Het CJG in Kaag en Braassem Een vraag? Geen probleem!
2
Nota CJG Kaag en Braassem
SAMENVATTING VOORAF Elke gemeente moet uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin hebben. Gelet op de kaders die landelijk, regionaal en lokaal zijn meegegeven, kan het volgende CJG Kaag en Braassem worden geschetst:
CJG Kaag en Braassem
Locatie -1 hoofdlocatie in de Hof van Alkemade (Oude Wetering) - 1 satellietlocatie in Woubrugge - verwijspunten in de kernen Aanbod - starten met basismodel - groeimodel: uitbreiden met / ”CJG-proof” maken van andere organisaties en samenwerkingsverbanden. Samenwerking - Positief opvoeden - 1Gezin1Plan / zorgcoördinatie - casuïstiekoverleg met kernpartners - coördinator CJG (4 uur per week)
Front office/openingstijden - bemenste balie: 5 ochtenden per week - mogelijkheid van spreekuur in de avonduren - zo beperkt mogelijke registratie Website en telefonie - één regionaal telefoonnummer met centraal klantcontactcentrum - twee regionale websites: één gericht op jongeren en één op ouders Communicatie - regionale huisstijl CJG - communicatie volgens communicatieplan
Nota CJG Kaag en Braassem
3
INLEIDING Gemeenten moeten uiterlijk in 2011 een Centrum voor Jeugd en Gezin (CJG) hebben ingericht. Een CJG is een laagdrempelige plek waar ouders, jongeren en professionals terecht kunnen met de meest uiteenlopende vragen over opvoeden en opgroeien. Het CJG is echter niet alleen een fysieke plek, het is ook een netwerk. Het is een middel om de versnippering binnen de jeugd(gezondheids)zorg tegen te gaan en samenwerking tussen organisaties te bevorderen. Landelijk, regionaal en lokaal is er al veel vastgelegd voor het CJG. Toch is er ook nog ruimte voor lokale invulling van het CJG: welke dienstverlening willen wij aanbieden in het CJG, met welke partijen willen wij in (het netwerk van) het CJG samenwerken, op welke locatie(s) willen wij een CJG plaatsen? Maar bovenal wat willen wij bereiken met het CJG? En hoe kunnen wij ervoor zorgen dat mensen daadwerkelijk gebruik maken van het CJG? In deze nota geven wij antwoord op deze vragen en vullen wij de lokale vrijheid voor het vormgeven van het CJG in Kaag en Braasem in. Deze nota is samen met organisaties voorbereid, die landelijk zijn aangewezen als kernpartners. De kernpartners en de gemeente hebben samen een projectgroep geformeerd en adviezen geformuleerd. De concept-nota is tenslotte voorgelegd aan de Wmo Adviesraad.
4
Nota CJG Kaag en Braassem
Projectgroep CJG - Activite (jzg 0 – 4 jaar): Jeroen Ooms - Bureau Jeugdzorg: Marileen Smit - GGD (jgz 4 – 19 jaar): Annette Cools - Kwadraad (maatschappelijk werk): Willemien Agterof - Gemeente
KADERS Landelijk, regionaal en lokaal hebben wij al veel kaders meegekregen voor het vormgeven van het CJG. Deze kaders zijn hieronder kort omschreven. Landelijk Landelijk zijn in de Tijdelijke regeling CJG minimumeisen voor het CJG opgenomen. Andere wettelijke kaders zijn de Wet op de Jeugdzorg, de Wet publieke gezondheid en de Wet maatschappelijke ondersteuning. Een beschrijving van deze wettelijke kaders is opgenomen in de startnotitie CJG en in het boekje “Wat is wat in het CJG?”. Regionaal Bij het vormgeven van het CJG werken wij op veel punten met gemeenten in de regio Zuid-Holland Noord samen (de subregio’s Leidse regio, Duin- en Bollenstreek en de Rijnstreek samen). Zo is er een regionale visie op het CJG opgesteld en is er een regionale werkgroep CJG in het leven geroepen. Deze werkgroep houdt zich onder andere bezig met het formuleren van adviezen over registratie en informatie, doorontwikkelen back-office, communicatie, vCJG, baliefunctie en telefonie. Tenslotte hebben wij in regionaal verband een drietal convenanten gesloten met de kernpartners. Lokaal De gemeenteraad heeft op 26 oktober 2009 de startnotitie CJG vastgesteld. In deze startnotitie zijn uitgangspunten opgenomen voor de lokale vormgeving van het CJG. Om de vragen en behoeften van ouders, jongeren en professionals inzichtelijk te krijgen, hebben wij hen bevraagd via vragenlijsten en een Kenniscafé. De resultaten uit dit onderzoek zijn verwerkt in het Rapport “Onderzoek inrichting CJG Kaag en Braassem” en zijn in deze nota meegenomen als kader. In het overzicht zijn alle bouwstenen voor het CJG, die uit deze kaders voortkomen, inzichtelijk gemaakt. De wensen en behoeften die tijdens het onderzoek naar de inrichting van het CJG naar voren zijn gekomen, zijn ook in dit overzicht opgenomen. Dit zijn geen harde kaders, maar kunnen wel als richtinggevende uitspraken worden gezien.
Nota CJG Kaag en Braassem
Drie convenanten: - het convenant jeugdbeleid – jeugdzorg 2009 – 2012; - het Samenwerkingsconvenant Model zorgcoördinatie en het werken met 1 gezin 1 plan; - het Samenwerkingsconvenant Verwijsindex risicojongeren JeugdMATCH Zuid-Holland Noord, inclusief het bijbehorende Privacyprotocol.
Uitgangspunten startnotitie CJG - vraaggericht/behoeftegericht werken - het ontwikkelen van het CJG wordt uitgevoerd binnen de regionaal vastgestelde kaders - het ontwikkelen van het CJG wordt uitgevoerd binnen de daarvoor beschikbaar gestelde middelen - bij het ontwikkelen van het CJG wordt rekening gehouden met kenmerken van de gemeente - uitbouwen/samensmeden van bestaande voorzieningen - nadruk op preventie
5
Landelijk - Voldoende makkelijk te bereiken fysieke inlooppunten - Herkenbaar en laagdrempelig
Regionaal Laagdrempelige voorziening
Organisaties
- Samenwerking met Bureau Jeugdzorg - Samenwerking met ZAT’s
- Kernpartners CJG
Aanbod
- Basismodel CJG (jgz + 5 functies Wmo) - Sluitend aanbod tussen jgz, maatschappelijke ondersteuning jeugd, jeugdzorg en zorg in en om het onderwijs
- Vraaggericht - Preventie - Laagdrempelig (gemakkelijk bereikbaar, toegankelijk, anoniem, geen stigma) - Individueel en in groepsverband - Gericht op empowerment - Ondersteuning op maat - Versterking sociaal netwerk - Outreachend werken - Bestrijden van kindermishandeling - Regionaal vCJG - Regionale afspraken telefonie
Locatie
Bereik
Samen- - Elektronisch kinddossier werking - Verwijsindex Risicojongeren
Overig
6
- Digitaal dossier JGZ - Verwijsindex JeugdMATCH - Eén gezin, één plan - Positief opvoeden (Triple P) - Zorgcoördinatie - Registratie en informatie - Ouders eerstverantwoordelijk
Nota CJG Kaag en Braassem
Lokaal - Eén hoofdlocatie (OW/RA Veen) - Wens 2 satellietlocaties (Woubr./Leim.) - Aansluiten bij bestaande voorzieningen - Laagdrempelig: goede naam - Rekening houden met kenmerken van de gemeente (uitgestrektheid) - Spreekuur op locatie in dorp - Kernpartners CJG - Onderwijs, opvoedondersteuning en (jeugd)psycholoog/pedagoog - Deskundige medewerkers - Vraaggericht/behoeftegericht - Preventie - Laagdrempelig (goede beeldvorming, goede informatie over hulpaanbod) - Uitbouwen/samensmeden bestaande voorzieningen - Geen bemoeizucht, maar bemoeizorg indien nodig - Privacy - Ochtend- en avondopenstelling - Pers. gesprek, telefonische afspraak voor gesprek, alg. inlooppunt, digitaal loket - Geen extra laag - Geen bureaucratie - Korte lijnen - Snelle en adequate inzet hulpverlening - Vroegsignalering - Kwetsbare gezinnen/kinderen in beeld - Ouders eerstverantwoordelijk - Binnen regionaal vastgestelde kaders - Binnen beschikbare middelen
VISIE De kaders uit het vorige hoofdstuk kunnen worden gezien als bouwstenen van het CJG, maar ook als onderdelen van de visie.
