De 3D opgaven in beeld Aanvulling maatschappelijke analyse Kaag en Braassem

De 3D opgaven in beeld Aanvulling maatschappelijke analyse Kaag en Braassem

De 3D opgaven in beeld

pagina 1


pagina 2

Inhoud Nieuwe taken

Paginanummer

Mantelzorgcompliment Cliëntondersteuning 24/7 telefonische hulpverlening Begeleiding individueel Begeleiding groep Kortdurend verblijf Inloopfunctie GGZ Persoonlijke verzorging Beschermd wonen Maatschappelijke opvang

Pagina 13 - 14 Pagina 15 - 16 Pagina 17 Pagina 18 – 21 Pagina 22 – 28 Pagina 29 Pagina 30 Pagina 31 – 32 Pagina 33 – 34 Pagina 35 – 36

Specialistische jeugdzorg Residentiële jeugdzorg Pleegzorg Advies- en meldpunt kindermishandeling Crisisdienst Toegang JeugdzorgPlus Jeugdbescherming Jeugdreclassering Jeugd-GGZ Jeugd-LVG

Pagina 41 – 42 Pagina 43 Pagina 44 Pagina 45 Pagina 46 Pagina 47 Pagina 48 – 49 Pagina 50 – 51 Pagina 52 – 53 Pagina 54 – 58 Pagina 59

Wajong Wet sociale werkvoorziening Passend onderwijs

Pagina 63 Pagina 64 Pagina 65


pagina 3


pagina 4

Vooraf Drie decentralisaties Gemeenten, en dus ook Kaag en Braassem, worden met ingang van 1 januari 2015 verantwoordelijk voor een groot aantal nieuwe taken op het gebied van jeugd, zorg en werk. Zo worden alle vormen van jeugdhulp overgedragen naar gemeenten, wordt de Wet maatschappelijke ondersteuning uitgebreid met nieuwe taken en worden gemeenten met de Participatiewet verantwoordelijk voor meer doelgroepen. En dit alles met een grote korting. Om deze nieuwe taken goed te kunnen opvangen is het belangrijk om zicht te hebben op deze nieuwe taken: waar gaat het over, en vooral om wie gaat het? Voor welke opgaven worden we als gemeente gesteld? Om dit te kunnen bepalen is deze analyse gemaakt.

Nieuwe taken, huidige uitvoering In deze analyse laten we u kennismaken met de nieuwe taken, zoals deze nu worden uitgevoerd. Dit betekent niet dat Kaag en Braassem de taken op eenzelfde manier gaat organiseren. De taken worden geschetst op de manier zoals ze nu worden uitgevoerd om een beeld te bieden van wat op onze gemeente af komt en om zo een discussie te kunnen voeren hoe deze nieuwe taken het beste georganiseerd kunnen worden.

Aanvulling Maatschappelijke analyse “Kaag en Braassem in beeld” In 2012 is, voorafgaand aan de Maatschappelijke agenda, een analyse gemaakt van de gemeente. Binnen deze analyse zijn de drie decentralisaties globaal meegenomen. In de onderliggende analyse gaan we meer uitgebreid in op de nieuwe taken die op de gemeente af komen. Deze analyse is dan ook een aanvulling op de eerdere analyse. In deze analyse geven we een beeld van de nieuwe taken, van de cijfers en kaders, van de mensen en organisaties die het betreft. We hebben de analyse opgebouwd langs de drie decentralisaties: - Uitbreiding Wet maatschappelijke ondersteuning - Jeugdwet - Participatiewet Waar mogelijk is een vergelijking met voorgaande jaren en een prognose voor komende jaren geboden. Daarnaast is gerefereerd aan gegevens van Holland Rijnland en Nederland. De gegevens die in deze analyse zijn verwerkt, komen voort uit andere bronnen en verschillende jaren. Ze zijn dus lastig te vergelijken en geven een ‘ongeveer’-beeld. De analyse kan worden beschouwd als een dynamisch document. Het is namelijk de verwachting dat de komende tijd steeds meer gegevens boven tafel komen.


pagina 5

Samenvatting 1. Wet maatschappelijke ondersteuning Grootste nieuwe taak is begeleiding De wet maatschappelijke ondersteuning wordt met een aantal nieuwe taken uitgebreid, o.a. met beschermd wonen, telefonische hulpverlening, begeleiding, een deel van persoonlijke verzorging, het mantelzorgcompliment en cliëntondersteuning. De huidige functie begeleiding is daarbij de voornaamste nieuwe taak. Begeleiding wordt onderverdeeld in individuele begeleiding en groepsbegeleiding. Gemeenten ontvangen 75% van het huidige beschikbare budget. De hoogte van het budget voor Kaag en Braassem is nog niet bekend.

1.1 Individuele begeleiding Lichte stijging indicaties, vooral verstandelijke beperking en psychische stoornis Het aantal mensen met een indicatie voor individuele begeleiding is het afgelopen jaar iets toegenomen. Op 1 juli 2013 hadden 70 mensen een indicatie. Meer dan de helft van deze mensen kreeg deze indicatie vanwege een verstandelijke beperking of een psychische stoornis. Niemand had een indicatie op grond van een zintuiglijke beperking.

Overzichtelijk aantal organisaties, vooral algemene begeleiding De meest ingezette vorm van individuele begeleiding is een algemene vorm van begeleiding (85%). Deze begeleiding is ingezet door zowel thuiszorgorganisaties als gehandicaptenorganisaties. De meer gespecialiseerde begeleiding is alleen door gehandicaptenorganisaties / psychiatrische instelling geboden. Het aantal organisaties dat actief is voor inwoners van Kaag en Braassem is overzichtelijk: in totaal zijn er zo’n 10 organisaties actief, waarbij Activite en Gemiva SVG de meeste inwoners ondersteunen.

Vooral natura 60% van de inwoners heeft gekozen voor begeleiding in natura. Vooral in Hoogmade, Nieuwe Wetering en Rijnsaterwoude werd deze keuze gemaakt. In Woubrugge was meer sprake van een persoonsgebonden budget.

Totale kosten individuele begeleiding: € 895.329 De totale kosten voor individuele begeleiding zijn € 895.3291, verdeeld over 115 cliënten in één jaar. Dit betekent gemiddeld € 7.785 per cliënt en gemiddeld € 35 per inwoner. Uitschieters zijn Woubrugge en Hoogmade. Daar zijn de kosten gemiddeld € 93,30 respectievelijk € 77,65 per inwoner.

1

Kosten voor pgb over 2011, voor natura over 2012. Bron: Vektis


pagina 6

1.2 Begeleiding groep In totaal 125 cliënten, met name dagbesteding voor ouderen Vooral kwetsbare ouderen (ziek, dement) maken gebruik van dagbesteding. Bijna 70% van de cliënten die gebruik maakt van dagbesteding valt onder deze doelgroep. Het betreft hier mensen met een somatische / psychogeriatrische grondslag. De overige 30% is gericht op mensen met een verstandelijke beperking, een psychische stoornis of een lichamelijke aandoening (meestal niet aangeboren hersenletsel).

Dagbesteding vooral buiten Kaag en Braassem De dagbesteding wordt vooral buiten Kaag en Braassem aangeboden. Uitzondering hierop is de dagbesteding (basis) voor ouderen: Tweederde van de ouderen maakt gebruik van de faciliteiten van Activite (Hof van Alkemade) en WijdeZorg (Woudsoord en Jacobus). Dat betekent wel dat één derde van de ouderen voor dagbesteding buiten de gemeente moet.

Overzichtelijk aantal organisaties Ook bij dagbesteding is er een overzichtelijk aantal organisaties actief. Op het gebied van dagbesteding voor ouderen zijn dit acht organisaties, waarbij Activite en WijdeZorg de voornaamste zijn. Dagactiviteiten voor mensen met een verstandelijke wordt met name aangeboden door Gemiva en Ipse de Bruggen. Gemiva is ook de grootse aanbieder voor dagactiviteiten voor mensen met een lichamelijke beperking. Voor mensen met een psychische stoornis is Rivierduinen de grootste aanbieder.

Totale kosten begeleiding groep: € 1.011.082 De totale kosten voor begeleiding groep zijn € 1.011,082 verdeeld over 125 cliënten in één jaar. Dit betekent gemiddeld € 8.089 per cliënt en gemiddeld € 40 per inwoner. Uitschieters zijn Woubrugge en Kaag. Daar zijn de kosten gemiddeld € 62,57 respectievelijk € 54,70 per inwoner. Vanuit Nieuwe Wetering neemt geen enkele inwoner deel aan dagbesteding.

2. Jeugdwet Gemeenten worden met de komst van de jeugdwet verantwoordelijk voor alle jeugdhulp, van opvoedondersteuning tot residentiële zorg, van jeugd-GGZ tot jeugdbescherming en jeugdreclassering. Dit betekent een grote uitbreiding van de taken van de gemeente.

Totale kosten: € 5.471.543, grootste kosten voor jeugdzorg en jeugd-GGZ De totale kosten van de jeugdhulp zijn voor Kaag en Braassem € 5.471.543. Het meeste geld gaat naar de jeugdzorg en naar de jeugd-GGZ. Samen beslaan zij bijna tweederde van de totale kosten.

Gebruik van jeugdhulp ligt onder regionaal gemiddelde Het gebruik van de jeugdhulp ligt iets onder het regionaal gemiddelde. Geen enkele jeugdige uit onze gemeente maakt op dit moment gebruik van JeugdZorg Plus. Het aantal jeugdbeschermingsmaatregelen en jeugdreclasseringstrajecten zijn de afgelopen jaren stabiel, alleen bij de jeugdreclassering is een daling ten opzichte van 2010 te zien. De 3D opgaven in beeld

pagina 7

Driekwart van de jeugd-ggz gericht op ADHD, autisme en overig Tweedelijnspsychologie, dat het overgrote deel van de jeugd-ggz beslaat, is onderverdeeld in diverse onderdelen. Hiervan zijn ADHD, stoornissen in het autistisch spectrum en ‘overige stoornissen in de kindertijd’ de grootste.

3. Participatiewet Relatief weinig duurzaam en volledig arbeidsongeschikte wajongers Kaag en Braassem heeft 180 wajongers in de gemeente. Slechts 10% daarvan is volledig en duurzaam arbeidsongeschikt. Landelijk wordt uitgegaan van 15%.

Kaag en Braassem: 67 Wsw’ers In Kaag en Braassem wonen 67 mensen, die werkzaam zijn bij een sociale werkvoorziening. Van hen werkt 70% bij de SWA. De overige staan op een wachtlijst of zijn werkzaam bij de DZB.


pagina 8

Deel 1 Uitbreiding Wet maatschappelijke ondersteuning


pagina 9

1. Inleiding Bij de uitbreiding van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) gaat het om de volgende taken:

Huidige taak

Huidige wet/ Huidige finanregelgeving ciering

Persoonlijke verzorging

AWBZ

Rijk

Begeleiding

AWBZ

Rijk

Kortdurend verblijf

AWBZ

Rijk

Cliëntondersteuning

Wmo

Rijk (aan MEE)

Anonieme hulplijn

Geen

Provincie

Maatschappelijke opvang

Wmo

Centrumgemeente

Beschermd wonen

AWBZ

Rijk

Steunpunt huiselijk geweld Voorkomen en aanpak huiselijk geweld Mantelzorgcompliment

Wmo

Centrumgemeente Centrumgemeente Rijk

Wmo Regeling MO

Nieuwe opgave in Wmo Bevorderen zelfstandig wonen (alleen voor mensen met verstandelijke / psychische / zintuiglijke problematiek) Bevorderen participatie en zelfstandig wonen Ondersteunen van mantelzorgers, participatie Bieden van cliëntondersteuning Zorgen voor beschikbaarheid van een anoniem (telefonisch en elektronisch) luisterend oor en cliëntondersteuning op ieder moment van de dag Het bieden van opvang, te bieden door gemeente naar keuze Het bieden van beschermd wonen voor mensen met psychische/psychosociale problematiek Samenwerking AMK en SHG Gemeenten zelf verantwoordelijk aanpak huiselijk geweld Ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers, waaronder het zorg dragen voor een jaarlijkse blijk van waardering voor mantelzorgers

Geen nieuwe taken, wel andere invulling? In bovenstaand overzicht staat een viertal taken die al uitgevoerd worden door gemeenten: maatschappelijke opvang, voorkomen/aanpakken huiselijk geweld, steunpunt huiselijk geweld en cliëntondersteuning. De reden waarom deze taken in het overzicht zijn opgenomen is, dat de verantwoordelijkheid voor deze taken dan wel de financiering van deze taken wijzigt. Bij steunpunt huiselijk geweld gaat het om realiseren van samenwerking/afstemming met het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling.


pagina 10

Waarom hervorming? In de brief “hervorming van de langdurige zorg” is aangegeven waarom de langdurige zorg op een andere manier wordt ingericht . Dit laat zien waarom het dus noodzakelijk is om de nieuwe taken op een nieuwe manier te organiseren. De volgende redenen worden genoemd: - in de huidige zorg wordt bij relatief lichte zorgvragen nog te vaak gehandeld vanuit een medisch perspectief met minder aandacht voor problemen achter of naast de zorgvraag (bijvoorbeeld eenzaamheid of schuldenproblematiek). - de verdergaande specialisatie in de zorg heeft de afgelopen jaren een belangrijke kwaliteitsimpuls tot stand gebracht. Een effect daarvan is echter ook dat de mens wordt ‘opgeknipt’ in domeinen en als geheel met zijn wensen en doelen uit beeld dreigt te raken. - ook wordt de ondersteuning en zorg en daarmee het dagelijkse leven – met alle goede bedoelingen – te vaak onnodig overgenomen door professionals (medicalisering), waardoor mensen te afhankelijk van zorg worden gemaakt. Daarnaast speelt uiteraard ook dat de kosten voor langdurige zorg de laatste jaren enorm zijn gestegen.

