boxtel behoort, telt ongeveer 1200 inwoners die weer deel uitmaken van zo’n 350 gezinnen. Bruisend verenigingsleven “Een dorp waar stedelingen jaloers op zullen zijn,” zegt Twan Tiebosch inwoner en lid van de Commissie Ruimtelijke Ordening Lennisheuvel. “Lennisheuvel is een welvarend dorp met een zeer bruisend verenigingsleven, een geweldig sociaal klimaat en het is hier ook nog heel prettig wonen. Voor een groot deel is dit te danken aan de werklust en het enthousiasme van Lennisheuvelnaren.” Prettig woonklimaat Twan Tiebosch: “De Commissie Ruimtelijke Ordening Lennisheuvel (CROL) die uit acht leden bestaat, is zeer actief en zet zich in het bijzonder in voor de leefbaarheid van Lennisheuvel. De commissie wil een constructieve bijdrage leveren aan de ruimtelijke ontwikkelingen in en om Lennisheuvel, waarbij onze belangrijkste doelstellingen zijn, het behouden van het dorpskarakter, het zorgen voor een prettig en veilig woonklimaat en zorgen voor een duurzame groene omgeving. De CROL komt voort uit het Wijkberaad en vormt samen met de stichting ‘Rond Kerk en Orion’ de drie kartrekkers in het dorp.” Het Wijkberaad vergadert iedere maand in het gemeenschapshuis, waarbij inwoners en alle (buurt-)verenigingen en organisaties aanwezig kunnen zijn. Het Wijkberaad heeft
Twan Tiebosch: “Je moet als gemeenschap steeds vooruit blijven kijken.”
een vaste agenda maar alle groeperingen krijgen volop de gelegenheid om plannen toe te lichten en nieuwe activiteiten af te stemmen. Daarnaast is er volop gelegenheid om met elkaar te discussiëren over zaken van gemeenschappelijk belang. Een aantal voorbeelden van ontwikkelingen in Lennisheuvel wil Twan Tiebosch graag met een paar voorbeelden illustreren. Centrumplan “In 1998 besloot het Wijkberaad, op aandringen van de bevolking, iets te doen dat het hart van het kerkdorp aantrekkelijker moest maken. Het CROL werd gevraagd een plan te ontwikkelen voor de herinrichting van dat dorpshart. In 2002 is de herinrichting van het ambitieuze centrumplan afgerond. Met een jeu de boules-baan, een kunstwerk en een muziekkiosk werd het centrum veel aantrekkelijker, waardoor de leefbaarheid van het dorp aanzienlijk verbeterd werd. Het centrum is nu een ontmoetingsplaats voor inwoners, een rustplaats voor toeristen en een speelplek voor kinderen.”
Rondje Lennisheuvel “In 2006 is het ‘Rondje Lennisheuvel’ officieel van start gegaan. Drie wandelroutes van ongeveer 10 km in het buitengebied van Lennisheuvel die allemaal in het centrum beginnen en eindigen. Ook is er een route van ongeveer 3 km voor mindervaliden. Om het ‘Rondje Lennisheuvel’ te realiseren zijn oude wandelpaden in ere hersteld en stelde het Brabants Landschap financiën beschikbaar om groenstructuren te versterken en nieuwe aan te leggen. Op enkele plaatsen werden picknickplaatsen ingericht en in het centrum kwamen extra speelvoorzieningen voor de jeugd.” Het wandelproject dat nagenoeg helemaal door de dorpsbewoners is gerealiseerd, werd uitgebreid met de promotie van kleinschalige recreatieve en toeristische activiteiten, zoals kamperen bij de boer, bed-en breakfast en huifkartochten. Daarvoor is promotiemateriaal ontwikkeld evenals een eigen slogan: Lennisheuvel. Gastvrij in het Groene Woud. >>>
nummer 2 - juni 2012
>>> IDOP CROL en de stichting ‘Rond Kerk en Orion’ hebben zich ook sterk gemaakt voor het ontwikkelen van een integraal dorpsontwikkelingsplan (IDOP). Twan Tiebosch: “Je moet als gemeenschap steeds vooruit blijven kijken en een lange termijn visie durven te ontwikkelen, ook al zijn er inwoners die zoals het nu is wel ´goed´ vinden. De eerste stappen voor een IDOP werden in 2011 gezet met een tweetal brainstormsessies, waar over de toekomst van Lennisheuvel werd gediscussieerd én de bewoners hun ideeën en wensen voor het voetlicht konden brengen. Vervolgens hebben we de uitkomsten in een viertal thema’s ondergebracht: bouwen en wonen, een multifunctioneel dorpscentrum, groen en infrastructuur en toerisme en recreatie. Met de gemeente Boxtel zijn we nu in overleg over hoe we deze plannen verder kunnen ontwikkelen en tot een plan van aanpak kunnen komen.”
