De antwoorden op de meest gestelde vragen over K+E inkt
Een compacte vraagbaak waarin de meest uiteenlopende onderwerpen over het werken met K+E inkten op de drukpers worden behandeld. We zijn ons ervan bewust dat we met deze informatie niet volledig zijn, niet kunnen zijn, gezien het groot aantal aspecten dat een rol speelt bij de vervaardiging van drukwerk. Wel verwachten wij dat een handleiding als deze, met raadgevingen en tips, kan bijdragen tot sneller en efficiënter drukken en tot het uitsluiten van verrassingen.
TN supplies 2013
1
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
Index Samenstelling K+E inkten Algemene richtlijn papier/inktcombinaties Drukhulpmiddelen en dosering Droogpasta’s Vierkleureninkten overzicht Vierkleureninkten per serie Speciale vierkleurenseries ISO 12647-2, achtergrondinformatie Novasens migratie-arme inkten Kleurvolgorde fullcolour, inktadvies op 1 en 2-kleurenpers Kleurvolgorde PMS inkten nat in nat Inktadvies voor laserprintdrukwerk en ongestreken papier Veredeling van inkten Lichtechtheid van inkt Ghosting Inktadvies voor het bedrukken van kunststoffen e.d. PMS inkten en voorspelbaar mengen BCS inktmengsysteem Pastelinkten Metallic inkten Fluorinkten Vernissen
TN supplies 2013
pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina pagina
3 5 6 7 9 10 12 13 14 15 16 17 19 20 21 22 23 24 26 27 28 29
2
Samenstelling K+E inkten Vellenoffset inkten worden samengesteld uit kleurstoffen, harsen, olieën en hulpstoffen. Als kleurstoffen worden pigmenten gebruikt (concentratie normaliter tussen de 10 en 25%), die in het bindmiddel niet oplosbaar zijn en daardoor als kleine deeltjes (grootte tot 0,3 µm) in de inkt verwerkt zijn. Voor de kleuren worden synthetisch organische pigmenten gebruikt die in meervoudige verwerking processen uit aardolie worden geproduceerd. De pigmenten die gebruikt worden voor het aankleuren van zwartsoorten zijn speciaal geproduceerde chemisch zuivere koolstoffen. De bestanddelen van het bindmiddel, harsen en olie, zijn met 50-70% het grootste bestanddeel van een drukinkt recept. Hiervoor worden sinds jaar en dag al meerdere grondstoffen gebruikt op plantaardige basis, die in het Duits als “Nachwachsenden Rohstoffen” (hernieuwbare hulpbronnen) worden betiteld. Enkele voorbeelden hiervan zijn boomhars (Kolophonium) als belangrijk aandeel van de harde harssoorten en plantaardige olie, zoals lijnolie en soja olie, die in zuivere vorm, of als chemische modificatie in de vorm van alkydhars of vetzure esters worden ingezet. Hierdoor zijn uitspraken over een doorsnee drukinkt, zoals “op basis van plantaardige grondstoffen“ of op basis van “hernieuwbare hulpbronnen” mogelijk en terecht. De bindmiddelen die gebruikt worden in de K+E BIO series bevatten uitsluitend grondstoffen op basis van hernieuwbare hulpbronnen. Vellenoffsetinkten zonder de toevoeging BIO in de benaming bevatten tot maximaal 25% grondstoffen op basis van aromaat-arme, geurarme minerale olieën met een vlampunt > 100º Celcius. Hulpstoffen en additieven zoals wassen en drogers worden in beperkte mate aan de inkt toegevoegd om specifieke eigenschappen, zoals schuurvastheid en droogsnelheid, te realiseren. Inktproductie De belangrijkste fases in het productieproces van drukinkten zijn het oplossen, dispergeren, mengen en homogeniseren van de inkt. K+E drukinkten worden geproduceerd in moderne volautomatische installaties. Hierdoor wordt het energieverbruik in de vorm van stroom, stookolie en gas tot een minimum gereduceerd. De CO2-emissie bij het produceren van drukinkten bedraagt 178 gram per kilogram drukinkt (gemiddelde opgegeven waarde “Verband deutscher Druckfarbenhersteller”). Veiligheid/Veiligheids Informatie Blad Bij Flint Group wordt de keuze van grondstoffen voor de productie van K+E inkten op basis van criteria geselecteerd, waarbij naast puur technische eisen ook in het TN supplies 2013
3
bijzonder wordt gelet op de invloed die een grondstof heeft op het milieu en de mogelijke gevaren voor de gezondheid. Als lid van het Europese Druckfarbenverbandes EuPIA, een organisatie waarin de Europese inktproducenten zich hebben verenigd, heeft Flint Group zich verplicht gesteld haar grondstoffen volgens de EuPIA-uitzonderingslijst (www.eupia.org) te kiezen en geen gebruik te maken van de op deze lijst genoemde giftige en/of gevaarlijke grondstoffen. De normale K+E drukinkten zijn geen gevaarlijke stof en kennen geen gevarensymbool op de verpakking. Daarmee zijn onze inkten als niet giftig, gevaarlijk voor de gezondheid, etsend, irriterend noch ontvlambaar geclassificeerd. Om deze reden bestaat er ook geen verplichting tot het verzenden van veiligheidsinformatiebladen aan de eindgebruiker, de drukkerij. Het belangrijkste onderdeel van het VIB is rubriek 2 (vroeger 3): Mogelijke gevaren. Onder deze rubriek worden alle gevaren die mogelijkerwijs bestaan met betreffende inkt opgevoerd. Zoals reeds gemeld zijn onder deze rubriek bij inkten zonder gevarensymbool geen vermeldingen nodig. Onder rubriek 2 (vroeger 3) staat de samenstelling in separate ingrediënten aangegeven, mits het ingrediënt op zich met een gevarensymbool wordt geleverd. Ingrediënten waarvoor dit dus niet van toepassing is (de meeste pigmenten, harsen, plantaardige olieën) staan hier dus ook niet vermeld. De indeling van de ingrediënten op zich als gevaarlijke stof zegt dus niets over de inkt waarin dit ingrediënt is verwerkt. Het indelen van een inkt als gevaarlijke stof (dus met een gevarensymbool op het etiket) vindt plaats op basis van door de overheid vastgelegde voorschriften waarbij dit wordt berekend uit de gebruikte ingrediënten, soorten gevarensymbolen in combinatie met de hoeveelheid hiervan verwerkt in de inkt. Door de invoering van de nieuwe Europese chemie richtlijn REACH en de wereldwijde vereenvoudiging van de gevarensymbolen GHS (‘Globally Harmonized System’) zullen veiligheidsinformatiebladen de komende jaren steeds weer veranderd moeten worden. In de K+E vellenoffsetinkten worden geen giftige zware metalen verwerkt zoals lood, arseen, cadmium, selenium, antimon, kwikzilver en chroom (IV). Dit is belangrijk in het licht van de kinderspeelgoed norm EN 71:3, verpakkingsnorm 94/82 EG of om te kunnen voldoen aan het Amerikaanse CONEG voorschrift. Opslag Vellenoffset inkten en vernissen zijn bij normale kamertemperatuur in gesloten verpakking tot 5 jaar houdbaar. Vellenoffsetinkten in kokers van 2 kg zijn bij een normale kamertemperatuur 2 jaar houdbaar.
TN supplies 2013
4
Afvalverwerking Inkten die niet meer gebruikt worden dienen volgens de daartoe geldende voorschriften te worden afgevoerd. Het gros van de inkten is binnen de europese afvalverordening ingedeeld onder afvalcode 080312. In Nederland betekent dit dat deze inkten als bedrijfsafval mogen worden afgevoerd, uiteraard wel binnen een aparte afvalstroom. Voor inkten die zijn ingedeeld onder afvalcode 080313 geldt dat deze moeten worden aangeboden als separate afvalstroom. De gebruikelijke route voor het afvoeren van drukwerk is door dit aan te bieden in de papier recycling. Moderne drukinkten zijn zo samengesteld dat het flotatie-ontinktingspoces, waarmee oud papier wordt ontkleurd en hergebruikt kan worden voor nieuwe papierproductie, niet wordt verstoord. De verwerking van oud papier in vuilverbrandingsinstallaties is ook mogelijk. De gassen die hierbij ontstaan (zwaveldioxide en chloorwaterstof) worden of tijdens verbranding in de strijklaag van het papier ingekapseld of uiterlijk in de rookgas reinigingsinstallatie uitgefilterd. Binnen de in DIN EN 13432 vastgelegde criteria is drukwerk op (biologisch afbreekbaar) papier afbreekbaar zolang het aandeel drukinkt niet boven de 5% komt.
