50 mooiste
DE van
dorpen
Infogids
50 mooiste
DE van
dorpen
www.lannoo.com Registreer je op onze website en we sturen je regelmatig een nieuwsbrief met informatie over nieuwe boeken en met interessante, exclusieve aanbiedingen. Teksten
Fotografie Cartografie Omslag- en lay-outontwerp Omslagfoto’s Zetwerk
Robert Declerck (1-25), nagekeken door Patrick Cornillie en Eddy Vlyminck; Ward Van Loock (26-50) Johan De Meester (met aanvullingen van Ward Van Loock) Tatjana Matysik (wandelingen), Elke Feusels (fietstochten) Armée de Verre, Steven Theunis Johan De Meester Peter De Bock, Sint-Niklaas
Printed in China © Uitgeverij Lannoo nv, Tielt, 2014 © 2014 Toerisme Limburg – www.toerismelimburg.be © 2014 Toerisme Provincie Antwerpen – www.toerismeprovincieantwerpen.be of www.tpa.be © 2014 Toerisme Oost-Vlaanderen – www.tov.be © 2014 Toerisme Vlaams-Brabant – www.toerismevlaamsbrabant.be © 2014 Wesoer – www.wesoer.be D/2014/45/405 – NUR 501-502 ISBN: 978-94-014-1565-1 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand en/of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch of op enige andere manier zonder voorafgaande schri¢elijke toestemming van de uitgever.
Wegwijs in 100 routes In deze box vind je 50 fiches met 100 boeiende excursies voor het hele gezin: de hel wandelingen, de hel fietstochten, evenwichtig verspreid over heel België. Om te beslissen waar je naartoe wilt, is er dit inspirerende infogidsje waarin 50 prachtige Belgische dorpen beschreven worden. Dankzij de praktische overzichtskaarten met alle wandelingen (blz. -) en alle fietstochten (blz. -), en de schematische overzichten van alle tochten (blz. -, -) kun je snel je keuze maken. Bij elke route wordt bovendien met symbolen aangegeven welke tochten haalbaar zijn voor jonge kinderen, op welke routes je van prachtige panorama’s kunt genieten of welke tochten eruit springen inzake natuurschoon) De tochten in Vlaanderen werden uitgestippeld door Robert Declerck. Zijn collega Ward Van Loock zocht en vond de mooiste dorpen van Wallonië en tekende er eveneens routes uit.
Eerst lezen en dan eropuit trekken Dat is ons advies voor een optimaal gebruik van deze wandel- en fietsfiches. Wie zich voor het vertrek degelijk informeert over de regio waar hij naartoe trekt om te wandelen- en/of fietsen, zal nog meer genieten van de omgeving. De auteurs selecteerden op grond van hun ervaring – soms onbekende – parels van dorpen. Alle hebben ze hun authenticiteit gemeen, maar ook hun omgeving die één grote uitnodiging is om te wandelen en te fietsen. Om uit te maken welke fietstochten geschikt zijn voor het hele gezin – en dus ook kinderen – en welke wandelingen ook met een wandelwagen haalbaar zijn, raadpleeg je het beste de overzichtstabellen op blz. - en -. En nu aan jou om een bestemming te kiezen, in dit boekje de achtergrondinfo over het dorp van jouw keuze na te lezen, de fiche uit het pak te lichten en de informatie over de gekozen route(s) door te nemen.
Voor elk wat wils, en nog meer In het rijke aanbod van deze box zal elke wandelaar of fietser zijn gading vinden. Van het bierdorp Watou in de Westhoek naar het jeneverdorp Ragnies in de Henegouwse Condroz; van het waterrijke Watervliet (Krekengebied) naar het kurkdroge Heide-Kalmthout; van het gele Mullem (Vlaamse Ardennen) naar het zandsteenbeige Mélin (Brabants Haspengouw) of van het bijna-Nederlandse Baarle-Hertog naar het bijnaFranse Torgny.… je vindt beslist een route die bij jou (en je gezin) past. Bovendien hoe de verkenning van het dorp van jouw keuze zich niet te beperken tot wat er in de fiets- en/of wandeltocht is beschreven; voor elke regio worden er extra tips meegegeven en websites vermeld zodat je de wijde omgeving nog verder kunt ontdekken!