Visie op het CJG in Kaag en Braassem Alle kinderen moeten dezelfde kansen krijgen om zich te ontwikkelen. Ouders zijn eerstverantwoordelijk voor de opvoeding voor hun kinderen. Bij vragen en problemen kan het CJG een antwoord geven of een oplossing bieden. Het CJG zorgt voor een goede samenwerking en afstemming tussen organisaties, waardoor hulpverlening snel en adequaat wordt aangeboden. Problemen worden tijdig gesignaleerd en de ondersteuning die nodig is wordt snel geregeld. Het CJG wordt gekenmerkt door een gezamenlijke, op het kind gerichte aanpak. Het CJG is naast een netwerkorganisatie ook een laagdrempelig inlooppunt, waar iedereen met vragen over opgroeien en opvoeden terecht kan. Het CJG heeft een positieve uitstraling en houdt rekening met de wensen en behoeften van de diverse doelgroepen.
Nota CJG Kaag en Braassem
7
DOELSTELLINGEN Wat willen we bereiken met het CJG? Wij willen met het CJG voorzien in: - het scheppen van voorwaarden waardoor ouders de eigen verantwoordelijkheid om hun kinderen op te voeden en te verzorgen optimaal kunnen invullen; - het bieden van een inloop voor alle vragen op het gebied van opvoed- en opgroeiondersteuning; - het bieden van laagdrempelig advies en ondersteuning, gericht op herstel van zelfredzaamheid; - het in beeld brengen van jongeren en gezinnen met risico’s en problemen; - het tijdig bieden van hulp om het ontstaan van (escalatie van) problemen te vermijden; - het voorzien in effectieve coördinatie van zorg volgens het beleidsprincipe 1Gezin1Plan. Hoe weten wij of wij deze doelstelling hebben behaald? Hoe meten wij de resultaten van het CJG? Dit zijn moeilijke vragen, waar wij in deze nota nog geen antwoord op kunnen geven. Landelijk wordt onderzoek gedaan naar de prestatie-indicatoren van het CJG. De verwachting is dat in het najaar van 2010 hierover duidelijkheid ontstaat. Wij vinden het wenselijk om bij deze landelijke prestatie-indicatoren aan te sluiten. Wij zullen deze betrekken bij het jaarlijkse verslag over het CJG.
8
Nota CJG Kaag en Braassem
PROFIEL VAN HET CJG Gelet op de landelijke, regionale en lokale kader en de visie op het CJG in Kaag en Braassem, kunnen we het volgende beeld van het CJG in Kaag en Braassem schetsen. Een onderbouwing van dit profiel wordt later in de nota geboden.
Fysiek CJG Landelijk is bepaald dat elke gemeente minimaal één makkelijk te bereiken fysiek inlooppunt moet hebben. Kaag en Braassem is een uitgestrekte gemeente. Het inrichten van één fysiek inlooppunt is niet voldoende om een goede bereikbaarheid te waarborgen. Dit betekent dat in onze gemeente meerdere inlooppunten moeten worden gerealiseerd. Deze inlooppunten hoeven echter niet hetzelfde aanbod te hebben. Gelet op de kenmerken van onze gemeente is het wenselijk om het CJG als volgt vorm te geven:
1 hoofdlocatie in de Hof van Alkemade in Oude Wetering: jeugdgezondheidszorg, prenatale gymnastiek, maatschappelijk werk, oudercursussen en opvoedbureau
Hoofdlocatie Er komt één hoofdlocatie CJG. Dit is in de Hof van Alkemade. In de hoofdlocatie is dienstverlening voor (ongeboren) jeugdigen van -9 maanden tot 23 jaar en hun ouders aanwezig: jeugdgezondheidszorg 0 – 19 jaar, prenatale gymnastiek, oudercursussen, maatschappelijk werk en het Opvoedbureau. In de hoofdlocatie is een bemenste balie, waar eenvoudige vragen om informatie en advies kunnen worden gesteld en indien nodig en mogelijk direct toeleiding naar hulp kan plaatsvinden.
1 satellietlocatie in Woubrugge; jeugdgezondheidszorg 0 – 19 jaar. De GGD is nog niet gehuisvest in Woubrugge, maar dit kan zonder meerkosten worden gerealiseerd.
Satellietlocatie Naast de hoofdlocatie wordt ook een satellietlocatie in Woubrugge vormgegeven. In deze satellietlocatie is de jeugdgezondheidszorg 0 – 19 jaar en een verwijspunt gevestigd. De mogelijkheid om in de satellietlocatie op afspraak langs te komen voor een gesprek met bijvoorbeeld het maatschappelijk werk of met het Opvoedbureau kan in overleg met de betrokken organisaties worden gerealiseerd.
Verwijspunten in de kernen Informatie, advies en doorverwijzing
Verwijspunten Alle inwoners moeten in hun eigen dorp informatie kunnen krijgen. Daarom worden in alle dorpen bij bestaande voorzieningen, zoals huisartsen, bibliotheek, scholen etc. verwijspunten ingericht. De inrichting van deze punten is ‘licht’. Dat wil zeggen dat informatie aanwezig is over het CJG in de brede zin van het woord (een folderrek) en over het CJG in Kaag en Braassem (openingstijden, locatie, telefoonnummer en virtueel CJG). De personen die bij de knooppunten werkzaam zijn, worden betrokken binnen het netwerk van het CJG en worden goed van informatie voorzien zodat zij ouders/jongeren goed kunnen informeren, adviseren en verwijzen. Nota CJG Kaag en Braassem
9
De behoefte aan en mogelijkheden van een specifiek CJG voor jongeren van 12 tot 23 jaar worden onderzocht.
10
Nota CJG Kaag en Braassem
Front office Volgens de regionale visie op het CJG in Zuid-Holland Noord gaat het bij de front-office met name om laagdrempelige activiteiten die onder meer gericht zijn op informatie, voorlichting en preventie. De back office richt zich primair op gerichte hulpverlening en coördinatie van zorg. De front office omvat het fysieke inlooppunt, de telefoondienst, het vCJG, het foldermateriaal en directe informatie en advies. In de hoofdlocatie wordt een fysiek inlooppunt gerealiseerd. Dit fysieke inlooppunt is van maandag tot en met vrijdag in de ochtend bemenst. De baliefunctie wordt samen met Activite ingevuld, waardoor de kosten kunnen worden gedeeld. De baliemedewerker kan informatie geven, eenvoudige vragen beantwoorden, mensen doorverwijzen en afspraken maken. Voor meer complexe vragen is gedurende één uur per ochtend ook een medewerker van één van de kernpartners aanwezig. De baliemedewerkster registreert de vragen die binnenkomen op een eenvoudige manier. Er wordt zo min mogelijk geregistreerd om zo laagdrempeligheid voor ouders en jongeren te garanderen. Alleen de soort vraag en enkele persoonskenmerken (geslacht, ouder/kind) worden geregistreerd. Er worden geen persoonsgegevens genoteerd, zodat de privacy van mensen wordt gewaarborgd. Pas wanneer hulp wordt ingezet, vindt verdere registratie plaats. Een beschrijving van de functie baliemedewerker is in de bijlage opgenomen. Ouders hebben aangegeven dat zij graag ook ’s avonds van het CJG gebruik willen maken. Daarom wordt hen ook de mogelijkheid geboden om ’s avonds op afspraak langs te komen.
Bron baliefunctie: Vervolgnotitie baliefunctie CJG Zuid-Holland Noord, JSO).
Baliefunctie: 5 ochtenden per week bemenste balie: voor informatie, advies, beantwoorden eenvoudige vragen en doorverwijzing. Eén uur per ochtend back office aanwezig voor beantwoorden meer complexe vragen. Bezoek in de avonduren mogelijk op afspraak.
Telefonische bereikbaarheid en virtueel CJG Het CJG in Kaag en Braassem is niet alleen fysiek bereikbaar, maar ook via de telefoon en via het virtuele CJG. Deze twee onderdelen zijn regionaal opgepakt.
Registratie: Zo weinig als mogelijk is, zo veel als noodzakelijk is
Telefoon Regionaal komt er een eenduidig telefoonsysteem met één telefoonnummer voor de hele regio:
088-2542384 37 CJGADVI ES Alle CJG telefoontjes naar dit nummer komen binnen bij een centraal klantcontactcentrum (KCC). Voor onze gemeente is dit KCC vooralsnog ondergebracht bij Activite. Aan het telefoonnummer is postcoderoutering gekoppeld, waardoor het KCC kan herkennen uit welke gemeente wordt gebeld. Wanneer de balie van het CJG Kaag en Braassem bemenst is, kunnen de telefoontjes direct worden doorgeschakeld. Als de balie niet bemenst is, beantwoordt het KCC het telefoontje. Het KCC kan ook altijd doorverbinden naar de back office. Gestart Nota CJG Kaag en Braassem
Eén regionaal telefoonnummer: Eén telefoonnummer voor het CJG voor de hele regio. Telefoontjes worden via postcoderoutering opgevangen door een centraal Klantcontactcentrum
11
wordt met een bereikbaarheid tijdens kantooruren. Dit kan op termijn worden uitgebreid naar 24-uurs bereikbaarheid. Digitaal Het virtuele CJG (vCJG) is voor jongeren en ouders een zeer laagdrempelige en daarmee aantrekkelijke manier om vragen te stellen over opvoeden en opgroeien. Naar verwachting kan een vCJG 70% van de vragen van ouders en jongeren afvangen. Uit het onderzoek naar de inrichting van het CJG in Kaag en Braassem, maar ook uit andere onderzoeken, blijkt dat jongeren een fysiek CJG niet of nauwelijks zullen bezoeken, maar bij vragen eerst hun weg zoeken op internet. Regionaal worden daarom twee websites voor het CJG ingericht. Eén site is specifiek gericht op jongeren van 12 tot en met 23 jaar (dit betreft een ombouw van de huidige jongerensite overenuit.nl). De andere website is primair gericht op ouders. Onze gemeente krijgt een eigen startpagina en domeinnaam waarin de naam van de gemeente voorkomt. Bij de website voor ouders wordt dit naar alle waarschijnlijkheid www.cjgkaagenbraassem.nl. De benodigde domeinnamen zijn al gereserveerd. Bij de jongerensite zal dit gebeuren zodra de nieuwe naam bekend is. Naast landelijke en regionale informatie bevatten beide websites ruimte voor lokale informatie.