TN supplies 2013
5
Papier/inktcombinaties
Te bedrukken materiaal
Inktadvies/keuze
Alle ongestreken papiersoorten
Oxidatief drogende inkten i.v.m. doordroging
Gesatineerd MC
Overnight, bakfris en oxidatief drogende inkt
Mat MC, Halfmat MC tot silk
Schuurvaste of oxidatief drogende inkt i.v.m nabewerking, minimaal bakfrisse inkt gebruiken
Doorgedroogde gesloten inktlaag, synteape, polyart, gekleurd chromolux, calco, chromatico, pvc, vinyl, polyester, polyethyleen, polyamide en polystyreen
Inkt voor kunststoffen
TN supplies 2013
6
Drukhulpmiddelen en dosering
Drukolie L
:
Tegen plukken. Maakt de inkt kort en soepel. Ook geschikt voor niet absorberende materialen. Licht tackverlagend. Maximale dosering 5%.
BCS Reducer BIO 19789 :
Vloeibare, minerale olie vrije, tackverlager. Ook voor plukgevoelige papiersoorten aan te bevelen. Toevoegen tot 7%.
Lijnolievernis 4
:
Wordt ingezet om opbouwen op rubberdoek en plaat tegen te gaan. Maakt de inkt zachter, maar niet zo dun als drukolie L. Ook in te zetten om slecht gelijmde papiersoorten vóór te vernissen. Maximale dosering 5%.
Reduxpasta 4800 BIO
:
Minerale olie- vrije tackverlager in pasta vorm. Maakt de inkt korter, doch verdunt niet zo sterk als vloeibare middelen. Bevordert de wegslag. Maakt de inkt kort. Vermindert het gevaar van overzetten. Alleen geschikt voor absorberende materialen. Maximale dosering tot 5%.
Pasta 4245
:
Verbetert de wrijfvastheid van de inkt. Maximale dosering 5%.
Pasta 3000
:
Schoon- en weerdrukpasta voor minder inktopbouw op de tegendrukcilinder wanneer de schoon- en weerdruk in één drukgang volgt. Maximale dosering 10%.
Lasur 4114
:
Toevoegen wanneer de inkt te zacht wordt, toont of stil blijft (mordant vernis) staan in de inktbak. Maakt de inkt strenger. Ook in te zetten om de tack van de inkt te verhogen bij meerkleurendruk. Onbeperkt toevoegen, vanaf 10% droogpasta 3773 toevoegen.
Anti Misting 221758
:
Vermindert stuiven van de inkt. Maximale dosering 5%
TN supplies 2013
7
Droogpasta’s Vellenoffsetinkten zijn zodanig samengesteld dat er geen actieve droogsystemen op de drukpers benodigd zijn. De inkten drogen „vanzelf“. De droging van inkten verloopt in twee fasen. De eerste fase betreft het wegslaan van de vloeibare minerale olie of plantaardige alkyd esters in de porieën van het papieroppervlak. Dit proces vindt plaats vanaf het eerste contactmoment tussen papier en inkt en duurt enkele minuten. Door het wegslaan van de inkt wordt de eerste hechting van drukinktfilm op papier gerealiseerd, waardoor de laag zo stabiel is dat het vel ook aan de rugzijde bedrukt kan worden of verder verwerkt kan worden. De tweede fase betreft de oxidatieve vernetting van plantaardige olieën. Hierbij reageren de niet weggeslagen vetzuuresters in de plantaardige olieën, zoals lijnolie en soja olie, door de kataliserende werking van droogstoffen met de zuurstof in de lucht. Daarbij treedt een vernetting (hechting) op van de moleculen en uit de vloeibare plantaardige olie ontstaat een vernet polymeer die de inktlaag haar glans en hardheid geeft. Deze fase verloopt langzamer en duurt enkele uren tot dagen. Om aan de eisen binnen het drukproces te voldoen zijn vellenoffsetinkten met onderling verschillende droogeigenschappen verkrijgbaar. Overnight (of Skinnex) inkten blijven fris op de rollen van de drukpers. Hierdoor is er minder tijd nodig voor het reinigen van de pers. Bakfrisse inkten blijven, in een dikke laag zoals in de inktbak, fris. Oxidatief drogende inkten drogen het snelst op papier, bijkomend nadeel is echter dat deze inkten bij langere persstilstand van de pers gewassen moeten worden of dat de inkt wordt ingespoten met een droogvertrager om aandrogen op rollen en in de inktbak te voorkomen. Het is algemeen bekend dat met toevoegen van droogstof aan de inkt de einddroogtijd teruggebracht kan worden. Er zijn ook zaken betreft droogstof toevoegingen die minder bekend zijn. Wanneer gebruik je welke droogstof, wat voor een percentage mag er toegevoegd worden en heeft dat bij iedere inktsoort, in een gelijk percentage, het gewenste effect? De juiste papier/inktcombinatie is essentieel. Lees bij twijfel eerst de ‘algemene richtlijn papier/inktcombinatie’ op pagina 3. Als de combinatie van papier en inkt niet juist is, zal de droging nooit optimaal zijn, ook niet na toevoeging van droogstof. Grafodrier Een oxidatieve droging bevorderende droogstof die geactiveerd wordt door het vochtwater aandeel in de inkt na emulgeren. Bedoeld voor het bedrukken van gesloten oppervlakken. Alle inkten maximaal 3% per kleur.
TN supplies 2013
8
New strong NP droger Een actieve oxidatieve oppervlakte droger die óók geschikt is voor het activeren van droging op kunststofmaterialen. Een hogere dosering zal de droging niet verbeteren. Het toevoegen van new strong NP droger veroorzaakt snellere velvorming op de inkt. Alle inkten maximaal 1,5% per kleur Droogstof 3773 Met name in te zetten bij het bedrukken van ongestreken papiersoorten (zie: inktadvies voor laserprintdrukwerk en ongestreken papier op pagina 17). Oxidatief drogende inkten maximaal 5% per kleur Bakfrisse inkten maximaal 3% per kleur Overnight inkten maximaal 3% per kleur Het is noodzakelijk dat de hoeveelheid droogstof nauwkeurig wordt afgewogen. Wanneer te weinig droogstof ingezet wordt is het gewenste effect gering. Als teveel droogstof toegevoegd wordt, zal de inkt niet meer drogen. Het blijft echter van groot belang ook overige omstandigheden te optimaliseren zoals vochtwater, afstelling inkt/vochtwerk en geen verglazing of kalkafzetting op rollen (i.v.m. vocht/inktbalans). Alternatief Door het toevoegen van drogers aan de inkt wordt de samenstelling van de inkt veranderd. Zeker als de toevoeging wordt gedaan om droging op een specifieke papiersoort te bevorderen betekent dat vaak achteraf het weggooien van de nodige inkt. Ditzelfde geldt voor vochtwater waaraan droogondersteunende stoffen worden toegevoegd. Dit kan voorkomen worden door het gebruik van een vochtwaterdroger, de proceswaterdroger 3780. Dit vloeibare product wordt naar behoefte aan het proceswater toegevoegd. Het verbetert de droging zonder de inkten te versnijden of ander vochtwater in te zetten.