Bij Wmo alleen volwassenen Bij de Wmo gaat het bij de nieuwe taken alleen om de volwassenen. Begeleiding, kortdurend verblijf en persoonlijke verzorging voor jeugdigen en jongeren is opgenomen in de Jeugdwet.

Vooral gegevens natura De gegevens die genoemd zijn, met name de informatie over de organisaties die ondersteuning aanbieden, hebben grotendeels betrekking op ondersteuning in natura. De informatie over organisaties die ondersteuning aanbieden aan mensen die gebruik maken van een persoonsgebonden budget, is minder inzichtelijk gemaakt. Deze informatie is nog niet volledig voorhanden.


pagina 11

Totaal overzichten Tabel: aantal cliënten per nieuwe taak per kern (Vektis)

Dorpkern

Indiv. Begeleiding

Begeleiding groep

Kortdurend Vervoer verblijf groepsbegel.

Totaal

Percent.op inwoners

Hoogmade

8

7

0

3

18

1,1%

Kaag

1

3

1

2

7

1,4%

17

18

3

11

49

1,2%

Nieuwe Wetering

2

0

0

0

2

0,3%

Oud Ade

2

5

0

2

9

1,1%

51

59

4

35

149

1,3%

Rijnsaterwoude

6

2

0

2

10

0,8%

Rijpwetering

7

7

1

4

19

1,2%

Woubrugge

21

24

6

9

60

1,7%

115

125

15

68

323

1,4%

Leimuiden

Oude Wetering / Roelofarendsveen

Totaal

Tabel: kosten per nieuwe taak per kern (Vektis)

Dorpkern

Individuele Begeleiding begeleiding groep

Kortdurend Vervoer verblijf groepsbeg.

Totaal

Hoogmade

€ 134.333

€

51.835

0

€ 6.381

€

535.520

Kaag

€

5.773

€

25.981

€ 5.162

€ 4.153

€

119.944

Leimuiden

€ 90.454

€

146.146

€ 15.048

€ 13.062

€

708.875

Nieuwe Wetering Oud Ade

€

0

0

0

€

38.642

€ 22.550

€

38.072

0

€ 2.911

€

196.837

Oude Wetering

€ 111.109

€

116.994

€ 2.616

€ 7.939

€

781.674

Roelofarendsveen Rijnsaterwoude

€ 149.639

€

355.349

€ 9.856

€ 35.982

€ 1.377.174

€ 527.235

€

11.034

0

€ 2.194

€

134.665

Rijpwetering

€ 25.551

€

46.370

€ 10.324

€ 3.253

€

220.063

Woubrugge

€ 327.010

€

219.301

€ 17.241

€ 15.124

€ 1.023.267

Totaal

€ 895.329

€ 1.011.082

€ 60.247

€ 90.999

€ 5.136.661

1.675

Gemeenten ontvangen 75% van het huidige beschikbare budget. De hoogte van het budget voor Kaag en Braassem is nog niet bekend.


pagina 12

2. Mantelzorgcompliment Artikel 2.1.6: Bij verordening wordt bepaald op welke wijze het college zorg draagt voor een jaarlijkse blijk van waardering voor de mantelzorgers van cliënten in de gemeente. Toelichting: De gemeente waar de cliënt woont, is verantwoordelijk voor de waardering van de mantelzorgers, ook als deze in een andere gemeente wonen. Deze blijk van waardering kan bestaan uit een geldbedrag, maar kan ook bestaan uit waardering in natura. Het budget dat beschikbaar is voor het mantelzorgcompliment wordt toegevoegd aan het gemeentefonds.

Wat is het? Het mantelzorgcompliment is een bedrag van € 200,00 dat aan mantelzorgers wordt verstrekt als blijk van waardering voor de zorg die zij langdurig en intensief aan een familielid, partner, vriend of kennis bieden. Het gaat om zorg waarvoor anders professionele hulp nodig is. Als de zorgvrager hem of haar daarvoor voordraagt, kan de mantelzorger het compliment bij de Sociale Verzekeringsbank (SVB) aanvragen. In de Conceptwet staat mantelzorg als volgt omschreven: hulp ten behoeve van zelfredzaamheid, participatie of opvang, voortvloeiend uit een tussen personen bestaande sociale relatie die de gebruikelijke hulp overstijgt en niet wordt verleend in het kader van een hulpverlenend beroep .

Voor wie is het? Het mantelzorgcompliment kan worden aangevraagd wanneer:  de zorgvrager een indicatie heeft voor AWBZ-zorg aan huis (een extramurale indicatie), afgegeven door het CIZ of Bureau Jeugdzorg;  deze indicatie voor minimaal 53 weken (371 dagen) is afgegeven;  de indicatie op of na 1 augustus 2009 is afgegeven. Als de zorgvrager in een tehuis is opgenomen of daarvoor op een wachtlijst staat, dan is er sprake van een indicatie voor intramurale zorg. De zorgvrager kan dan geen mantelzorgcompliment geven.

Wie regelt het/biedt het aan? De SVB is aangewezen als uitvoeringsorganisatie voor het mantelzorgcompliment: het SVB kent het mantelzorgcompliment toe en betaalt deze uit.

Omvang

“Een mantelzorger is iemand die langdurig Er zijn geen cijfers bekend over het beroep op (langer dan drie maanden en meer dan acht het mantelzorgcompliment in Kaag en uur per week) en onbetaald zorgt voor een Braassem. Wel zijn er gegevens bekend over chronisch zieke, gehandicapte of hulpbehet gebruik in heel Nederland: hoevend familielid, vriend of kennis.” (CPB) 2011 314.898 2012 377.313 Dit betekent een toename van bijna 20%. Uitvoeringskosten waren in 2012 € 7,00 per klant.


pagina 13

Aantal mantelzorgers Naar schatting zijn er in Kaag en Braassem zo’n 5.711 mantelzorgers, waarvan 4.270 mantelzorgers langdurig en/of intensief zorg verlenen (Tympaan 2010). Aantal mensen met extramurale indicatie Op 1 januari 2013 hadden 415 inwoners van Kaag en Braassem een indicatie voor extramurale zorg (bron: CIZ). Of dit een indicatie langer dan 53 weken is, is (nog) niet bekend. Maximaal 415 inwoners zouden dan ook op dit moment in aanmerking kunnen komen voor een mantelzorgcompliment.


pagina 14

3. Cliëntondersteuning Artikel 2.2.4: Het College moet ervoor zorgen dat voor inwoners die maatschappelijke ondersteuning nodig hebben, cliëntondersteuning beschikbaar is. Bij deze cliëntondersteuning is het belang van betrokkene uitgangspunt.

Wat is het? De definitie van cliëntondersteuning van het Ministerie van VWS luidt: de ondersteuning van een cliënt bij het maken van een keuze of het oplossen van een probleem. Cliëntondersteuning heeft de regieversterking van de cliënt (en zijn omgeving) tot doel, ten einde de zelfredzaamheid en maatschappelijke participatie te bevorderen. Dit kan informatie en advies, maar vooral ook uitgebreide vraagverheldering en kortdurende en kortcyclische ondersteuning bij keuzes op diverse levensterreinen omvatten. Cliëntondersteuning richt zich op ondersteuning en oplossingen op lokaal niveau met gebruik van sociale verbanden. In de Conceptwet staat cliëntondersteuning als volgt omschreven: ondersteuning met informatie en advies over mogelijkheden tot het verkrijgen van maatschappelijke ondersteuning en hulp bij het verkrijgen daarvan. Individueel • Informatie en advies • Vraagverheldering • Bemiddelen en verwijzen • Kortdurende en kortcyclische ondersteuning • Ondersteuning bij crisis • Monitoring en evaluatie externe dienstverlening • Hulp bij klachten, bezwaar en beroep

Collectief • Faciliteren van lotgenotencontact • Geven van voorlichting en cursussen • Beleidssignalering • Maatschappelijke activering • Integrale netwerkopbouw

Voor wie is het? Cliëntondersteuning is vooral van belang voor de volgende groepen (kwetsbare) burgers: mensen met een lichamelijke, verstandelijke, zintuiglijke of chronisch psychische beperking, mensen met Niet Aangeboren Hersenletsel en mensen die mantelzorg verlenen. ‘Jasmijn heeft het Syndroom van Down. De eerste jaren hebben we veel hulp van MEE gehad, dat was heel goed voor ons eigen leerproces,’ zegt Ruth, haar moeder. ‘Er was zoveel wat we nog niet wisten. Als we gingen zoeken zagen we door de bomen het bos niet meer. Door MEE werden we wegwijs in het moeras van hulpverleners en instanties. Zo hadden we nooit gedacht dat Jasmijn naar een gewone school zou kunnen. Nu is ze een zelfbewuste dame, die redelijk begint te praten en met plezier naar de reguliere basisschool gaat. Ze is daar goed geïntegreerd. Via MEE kregen we ook tips voor vrijetijdsbesteding.’

Na een forse hersenbloeding lag Wim wekenlang in coma. Daarna was het geheugen enorm aangetast. Wat restte was een grote portie boosheid. De gewoonste dingen, zoals lopen en aankleden, moesten door revalidatie weer aangeleerd worden. Een langzaam proces. De MEE-consulent gaf hem informatie over hersenletsel. Wim: ‘Ik moest er van overtuigd worden dat een hulp aan huis en een vaste dagstructuur voor mij noodzakelijk waren.’ Wim zegt nog wel eens: ‘Ik heb een klutshoofd.’ Maar de beperking heeft voor hem nu wel een plekje gekregen. (Gezichten van MEE)


pagina 15

Wie regelt het/biedt het aan? Gemeenten zijn op basis van de huidige Wmo al verantwoordelijk voor cliëntondersteuning. Ouderenadviseurs, het algemeen maatschappelijk werk, organisaties voor informele zorg, sociaal raadsliedenwerk en MEE voeren deze cliëntondersteuning veelal uit. Het budget voor cliëntondersteuning gaat echter nog steeds rechtstreeks van het Rijk naar MEE-organisaties. In Holland Rijnland is MEE Zuid-Holland Noord actief (werkgebied beslaat Holland Rijnland, regio Delft en regio Den Haag).

Omvang MEE heeft in 2011 147 diensten geleverd aan inwoners van Kaag en Braassem. In vergelijkbare gemeenten lag dit aantal rond de 200 diensten (Nieuwkoop: 200, Leiderdorp: 197). Hierbij zijn de meest geleverde diensten: informatie & advies, vraagverduidelijking en aanvragen en realiseren van dienstverlening en zorg.


pagina 16

4. 24/7 telefonische hulpverlening Artikel 2.2.4: Het College draagt er in ieder geval zorg voor dat voor ingezetenen op ieder moment van de dag telefonisch of elektronisch anoniem een luisterend oor en advies beschikbaar is.

Wat is het? Het gaat hierbij om anonieme hulp op afstand, bijvoorbeeld via de telefoon of chat door getrainde vrijwilligers. De geboden hulp betreft primair het bieden van een luisterend oor (klankbordfunctie) op ieder moment van de dag. Daarbij kan het ook gaan om het verstrekken van informatie en advies, waaronder het bieden van ondersteuning bij het formuleren van een hulpvraag voor de eerste of tweede lijn en, waar nodig en mogelijk, doorverwijzen naar professionele hulp of zorg.

Voor wie is het? Het kan gaan om mensen die te maken hebben met eenzaamheid, die psychische problemen hebben, maar niet terecht kunnen of willen bij de reguliere hulpverlening, of die problemen ervaren als gevolg van een ingrijpende gebeurtenis. De meest voorkomende eerste aanleiding om telefonisch contact op te nemen is psychosociale problematiek. Op de tweede plaats komt eenzaamheid (bron: jaarverslag 2012 Sensoor Zuid-Holland Noord). 'Het was spannend. Ik hoorde mijzelf dingen zeggen die ik tegen niemand eerder durfde te zeggen. Het hielp wel dat dit anoniem is.' 'Het is stil geworden sinds mijn man er niet meer is. Vooral 's nachts kan het mij aanvliegen. Dan bel ik altijd even.' (Sensoor)

'Bedankt voor het luisteren. Ik houd van mijn man en mijn familie maar dit durf ik hen niet te vertellen. Nog niet.' 'Ik kan nadenken hoe ik het wil verwoorden en teruglezen wat er al is gevraagd en gezegd. Dat alleen helpt al.' (Sensoor)

Wie regelt het/biedt het aan? Op dit moment biedt Sensoor anonieme hulp op afstand aan (via de telefoon, via chat en via email). In onze regio is dit Sensoor Zuid-Holland Noord (vestiging in Leiden). Bij Sensoor Zuid-Holland Noord werken zo`n 70 vrijwilligers, die worden opgeleid en begeleid door twee beroepskrachten. Deze beroepskrachten hebben een sociaal-agogische of sociaalwetenschappelijke opleiding gevolgd. Sensoor is 24 uur per dag bereikbaar.

Omvang In 2012 hebben de vrijwilligers van Sensoor Zuid-Holland Noord circa 12.000 telefoongesprekken gevoerd. Dit was een toename van bijna 15% ten opzichte van 2011. Het aantal chats steeg met 50% naar ruim 300 chats. Bij de ouderenhulplijn werden 650 gesprekken gevoerd. De gesprekken duurden tussen de 5 en 20 minuten. Er zijn gegevens per gemeente bekend, aangezien de gesprekken anoniem zijn.

Hoe wordt het nu gefinancierd? Sensoor wordt nu gefinancierd door de provincie Zuid-Holland. Deze financiering stopt per 2014. De 3D opgaven in beeld

pagina 17

5. Begeleiding individueel Artikel 1.2.1: Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, bestaande uit a. door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, te verstrekken ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie.