Virtueel CJG Twee regionale websites: - Eén speciaal voor jongeren (ombouw van Overenuit.nl) - Eén speciaal voor ouders Inrichten, onderhoud etc is ondergebracht bij de GGD. De websites bevatten regionale informatie, maar er is ook ruimte voor lokale informatie.
Het inrichten, technisch en content beheer, onderhoud en kwaliteitsbewaking van de website is regionaal ondergebracht bij de GGD. De GGD houdt hiertoe contact met de diverse gemeenten en CJG’s. Ook de zorg voor de interactieve delen van de websites (vooral het beantwoorden van per e- mail gestelde vragen) wordt van vanuit de GGD gestuurd. Na twee jaar wordt het functioneren van het vCJG, de vorm en inhoud en de rol van de GGD geëvalueerd.
Dienstverlening in het CJG Binnen het CJG Kaag en Braassem wordt eerst de ondersteuning en hulp geboden vanuit de kernpartners. Dit moet worden gezien als groeimodel. De komende jaren zullen nieuwe samenwerkingsvormen vanuit het CJG worden geïnitieerd, maar zullen vooral bestaande samenwerkingsverbanden ‘CJG-proof’ worden gemaakt. Gedacht kan worden aan huisartsen, jeugd- en jongerenwerk, het onderwijs etc. Ouders en jongeren hebben immers aangegeven met name vragen te hebben over schoolkeuze, functioneren op school, lichamelijke ontwikkeling en grenzen stellen. Mogelijk kan in het CJG informatie worden gegeven over (maatschappelijke) stages, over schoolkeuze, maar ook over sporten, theater etc. Juist dit soort onderwerpen maakt een CJG laagdrempelig. Belangrijk is om met de dienstverlening in het CJG een positieve uitstraling te hebben, waardoor het CJG laagdrempelig wordt en blijft. 12
Nota CJG Kaag en Braassem
Dienstverlening: Starten met kernpartners, maar kan gezien worden als groeimodel. Langzaam uitbreiden met / ”CJG-proof” maken van andere organisaties en samenwerkingsverbanden.
In het basismodel is bepaald dat vijf Wmo-functies in het CJG moeten worden opgenomen: informatie en advies, signalering, toeleiding naar hulp, licht pedagogische hulp en coördinatie. Informatie en advies Bij het CJG Kaag en Braassem (alle locaties) kunnen ouders en jongeren terecht met vragen over opgroeien en opvoeden. Met het inrichten van het CJG (fysiek, telefonisch en digitaal) voorziet de gemeente in kwalitatief goede, eenduidige en toegankelijke informatie. Het CJG biedt ook informatie aan door het uitvoeren van een mediacampagne in het kader van Positief opvoeden (zie paragraaf 3.6). “Via de media worden de ouders (85%) bereikt die met betrekking tot opvoedondersteuning weinig tot niet in aanraking komen met een instelling. Uit onderzoek van Positief opvoeden International blijkt dat tips en lichte hulp via media preventief werken. Naast informatieverstrekking is de mediacampagne gericht op het promoten van Positief opvoeden.” (Bron: Positief opvoeden in Zuid-Holland Noord, JSO). De campagne bestaat uit het verspreiden van posters en folders en het elke twee weken plaatsen van een artikel over Positief opvoeden in het Witte Weekblad.
Vijf Wmo-functies: - Informatie en advies: balie en mediacampagne - Signalering: casuïstiekoverleggen, signaleringsnetwerken en Verwijsindex JeugdMATCH - Toeleiding naar hulp: motiveren en verwijzen naar hulpverlening - Hulpverlening - Coördinatie van zorg
Signalering Signaleren betekent tijdig opmerken dat ouders (tijdelijk) moeite hebben met opvoeden en/of jongeren met opgroeien. Het CJG moet eraan bijdragen dat deze signalen op de juiste plek terecht komen en dat, waar nodig, iets met de signalen gedaan wordt en dat terugkoppeling plaatsvindt. Om dit te bereiken wordt in onze regio gebruik gemaakt van de Verwijsindex JeugdMATCH. JeugdMATCH koppelt organisaties wanneer zij over eenzelfde jongere/kind een signaal hebben afgegeven. Zie Wat is wat in het CJG. Daarnaast kunnen signalen worden besproken in bestaande casuïstiekoverleggen zoals de Zorg- en Adviesteams (zie paragraaf 3.6) en het Zorgnetwerk. Tenslotte kunnen signalen worden afgegeven bij het Meldpunt Zorg en Overlast en het Advies- en meldpunt kindermishandeling. Toeleiding naar hulp Bij toeleiding naar hulp gaat het om het motiveren en verwijzen van jongeren en ouders naar passende diensten hulpverlening. Op basis van de regionale visie op het CJG moet het realiseren van een dekkende zorgstructuur hierbij het uitgangspunt zijn, zodat jongeren en ouders zo snel, goed, licht en nabij mogelijk hulp kunnen krijgen. Deze hulp kan zowel licht pedagogische hulp zijn als geïndiceerde zorg. Voor het verzorgen van een adequate toeleiding is kennis van de lokale en regionale kaart onontbeerlijk.
Nota CJG Kaag en Braassem
13
Licht pedagogische hulp Licht pedagogische hulp wordt ingezet als een jongere en/of ouders daaraan behoefte heeft of wanneer deze behoefte wordt gesignaleerd, bijvoorbeeld wanneer de opvoeding en ontwikkeling dreigt te stagneren. Regionaal is een basisaanbod opvoed- en opgroeiondersteuning geformuleerd. Lokaal moet worden onderzocht welke opvoed- en opgroeiondersteuning aangeboden wordt en welke ondersteuning wenselijk is. Dit onderzoek zullen wij in de komende periode uitvoeren. Belangrijk hierbij is dat een efficiënt en effectief aanbod op maat wordt gerealiseerd, waarbij de verschillende producten aanvullend op elkaar zijn en elkaar versterken. Het is ook van belang dat het hulpaanbod in onze gemeente toegankelijk en inzichtelijk wordt gemaakt voor ouders en jongeren. Het CJG speelt hierin een rol. Een overzicht van het huidige aanbod van jeugdgezondheidszorg, hulpverlening en maatschappelijke ondersteuning jeugd is opgenomen in bijlage 1. Zorgcoördinatie Het gaat hierbij om hulp aan gezinnen met meervoudige problematiek. De gemeente moet ervoor zorgen dat instellingen afspraken maken over het bij elkaar brengen van signalen en het onderling afstemmen van de hulpverlening. Zie hiervoor ook paragraaf 3.7 onder 1Gezin1Plan.
Aansluiting met de Zorgadviesteams en Bureau Jeugdzorg Zorg- en adviesteams (ZAT’s) Met ZAT’s worden de zorgstructuren in en om het onderwijs bedoeld. Een ZAT is een multidisciplinair overleg waarin zorgwekkende signalen over de ontwikkeling van een kind worden besproken. In onze gemeente is een ZAT 0 – 4 jaar ingesteld, zijn er ZAT’s die gericht zijn op kinderen op het basisonderwijs en is er een ZAT 12+. Via een medewerker van de jeugdgezondheidszorg 4 -19 die een gezondheidsonderzoek uitvoert onder jongeren op het voortgezet onderwijs (Da Vinci College), kan een eerste start worden gemaakt met het realiseren van aansluiting tussen het CJG en het voortgezet onderwijs. Deze medewerker zal regelmatig afstemming zoeken met het CJG. Meer informatie over de ZAT’s wordt geboden in het boekje “Wat is wat in het CJG”. De kernpartners maken onderdeel van de diverse ZAT’s in Kaag en Braassem. Hiermee vormen zij de schakel tussen de ZAT’s en het CJG en wordt gewaarborgd dat de ondersteuning aan kinderen/leerlingen en gezinnen geïntegreerd is binnen het CJG. Professionals weten zo van elkaar dat een kind hulp ontvangt en kunnen elkaar versterken.