TN supplies 2013
9
Vierkleureninkten overzicht De keuze voor de juiste vierkleureninkt is afhankelijk van meerdere factoren. Hoe ziet het machinepark eruit, welke papiersoort wordt bedrukt, welke eigenschappen dient de inkt te hebben (hoge wrijfvastheid, lichtechtheid, snelle verder verwerking etc.). In onderstaand overzicht worden de belangrijkste eigenschappen van een specifieke vierkleurenserie weergegeven. In de pagina’s daarna staat een meer uitgebreide omschrijving van deze inkten. Onze productspecialisten Pressroom Supplies geven graag een inktadvies op maat. De K+E vierkleurenseries zijn ondergebracht in vier productgroepen: Novastar De bakfrisse allroundseries Novavit De series met snelle wegslag in het papier Novaboard De schuurvaste series Novagloss De hoogglanzende serie Vierkleureninkten oxidatief drogend Novavit F 100 Novaboard C 995 BIO Novaboard C 990 Protect BIO
Vierkleureninkten bakfris Novavit F 700 Speed Plus Novastar
F1 DRIVE
beste schuurvastheid i.c.m. snelste wegslag/droging schuurvastheid en snelle droging schuurvaste inkt voor schoon- en weerdruk semi bakfris
snelle wegslag/ voor snellopende persen (XL105) allroundserie voor topkwaliteit
Vierkleureninkten bakfris voor schoon- en weerdrukpersen Novastar F 908 Standard BIO LT allround voor alle papiersoorten en machines (S+W). Optimale testinkt voor ISO 12647-2. Lagere tack voor moeilijke papiersoorten Novavit F 918 Supreme BIO de snelste in BIO kwaliteit Novavit F 950 Plus BIO allrounder voor topkwaliteit/snellopende Persen. Uitstekende schuurvastheid. Speciale vierkleurenseries Novagloss G 966 Diamond Novaplast serie Novasens P660 Premium Novavit F 30 Poster BIO
Novavit
F80
Novaless
S240 Powerdry
TN supplies 2013
hoogglansinkt voor het bedrukken van kunststoffen geurarme- en migratie-arme series hoge lichtechtheidseigenschappen geel en magenta. Te combineren met elke BIO zwart en cyaan minerale olie, oxidatief drogend, hoogste lichtechtheid waterloos offset 10
TN supplies 2013
11
Vierkleureninkten per serie Novavit F 100 Zeer sterk oxidatief drogende inkt geschikt voor alle papiersoorten met name voor ongestreken papier zoals Biotop. Deze inkt is speciaal samengesteld om de hoogste wrijfvastheid eigenschappen te waarborgen. Bovendien bezit de F100 uitermate snelle wegslag-eigenschappen en is zeer hoog gepigmenteerd. Op één- en tweekleurenpersen biedt deze inkt uitkomst om direct de volgende persdoorgang te laten plaatsvinden. Novaboard C995 BIO Oxidatief drogende inkt met een bindmiddel op basis van 100% plantaardige grondstoffen. Geschikt voor alle papiersoorten. Door het BIO-bindmiddel een zeer stabiele vocht/inktbalans en geschikt voor laserprintpapiersoorten. Novaboard C990 Protect BIO Semi bakfris Oxidatief drogende inkt met een bindmiddel op basis van 100% plantaardige grondstoffen. Geschikt voor alle papiersoorten. Deze inkt is speciaal samengesteld om de hoogste wrijfvastheid eigenschappen te waarborgen op schoon- en weerdrukpersen. Door het BIO-bindmiddel een zeer stabiele vocht/inktbalans. Novavit F 700 Speed Plus Snelst wegslaande allround bakfrisse vierkleurenserie. Dé bakfrisse inktserie voor zeer snellopende machines als de XL105. Deze op minerale olie gebaseerde inkt veroorzaakt minimaal stuiven van de inkt in combinatie met goede wegslag en droogeigenschappen. Novastar F1 DRIVE Hoogst gepigmenteerde bakfrisse vierkleurenserie geschikt voor alle papiersoorten. Door de uitermate snelle setting zijn de sterke troeven van deze serie het snelle keren voor een weerdruk en de directe verdere verwerking. Novastar F 908 BIO LT Sterk gepigmenteerde bakfrisse vierkleurenserie geschikt voor alle papiersoorten met een bindmiddel op basis van 100% plantaardige grondstoffen. De inkt is ook geschikt voor acht- en tien-kleurenpersen en heeft een lage tack. Het opbouwen op de tegendruk is door de speciale receptuur die is toegepast uitermate gering. De wegslag is iets trager in vergelijking met andere standaard vierkleureninkten. Door de samenstelling dé K+E referentie inkt voor drukken volgens ISO 12647-2. Novastar F 918 Supreme BIO De snelste wegslag en droging bij een bindmiddel op basis van 100% plantaardige grondstoffen. Deze inkt is ook geschikt voor acht- en tien-kleurenpersen en is betrouwbaar qua vocht/inktbalans. Zeer scherp drukkende inkt waarbij het drukwerk snel verder verwerkt kan worden.
TN supplies 2013
12
Novavit F950 Plus BIO Hoog gepigmenteerde vierkleurenserie geschikt voor alle papiersoorten. Een nieuw ontwikkeld bindmiddel op basis van 100% plantaardige grondstoffen maakt deze inkt speciaal geschikt voor zeer snellopende machines zoals de XL105. De inkt voldoet ook uitstekend op acht- en tien-kleurenpersen en geeft een zeer stabiele vocht/inktbalans. De iets sterkere doordroging en betere wrijfvastheid zijn de pluspunten van deze serie.
TN supplies 2013
13
Speciale vierkleurenseries Inkt met de hoogste glans Novagloss G955 Zeer hoog gepigmenteerde inkt, zodanig samengesteld dat de hoogste glans wordt behaald op met name alle gestreken papiersoorten. De inkt slaat daarentegen traag weg en heeft gemiddeld meer tijd nodig om tot een goede einddroging te komen. Voor kunststoffen Novaplast vierkleurenserie Vierkleureninkt voor het bedrukken van kunststofmaterialen en andere gesloten oppervlakken. Deze inkt droogt niet door wegslag maar puur oxidatief. Niet inzetten op normale bedrukstoffen daar dit sterk opbouwen en plukken tot gevolg zal hebben. Voor meer informatie lees inktadvies voor het bedrukken van kunststofmaterialen e.d. op pagina 21. Voor levensmiddelverpakkingen Novasense P630 Plus/P660 Premium Een aantal vierkleurenseries die, afhankelijk van de gestelde eisen, geschikt zijn voor het bedrukken van verpakkingen voor de levensmiddelenindustrie. In verband met de juiste en zeer strenge regelgeving geldend in de levensmiddelenbranche verdient het de aanbeveling, indien deze materie onbekend is, altijd contact op te nemen met Tetterode Supplies. Voor de hoogste lichtechtheid Novavit F30 Poster BIO Een oxidatief drogende vierkleurenserie voor hoge lichtechtheid in combinatie met stabniel drukproces. Kleuren zoals magenta en yellow met een hogere lichtechtheid (7) zullen instabieler drukken. Ook zal de kleurtoon en kleurkracht anders zijn in vergelijking met gangbare praktijkinkten. Voor een minerale olie variant kan het geel en magenta van de F80 ongezet worden (LE 6-7) Voor verder informatie lees het advies op pagina 20. Waterloos offset inkt Novaless S240 Deze inkt is bakfris, droogt door wegslag en oxidatie en is met name geschikt voor gestreken karton- en papiersoorten
TN supplies 2013
14
ISO-standaard 12647-2 Alle standaardinkten van K+E die met standaard pigmenten worden geproduceerd kunnen binnen de ISO 12647-2 norm worden verwerkt (dus niet de NovaSpace inkten). Omdat in verschillende werelddelen (Azië, USA, Europa) de kleurstandaard CMYK varieert leidt dit geregeld tot problemen als drukwerk verdeeld over de verscheidene continenten met elkaar vergeleken wordt. Om deze problemen te voorkomen is de internationale norm ISO-12647 in het leven geroepen waarbij is vast komen te liggen welke L*a*b* waarden, inktlaagdikte en dE-waarden zo ook de toleranties hiervan per kleur aangehouden dienen te worden. Alle inkten die bij K+E worden geproduceerd worden bij de uitgangscontrole o.a. gecontroleerd op LAB afwijkingen. Naar aanleiding van bedrijven die de ISO 12647-2 norm willen implementeren bereikt ons vaak de vraag welke K+E serie hiervoor het beste gebruikt kan worden. Het antwoord op deze vraag is eenvoudig; ALLE K+E standaard vierkleurenseries kunnen binnen de ISO norm verwerkt worden. De gebruikte pigmenten zijn in alle series gelijk (met uitzondering van Novaspace) en elke inkt wordt, voordat deze de fabriek verlaat, gecontroleerd op o.a. de Delta E afwijking van de kleur. Het moeilijk of juist makkelijk te behalen van de ISO12647-2 norm heeft dus niet zozeer te maken met de pigmentatie van de inkt maar met de samenstelling ervan. De densiteit, puntverbreding, wegslag, droging, gradatie etc., én het gebruikte papiersoort, zijn, naast uiteraard de onderlinge afstemming van de gebruikte apparatuur, bepalend.