Wat is het? Individuele begeleiding richt zich op: 1. het bevorderen, behouden en compenseren van de zelfredzaamheid en het voorkomen van opname in een instelling of verwaarlozing; 2. het ondersteunen bij beperkingen op het vlak van zelfregie over het dagelijkse leven, waaronder begeleiding bij tekortschietende vaardigheden in zelfregelend vermogen; 3. het begeleiden bij het toepassen en inslijpen van aangeleerde vaardigheden en gedrag in het dagelijks leven door herhaling en methodische interventie. Over het algemeen ondersteunt de begeleiding mensen met name op het terrein van structuur en dagritme, maar omvat ook praktische hulp bij – en overname van – taken op het gebied van dagelijks leven, huishouden en administratie. Begeleiding kan ook worden ingezet ter ontlasting van mantelzorgers. Individuele begeleiding is nu onderverdeeld in zwaarte en grondslag: - algemene begeleiding - begeleiding extra - gespecialiseerde begeleiding (psychisch, niet aangeboren hersenletsel, zintuiglijk) Begeleiding extra Algemene begeleiding extra betreft de beschikbaarheid van oproepbare algemene begeleiding naast de planbare begeleiding. Gespecialiseerde begeleiding De gespecialiseerde individuele begeleiding richt zich op: 1. het begeleiden ivm ernstig tekortschietende vaardigheden in zelfregelend vermogen (dagelijkse bezigheden regelen, besluiten nemen, plannen en uitvoeren van taken, beheerszaken regelen, communicatie, sociale relaties, organisatie van huishouden; 2. het begeleiding bij de mogelijke integratie in de samenleving en de sociale participatie (bij psychische stoornis extra aandacht voor ontwikkelingstraject op vlak van wonen, werken en sociaal netwerk). Bij mensen met een psychische stoornis ligt daarbij het accent op handhavingsdoelen, maar is er tevens aandacht voor activerende elementen.

Voor wie is het? Individuele begeleiding in de AWBZ (artikel 6 van het Besluit zorgaanspraken) is bedoeld voor mensen met een somatische, psychogeriatrische of psychische aandoening of beperking, of een verstandelijke, lichamelijke of zintuiglijke handicap die matige of zware beperkingen hebben op het terrein van: - sociale zelfredzaamheid De 3D opgaven in beeld

pagina 18

- het bewegen en verplaatsen - het psychisch functioneren - het geheugen en de oriëntatie of - matig of zwaar probleemgedrag

Wie regelt het/biedt het aan? In onderstaande tabel is weergegeven welke organisaties in 2013 individuele begeleiding hebben geboden aan inwoners van Kaag en Braassem (bron: CAK eerste drie perioden 2013). Vorm van begeleiding Algemene begeleiding

Algemene begeleiding extra Gespecialiseerde begeleiding psychisch Gespecialiseerde begeleiding nah Gespecialiseerde begeleiding zintuiglijk

Actieve organisaties in 2013 Aafje, Activite, Wijdezorg, Ipse de Bruggen, Gemiva, Libertas, Philadelphia Zorg en PrivaZorg Philadelphia Zorg Binnenvest (en Rivierduinen) Gemiva (vanuit twee locaties Geen (geen beroep op gedaan)

Bij algemene begeleiding hebben Activite en Gemiva samen het grootste aandeel: zij bedienen 70% van de cliënten. In onze gemeente bieden ’s Heeren Loo en Gemiva ook een vorm van begeleid wonen aan. Dit gaat vooralsnog op basis van zorgzwaartepakketten (zzp’s). Deze zzp’s komen niet over naar gemeenten. Vanaf 2015 worden geen zzp’s meer geïndiceerd. Mensen die dan gebruik gaan maken van deze voorzieningen, kunnen dan wel een beroep op de gemeente doen.

Omvang Circa 70 mensen indicatie voor individuele begeleiding, geen dominante grondslag Op 1 juli 2013 hadden ongeveer 70 mensen (volwassenen) een indicatie voor individuele begeleiding (bron: CIZ): 5 mensen met lichamelijke grondslag (7%) - 15 mensen met psychogeriatrische grondslag (21%) - 10 mensen met somatische grondslag (14%) - 20 mensen met psychische grondslag (29%) - 20 mensen met verstandelijke grondslag (29%) Dit is een lichte toename in vergelijking met een jaar eerder. Op 1 juli 2012 hadden circa 60 mensen een indicatie voor individuele begeleiding. Op jaarbasis maken ongeveer 115 mensen gebruik van individuele begeleiding. Dit betreft dan zowel kortdurende als langdurende begeleiding (bron: Vektis). Vooral algemene begeleiding Verreweg de meest ingezette vorm van begeleiding is een meer algemene vorm van begeleiding. Ongeveer 85% van de cliënten ontvangt een algemene vorm van begeleiding (gebaseerd op gegevens CAK over eerste drie perioden 2013). De 3D opgaven in beeld

pagina 19

2

Tabel: cliënten en kosten per kern

Kern

Aantal cliënten

Kosten

Gem. kosten per inwoner

Gem. kosten per cliënt

Hoogmade

8

€ 134.333

€ 77,65

€ 16.792

Kaag

1

€

5.773

€ 12,15

€ 5.773

Leimuiden

17

€ 90.454

€ 20,96

€ 5.321

Nieuwe Wetering

2

€

1.675

€ 2,54

€

Oud Ade

2

€ 22.550

€ 28,54

€ 11.275

Oude Wetering

51

€ 111.109

€ 23,44

€ 5.113

Roelofarendsveen

838

€ 149.639

Rijnsaterwoude

6

€ 27.235

€ 22,32

€ 4.539

Rijpwetering

7

€ 25.551

€ 16,33

€ 3.650

Woubrugge

21

€ 327.010

€ 93,30

€ 15.571

Totaal

115

€ 895.329

€ 35,00

€ 7.785

Circa 60% kiest voor natura Ongeveer 60% van de mensen met begeleiding in Kaag en Braassem kiest voor individuele begeleiding in natura. Er zijn daarbij grote verschillen te zien tussen de kernen: in Woubrugge wordt vooral gekozen voor het persoonsgebonden budget, terwijl in Hoogmade, Nieuwe Wetering en Rijnsaterwoude vooral wordt gekozen voor begeleiding in natura. Tabel: verdeling en kosten persoonsgebonden budget en natura per kern

Kern

Natura Cliënten

Persoonsgebonden budget Kosten

Cliënten

Kosten

Hoogmade

7

87,50%

€ 132.825

1

12,50%

€

1.508

Kaag

0

0,00%

0

1

100,00%

€

5.773

Leimuiden

7

41,18%

€ 13.797

10

58,82%

€ 76.657

Nieuwe Wetering

2

100,00%

€

1.675

0

0,00%

0

Oud Ade

1

50,00%

€

418

1

50,00%

€ 22.132

Oude Wetering

36

70,59%

€ 68.522

15

29,41%

€ 42.587

Roelofarendsveen

€ 78.072

€ 71.567

Rijnsaterwoude

5

83,33%

€ 25.311

1

16,67%

€

1.924

Rijpwetering

5

71,43%

€ 17.854

2

28,57%

€

7.697

Woubrugge

5

23,81%

€ 52.848

16

76,19%

€ 274.162

Totaal

68

59,13%

€ 391.322

47

40,87%

€ 504.007

2

Deze cijfers zijn gebaseerd op de gegevens van Vektis: natura over 2012, pgb over 2011. Het aantal van 115 personen is hoger dan het aantal mensen dat op 1 juli 2013 een indicatie voor individuele begeleiding had (70 personen, CIZ). Dit komt doordat de gegevens van Vektis een optelling betreffen van iedereen die – kort of lang – gebruik van begeleiding heeft gemaakt gedurende een kalenderjaar. Het CIZ betreft een peilmoment.


pagina 20

Strengere (toegangs)eisen persoonsgebonden budget In de concept Wmo 2015 is het persoonsgebonden budget (pgb) als volgt omschreven: een bedrag waaruit namens het college betalingen worden gedaan voor diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen die tot een maatwerkvoorziening behoren, en die een cliënt van derden heeft betrokken. Op grond van de concept-wet kan iemand alleen in aanmerking komen voor een pgb als: - hij (of zijn sociaal netwerk) in staat is de aan een pgb verbonden taken op een verantwoorde wijze uit te voeren; - hij kan motiveren waarom er geen passende ondersteuning voor hem in natura voor handen is; en - de maatwerkvoorziening die met het pgb wordt betaald van goede kwaliteit is. De sociale verzekeringsbank voert namens het college de betalingen ten laste van verstrekte persoonsgebonden budgetten, én het hiermee verbonden budgetbeheer, uit. Dit betekent dat mensen het pgb niet op hun eigen rekening gestort krijgen.


pagina 21

6. Begeleiding groep Artikel 1.2.1 Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, bestaande uit a. door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, te verstrekken ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie. Begeleiding groep is onderverdeeld in doelgroepen: - dagactiviteiten voor ouderen - dagactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking - dagactiviteiten voor mensen met een lichamelijke beperking - dagactiviteiten voor mensen met een psychische beperking

Cliënten begeleiding groep Ouderen

Verstandelijke beperking

Psychische stoornis

Lichamelijke beperking

14% 9% 9% 68%

Begeleiding groep voor ouderen Wat is het? Dagactiviteiten voor ouderen zijn op dit moment onderverdeeld in basis, en de aanvullingen psychogeriatrie en somatiek. Dagactiviteiten basis Dit betreft een dagprogramma gericht op het bijhouden van vaardigheden, eventueel aangevuld met lichte assistentie bij persoonlijke zorg. Het programma moet bijdragen aan de verlichting van het sociaal isolement van de oudere en/of verlichting van de zorg van de mantelzorger. Deelname aan het dagprogramma kan ook dienen ter overbrugging van een periode tot langdurige opname in een intramurale voorziening.


pagina 22

Plaatje: Vervoersstromen voor dagbesteding ouderen 5

2

3

7

1 1 4 8 6 Rood: Dagbesteding ouderen basis Paars: Dagbesteding ouderen psychogeriatrie Groen: Dagbesteding ouderen somatiek 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.

Bol:

< 10 cliënten

Ster:

>10 cliënten

Woudsoord (WijdeZorg) Jacobus (WijdeZorg) Hof van Alkemade (Activite) Verpleeghuis Leythenrode Stichting Landzijde Verpleeghuis Oudshoorn Psychogeriatrisch centrum Mariënhaven Overrhijn (Topaz)


pagina 23

Aanvulling somatiek De begeleiding staat in samenhang met persoonlijke verzorging en behandeling (op achtergrond). Het programma is gericht op het stabiliseren van het functioneren en het voorkomen van verergering van klachten. Er wordt ondersteuning geboden bij dagbesteding en sociale activiteiten en bij het leren omgaan met fysieke en/of cognitieve beperkingen; Aanvulling psychogeriatrie Dagactiviteiten in groepsverband met intensieve begeleiding in samenhang met enige persoonlijke verzorging. Meer op de achtergrond is behandeling aanwezig. Het dagprogramma is gericht op ondersteuning bij dagbesteding, het handhaven en bevorderen van zo zelfstandig mogelijk functioneren en het voorkomen van achteruitgang in cognitieve, fysieke en sociaal-emotionele vaardigheden. Het programma moet ook bijdragen aan de vermindering van de belasting van mantelzorgers.

Voor wie is het? Dagactiviteiten voor ouderen basis Het dagprogramma is bedoeld voor mensen met matige tot zware beperkingen. Er is een duidelijke verzorgingsbehoefte en/of begeleidingsbehoefte (waaronder lichte dementie, niet aangeboren hersenletsel). In onze gemeente maken op dit moment circa 25 personen (gebaseerd op eerste drie perioden 2013, bron CAK) gebruik van deze dagactiviteiten. Deze personen komen uit alle kernen van de gemeente, Nieuwe Wetering uitgezonderd. Dagactiviteiten voor ouderen aanvulling psychogeriatrie Het dagprogramma is bedoeld voor zelfstandig wonende oudere cliënten met een intensieve begeleidings- en verzorgingsbehoefte (waaronder een sterk verminderde zelfregie door zoals bij dementie, verstandelijke handicap, stabiele psychische stoornis). In onze gemeente maken circa 23 mensen (gebaseerd op eerste drie perioden 2013, CAK) gebruik van deze vorm van groepsbegeleiding. Deze mensen komen uit Roelofarendsveen, Rijpwetering, Oude Wetering, Leimuiden, Hoogmade en Woubrugge. Dagactiviteiten voor ouderen aanvulling somatiek Het dagprogramma is bedoeld voor zelfstandig wonende oudere cliënten met uitgebreide beperkingen bij het dagelijks functioneren (persoonlijke zorg, mobiliteit, zelfredzaamheid), veelal samenhangend met chronische aandoeningen. In onze gemeente gaat het (gebaseerd op eerste drie perioden 2013, bron CAK) om circa zes personen uit Oude Wetering, Roelofarendsveen, Hoogmade en Rijnsaterwoude.

Wie regelt het/biedt het aan? De volgende organisaties bieden dagbesteding in natura aan: Vorm van begeleiding groep Basis Psychogeriatrisch Somatiek

Actieve organisaties in 2013 WijdeZorg (Jacobus en Woudsoord) Activite (50%), Leythenrode (25%), Stichting Landzijde, Mariënhaven en Oudshoorn Overrhijn, Leythenrode en Oudshoorn

Tweederde van de ouderen ontvangt dagbesteding binnen Kaag en Braassem (van Wijdezorg en Activite). De 3D opgaven in beeld

pagina 24

Begeleiding groep voor mensen met verstandelijke beperking Wat is het? De activiteiten binnen deze vorm van dagbesteding vinden overdag plaats, buiten de woonsituatie, in groepsverband. Het dagprogramma legt naar inhoud een accent op: - arbeidsmatige dagbesteding (activiteiten met een zelfstandig karakter waarbij het vaak zal gaan om het tot stand brengen van een product of dienst, afgestemd op de mogelijkheden en interesse van de cliënt); - “activering” (activiteiten gericht op zinvol besteden van de dag, aangepast aan mogelijkheden en interesse van de cliënt, waaronder handvaardigheid, expressie, beweging, belevingsactiviteiten); - “activering, individueel belevingsgericht” belevingsgerichte activiteiten op een eenvoudig niveau met extra aandacht voor sfeer, geborgenheid, veiligheid, ritme en regelmaat). Er is een onderscheid in groepsgrootte: Licht: groep groter dan zes Midden: groep tussen vijf en zes Zwaar: groep kleiner dan vijf De groepsgrootte wordt niet alleen bepaald door de zorgzwaarte van de cliënt maar hangt ook samen met de aard van de aangeboden dagbestedingactiviteiten.

Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een verstandelijke beperking die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon werk of begeleid werk.

Wie regelt het/biedt het aan? In Kaag en Braassem bieden de volgende organisaties dagbesteding in natura aan: Licht: Gemiva en Ipse de Bruggen (Woutershof) Midden: Ons Tweede Huis en Ipse de Bruggen (Woutershof) Zwaar: Gemiva

Omvang Deze vorm van dagactiviteiten is gericht op cliënten met een verstandelijke handicap die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon werk of begeleid werk. In de eerste drie perioden van 2013 was, op basis van de gegevens van het CAK, de omvang als volgt: Licht: vier personen Midden: twee personen Zwaar: één persoon

Begeleiding groep voor mensen met psychische stoornis Wat is het? Dagbesteding in groepsverband gericht op: educatie en/of arbeidsmatige activiteit voor mensen die niet maatschappelijk kunnen participeren. Het dagprogramma kan als strekking hebben: een toeleidingstraject naar betaalde of onbetaalde arbeid in een andere setting, of dagbesteding die plaats blijven vinden in het activiteitencentrum. De 3D opgaven in beeld

pagina 25

Vervoer Wanneer iemand een indicatie heeft voor begeleiding in groepsverband en hij/zij wegens medische beperking niet zelf zijn vervoer kan regelen, omvat de indicatie tevens vervoer van en naar de zorgaanbieder. Meestal brengen (rolstoel-)taxibusjes mensen van huis naar de dagbestedingslocatie. Het vervoer wordt voornamelijk door de zorgaanbieder geregeld. Grote bezuiniging vervoer Het Rijk bezuinigt vanaf 2013 150 miljoen euro op het AWBZ-vervoer van en naar dagbesteding. Ook is de zogenaamde nacalculatie afgeschaft, waarmee kostenoverschrijdingen deels werden teruggebracht. Door de wijzigingen is het budget voor het vervoer ongeveer gehalveerd. Wegens knelpunten bij het vervoer van rolstoelgebonden cliënten en kinderen heeft het rijk medio 2013 25 miljoen euro extra beschikbaar gesteld voor deze groep. Omvang In totaal hebben in 2012 68 personen gebruik gemaakt van AWBZ-vervoer. Dit was allemaal in natura. Tabel: aantal cliënten en kosten vervoer (Vektis)

Kern

Aantal cliënten

Kosten



Hoogmade

3

€ 6.381

€ 3,69

€ 2.127

Kaag

2

€ 4.153

€ 8,74

€ 2.077

Leimuiden

11

€ 13.062

€ 3,03

€ 1.187

Nieuwe Wetering

0

0

€ 0,00

0

Oud Ade

2

€ 2.911

€ 3,68

€ 1.456

Oude Wetering

35

€ 7.939

€ 3,95

€ 1.255

Roelofarendsveen

€ 5.982

Rijnsaterwoude

2

€ 2.194

€ 1,80

€ 1.097

Rijpwetering

4

€ 3.253

€ 2,08

€

Woubrugge

9

€ 15.124

€ 4,31

€ 1.680

Totaal

68

€ 90.999


pagina 26

813

Educatieve en recreatieve activiteiten: Hierbij wordt uitgegaan van een weekprogramma. Iedere week worden op vaste tijdstippen bepaalde activiteiten aangeboden in een groepssetting. Uitgaande van een gemiddelde groepsgrootte bij deze dagactiviteit (8) kan de aanbieder per type activiteit komen tot een variërend aantal deelnemers (van enkele tot wel twintig). Arbeidsmatige activiteiten: Hieronder vallen gestructureerde activiteiten, waarbij met cliënt gerichte afspraken zijn gemaakt over de werkzaamheden die verricht zullen worden (er is een overeenkomst tussen cliënt en aanbieder). Het gaat om onbetaalde werkzaamheden (wél is in de praktijk een beperkte onkostenvergoeding mogelijk). Er zijn duidelijke afspraken gemaakt over het aantal dagdelen dat de cliënt werkzaam is en het tijdstip waarop de werkzaamheden verricht worden.

Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een langdurige psychische stoornis die niet maatschappelijk kunnen participeren.

Wie regelt het/biedt het aan? De activiteiten worden in natura met name aangeboden door Rivierduinen. Daarnaast wordt ook – beperkt – gebruik gemaakt van Stichting Landzijde.

Omvang In de eerste drie perioden van 2013 hebben zeven mensen uit onze gemeente deel genomen aan deze dagactiviteiten in natura, waarvan zes uit Roelofarendsveen / Oude Wetering komen en één uit Woubrugge. (dit betreft alleen natura). Cijfers omtrent gebruik persoonsgebonden budget begin 2013 zijn niet bekend.

Begeleiding groep voor mensen met lichamelijke beperking Wat is het? Dit betreft een dagprogramma waarbij het accent op zelfgekozen activiteiten en activering ligt. De begeleiding kan ook gericht zijn op arbeidsmatig werken. Er is ruimte voor vaardigheidstraining. Zoals ook bij dagactiviteiten voor mensen met een verstandelijke beperking, worden binnen dit dagprogramma de activiteiten in verschillende groepsgrootte aangeboden.

Voor wie is het? Deze activiteiten zijn bedoeld voor mensen met een ernstige lichamelijke handicap die als gevolg van hun beperkingen niet kunnen deelnemen aan gewoon of begeleid werk. Het gaat hier met name om mensen met niet aangeboren hersenletsel.

Wie regelt het/biedt het aan? Midden: Gemiva (Woonvorm Leiderdorp) Zwaar: Stichting Landzijde en Gemiva (Woonvorm Leiderdorp)


pagina 27

Omvang In de eerste drie perioden van 2013 hebben elf mensen een beroep gedaan op deze vorm van begeleiding groep in natura: Midden: vijf (Kaag, Roelofarendsveen en Rijnsaterwoude) Zwaar: zes (Roelofarendsveen, Oude Wetering en Woubrugge)

Omvang totaal Tabel: cliënten en kosten dagactiviteiten per kern (Vektis)

Kern

Aantal cliënten

Kosten



Hoogmade

7

€

51.835

€ 29,96

€ 7.405

Kaag

3

€

25.981

€ 54,70

€ 8.660

Leimuiden

18

€

146.146

€ 33,87

€ 8.119

Nieuwe Wetering

0

0

0,00

0

Oud Ade

5

€

38.072

€ 48,19

€ 7.614

Oude Wetering

59

€

116.994

€ 42,46

€ 8.006

€

355.349


2

€

11.034

€ 9,04

€ 5.517

Rijpwetering

7

€

46.370

€ 29,63

€ 6.624

Woubrugge

24

€

219.301

€ 62,57

€ 9.138

Totaal

125

€

1.011.082

€ 40,00

€ 8.089

Vooral dagbesteding in natura Mensen hebben de keuze tussen dagactiviteiten in natura en tussen een persoonsgebonden budget. In totaal heeft 83% van de mensen, die gebruik maken van dagbesteding in groepsverband, gekozen voor dagbesteding in natura. Vooral de cliënten uit Oude Wetering/Roelofarendsveen en Rijnsaterwoude hebben gekozen voor natura. In Woubrugge en Kaag is het minst gekozen voor natura (63% resp. 67%). Tabel: natura – persoonsgebonden budget (Vektis)

Kern Hoogmade Kaag Leimuiden Nieuwe Wetering Oud Ade Oude Wetering Roelofarendsveen Rijnsaterwoude Rijpwetering Woubrugge

Natura

Persoonsgebonden budget

Cliënten

Kosten

Cliënten

6

86%

€

47.303

1

14%

€

4.532

2

67%

€

21.837

1

33%

€

4.144

13

72%

€

83.944

5

28%

€ 62.202

0

0%

0

0

0%

0

4

80%

€ 15.236

1

20%

€ 22.836

56

95%

€ 95.968

3

5%

€ 21.026

€ 332.513

Kosten

€ 22.836

2

100%

€ 11.034

0

0%

6

86%

€ 39.234

1

14%

€

15

62%

€ 110.643

9

38%

€ 108.658


pagina 28

0 7.136

7. Kortdurend verblijf Wat is het? Bij kortdurend verblijf logeert iemand maximaal 72 uur per week in een instelling. Bijvoorbeeld in een gehandicapteninstelling, verpleeghuis of verzorgingshuis. Hierdoor wordt degene die thuis die persoon verzorgt even ontlast. Kortdurend verblijf valt onder de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (ABWZ).

Voor wie is het? Kortdurende zorg is bedoeld voor mensen die permanent toezicht nodig hebben. Bijvoorbeeld als er valgevaar is. Het kan ook gaan om constante zorg of zorg op ongeregelde tijdstippen. Bijvoorbeeld voor iemand met een ernstige hartaandoening of dementie.

Wie regelt het/biedt het aan? Kortdurend verblijf wordt aangeboden door verzorgings- en verpleeghuizen maar ook door verschillende organisaties (veelal pgb). Het is nog niet inzichtelijk van welke locaties inwoners van Kaag en Braassem met name gebruik maken.

Omvang Per jaar maken ongeveer 15 personen uit Kaag en Braassem gebruik van kortdurend verblijf. In totaal heeft 80% ervoor gekozen om dit kortdurend verblijf zelf te regelen met een persoonsgebonden budget. Tabel: kosten en cliënten kortdurend verblijf (bron: Vektis)

Nieuwe taak

Natura (2012) Cliënten

Persoonsgebonden budget (2011) Cliënten Kosten

Kosten

Hoogmade

0

0%

0

0

0%

Kaag

0

0%

0

1

100%

€

Leimuiden

0

0%

0

3

100%

€ 15.048

Nieuwe Wetering

0

0%

0

0

0%

0

Oud Ade

0

0%

0

0

0%

0

Oude Wetering

0

0%

0

1

100%

€

2.616

Roelofarendsveen

2

67%

€ 4.694

1

33%

€

5.162

Rijnsaterwoude

0

0%

0

0

0%

0

Rijpwetering

0

0%

0

1

100%

€ 10.324

Woubrugge

1

17%

€

354

5

83%

€ 16.887

Totaal

3

20%

€ 5.048

12

80%

€ 55.199


pagina 29

0 5.162

8. Inloopfunctie GGZ Wat is het? De inloopfunctie GGZ is een laagdrempelige functie in het kader van dagen arbeidsmatige activiteiten. Het gaat hierbij dan ook vooral om de beschikbaarheidfunctie. Dat betekent dat aan de deelnemers over het algemeen geen zware eisen worden gesteld aan de deelname aan de inloop. Er is dan ook geen indicatie vereist.

Voor wie is het? De inloop is bedoeld voor (ex)cliënten met een langdurige psychische stoornis en daarmee samenhangende beperkingen (onder meer sociale redzaamheid).

Wie regelt het/biedt het aan? Binnen Holland Rijnland biedt Rivierduinen op zeven locaties (Leiden, Katwijk en Alphen) inloopgelegenheden. De inloopfunctie is overdag geopend (in totaal circa 400 uur per week) en wordt vooral gebruikt door cliënten die er een kopje koffie kunnen drinken.

Omvang Aangezien er geen indicatie nodig is voor het gebruik van het inloophuis, is niet bekend hoeveel mensen uit Kaag en Braassem jaarlijks gebruik maken van deze voorziening. Wel is bekend dat de huidige zeven inlooplocaties samen circa 497 bezoekers per week krijgen. Kosten hiervoor waren in 2012 € 1.310.249.


pagina 30

9. Persoonlijke verzorging Artikel 1.2.1 Een ingezetene van Nederland komt overeenkomstig de bepalingen van deze wet in aanmerking voor een maatwerkvoorziening, bestaande uit door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, te verstrekken ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie.

Wat is het? Bij persoonlijke verzorging gaat het om het ondersteunen bij of het overnemen van activiteiten op het gebied van de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL). Ook eenvoudige verpleegkundige handelingen behoren tot persoonlijke verzorging. Persoonlijke verzorging is nu onderverdeeld in: - Basis - Extra - Speciaal Persoonlijke verzorging basis Onder persoonlijke verzorging wordt ondersteuning bij/overname van o.a. de volgende taken verstaan: wassen, kleden, in en uit bed gaan, de toiletgang, eten en drinken, zelfverzorging (scheren, opmaken en dergelijke). Daarnaast valt ook advies en instructie onder deze vorm van persoonlijke verzorging Persoonlijke verzorging extra Dit betreft de oproepbare, niet planbare, zorg. Persoonlijke verzorging speciaal Deze vorm van persoonlijke verzorging wordt ingezet bij een complexe zorgvraag en/of chronische ziekte. De ondersteuning bij ADL moet voortdurend vervlochten zijn met verpleegkundige deskundigheid. Onder persoonlijke verzorging speciaal vallen de volgende handelingen: - begeleiding bij omgaan met ziekte

-

controle van lichaamsfuncties, wondverzorging, medicijnen klaarzetten en toedienen, voeden door een bestaande sonde, in- en af laten vloeien van vloeistoffen door katheter, stoma.

Voor wie is het? Persoonlijke verzorging is bedoeld voor mensen die (tijdelijk) niet (voldoende) in staat tot zelfverzorging. Het gaat hierbij vooral om mensen met een somatische grondslag. Er is nauwelijks sprake van een verstandelijke, zintuiglijke of psychische grondslag. Dit beslaat slechts 1,7% van het totaal aantal volwassen cliënten met persoonlijke verzorging. Dat is midner dan de 5% waarmee de staatssecretaris rekening houdt (zie kader).