14
Nota CJG Kaag en Braassem
Deelname aan ZAT: • Kwadraad (maatschappelijke werk): ZAT 0 - 4 jaar, ZAT 4 – 12 jaar, ZAT VO en ZAT MBO; • Activite (jgz 0 – 4 jaar): ZAT 0 – 4 jaar; • GGD (jgz 4 – 19 jaar): ZAT 4 – 12 jaar en ZAT VO; • Bureau Jeugdzorg: ZAT 0 - 4 jaar, ZAT4 – 12 jaar, ZAT VO en ZAT MBO.
Bureau Jeugdzorg: Niet fysiek aanwezig, wel vast contactpersoon bij Bureau Jeugdzorg voor goede afstemming. Ook is Bureau Jeugdzorg aanwezig bij casuïstiekoverleggen.
Bureau Jeugdzorg Het CJG Kaag en Braassem moet zorg dragen voor een snelle en goede toeleiding naar Bureau Jeugdzorg, wanneer het CJG zelf geen afdoende ondersteuning kan bieden. Bureau Jeugdzorg kan vervolgens geïndiceerde zorg inzetten. De schakel met Bureau Jeugdzorg wordt vormgegeven door het afstemmen van processen en het aanwijzen van contactpersonen en niet zozeer door Jeugdzorg te huisvesten in de fysieke locatie. Het fysiek aanwezig zijn van Jeugdzorg in het CJG kan immers juist een drempel opwerpen voor ouders en jongeren en kan het CJG in de zorghoek zetten. Een goede afstemming en samenwerking is wel van belang om jongeren en ouders sneller te kunnen helpen.
Het CJG als netwerkorganisatie Het CJG is niet alleen een plek waar ouders, jongeren en professionals terecht kunnen voor informatie, advies en ondersteuning. Het is een samenwerkingsverband van instellingen, waarbinnen afspraken worden gemaakt over te leveren dienstverlening en over samenwerking. Binnen dit samenwerkingsverband staat niet ondersteuningsaanbod van de diverse organisaties centraal, maar het kind en het gezin. In Kaag en Braassem werken de organisaties al samen en zijn de kernpartners grotendeels in één gebouw gehuisvest. De meerwaarde van het CJG voor onze gemeente moet dan ook met name in een verdere versterking van de samenwerking tussen de organisaties worden gezien. Voor een goede samenwerking moet duidelijk zijn wat ieders rol binnen het CJG is: duidelijk omschreven taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden. Dit zal plaatsvinden na vaststelling van de nota. Voor een goede samenwerking is ook een gemeenschappelijke taal en afstemming van werkzaamheden nodig. De volgende onderdelen zullen hieraan bijdragen. Positief Opvoeden Positief Opvoeden (Triple P) is een programma voor opvoedingsondersteuning met als doel (ernstige) emotionele en gedragsproblemen bij kinderen te voorkomen door het bevorderen van competent ouderschap. De kernpartners in het CJG hebben dit programma omarmd als leidraad bij het bieden van opvoedondersteuning. Hierdoor is er binnen het CJG een eenheid in taal en handelen. De kernpartners zijn in 2010 geschoold in Positief opvoeden. Bij uitbreiding van de kring van partners binnen het CJG kunnen de nieuwe partners (indien wenselijk en gewenst) ook een cursus Positief opvoeden volgen. Nota CJG Kaag en Braassem
CJG als netwerkorganisatie: Investeren in gemeenschappelijke taal en afstemming van werkzaamheden: - Positief opvoeden - Gezamenlijke communicatie - 1Gezin1Plan / zorgcoördinatie - Integrale informatievoorziening - Coördinatie van het CJG - Casuïstiekoverleg - Deskundigheidsbevordering
Positief opvoeden (Triple P): Hulpverleners gebruiken de methodiek Positief opvoeden als één taal binnen het CJG.
Regionale huisstijl CJG: De CJG’s in de regio gebruiken eenzelfde logo en huisstijl om de herkenbaarheid van het CJG te vergroten.
15
Gezamenlijke communicatie Het is van belang dat ouders, jongeren en professionals worden geïnformeerd over het bestaan, de werkwijze en de mogelijkheden van het CJG (bron: Communicatieplan CJG van de subwerkgroep Communicatie CJG regio Zuid-Holland Noord). Regionaal is een herkenbare CJG-huisstijl met logo ontwikkeld. Deze huisstijl wordt regionaal zo veel mogelijk gebruikt voor communicatiedoeleinden (briefpapier, folders, posters, website etc.). Door het gebruiken van deze huisstijl wordt de (regionale) herkenbaarheid van het CJG vergroot. 1Gezin1Plan / zorgcoördinatie Wanneer meerdere hulpverlenende instanties in een gezin aanwezig zijn om een jongere of een gezin te ondersteunen, kan het nodig zijn dat de inzet van deze organisaties wordt gecoördineerd. Dit is met name het geval wanneer ouders zelf de situatie niet meer kunnen overzien. Voor deze coördinatie wordt regionaal gebruik gemaakt van de methodiek 1Gezin1Plan. Eén gezin, één plan is een totaalplan per gezin voor alle problemen, met één aanspreekpunt voor het gezin en de betrokken hulpverleners. In het plan staan doelen, acties en de termijn waarin deze moeten zijn uitgevoerd, beschreven. Lokaal moet nog wel de doorzettingsmacht worden geregeld. Doorzettingsmacht/het escalatiemodel houdt in dat opgeschaald wordt naar een hoger besluitvormingsniveau, wanneer een casus vastloopt door onenigheid over de aanpak, de coördinatie of de voortgang van de hulpverlening. Integrale informatievoorziening Een integrale informatievoorziening is nodig om de werkprocessen van professionals te ondersteunen en daarmee de kwaliteit van samenwerking te verhogen. Onderscheid kan worden gemaakt tussen procesinformatie (de informatie die een professional nodig heeft om zijn werk goed te kunnen uitvoeren) en stuurinformatie (de informatie die nodig is om het CJG kwalitatief te beoordelen, aan en bij te sturen en te verantwoorden). Regionaal wordt onderzocht wat nodig is (welke eisen worden gesteld, welke informatie moet worden gedeeld, welk automatiseringssysteem is het meest geschikt) om deze integrale informatievoorziening vorm te geven. Coördinator CJG Het CJG in Kaag en Braassem kent, zoals al eerder is gezegd, een groeimodel. Het uitbouwen van het CJG, het onderhouden van contacten met partners, het bevorderen van de samenwerking tussen organisaties en het verbinden van de diverse locaties is een doorlopend proces dat veel tijd kost. Het is wenselijk om voor deze werkzaamheden extra tijd in te ruimen en om deze taken te beleggen bij één persoon: de coördinator van het CJG. Deze coördinator is aanspreekpunt voor de organisaties en professionals en voor de CJG’s in de regio. 16
Nota CJG Kaag en Braassem
1Gezin1Plan: 1Gezin1Plan wordt gebruikt om de afstemming van de hulpverlening te ondersteunen wanneer meerdere hulpverleners in een gezin aanwezig zijn.
Integrale informatievoorziening: Regionaal worden de mogelijkheden onderzocht om goede stuurinformatie en procesinformatie vorm te geven.
Coördinator CJG: Eén coördinator CJG voor 4 uur per week voor o.a. het uitbreiden van het CJG, bevorderen samenwerking en onderhouden van contacten met partners.
Vooralsnog wordt uitgegaan van een benodigd aantal uren van 4 uur per week. Een taakomschrijving van de coördinator is opgenomen in de bijlage. Casuïstiekoverleg CJG Wanneer ouders/jongeren vragen stellen, die niet direct te beantwoorden zijn of doorverwezen kunnen worden, moeten deze situaties besproken worden. Dit vindt plaats in het casuïstiekoverleg CJG. In dit overleg wordt de vraag besproken en wordt gekeken bij welke organisatie(s) de vraag terecht moet komen en wat de gewenste dienstverlening is. Zo vindt er afstemming plaats en kunnen mensen goed worden doorverwezen (worden mensen niet van het kastje naar de muur gestuurd). Aan dit casuïstiekoverleg nemen de kernpartners (inclusief Bureau Jeugdzorg) van het CJG deel. Het casuïstiekoverleg, dat één keer per twee weken plaatsvindt, is aanvullend op de eerdergenoemde signaleringsoverleggen. In de toekomst moeten de casuïstiekoverleggen aansluiten op de ZAT’s.
Casuïstiekoverleg: Eén keer per twee weken vindt casuïstiekoverleg plaats (gedurende afgebakende periode van een jaar, daarna vindt een evaluatie plaats).
Deskundigheidsbevordering Het is van belang dat professionals over voldoende deskundigheid beschikken; niet alleen de professionals binnen het fysieke CJG maar ook de professionals binnen het netwerk CJG. Gezamenlijke deskundigheidsbevordering bevordert de teambuilding en kan ertoe bijdragen dat professionals op een gelijke wijze hun dienstverlening/hulpverlening aanbieden. Dit bevordert de samenwerking en verhoogt de kwaliteit van het CJG.
