D

VSKO

Leerplan OPLEIDING

Tuinbouw BSO3 Modulair Studiegebied Land- en tuinbouw

Goedkeuringscode 08-09/1919/N/D

31 januari 2009

Structuurschema SVO - Tuinbouw BSO 3 - Studiegebied Land- en tuinbouw B: Teeltverzorger groenten

C: Teeltverzorger fruit

TV 40 lt B1 8925 Bijz. plantkunde v.d. groententeelt

C1 8930 TV 40 lt Bijz. plantkunde v.d. fruitteelt

A2 8921 TV 40 lt Bodemkunde en bemesting 4943

B2 8926

C2 8931

Uitrustingen groententeelt

Uitrustingen fruitteelt

Uitrustingen sierteelt

A3 8922

TV 40 lt B3 8927 Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

C3 (=B3) 8932 TV 40 lt Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

D3 (=B3) 8937 TV 40 lt Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

E3 (=B3) 8942 TV 40 lt Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

F3 8947

B4 8928

C4 8933

D4 8938

E4 8943

F4 (=B3) 8948 TV 40 lt Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

G4 8957

F5 8949

TV 20 lt + PV 40 lt Tuinaanleg Gazons

G5 8958

TV 20 lt + PV 40 lt Tuinaanleg Elektriciteit in de tuin

G6 8959

TV 20 lt + PV 40 lt Tuinaanleg Verhardingen

G7 8960

A: Tuinbouwhelper

A1 8920

TV 60 lt

Algemene plantkunde 4942

PV 40 lt

Praktijk bodemkunde 4944 A4 8923

PV 40 lt

PV 60 lt

PV 60 lt

Praktijk bemesting 3877

Praktijk groententeelt A

A5 8924 V 20 lt + PV 40 lt

B5 8929

Teelten

Praktijk groententeelt B

PV 60 lt

PV 60 lt

PV 60 lt

Praktijk fruitteelt A C5 8934

D: Teeltverzorger sierplanten

35345

D1 8935

E: Teeltverzorger bloemen

TV 40 lt

Bijz. plantkunde v.d. sierteelt D2 8936

PV 60 lt

PV 60 lt

D5 8939

TV 40 lt

Bijz. plantkunde v.d. bloementeelt

E2 8941

PV 60 lt

Uitrustingen bloementeelt

PV 60 lt

Praktijk sierteelt A

Praktijk fruitteelt B

E1 8940

PV 60 lt

Praktijk bloementeelt A PV 60 lt

Praktijk sierteelt B

E5 8944

PV 60 lt

F. Hovenier aanleg parken en tuinen

G. Tuinontwerper

H. Hovenier onderhoud parken en tuinen

I. Aanleg en onderhoud sportvelden

F1 8945

G1 (=F1) 8954 TV 40 lt

H1 (=F1)

I1 8969 TV 40 lt Bijz. plantkunde van de grassen

TV 40 lt

Plantenkennis A F2 8946

TV 40 lt

Plantenkennis B PV 60 lt

Uitrustingen aanleg

Praktijk bloementeelt B F6 8950

goedgekeurd op 31 mei 2007 namens de Vlaamse minister bevoegd voor Onderwijs de gemachtigde ambtenaar

F7 8951

F8 8952

Patrick Weckesser adjunct van de directeur

Deelcertificaat Tuinbouwhelper

Deelcertificaat Teeltverzorger groenten

Deelcertificaat Teeltverzorger fruit

Deelcertificaat Teeltverzorger sierplanten

G2 (=F2) 8955 TV 40 lt Plantenkennis B G3 8956

TV 80 lt

Ontwerpen A

TV 80 lt

Ontwerpen B

TV 80 lt

Ontwerpen C

8963 TV 40 lt

Plantenkennis A H2 (=F2)