Nieuwe media Het mag blijken dat Lennisheuvel een zeer actieve gemeenschap is wat onder meer tot uitdrukking komt in een bloeiend verenigingsleven. Dat geldt ook voor het gemeenschapshuis Orion, de thuisbasis voor de pakweg 25 verenigingen. Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst, dus ook op het gebied van nieuwe media is Lennisheuvel vooruitstrevend te noemen. Twan Tiebosch: “We hebben een zeer uitvoerige website (www.lennisheuvel.nl) waarop werkelijk alle informatie over het dorp te vinden is, we hebben onlangs een twitteraccount geopend en daarnaast nog de ´Interactieve kamer van het Huis Lennisheuvel´ die men op Lenniswiki.nl kan vinden. Eind 2010 kregen alle Lennisheuvelse gezinnen de DVD: ‘Lennisheuvel, een parel in de Meierij’, een historische film door plaatselijke cineast Casper Willers met dorpsactiviteiten uit de jaren 1982 en 1983. Kleine dingen die zeer worden gewaardeerd.” <<<
Vooraankondiging:
Themabijeenkomst Armoedebestrijding Op woensdag 17 oktober zal door de vereniging kleine kernen noord-brabant een informatieavond worden gehouden voor leden, gemeentebesturen, maatschappelijke organisaties en overige belangstellenden rondom het thema ‘Armoedebestrijding op het platteland’. Een thema dat lange tijd onderbelicht is geweest in de gehele maatschappelijke discussie rond leefbaarheid op het platteland. De avond die gehouden wordt in MFA Den Boogaard, zaal De Bongerd, te Moergestel begint om 19.30 uur en zal duren tot 21.30 uur, waarna nog tijd is voor ontmoeting en uitwisseling op een informele manier. Gastspreker De inleiding voor deze avond zal verzorgd worden door Dr. Carmen Mathijssen, die doctoreerde rond armoedebestrijding in België. De situatie in Nederland is helaas niet zoveel anders als daar. Het thema armoede heeft niet alleen betrekking op de financiën, maar is veel breder. nummer 2 - juni 2012
De thema’s die in ieder geval aan de orde komen zijn: terugtredende voorzieningen en diensten. vervoersafhankelijkheid en vervoersarmoede. Dienstverlening komt niet altijd in voldoende mate bij de hulpvrager, er is sprake van onkunde en onwetendheid. woonproblemen op het platteland voor huurders en eigenaren.
De bijeenkomst zal een groot interactief karakter dragen. Uitwisseling en samen nadenken over manieren waarop we de problemen aan zouden kunnen pakken, volgen na de inspirerende inleiding van Dr. Carmen Mathijssen. Gezien de belangrijkheid van dit onderwerp hopen wij natuurlijk op een grote opkomst, met name van onze leden. Dus reserveer de datum vast in uw agenda! <<<
Ook zal samen met de aanwezigen nagedacht worden over manieren waarop we de problemen aan kunnen pakken.