Inhoud Wegwijs in routes
Overzichtskaart van de wandelingen
-
Overzicht wandelingen
-
Overzichtskaart van de fietstochten
-
Overzicht fietstochten
-
DE DORPEN 01 Watou
20
Landschap en poëzie hand in hand
02 Stuivekenskerke
22
Waar naamloze helden naar de oorlog trokken
03 De Haan
24
Belle-époqueparel aan de Belgische kust
04 Lissewege
26
Al sinds de middeleeuwen een oase van rust
05 Oostkerke
28
Tussen dijken, kanalen en polders
06 Watervliet
30
Overstroomd land werd welvarend polderdorp
07 Deurle
32
Kunstenaarsdorp in de oksel van de Leie
08 Roborst
34
Zwalmdorp met een toe£e waterkers
09 Mullem
36
Een kasteeldorp vol warme kleuren
10 Kwaremont
38
Een heuveldorp voor wielergoden en muzen
11 Bazel
40
Prentkaartdorp aan de rand van het Waasland
12 Sint-Amands
42
Van vissersdorp tot Scheldeparel
13 Heide-Kalmthout
44
Dorp van echte en andere helden
14 Baarle-Hertog
46
Enclavedorp met kleurrijk smokkelverleden
15 Kasterlee
48
Kempendorp van molens en kabouters
16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek
50
Het dorp van kapitein Zeppos
17 Gaasbeek Pajots dorp met een majestueus kasteel
52
18 Hakendover
54
Waar dertien wel een voorspoedig getal is
19 Zichem
56
De Witte zou er zich nog altijd thuis voelen
20 Aldeneik
58
De wieg van Maaseik
21 Oud-Rekem
60
Een dorp met stadsallures
22 Kuekoven
62
Door boomgaarden ingelijst
23 Gors-Opleeuw
64
Indrukwekkende gebouwen rond de dorpspomp
24 Kanne
66
Op, tussen en dankzij de mergel
25 Sint-Martens-Voeren
68
Voor fijnproevers, letterlijk en figuurlijk
26 Aubechies
70
Herinneringen aan de Gallo-Romeinen en de prehistorie
27 Ragnies
72
Jeneverdorp tussen zeeën van tarwe en bieten
28 Lompret
74
Geborgen in de armen van de Eau Blanche
29 Fagnolle
76
Ingeslapen dorp met een groots verleden
30 Vierves-sur-Viroin
78
Parel van de Calestienne
31 Soulme
80
Een onooglijk dorpje in de Naamse Fagne
32 Sosoye
82
Kalksteenparel van de Molignée
33 Falaën
84
Pronken met een monumentale kasteelhoeve
34 Mélin
86
Mélin en Gobertange in één adem
35 Crupet
88
Een bijna-Ardens dorp in de Condroz
36 Thon-Samson
90
Blauwe steen van het zuiverste gehalte
37 Mozet
92
Adellijk dorp in de Naamse Condroz
38 Celles
94
Hadelinusdorp verscholen in het Lessedal
39 Sohier
96
Straatdorp op een steenworp van de Ardennen
40 Laforêt
98
Dorp van tabak en leisteen aan de Semois
41 Warnant-Dreye
100
Hét dorp van de vierkantshoeven
42 Chardeneux
102
Twijfelen tussen Condroz en Famenne
43 Chassepierre
104
Het laatste Gaumedorp vóór het Ardense woud
44 Torgny
106
Het hart van de Belgische Provence
45 Ny
108
Een symfonie van water en kalksteen
46 Wéris
110
Het grootste megalietenpark van België
47 Deigné
112
Een bloemendorp in de vallei van de chantoirs
48 Olne & Soiron
114
Tweelingbroertjes in het Land van Herve
49 Nobressart
116
Een Lotharingse parel in het Land van Aarlen
50 Clermont-sur-Berwinne Pastorale in het Land van Herve
118
Legenda Bos
1
Rivier
Kapel
Vijver
Abdij
Autosnelweg
Kruis
Hoofdweg
Kerkhof
Verharde weg (asfalt, beton) toegankelijk voor alle voertuigen
Voetbalveld