TN supplies 2013
15
Novasens migratie-arme inkten voor levensmiddelverpakkingen In ieder huishouden komen verpakkingen voor. Een verpakking beschermt, presenteert en door het uiterlijk wordt mede het succes van de verkoop van een product bepaald. Bij de vervaardiging van verpakkingen worden naast kunststoffen ook papier en karton gebruikt. Deze informatie beperkt zich tot verpakkingen van papier en karton. In de verpakkingsindustrie nemen levensmiddelverpakkingen een bijzonder plaats in. Op het eerste gezicht is wet- en regelgeving op dit gebied bijna onoverzichtelijk. Wanneer men zich beperkt tot verpakkingen van papier of karton dan resteren er nog maar twee wezenlijk belangrijke verordeningen. De eerste verordening betreft EG Nr. 1935 (2004)1 en in het bijzonder artikel 3. Hierin is vastgelegd is dat gebruikte materialen van de verpakking dusdanig dienen te worden gekozen en geproduceerd dat onder normale gebruikersomstandigheden geen bestanddelen of stoffen in hoeveelheden op het levensmiddel kunnen worden overgedragen, die een nadelige invloed kunnen hebben op de gezondheid, een onacceptabele verandering aan het levensmiddel kunnen veroorzaken of een invloed kunnen hebben op de organoleptische eigenschappen van het levensmiddel. De tweede belangrijke verordening betreft de EG-raamverordening Nr. 2023 (2006)², die Vanaf 1 augustus 2008 van toepassing is. In deze verordening is vastgelegd dat producenten van materialen, waarvan bekend is dat deze in contact met levensmiddelen kunnen komen, verplicht zijn te voldoen aan een GMP-systeem. Concreet betekent dit dat bedrijven die verpakkingen voor levensmiddelen produceren een gedocumenteerde kwaliteitscontrole dienen te hebben met bijbehorende controlepunten. Aan bovengenoemde verordeningen zijn lijsten gekoppeld met stoffen die uitgesloten dienen te zijn bij de productie van deze verpakkingen. Bij de keuze van geschikte materialen, zoals de inkten, dient zeer goed gekeken te worden naar de exacte opbouw van de verpakking, eventuele binnenverpakkingen en de “plaats” van het drukwerk. Er kan dus niet bij voorbaat worden aangegeven dat een bepaalde inkt, bivoorbeeld uit de K+E Novasens serie, zomaar voldoet. Het substraat speelt een wezenlijke rol en ook de verdere bewerking (geschikte toevoegingsmiddelen, wasmiddelen en zelfs smeermiddelen van de drukpers!!) kunnen van invloed zijn op de mogelijke migratie van stoffen op het levensmiddel. Tetterode Supplies biedt een compleet pakket speciale of goedgekeurde materialen voor het bedrukken van levensmiddelverpakkingen, waaronder twee varianten van de K+E Novasens inkten. Welke variant het beste past bij een levensmiddelverpakking is van zeer veel factoren afhankelijk. Wij adviseren daarom ook altijd eerst zeer uitgebreid informatie in te winnen bij de opdrachtgever om misverstanden te voorkomen. TN supplies 2013
16
De verwachting is dat de komende jaren steeds meer aanscherping van de wet- en regelgeving omtrent levensmiddelverpakkingen zal gaan plaatsvinden, waardoor bovenstaande informatie snel kan verouderen. Neem derhalve bij vragen of meer uitgebreide informatie over dit onderwerp contact op met onze Supplies specialisten.
TN supplies 2013
17
Kleurvolgorde fullcolour en inktadvies op één- en tweekleurenpersen De optimale kleurvolgorde bij fullcolourdruk wordt hoofdzakelijk bepaald door de aflopende tack van de inkt die bij iedere vierkleuren serie standaard is ingesteld door de inktfabriek. De aflopende tack heeft invloed op de totale kleurweergave en de inktaanname. Juiste inktaanname (i.v.m. ketsen) is belangrijk vanwege de droging van kleuren die over elkaar heen komen te liggen maar ook om de overzetgevoeligheid in de stapel verder terug te dringen. De ideale kleurvolgorde is ook afhankelijk van de beeldbezetting. Zo heeft de zwarte beeldpartij in vierkleurendruk meestal een geringe beeldbezetting en geel een zwaardere beeldbezetting. Voor de standaard kleurvolgorde op één- en tweekleurenpersen adviseren wij; Zwart-Cyaan-Magenta-Geel
Inktadvies Novavit F100: een juiste keuze - oxidatief drogend - snelste wegslag - snelste droging - maximaal gepigmenteerd - drukwerk is snel te keren - geschikt voor alle papiersoorten - nat op droog toch een sterke doordroging Novaboard C995 BIO: een uitstekend alternatief op 100% plantaardig bindmiddel basis - oxidatief drogend - snelle wegslag - snelle droging - maximaal gepigmenteerd - drukwerk is snel te keren - geschikt voor alle papiersoorten - nat op droog toch een sterke doordroging Bakfrisse inkten op één- en tweekleurenpersen Eénkleurenpers Wij raden het in het algemeen af om bakfrisse inkten in te zetten op éénkleurenpersen. Reden hiervoor is dat bij de tweede (en daaropvolgende) doorgang(en) het risico wordt gelopen dat de antidrogers van de inkt niet meer weg kunnen slaan in de eerder gedrukte inktlagen. Dit kan overzet en droogproblemen met zich mee brengen.
TN supplies 2013
18
Tweekleurenpers Op tweekleurenpersen kunnen bakfrisse inkten wel ingezet worden. De kleurvolgorde speelt hierbij een belangrijke rol. Wanneer zwart-cyaan/magentayellow aangehouden wordt en de tweede doorgang op dezelfde dag plaatsvindt kan men ook qua droging met een bakfrisse inkt tot een goed resultaat komen.
TN supplies 2013
19
Kleurvolgorde PMS inkten nat in nat Door het aantal kleuren die gedrukt kunnen worden is de juiste kleurvolgorde voor PMS inkten moeilijker aan te geven dan met fullcolour. De aflopende tack van de PMS inkt speelt net als bij vierkleurenseries de belangrijkste rol. Het feit dat inktlaagdikte mede de tack van de inkt bepaald, maakt een voorspelling van kleurvolgorde ondoenlijk. Op een PMS waaier variëren de inktlaagdiktes van 1 tot 5 gr/m², in de praktijk wordt tijdens het drukken pas de inktlaagdikte van de betreffende PMS kleur ‘bepaald’.
Advies Druk lichtere PMS kleuren over de donkere kleuren zodat bij inktaanname problemen het “ketsen” minder zichtbaar is. Wanneer een opvolgende kleur geen goede aanname laat zien, voeg dan tackverlager toe aan de inkt die als laatste gedrukt wordt ( en dus “ketst”) om een betere aanname te creëren.
Vuillopen van kleuren en vernis Vuillopen van een kleur of vernis gebeurt altijd bij nat-in-nat drukken. Deze oorzaak van de vervuiling ligt meestal aan een onjuiste (niet aflopende) tack. Advies Als de kleur of vernis vuilloopt kan als directe oplossing de tack van de ‘vuillopende’ kleur of vernis worden verlaagd (met behulp van reduxpasta 4799). Men kan ook de tack van de voorliggende kleur verhogen met lasur 4114 (mordant vernis). Een mogelijke oplossing kan ook gevonden worden door meer water te geven op de toren waarop het vuillopen plaatsvindt. Het vuillopen wordt verminderd doordat meer water in de inkt de tack verlaagt. Bij vernis is het aan te raden om in het vervolg een speciale nat-in-nat vernis in te zetten die standaard een lage tack heeft.
TN supplies 2013
20
Inktadvies voor laserprintdrukwerk en alle ongestreken papiersoorten Het komt steeds vaker voor dat behalve PMS kleuren ook fullcolour drukwerk gedrukt moet worden op ongestreken papiersoorten en laserprintpapier. Het grote probleem bij deze papiersoorten is de droging van de inkt. De volgende adviezen helpen om tot een goed droogresultaat te komen: Inktadvies: Fullcolour inkt Voor ongestreken papier: Novavit F100 serie, een sneldrogende hooggepigmenteerde inkt. Voor laserprinterpapier: Novaboard C995 PMS inkt PMS BCS Novaboard of Intensive inkten. Indien het drukwerk in hoog volume laserprinters wordt gebruikt kan het zijn dat door de hoog oplopende temperaturen in dergelijke printers de inkt kan gaan stinken. Dit komt doordat de minerale olie bestanddelen in inkten bij hoge temperaturen kunnen verbranden. De lucht die hierbij vrijkomt is absoluut ongevaarlijk voor mens en omgeving. In dergelijke situaties kan het aanbevolen worden inkten te gebruiken op basis van plantaardige bindmiddelen, zoals de Novaboard C995. Neem contact op met een Productspecialist Pressroom Supplies voor meer informatie. Nog snellere droging Wanneer de droogtijd van de inkt op deze papiersoorten nog verder terug gebracht moet worden, kan per kleur, zowel bij de F100 serie als bij de Novaboard PMS kleuren, 5% droging 3773 of Grafodrier toegevoegd worden. Dit zorgt voor een aanzienlijke verbetering. De droogstof dient zorgvuldig af te worden gewogen. Andere factoren De juiste inktkeuze is essentieel, maar voor een optimale droging zijn we ook afhankelijk van een aantal andere factoren die de droging van de inkt positief kunnen beïnvloeden. Deze factoren zijn: -
schoon vochtwater juiste dosering toevoeging juiste pH-waarde geen kalkaanslag of verglazing op inkt- en vochtwerk bij geringe afname zorgdragen voor een optimale vocht/inktbalans tijdens de gehele productie door eventueel “afnamebalken” mee te drukken
TN supplies 2013
21
Voor de laserprinter Ondanks alle voorzorgsmaatregelen dient er rekening te worden gehouden met een droogtijd van 3 tot 5 dagen. Afhankelijk van de relatieve vochtigheid en zuurgraad van het papier, de inktlaagdikte en het gebruikte vochtwater kan de benodigde droogtijd zelfs meer tijd in beslag nemen. Volvlakken en rasters Over elkaar liggende volvlakken moeten zoveel mogelijk worden vermeden i.v.m. afgeven van de inkt tijdens de verwerking op de laserprinter. Bij rasters niet fijner gaan dan 48 lijnen/cm bij 40% vlakdekking in de rasterpositieffilm (i.v.m. aanname van de toner in de laserprinter) Vierkleurendruk Is mogelijk bij optimale unbont/ucr reductie waarbij de kleurbedekking de 280% niet mag overschrijden (i.v.m. aanname van de toner).