Jongeren in het dorp …DOEN Dat is de slagzin om jongeren in hun dorp actief te betrekken. Hoe zet je hun vaak sterke binding met de vereniging om in betrokkenheid voor zaken die het dorp aangaan, zoals huisvesting, voorzieningen en werk. Hoe krijgen we deze ‘snelle jonge generatie’ zover dat ze zitting nemen in de dorpsraad? Jongeren vragen zich veelal af hoe ze het ‘bijzitten’ kunnen doorbreken en hoe hun kracht kan worden meegenomen in de ontwikkelingen van het dorp. In Biezenmortel, een dorp met ongeveer 1375 inwoners, kwamen eind maart jongeren en dorpsraadbestuurders uit verschillende dorpen bij elkaar om te discussiëren en ervaringen uit te wisselen over het thema jongeren in dorpsraden. Thomas Mallens, lid van het Platform Biezenmortel, is een belangrijke spil geweest bij de organisatie van deze avond, die door de VKK en ’t Heft opgezet is. Zes weken na de bijeenkomst een interview met Thomas om de follow-up aan te zetten. Als voorbeeld noemt Thomas ‘Biezenmortel Bruist’, de naam van het nieuwe jaarlijkse dorpsfeest op 1 september, waarvan hij een van de initiatiefnemers is! De organisatie is in handen van jongeren en een aantal ouderen. De jongeren voeren eerst praktisch opdrachten uit en pakken al doende de kennis van de (wijze) ouderen over. Thomas: “De (vroegere) ‘lopers’ worden straks ‘deskundigen’. Overal heb je ‘kartrekkers’ en ‘uitvoerders’, die zorgen voor de groepsbinding. Hoe jonger, hoe sneller de overstap naar een nieuwe groep. Deze generatiebinding, steeds een overstap die maar drie of vier jaar duurt, is de kracht van het dorp. Daar kun je mee werken, ook in de dorpsraden. Dus luister naar de jongeren en betrek ze bij alle activiteiten.”
Thomas Mallens (midden): “Luister naar de jongeren en betrek ze bij alle activiteiten.”
Jongeren nemen geen genoegen met het ‘bijzitten’ in de dorpsraad. Jongeren moeten ruimte krijgen en met vallen en opstaan leren, zodat ze zelf dingen ontdekken. Pas dan zorg je voor continuïteit, voor betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Nu is er animo in de groepen, zorg dus dat ze erbij blijven, houdt ze vast in hun dorp. Jongeren werken ook graag in duo’s, sparren is dan gemakkelijk. Bovendien hebben ze zo een reële inbreng in commissies, platform of dorpsraad. In Biezenmortel is de voetbalkantine het centrale punt voor de jongeren. De groepsbinding wordt hier al jong gesmeed en er ontstaan vaak hechte vriendschappen. De groepen zijn bereid om zich in te zetten voor allerlei projecten. Thomas: “Benader de jongeren persoonlijk, zoals ze ook mij uit het bestuur van de voetbal en Biezenmortel Bruist getrokken hebben. Ik ben nu de spil voor de jeugd in het dorp, ken alle ‘ins- en outs’ en weet wat de jongeren tussen 16 en 30 jaar zoal bezighoudt. Persoonlijke contacten zijn hierbij het belangrijkste
element voor de binding en de betrokkenheid. Die contacten zorgen niet alleen voor continuïteit in dorpsraden, maar zorgen er ook voor dat de jongeren serieus genomen worden”. Kortom: zorg voor een helder en duidelijk kader. Daarnaast moet de taak of het project niet te lang duren. Jongeren vinden het helemaal ‘gaaf’ als ze worden aangesproken op hun kennis en hun binding met hun groep. Dan kunnen ze onderling sparren en verantwoordelijkheid nemen. Laat ze training geven aan hun eigen groep. Spreek ze persoonlijk aan. Probeer het te regelen dat ‘oud’ ‘nieuw’ meebrengt, laat duo’s binnen. Vanwege de snelle generatiewisseling in deze dynamische wereld moet u er wel op letten dat het stokje tijdig wordt doorgegeven. Spreek ze aan in hun eigen taal. Zo kan hopelijk het ‘bijzitten’ doorbroken worden. En nu aan de slag… DOEN. <<< Marijke Timmermans
nummer 2 - juni 2012
Waar een klein dorp groot in kan zijn Zaterdag 7 juni is de uitvoering van het IDOP Sterksel afgesloten. Gedeputeerde Brigitte van Haaften was erbij en bracht voor de Dorpsraad een toepasselijk cadeau mee, een kunstwerkje als symbool van de saamhorigheid en het enthousiasme waarmee het IDOP Sterksel is gerealiseerd. Het IDOP Sterksel was samen met die van Helenaveen de eerste in de rij van inmiddels 74 toegekende IDOPs in Noord-Brabant. Het is ook het eerste IDOP waarvan de uitvoering van de zeven projecten voltooid is. Die projecten zijn: een nieuwe coöperatieve supermarkt met 65 vrijwilligers. een verbouwd en functioneel dorpshuis Valentijn. een centraal gelegen horecabedrijf met daarboven appartementen. een nieuwe multifunctionele basisschool met computerondersteuning. twee mooie speeltuinen voor ontmoeting van jong en oud. de website ‘Virtueel Plein’, waardoor de communicatie in het dorp sterk verbeterd is en waar vraag en aanbod van zorg en dienstverlening bij elkaar komen. het onlangs geopende Ommetje een mooie wandelroute. Wilma van de Rijt, wethouder gemeente Heeze-Leende complimen-
Van links naar rechts: Iris van Koetsveld, voorzitter dorpsraad, Wilma van der Rijt, wethouder gemeente Heeze-Leende en Brigitte van Haaften, gedeputeerde. Op de achtergrond Jacqueline Odijk, Beleidsmedewerker/Planbegeleider Integrale Dorps- en Ontwikkelingsplannen bij de provincie.
