Algemene beschouwingen 2010. Op 3 maart 2010 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Een goed moment om vandaag terug te kijken. Na de verkiezingen in 2006 zijn er twee coalitieboten uitgevaren. In de eerste boot nam het College plaats en in de tweede boot, die tot vandaag trouw achter de eerste aan heeft gevaren, de Raadsleden van PvdA, Groen Links en Gemeente Belangen. De VVD en het CDA mochten niet mee. Het door de Coalitie opgestelde Raadsprogramma is in de afgelopen periode leidend geweest voor de koers, die de twee boten hebben gevaren. De VVD, de partij met de meeste stemmen, heeft bij het opstellen van dit programma niet mee mogen doen. Dat wordt u niet in dank afgenomen. De bemanning van de boten heeft hard gewerkt, er is wat afgevaren! De VVD kan dat niet ontkennen. Wat hebben al die vaartochten nu opgeleverd? De financiële stand van zaken geeft aan dat de schuldenlast opgelopen is van € 25 miljoen in 2006 tot zo’n € 35 miljoen in 2009, oplopend in 2010 tot naar verwachting € 41 miljoen. Dat betekent dat de schuld van elke burger in de afgelopen periode opgelopen is van zo’n € 3000 tot zo’n € 4.500 en dat Oostzaan alleen aan rente al elk jaar ruim € 2 miljoen moet betalen. Oostzaan loopt bovendien een risico van minimaal € 2 miljoen bij de uitvoering van de verschillende projecten. Jarenlang heeft de VVD bij elk project gewezen op het maken van een deugdelijke risicoanalyse, zoals onlangs onder veel gehoon bij de plannen voor de verhuizing van Meyn. Het is jammer dat wij moeten constateren, dat onze partij elke keer (te laat) gelijk krijgt, denk aan de verplaatsing van de bibliotheek! De coalitieboten varen nog steeds, drijvend gehouden door bovengenoemde leningen, door dividend uitkeringen van de BNG, de Cebeongelden voor onze slappe bodem, de precarioheffing en hier en daar een greep uit de Algemene Reserve. Als een ware Houdini wist onze wethouder zo de boten elke keer van de ondergang te redden. Deze wankele boten met veel averij zijn bijna aangekomen op hun bestemming in een tijd, dat op rijksniveau op een verschrikkelijke manier de broekriem aangehaald moet worden. De overheidsfinanciën zijn doodziek. Iedereen zal bezuinigingen moeten doorvoeren. In het blad Binnenlands Bestuur van 2 oktober jl. staat dat gemeenten er rekening mee moeten houden dat ze vanaf 2011 drie miljard euro, een daling van 20%, minder krijgen van het Rijk. Voor Oostzaan betekent dat vanaf 2011 een vermindering van de Algemene Uitkering van € 1 miljoen. Wethouder Monen geeft dit ook toe in de commissievergadering van dinsdag 27 oktober. Echter dit College schuift de moeilijke en impopulaire taak van bezuinigen door naar 2011. Begrijpelijk, want de verkiezingen staan voor de deur!
1
Bovendien stelt dit College voor de toegerekende kosten voor het ambtelijk apparaat met € 1 miljoen, ofwel met 30% te laten stijgen. De VVD is het niet eens met deze koers. Ik kom hier straks op terug. Eerst zal ik enige opmerkingen op programma niveau maken. Programma bestuur: Vanaf 1 januari 2010 gaan Oostzaan en Wormerland samenwerken. In 1796 is in Oostzaan de scheiding tussen polderbestuur en gemeentebestuur tot stand gebracht. Meer dan 200 jaar is Oostzaan een geheel zelfstandige gemeente geweest. Met de tot standkoming van de samenwerking, die wat de VVD betreft zo snel mogelijk uitgebreid wordt, komt hier voor een deel een einde aan. Een onvermijdelijke keuze, die ons op dit moment alleen nog maar heel veel geld heeft gekost. In de begroting 2007 bedroegen de kosten voor het programma bestuur nog een kleine € 1,2 miljoen. Na veelvuldige overschrijdingen zijn de kosten in de begroting 2010 inmiddels opgelopen tot € 1,9 miljoen, ofwel ruim 50% hoger. De VVD kan deze kostenexplosie niet los zien van de ambtelijke samenwerking. Wethouder Monen heeft beloofd, dat de onvoorziene kosten en extra bestedingen binnenkort terugverdiend zullen gaan worden. We hopen het met u. Programma wonen: De uitslag van een enquête op de website van de VVD naar de wenselijkheid van het bouwen van starterwoningen, een prioriteit van dit College op woongebied, geeft aan, dat deze woningen nog steeds hard nodig zijn. Hoeveel starterwoningen heeft u in deze periode nu precies gebouwd en wat was uw beleid in deze? Het is jammer, dat een debat over de ontwikkelingen en de eventueel te nemen wijzigingen van de woonvisie, zoals in 2005 op blz.47 in deze visie vastgesteld is, nooit heeft plaatsgevonden. Aanpassingen zijn dus ook niet doorgevoerd en maatregelen om de doorstroming te bevorderen, wat de VVD graag zou willen, niet opgenomen. Wanneer kan de Raad een eerste evaluatie van deze woonvisie tegemoet zien? Programma veiligheid: Voor de VVD is handhaving essentieel om veiligheid te waarborgen. We wachten dan ook met smart op uw aangekondigde opstelling van een integraal veiligheidsbeleid (zoals de Raad u in een motie al op 18 december 2006 heeft opgedragen) en uw voorstel tot intensivering van de handhaving in de openbare ruimte.