De rol van de gemeente Gemeenten hebben een regierol in het preventief jeugdbeleid. Dit houdt in dat gemeenten ervoor moeten zorgen dat mensen voldoende ondersteuning krijgen doordat er voldoende aanbod is en aanbod en vraag efficiënt en doeltreffend bij elkaar komen in het CJG. De gemeente levert de zorg niet zelf, maar laat dit over aan samenwerkingspartners. Wel kan de gemeente richting geven aan de zorg door een visie op het CJG te formuleren en afspraken met de organisaties te maken over de resultaten (doelstellingen) die gehaald moeten worden. Ook investeert de gemeente in de continuïteit en kwaliteit in de dienstverlening en in de samenwerking.
Nota CJG Kaag en Braassem
17
ONDERBOUWING VAN HET PROFIEL CJG Fysiek CJG Wettelijk kader In artikel 7 van de Tijdelijke regeling CJG is bepaald dat gemeenten ervoor moeten zorg dragen dat uiterlijk in 2011 “voldoende gemakkelijk te bereiken fysieke inlooppunten worden gerealiseerd om jongeren en ouders in die gemeente toegang te verschaffen tot een Centrum voor Jeugd en Gezin”. Daarbij aansluitend is in de landelijke beleidsnota “Koersen op het Kind” geadviseerd om lichtere vormen van advies, ondersteuning en hulp in het CJG in de wijk (schatting van werkgebied van 10.000 tot 15.000 inwoners) moet worden aangeboden. Meer specialistische taken kunnen op een hoger schaalniveau worden aangeboden. Consultatiebureau 100% bereik jongste kinderen Het consultatiebureau heeft in onze gemeente een bereik van 100% voor zuigelingen (0 – 14 maanden) en van 98,5% voor peuters (15 maanden tot 4 jaar). Daarmee is het consultatiebureau laagdrempelig en geschikt als inlooppunt voor het CJG. In de Hof van Alkemade zijn alle partijen al vertegenwoordigd In de Hof van Alkemade zijn de jeugdgezondheidszorg 0 – 4 jaar (het consultatiebureau), de jeugdgezondheidszorg 4 – 19 jaar, het maatschappelijk werk en het Opvoedbureau gehuisvest. Daarnaast worden in de Hof van Alkemade ook oudercursussen en pre- en postnatale voorlichting aangeboden. Door een verbinding te leggen met Bureau Jeugdzorg en het onderwijs voldoet de Hof van Alkemade aan het basismodel CJG. Binnen de Hof van Alkemade is tenslotte ruimte beschikbaar om de fysieke partners binnen het CJG uit te breiden. Sluit aan bij wensen van ouders en professionals De professionals hebben bij het Kenniscafé aangegeven dat de locatie van het CJG het beste kan aansluiten bij bestaande voorzieningen. Ook ouders hebben deze wens uitgesproken. Zij zouden het CJG het liefste zien in een gezondheidscentrum, bij het consultatiebureau of als spreekuur op een locatie in het dorp. De Hof van Alkemade ligt centraal Oude Wetering en Roelofarendsveen vervullen een centrale rol in de gemeente. Ook het gemeentehuis is hier centraal gehuisvest. Het plaatsen van de centrale locatie in Oude Wetering sluit aan bij de centrale functie van Oude Wetering/Roelofarendsveen. Daarnaast ligt de Hof van Alkemade in een natuurlijke looproute (Digros, Bonaventura College en de markt). 18
Nota CJG Kaag en Braassem
Andere scenario’s In Kaag en Braassem worden tot op heden in Oude Wetering, Leimuiden en Woubrugge onderdelen uit het basismodel CJG aangeboden. Er zijn dan ook meerdere scenario’s denkbaar voor het inrichten van het CJG in Kaag en Braassem. Dit zijn de volgende scenario’s: - Scenario 1: één centrale locatie - Scenario 2: één centrale locatie met één satellietlocatie(s) - Scenario 3: één centrale locatie met twee satellietlocaties (continuering huidige situatie) Een uitgebreide omschrijving van deze scenario’s, met daarbij een kostenplaatje, is in de bijlage opgenomen.
Kanttekeningen locatie: De Hof van Alkemade is goed bereikbaar met auto en openbaar vervoer De Hof van Alkemade is goed bereikbaar met de auto en het openbaar vervoer. Er is voldoende parkeergelegenheid en bus 056 heeft een bushalte nabij de Hof van Alkemade. Deze bus verbindt Leimuiden, Oud Ade, Rijpwetering, Nieuwe Wetering met Oude Wetering en Roelofarendsveen. Helft van alle kinderen komt uit Oude Wetering/Roelofarendsveen De helft van de kinderen van 4 tot en met 12 jaar en bijna de helft van de kinderen van 0 tot en met 3 jaar komt uit de kernen Oude Wetering en Roelofarendsveen. Bereikbaarheid van Hof van Alkemade vanuit Woubrugge, Hoogmade en Rijnsaterwoude met openbaar vervoer is beperkt Vanuit Woubrugge, Hoogmade en Rijnsaterwoude is er geen directe verbinding binnen het openbaar vervoer naar Oude Wetering. Voor deze inwoners is de Hof van Alkemade daarom niet makkelijk bereikbaar. Door een satellietlocatie in Woubrugge te handhaven, wordt voldaan aan de eis van bereikbaarheid. Goede bereikbaarheid van Hof van Alkemade vanuit Leimuiden Voor inwoners van Leimuiden is de Hof van Alkemade goed bereikbaar. Zij kunnen daarom gebruik maken van de dienstverlening in de hoofdlocatie. Besparing van huisvestingskosten in Leimuiden kan benut worden voor algemene dienstverlening Het inrichten van het CJG brengt extra kosten met zich mee, zoals bijvoorbeeld de kosten voor het vCJG, voor telefonie, de baliefunctie en de coördinatiefunctie. Een dekking van deze kosten kan worden gevonden in het sluiten van locatie Leimuiden en de besparing op huisvestingskosten die daarmee gepaard gaat. Sluiting locatie Leimuiden geen gevolgen voor bereik van dienstverlening, juist betere dienstverlening De kernpartners van het CJG hebben aangegeven dat het sluiten van de locatie in Leimuiden naar verwachting geen gevolgen zal hebben voor het bereik van hun dienstverlening. De dienstverlening kan juist worden verbeterd, aangezien de ouders meer keuze hebben bij het maken van afspraken (keuze van dag). In Leimuiden was het consultatiebureau twee dagdelen per week geopend. Dit bood ouders weinig keuze. De gemeente is erg uitgestrekt (verwijspunten) De gemeente is zeer uitgestrekt en bestaat uit een groot aantal kernen. Om voldoende makkelijk te bereiken, laagdrempelige fysieke inlooppunten te realiseren, is één centrale locatie niet voldoende. Deze centrale locatie moet daarom worden verbonden aan knooppunten in de diverse kleine kernen. Nota CJG Kaag en Braassem
Wensen ouders: het liefst in eigen dorp Uit het onderzoek naar de wensen en behoeften voor het CJG in Kaag en Braassem blijkt dat bijna de helft van de respondenten in Kaag en Braassem niet bereid is naar een CJG buiten de eigen woonplaats te gaan. Als redenen werden hiervoor gegeven: - te ver - kost te veel tijd - geen vervoer - geen behoefte/(nog) niet nodig - niet laagdrempelig (impulsief) bereikbaar. Met name de respondenten uit Woubrugge, Oude Wetering en Roelofarendsveen zijn minder geneigd om een CJG buiten de eigen woonplaats te bezoeken. Wensen professionals De professionals hebben tijdens het Kenniscafé aangegeven dat het CJG in de ideale situatie in Kaag en Braassem vorm moet worden gegeven door één centraal CJG in Oude Wetering/Roelofarendsveen en twee satellietlocaties (één in Woubrugge en één in Leimuiden). Wanneer gekozen wordt voor één locatie, moet het CJG gevestigd worden in Oude Wetering/Roelofarendsveen. Het in stand houden van twee 19 satellietlocaties heeft echter financiële consequenties.