teerde Sterksel en gaf in haar toespraak aan dat ze er van overtuigd is dat Sterksel in staat is de tot stand gekomen infrastructuur en de leefbaarheid zoals die er nu uit ziet, te behouden. Iris van Koetsveld, voorzitter van de Dorpsraad keek kort terug op de constructieve werkwijze in de zeven werkgroepen, de medewerking van de provincie met 1 miljoen subsidie en de sterke projectleiding. Zij bood daarom een prent aan van Tuinstad Sterksel uit 1915. Brigitte van Haaften blikte terug op de rol van de provincie en de economisch goede jaren waarin het budget voor de IDOP verdubbeld kon worden. Zij schetste de
overeenkomsten in de IDOPs: in het bijzonder de inzet van inwoners zelf, de integraliteit van ruimtelijke factoren in de sociale context en de nieuwe samenwerkingsvormen die ontstaan. Zij ging ook in op de naderende krimp en de vergrijzing van de bevolking. In het bijzonder die laatste items, stelde de gedeputeerde, vormen een nieuwe uitdaging om niet alleen in de dorpen, maar ook met elkaar over de dorpsgrenzen heen te kijken en na te blijven denken over de toekomst. Aan het eind van de bijeenkomst gaven de aanwezigen blijk van hun waardering over wat er allemaal tot stand gekomen is. <<< Tijdens het vragenrondje bleek dat, hoewel het IDOP afgerond is, het werken aan leefbaarheid nooit ophoudt. Er werden ook vragen gesteld over woningen voor starters, mogelijkheden en zorg voor het langer kunnen blijven wonen voor ouderen en andere vragen. Aan het eind van de bijeenkomst bleek dat nieuwe actiepunten zich ter plekke aandienden. Ook Sterksel zal de handen uit de mouwen moeten blijven steken maar schrikt daar niet voor terug. <<< Tiny Leenders v.d. Beuken
nummer 2 - juni 2012
Algemene jaarlijkse ledenvergadering De algemene jaarlijkse ledenvergadering was dit jaar op woensdag 15 mei in Cultureel Centrum Den Boogaard, Moergestel. Klokslag 20.00 uur opende voorzitter Wim van Lith de vergadering. Nadat hij de leden hartelijk welkom had geheten, volgde het eerste agendapunt van het huishoudelijke deel van de vergadering. Wim van Lith gaf een verslag van het afgelopen jaar, waarbij hij de belangrijkste thema’s kort aanstipte zoals, de leefbaarheid op het platteland, de economische structuur, de sociale cohesie, de ondersteuning van de dorpsraden, de kennisuitwisseling en de veranderingen in de parochies. Ook legde hij uit hoe het afgelopen jaar de leden en anderen van informatie zijn voorzien, de wijze waarop de belangen zijn behartigd en de manier waarop het netwerk is onderhouden. Vervolgens kwamen de belangrijkste activiteiten voor 2012 aan de orde; de contacten met de provincie, ondersteunen van leden en gemeenten, de economische structuur, kennisuitwisseling, de ontwikkelingen rond krimp, de verschillende coöperatievormen en de sluiting van kerken kregen een nadere toelichting. De sluiting van de kerken blijkt de gemoederen
De ‘voormalige’ bestuursleden Marijke Timmermans (links) en erelid Tiny Leenders
bezig te houden want vanuit de zaal werden over dit delicate onderwerp diverse vragen gesteld. Vervolgens gaf penningmeester Harrie van der Loo tekst en uitleg over het financieel beleid van 2011 en aansluitend de begroting voor 2012. Nadat de leden het financieel jaarverslag hadden goedgekeurd werd aan het bestuur decharge verleend. Erelid Hierna was de bestuursverkiezing het volgende agendapunt. Omdat Tiny Leenders en Marijke Timmermans
Van links naar rechts: Voorzitter Wim van Lith en de nieuwe bestuurleden Willy Donkers, Ingeborg Verschuuren, Frank van Raak en op het scherm Eric Daandels.