Wie regelt het/biedt het aan? In onze gemeente bieden tal van thuiszorgorganisaties persoonlijke verzorging aan.


pagina 31

Omvang Tabel: aantal cliënten en kosten persoonlijke verzorging

Kern

Aantal cliënten

% aantal Kosten inwoners

Gem. Gem. kosten per kosten inwoner per cliënt 342.971 € 198,25 € 8.794,13

Hoogmade

39

2,3%

€

Kaag

11

2,2%

€

78.875

€ 166,05

€ 7.170,45

Leimuiden

94

2,4%

€

444.165

€ 102,94

€ 4.725,16

Nieuwe Wetering

8

1,2%

€

36.967

€ 56,01

€ 4.620,88

Oud Ade

20

2,5%

€

133.304

€ 168,74

€ 6.665,20

Oude Wetering

307

2,7%

€

543.016

€ 123,09

€ 4.460,47

€

826.348


18

1,5%

€

94.202

€ 77,21

€ 5.233,44

Rijpwetering

28

1,8%

€

134.565

€ 85,98

€ 4.805,89

Woubrugge

75 600

2,1% 2,4%

€ 444.591 € 3.079.004

€ 126,84

€ 5.927,88 € 5.131,67

Totaal

Meer dan 90% van deze 600 cliënten heeft gekozen voor persoonlijke verzorging in natura.

Knip persoonlijke verzorging Op 6 november heeft staatssecretaris Van Rijn een brief over de hervorming van de langdurige zorg aan de Tweede kamer verstuurd. In deze brief heeft hij zijn besluit medegedeeld om verzorging en verpleging voor mensen met een lichamelijke aandoening onder te brengen bij de Zorgverzekeringswet. Alleen het deel van verzorging dat samenhangt met begeleiding, zo’n 5%, wordt naar gemeenten overgeheveld: “Uit de praktijk blijkt dat verzorging ook kan samenhangen met begeleiding in plaats van met verpleging. Verzorging wordt dan meer in het verlengde van begeleiding geleverd. Voor deze mensen geldt dat er over het algemeen geen sprake is van een somatische aandoening en/of primaire medische problematiek, maar in de regel behoefte aan ondersteuning bij ADL, in plaats van het overnemen er van. Dit komt met name voor bij mensen met een verstandelijke beperking, zintuiglijke beperking en psychiatrische problematiek. Deze ondersteuning bij ADL positioneer ik onder de Wmo.” (Kamerbrief Nadere uitwerking brief Hervorming langdurige zorg, 6 november 2013)


pagina 32

10.Beschermd wonen Artikel 1.2.1: “Een ingezetene van Nederland komt in aanmerking voor beschermd wonen, te verstrekken door het college van de gemeente waarvan hij ingezetene is, voor zover hij in verband met psychische of psychosociale problemen niet in staat is zich op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk te handhaven in de samenleving”.

Wat is het? Bij beschermd wonen gaat het om een woonvorm waarbij mensen met (veelal) 2 tot 8 medebewoners (met verschillende hulpvragen) in een huis wonen. De bewoners hebben een eigen kamer en delen de badkamer, zitkamer en keuken. Het huis staat altijd in een gewone woonbuurt. Er is dagelijks begeleiding aanwezig (24 uur per dag beschikbaar), die de bewoners op de nodige manier bijstaat. De ondersteuning kan intensief zijn, maar ook een paar uur per week. Er wordt geen behandeling geboden binnen een beschermde woonvorm. Conceptwet: Beschermd wonen is wonen in een accommodatie van een instelling met daarbij behorende begeleiding die niet afhankelijk is van op genezing gerichte zorg, bestemd voor personen met psychische of psychosociale problemen, die niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving.

Voor wie is het? Beschermd wonen is bedoeld voor mensen met psychische of psychosociale problemen, die gebaat zijn bij professionele begeleiding en goede woonvoorzieningen. Het gaat om mensen die niet opgenomen zijn in een instelling, maar die ook niet volledig op zichzelf kunnen wonen. Om bij een RIBW terecht te kunnen, moet iemand een verblijfsindicatie van het CIZ hebben (vanaf GGZ ZZP3). Jaren van incest en geweld, drank- en machtsmisbruik. Het is kenmerkend voor Lucien woont beschermd. “Twee keer in het levensverhaal van Karin. Haar vader mijn leven ben ik verslaafd geweest aan misbruikte haar en haar moeder harddrugs. Na mijn tweede afkickperiode ruïneerde Karins leven volledig. Karin wist wilde ik niet meer terug naar mijn flatje. niet beter of dat alles hoorde bij het leven. Bang om wéér terug te vallen in dat Om te kunnen overleven gebruikte ze zwarte gat. Ik kon toen terecht in een verschillende persoonlijkheden. Ze werd beschermd wonen project. Elke minuut diverse keren opgenomen, maar het van de dag kon ik daar terecht bij de bracht haar weinig. “Ik zag voor mezelf andere bewoners en een begeleider. Ik geen toekomst meer”. Dat was de situatie voelde me er veilig met mensen die in waarin ze zat toen ze vier jaar geleden bij hetzelfde schuitje zaten. We hebben een RIBW kwam wonen. Samen met haar enorm veel gepraat, elkaar geholpen. begeleider ging ze een zeer intensief Stapje voor stapje ben ik naar de gewone traject in. Nu voelt ze zich weer wat maatschappij terug gegroeid. Ooit wil ik waard en spelen psychische problemen helemaal zelfstandig wonen, maar dat is minder een rol. “Nu pak ik het dagelijks nu te vroeg. (RIBW Alliantie) leven en sociale contacten weer op. Ik ben er nog niet, maar ik sta nu wel in mijn kracht. Ik kan dat alleen met de steun van mijn begeleider.”(RIBW Alliantie) De 3D opgaven in beeld

pagina 33

Wie regelt het/biedt het aan? Beschermd wonen wordt geboden binnen Regionale instellingen voor beschermd wonen (RIBW). In Nederland zijn 23 RIBW’s. In Holland Rijnland wordt beschermd wonen aangeboden door Rivierduinen: - GGZ Leiden beschikt over woningen in Leiden en Oegstgeest. De grootte van de woningen loopt uiteen: van kleinere woningen vanaf 2 personen tot grote woningen voor ongeveer 20 personen. - GGZ Rijnstreek beschikt over zes verschillende woningen voor beschermd wonen in Alphen aan den Rijn. Er is een aantal woningen voor cliënten met autisme. - GGZ Duin- en Bollenstreek beschikt, verspreid over de regio, over 16 huizen voor beschermd wonen. Ook zijn in de regio meerdere locaties (niet Rivierduinen) aanwezig die beschermd wonen aanbieden aan jongeren met een stoornis in het autistisch spectrum. Ook De Binnenvest (Leiden) biedt beschermd wonen aan.

Omvang In Nederland wonen circa 35.000 mensen in een beschermde woonomgeving vanwege psychische/psychosociale problematiek (bron: website RIBW alliantie). Dit is ongeveer 0,2% van de totale bevolking. Voor Kaag en Braassem zou het dan om circa 50 mensen gaan. Ongeveer een derde van de bewoners gaat na één tot twee jaar op zichzelf wonen, eventueel met begeleiding. Ongeveer 70% van de bewoners blijft in de beschermde woonvorm wonen. Het is vooralsnog niet bekend hoeveel mensen uit Kaag en Braassem gebruik maken van beschermd wonen.

Beschermd wonen gericht op participatie In zijn aanvullende brief over de hervorming van de langdurige zorg heeft staatssecretaris Van Rijn aangegeven, dat gemeenten verantwoordelijk worden voor beschermd wonen gericht op participatie (de zogenaamde ZZP GGZ B). Verblijf dat meer gericht is op behandeling (GGZ C), komt niet over naar gemeenten. Landelijk is de verdeling tussen beide vormen 30% GGZ B en 70% GGZ B. In Holland Rijnland is deze verdeling echter 50% - 50%.


pagina 34

11. Maatschappelijke opvang Artikel 1.2.1: “Een ingezetene van Nederland komt in aanmerking voor opvang, te verstrekken door het college van een gemeente naar keuze, indien hij de thuissituatie heeft verlaten, al dan niet in verband met risico’s voor zijn veiligheid als gevolg van huiselijk geweld, en niet in staat is zich op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk te handhaven in de samenleving.”

Wat is het? Onder de Maatschappelijke opvang als genoemd in de conceptwet vallen de maatschappelijke opvang en de vrouwenopvang. In de Toelichting is aangegeven dat niet meer over vrouwenopvang wordt gesproken, omdat ook mannen slachtoffer zijn van (de dreiging van) huiselijk geweld en daardoor opvang nodig hebben. Maatschappelijke opvang is het bieden van tijdelijk verblijf aan mensen die (tijdelijk) geen dak boven hun hoofd hebben, gekoppeld aan zorg en begeleiding en/of het verhelpen van een crisis. Er zijn verschillende soorten voorzieningen binnen de maatschappelijke opvang te onderscheiden: - 24-uurs woonvoorziening (beschermd wonen) - 24-uurs (crisis-)opvang - Nachtopvang - Dagopvang - Begeleid wonen en woonbegeleiding

Voor wie is het? Maatschappelijke opvang is bedoeld voor mensen die tijdelijke opvang en begeleiding nodig hebben, bijvoorbeeld omdat ze door huurschulden, verslaving of een psychiatrische stoornis het dak boven hun hoofd zijn kwijtgeraakt. Daarnaast is maatschappelijke opvang, de “vrouwenopvang”, bedoeld voor vrouwen (mannen) en hun eventuele kinderen, die slachtoffer zijn van huiselijk geweld, eergerelateerd geweld, loverboys/jeugdprostitutie of mensenhandel.

Wie regelt het/biedt het aan? Maatschappelijke opvang Binnen Holland Rijnland wordt maatschappelijke opvang aangeboden door De Binnenvest. De Binnenvest biedt verschillende vormen van opvang en begeleiding in Leiden, Alphen aan den Rijn en Katwijk: - Dag- en nachtopvang van dak- en thuislozen (24-uurs opvang) - Crisisopvang bij acute dakloosheid - Sociaal Pension (een thuis voor wie het in zijn eentje niet redt) en Beschermd Wonen - Ambulante begeleiding - Informatie via SPIL - Outreachend Werk en Begeleiding Zwerfjongeren


pagina 35

Cliënten die nog nét de stap naar volledige zelfstandigheid niet kunnen zetten, huren een kamer in een pand van De Binnenvest. Stichting Exodus (christelijke grondslag) biedt opvang en ondersteuning aan exgedetineerden aan en aan gedetineerden in de laatste fase van hun straf die gemotiveerd zijn uit de criminaliteit te stappen. In Leiden bevinden zich twee exodushuizen: - Een huis voor beschermd wonen voor 12 personen (plantage 16 Leiden) - Een doorstoomhuis waar aan maximaal vier bewoners woonruimte wordt geboden na hun verblijf bij Exodus. Exodus biedt begeleiding bij het maken/herstellen van sociale contacten, aflossen van schulden, vinden van passend en bij persoonlijke ontwikkeling. Bewoners moeten minimaal 26 uur per week werken of studeren. Het gebruik van alcohol en drugs is niet toegestaan. Vrouwenopvang Vrouwenopvang wordt aangeboden door Rosa Manus. Het bezoekadres van Rosa Manus is gevestigd in Leiden.

Omvang Bij de laatste daklozentelling zijn geen inwoners uit Kaag en Braassem geteld.


pagina 36

Deel 2 Jeugdwet


pagina 37

1. Inleiding De nieuwe taken voor gemeenten op het gebied van jeugdhulp zijn de volgende:

Huidige wet/ regelgeving

Huidige taak Specialistische jeugdzorg (ambulante hulpverlening / dagbehandeling) Residentiële zorg Jeugdzorg Pleegzorg Advies- en meldpunt kindermishandeling Toegang Gedwongen JeugdzorgPlus kader Jeugdbescherming Jeugdreclassering Overige Jeugd GGZ Jeugd LVG

Wet op de Jeugdzorg

Provincie

Wet op de Jeugdzorg

Ministerie van VWS Provincie Provincie Zorgkantoor / zorgverzekeraar Zorgkantoor / zorgverzekeraar

Zorgverzek.wet / AWBZ Zorgverzek.wet / AWBZ

Totale kosten en aantallen Taak

Schatting kosten

Aantallen

Jeugdzorg

€ 1.773.298

JeugdzorgPlus

€

204.255

0

Jeugdbescherming

€

123.826

21

Jeugdreclassering

€

52.980

6

Jeugd-GGZ

€ 1.812.380

Jeugd VG extramuraal

€

434.043

Onbekend

Jeugd-LVG Intramuraal

€

150.197

Onbekend

PGB's Jeugd-VG & Jeugd GGZ

€

920.564

Onbekend

Totaal

€ 5.471.543

187

505


Huidige financiering

pagina 38

Uitsplitsing geschatte kosten Jeugdhulp

PGB's Jeugd-VG & Jeugd GGZ 17%

Jeugd-LVG Intramuraal 3%

Jeugdzorg 32%

Jeugd VG extramuraal 8%

Jeugd-GGZ 33%

JeugdzorgPlus 4% Jeugdbescherming Jeugdreclassering 2% 1%

Kosten indicatie Jeugdzorg

pleegzorg 9%

residentieel 45%

ambulant 22%

deeltijd 24%


pagina 39


pagina 40

2. Specialistische jeugdzorg Wat is het? Specialistische jeugdzorg wordt thuis (ambulant) of op locatie verleend (dagbehandeling) en dient de gezinssituatie te veranderen, zodat voor het kind een aanvaardbare opvoedingssituatie ontstaat. De begeleiding is gericht op het nemen van eigen verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid, psychisch herstel en stabiliteit. De hulpverleners creëren randvoorwaarden waardoor (zelfstandig) maatschappelijk functioneren mogelijk wordt. Zo nodig leiden ze de jongeren toe naar passende zorg op het gebied van wonen, welzijn, opleiding en werk. Specialistische jeugdhulp is veelal tijdelijk, maar kan ook in permanente vorm aan een cliënt verbonden zijn. Dagbehandeling (deeltijd) Dit betreft zorg en begeleiding die één of meerdere dagen per week gegeven wordt op locatie van de zorgaanbieder. Te denken valt aan een medisch kinderdagverblijf of arbeidstrainingscentra.