Baliefunctie Kwaliteit moet gewaarborgd zijn Het CJG moet een laagdrempelig inlooppunt hebben voor informatie en advies. Een bemenste balie geeft invulling aan deze wettelijke eis. Tijdens het Kenniscafé hebben de professionals aangegeven dat zij een bemenste balie van groot belang vinden, mits er in de front office voldoende deskundigheid aanwezig is. Openingstijden Ouders hebben bij het onderzoek naar de inrichting van het CJG in Kaag en Braassem een voorkeur uitgesproken voor een openstelling van het CJG in de ochtend en de avond. Met een ochtendopenstelling en de mogelijkheid van het maken van een afspraak in de avonduren komt de gemeente tegemoet aan deze wens. Typering front-office CJG De regionale subwerkgroep Baliefunctie en telefonie heeft voorgesteld om te werken met een gezamenlijk te hanteren typering voor de CJG front office: small (S), medium (M), large (L) en extra large (XL). De S-variant is de meest minimale variant van het CJG front office. De verwijspunten in de kernen kunnen als S-variant worden gekenmerkt: geen balie, geen spreekuren, alleen een folderrek met verwijzing naar de hoofdlocatie. De satellietlocatie is een tussenvorm tussen de S en M typering. De hoofdlocatie tenslotte kan als L-variant worden getypeerd. Het CJG wordt in de L-variant als netwerkorganisatie gezien, aangevuld met een fysieke inloopfunctie. Er moeten minimaal twee kernpartners in hetzelfde gebouw zijn gehuisvest, de baliefunctie moet minimaal drie dagdelen per week geopend zijn en minimaal eenmaal per week is er een opvoedspreekuur. Er moet een vaste contactpersoon bij Bureau Jeugdzorg zijn aangesteld en er moet structureel worden samengewerkt met scholen, kinderopvang en welzijnsorganisaties. De hoofdlocatie van het CJG in de Hof van Alkemade voldoet aan deze eisen.
Telefonie en virtueel CJG in regionaal verband Regionale samenwerking bevordert klantvriendelijkheid, efficiency en professionaliteit Gekozen is voor regionale samenwerking omdat dit de klantvriendelijkheid, efficiency en professionaliteit van de telefonische beantwoording van CJG vragen verhoogt. Door regionaal samen te werken ontstaat de mogelijkheid om een betaalbare 24-uurs bereikbaarheid in te voeren, waarbij zo weinig mogelijk keuzemenu’s en automatische bandjes worden toegepast. Vragen worden centraal en eenduidig beantwoord door het ontwikkelen van protocollen voor de vraagbeantwoording (door de instellingen zelf). 20
Nota CJG Kaag en Braassem
Waarom geen XL variant? In de XL variant voor de baliefunctie is opgenomen, dat Bureau Jeugdzorg fysiek aanwezig moet zijn in het CJG. Hiervoor is bewust niet gekozen, omdat de aanwezigheid van Bureau Jeugdzorg drempelverhogend kan werken.
Kanttekening vCJG:
Eén telefoonnummer voor de hele regio vergroot de herkenbaarheid Eén telefoonnummer voor de hele regio vergroot de herkenbaarheid van het CJG. Door het inzetten van postcoderoutering komen telefoontjes bij het juiste CJG aan. Uitzondering hierop vormen de mobiele telefoons. vCJG is een gemeentelijke taak en past binnen doelen BDU CJG In de circulaire van het Ministerie van Jeugd en Gezin van 9 januari 2008 over de Brede doeluitkering CJG (BDU) staat dat de BDU nadrukkelijk is bedoeld voor het realiseren van een CJG-basismodel en de intensivering van hulp en ondersteuning. Het tot stand brengen en beheren van een virtueel CJG valt daaronder. Een regionaal vCJG levert meer kwaliteit voor minder geld Veel informatie van een vCJG is voor alle regiogemeenten gelijk. Gezamenlijke aanschaf, beheer en onderhoud levert kostenbesparingen op. De doelgroepen vragen om een verschillende uitstraling, toon en content. De doelgroepen ouders en jongeren 12+ zijn zeer verschillend in hun vragen, de wijze waarop zij de website zullen gaan gebruiken en hetgeen zij uitnodigend vinden in een website. Jongeren zullen minder vaak fysiek in een CJG zijn en hun website staat dan ook meer los van het fysieke CJG. Aanbieders zijn non-profitorganisaties Het vCJG is ontwikkeld door de GGD’en Flevoland en Den Haag en Spectrum CMO Gelderland. Zij hebben zich inmiddels verenigd in het non-profit initiatief Stichting VCJG. Er wordt een licentieovereenkomst met de stichting afgesloten voor afname van het content deel. Momenteel is er nog maar één aanbieder van het technische deel, de firma Leones. Op termijn komen er meerdere aanbieders, maar vooralsnog is Leones de enige en aangewezen partner.
Regionale aanpak zou ten koste kunnen gaan van lokale herkenbaarheid Gedacht zou kunnen worden dat een regionaal vCJG ten koste kan gaan van lokale herkenbaarheid en lokaal maatwerk. Dit is echter niet zo. Elke gemeente krijgt een eigen startpagina en domeinnaam waarin de naam van de gemeente voorkomt: bijvoorbeeld bij de site voor ouders: cjg[gemeente].nl en/of jeugdengezin[gemeente].nl. De hiervoor benodigde domeinnamen zijn al gereserveerd. Bij de jongerensite zal dit gebeuren zodra de nieuwe naam bekend is. De gemeente heeft zo zijn eigen herkenbare deur naar een grotendeels gemeenschappelijk huis.
Actueel houden websites tijdrovend: samenwerking verhoogt efficiëntie en kwaliteit Het opzetten en met name het actueel houden van een website is tijdrovend. Het is veel effectiever en efficiënter om deze functies regionaal te beleggen. De verantwoordelijkheid voor de kwaliteitbewaking, technisch beheer en contentbeheer kan daarom het beste op één punt worden neergelegd. Vanuit dit centrale punt wordt contact gehouden met de diverse gemeenten en CJG’s en worden collectieve werkprocessen opgezet. Ook de zorg voor de interactieve delen van de websites (vooral het beantwoorden van per e-mail gestelde vragen) kan van hieruit worden gestuurd.
Nota CJG Kaag en Braassem
21
Kosten aanpassing overenuit.nl laag Bij het aanpassen van de jongerensite Overenuit.nl hoeven geen startkosten te worden gemaakt, waarmee veel geld uitgespaard wordt. Aansluiting bij het landelijke concept Jong in…. was een serieus alternatief, maar geeft hoge entreekosten. Daarom is het advies van de werkgroep overenuit.nl om te vormen tot virtueel CJG voor jongeren, een andere naam te kiezen en de site uit te breiden naar de Rijnstreek.
CJG als netwerkorganisatie Betere samenwerking Tijdens het Kenniscafé is aangegeven dat een nauwe samenwerking tussen organisaties de volgende voordelen kent: kortere lijntjes, een tijdige signalering van problemen en een betere aansluiting tussen organisaties. Positief opvoeden is een evidence based methodiek Gemeente Leiden werkt sinds 2005 met Positief opvoeden (triple P). De ervaringen zijn in Leiden zeer positief. Positief opvoeden is een effectief bewezen programma, dat onder toezicht van Positief opvoeden International in meerdere landen wordt uitgevoerd. In Nederland is het Nederlands Jeugd Instituut licentiehouder en verantwoordelijk voor de borging van kwaliteit.
22
Nota CJG Kaag en Braassem
Kanttekening netwerkorganisatie Opgeven eigen identiteit Het CJG kent veel uiteenlopende partners waarmee samenwerking wordt gezocht. Al deze partijen kennen hun eigen identiteit, cultuur en processen. Als mogelijk knelpunt kan worden genoemd dat het kan vóórkomen dat partijen hun eigen identiteit willen behouden waardoor het lastig is processen op elkaar aan te sluiten. Sturingsinstrumenten, werkprocessen zijn van belang voor goede samenwerking en daarmee voor goede dienstverlening. Het is daarom belangrijk dat duidelijkheid wordt geschapen over de rollen, taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden en dat deze goed worden ingevuld en vastgelegd. Teveel overleg Tijdens het Kenniscafé hebben de professionals aangegeven dat het samenwerken van organisaties in het CJG niet moet leiden tot bureaucratie, te veel overleg en gebrek aan loopvermogen. Door geen extra schakels toe te voegen, maar juist in te zetten op verregaande samenwerking, moeten deze punten juist voorkomen worden.
Jongere Ouder Professional
Telefoon Front office
Fysieke balie
Verwijzing/hulpverlening
vCJG
JGZ 0-19 jaar Maatschappelijk werk Opvoedbureau
Signalering
ZAT Bureau Jeugdzorg Zorgnetwerk JGZ 0 -19 Back office
Maatschappelijk werk Opvoedbureau
Methodiek: Positief opvoeden
JeugdMATCH
Registratie
Onderwijs (bo/vo) Psz/ko/BSO Jongerenwerk Huisartsen Politie Wmo-loket Sociale Zaken Stichting MEE Mantelzorgondersteuning Verloskundigen Leerplicht GGZ
Hulpverlening: Zorgcoördinatie Eén gezin, één plan
Nota CJG Kaag en Braassem
23
FINANCIELE CONSEQUENTIES Overzicht meer- en minderkosten inrichting CJG Kaag en Braassem 2011 De activiteiten van de kernpartners van het CJG zijn reeds begroot voor 2010. De in dit advies aangegeven financiële consequenties beperken zich dan ook tot de meerkosten die ten grondslag liggen aan het vormen van het CJG. Minderkosten Meerkosten op Incidentele jaarbasis meerkosten op jaarbasis/ extra inkomsten Sluiten locatie Leimuiden Bemenste baliefunctie (10 uur per week) Coördinator CJG (4 uur per week) Telefonie vCJG Communicatie Casuïstiekoverleg (wordt voor één jaar toegekend) Extra inkomsten BDU 2011 t.o.v. begroting 2010 Subtotaal Onvoorzien Totaal
€ 36.000,€ 20.000,€ 11.250,€ 2.745,€ 13.879,€ 1.000,-
€ 839,€ 15.888,€ 650,€ 10.000,-
€ 33.520,€ 69.520,€ 69.520,-
€ 48.874,€ 20.646,€ 69.520,-
€ 27.377,-
De structurele kosten van € 69.520,- worden opgenomen in de begroting 2011 en kunnen worden gedekt uit de kostenbesparing door de sluiting van locatie Leimuiden. De incidentele kosten van € 27.337,- kunnen worden gedekt uit de reserve JGZ van voormalig Jacobswoude en eenmalig uit de structurele hogere inkomsten uit de BDU.