2
Het aanstellen van een BOA (Buitengewoon Opsporings Ambtenaar), die een bestuurlijke boete zou kunnen innen voor overlast in de openbare ruimte, is nog niet uitgevoerd. De VVD heeft zich ook niet ingespannen om die aanstelling voor elkaar te krijgen omdat voor het schrijven van die boetes een heel apparaat moet worden opgezet, de aanstelling van 1 BOA zo’n € 45.000 per jaar kost en deze BOA dus 1500 boetes van € 30 moet uitschrijven om kostendekkend te zijn. Echter vanaf 2010 zou het voor gemeenten mogelijk zijn de bestuurlijke strafbeschikking te gebruiken. Het Centraal Justitieel Incasso Bureau int dan het boetebedrag en een gedeelte van dat bedrag wordt op de rekening van de gemeente gestort. De VNG zou dit jaar met een handreiking over deze problematiek komen. Bent u bekend met deze handreiking en zo ja, wanneer kan de Raad een voorstel verwachten? Programma werkgelegenheid en bedrijvigheid: Investeren in de locale economie is nog nooit zo belangrijk geweest als nu. Het midden- en kleinbedrijf is immers de banenmotor van de economie, ook in Oostzaan. De VVD wil het lokale bedrijfsleven ook op langere termijn sterk houden, niet alleen met geld, maar ook met inspanning door visies te ontwikkelen, bestemmingsplannen flexibeler te maken, dienstverlening te optimaliseren en regels af te schaffen. Dit jaar heeft het MKB Nederland afspraken gemaakt in het “Normenkader dienstverlening” voor minder regels, betere service en lagere toezichtlasten. Met dit instrument kan de gemeente zelf de staat van haar dienstverlening aan ondernemers meten, waarna een plan van aanpak aan het bedrijfsleven kan worden opgesteld. Bent u bereid de gemeentelijke organisatie aan een normenkader dienstverlening te onderwerpen? Programma Leefomgeving. We zijn verheugd, dat de motie van de VVD voor het opzetten van een AED-netwerk in 2010 uitgevoerd wordt. Jammer, dat u geen enkele zin wijdt aan de Hoogspanningsproblematiek. Graag uw reactie. De aanleg van natuurvriendelijke oevers kost voor 200 meter € 50.000. In 2006 heeft de gemeenteraad het waterplan vastgesteld, waarin deze oevers zijn opgenomen. De VVD meent, dat overleg met bewoners, zoals beloofd, niet heeft plaatsgevonden, de Raad geen uitvoeringsplan heeft gezien en dat er ook geen pogingen zijn gedaan subsidie voor de aanleg te verkrijgen. De VVD stelt daarom in een amendement voor de aanleg van deze oevers uit de begroting te halen.