Voor wie is het? Intensieve specialistische jeugdzorg is gericht op kinderen en/of ouders met verstandelijke en/of lichamelijke beperkingen en handicaps die ernstige opvoed- en opgroeiproblemen hebben, die zij zelf en de basisvoorzieningen niet kunnen oplossen.

Wie regelt het/biedt het aan? Deze vorm van jeugdzorg wordt met name aangeboden door Cardea en Horizon.

Omvang Tabel: aantal jeugdigen die in 2012 gebruik hebben gemaakt van ambulante jeugdzorg (bron: Startfoto Holland Rijnland)

Kaag en Braassem 3

Referentiegemeenten Holland Rijnland

Aantal inwoners 0-17 jaar 5.512

Ambulant

Percentage kinderen

Kosten

54

0,98%

€

243.000

5.567

59

1,06%

€

265.500

113.765

1.227

1,08%

€ 5.521.500

Tabel: aantal jeugdigen die in 2012 gebruik hebben gemaakt van dagbehandeling (bron: Startfoto Holland Rijnland)

Kaag en Braassem 1


Aantal inwoners 0-17 jaar 5.512

Dagbehandeling

Percentage kinderen

14

0,25%

€

266.000

5.567

15

0,27%

€

278.667

113.765

307

0,27%

€ 5.831.100

3

Kosten

Dit is een gemiddelde van de gemeenten Leiderdorp, Oegstgeest en Nieuwkoop die een vergelijkbaar aantal jeugdigen tot 17 jaar hebben.


pagina 41

Teams Jeugd en Gezin Bij de decentralisatie van jeugdzorg naar gemeenten, is in het toekomstplaatje van de gemeenten in Holland Rijnland een cruciale rol weggelegd voor jeugd- en gezinteams. Deze teams moeten de kwaliteit van de jeugdhulp verhogen én het gebruik van (dure) specialistische voorzieningen verminderen. De expertise van diverse soorten ambulante hulp uit het huidige stelsel wordt in deze teams samengevoegd. Daarmee wordt het hulpaanbod doelmatiger en overzichtelijker: voor ouders, voor de basisvoorzieningen én voor de aansturing door de gemeenten. Wat doen jeugd en gezinswerkers? Jeugd en gezinswerkers werken ambulant en zijn te vinden in de basisvoorzieningen: zij zijn te vinden op scholen en binnen gezondheidscentra. Desgewenst komen ze bij gezinnen thuis. De medewerkers geven consultatie en advies: ze denken mee met de mensen die in de basisvoorzieningen werken. Gezinnen die meer hulp nodig hebben dan de basisvoorzieningen zelf kunnen bieden krijgen ambulante begeleiding. Deze begeleiding kan variëren. Van enkele gesprekken met ouders die zich geen raad weten met hun opstandige puber tot een langdurig begeleidingstraject voor een gezin met meervoudige problematiek. De jeugd en gezinswerker stelt met het gezin een gezinsplan op en samen wordt bekeken wie kunnen helpen bij het realiseren van de gezinsdoelen. Zonodig schakelt de jeugd en gezinswerker daarbij specialisten in, of ondersteuning vanuit andere domeinen. De jeugd en gezinswerker is de continue factor in de zorg, is aanspreekpunt voor het gezin of de jongere en zorgt waar nodig voor coördinatie van de hulp. Daarmee ontstaat de trits 1 gezin, 1 plan, 1 gezicht. Op het moment dat jeugd en gezinswerkers zich zorgen maken over de ontwikkeling van een kind maar ouders, ondanks extra inspanningen vanuit het team, geen hulp willen aanvaarden schakelen zij de Raad voor de Kinderbescherming in of melden zij bij het AMHK. Wanneer dit, na tussenkomst van de kinderrechter, leidt tot een maatregel dan werkt de jeugd en gezinswerker nauw samen met de (gezins)voogd. Wie zitten in deze teams? De teams bestaan uit ca. 8-12 ambulante hulpverleners die worden gecoacht door een gedragswetenschapper. Een team wordt gevormd door een mix van ambulant werkers die samen een brede expertise hebben. Expertise op het gebied van de meest voorkomende de opvoed- en opgroeiproblemen die kunnen worden veroorzaakt door gezinsomstandigheden, psychiatrische aandoeningen, lichamelijke en/of verstandelijke beperkingen. In het huidige stelsel is deze expertise versnipperd over het Jeugdmaatschappelijk werk, MEE, de Toegang van Bureau jeugdzorg, de AWBZ-zorg voor jeugd met een licht verstandelijke beperking, de provinciaal gefinancierde Jeugd en opvoedhulp, evenals de 1ste en 2de lijns jeugd-GGZ die wordt bekostigd door de zorgverzekeraars.


pagina 42

3. Residentiële zorg Wat is het? Residentiële jeugdhulp is hulpverlening waarbij kinderen en jeugdigen, op vrijwillige of gedwongen basis, (tijdelijk) dag en/of nacht buiten hun eigen omgeving verblijven. Het betreft zorg waarbij het kind op een locatie van de zorgaanbieder woont en hier 24-uurszorg ontvangt. Te denken valt aan kinderhuizen, gezinshuizen, observatiegroepen, behandelgroepen (open en besloten), kamertrainingscentra (KTC), begeleide huisvesting etc. De hulp verschilt daarom in aard en in duur. Het betreft jeugdhulp aan jeugdigen (0‐18 jaar) met uiteenlopende problemen, bij wie de plaatsing verschillende doelen dient.

Voor wie is het? Kinderen en gezinnen die ernstige problematiek of multiproblematiek hebben en waar het tijdelijk nodig is jongeren uit hun thuisomgeving te halen. Dat kunnen kinderen zijn met zwaar lichamelijke en verstandelijke beperking of zeer moeilijk opvoedbare kinderen. Een combinatie van beperkingen en psychiatrische gedragsstoornissen komt vaak voor.

Wie regelt het/biedt het aan? Verschillende sectoren bieden residentiële jeugdhulp: de geïndiceerde jeugdzorg, de jeugd‐ggz, en de zorg voor licht verstandelijk gehandicapte jeugdigen (jeugd‐lvb). Binnen deze sectoren bestaan verschillende typen residentiële zorg zoals gesloten en open leefgroepen. Residentiële jeugdzorg wordt geboden in instellingen van verschillende omvang, met verschillende specialisaties en met professionals met uiteenlopende opleidingen en achtergronden. De residentiële jeugdhulp is nu op regionaal (Holland Rijnland) of bovenregionaal (Hollands Midden, provinciaal of landelijk) niveau georganiseerd. Huidige aanbieders zijn met name GGZ kinderen en jeugd Rivierduinen, Curium, Cardea, Horizon en Ipse de Bruggen.

Omvang Tabel: het aantal jeugdigen die in 2012 gebruik hebben gemaakt van residentiële jeugdzorg

Kaag en Braassem 4


Aantal inwoners 017 jaar 5.512

Residentieel

Percentage

14

0,25%

5.567

15

0,27%

113.765

307

0,27%

4

Dit is een gemiddelde van de gemeenten Leiderdorp, Oegstgeest en Nieuwkoop die een vergelijkbaar aantal jeugdigen tot 17 jaar hebben.


pagina 43

4. Pleegzorg Wat is het? Bij pleegzorg neemt een pleeggezin voor korte of langere tijd een kind op dat niet thuis kan wonen. De pleegouders in het pleeggezin worden hiervoor begeleid door een instelling voor pleegzorg. De ouders van het pleegkind moeten aan een aantal eisen voldoen. Zij worden ook bij de hulpverlening betrokken. Voor een formele plaatsing van een pleegkind bij pleegouders is een indicatie van Bureau Jeugdzorg vereist. Pleegouders hebben dan recht op begeleiding en een onkostenvergoeding. Er zijn allerlei varianten van pleegzorg. Verschillen zijn er bijvoorbeeld in het doel van de plaatsing, de duur van de plaatsing en het soort pleeggezin. Wat betreft het doel en de duur van de plaatsing onderscheiden we: • pleegzorg als hulpverleningsvariant, • pleegzorg als opvoedingsvariant, • therapeutische pleegzorg. Daarnaast zijn er verschillende soorten pleeggezinnen, namelijk netwerkpleeggezinnen, waarbij de zorg van een kind tijdelijk wordt overgenomen door een familielid of een bekende van het kind en bestandspleeggezinnen, waarbij zorg voor het kind wordt overgenomen door pleegouders die geen familie of bekenden van het kind zijn.

Voor wie is het? Pleegzorg is bedoeld voor kinderen waarbij de ouder(s) (tijdelijk) niet meer in staat is (zijn) om voor het kind te zorgen, door bijvoorbeeld ziekte of overlijden. Maar er zijn ook kinderen die veel hebben meegemaakt en veel tekort zijn gekomen, waardoor het nodig is om hen (tijdelijk) uit hun thuisomgeving te halen. Sommigen kinderen hebben een lichamelijke of verstandelijke beperking, een chronische ziekte, leerproblemen of gedragsproblemen.

Wie regelt het/biedt het aan? In Kaag en Braassem (en in de hele regio) biedt Horizon de pleegzorg aan.

Omvang Landelijk hebber er rond 20.500 kinderen korte of langere tijd gebruik gemaakt van pleegzorg (64% is voltijd en 22% daarvan is crisisopvang). Er zijn landelijk ongeveer 14.500 pleeggezinnen. In onze gemeente maken 9 kinderen gebruik van pleegzorg. Dit is vergelijkbaar met gemeenten als Nieuwkoop, Oegstgeest en Leiderdorp.


pagina 44

5. Advies- en meldpunt kindermishandeling Artikel 2.5 Jeugdwet: Het college is er in ieder geval verantwoordelijk voor dat wordt voorzien in maatregelen om kindermishandeling te bestrijden.

Wat is het? Het Advies- en Meldpunt Kindermishandeling (AMK) is een instelling voor iedereen met vragen, zorgen of meldingen over kindermishandeling. Het AMK geeft advies en onderzoekt (vermoedelijke) situaties van kindermishandeling en brengt zo nodig de juiste hulp op gang.

Voor wie is het? Het AMK is er voor iedereen die zich zorgen maakt over een kind en denkt aan kindermishandeling. Iedereen kan advies vragen en het AMK bellen, privé en beroepsmatig.

Kindermishandeling Onder kindermishandeling wordt verstaan: “Elke vorm van voor de minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen, ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel” (begripsomschrijving in Jeugdwet).

Wie regelt het/biedt het aan? Het AMK is op dit moment ondergebracht bij Bureau Jeugdzorg.

Omvang Tabel: meldingen bij en onderzoeken van het AMK (Startfoto Jeugdhulp Holland Rijnland)

Aantal Inwoners 017 jaar Kaag en Braassem Holland Rijnland

Aantal gemelde kinderen

% van aantal inwoners 017 jaar

Aantal AMK onderzoeken

% van aantal inwoners 017 jaar

5.512

40

0,7%

22

0,4%

113.765

1.617

1,4%

955

0,8%

Samenvoegen AMK en Steunpunt huiselijk geweld (SHG) In de concept-Wmo 2015 en de Jeugdwet is beschreven dat het AMK en het SHG samengevoegd moeten worden tot één Advies- en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling (AMHK). Dit moet voor 2015 zijn gerealiseerd. Het is het voorstel in de regio om het nieuw te vormen AMHK onder te brengen bij de GGD. Het AMHK wordt in brede zin verantwoordelijk voor preventie en de aanpak van kindermishandeling en geweld in huiselijke kring. Naast casusgerichte aanpak heeft het AMHK ook algemene taken zoals beleidsvorming, deskundigheidsbevordering, publiekscampagnes en voorlichting.


pagina 45

6. Crisisdienst Wat is het? Onder crisisdienst verstaan we: de omstandigheid dat een werknemer ‐ buiten de vastgestelde werktijd ‐ beschikbaar moet zijn om op afroep zo spoedig mogelijk te interveniëren in een crisissituatie. Deze arbeid wordt in de regel verricht buiten de plaats waar de werknemer gewoonlijk de arbeid verricht. De kerntaak van een crisisdienst is crisisinterventie. Crisisinterventie omvat alle acties die erop gericht zijn een cliënt(systeem) zo snel mogelijk te stabiliseren, zodat reguliere behandeling mogelijk wordt. Daarnaast is de crisisdienst beschikbaar voor consultatief overleg met verwijzers en andere samenwerkingspartners.

Voor wie is het? Een crisis is een ernstige verstoring van het alledaagse functioneren. Door de ontregeling die plaatsvindt, schieten de gebruikelijke oplossingsstrategieën tekort. Bij een crisis kan het gaan om problemen tussen ouders en kinderen, zoals mishandeling, verwaarlozing of ernstige conflicten met adolescenten. Het kan ook gaan om problemen van de ouders, bijvoorbeeld echtscheiding of psychiatrische problematiek, of om problemen van de kinderen, zoals een suïcidepoging.

Wie regelt het/biedt het aan? Momenteel is er een aantal crisisinterventies in Zuid‐Holland te onderscheiden. De crisisdienst van Bureau Jeugdzorg (BJZ) en het Advies- en meldpunt kindermishandeling (AMK) zijn de bekendste. Daarnaast bieden de jeugdzorginstellingen Cardea en Horizon ook crisishulp. Bij een melding dient de crisisdienst de afweging te maken of een zaak wordt doorverwezen naar de reguliere hulpverlening (die het binnen 24/48 uur oppakt) of dat onmiddellijke crisisinterventie noodzakelijk is. Wanneer nodig, wordt er direct hulp aan kinderen en ouders geboden. Deze spoedhulp – bijvoorbeeld op het gebied van acute opvoedproblematiek, spoedeisende psychische en psychiatrische problemen en directe hulp aan (licht) verstandelijk beperkten – is momenteel nog per sector geregeld.