8964 TV 40 lt

Plantenkennis B H3 8965 TV 20 lt + PV 60 lt

TV 20 lt + PV 40 lt Tuinaanleg Omheiningen en houtwerk

G9 8962

I2 8970 TV 40 lt Bodemkunde en bemesting van sportvelden I3 8971

PV 60 lt

Tuinonderhoud A

Machineleer sportvelden

H4 8966 TV 20 lt + PV 60 lt

I4 8972 TV 20 lt + PV 40 lt

Tuinonderhoud B

Aanleg sportvelden A

H5 8967 TV 20 lt + PV 60 lt

I5 8973 TV 20 lt + PV 40 lt

Tuinonderhoud C

Aanleg sportvelden B

H6 8968 TV 20 lt + PV 60 lt

I6 8974 TV 20 lt + PV 40 lt

Tuinonderhoud D

Onderhoud sportvelden A

TV 40 lt

I7 8975 TV 20 lt + PV 40 lt Onderhoud sportvelden B

Presentatietechnieken 5718

G8 8961

Deelcertificaat Hovenier aanleg parken en tuinen

TV 40 lt

Tuin- en bouwkunstgeschiedenis 5716

TV 20 lt + PV 40 lt Tuinaanleg Waterpartijen

F9 8953

Deelcertificaat Teeltverzorger bloemen

Plantenkennis A

TV 40 lt

I8 8976 TV 20 lt + PV 40 lt

Calculatie en bestek 5719

Onderhoud sportvelden C

TV 60 lt

Materiaalkennis Deelcertificaat Tuinontwerper

Deelcertificaat Hovenier onderhoud parken en tuinen

Deelcertificaat Aanleg en onderhoud sportvelden

Certificaat tuinbouw BSO 3 = deelcertificaat module A + deelcertificaat van module B of C of D of E of F of G of H of I

Leerplan Tuinbouw BSO3

31 januari 2009

2

Studiegebied Land- en tuinbouw - Opleiding tuinbouw : specialisaties - BSO 3 S Specialisaties

Sa: Technicus Sa1 8977

Sb: Snoeier

TV 20 lt + PV 40 lt

Tuinbouwuitrustingen

Sa2 8978

TV 20 lt + PV 40 lt

TV 10 lt + PV 30 lt

TV 20 lt

Verwarmingstechnieken

Sa5 9024

Sb2 8982

TV 10 lt + PV 30 lt

Sb3 8983

TV 10 lt + PV 30 lt

Snoeien en onderhoud in de sierteelt B

Basis elektriciteit

Sa4 8980

TV 80 lt 3924

Bijz. plantkunde v.d. fruit- en sierplantenteelt

Snoeien en onderhoud in de sierteelt A

Lastechnieken

Sa3 8979

Sb1 8981

TV 20 lt

Koeltechnieken

Sb4 8984

TV 10 lt + PV 30 lt

Snoeien en onderhoud in de fruitteelt Sb5 8985

TV 40 lt 3927

Nomenclatuur en systematiek ziekten- en insectenbestrijding

Sc: Boomverzorger 820 Sc1 8986

Sd1 (=A1)

Bijz. plantkunde van de bomen

Sc2 8987

TV 40 lt

Visuele boomcontrole (VTA)

Sc3 8988

TV 60 lt 4726

Boomverzorging en Snoeitechniek Sc4 8989

Sc5 8990

8992 TV 60 lt

Algemene plantkunde

Sd2

8993 TV 20 lt Bijz. bemestingsleer

Sd3 (=B3)

8994 TV 40 lt

Alg. insectenleer, fytofarmacie en toxicologie

PV 40 lt

Sd4 8995

Kettingzaaggebruik Rooien en vellen

TV 20 lt Bijz. chemie

PV 80 lt

Sd5 8996

Klimmen, werken in de hoogte en EHBO Sc6 8991

goedgekeurd op 31 mei 2007 namens de Vlaamse minister bevoegd voor Onderwijs de gemachtigde ambtenaar

TV 40 lt + 40 lt

Sd: Helper in-vitroteelt

PV 60 lt

Kettingzaaggebruik Ontmantelen

Se1 8999

TV 40 lt

Sf1 9004

Bodemkunde en bemestingsleer

TV 40 lt

Se2 9000

Se3 9001

TV 20 lt + 40 lt PV

Sf2 9005

TV 20 lt + 40 lt PV

TV 20 lt

Se5 9003

TV 20 lt + PV 40 lt

Sf3 9006

TV 10 lt + PV 30 lt Vijvers

Sf4 9007

TV 10 lt + PV 30 lt Omheiningen

Sf5 9008

Bijz. bloementeelt

TV 20 lt

TV 10 lt + PV 30 lt Verhardingen B

Bijz. sierboomteelt

Se4 9002

TV 20 lt + 40 lt PV Verhardingen A

Bijz. plantenbescherming

TV 10 lt + PV 30 lt Hout in de tuin

Sf6 9009

Kunstmatige voedingsbodems

Sd7 8998

Sf: Aanvullende specialisaties

Bijz. groententeelt

In-vitrotechnieken

Sd6 8997

Se: Biologisch teler

TV 40 lt

Kruidenkennis en -teelt

PV 120 lt

Sf7 9010

Praktijk in-vitroteelt

TV 40 lt

Plantenkennis - evolutie

Patrick Weckesser adjunct van de directeur

Deelcertificaat Tuinbouwtechnicus

Deelcertificaat Snoeier

Deelcertificaat Boomverzorger

Deelcertificaat Helper in-vitroteelt

Deelcertificaat Biologisch teler

Deelcertificaat Aanvullende Specialisaties

Deelcertificaat Specialisaties


31 januari 2009

3

Meewerkende centra voor volwassenenonderwijs PTI-CVO Kortrijk, Graaf Karel de Goedelaan 7, 8500 Kortrijk 056/22.13.41 CVO Elishout COOVI, Emile Grysonlaan 1, 1070 Anderlecht 02/526 77 40 CVO Heusden – Zolder, Molenstraat 12, 3550 Heusden – Zolder 011/53 87 33 CVO VTI Brugge, Boeveriestraat 73, 8000 Brugge 050/ 34 75 00