het bestuur verlaten, stond de voorzitter uitgebreid stil bij beide dames en bedankte hen voor al hun inspanningen die zij gedurende al die jaren voor de vereniging hebben verricht. Vooral de langdurige inzet van Tiny Leenders, een van de kartrekkers bij de oprichting van de vereniging, waren de aanleiding voor het bestuur om haar tot erelid te benoemen. Na het overhandigen van de oorkonde en voor beide dames een boeket bloemen volgde een dankwoord van beide dames. Hierna stelde de Wim van Lith vier nieuwe bestuursleden aan de vergadering voor: Ingeborg Verschuuren (afdelingshoofd Projecten en Openbaar Beheer Gemeente Gemert-Bakel), Willy Donkers (voorzitter Dorpsoverleg Elsendorp), Eric Daandels (wethouder gemeente Grave) en Frank van Raak. Nadat de aspirant-bestuursleden een korte profielschets van zichzelf hadden gegeven, verleenden de aanwezigen leden hun goedkeuring, waarna de nieuwe bestuursleden gefeliciteerd en in de bloemetjes werden gezet. Vernieuwde website Na het huishoudelijke deel en de pauze gaf Peter Franken, directeur >>> nummer 2 - juni 2012
>>> bij de stichting Welzijn & Ondersteuning in Drimmelen, een uitleg over en een voorproefje van de vernieuwde website van de VKKNB die spoedig openbaar gemaakt zal zijn. Elke website is van tijd tot tijd aan vernieuwing toe en om de hoeveelheid informatie overzichtelijk en vindbaar te houden was een nieuwe structuur nodig. De vernieuwde website zal vooral toe-
gankelijker zijn en waarbij ‘het delen van kennis en informatie’ de boventoon zullen gaan voeren. Als slotstuk van deze ledenvergadering gaf Lotte Pennings een uitvoerige presentatie over het ontstaan, de ontwikkelingen, het belang en het gebruik van de sociale media op internet. De online platformen waar de gebruikers, zonder of met minimale
tussenkomst, zelf de inhoud verzorgen. Hoofdkenmerken hierbij zijn de communicatie over en weer en de dialoog tussen de gebruikers onderling. Hoewel het nu nog niet erg speelt bij de dorpsraden, zal het gebruik van sociale media in de nabije toekomst uitermate belangrijke instrumenten zijn voor de communicatie met de achterban, was de boodschap. <<<
Social Media & Kennisdeling Tijdens de algemene ledenvergadering is uitgebreid stil gestaan bij een hedendaags thema: social media en kennisdeling. Social media zijn niet meer weg te denken uit onze samenleving. We surfen niet alleen op internet naar allerlei websites met onze mobiele telefoons en onze tabs, we mailen niet alleen, maar we doen tegenwoordig nog meer ‘nieuwerwetse’ dingen: we twitteren, we zitten op facebook, op linkedin en hyves en we kijken naar en plaatsen onze filmpjes op youtube. Kortom, we ontmoeten elkaar en houden elkaar op de hoogte via de sociale media. Omdat sociale media niet meer zijn weg te denken, brengt de VKKNB dit thema onder de aandacht. We kunnen er wat mee: ontmoeten, informeren en kennis delen. En vooral dit laatste is van essentieel belang: “Kennis is macht, maar kennis delen is kracht”. Interactie, daar draait het om. Uitdagen en ondersteunen De VKKNB wil dorpskernen graag uitdagen en ondersteunen in het actief gebruiken van de website en sociale media om de onderlinge interactie en kennisdeling te bevorderen. Tips en suggesties met betrekking tot vernieuwing van de website en het bevorderen van het actieve gebruik van de website en sociale media zijn van harte welkom. Evenals vragen