TN supplies 2013
22
Veredeling van inkten Inkten die gedrukt zijn in vellenoffset kunnen voorzien worden van een veredeling. Redenen hiervoor zijn bijvoorbeeld het bedrukte oppervlak tegen mechanische of chemische invloeden te beschermen en/of het drukbeeld te verfraaien of te accentueren. Er zijn verschillende veredelingsvormen (dispersielakken, UV-lakken, lamineren, folie-cacheren, enz.) en per veredelingsvorm wordt een invloed uitgeoefend op de inkt. Dit kan ongewenste veranderingen van de bestaande kleur tot gevolg hebben als de echtheidseigenschappen van de gebruikte inkt niet voldoen aan de voor het betreffende veredelingsproces gestelde norm. De volgende adviezen helpen problemen bij het veredelen voorkomen. Voorzorgsmaatregelen Zorg dat inkt droog is voordat het drukwerk aan een veredelaar aangeboden wordt. Overnight- en bakfrisse inkten hebben doorgaans een langere droogtijd nodig, houdt hier rekening mee. Gebruik ten alle tijden inkten die voldoen aan norm: DIN 16524, dit houdt in dat betreffende inkten spiritus-, nitro- en alkali- echt zijn en dus bestand zijn tegen de effecten die het veredelen op deze inkten hebben. Enige uitzondering op deze norm is het magenta, waarvan het feit dat deze kleur slechts beperkt alkali-echt is, de invloed van oplosmiddelen in lakken op de kleur minimaal is. Indien vereist is het wel mogelijk om een inkt met een alternatief magenta uit te leveren. Deze is echter in een zeer beperkt aantal inkten (droogeigschappen en bindmiddelsamenstelling beschikbaar! Inktadvies: PMS kleuren Een aantal basiskleuren van de Pantone waaier zoals bijvoorbeeld warm rood, rubine rood, rhodamine rood, purple, violet, reflexblauw en blauw 072, kunnen uitbloeden en verkleuren. De veelal geringe bestendigheid van de pigmenten in deze kleuren tegen oplosmiddelen die tijdens veredelen worden ingezet, maakt het moeilijk deze standaard basiskleuren te veredelen. In dergelijke gevallen verdient het aanbeveling gebruik te maken van de speciale K+E BCS Resistant inkten uit onderstaand overzicht in plaats van deze kleuren in standaard uitvoering. Er zijn in combinatie met deze speciale kleuren aangepaste PMS recepten beschikbaar in Opticolor of receptboeken. K+E K+E K+E K+E K+E
BCS BCS BCS BCS BCS
BIO BIO BIO BIO BIO
TN supplies 2013
Novaboard Novaboard Novaboard Novaboard Novaboard
of of of of of
Intensive Intensive Intensive Intensive Intensive
Resistant Resistant Resistant Resistant Resistant
Warm Red Rubine Red Rhodamine Red Violet Reflex blue 23
TN supplies 2013
24
Lichtechheid van inkt Normalisatie van lichtechtheid van inkten gebeurt volgens normschaal DIN 16525 volvlak. De aangegeven waarden komen overeen met de graden van de als maatstaf dienende wolschaal. Lichtechtheid 1 is de laagste, 8 de hoogste. Inkten met een lichtechtheid van 3 en 4 kunnen alleen gebruikt worden voor het drukken van drukwerk dat niet direct aan daglicht wordt blootgesteld. Inkten met een lichtechtheid van 5 worden als ‘goed lichtecht’ gekenmerkt maar zijn minder geschikt voor het maken van oplichtende mengkleuren omdat de inkt door het gebruik van transparant wit zijn lichtechtheid verliest. Bij mengkleuren waar geen transparantwit in verwerkt is, geldt altijd de laagste lichtechtheidsaanduiding van de gebruikte basiskleuren als norm. Voor het mengen van lichtechte inkten wordt uitgegaan van inkten met een lichtechtheid van 7 of 8. Bij inkten met een lichtechtheidswaarde van 7 zal de kleur voor een periode van 3 maanden, rekening houdend met een dagelijkse lichtinwerking, geen verandering ondergaan. Drukwerk met inkten met een lichtechtheid van 8 veranderen niet bij een dagelijkse lichtinwerking voor de periode van een jaar (in Nederland). Als verpakkingen en aanplakbiljetten niet voor een langere tijd aan daglicht blootgesteld worden, kunnen inkten met een lichtechtheid van 6 gebruikt worden. De kleur zal dan enkele weken geen verandering ondergaan. Omdat de keuze uit bijzonder lichtechte inkten gering is, verdient het aanbeveling de keuze van de inkt aan te passen aan de werkelijke lichtechtheidseisen voor het te produceren drukwerk. Overzicht lichtechte inkten Indien lichtechtheid een vereiste is kan gebruik worden gemaakt van de speciale K+E BCS Resistant inkten uit onderstaand overzicht in plaats van deze kleuren in standaard uitvoering. Overigens heeft elke zwarte inkt een lichtechtheidswaarde 8. Er zijn voor deze speciale kleuren aangepaste recepten beschikbaar in Opticolor of receptboeken. K+E K+E K+E K+E K+E K+E
BCS BCS BCS BCS BCS BCS
BIO BIO BIO BIO BIO BIO
TN supplies 2013
Novaboard of Intensive Resistant Novaboard of Intensive Resistant Novaboard of Intensive Resistant Novaboard of Intensive Resistant Novaboard of Intensive Resistant Intensive Resistant Yellow
Warm Red Rubine Red Rhodamine Red Violet Reflex blue
25
Ghosting Het fenomeen ghosting is een lastig onderwerp omdat het soms een ongrijpbaar fenomeen lijkt. In dit overzicht wordt een richtlijn aangereikt waarmee ghosting eventueel is te voorkomen of op te lossen. Richtlijn om ghosting te voorkomen Druk de zwaarste vorm als eerste in de schoondruk en maak deze zijde, in geval van meerdere doorgangen, in zijn geheel af. Sterk oxidatief drogende inktsoorten kunnen de mate van ghosting versterken, gebruik bij voorkeur een bakfrisse inkt. Maak uitlegstapels niet te hoog en belucht deze regelmatig gedurende het droogproces. Hoe meer poeder des te geringer de ghosting. Doe geen toevoegingen aan de inkt. Gebruik geen geforceerde droging zoals IR-droging. Richtlijn om ghosting op te lossen Druk inline een extra vernislaag over de inkt of vernis aan die zijde waar ghosting zichtbaar is. Maak kleine stapels en belucht de stapels regelmatig. Het resultaat kan de volgende dag beoordeeld worden. Een uitstekende, sneldrogende oplossing als vernis is de sealer Silkoseal 123625. Wanneer een normale vernis over vernis gedrukt wordt kan men droger toevoegen (Grafodrier) om de droging te bevorderen. Breng indien mogelijk (afhankelijk van de gebruikte inkt, zie ook pagina 17) een dispersielak aan over het drukwerk aan de zijde waar ghosting zichtbaar is. De kans dat het ghostingeffect verdwijnt is aanzienlijk. Een veredelingstoepassing bij uw veredelaar kan eventueel ook uitkomst bieden.