Elementair verharde weg
Camping
Onverharde weg, pad (GR)
Molen
Verkeersvrij
Watermolen Kasteel
Wandel- of fietsroute
Hoeve
Spoorweg met station
Museum
Spoorweg met overweg
Watertoren
Oude spoorweg
STRAAT 1 1. STRAATNAAM 2. STRAATNAAM 3. STRAATNAAM
Parking
Richting
Ziekenhuis
Straatnaam
Infokantoor
Verwijzing straatnaam
Trappen Picnickplaats Bezienswaardig Gebouw
Steile beklimming / afdaling
E40 N456
Café / Horeca
Wegnummering autosnelweg
Brouwerij
Wegnummering N-weg
Zendmast
Brug autosnelweg
Uitkijkpunt
Brug hoofdweg
Golfterrein
Brug lokale weg
Park / Boom
Brug elementair verharde weg
Sluis
Brug onverharde weg Brug spoorweg TUNNEL
Referentiepunt Kerk
Kanaal
< Stad
Richting
Tunnel spoorweg Landsgrens
Bezienswaardigheid 73
B E LG I Ë LIMBURG
DE HAAN
Knooppunt Land Provincie Hoofdgemeente
Gemeentegrens
Bazel
Provinciegrens
Korsele Gehucht
Deelgemeente
Overzichtskaart wandelingen
NOORDZEE MER DU NORD
3
4
Damse Vaart
BRUGGE
5
Oostende
Ka Brug naal ge-G ent
12
E40
9
e
ld e
L ei
Sche
10
ld
Aalst
A12
8 16
Sc
he
Kortrijk
GENT e
t aar Lov
E403
r
11
7
WEST-VLAANDEREN
1
Sint-Niklaas
OOST-VLAANDEREN
2
I Jz e
6
Le op ol dk an aa l
Tournai (Doornik)
17
E19
Nivelles (Nijvel)
26 HENEGOUWEN
E42
26 Aubechies
2 Stuivekenskerke
27 Ragnies
3 De Haan
28 Lompret
4 Lissewege
29 Fagnolle
5 Oostkerke
30 Vierves
6 Watervliet
31 Soulme
7 Deurle
32 Sosoye
8 Roborst
33 Falaën
9 Mullem
34 Mélin
10 Kwaremont
35 Crupet
11 Bazel
36 Thon - Samson
12 Sint-Amands
37 Mozet
13 Heide-Kalmthout
38 Celles
14 Baarle-Hertog
39 Sohier
15 Kasterlee
40 Laforet
16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant 17 Gaasbeek
42 Chardeneux
18 Hakendover
43 Chassepierre
19 Zichem
44 Torgny
20 Aldeneik
45 Ny
21 Oud-Rekem
46 Wéris
22 Kuttekoven
47 Deigné
23 Gors-Opleeuw
48 Soiron
24 Kanne
49 Nobressart
25 Sint-Martens-Voeren
50 Clermont-sur-Berwinne
MONS (BERGEN) b
re
1 Watou
Sam
27
28
NEDERLAND
Turnhout
ANTWERPEN
15 empisch K
ANTWERPEN
l
Kanaa
r t ka
n aa
l LIMBURG
Mechelen D ij
E19
rt idZu svaa m lle
Albe
Wi
19
le
DUITSLAND 21
LEUVEN BRUSSEL
E40
20
HASSELT
VLAAMS-BRABANT
22
18
23
24
Tongeren
34
25
WAVRE (WAVER)
50
WAALS-BRABANT
41 Me
us
e
E411 E42
LIÈGE (LUIK) 48
45
46 E25
38
Marche-en-Famenne
s se
Le
31
th e
Dinant
NAMEN
30
LUXEMBURG
ta l
ie nt
ale
e
occ
39
O ur the or
E411
O urt h e
29
42
35
n
32 33
LUIK
O
ide
Charleroi
36
ur
37
Verviers
47
NAMUR (NAMEN) Meuse
2
14 13
GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG
40
49
43 S e m oi
FRANKRIJK
ARLON (AARLEN) 44
0 KM •
• 40 KM
Overzicht wandelingen Dorp 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10
Wandeling
Watou Stuivekenskerke De Haan Lissewege Oostkerke Watervliet Deurle Roborst Mullem Kwaremont