24
Nota CJG Kaag en Braassem
De meerkosten betreffen deels een investering, die zich op termijn terug zal verdienen. De financiële inverdieneffecten zijn echter moeilijk in te schatten.
IMPLEMENTATIE Om het beschreven profiel van het CJG in Kaag en Braassem te realiseren, moeten grofweg de volgende stappen worden genomen:
Wat
Stappen
Wanneer
Fysieke locatie
Opening CJG in Hof van Alkemade
Oktober 2010
Per 1 jan. 2011
Baliefunctie
Sluiting consultatiebureau Leimuiden (ook opgenomen in communicatieplan) Inrichten verwijspunten in de kernen Onderzoeken wenselijkheid en mogelijkheid CJG voor jongeren Werven en aanstellen baliemedewerker
Telefonische bereikbaarheid Virtueel CJG Aanbod Samenwerking
Bekend maken van regionaal telefoonnummer (zie communicatieplan) Bekend maken van vCJG (zie communicatieplan) Onderzoek wensen en behoeften opvoed- en opgroeiondersteuning Opstellen en ondertekenen samenwerkingsovereenkomsten waarin taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden zijn opgenomen Vormgeven doorzettingsmacht Opstellen werkprocessen Werven en aanstellen coördinator CJG
Najaar 2010 2011 September 2010 Najaar 2010 Najaar 2010 2011
Door wie Gemeente i.s.m. kernpartners Gemeente i.s.m. Activite Gemeente Gemeente i.o.m. jeugd Gemeente en kernpartners Gemeente Gemeente en GGD Gemeente
Najaar 2010
Gemeente en kernpartners
November 2010 Tweede helft 2010 September 2010
Gemeente
Nota CJG Kaag en Braassem
Kernpartners Gemeente en kernpartners
25
COMMUNICATIE Globaal start de communicatieactiviteiten na de zomer. Voor de zomer draait het CJG al wel, het is beter ‘echt’ open te gaan wanneer er al wat ervaring is opgebouwd. Bovendien; in de zomerperiode is de GGD dicht en een nieuw schooljaar past bij een nieuwe start. Oktober 2010 wordt aangehouden voor de opening. Doelgroep
Bezoekers
Raad/ bestuur
Wanneer
x x
x
x x
CD-ROM bij CJG af te nemen (650 euro) - Na de raad in juni een persbericht met informatie over afbouw (nadruk positief nieuws. Leimuiden: ruimere openingstijden!) en opbouw van het CJG - In september aankondiging opening - In oktober na opening
x x
x x
x x
Na de raad: eind juni/begin juli 2010 Oktober 2010
x
x
x
Najaar
x x
x x
x x
Websites, gemeente, CJG en partners Verhuisbericht
x
x
x
Oktober (afhankelijk van kosten) Oktober. Afhankelijk van bezoekersaantal herhaling. Najaar 2010
Campagne. Folders en posters Gemeentegids
x x
x x
Activite en Kwadraad, al gedaan voor verhuizing naar Hof van Alkemade Oktober, november, december 2010 2011
26
Nota CJG Kaag en Braassem
Middel Presentatie logo/ huisstijl Persbericht, in afstemming met partners. Gemeente stelt bericht op. - Gemeente K&B: Dorien Boot - Activite: Sandra Poel - GGD: Henny Vermaas - Kwadraad:Karin Paauwe - Virtueel CJG:Joeri Wiegel Interview met wethouder in krant Opening locatie. Mogelijk media uitnodigen (zoals tv West). CJG-Krant (type WMO-krant) huis aan huis Mogelijk posters in ABRI Gemeentepagina in WW
Partners CJG
x x x
EVALUATIE EN VERANTWOORDING Verantwoording aan het Rijk In de Tijdelijke regeling CJG is bepaald dat gemeenten binnen zes maanden na afloop van de regeling een schriftelijk verslag moet opstellen over de activiteiten waarvoor een brede doeluitkering is verstrekt. Jaarlijks moeten de gemeenten ook een verantwoording indienen bij het Ministerie over de stand van zaken rond de ontwikkeling van het CJG. Voor deze verantwoording bij het Rijk zijn formulieren beschikbaar. Verantwoording aan College en gemeenteraad Jaarlijks wordt aan College en gemeenteraad gerapporteerd over het functioneren en de verdere ontwikkeling van het CJG. De stuurinformatie die vanuit het CJG komt, vormt de input voor dit rapport. Dit is de volgende informatie: - het aantal bezoekers (fysiek, telefonisch en digitaal) - soort bezoekers (leeftijd/geslacht/etnische achtergrond) - soort vraag (categorisch) - doorverwijzing naar zorginstellingen/professionals - effecten van hulpverlening - doorlooptijd van de hulpverlening - de tot stand gebrachte samenwerking tussen organisaties - tevredenheid cliënt over de hulpverlening - tevredenheid partner in jeugdketen over de hulpverlening (Bron: “Samen werken, samen delen; onderzoek naar informatievoorziening binnen de CJG’s in de regio ZuidHolland Noord”, Alares) In het verslag komen daarnaast ook de volgende punten aan de orde: - het aanbod van hulpverlening; - het bereik van de hulpverlening; - de kosten van het CJG (onderscheid in jeugdgezondheidszorg, maatschappelijke ondersteuning, organisatie- en huisvestingskosten CJG, kosten telefonie en vCJG).
Nota CJG Kaag en Braassem
27
Evaluatie Daarnaast is regionaal afgesproken dat de volgende elementen van het CJG regionaal worden geëvalueerd: - Baliefunctie: de baliefunctie wordt eind 2011 geëvalueerd (bezoek, dagdelen etc.); - Telefonie: in 2012 wordt de uitvoering van de afspraken over telefonie geëvalueerd. Eén van de uitgangspunten hierbij zal de postcoderoutering zijn; - vCJG: Het bezoek van de websites zal dagelijks worden gemeten. Daarnaast zal na 2 jaar evaluatie plaatsvinden op alle onderdelen; - Positief opvoeden: begin 2012 vindt een herijking van de kosten plaats (met name de kosten voor coördinatie van Positief opvoeden, die tot dan uit regionale middelen worden betaald). In 2013 zal een evaluatie worden uitgevoerd; - Casuïstiekoverleg: het casuïstiekoverleg, dat mede wordt gebruikt voor teambuilding/kennismaking tussen organisaties, wordt eind 2011 geëvalueerd; en - Coördinatie van het CJG: in 2011 zal regionaal een onderzoek worden uitgevoerd naar de mogelijkheid en wenselijkheid van het regionaal vormgeven van de coördinatiefunctie.