TN supplies 2013
26
Inktadvies voor het bedrukken van kunststoffen e.d. Kunststoffen kunnen zeer verschillend van samenstelling zijn, ze bevatten vaak grote percentages weekmakers, scheidingsmiddelen, stabilisatoren etc.. Deze ingrediënten zijn noodzakelijk voor het kunststof zelf maar kunnen onder bepaalde omstandigheden problemen veroorzaken tijdens het bedrukken ervan. Veel componenten vertragen bijvoorbeeld de droging van de inkt. Sommige weekmakers scheiden zich af onder invloed van temperatuur en dringen in de inkt waardoor deze weer zacht wordt en gaat kleven in de stapel. Dit laatste kan zelfs gebeuren bij een volledig hard doorgedroogde inktfilm. Hierdoor is een voorspelbare droging (en het behoud ervan) iets waar geen garantie op kan worden afgegeven. Wij adviseren bij het bedrukken van kunststof materialen altijd, bijvoorbeeld door middel van proeven, uit te zoeken of de inkt onder de omstandigheden ter plaatse goed droogt op het materiaal en geen vreemde reactie zal veroorzaken. Inktadvies: Een standaard inkt kan niet wegslaan in deze materialen. De juiste inkt heeft specifiek oxidatief drogende eigenschappen nodig. Speciaal voor het bedrukken van kunststof materialen heeft K+E de Novaplast inkt ontwikkeld. Novaplast inkt is leverbaar in PMS kleuren en als vierkleurenserie. Novaplast inkten kunnen ingezet worden op de volgende bedrukstoffen: • op voordrukken (doorgedroogde inktlagen) • synteape, polyart • gekleurd chromolux, calqueerpapier, chromatico-soorten • pvc, vinyl, polyester, polyethyleen, polypropyleen, polyamide en polystyreen Toevoegingen aan Novaplast inkten Voor het verdunnen van Novaplast inkten kan maximaal 5% Drukolie L worden toegevoegd. Optimale omstandigheden op de drukpers zijn van essentieel belang De volgende zaken kunnen de droogtijd en/of hechting van de inkt aanzienlijk bevorderen. - zorg voor schoon vochtwater - juiste dosering van het vochtwatertoevoegingsmiddel en alcohol - juiste PH-waarde - juiste afstelling van rollen - zorg dat er geen kalkaanslag of verglazing op de rollen aanwezig is - zorg voor voldoende inktafname (afnamebalk meedrukken) - Houdt de vochtvoering minimaal - sproei voldoende en maak kleine stapels
TN supplies 2013
27
PMS inkten en voorspelbaar mengen Wanneer we fullcolourdruk vergelijken met het drukken van PMS kleuren valt er direct iets op te merken over de voorspelbaarheid in kleur en druk van de PMS inkten. Fullcolour inkten worden geproduceerd volgens een vastgestelde DIN norm. In de nieuw geformuleerde standaard (de ISO-12647 norm) wordt naast de kleur en transparantheid van kleur ook het drukken ervan beschreven. Densiteiten, kleurvolgorde, puntverbreding, droging en inktlaagdikte liggen bij het drukken van vierkleurenwerk vast waardoor het verhoudingsgewijs voorspelbaar is te noemen. Een gewone PMS kleur wordt normaal gesproken gedrukt met een inktlaagdikte van ongeveer 1,3-1,5 gr/m². Doordat de inktlaagdikte op de vlakken van de Pantone waaier varieert van 0,7 tot 5,0 gr/m² kan het gedrag per PMS kleur op de drukpers sterk uiteen lopen. PMS is geen standaard, hierdoor kunnen bijvoorbeeld tussen nieuwe en bestaande Pantone waaiers aanzienlijke afwijkingen worden geconstateerd. Door deze factoren zijn densiteiten, puntverbreding, inktlaagdikte en droging van PMS inkten niet voorspelbaar. Als voorbeeld hebben we de volgende inktlaagdiktes gemeten in één Pantone waaier: Rhodamine red Purple Green Reflex blue Blue 072
0,7 0,9 3,5 4,0 5,0
gr/m² gr/m² gr/m² gr/m² gr/m²
Een PMS basisreeks volledig gebaseerd op de kleur en pigmentatie volgens Pantone zou voldoende moeten zijn om alle mengkleuren van de waaier te benaderen met de aangegeven mengverhoudingen. Aan de andere kant moet met dezelfde inkt (bijvoorbeeld PMS 072) een volvlak gedrukt kunnen worden met een inktlaagdikte van 5 gr/m² én daarnaast ook nog een raster open te houden. Dit is met één basisreeks niet te verwezenlijken. Doordat de inktlaagdikten op de waaier verschillen zijn ook de mengverhoudingen niet voorspelbaar. In ons streven naar een goed te drukken, verantwoorde inktlaagdikte per mengkleur, van maximaal 1,5 gr/m² worden recepturen van PMS inkten bij Plantin aangepast. Deze kleuren komen daardoor wel overeen met de PMS kleur maar niet meer met de mengverhouding van de waaier. Het heeft veel voordelen om met een dunnere inktlaagdikte te drukken. De droging van de inkt wordt positief beïnvloedt dichtlopen van rasters wordt voorkomen en het overzetten van inkt door een te dikke inktlaag is verleden tijd.
TN supplies 2013
28
BCS inktmengsysteem Het BCS inktmengsysteem bestaat standaard uit een 14-tal heldere, monogepigmenteerde basiskleuren. Voor drukkerijen die willen werken met standaard veredelbare en lichtechte inkt kan een zestal van deze basisinkten worden vervangen door een veredelbare/lichtechte versie. Dit zijn de zogenoemde Resistant inkten. Het grote voordeel van de mono-gepigmenteerde basisinkten is dat de mogelijkheden van het mengsysteem verbreed worden en dat men niet alleen de standaard Pantone mengingen kan maken. Het systeem is geschikt voor het mengen van HKS kleuren en, in de nabije toekomst, ook voor het mengen van de nieuwe Pantone® Goe™ inkten. Daarnaast kunnen ook mengingen worden gemaakt met een sterk lagere inktlaagdikte, zoals specifiek vereist voor de inktwerken van de Heidelberg Anicolor pers. Om een zo uniform mogelijke inktlaagdikte te garanderen is voor sommige basiskleuren een aparte versie beschikbaar voor direct gebruik op de pers. Deze specifieke groep kleuren zal als Singleprint BCS kleur verkrijgbaar zijn bij Plantin Supplies. U kunt de Singleprint kleuren ook zelf mengen uit de BCS basiskleuren. De nauwkeurige recepten hiervoor worden beschikbaar gesteld in Opticolor of desgewenst een hardcopy van een receptboek. BCS inkt samenstelling De K+E BCS inkten die wij in ons assortiment hebben zijn gebaseerd op plantaardige bindmiddel systemen (herkenbaar aan de term BIO). De keuze voor een plantaardig bindmiddel is niet alleen gemaakt vanuit milieu oogpunt maar ook op basis van de technische voordelen die een dergelijke inkt de gebruiker biedt. Een inkt op basis van een plantaardig bindmiddel kan in verhouding tot een op mineraal olie gebaseerde inkt meer vocht opnemen. De speelruimte in inktvochtbalans is met een BIO inkt groter, wat voordelen biedt bij bijvoorbeeld kleine afname en alcoholgereduceerd of alcoholvrij drukken. Daarnaast ligt de temperatuur waarbij het bindmiddel verbrand onder invloed van hitte van bijvoorbeeld een laserprinter ca. 20ºC hoger dan een op mineraal olie gebaseerde inkt en wordt de geur die bij deze verbanding vrijkomt als minder hinderlijk ervaren. De BCS inkten zijn dus ook geschikt voor verdere verwerking in laserprinters. De hoge kleurkracht en gemiddeld lagere inktlaag van de BCS inkten veroorzaken een sterk verbeterde droging.