Met kapelletjes en klimmetjes onderweg Langs de IJzer naar de Viconiakleipuen Bossen, duinen en unieke villaatjes Rustige tocht tussen Zwankendamme en Ter Doest Door een waterrijke natuur naar Damme Met zijn voeten in het krekengebied Met kunst in de hoofdrol Van de waterkersplukster naar het Romeinse Velzeke Adembenemend panorama vanaf een natuurlijk balkon Uitkijkend over de Vlaamse Ardennen Langs het mooiste overstromingsgebied van de Schelde 11 Bazel en een oude scheepswerf 12 Sint-Amands Schipper mag ik overvaren… van Sint-Amands naar Mariekerke 13 Heide-Kalmthout Sporen naar de natuur 14 Baarle-Hertog Met één been in Vlaanderen 15 Kasterlee Wandelen door een heerlijk Kempisch molendorp 16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek Langs beekjes en door een trits gehuchten 17 Gaasbeek Langs de zachte rondingen van het Pajoenland 18 Hakendover Tussen legende en technologie 19 Zichem Langs de Demer naar Scherpenheuvel 20 Aldeneik Op zoek naar de oorsprong van Maaseik 21 Oud-Rekem Dorpswandeling tussen akkers en boomgaarden Naar de beemden van Wellen en 22 Kuekoven de historische dorpskern van Ulbeek Waar kastelen en hoeves zich tussen 23 Gors-Opleeuw de boomgaarden schuilhouden 24 Kanne Mergelwandeling aan weerszijden van de taalgrens 25 Sint-Martens-Voeren Van de ene Voerparel naar de andere 26 Aubechies De archeologen achterna 27 Ragnies Een tocht langs vier imposante hoevecomplexen 28 Lompret Met de Eau Blanche in de hoofdrol 29 Fagnolle
Panoramawandeling van de Grand Tienne naar de Calestienne
30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50
De Viroin, scheidingslijn tussen Fagne en Thiérache Wandeling door de oeverbossen van de Hermeton Langs een unieke kalkgrashelling en twee abdijen Naar een arendsnest aan de Molignée Naar het beroemde gehucht, Gobertange Veilig genesteld op een Condruzische heuvelflank Gevarieerde heuvelwandeling rond de dorpskern Rijke akkers, rijke boerderijen Herinneringen aan het Ardennenoffensief Klimmen naar Ardense hoogten Wandeling tussen twee Semoismeanders Een tweelingdorp in Luiks Haspengouw Van tarwe op het veld naar koeien in de wei De Semois van hoog tot laag Heuvel op, heuvel af tussen Torgny en Lamorteau Twijfelen tussen Famenne en Ardennen Tocht in het teken van megalieten Langs zingende beekjes Koeien tellen in de heuvels rond de Bolabeek Naar een hooggelegen plateau en een verlaten trambedding Langs kruisen, kapellen en kastelen
Vierves-sur-Viroin Soulme Sosoye Falaën Mélin Crupet Thon-Samson Mozet Celles Sohier Laforet Warnant-Dreye Chardeneux Chassepierre Torngy Ny Wéris Deigné Olne & Soiron Nobressart Clermont-sur-Berwinne
Pa n no G ( H ram atuu Id k i n esc h jo n g a a l b v G aw rlie eaa de ikt e) k aar oo es ¦ lv i r an ds rw vo in vo ho ch Le e o de gr ag o r d e o r n d i k t ng aa l i n b be o r en re te e rs d g n n s
Mo
Startplaats
ei l
ijk
he
Watouplein Sint-Pieterskerk Tramstation van De Haan Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingskerk Sint-Kwintenskerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk Sint-Aldegondiskerk Sint-Denijskerk Mullemplein Sint-Amanduskerk
12 8,4 10 8,4 8,6 9,6 5 9,2 6,8 5,2
1à2 1 1 1 1 1à2 1à2 1 1 1à2
✔
Sint-Pieterskerk
8,2
1
✔
Sint-Amandskerk Heide Statie Toeristenbureau van Baarle Markt Onze-Lieve-Vrouwekerk Arconateplein Goddelijke Zaligmakerkerk Markt Sint-Annakerk Onder de Linden
10,7 13 12,5 9,8 11,3 7 9 10 5 5,6