Omvang Aantal Inwoners 0-17 jaar 5.512

Crisisinterventies Wet. Tijdelijk huisverbod 6


3

pagina 46

7. Toegang Wat is het? Voor de toegang tot jeugdzorg (als hiervoor beschreven) is een indicatie van Bureau Jeugdzorg vereist. De afdeling Toegang verzorgt analyses van de zorgvraag en toeleiding naar het juiste zorgaanbod. Waar ouders niet gemotiveerd zijn, zet de Toegang zich in om hen te overtuigen van de noodzaak van hulpverlening. Niet alle vragen die binnenkomen bij Toegang, leiden tot een indicatie.

Voor wie is het? De Toegang is bedoeld voor ouders en jeugdigen die gebruik willen maken van jeugdzorg.

Wie regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg voert de toegang uit.

Omvang Bureau Jeugdzorg heeft binnen de toegang met 187 jeugdigen uit Kaag en Braassem contact gehad in 2012. Dit is 3,4% van het totaal aantal jeugdigen in Kaag en Braassem. Dit is een lager dan het regionaal gemiddelde van 4,4%. Deze contacten hebben geleid tot 111 indicatiebesluiten.

Kaag en Braassem Holland Rijnland

Aantal jeugdigen 0-17 jaar

Indicatiebesluiten gedwongen kader

Indicatiebesluiten vrijwillig kader

Totaal

Percentage

5.512

14

97

111

2,0%

113.765

616

2.482

3.098

2,7%


pagina 47

8. Jeugdzorg Plus Artikel 6.1.2 Jeugdwet: De kinderrechter kan op verzoek een machtiging verlenen om een jeugdige in een gesloten accommodatie te doen opnemen en te doen verblijven. Een machtiging kan slechts worden verleend indien naar het oordeel van de kinderrechter: a. jeugdhulp noodzakelijk is in verband met ernstige opgroei- of opvoedingsproblemen die de ontwikkeling van de jeugdige naar volwassenheid ernstig belemmeren, en b. de opneming en het verblijf noodzakelijk zijn om te voorkomen dat de jeugdige zich aan deze jeugdhulp onttrekt of daaraan door anderen wordt onttrokken.

Wat is het? Jeugdzorg Plus, ook wel gesloten jeugdzorg, betekent hulp met dwang en drang voor jeugdigen voor wie een machtiging gesloten jeugdzorg is afgegeven door de kinderrechter. Een dergelijke machtiging kan worden aangevraagd door Bureau Jeugdzorg en voorziet in de mogelijkheid een jongere in een vrijheidsbeperkende omgeving zorg te bieden. De reden hiertoe kan zijn dat de jongere een ernstige bedreiging is voor zichzelf, dan wel dat de samenleving ernstig bedreigend is voor de jongere (bijvoorbeeld loverboyproblematiek). Deze zorg valt nog onder het ministerie van VWS. VWS heeft een beleidskader ontwikkeld waarbij de gesloten jeugdzorg in de vorm van een traject, inclusief toeleiding naar werk, school, zelfstandigheid, herstel relatie met gezin/omgeving wordt vormgegeven. Daarbij neemt de gesloten verblijfsduur af en wordt eerder gebruik gemaakt van provinciale en lokale instellingen.

Voor wie is het? Jeugdzorg Plus is er voor jeugdigen met ernstige gedragsproblemen die zich aan noodzakelijke behandeling dreigen te onttrekken.

Wie regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg is belast met de indicatie voor en toetsing van de “machtiging gesloten jeugdzorg”. Het ministerie van VWS koopt plaatsen in bij gecertificeerde aanbieders van JeugdzorgPlus. Landelijk zijn er diverse gecertificeerde aanbieders actief. In de regio Holland Rijnland gaat het hierbij alleen om locatie de Vaart (van Horizon) in Sassenheim. Maar jeugdigen in onze gemeente maken ook wel gebruik van Pluryn (Hoenderloo) en Schakenbosch (een gesloten behandelcentrum jeugdzorgplus in Leidschendam voor jongeren met een licht verstandelijke beperking en ernstige gedragsproblemen).

Omvang Tabel: het aantal geplaatste jeugdigen bij een JeugdzorgPlus instelling in 2012.

Aantal inwoners 0-17 jaar Kaag en Braassem Totaal regio

Aantal plaatsingen

Geschatte kosten

5.512

-

-

113.765

46

€ 4.830.000


pagina 48

De jeugdigen die in eerdere jaren zijn geplaatst en in 2012 nog in een instelling voorJeugdzorg Plus verbleven zijn niet meegeteld in bovenstaande tabel. Het totaalaantal jeugdigen in de Jeugdzorg Plus ligt dus hoger. Over 2010 en 2011 gemeten was de gemiddelde verblijfsduur van de uitgestroomde jeugdigen 8,8 maanden. De gemiddelde verblijfsduur van de jeugdigen die nog opgenomen waren bedroeg 10,9 maanden. (Bron: gemiddelden regio Zuid-West; jeugdigen van BJZ Haaglanden, BJZ Zuid-Holland, BJZ Rotterdam en de landelijk werkende instellingen).


pagina 49

9. Jeugdbescherming Artikel 2.4 Jeugdwet: Het college is ten behoeve van een jeugdige die zijn woonplaats heeft binnen zijn gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de kinderbeschermingsmaatregelen, hetgeen in ieder geval inhoudt dat het college voorziet in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen, en de jeugdhulp inzet die de gecertificeerde instelling nodig acht ter uitvoering van een kinderbeschermingsmaatregel.

Wat is het? Jeugdbescherming is een maatregel die de rechter dwingend oplegt wanneer een gezonde en veilige ontwikkeling van een kind of jeugdige (ernstig) wordt bedreigd en vrijwillige hulp niet (voldoende) helpt. Om de ontwikkeling van een kind/jongere veilig te stellen, kan de rechter de volgende jeugdbeschermingsmaatregelen opleggen: 1. Ondertoezichtstelling (OTS) met of zonder een machtiging tot uithuisplaatsing 2. Ontheffing uit het ouderlijk gezag 3. Ontzetting uit het ouderlijk gezag

Voor wie is het? Kinderen of jongeren die een jeugdbeschermingsmaatregel krijgen, zijn in de leeftijd van 0 tot 18 jaar en komen uit gezinnen waarin zij niet voldoende veilig en gezond opgroeien. Bijna altijd zijn dit gezinnen met ernstige problemen die zich op verschillende leefgebieden afspelen (multiprobleemgezinnen). Vaak is het een combinatie van meerdere van de volgende problemen: schulden, verslaving, huiselijk geweld, psychiatrische problematiek en LVB‐problematiek (licht verstandelijke beperking). Wanneer de (vrijwillige) hulpverlening aan kind en/of gezin niet of onvoldoende helpt om de opgroei‐ en opvoedsituatie in het gezin te verbeteren, of wanneer ouders weigeren om hulpverlening te aanvaarden, is zorg in een gedwongen kader – in de vorm van een jeugdbeschermingsmaatregel – vaak de enige optie die overblijft. In acute situaties, waarin een kind gevaar loopt, kan ook een spoedprocedure worden gestart om een kind snel uit huis te plaatsen.

Wie regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg is belast met de uitvoering van jeugdbeschermingsmaatregelen (voogdij, gezinsvoogdij). Bureau Jeugdzorg voert deze maatregelen niet alleen zelf uit, maar maakt daarvoor ook afspraken met gecertificeerde instellingen. Voor onze regio zijn dit de William Schrikker Groep (voor kinderen met een beperking), het Leger des Heils en de Stichting Gereformeerd Jeugdwerk.

Omvang Tabel: aantal jeugdbeschermingsmaatregelen (Startfoto Holland Rijnland)


Aantal maatregelen 2010



5.512

22

22

23

De kosten voor jeugdbescherming zijn voor Kaag en Braassem voor 2012 geraamd op € 123.826 (Startfoto Holland Rijnland).


pagina 50

Gemiddelde duur drie jaar Volgens berekeningen van de provincie is een jeugdbeschermingsmaatregel gemiddeld drie jaar van kracht.


pagina 51

10. Jeugdreclassering Artikel 2.4 Jeugdwet: het college is ten behoeve van een jeugdige die zijn woonplaats heeft binnen zijn gemeente verantwoordelijk voor de uitvoering van de jeugdreclassering en van de jeugdhulp die voortvloeit uit een strafrechtelijke beslissing, hetgeen in ieder geval inhoudt dat het college voorziet in een toereikend aanbod van gecertificeerde instellingen, en de jeugdhulp inzet de rechter, het openbaar ministerie, de directeur of de selectiefunctionaris van de justitiële jeugdinrichting of de gecertificeerde instelling nodig achten ter uitvoering van jeugdreclassering.

Wat is het? e

Jeugdreclassering is door de rechter opgelegde begeleiding aan jongeren die voor hun 18 jaar een of meer delicten hebben gepleegd en met justitie in aanraking zijn gekomen. De begeleiding kan doorlopen tot na hun 18e jaar. De begeleiding is een combinatie van intensieve hulp aan en controle op een jongere. De begeleiding van de jeugdreclassering is verplicht: het wordt gemeld aan justitie als zaken niet goed gaan. Het doel van jeugdreclassering is om recidive (herhaling/terugval) te voorkomen en de jongere weer op het rechte pad te brengen en te houden. Er bestaan drie vormen van jeugdreclasseringstoezicht: 1. Toezicht en Begeleiding (T&B) 2. Hulp en Steun 3. Intensieve Trajectbegeleiding (ITB) Alleen Toezicht en Begeleiding is vrijwillig. In dit geval geeft het Openbaar Ministerie (OM) of de Raad voor de Kinderbescherming opdracht voor deze vorm van begeleiding, die doen zij nog voordat de rechter een uitspraak heeft gedaan. Soms worden taakstraffen opgelegd in combinatie met maatregel hulp en steun, al dan niet voorwaardelijk. Indien de maatregel Hulp en Steun wordt opgelegd door de kinderrechter heeft de jongere vaak al eerder een HALT‐afdoening of een transactie van het OM gehad.

Voor wie is het? e

e

Jeugdreclassering is bedoeld voor jongeren die tussen hun 12 en hun 18 jaar één of meer delicten hebben gepleegd en met justitie in aanraking zijn gekomen. Bij deze jongeren volstaat een lichte straf, zoals een Halt afdoening of taakstraf, niet (meer). Met het bereiken van de meerderjarigheid is – in principe – het volwassenenstrafrecht van toepassing, en wordt het toezicht uitgevoerd door de volwassenenreclassering.

Wie regelt het/biedt het aan? Bureau Jeugdzorg is belast met de uitvoering van jeugdreclassering. Bureau Jeugdzorg voert deze trajecten niet alleen zelf uit, maar maakt daarvoor ook afspraken met gecertificeerde instellingen. Voor onze regio zijn dit de William Schrikker Groep (voor kinderen met een beperking) en de Stichting Gereformeerd Jeugdwerk (het Leger des Heils is in onze regio – nog – niet betrokken). Uiteraard speelt ook de Raad voor de Kinderbescherming een rol. Zij legt de jeugdreclasseringsmaatregel op bepaalt wie de maatregel gaat uitvoeren.


pagina 52

Omvang In 2012 is voor zes jongeren uit Kaag en Braassem een nieuw reclasseringstraject gestart. Aangezien ook trajecten doorliepen vanuit 2011, liepen er in totaal in 2012 10 trajecten. Tabel: aantal jeugdreclasseringstrajecten



Aantal trajecten 2010



Percentage van aantal jeugdigen

5.512

15

9

10

0,27%

113.765

558

464

321

0,49%


pagina 53

11. Jeugd-GGZ Wat is het? Jeugd-GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) is een verzamelnaam voor zorg die wordt geboden aan jeugdigen op grond van de Zorgverzekeringswet (Zvw) en Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ). De jeugd-GGZ valt in eerste instantie onder de zorgverzekeringswet. Het betreft diagnostiek en behandeling van jeugdigen met psychische of psychiatrische stoornissen, eventueel in combinatie met verblijf binnen een GGZ-instelling. De zorg is geneeskundig van aard en is gericht op herstel of voorkoming van verergering van een psychische stoornis. Wanneer een opname in een GGZ-instelling langer dan een jaar duurt, dan valt het voortgezette verblijf (vanaf 365 dagen) onder de AWBZ. Vanuit de AWBZ worden ook de logeerhuisfuncties, ambulante begeleiding en begeleid of beschermd wonen voor de jeugd-GGZ bekostigd. De AWBZ kent twee financieringsvormen: Zorg in Natura (ZIN) en het persoonsgebonden budget (pgb). Jeugd GGZ: de zorgverzekeringswet De volgende soorten geneeskundige geestelijke gezondheidszorg vallen binnen de zorgverzekeringswet:  ambulante tweedelijns GGZ (bijv. behandeling voor een depressie door een psychiater);  behandeling en verblijf in een GGZ-instelling tot maximaal 365 dagen (verblijf na 365 dagen in AWBZ;  eerstelijns psychologische zorg (bijvoorbeeld psychologische hulp door een psycholoog). Tweedelijns geneeskundige GGZ wordt sinds 2008 gefinancierd via diagnosebehandelingcombinaties (DBC's). Een DBC is het zorgtraject vanaf het eerste consult tot en met de laatste behandeling. Indien een behandeling langer duurt dan één jaar, wordt de lopende DBC gesloten en een vervolg-DBC geopend.

Voor wie is het? De jeugd-GGZ biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met psychosociale, psychische of gedragsproblemen die hun oorzaak vinden of mede vinden in een psychiatrische aandoening die zodanig van aard is dat een psychiatrische aanpak van de problemen noodzakelijk is.

Wie regelt het/biedt het aan? Eerstelijns psychologische zorg (ELP) wordt veelal geleverd door vrijgevestigde psychologen. Voor onze gemeente gaat het hierbij om circa 75 vrijgevestigden en andere organisaties. Grote organisaties zijn Rivierduinen (92 jeugdigen in 2009), Kristal (20 jeugdigen in 2011) en het Centrum Autisme (23 jeugdigen in 2011).