28
Nota CJG Kaag en Braassem
Functies/eisen volgens landelijk basismodel
Bijlage1
JGZ
Wmo Info en advies
Wmo signaleri ng
Wmo toeleidin g
Wmo hulpverlening
Wmo coördina tie van zorg
Schakel onderwij s/ kinderop
Schakel BJZ
Doelgro ep 9mnd tot 23 jaar
Aanbod
Activite 0-4: cb-arts en verpleegkundige
x
x
x
x
x
x
x
x
0-4
GGD: schoolarts en verpleegkundige
x
x
x
x
x
x
x
x
4-19
(jeugd) maatschappelijk werk
x
x
x
x
x
x
x
0-23
Opvoedbureau
x
x
x
x
0-18
x
0-18
x
0-6
Opvoedcursussen Home-Start
x
x
x
x
x
x
Jeugd- en Jongerenwerk
x
x
x
Wmo-loket gemeente
x
x
x
x
x
x
x
x
0-4
x
x
x
x
x
4-12
x
x
x
x
x
12-18
x
x
x
x
x
12-18
x
x
x
12-18
x
x
x
alle
e
Alle professionals in 1 lijn: huisarts,
Hele groep
verloskundige, kraamhulp, leidster peuterspeelzaal en kinderopvang, leerkracht/intern begeleider, MEE, politie, bureau HALT, jeugd-GGZ, BJZ , J en J werk
ZAT 0-4: Activite, 0-4 (coord), bureau
Hele groep
jeugdzorg, Kwadraad, vertegenwoordigers kinderopvang en peuterspeelzalen ZAT 4-12: WSNS (coord), intern begeleiders basisscholen, bureau jeugdzorg, GGD, Kwadraad ZAT 12-18: VO (coord), bureau jeugdzorg, GGD, Activite, Kwadraad, Reg. Bureau leerplicht ZAT 12-18: MBO (coord), BJZ, GGD, AMW, Coordinator MBO, Reg. Bureau leerplicht Preventienetwerk jeugdoverlast: gemeente (coord),afd.samenleving en bestuurszaken politie, jeugdwerk ISDR schuldhulpverlening
x
Nota CJG Kaag en Braassem
29
Bijlage 2 Functie baliemedewerker CJG Omschrijving De baliemedewerker van het CJG Kaag en Braassem is een spin in het web in dit CJG. De baliemedewerker moet eenvoudige vragen zelf kunnen beantwoorden, gericht advies kunnen geven en zorgvuldig kunnen doorverwijzen. De baliemedewerker is veelal de eerste persoon met wie een bezoeker van het CJG contact heeft. Het is belangrijk dat eerste contact positief, plezierig en goed verloopt. De baliemedewerker moet daarom voldoende deskundig zijn, maar ook goed mensen, hun vragen en hun gevoelens kunnen inschatten. Taken van de baliemedewerker Van de baliemedewerker wordt verwacht dat zij: - de bezoekers die zich aan de balie of telefonisch melden adequaat te woord staat; - informatie verstrekt over de diensten van het CJG; - eenvoudige vragen beantwoordt, passende informatie en advies verstrekt en indien nodig doorverwijst; - vragen goed analyseert, zodat adequate dienstverlening mogelijk is; - de bezoeker kan inplannen voor dienstverlening bij de kernpartners. - beheer voert over de telefooncentrale; - ervoor zorgt draagt dat de informatie in de folderrekken voldoende en up-to-date is; - de sociale kaart bijhoudt; - nader te omschrijven taken uitvoert met betrekking tot voorraadbeheer en huishoudelijke activiteiten. Functie-eisen: De baliemedewerker moet de volgende eigenschappen en kwaliteiten bezitten: - kennis van en ervaring met zorg en welzijn - kennis van de sociale kaart van Kaag en Braassem - (relevante) MBO opleiding - klantvriendelijk - representatief - goede beheersing Nederlandse taal - vaardigheid in het werken met informatiesystemen - zelfstandig - proactief De balie zal gedurende vijf ochtenden in de week geopend zijn. 30
Nota CJG Kaag en Braassem
Bijlage 3 Functie coördinator CJG Omschrijving De coördinator CJG van het CJG Kaag en Braassem is verantwoordelijk voor de algemene coördinatie en de specifieke coördinatie van de frontoffice. De coördinator CJG, die voor vier uur per week wordt aangesteld, moet samenwerking tussen organisaties bevorderen, nieuwe samenwerkingsverbanden tot stand brengen (CJG-proof maken). Taken van de coördinator De coördinator CJG: - draagt zorg voor de positionering van het CJG als hét opvoed- en opgroeisteunpunt voor (aanstaande) ouders, jeugdigen, vrijwilligers en professionals; - is verantwoordelijk voor een goede organisatie van de frontoffice en een adequate aansluiting van de werkprocessen in de frontoffice op die van de backoffice; - promoot het CJG en zijn producten en diensten op actieve wijze; - draagt , in afstemming met de partijen in het CJG, zorg voor een aantrekkelijk activiteitenaanbod binnen én buiten het CJG; - is verantwoordelijk voor het facilitair beheer en een goede afstemming en samenwerking met de andere gebruikers van de CJG ruimten binnen de Hof van Alkemade. Functie-eisen: De coördinator moet de volgende eigenschappen en kwaliteiten bezitten: - relevante opleiding op HBO-niveau; - aantoonbare kennis en ervaring en affiniteit in het veld van; jeugd(gezondheidszorg), maatschappelijk werk of welzijnswerk; - ervaring met het coördineren en aansturen van professionals; - resultaatgericht; - initiatiefrijk; - samenwerkingsgericht; - klantvriendelijk; - een teamplayer en een bruggenbouwer.
Nota CJG Kaag en Braassem
31
Bijlage 4 Scenario’s locatie CJG
Bemenste baliefunctie (10 uur per week) Coördinator CJG (4 uur per week) Telefonie vCJG Communicatie Kosten huur satelietlocatie(s) Structurele kosten CJG scenario Minder kosten sluiten Woubrugge t.o.v. begroting 2010 Minder kosten sluiten Leimuiden t.o.v. begroting 2010 Extra inkomsten BDU 2011
scenario 1
scenario 2
scenario 3
€ 20.000,€ 11.250,€ 2.745,€ 13.879,€ 1.000,-
€ 20.000,€ 11.250,€ 2.745,€ 13.879,€ 1.000,€ 12.000,€ 60.874,-
€ 20.000,€ 22.500,-€ 2.745,€ 13.879,€ 1.000,€ 48.000,€108.874,-
€ 48.874,€ 12.000,€ 36.000
€ 36.000,-
€ 33.520,-
€ 33.520,-
€ 33.520,-
Resultaat
€ 32.646,-
€ 8.646,-
€ 75.354,-
Budgettair neutraal Laagdrempelig Dienstverlening goed bereikbaar vanuit alle kernen Voldoet aan regionale/wettelijke kaders
ja nee nee
ja ja ja
nee ja ja
ja
ja
ja
- Scenario 1: één centrale locatie Hof van Alkemade Oude Wetering - Scenario 2: één centrale locatie Hof van Alkemade Oude Wetering met één satellietlocatie(s (Woubrugge) - Scenario 3: één centrale locatie Hof van Alkemade Oude Wetering met twee satellietlocaties(Leimuiden en Woubrugge) In deze vergelijking zijn de huisvestingskosten voor de Hof van Alkemade buiten beschouwing gelaten.
32
Nota CJG Kaag en Braassem
Scenario 1 : één centrale locatie CJG Het sluiten van basis CJG voorzieningen in alle kernen waar deze nu gevestigd zijn ten gunste van een centrale locatie CJG zou binnen de budgettair neutrale opdracht prima passen. Door het sluiten van 2 locaties nemen de huisvestingslasten af met € 36.000,- en € 12.000,- voor Leimuiden en Woubrugge. In de Hof van Alkemade zijn alle kernpartners gehuisvest. De meerkosten voor het CJG bedragen dan alleen de kosten voor coördinatie, het inrichten van een CJG balie voor 20 uur per week (samen met Activite 10 uur Activite/ 10 uur CJG kosten gemeente), de kosten van telefonie en het vCJG en de kosten voor casuïstiekoverleg. Scenario 2 : een centrale locatie CJG met een satellietlocatie (Woubrugge) De kosten voor het centrale CJG locatie zijn gelijk aan scenario 1. Het open houden van een satellietlocatie in Woubrugge ten behoeve van de kernen Woubrugge en Hoogmade bedraagt € 12.000,- voor huisvestingslasten. Scenario 3 : een centrale locatie CJG met twee satellietlocaties (Woubrugge en Leimuiden) De kosten voor het centrale CJG locatie zijn gelijk aan scenario 1. Het open houden van een satellietlocatie in Woubrugge en in Leimuiden bedraagt in totaal € 48.000,- voor huisvestingslasten. Daarnaast zijn meer coördinatie-uren nodig voor het aansturen van twee satellietlocaties. Het opzetten van meerdere gelijkwaardige CJG’s zou leiden tot een aanzienlijke kostenverhoging hetgeen binnen de geformuleerde uitgangspunten budgettair neutraal geen haalbare optie is. Daarom is deze optie niet doorgerekend. Een financiële afweging maakt een keuze mogelijk tussen scenario 1 en 2. De uitgestrektheid van de gemeente, de slechte bereikbaarheid van de centrale locatie vanuit Woubrugge en Hoogmade en het aantal kinderen in Woubrugge en Hoogmade hebben geleid tot een keuze voor scenario 2, waarbij naast de hoofdlocatie in Roelofarendsveen een satellietlocatie CJG gevestigd wordt in Woubrugge.
Nota CJG Kaag en Braassem
33
Bijlage 5 Bezettingsgraad hoofdlocatie CJG Kaag en Braassem
organisatie Activite GGD Kwadraad
maandag Ochtend en middag Ochtend en middag 9.00 – 10.00
dinsdag Ochtend en middag Ochtend en middag 9.00 – 10.00
woensdag Ochtend en middag
9.00 – 10.00
donderdag Ochtend en middag Ochtend en middag 9.00 – 10.00
vrijdag
9.00 – 10.00
Het Opvoedbureau is momenteel op afspraak aanwezig in Leimuiden en Roelofarendsveen. Afspraken over beschikbaarheid in de Hof van Alkemade moeten nog worden gemaakt.
34
Nota CJG Kaag en Braassem