31 januari 2009

4

Inhoudstafel 1

Inleiding _____________________________________________________________________ 14

2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 15

3

Algemene doelstellingen van de opleiding ___________________________________________ 16

4

Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen _________________________________ 18

5

Minimale materiële vereisten _____________________________________________________ 19

6

Evaluatie van de cursisten _______________________________________________________ 26

7

Module: A1 - Algemene plantkunde – 60 lestijden TV __________________________________ 27

7.1

Algemene doelstelling van de module ______________________________________________ 27

7.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 27

7.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden _____________________________________________ 27

8

Module: A2 - Bodemkunde en bemesting – 40 lestijden TV _____________________________ 29

8.1


8.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 29

8.3


9

Module: A3 - Praktijk bodemkunde – 40 lestijden PV __________________________________ 32

9.1


9.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 32

9.3


10

Module: A4 - Praktijk bemesting – 40 lestijden PV ____________________________________ 34

10.1


10.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 34

10.3


11

Module: A5 - Teelten – 20 lestijden TV + 40 lestijden PV _______________________________ 36

11.1


11.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 36

11.3


12

Module: B1 - Bijzondere plantkunde van de groententeelt – 40 lestijden TV _________________ 39

12.1


12.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 39

12.3


13

Module: B2 - Uitrustingen groententeelt – 60 lestijden PV_______________________________ 42

13.1


13.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 42

13.3


14

Module: B3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV ___________ 44

14.1


14.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 44

14.3


15

Module: B4 - Praktijk groenteteelt A – 60 lestijden PV _________________________________ 47

15.1


15.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 47


31 januari 2009

5

15.3


16

Module: B5 - Praktijk groenteteelt B – 60 lestijden PV _________________________________ 50

16.1


16.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 50

16.3


17

Module: C1 - Bijzondere plantkunde van de fruitteelt – 40 lestijden TV _____________________ 53

17.1


17.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 53

17.3


18

Module: C2 - Uitrustingen fruitteelt – 60 lestijden PV __________________________________ 56

18.1


18.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 56

18.3


19

Module: C3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV ___________ 58

19.1


19.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 58

19.3


20

Module: C4 - Praktijk fruitteelt A – 60 lestijden PV ____________________________________ 61

20.1


20.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 61

20.3


21

Module: C5 - Praktijk fruitteelt B – 60 lestijden PV ____________________________________ 64

21.1


21.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 64

21.3


22

Module: D1 - Bijzondere plantkunde van de sierteelt – 40 lestijden TV _____________________ 67

22.1


22.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 67

22.3


23

Module: D2 - Uitrustingen sierteelt – 60 lestijden PV ___________________________________ 70

23.1


23.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 70

23.3


24

Module: D3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV ___________ 72

24.1


24.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 72

24.3


25

Module: D4 - Praktijk sierteelt A – 60 lestijden PV_____________________________________ 75

25.1


25.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 75

25.3


26

Module: D5 - Praktijk sierteelt B – 60 lestijden PV_____________________________________ 77

26.1



31 januari 2009

6

26.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 77

26.3


27

Module: E1 - Bijzondere plantkunde van de bloementeelt – 40 lestijden TV _________________ 79

27.1


27.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 79

27.3


28

Module: E2 - Uitrustingen bloementeelt – 60 lestijden PV _______________________________ 82

28.1


28.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 82

28.3


29

Module: E3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV ___________ 84

29.1


29.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 84

29.3


30

Module: E4 - Praktijk bloementeelt A – 60 lestijden PV _________________________________ 87

30.1


30.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 87

30.3


31

Module: E5 - Praktijk bloementeelt B – 60 lestijden PV _________________________________ 89

31.1


31.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 89

31.3


32

Module: F1 - Plantenkennis A – 40 lestijden TV ______________________________________ 91

32.1


32.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 91

32.3


33

Module: F2 - Plantenkennis B – 40 lestijden TV ______________________________________ 94

33.1


33.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 94

33.3


34

Module: F3 - Uitrustingen aanleg – 60 lestijden PV ____________________________________ 97

34.1


34.2

Beginsituatie __________________________________________________________________ 97