TN supplies 2013
29
BCS inkt kwaliteiten De BCS inkten zijn verkrijgbaar in zowel de oxidatief drogende BCS Novaboard kwaliteit als de bakfrisse BCS Intensive. Van beide versies zijn ook de veredelbare en lichtechte (Resistant) basiskleuren beschikbaar. U kiest vooraf voor één van beide kwaliteiten. Door het toevoegen of weglaten van drogers en antidrogers worden in het Plantin Inktmengstation de definitieve droogeigenschappen van de menginkten die wij voor onze klanten produceren bepaald. Standaard zal bij het bestellen van een PMS kleur de BCS Intensive worden uitgeleverd. Indien u inkt met andere eigenschappen wilt ontvangen verzoeken wij u dit bij het bestellen op te geven. Op de blikken, pakbonnen, facturen en op onze internet bestelsite worden de navolgende coderingen gebruikt om de verschillende (droog)eigenschappen aan te geven: BCS BCS BCS BCS BCS
Novaboard Novaboard Resistant Intensive Intensive Resistant Anicolor (Intensive)
BO BOR BI BIR ANI
Oxidatief drogend Oxidatief drogend Resistant Bakfris Bakfris Resistant Basiskleuren Intensive, Singleprint en Mengkleuren specifiek voor Anicolor
HKS wordt standaard uitgeleverd in de oxidatief drogende BO kwaliteit. De recepten Om de Pantone- en HKS kleuren te kunnen mengen met het K+E BCS systeem heeft u de bijbehorende recepten nodig. Alle recepten, voor zover deze nu bekend zijn, worden beschikbaar gesteld met het software pakket Opticolor, danwel middels een hardcopy van de receptboeken. De Pantone en HKS recepten worden gemaakt op een inktlaagdikte van ca. 1,40 gram/m2 (richtwaarde). Voor de Anicolor ligt deze laagdikte rond de 1,1 gram/m2. Onze ervaring in de praktijktesten is dat door de invoering van BCS het gemiddelde inktverbruik tussen de 10 en 20% zal afnemen, afhankelijk van de gekozen kleuren.
TN supplies 2013
30
Pastelinkten Pastelkleuren zijn inkten die voor 98% uit transparant wit bestaan. Belangrijk is te weten dat deze kleuren een lichtechtheid van 0 tot 1 hebben. Bij de geringste lichtinwerking kan de kleur spoedig verdwijnen. Het is moeilijk om pastelkleuren goed te mengen volgens het PMS systeem. Dit heeft meerdere oorzaken maar heeft met name te maken met de papierkleur waarop gedrukt wordt die de meeste invloed op dit soort kleuren heeft. Hoe bestelt u de juiste pastelkleur Door de vele kleuren “papierwit” die in de markt voorkomen is het onmogelijk vanuit ons inktLAB een gevraagde pastel mengkleur te leveren wanneer de kleur (papierwit) van de ondergrond onbekend is. Daarom verzoeken wij u bij het bestellen van een dergelijke mengkleur 30 papierstroken van het oplagepapier mee te sturen op formaat 5,5 bij 34 cm zodat de gevraagde pastelkleur exact af te stemmen is op het oplagepapier. Om iedere nieuwe bestelling qua kleur te garanderen is een minimale bestelhoeveelheid ingesteld, een kleurcorrectie op 100 gram inkt ‘slaat’ anders door dan bij een hoeveelheid van 10 kg, ook op ons inktLAB. De minimale bestelhoeveelheid voor pastelkleuren is 5 kg per kleur. Advies: De inktbak, inktrollen, vochtrollen en het rubberdoek op de drukpers dienen zéér goed gereinigd te worden omdat minimale kleurrestanten de kleur direct beïnvloeden. Als een pastelkleur met een goede lichtechtheid vereist is, is dit alleen bereikbaar door lichtechte inkten in raster te drukken. Verdere informatie over lichtechtheid van inkten staat op pagina 23.
TN supplies 2013
31
Metallic inkten Het metallic effect van de inkt wordt hoofdzakelijk bepaald door het te bedrukken materiaal. Hoe meer gesloten en egaler het oppervlak is, des te beter het metallic effect tot zijn recht komt. Metallic inkten kunnen in offset op één- en meerkleurenpersen worden ingezet. Om emulgeren van de inkt te voorkomen moet met zo min mogelijk vocht worden gedrukt. Ook mag het vochtwater niet te zuur zijn, richtwaarde PH 4.9-5.3. Te zuur vochtwater heeft een nadelige invloed op het metallic effect. Alle metallic inkten (Met uitzondering van metallic goud 6S992) zijn in te zetten voor rasterdruk als er niet fijner gedrukt wordt dan 48 lijnen/cm. Bij een grover raster kan vetter gedrukt worden waardoor het metaal effect verhoogd wordt. Optimaal metallic effect zilver en goud met twee componenten Er bestaan twee soorten metallic zilver en goud. De eerste soort is kant en klaar. De tweede soort bestaat uit 2 componenten, een pasta met een vernis. Het metallic effect van de twee componenten is aanzienlijk beter. Dit komt doordat de metaaldeeltjes in de pasta nog niet geoxideerd zijn. Metallic mengkleuren De Pantone metallic waaier geeft vele mogelijkheden om andere metallic tinten te drukken dan alleen goud of zilver en deze zijn dan ook bij ons inktLAB te bestellen. Ook hier kan echter het metallic effect deels verloren gaan door oxidatie tijdens het mengen. Het metallic effect kan 3 dagen na productie met 15% zijn afgenomen. Het is dan ook aan te bevelen de inkt na levering zo spoedig mogelijk te gebruiken. Om eventuele misverstanden te voorkomen wordt direct na de productie van een kleur een afdruk gemaakt en deze wordt meegezonden met de inkt om aan te geven hoe de kleur was op dat moment. Om iedere nieuwe bestelling qua kleur te garanderen is een minimale bestelhoeveelheid van 3 kg per kleur ingesteld. Advies: Grote oplagen Het is belangrijk om niet méér inkt te mengen dan voor ongeveer twee uur drukken nodig is. Het mengsel zal onder invloed van zuurstof gaan oxideren wat weer nadelig is voor het metallic effect. Tijdens het drukken de inkt in de inktbak regelmatig doorspatelen. Door het soortelijk gewicht neigt het metaalpigment naar beneden te zakken. Zwarte opdruk Als over de metallic inkt heen nog met zwart gedrukt moet worden adviseren wij hiervoor Novavit zwart 133 RTW met 3% Grafodrier te gebruiken of de Novaplast zwart. Nat-in-nat drukken Om betere resultaten te verkrijgen op een meerkleurenmachine adviseren we één of twee torens over te slaan. De metallic inkt zal ‘gladder’ gaan liggen én er wordt een betere inktaanname bereikt bij het opdrukken van zwart of kleur. TN supplies 2013
32
TN supplies 2013
33
Fluor inkten Fluorescerende inkten bezitten pigmenten die veel grover zijn in vergelijking met pigmenten in normale inkten. Daarnaast zijn deze kleuren dekkend. De inkt is compact en stug waardoor het eerder tot opbouwen neigt op rubberdoek en offsetplaat. Lichtechtheid Vanwege de zeer geringe lichtechtheid zijn fluorescerende inkten speciaal bedoeld voor drukwerk dat binnen gebruikt wordt en minder geschikt voor buiten reclame. Rasterdruk In zeer grove rasters is mogelijk, maar het “fluor-effect” is dan nihil. Dit omdat er een zeer hoge inktlaagdikte nodig is voor een goed fluorescerend effect. Eén of twee maal drukken Bij fluor inkten verdient twee maal drukken de voorkeur. Het verhoogt de kleurkracht aanzienlijk. Persgedrag Door het grove pigment en de benodigde inktlaagdikte is de vocht/inktbalans kritisch te noemen. Het inkt- en vochtwerk dienen in goede conditie te verkeren en zeer goed afgesteld te zijn. Om het opbouwen en de verdrukbaarheid van deze inkt te verbeteren kan men 3% drukolie L toevoegen. Nat-in-nat Om een juiste inktaanname/trapping te verkrijgen dient de tack van de voorliggende kleur verhoogd te worden door 5% lasur 4114 toe te voegen. Mocht hierna de inktaanname nog niet optimaal zijn dan kan nog 3% reduxpasta 4799 toegevoegd worden aan de kleur die over de voorliggende kleur gedrukt wordt. Het zwart dat ingezet kan worden zowel bij nat-in-nat als nat-op-droog is Novavit 133 RTW.