Omvang Vooral jeugdigen met een diagnose behandelcombinatie zonder verblijf Bijna driekwart van de jongeren die een beroep doet op de jeugd-ggz, maakt gebruik van een DBC zonder verblijf.


pagina 54

Tabel: totaal aantal jeugdigen die gebruik maken van jeugd-ggz (2009)

Aantal inwoners 0-17 jaar


Aantal jeugdigen met DBC zonder verblijf 365

Aantal jeugdigen met DBC met verblijf

Totaal

%

5.512

Aantal jeugdigen met 1ste lijns psychologische zorg 119

21

505

9%

113.765

3.055

7.364

435

11.854 10%

Gebruik GGZ door jeugdigen 0 t/m 22 jaar binnen de zorgverleningswet in 2009 4% Aantal jeugdigen met 1ste lijns psychologische zorg

24%

Aantal jeugdigen met DBC zonder verblijf

72%

Aantal jeugdigen met DBC met verblijf

Grootste uitgaven voor eerstelijnszorg in Woubrugge De uitgaven voor eerstelijnszorg zijn relatief het hoogst op Kaag (€ 9,- per jeugdige), in Rijnsaterwoude (€ 8,-) en Woubrugge (€ 7,-) het hoogst.

Uitgaven eerstelijns psychologische zorg per wijk 2011 Kaag [<5] 3%

Hoogmade [<5] 6% Roelofarendsveen [14] 15%

Woubrugge [16] 23%

Oud Ade [<5] 2%

Rijnsaterwoude [8] 9%

Rijpwetering [8] 6% Leimuiden [20] 21%


Nieuwe Wetering [<5] 2% Oude Wetering [7] 13%

pagina 55

Tweedelijnszorg vooral voor stoornis in autistisch spectrum en ADHD De tweedelijns psychologische zorg is onderverdeeld in de verschillende onderdelen. Daarbij zijn stoornis in het autistisch spectrum, ADHD en kindertijd de drie grootste kostenposten. Bijna driekwart van de middelen wordt aan deze problematiek besteed. Tabel: kosten tweedelijnszorg naar onderdeel

Tweedelijnszorg

Kosten

Aan een overig middel ADHD Aanpassing Alcohol gebonden Andere aandoeningen Angststoornis Behandeling kort Bipolair e.a. Depressie Diagnostiek Indirect Kindertijd overig Pervasief Restgroep diagnoses Schizofrenie e.a. Totaal

€ 3.593 € 210.259 € 14.682 € 828 € 34.818 € 77.015 € 46.200 € 1.011 € 13.198 € 48.626 € 319 € 176.692 € 446.588 € 59.852 € 11.269 € 1.144.950

Tweedelijnszorg 1%

Aan een overig middel ADHD

0%

Aanpassing 5%

Alcohol gebonden 19% 1% 0% 3%

39%

Andere aandoeningen Angststoornis Behandeling kort Bipolair e.a. Depressie

7%

Diagnostiek 4% 4% 16%

Indirect 0%

Kindertijd overig

1%

Pervasief

0%

Restgroep diagnoses Schizofrenie e.a.


pagina 56

Kosten voor autisme in Rijnsaterwoude relatief het hoogst De kosten voor autisme bedragen per jeugdige uit Rijnsaterwoude € 656. Dit is het hoogste bedrag per kind. In Nieuwe Wetering en Oud Ade zijn de kosten ook relatief hoog. In Kaag en Rijpwetering zijn de kosten € 0,00. Dat geldt ook voor kindertijd overig. Ook daar worden voor Kaag en Rijpwetering geen kosten gemaakt. In Nieuwe Wetering en Roeloafrendsveen / Oude Wetering worden relatief de hoogste kosten gemaakt.

Kosten autisme verdeeld over aantal jeugdigen tot 18 jaar Hoogmade Leimuiden Nieuwe Wetering Oud Ade Rijnsaterwoude Roelofarendsveen / Oude Wetering Woubrugge Kaag

Kosten voor ADHD relatief het hoogst in Nieuwe Wetering en Rijnsaterwoude, geen kosten op Kaag en in Oud Ade De kosten voor Tabel: kosten ADHD per jeugdige

Kern

Hoogmade Leimuiden Nieuwe Wetering Rijnsaterwoude Rijpwetering Roelofarendsveen / Oude Wetering Woubrugge Kaag Oud Ade Totaal

Aantal jeugdigen – 18 jaar 350 894 143 267 377 2587

Kosten jeugdGGZ ADHD 2.036 28.883 12.014 21.261 16.063 101.155

€ € € € € €

6 32 84 80 43 39

915 98 172 5.803

€ 28.847 € € € 210.259

€ € € €

32 36


€ € € € € €

pagina 57

Kosten per jeugdige

Kosten Binnen de gemeente als geheel wordt in 2011 aan eerstelijns psychologische zorg € 26.267 uitgegeven en aan tweedelijns psychologische zorg € 1.144.950. Totale uitgaven zijn: € 1.171.217.


pagina 58

12. Jeugd-LVG Wat is het? De zorg voor jeugd met een lichte verstandelijke beperking en de daarbij komende problematiek, wordt veelal aangeduid als jeugd-LVG. Deze zorg kan zowel intramuraal als extramuraal geleverd worden. De zorg aan verstandelijke beperkte jeugdigen die wordt overgeheveld naar gemeenten zal naar verwachting bestaan uit: - Jeugd- VG extramuraal: zorg aan jeugdigen met een verstandelijke beperking zonder verblijf (jeugd-(L)VG extramuraal) - Jeugd- LVG extramuraal en intramuraal: zorg voor jeugdigen met een licht verstandelijke beperking, met en zonder verblijf, met de zorgzwaartepakketten (ZZP): * ZZP 1 LVG: Wonen met enige behandeling en begeleiding (naar gemeenten * ZZP 2 LVG: Wonen met behandeling en begeleiding (naar gemeenten) * ZZP 3 LVG: Wonen met intensieve behandeling en begeleiding (deels naar gemeenten)

Voor wie is het? De jeugd-LVG biedt hulp aan kinderen en jeugdigen met een lichte verstandelijke beperking (intelligentiequotiënt van 50 tot 70) met blijvende beperkingen op het gebied van de sociale redzaamheid en aan zwakbegaafde jeugdigen (IQ van 70 tot 85) met ernstige en chronische beperkingen in de sociale redzaamheid, leerproblemen en/of gedragsproblemen.

Wie regelt het/biedt het aan? Jeugd-LVG mag alleen worden aangeboden door instellingen die zijn toegelaten als Orthopedagogische behandelcentra zoals Ipse de Bruggen, Gemiva SVG groep, ’s Heeren Loo, Cardea en de Haardstee.

Omvang Kosten De kosten voor extramurale ondersteuning wordt voor Kaag en Braassem geraamd op € 434.043 en voor intramurale ondersteuning € 150.197. Het is nog niet inzichtelijk hoeveel inwoners gebruik maken van jeugd-LVG. De kosten voor pgb’s voor jeugd-GGZ en jeugd-LVG zijn samen € 920.564 voor Kaag en Braassem (2011).


pagina 59


pagina 60

Deel 3 Participatiewet & Passend onderwijs


pagina 61

1. Inleiding Met de Participatiewet wil het kabinet bereiken dat zoveel mogelijk mensen meedoen (participeren) in de samenleving. De Participatiewet voegt de Wet werk en bijstand, de Wet sociale werkvoorziening en een deel van de Wajong samen. Met ingang van 1 januari 2015 is er dus één regeling voor iedereen die in staat is om te werken. Voor mensen die helemaal niet kunnen werken, blijft er een sociaal vangnet in de vorm van een bijstandsuitkering. De Participatiewet moet wel voorkomen dat mensen in dit vangnet blijven.

Onderdelen

Aantal deelnemers 2012

Wajong

% van 15-64 jarigen 16.772

153

0,91%

WSW

67

0,40%

WWB

144

0,86%

IOAW

10

0,06%

IOAZ

5

0,03%

Bbz/BUIG

1

0,01%

380

2,27%

Totaal

Kosten onbekend €

1.400.000

€

2.300.000

-

Participatiewet Wajong

WSW

WWB 3%

1%

IOAW

IOAZ

Bbz/BUIG

0%

40% 38%

18%


pagina 62

2. Wajong Wat is het? De Wet werk en arbeidsondersteuning jonggehandicapten (Wet Wajong) regelt een uitkering voor jonggehandicapten. Een jonggehandicapte die nu en in de toekomst niet kan werken, krijgt een volledige Wajong-uitkering. De uitkering is 75% van het wettelijk minimumloon. Als een jonggehandicapte gedeeltelijk kan werken, biedt de Wajong mogelijkheden voor aanvulling op het salaris. De wajong probeert jonggehandicapten aan passend werk te helpen. De Wajong zorgt voor ondersteuning tijdens een opleiding en voor een aanvulling op het loon.

Voor wie is het? De Wajong is bedoeld voor mensen die op jonge leeftijd een langdurige ziekte of handicap hebben gekregen. Hierdoor hebben ze minder kans op een baan of krijgen minder loon. Een Wajong-uitkering is mogelijk vanaf 18 jaar en eindigt wanneer de AOW-leeftijd wordt bereikt.

Wie regelt het/biedt het aan? De Wajong wordt uitgevoerd door het UWV (Uitvoeringsinstituut werknemersverzekeringen).

Omvang Vanaf 1 januari 2015 is de Wajong er alleen voor mensen die volledig en duurzaam niet kunnen werken. Het is de verwachting dat dit geldt voor 15% van de huidige Wajongers. Dat zou betekenen dat 85% van de huidige Wajongers onder verantwoordelijkheid van de gemeente komt. Voor Kaag en Braassem zou het dan om 153 personen gaan. Uit de cijfers blijkt echter dat in Kaag en Braassem op dit moment 10% van de Wajongers volledig arbeidsongeschikt is en niet de verwachte 15%. Dat zou betekenen, dat wellicht meer mensen, dan verwacht, onder verantwoordelijkheid van de gemeente komen. Wajongers

Aantal cliënten

%

Deels arbeidsongeschikt

162

90%

Volledig arbeidsongeschikt

18

10%

Totaal

180

100%

Verwachting naar gemeente

153

85%


pagina 63

3. Wsw Wat is het? De Wet sociale werkvoorziening (WSW) regelt dat arbeidsgehandicapten die door lichamelijke, verstandelijke of psychische beperkingen uitsluitend in staat zijn onder aangepaste omstandigheden arbeid te verrichten, kunnen werken op een zo regulier mogelijke en op hun individuele mogelijkheden aangepaste arbeidsplek in de sociale werkvoorziening. Om een beroep te kunnen doen op de WSW is een indicatie nodig. Met deze indicatie voor de sociale werkvoorziening kunnen mensen twee soorten werk doen: begeleid werk bij een bedrijf of werk bij een sociale werkplaats. In de sociale werkvoorziening wordt een gewoon salaris betaald. De hoogte van dit salaris is vastgelegd in Hoe hoog dit salaris is, staat de cao sociale werkvoorziening. Bij begeleid werk is het cao van de werkgever van kracht.

Voor wie is het? De Wet sociale werkvoorziening (Wsw) is er voor mensen die door een lichamelijke, psychische en/of verstandelijke beperking niet in een ‘gewone’ baan kunnen werken,

Wie regelt het/biedt het aan? De indicatiestelling voor de WSW wordt gedaan door het UWV. Kaag en Braassem is deelnemer in de Gemeenschappelijke Regeling Sociale Werkvoorziening Alphen aan den Rijn (SWA). De SWA voert de sociale werkvoorziening uit voor onze inwoners. Een aantal deelnemers werkt bij De Zijlbedrijven in Leiden en één persoon gaat naar het werkbedrijf in Utrecht.

Omvang Aantal deelnemer 2012

Aantal cliënten

%

SWA

47

70%

DZB

9

13%

Utrecht

1

2%

Op wachtlijst

10

15%

Totaal

67

100%


pagina 64

4. Passend onderwijs Wat is het? De Wet passend onderwijs is op 9 oktober 2012 aangenomen door de Eerste Kamer. Als de wet op 1 augustus 2014 ingaat, krijgen scholen de zorgplicht om elk kind een goede onderwijsplek te bieden. In principe op de eigen school, eventueel met extra ondersteuning in de klas. Eén van de verwachte effecten is minder doorverwijzingen naar het speciaal onderwijs. Om aan alle kinderen daadwerkelijk een goede onderwijsplek te kunnen bieden, vormen reguliere en speciale scholen samen regionale samenwerkingsverbanden. De scholen in het samenwerkingsverband maken afspraken over de ondersteuning aan leerlingen en de bekostiging daarvan. De plannen hierover worden vastgelegd in zogenaamde ¨ondersteuningsplannen¨. De landelijke financiële ruimte om zo’n 70.000 kinderen in het (v)so te plaatsen, blijft bestaan. Gemeenten hebben hierin geen financiële verantwoordelijkheid. De gemeente moet er wel voor zorgen dat de plannen van het onderwijs afgestemd zijn op de nieuwe taken in het kader van de decentralisatie jeugd.

Wie regelt het/biedt het aan? De scholen in Kaag en Braassem zijn verdeeld over twee samenwerkingsverbanden: Rijnstreek en Leidse regio. De gemeente stemt in deze twee regio´s de ondersteuningsplannen van de samenwerkingsverbanden en de gemeentelijke jeugdhulpplannen af.

Omvang Op Holland Rijnlandniveau is het verwijzingspercentage naar speciaal onderwijs 1,7%, terwijl het landelijk streven 3% is. De verwachting is dan ook niet dat in onze regio of gemeente het verwijzingspercentage naar speciaal onderwijs verder zal afnemen. De belangrijkste doelstelling is het optimaliseren van ¨een onderwijsplek op maat¨, door meer dan nu in gesprek te zijn met de leerkracht, ouders en leerlingen zelf.


pagina 65


pagina 66

De 3D opgaven in beeld Aanvulling maatschappelijke analyse Kaag en Braassem

Recommend Documents