34.3


35

Module: F4 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV __________ 101

35.1

Algemene doelstelling van de module _____________________________________________ 101

35.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 101

35.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden ____________________________________________ 101

36

Module: F5 - Tuinaanleg - Gazons – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV ____________________ 104

36.1


36.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 104

36.3


37

Module: F6 - Tuinaanleg Elektriciteit in de tuin – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV ___________ 111


31 januari 2009

7

37.1


37.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 111

37.3


38

Module: F7 - Tuinaanleg Verhardingen – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV _________________ 117

38.1


38.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 118

38.3


39

Module: F8 - Tuinaanleg Waterpartijen – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV _________________ 124

39.1


39.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 124

39.3


40

Module: F9 - Tuinaanleg Omheiningen en houtwerk – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV _______ 131

40.1


40.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 132

40.3


41

Module: G1 - Plantenkennis A – 40 lestijden TV _____________________________________ 138

41.1


41.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 138

41.3


42

Module: G2 - Plantenkennis B – 40 lestijden TV _____________________________________ 141

42.1


42.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 141

42.3


43

Module: G3 - Tuin- en bouwkunstgeschiedenis – 40 lestijden TV ________________________ 144

43.1


43.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 144

43.3


44

Module: G4 - Ontwerpen A – 80 lestijden TV _______________________________________ 146

44.1


44.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 146

44.3


45

Module: G5 - Ontwerpen B – 80 lestijden TV _______________________________________ 148

45.1


45.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 148

45.3


46

Module: G6 - Ontwerpen C – 80 lestijden TV _______________________________________ 150

46.1


46.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 150

46.3


47

Module: G7 - Presentatietechnieken – 40 lestijden TV ________________________________ 152

47.1


47.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 152

47.3



31 januari 2009

8

48

Module: G8 - Calculatie en bestek – 40 lestijden TV __________________________________ 154

48.1


48.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 154

48.3


49

Module: G9 - Materiaalkennis – 60 lestijden TV _____________________________________ 156

49.1


49.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 156

49.3


50

Module: H1- Plantenkennis A – 40 lestijden TV______________________________________ 158

50.1


50.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 158

50.3


51

Module: H2- Plantenkennis B – 40 lestijden TV______________________________________ 161

51.1


51.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 161

51.3


52

Module: H3- Tuinonderhoud A – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV ________________________ 164

52.1


52.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 165

52.3


53

Module: H4- Tuinonderhoud B – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV ________________________ 171

53.1


53.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 172

53.3


54

Module: H5- Tuinonderhoud C – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV ________________________ 178

54.1


54.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 179

54.3


55

Module: H6- Tuinonderhoud D – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV ________________________ 185

55.1


55.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 186

55.3


56

Module: I1 - Bijzondere plantkunde van de grassen – 40 lestijden TV ____________________ 192

56.1


56.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 192

56.3


57

Module: I2 - Bodemkunde en bemesting van sportvelden – 40 lestijden TV ________________ 196

57.1


57.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 196

57.3


58

Module: I3 - Machineleer sportvelden – 60 lestijden PV _______________________________ 199

58.1


58.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 199


31 januari 2009

9

58.3


59

Module: I4 - Aanleg sportvelden A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV ___________________ 202

59.1


59.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 202

59.3


60

Module: I5 - Aanleg sportvelden B – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV ___________________ 205

60.1


60.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 205

60.3


61

Module: I6 - Onderhoud sportvelden A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV________________ 208

61.1


61.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 208

61.3


62

Module: I7 - Onderhoud sportvelden B – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV________________ 212

62.1


62.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 212

62.3


63

Module: I8 - Onderhoud sportvelden C – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV _______________ 216

63.1


63.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 216

63.3


64

Module: Sa1 – Tuinbouwuitrustingen – 20 lestijden TV en 40 PV ________________________ 220

64.1


64.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 220

64.3


65

Module: Sa2 – Lastechnieken - 20 lestijden TV en 40 PV ______________________________ 222

65.1


65.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 222

65.3


66

Module Sa3 - Basis elektriciteit - 10 lestijden TV en 30 PV _____________________________ 224

66.1


66.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 224

66.3


67

Module Sa4 – Verwarmingstechnieken - 20 lestijden TV _______________________________ 227

67.1


67.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 227

67.3


68

Module Sa5 – Koeltechnieken - 20 lestijden TV ______________________________________ 229

68.1


68.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 229

68.3


69

Module Sb1 - Bijzondere plantkunde van de fruit- en sierplantenteelt - 80 lestijden TV ________ 230

69.1



31 januari 2009

10

69.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 230

69.3


70

Module Sb2 - Snoeien en onderhoud in de sierteelt A - 10 lestijden TV en lestijden 30 PV _____ 233