TN supplies 2013
34
Vernissen Ondanks de goede beschermende en schuurvaste eigenschappen van moderne inkten kan het soms nodig zijn om drukwerk extra te beschermen tegen invloeden van buitenaf, zoals bijvoorbeeld boekomslagen of offerte- en presentatiemappen die veel in de hand worden genomen en te lijden hebben van beduimelen door vingers etc.. Ook heeft drukwerk tegenwoordig een steeds fraaier uiterlijk met meer kleuren en extra glans of mat effecten waardoor een luxe uitstraling ontstaat. De meest gebruikte manier voor het aanbrengen van deze bescherming of verfraaiing is het gebruik van een overdrukvernis. Vernis bestaat, net als inkt, uit harsen, oliën, wassoorten en diverse andere bindmiddelen, met het enige verschil dat vernis geen pigment bevat. In gebruik op de drukpers gedraagt vernis zich ook als inkt en heeft nagenoeg dezelfde eigenschappen. Vernis is onder te verdelen in drie hoofdgroepen; de glansvernis, de matvernis en de zijdeglans beschermvernis. Glans- en matvernis geven niet alleen bescherming maar veranderen ook duidelijk de uitstraling van het drukwerk en de uitstraling van het, wel van vernis voorzien maar verder onbedrukte, papier. Zijdeglans vernis verandert nauwelijks de uitstraling van het drukwerk en papier en heeft alleen maar een beschermende functie. Bij het opbrengen van vernis dient er rekening mee te worden gehouden dat bepaalde gedrukte kleurtinten kunnen verkleuren na het opbrengen van de vernislaag. Tevens kan vernis door het gebruik van verschillende natuurharsen en natuurwassen vergelen waardoor het drukwerk na verloop van tijd een andere uitstraling kan krijgen. Bij de moderne vernissen worden zoveel mogelijk kunstmatige harsen of wassoorten gebruikt waardoor deze vergeling teruggebracht wordt en waardoor meteen de geur die door traditionele vernissen wordt afgegegeven wordt gereduceerd. Vernis kan all-over via een drukplaat zonder beeld en met uitgeschakeld vochtwerk als volvlak opgebracht worden. Over het algemeen dient een laagdikte van 1,5 tot 2,5 gram per m² te worden opgebracht. Bij deze manier van vernissen wordt het gehele drukvel voorzien van een mat of glanseffect en/of een bescherming. Als een bepaald deel van het drukwerk extra moet opvallen kan met een normale offsetplaat en een ingeschakeld vochtwerk een spot-effect worden opgebracht. In verschillende combinaties kunnen mooie effecten worden bereikt; denk hierbij bijvoorbeeld aan een drukvel dat all-over is behandeld met een matvernis en waarbij een bepaalde afbeelding wordt geaccentueerd met een spot-glansvernis.
TN supplies 2013
35
Inline en offline vernissen Het is mogelijk om vernis “inline” (nat in nat) te verwerken, dus bijvoorbeeld een pers met 5 druktorens waarbij op de eerste 4 torens B.C.M.Y. gedrukt wordt en direct op de natte inkt de vernis in de 5e toren wordt opgebracht. Het voordeel hiervan is dat er geen extra drukgang nodig is en dus de totale drukkosten verminderd worden. Er dient rekening mee te worden gehouden dat de vernis gedeeltelijk samen met de inkt wegslaat in het papier waardoor de mate van bescherming en veredeling niet het optimaal haalbare is. Een ander effect is dat de vernis door het verschil in tack ten opzichte van de natte inkt kan gaan vervuilen. Dit probleem ontstaat het snelst als men te zuinig is met vernis en een te dunne vernislaag wil opbrengen. Door een te dunne laag zal de tack van de vernis hoger worden en sterker aan de natte inkt gaan trekken en de inkt zal dan in de vernis gaan lopen waardoor deze verkleurt. Het is ook mogelijk om vernis op te brengen op reeds gedroogd (nat op droog) drukwerk in een aparte extra drukgang. Het voordeel hiervan is dat de vernis echt op het drukwerk ligt en dus ook het hoogst mogelijke effect geeft. Consequentie is dat de vernis niet meer kan wegslaan in de reeds gedroogde inktlaag en dus puur oxidatief door middel van zuurstof moet drogen. Dit veroorzaakt langere droogtijden en zelfs kans op kleven of blokken van de drukvellen in de stapel. Om dit laatste te voorkomen het drukwerk in kleine stapels uitleggen en extra poederen. Door de keuze van het soort vernis af te stemmen op het vereiste effect kan het proces verder worden geoptimaliseerd en wordt er voorspelbaar geproduceerd. Men moet bij het inplannen van de order dus al bedenken welk effect men wil bereiken. Moet er een optimaal glans- of mateffect met een optimale bescherming ontstaan dan dient er een vernis gekozen te worden die ingesteld is voor nat op droog drukken. Ook dient er een extra persdoorgang te worden ingepland en dient er rekening te worden gehouden met langere droogtijden. Als er een goede bescherming van het drukwerk zonder effect moet komen dan kan er nat in nat worden gedrukt met een zijdeglans vernis. Voor bescherming in combinatie met een gemiddeld glans of mat effect kan gekozen worden voor een nat in nat glans of mat vernis. Tetterode heeft een uitgebreid scala aan vernissen uit het K+E assortiment beschikbaar voor diverse toepassingen. Op de volgende pagina zijn deze vernissen op een rijtje gezet met voor elke vernis de bijbehorende eigenschappen. Hierdoor is het eenvoudig om de juiste vernis voor de juiste order te kiezen. Voor vragen over vernissen of andere vormen van veredelen kunt u altijd contact opnemen met de technisch specialisten van Tetterode.
TN supplies 2013
36
Vernissen overzicht Bij de keuze van een vernis zijn slechts enkele parameters van belang. De mate van glans of mattering (matvernis), de droging, vergeling en de tackwaarde i.v.m. het vuillopen van vernis bij nat-in-nat drukken. Qua glans zijn er wel enige verschillen te vinden tussen de vernissoorten, maar de mate van glans wordt hoofdzakelijk bepaald door het te bedrukken materiaal en de laagdikte die aangebracht wordt. Zo bereikt men met nat-op-droog vernissen een hogere glans dan met nat-in-nat. Daar tegenover staat dat nat-in-nat vernissen sneller drogen. Het vuillopen van vernis ontstaat meestal door een te dunne vernislaag waardoor de tack te hoog ligt t.o.v. de voorliggende kleur. Het inzetten van een vernis met een lage tack tijdens nat-innat vernissen zal onnodig vuillopen voorkomen.
Mat-effect
NIN
NOD
Schuurvastheid
Schoon/weer
voor sc hoon-en weerdruk
6
-
7
3
7
7
N ovacoat 4820
beste s chuurvastheid
6
-
6
6
7
2
N ovacoat 4050
hoogste glans
7
-
4
6
6
3
N ovacoat 9911 LO
m inste vergeling en geurarm
6
-
6
5
7
4
N ovacoat 256
snelste wegslag en droging
6
-
7
7
6
2
m inste vergeling
4
-
7
6
7
6
N ovacoat 4060
beste s chuurvastheid
-
6
7
6
7
2
N ovacoat 8855 BIO
voor sc hoon-en weerdruk
-
6
7
4
6
6
N ovacoat 194207
beste m at-effect
-
7
7
6
6
2
N ovacoat 9922 LO
m inste vergeling en geurarm
-
6
7
6
6
4
N ovacoat 9887 droogoffset
zeer hoge glans
7
-
6
7
6
-
N ovacoat 9888 droogoffset
goed m at-effect
-
6
6
7
5
-
Beste eigenschap
Glans
Ook bij vernis kunnen de gangbare drukhulpmiddelen indien nodig toegevoegd worden. Voor verdere informatie hierover zie pagina 8.
Vernissen Glan svernissen N ovacoat 8844 BIO
Z ijdeglansvernissen N ovacoat 9933 Matte vernissen
1 = Slec ht 7 = uitst eke nd
TN supplies 2013
NIN = nat -in-n at NOD = nat -op-droog
37
Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 Semi matte sealer voor gestreken en ongestreken papiersoorten. De Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 is een op plantaardige bindmiddelen gebaseerde overdrukvernis, speciaal ontwikkeld als probleemoplosser bij overzeten schuurvastheids problemen in de afwerking. De Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 is een sneldrogende, universeel inzetbare sealer die op nagenoeg elk substraat probleemloos kan worden ingezet. Zowel geschikt voor inline als offline verwerking als spot- of allover vernis. Bij gebruik van Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 hoeft er geen rekening te worden gehouden met de veredelbaarheid van de inkten. De Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 is verkrijgbaar in 2,5 kg blikken en 2 kg inkline kokers. Kenmerken • Geen vergeling van de Sealer. • Semi matte, zijde-achtige uitstraling van het drukwerk • Snelle droging op papier- en kartonsoorten • Uitstekende schuur- en wrijfvastheid • Bakfrisse instelling Gebruik De Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 kan worden toegespast als een normale persvernis, er zijn geen speciale reinigingsmiddelen nodig. Afwerking In de regel kan het drukwerk na gebruik van Silkoseal Hard Dry Sealer 123625 gelamineerd worden. Het aanbrengen van een folie of UV lak wordt niet geadviseerd i.v.m. de hechting aan de Silkoseal. Het resultaat hiervan is mede afhankelijk van factoren als het gebruikte substraat, de beeldbezetting, de beluchting van de stapel etc..
TN supplies 2013
38