nummer 2 - juni 2012
Kennis is macht, maar kennis delen is kracht! om hiermee als dorpskern aan de slag te gaan. Voor tips, suggesties en/of vragen kunt u contact opnemen met het secretariaat:
[email protected] Social Media… Waar gaat het om? Social Media zijn online platformen waar de gebruikers, met geen of weinig tussenkomst van een professionele redactie, de inhoud verzorgen. Tevens is er sprake van interactie en dialoog tussen de gebruikers onderling. Social media maken het mogelijk op snelle en adequate wijze op verschillende communicatieniveaus te opereren. Bijvoorbeeld: van dorpsraad naar bewoners, dorpsraden onderling (door bijvoorbeeld goede
ideeën of projecten meer te delen), van het bestuur van de VKKNB naar dorpsraden, van dorpsraden naar gemeenten en vice versa. Vijf sociale media: Linkedin: een zakelijk netwerk. Facebook: een wereldwijd privé netwerk, dat ook zakelijk gebruikt kan worden. Twitter: een microblog, een heel kort berichtje zo groot als een sms-je, vooral bedoeld dat mensen jou kunnen volgen en jij hen. Hyves: een privé netwerk voor Nederland. Youtube: een netwerk om video’s c.q. filmpjes te delen. <<< Wilma Numans
Help! Ze willen onze school sluiten De Weebosch is een kleine kern met 700 inwoners. Het maakt deel uit van de gemeente Bergeijk aan de oostelijke kant van De Kempen. Het is een actief dorp met veel verenigingen en vrijwilligerswerk, er is een gebouw met daarin het buurthuis (1982) en de basisschool (1955) met 77 leerlingen. Ook is er een bekende bedevaartskerk (Gerardus Majella). Momenteel wordt er stevig in de leefbaarheid van het dorp geïnvesteerd. Gemeente Bergeijk en provincie Noord-Brabant hebben iDOP-subsidies toegekend voor een veilig fietspad naar hoofdkern Bergeijk, een Virtueel Plein en een gemoderniseerd en vergroot buurthuis. Een actieve dorpsraad werkt met groot draagvlak aan de leefbaarheid (zorg in eigen dorp / slimme zorg / buurthuis = huiskamer / bouwplannen voor starters en senioren). De verhouding met de lokale overheid is goed.
en werd de publiciteit gezocht. Het eerste succes is inmiddels binnen. De gemeenteraad van Bergeijk heeft 31 mei een motie aangenomen waarin zij vindt dat sluiting van een dorpsschool een ernstige aantasting is van de leefbaarheid en dat er onderzocht moet worden of en hoe het onderwijs in het dorp kan blijven. Hierbij moeten ouders en dorpsraad betrokken worden. De dorpsraad is blij met dit snelle besluit. Er kan nu
Volkomen onverwachts meldde regionale onderwijsstichting SKOzoK dat zij in de gemeente Bergeijk tot een nieuwe configuratie van scholen wil komen. Samengevat: er moeten schoolclusters komen met 300 maar liefst 400 leerlingen. Daarom moeten er scholen samengevoegd en gesloten worden. De eerste school die gesloten wordt is de Gerardusschool op de Weebosch. De leerlingen moeten vanaf 2014 naar school in het dorp Luyksgestel. Daar komen zij in aparte klassen terecht want administratief wordt de Weebosch-school niet echt opgeheven maar verplaatst. Voor de fijnproevers: het BRIN nummer blijft bestaan en zo blijft de onderwijsgeldstroom intact. Het bevoegd gezag (SKOzoK) motiveert haar besluit op grond van
onderzocht worden wat er nodig is om een kleine school in de vaart te houden. Ondertussen gaan de acties gewoon door. Ze houden pas op als de sluitingsdreiging van de baan is.