70.1


70.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 233

70.3


71

Module Sb3 - Snoeien en onderhoud in de sierteelt B - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV _____ 236

71.1


71.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 236

71.3


72

Module Sb4 - Snoeien en onderhoud in de fruitteelt – 10 lestijden TV en 30 lestijden PV ______ 239

72.1


72.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 239

72.3


73 Module Sb5- Nomenclatuur en systematiek ziekten- en insectenbestrijding - 10 lestijden 10 TV en 30 lestijden PV __________________________________________________________________________ 242 73.1


73.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 242

73.3


74

Module Sc1- Bijzondere plantkunde van de bomen - 40 lestijden TV en 40 lestijden PV _______ 245

74.1


74.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 245

74.3


75

Module Sc2- Visuele boomcontrole (VTA) - 40 lestijden TV _____________________________ 248

75.1


75.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 248

75.3


76

Module Sc3 – Boomverzorging en snoeitechniek - 60 lestijden TV _______________________ 250

76.1


76.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 250

76.3


77

Module Sc4 – Kettingzaaggebruik – rooien en vellen - 40 lestijden PV ____________________ 254

77.1


77.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 254

77.3


78

Module Sc5 – Klimmen, werken in de hoogte en EHBO - 80 lestijden PV __________________ 257

78.1


78.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 257

78.3


79

Module Sc6 – Kettingzaaggebruik - Ontmantelen - 60 lestijden PV _______________________ 260

79.1


79.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 260

79.3



31 januari 2009

11

80

Module Sd1 – Algemene plantkunde - 60 lestijden TV _________________________________ 262

80.1


80.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 262

80.3


81

Module Sd2 - Bijzondere bemestingsleer - 20 lestijden TV _____________________________ 264

81.1


81.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 264

81.3


82

Module Sd3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV __________ 266

82.1


82.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 266

82.3


83

Module Sd4 - Bijzondere chemie - 20 lestijden TV ____________________________________ 269

83.1


83.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 269

83.3


84

Module Sd5 - In-vitrotechnieken - 20 lestijden TV ____________________________________ 271

84.1


84.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 271

84.3


85

Module Sd6 - Kunstmatige voedingsbodems - 20 lestijden TV___________________________ 273

85.1


85.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 273

85.3


86

Module Sd7 - Praktijk in-vitroteelt - 120 lestijden PV __________________________________ 275

86.1


86.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 275

86.3


87

Module Se1 - Bodemkunde en bemestingsleer - 40 lestijden TV _________________________ 277

87.1


87.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 277

87.3


88

Module Se2 - Bijzondere plantenbescherming - 40 lestijden ____________________________ 280

88.1


88.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 280

88.3


89

Module Se3 - Bijzondere sierboomteelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV ________________ 282

89.1


89.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 282

89.3


90

Module Se4 - Bijzondere groententeelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV ________________ 285

90.1


90.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 285


31 januari 2009

12

90.3


91

Module Se5 - Bijzondere bloemententeelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV ______________ 289

91.1


91.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 289

91.3


92

Module Sf1 - Verhardingen A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV _______________________ 292

92.1


92.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 292

92.3


93

Module Sf2 - Verhardingen B –10 lestijden TV en 30 lestijden PV ________________________ 295

93.1


93.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 295

93.3


94

Module Sf3 – Vijvers – 10 lestijden TV en 30 lestijden PV ______________________________ 298

94.1


94.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 298

94.3


95

Module Sf4 - Omheiningen - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV _________________________ 301

95.1


95.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 301

95.3


96

Module Sf5 - Hout in de tuin - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV_________________________ 304

96.1


96.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 304

96.3


97

Module Sf6 - Kruidenkennis en –teelt - 40 lestijden TV ________________________________ 307

97.1


97.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 307

97.3


98

Module Sf7 - Plantenkennis – evolutie - 40 lestijden TV ________________________________ 309

98.1


98.2

Beginsituatie _________________________________________________________________ 309

98.3


99

Bibliografie __________________________________________________________________ 311


31 januari 2009

13

1

Inleiding

De opleiding bereidt de cursisten voor op een brede waaier van beroepen. De tewerkstelling is gespreid over diverse domeinen en over diverse sectoren. Afgestudeerden kunnen hier de meest verscheidene functies bekleden. Deze functies situeren zich vooral in het uitvoerende gedeelte. Voorbeelden zijn: • • • • • • • • • • • • • •

tuinbouwhelper teeltverzorger groenten teeltverzorger fruit teeltverzorger sierplanten teeltverzorger bloemen hovenier aanleg parken en tuinen tuinontwerper aanlegger en onderhouder van sportvelden technicus snoeier boomverzorger helper in-vitroteelt biologisch teler aanvullende specialisaties

Dit leerplan werd netoverschrijdend ontwikkeld met diverse participanten.