3
De VVD is tegen het voeren van het Welstandsbeleid. Opheffing zou € 38.000 besparen. De VVD vindt dat de burger zelf moet kunnen beslissen over de kleuren en de materialen voor het huis, dat hij zelf betaalt. Programma maatschappelijke participatie: De VVD heeft toegestemd in een onderzoek naar een sale en leaseback constructie voor de nieuwbouw van de Noorderschool. Het doet de VVD deugd dat diverse partijen inmiddels van mening zijn dat in de begroting ruimte dient te worden gecreëerd voor een budget van € 1 miljoen vanuit de gemeente ten behoeve van de nieuwe Noorderschool. Een amendement van die strekking van de VVD werd tijdens de behandeling van de Kadernota nog raadsbreed weggestemd, maar dat mag niet deren. Uiteraard zal de VVD dit amendement steunen. Programma mobiliteit: De uitvoering van het GVVP heeft vorig jaar grotendeels stilgelegen. U hevelt het daarvoor bestemde geld over naar 2010. Echter de toegerekende kosten worden opnieuw in de begroting opgenomen. Ergo, er is vrijwel niets uitgevoerd, maar de kosten van het ambtelijk apparaat worden voor de tweede keer berekend. Graag uitleg. En dan kom ik nu terug bij het financiële gedeelte. De VVD maakt zich zorgen over de toegerekende kosten. De beantwoording van de gestelde vragen heeft deze zorgen helaas niet weg kunnen nemen. De ambtelijke capaciteit blijkt in 2009 verder te zijn uitgebreid, maar door de overgang naar de nieuwe werkorganisatie blijkt het niet mogelijk een goede vergelijking van salariskosten te maken. Het ombuigen van de gemeentelijke uitgaven zal in 2010 en verder een keiharde noodzaak blijken. De VVD ziet het als een gemiste kans dat de overgang naar de werkorganisatie niet wordt aangegrepen om meer beheersing van de kosten te realiseren. Theoretisch gezien zouden er synergievoordelen behaald moeten worden uit de samenwerking. Hoewel die voordelen meerdere malen door de verantwoordelijke wethouder zijn benoemd, stelt de VVD zich op het standpunt van ‘eerst zien en dan geloven’. Om de juiste accenten te zetten, heeft de VVD gezamenlijk met het CDA een amendement ingediend waarmee een taakstellende bezuiniging van 5% op de toegerekende kosten wordt beoogd. Daarnaast betreurt de VVD dat de begroting een vrijwel ondoorzichtig geheel vormt, een black box waar vanaf de nog niet ontwikkelde ecologische oever niet of nauwelijks invloed kan worden uitgeoefend door de Raad. De mogelijkheden voor de fracties om eigen standpunten of inzichten naar voren te brengen zijn feitelijk gedoemd te stranden bij een gebrek aan inzicht in de mogelijkheden hiervoor. Ondanks meerdere verzoeken is het College helaas niet bereid gebleken om hierin een helpende hand te bieden.
4
Tenslotte wijst de VVD er op dat de opneming van de eenmalige baten van de verkoop van de NUON aandelen een incidentele factor vormt die ingezet wordt om structurele lasten te dekken. Meevallers dienen ingezet te worden om de reserves te versterken, niet om begrotingsproblemen op te lossen. Ik rond af. De financiële stand van zaken van de gemeente Oostzaan is op dit moment als volgt. 1. De leningen positie is torenhoog, oplopend tot € 41 miljoen volgend jaar. Met een gemiddelde rente van 5% moet Oostzaan elk jaar alleen al aan rente ruim € 2 miljoen euro betalen. 2. Het bedrag aan risico’s wordt nu al ingeschat op ongeveer € 2 miljoen euro en is naar de mening van de VVD nog behoudend vastgesteld. 3. De gemeente Oostzaan ontvangt vanaf 2011 naar verwachting ongeveer € 1 miljoen minder van het Rijk. Dit College stelt desondanks voor in de voorliggende begroting: 1. De toegerekende kosten voor het ambtelijk apparaat met € 1 miljoen euro, ofwel met 30% te laten stijgen. 2. De incidentele baten van de aandelen verkoop NUON met een slimme actie in te zetten voor dekking structurele lasten. 3. Zich niet te houden aan de voorschriften van de wet en de provincie (v.b. over 213a eigen onderzoek staat voor de vierde keer niets in de begroting, ook over zorgplicht voor stedelijk afvalwater, hemelwater en structureel nadelige gevolgen van de grondwaterstand, staat niets in begroting) Dit is voor de VVD onaanvaardbaar. Wat wil de VVD? 1. De VVD dient samen met het CDA een amendement in ten einde 5% te bezuinigen op de toegerekende kosten, hetgeen leidt tot een bate van ongeveer 2,5 ton. 2. De VVD dient samen met het CDA een amendement in voor een andere verdeling van de baten verkoop NUON aandelen. 3. De VVD dient een amendement in ten einde de voorgestelde verlichting en beveiliging ad 60.000 euro theater de Kunstgreep uit de meerjarenbegroting te halen. 4. De VVD dient een amendement ten einde de aanleg van ecologische oevers uit de begroting te halen en de baten te doteren aan het product jeugdbeleid. De boten van deze Coalitie gaan, wat de VVD betreft, meteen na de verkiezingen op de kant en worden ontmanteld. Het is tijd voor nieuwe boten met een frisse bemanning. Deze bemanning, die in 2010 aantreedt, krijgt het niet gemakkelijk. Oostzaan heeft geen geld meer voor mooie boten en grote vaartochten. Er zal een zeer zuinige koers moeten worden gevaren. De VVD zet vandaag deze koers al in en wacht niet tot 2011. De Romeinse staatsman en redenaar Cicero wist al zo’n 50 jaar voor Christus dat bezuinigen wat oplevert. Hij zei: ”Zuinigheid is een grote bron van inkomsten”. Meer dan 2000 jaar later geldt die uitspraak nog steeds! 5
6