1à2 1 1à2 1 1 1 1à2 1à2 1à2 1à2
✔
Taverne De Klee
17
3
Dorpspomp, Martinusstraat
9
1
7,5 9 7 7,5 7
1à2 1 1 1 2
10
2
8,1 7,5 5 +5 8,5 7,1 6,4 6,2 6,8 10,4 8,3 7,3 8 8,1 1,4 + 5 7,7 9 7,1 6 7,3 9,5 7,8
3 2 2 2 1 1 2 1 2 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2 3 1
Statieplein Sint-Martinuskerk Saint-Gérykerk Saint-Martinkerk Saint-Nicolaskerk Kerk van Saint Martin & Saint Jacques-de-Compostelle Saints Rufin & Valèrekerk Sainte-Colombekerk Brug over de Molignée Kasteelhoeve van Falaën Kerk Notre-Dame de la Visitation Saint-Martinkerk Saint-Remykerk Saint-Lambertkerk Saint-Hadelinkerk Saint-Lambertkerk Saint-Pierrekerk Saint-Remykerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Kerk Notre-Dame de l'Assomption Parking achter de Sainte-Walburgekerk Deigné kerk Sint-Rochuskerk van Soiron Saint-Jean-Baptistekerk Kerk Saint-Jacques le Majeur
Moeilijkheidsgraad: 1 = Gemakkelijke tocht, haalbaar voor het hele gezin 2 = Tocht voor de sportieve wandelaar 3 = Moeilijk parcours, voor de geoefende wandelaar
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔ ✔
✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔ ✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔ ✔ ✔ ✔
✔
✔
✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔
Overzichtskaart fietstochten NOORDZEE NOORDZEE MER DU NORD MER DU NORD 3
3 BRUGGE
Oostende Oostende
Ka Brug nKaaaln aa Bgreu-G ggeen-Gt l ent
E40 E40
9
e Leie L ei
9
10 10
16
8
Tournai (Doornik) Tournai (Doornik) 26 26
A12 A12
Aalst
8
Sc
e ld
Sch
1617 17
E19 E19
HENEGOUWEN HENEGOUWEN
Nivelles Nivelles(Nijvel) (Nijvel)
MONS (BERGEN)
27 Ragnies 27 Ragnies
3 Haan De Haan 3 De 4 Lissewege 4 Lissewege
28 Lompret 28 Lompret
5 Oostkerke 5 Oostkerke 6 Watervliet 6 Watervliet 7 Deurle 7 Deurle 8 Roborst 8 Roborst
9 Mullem 9 Mullem 10 Kwaremont 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
29 Fagnolle 29 Fagnolle 30 Vierves 30 Vierves
25 Sint-Martens-Voeren
Sam
m b Sa
b
2727
31 Soulme 31 Soulme 32 Sosoye 32 Sosoye 33 Falaën 33 Falaën 34 34 Mélin
Mélin 35 Crupet 35 Crupet Kwaremont 11 Bazel 36 Thon 36 Thon - Samson Bazel 37 Mozet 12 Sint-Amands 37 Mozet Sint-Amands 13 Heide - Kalmthout 38 Celles 38 Celles Heide-Kalmthout 14 Baarle-Hertog 39 Sohier 39 Sohier Baarle-Hertog 15 Kasterlee 40 Laforêt 40 Laforet Kasterlee 16 Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant-Dreye Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek 41 Warnant 42 Chardeneux 17 Gaasbeek 42 Chardeneux Gaasbeek 18 Hakendover 43 Chassepierre 43 Chassepierre Hakendover 19 Zichem 44 Torgny 44 Torgny Zichem 20 Aldeneik 45 Ny 45 Ny Aldeneik 21 Oud-Rekem 46 Wéris 46 Wéris Oud-Rekem 47 Deigné 22 Kuttekoven 47 Deigné Kuttekoven 48 Olne & Soiron 23 Gors-Opleeuw
23 Gors-Opleeuw 24 Kanne 24 Kanne 25 Sint-Martens-Voeren
MONS (BERGEN) re
26 Aubechies 26 Aubechies
2 Stuivekenskerke 2 Stuivekenskerke
E42 E42
re
1 Watou 1 Watou
1111
12 12
ld Scheeld Sch Aalst
e e
7
ld e
Kortrijk Kortrijk
Sint-Niklaas Sint-Niklaas
GENT GENT
7
E403 E403
W E SWTE- VS TL -AVALNA DA ENRDEENR E N
1
6
OOST-VLAANDEREN OOST-VLAANDEREN