31 januari 2009

14

2

Beginsituatie

De cursisten voldoen aan de per decreet vastgelegde voorwaarden.


31 januari 2009

15

3

Algemene doelstellingen van de opleiding

De opleiding tuinbouw richt zich tot tuinbouwers die zich willen bijscholen of tot mensen die zich het beroep van tuinbouwer eigen willen maken. De opleiding wordt opgesplitst in verschillende vakgebieden. Binnen de modulaire structuur kan de cursist zich bij- of omscholen tot: • • • • • • • • • • • • • •

tuinbouwhelper teeltverzorger groenten teeltverzorger fruit teeltverzorger sierplanten teeltverzorger bloemen hovenier aanleg parken en tuinen tuinontwerper aanlegger en onderhouder van sportvelden technicus snoeier boomverzorger helper in-vitroteelt biologisch teler aanvullende specialisaties


31 januari 2009

16

Sleutelvaardigheden De sleutelvaardigheden zijn algemene competenties die in alle modules aan bod dienen te worden gebracht. Zij worden tevens evenveel geoefend in deze opleiding als daar buiten, o.a. door globaal in een sociale context te functioneren.

Code

Sleutelvaardigheid

Verklaring

SV12

FLEXIBILITEIT

In staat zijn om zich aan te passen aan wijzigende omstandigheden, onder meer middelen, doelen, mensen en procedures.

SV15

KRITISCHE INGESTELDHEID

In staat zijn zichzelf en zijn omgeving in vraag te stellen, de waarde van een bewering of een feit, de haalbaarheid van een vooropgesteld doel te verifiëren, alvorens een stelling in te nemen.

SV17

KWALITEITSBEWUSTZIJN

In staat zijn om in te schatten aan welke vereisten een product of dienst moet voldoen en in staat zijn om aan die vereisten tegemoet te komen.

SV28

RESULTAATGERICHTHEID

In staat zijn binnen een bepaalde tijd en budget een vooropgesteld resultaat te bereiken met in achtneming van gedefinieerde kwaliteitsstandaarden.

SV30

VEILIGHEIDS- EN MILIEUBEWUSTZIJN

In staat zijn om actief en proactief in te staan voor de veiligheid en om situaties te voorkomen die mens en milieu kunnen schaden.

SV31

VERANTWOORDELIJKHEIDSZIN

Aandacht hebben voor de consequenties van een taak en beslissingen nemen op basis van mogelijke consequenties ervan.

SV32

ZELFSTANDIGHEID

In staat zijn om zelfstandig zonder hulp of toezicht gedurende lange tijd aan een taak te werken.

Bron: GENT-4, november 1999


31 januari 2009

17

4

Methodologische wenken en didactische hulpmiddelen

Deze wenken werden per module aangebracht.


31 januari 2009

18

5

Minimale materiële vereisten

De minimale materiële vereisten werden in een grijze kleur aangebracht in onderstaande tabel:

Min. mat. vereisten (horizontaal)

A1 A2 A3 A4 A5 B1 B2 B3 B4 B5 C1 C2 C3 C4 C5 D1 D2 D3 D4 D5 E1 E2 E3 E4 E5

Modules (verticaal)

Theorieklas Projectieapparatuur Computer en printer Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor onderhoudswerkzaamheden Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor de beoogde teelt Microscoop pHmeter Grondstaalboor Handwerktuigen zoals schop, spade, hark, schoffel, rugsproeier, snoeischaar, zaag, snoeimes, … Compostzeeg, compostbak, compostactivator Koude, warme kas of serre Uitrusting voor serre zoals beregening, verwarming, schaduwdoek, … Nodige materialen voor teelten zoals oppottafel, potjes, potgrond, bakken, zaden, … Opslagruimte of loods Machines zoals motoculteur, frees, brander,… (kunnen gehuurd worden) EHBO-doos


31 januari 2009

19


F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 G9 H1 H2 H3 H4 H5 H6

Modules (verticaal)

Theorieklas Projectieapparatuur Computer en printer


31 januari 2009

20


F1 F2 F3 F4 F5 F6 F7 F8 F9 G1 G2 G3 G4 G5 G6 G7 G8 G9 H1 H2 H3 H4 H5 H6

Modules (verticaal)

Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor onderhoudswerkzaamheden Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor aanleg pHmeter Handwerktuigen zoals schop, spade, hark, schoffel, rugsproeier, snoeischaar, zaag, snoeimes, … Compostzeeg, compostbak, compostactivator Opslagruimte of loods Machines zoals motoculteur, frees, brander,… (kunnen gehuurd worden) PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) zoals snijvaste kledij, gehoorbescherming, … Meetapparatuur zoals waterpasinstrument, laser, meetbaak, rolmeter, vouwmeter, … Vijver en de nodige uitrusting zoals plantenmanden, vijverplanten, vissen, pomp, filters, … Werktuigen voor de plaatsing van bestrating zoals trilplaat, rijen, koorden, piketten, meetapparatuur, … EHBO-doos


31 januari 2009

21


I1 I2 I3 I4 I5 I6 I7 I8 Sa1 Sa2 Sa3 Sa4 Sa5 Sb1 Sb2 Sb3 Sb4 Sb5 Sc1 Sc2 Sc3 Sc4 Sc5 Sc6

Modules (verticaal)

Theorieklas Projectieapparatuur Computer en printer Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor onderhoudswerkzaamheden Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor aanleg Handwerktuigen zoals schop, spade, hark, schoffel, rugsproeier, snoeischaar, zaag, snoeimes, … Compostzeef, compostbak, compostactivator Koude, warme kas of serre


31 januari 2009

22


I1 I2 I3 I4 I5 I6 I7 I8 Sa1 Sa2 Sa3 Sa4 Sa5 Sb1 Sb2 Sb3 Sb4 Sb5 Sc1 Sc2 Sc3 Sc4 Sc5 Sc6

Modules (verticaal)

Uitrusting voor serre zoals beregening, verwarming, schaduwdoek, … Opslagruimte of loods Machines zoals motoculteur, frees, brander,… (kunnen gehuurd worden) PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) zoals snijvaste kledij, gehoorbescherming, … Meetapparatuur zoals waterpasinstrument, laser, meetbaak, rolmeter, vouwmeter, … Lastransformator, lasbril, elektrodes, … Elektrische meettoestellen Elektrisch installatiemateriaal zoals lichtschakelaars, stopcontacten, elektriciteitsbuizen, … Gereedschappen voor rooien van bomen zoals kettingzaag, snoeizaag snoeischaar, veiligheidsspie, , … EHBO-doos klimmateriaal: veiligheidsriem, harnas, klimhaken, touwen, ...


31 januari 2009

23


Sd1 Sd2 Sd3 Sd4 Sd5 Sd6 Sd7 Se1 Se2 Se3 Se4 Se5 Sf1 Sf2 Sf3 Sf4 Sf5 Sf6 Sf7

Modules (verticaal)

Theorieklas Projectieapparatuur Computer en printer Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor de beoogde teelt Buitenterreinen of praktijkplaatsen geschikt voor aanleg Handwerktuigen zoals schop, spade, hark, schoffel, rugsproeier, snoeischaar, zaag, snoeimes, … Compostzeef, compostbak, compostactivator Koude, warme kas of serre Uitrusting voor serre zoals beregening, verwarming, schaduwdoek, … Nodige materialen voor teelten zoals oppottafel, potjes, potgrond, bakken, zaden, …


31 januari 2009

24


Sd1 Sd2 Sd3 Sd4 Sd5 Sd6 Sd7 Se1 Se2 Se3 Se4 Se5 Sf1 Sf2 Sf3 Sf4 Sf5 Sf6 Sf7

Modules (verticaal)

Opslagruimte of loods Machines zoals motoculteur, frees, brander,… (kunnen gehuurd worden) PBM (persoonlijke beschermingsmiddelen) zoals snijvaste kledij, gehoorbescherming, geluidsbescherming, helmen, … Meetapparatuur zoals waterpasinstrument, laser, meetbaak, rolmeter, vouwmeter, … Vijver en de nodige uitrusting zoals plantenmanden, vijverplanten, vissen, pomp, filters, … Werktuigen voor de plaatsing van bestrating zoals trilplaat, rijen, koorden, piketten, meetapparatuur, waterzaag, slijpschijf, tegeltangen, borduurtang, … EHBO-doos In-vitro labo


31 januari 2009

25

6

Evaluatie van de cursisten

Het leerplan voorziet niet in concrete opdrachten. Opgaven moeten opgesteld worden in functie van de te bereiken doelstellingen, de beschikbare tijd en het voorhanden zijnde materiaal en materieel. Elke doelstelling van het leerplan moet ten minste één keer geëvalueerd worden. Als alle cursisten alle opgaven uitgevoerd hebben en alle criteria geëvalueerd werden, is het duidelijk of de doelstellingen bereikt werden. Wanneer de cursisten een werkstuk vervaardigen of een opdracht uitvoeren, krijgt elk aspect hiervan de aandacht. Binnen de doe-activiteiten zijn een aantal factoren te onderscheiden: •

Cognitieve factoren: b.v. inzicht, argumentatie, ideeën, technische kennis;

•

Psycho-motorische vaardigheden: b.v. juiste weergave van verhoudingen, gebruik van materialen, ooghandcoördinatie, evenwicht;

•

Werkmethode en attitudes: b.v. werken binnen vooropgestelde limieten, thema's, tijd, aantallen en formaten; orde en netheid, afwerking, presentatie, inzet, organisatie, sociale omgang, veiligheidsbewustzijn, verantwoordelijkheidsgevoel, nauwkeurigheid, zelfstandigheid;

•

Beoordelingsvermogen.