10
demografisch en onderwijs-technisch onderzoek. Kort door de bocht: kleine scholen genereren slechte leerlingen. Leefbaarheidsaspecten worden niet meegenomen. Maar bij de eerste oudervergaderingen bleek dat er vooral financiële redenen waren. Het dorp vreest dat schoolsluiting het begin van het einde zal betekenen en dat het dorp zal vergrijzen en zal verstillen. Daarom heeft De Weebosch haar naam tijdelijk veranderd in Weeboos en heeft het dorpslogo aangepast. Alle bewoners, ouders, verenigingen en organisaties zijn van mening dat de school in het dorp moet blijven. Er is al sinds 1800 onderwijs op de Weebosch en dat moet zo blijven. Met moderne middelen (internet – website – Facebook en Twitter) is razendsnel een netwerk opgebouwd
We betreuren dat schoolorganisaties (die met belastinggeld worden gefinancierd) zich niets aantrekken van de leefbaarheidsagenda en zo moeizaam gerealiseerde investeringen in kleine kernen frustreren of vernietigen. Volg ondertussen deze schoolstrijd op www.weeboos.nl of via www.facebook.com/deweebosch Dorpsraad de Weebosch Herman Ritter
nummer 2 - juni 2012
Lege buslijnen en wat nu? Niet alleen over het verdwijnen van de strippenkaart zijn al veel discussies ontstaan, maar ook over de invoering van de OV-chip kaart, die vooral bij ouderen veel problemen geeft. Wie en hoeveel gebruikers zijn er op de buslijnen naar de dorpen? Hoe bereikbaar en ‘OV betaalbaar’ zijn de dorpen in Brabant straks in 2015? OV Visie Dagelijks maken 208.000 reizigers gebruik van het Brabantse Openbaar Vervoer, waarvan 42 % stad en 43% streekvervoer en 1% buurtbussen. De omstandigheden zijn de laatste jaren veranderd: de vraag naar mobiliteit verandert, bijvoorbeeld als studenten geen OV kaart meer krijgen; budgetten staan onder druk zowel bij de provincie als bij de reiziger; er zijn technische ontwikkelingen en men gaat met de elektrische fiets of auto naar het werk in plaats van met de bus. De provincie heeft destijds besloten reguliere buslijnen óók op het platteland te laten rijden. Inmiddels is velen vast wel opgevallen dat er ook lege bussen rijden, ook op het platteland. Onrendabele lijnen zoals men dat noemt. Deze lege bussen kosten de Provincie veel geld! En wat nu? Hoe gaat de nieuwe OV aanbesteding in Brabant van januari 2015 er uit zien? Wat voor OV beleid gaat de Provincie voeren? Meer reizigers, ‘Goed bezig Bus’ De provincie wil meer reizigers in de bus om de lijnen zo rendabel mogelijk te maken. Het imago van de bus is daarbij belangrijk. De reiziger wil betrouwbaar reizen met bussen die goed zijn en op tijd rijden. De kwaliteit van de bussen is verbeterd en drukke haltes hebben digitale borden met de ‘real-time’ aankomsttijd. Chauffeurs zijn meer gastheer geworden door het OV-chipsysteem. Ze krijgen trainingen om het de reiziger zo aangenaam mogelijk te maken. ‘De bus. That sounds cool’ Platform ‘Goed Bezig Bus’ heeft een wedstrijd uitgezet voor jongeren om in een aantrekkelijke ‘omgeving’ te
nummer 2 - juni 2012
reizen. Studenten van de Rooi Pannen ontwikkelden daarvoor een campagne die bestaat uit interactieve en Live Music Events in en rond de bus en op Facebook: Bus Band Battle 2012.
De winnende muziekband, bestaande uit jongeren van 12 tot 18 jaar uit Brabant, treed tijdens de Open Busdag van 27 oktober op. Dit is meedenken en meedoen door de doelgroep jongeren! Win-win in de regio De provincie is in overleg met de vervoerders, Reizigersoverleg Brabant en gemeenten om tot ‘Maatwerk’ te komen. “Samen zoeken naar oplossingen voor de onrendabele lijnen in stad- en streekvervoer in hun gemeente. Buurtbussen spelen een belangrijke rol en daar moeten we heel zuinig op zijn”, zegt de gedeputeerde Ruud van Heugten. De chauffeurs zijn vrijwilligers en het beheer, de exploitatie is in handen van een vereniging. Het zijn dus de ‘eigen’ mensen in de dorpen en de regio, die zorgen voor het vervoer.
Dorpsraden Hier ligt een belangrijk punt voor de Dorpsraden. Wat voor behoeften of wensen leven er in het dorp met betrekking tot buslijnen of haltes? Wie maakt er gebruik van en wanneer? Busvervoer van scholieren is een belangrijk aspect voor OV op het platteland. De kanteling in het regiodenken is nodig voor de win-win-situatie voor de dorpen samen.