e
1
BRUGGE
2
r I J z e J z er I
6
Le op ol dk an aa l Le op ol dk an aa l
he
t aar Lov t aar Lov
2
Damse Damse Vaart 5 Vaart 4 5
4
48 Soiron 49 Nobressart 49 Nobressart 50 Clermont-sur-Berwinne 50 Clermont-sur-Berwinne
2828
14 13
NEDERLAND
Turnhout ANTWERPEN
15
ANTWERPEN
n aa
l
rt idZu svaa m lle
r t ka
Wi
Albe
ch Kempis l Kanaa LIMBURG
20
Mechelen D ij
E19
DUITSLAND
19
le
HASSELT
VLAAMS-BRABANT
21
LEUVEN
BRUSSEL
E40
18
22
23
Tongeren 24 25
34
WAVRE (WAVER)
LIÈGE (LUIK) 48
s eu
e
WAALSBRABANT
50
E42
41
E411
M
NAMUR (NAMEN)
LUIK
th e ur
O
45
se
Dinant
46 E25
38
Marche-en-Famenne
eu
31
42
35
M
NAMEN
47
36 37
Charleroi 32 33
O ur the or
se
L
es
n
LUXEMBURG
ta l
ale
e
occ
39
ie nt
ide
30 29
Verviers
Ourt h e
E411
GROOTHERTOGDOM LUXEMBURG
40 49
43
FRANKRIJK
Se m oi s
ARLON (AARLEN) 44
0 KM •
• 40 KM
Overzicht fietstochten 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
Dorp
Fietstocht
Watou Stuivekenskerke De Haan Lissewege Oostkerke Watervliet Deurle Roborst Mullem Kwaremont Bazel Sint-Amands Heide-Kalmthout Baarle-Hertog Kasterlee Onze-Lieve-Vrouw-Lombeek Gaasbeek Hakendover Zichem Aldeneik Oud-Rekem Kuekoven Gors-Opleeuw Kanne Sint-Martens-Voeren Aubechies Ragnies Lompret
Door het land van brouwers en dichters Fietsen tussen water: van de IJzervlakte naar de Frontzate Ontdekkingstocht door het Haanse hinterland Een groene tocht rond het 'wie dorp' Dorpen zoeken tussen dijken, kanalen en polders Door geometrische polders op weg naar waterrijke dorpen Fietsen langs de mooiste Leieboorden Schilderachtige dorpen langs Zwalm en Molenbeek Door de typische meersen van de Scheldevallei Vlaamse-Ardennentocht met de Schelde in de hoofdrol Door de Vallei van de Drie Beken en langs het Fort van Haasdonk Drie mooie dorpen op een rij Militaire relicten en heerlijke natuur Over het Bels Lijntje naar de Antwerpse Kempen Kempense landschappen tussen Corsendonk en Schoonbroek Over Pajotse bulten naar mooie dorpjes Panoramatocht in de ‘achtertuin’ van een prachtig kasteel Via oude spoorwegen naar Zoutleeuw, en terug Langs de Demer en via Diest naar het Hageland Twee lussen in het Maasland Van het allermooiste dorp naar de mijnstreek, en terug Boomgaardentocht in Haspengouw Gebouwenpracht in een schierend Haspengouws landschap Met de Geer en Jeker langs de taalgrens Fietsen door een beschermd gra¢enlandschap Een vlakke rit door het Parc naturel des Plaines de l’Escaut Ontdekkingstocht door de Thudinie De Henegouwse Fagne rond het Meer van Virelles
29 Fagnolle
De Naamse Fagne ten voeten uit
30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45
Op en neer, van de Calestienne naar de Thiérache Langs de Maas op verkenning in de Naamse Fagne Slingerend door de Marlagne, tussen Burnot en Molignée Van gele graanvelden naar groene valleien Fietsen door de graanschuur van België Hoog boven de Bocqrivier en de Crupetbeek Van de Maas naar het Condruzische plateau Over Condrozhoogten naar de Naamse Maasvallei Naar het kasteel van Vêves en de abdij van Chevetogne Verkenningstocht door de Famenne Langs de Semois en over een Ardense 'col' Door de groene Mehaignevallei in goudgeel Haspengouw Een snui·e Famenne in een gekruid Condrozmenu Tussen de hoge Ardennen en de Gaumse cuesta's Door Belgisch én Frans Lotharingen Niveaufietsen in het Land van Ourthe en Aisne Door het stroomgebied van Ourthe en Aisne naar Durbuy en Hoon Een lange omweg naar Banneux Hellingentocht in het zuiden van het Land van Herve Door het natuurpark van de Aertvallei Via het spoorwegpad van La Transhervienne naar Val-Dieu en Blégny
Vierves-sur-Viroin Soulme Sosoye Falaën Mélin Crupet Thon-Samson Mozet Celles Sohier Laforet Warnant-Dreye Chardeneux Chassepierre Torngy Ny
46 Wéris 47 Deigné 48 Olne & Soiron 49 Nobressart 50 Clermont-sur-Berwinne
Mo
Startplaats
Le
Watouplein Sint-Pieterskerk Tramstation van De Haan Onze-Lieve-Vrouw-Bezoekingskerk Sint-Kwintenskerk Onze-Lieve-Vrouw-Hemelvaartkerk Sint-Aldegondiskerk Sint-Denijskerk Mullemplein Sint-Amanduskerk Sint-Pieterskerk Sint-Amandskerk Heide Statie Toeristenbureau van Baarle Markt Onze-Lieve-Vrouwekerk Arconateplein Goddelijke Zaligmakerkerk Markt Sint-Annakerk Onder de Linden Taverne De Klee Dorpspomp, Martinusstraat Statieplein Sint-Martinuskerk Saint-Gérykerk Saint-Martinkerk Saint-Nicolaskerk Kerk van Saint Martin & Saint Jacques-de-Compostelle Saints Rufin & Valèrekerk Sainte-Colombekerk Brug over de Molignée Kasteelhoeve van Falaën Kerk Notre-Dame de la Visitation Saint-Martinkerk Saint-Remykerk Saint-Lambertkerk Saint-Hadelinkerk Saint-Lambertkerk Saint-Pierrekerk Saint-Remykerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Saint-Martinkerk Kerk Notre-Dame de l'Assomption Parking achter de SainteWalburgekerk Deigné kerk Sint-Rochuskerk van Soiron Saint-Jean-Baptistekerk Kerk Saint-Jacques le Majeur
ei l
ng
ijk
te
he
Pa na no ( jo H a tu I ram ng a l b u r de l ie a a aw e) aa ¦ lv id s ki n r v an e b oo o d gr de or e be r aa l re i ng rs d n
43,5 42,2 41,8 48,8 35,8 32,5 38,4 30,8 36 27 27 33,5 30,8 38 35,2 37,2 24,3 36,5 42,3 46,5 30 32,8 30 36,5 35,5 38 35 34
1 2 1 2 1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 1 1 1 2 2 1 2 2
38
2
34 38 34 29 36 29 35 45 35 32 30 31 34 32 37 29
3 1 2 2 2 2 2 2 2 1 3 1 2 1 2 2
34
2
✔
32 29 29
2 3 2
✔ ✔
✔
38
2
✔
✔
Moeilijkheidsgraad: 1 = Gemakkelijke tocht, haalbaar voor het hele gezin 2 = Tocht voor de sportieve fietser 3 = Moeilijk parcours, voor de geoefende fietser
✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔ ✔
✔ ✔
✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔
✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔
✔
✔
✔
✔
✔
✔ ✔
✔
✔
✔ ✔ ✔ ✔
✔
✔ ✔
✔ ✔ ✔
✔
✔
✔ ✔ ✔
✔
01
Watou