Denk aan buurtbussen, maar ook aan een dorp-carpooling systeem via de ‘social media’. Particulier initiatief wordt erg gewaardeerd. Kom met plannen, maar onderbouw je voorstellen goed, vergeet het exploitatieaspect niet, de kostendekkingsgraad die zo belangrijk is. Dorpsraden zorg dat je meedenkt met de veranderingen. Blijf actief om de leefbaarheid, ook (OV) bereikbaarheid, te behouden in de kleine kernen. Natuurlijk kan de VKKNB dorpsraden ondersteunen. Neem daarvoor contact op met het secretariaat: info@ vkknoordbrabant.nl of bel (013) 583.99.93. Maar u kunt ook zelf een verhaal voor Kernkracht schrijven met voorbeelden over jullie ervaringen. Dat leest de VKKNB graag. Marijke Timmermans
11
Nieuws van de LVKK Bij de LVKK zijn we momenteel druk met de uitvoering van twee projecten. Burgerschap in Krimpregio’s telt 14 pilots in de provincies Friesland, Drenthe, Gelderland en Limburg. De gesprekken met dorpsorganisaties in verschillende dorpen zijn in volle gang. In juni worden vrijwilligers getraind tot procesbegeleiders, waarna in de clusters van dorpen wordt onderzocht wat de bevolkingskrimp voor directe gevolgen heeft voor de leefbaarheid in hun dorp, en wat men er gezamenlijk aan kan doen. Nadrukkelijk is hierbij de bedoeling om over de eigen dorpsgrenzen heen te kijken en samen met buurdorpen te onderzoeken wat de goede aanpak is. Bij het project Meer dan Stenen gaat het om het ondersteunen van de vrijwilligers in de vele dorpshuizen. Met steun van het Oranje Fonds houden we de Vraagbaak op de site www. dorpshuizen.nl actueel en werken KERNKRACHT is een uitgave van de vereniging kleine kernen noord-brabant en komt tot stand met financiële ondersteuning van de provincie Noord-Brabant. Met medewerking van: Jan Backx Maurice Geuskens Tiny Leenders Wim van Lith Wilma Numans Herman Ritter Marijke Timmermans Realisatie: Ursem Communicatie vereniging kleine kernen noord-brabant Vincentiusstraat 102 Postbus 3078 5003 DB TILBURG Telefoon: (013) 583 99 93 E-mail:
[email protected] Website: www.vkknoordbrabant.nl
12
we aan nieuwe brochures over de plaats van het dorpshuis in de dorpssamenleving en hoe die versterkt kan worden door in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen. We hebben momenteel ook een voorzichtige herstart van onze website www.lvkk.nl . Het is de bedoeling dat u daar rond o.a. deze projecten steeds het laatste nieuws en ontwikkelingen kunt volgen. Daarnaast zijn we intern en met het Ministerie van
BZK in overleg hoe we de middelen die middels het Amendement eind 2011 zijn vrijgemaakt, kunnen vrijspelen en hoe die zo goed mogelijk in te zetten. Doel hierbij is de actieve dorpsbewoner en diens overkoepelende organisaties te versterken.<<<
Vincentre wint Peeltrofee 2012 Ruud van Heugten, gebiedsgedeputeerde voor De Peel, maakte dat op zondag 22 april bekend tijdens de 7e Peeldag in Aarle-Rixtel. Drie projecten waren voor de Peeltrofee genomineerd: Openluchttheater Mariahout, Deurne-Wiki en Vincentre. Allemaal toekomstgerichte projecten met actieve partners die de Peelidentiteit versterken, aldus de jury. De jury riep Vincentre tot winnaar uit omdat De Peel maar ook Brabant er met dit museum een trekker van formaat bij heeft. De kleurrijke geschiedenis van Vincent van Gogh komt in Vincentre en het openluchtmuseum tot leven: je loopt waar Vincent liep, je zit waar Vincent zat en ziet nog steeds wat Vincent destijds zag. Het centrum levert een bijdrage aan educatie, recreatie en toerisme en het ontsluiten van de cultuurhistorie voor een breed publiek. Dit project laat zien dat met hulp van diverse organisaties en door
Agenda 2012
inzet van vele betrokken vrijwilligers een uniek project tot stand kan komen met nationale uitstraling. <<<
Donderdag 11 oktober:
Dorpendag
Woensdag 15 augustus: Algemene bestuursvergadering
Woensdag 17 okober:
Woensdag 19 september: Algemene bestuursvergadering
Woensdag 14 november: Algemene bestuursvergadering
Donderdag 09 oktober: Algemene bestuursvergadering
Woensdag 12 december: Algemene bestuursvergadering
Themabijeenkomst
nummer 2 - juni 2012