Landschap en poëzie hand in hand Tussen het Watouplein en de Kleine Markt priemt de toren van de robuuste Sint-Bavokerk loodrecht naar de hemel. Van overal in het licht golvende landschap rond Watou is die toren zichtbaar. Misschien kunnen we zijn alomtegenwoordige zichtbaarheid interpreteren als: daarboven is de echte hemel, maar hier rond mijn grondvesten, in dit mooiste dorp, ligt een stukje hemel op aarde. Weliswaar een hemel voor de lie¦ebbers van bier, gastronomie en poëzie, maar ook voor hen die schierende landschappen weten te waarderen. Strijk je neer op een van de terrasjes rond het Watouplein, dan heb je een uitstekend uitzicht op de Sint-Bavokerk, waarvan haar geschiedenis wortelt in het begin van de de eeuw. Het gebouw werd in de de eeuw verbouwd, waarbij gotische nieuwbouw deels het romaanse uitzicht verving. Ook in de ©de eeuw waren er nog verbouwingen; onder meer de toevoeging van een kruisgewelf. Behoorlijk wat kerkmeubilair in het opvallend heldere interieur dateert uit de ªde en ©de eeuw. Heel wat kunstwerken stammen uit dezelfde periode; er zijn er zelfs nog oudere bij. De groeiende belangstelling voor poëzie doet het dorp in de zomermaanden echt opleven. De Poëziezomer van weleer is weliswaar vervangen door een
Kunstenfestival, maar ‘het woord’ blij daarbij belangrijk. Volgens de curatoren is het Kunstenfestival van Watou een ‘artistiek experiment op de snijlijn tussen taal en beeld’. Poëzie blij een belangrijke rol spelen, maar er is ook ruimte voor literatuur: beide worden geconfronteerd met beeldende kunst. Het mooiste dorp wordt er niet alleen nog mooier door, maar krijgt ook interessante artistieke inbreng. Natuurlijk plukt ook de lokale gastronomie de vruchten van het succes van het Kunstenfestival. Het aantal horecazaken rond het Watouplein lijkt met de jaren almaar toe
In het centrum van Watou verdringen de gezellige terrassen mekaar.
Het beeld van ‘De Brouwer’ op de Kleine Markt krijgt wat schaduw van een tak hoppebellen. Hoppe en bier, twee streekproducten die van Watou een stukje hemel op aarde maken. te nemen. Chefs maken vandaag steeds meer gebruik van streekproducten: in Watou kun je dan niet om hop en bier heen. Jaren geleden zette Stefaan Couttenye, de chef van ’t Hommelhof, op bier gebaseerde gerechten op de kaart. Couttenye gebruikt bieren uit eigen dorp, maar ook andere Vlaamse bieren zoals Duvel, Kriek en Gusto Ruby Red van brouwerij De Koninck. Proeven? ’t Hommelhof, Watouplein .
Eigen brouwsel Op twee plaatsen stroomt bier uit de brouwketels in Watou: bij Brouwerij
Van Eecke en bij Brouwerij Sint-Bernardus. Tot in ©©ª was hier ook Brouwerij De Bie actief, maar die verhuisde inmiddels naar Loker. Voorheen, tot in ©©, werden ook de Sixtus-bieren van de abdij van Westvleteren hier onder licentie gebrouwen, maar die brouwen de paters nu zelf.
Nog te ontdekken: met de hui§ar Na een wandeling of een fietstocht kan een hui§arrentocht een heel ontspannende en rustgevende manier zijn om de streek verder te ontdekken. Een hui¸ar boeken doe je het best per groep, maar als dat niet kan, is het interessant om te informeren of je kunt aansluiten bij andere hui¸arreizigers. In Watou kun je daarvoor op verschillende plaatsen terecht: → Deniere, Kapellestraat 19, Watou, tel. 057 38 82 50 → Leys Frederic, Gemenestraat 4, Watou, tel. 0494 13 68 30,
[email protected] M E E R I N FO Dienst Toerisme, Stadhuis, Grote Markt 1, 8970 Poperinge, tel. 057 34 66 76, www.toerismepoperinge.be