Er kan ook op verschillende momenten worden geëvalueerd: tijdens het opstellen van een bewerkingsvolgorde, tijdens of na een bewerking of na een afwerking. Duidelijke afspraken met de cursisten zijn hierbij noodzakelijk. Indien deze openheid er niet is, ontstaan betwistingen en blijft zelfevaluatie uit. Evaluatie van PV Praktijk is een oordeel over: •

Een proces: evaluatie van de vorderingen en attitudes op geregelde tijdstippen en bij momentopnames tijdens de realisatie of dienstverlening;

•

Een product: evaluatie van het product of de gepresteerde dienst.

Een zinvolle opdracht werkt een zinvolle evaluatie in de hand. Stimuleer de cursisten door positieve appreciatie, maar wijs op fouten en tekortkomingen. Tussentijdse evaluaties en de evolutie van de cursist zijn van groot belang voor de eindevaluatie. Maak duidelijke afspraken met de cursist, zo wordt het werk voor iedereen eenvoudiger. Leg bij elke opdracht uit op welke aspecten de nadruk ligt. De cursist ontwikkelt zo het vermogen om het eigen werk te evalueren. Een vereiste eigenschap van elke volwassene in zijn arbeid is immers zelfevaluatie.


31 januari 2009

26

7

Module: A1 - Algemene plantkunde – 60 lestijden TV

Administratieve code: 8920

7.1

Algemene doelstelling van de module

In deze module verwerft de cursist inzicht in de elementaire opbouw van een plant. Zowel de inwendige als de uitwendige bouw en de fysiologische processen komen hierbij aan bod. De cursist : •

kent de plantaardige cytologie (weefselopbouw)

•

kan de verschillende weefsels in een plant aanduiden

•

beheerst de morfologie en anatomie van de plant

•

heeft inzicht in de mogelijke aanpassingen van de plant aan verschillende levenswijzen.

•

kent verschillende voortplantingswijzen van de plant

•

weet hoe fotosynthese werkt

7.2

Beginsituatie

•

Inhoudelijke vereisten: Er zijn geen inhoudelijke vereisten

•

Verplichte voorafgaande modules: Er zijn geen voorafgaande modules noodzakelijk.

7.3

Leerplandoelstellingen en leerinhouden Leerplandoelstellingen

met inbegrip van eindtermen (ET), specifieke eindtermen (SET), basiscompetenties (B), uitbreidingsdoelstellingen (U), sleutelvaardigheden (SV)

B/U SV (S)ET

Leerinhouden

Methodologische wenken

De cursist beheerst de morfologie en anatomie van de plant


B

algemene bouw van de plant • wortel • stengel • blad • afgeleide organen • bloemen • bloeiwijzen

31 januari 2009

27

Leerplandoelstellingen met inbegrip van eindtermen (ET), specifieke eindtermen (SET), basiscompetenties (B), uitbreidingsdoelstellingen (U), sleutelvaardigheden (SV)

B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende weefsels in een plant aanduiden

B

interne bouw • weefsels • cellen

B

voortplanting • bevruchting • bestuiving • vruchten • zaden

U

plantkunde toegepast op • éénjarigen • tweejarigen • kruidachtige vaste planten

kan de plantaardige cytologie gebruiken

kan de verschillende voortplantingswijzen van de plant interpreteren heeft inzicht in de mogelijke aanpassingen van de plant aan verschillende levenswijzen

kan het onderscheid maken tussen diverse plantengroepen

voor wat betreft • nomenclatuur • plantensystematiek • levenscyclus weet hoe fotosynthese werkt


B

De rol van de verschillende elementen tijdens de fotosynthese • CO² • O² • Licht • Chlorofyl

31 januari 2009

28

8

Module: A2 - Bodemkunde en bemesting – 40 lestijden TV


8.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in de bodem en leert deze via meststoffen verbeteren. De cursist : • • • • • • • •

8.2

kan beschrijven hoe de verschillende voedingselementen zich gedragen in bodem en plant kent de bereiding van de verschillende kunstmeststoffen, kent hun eigenschappen en hun toepassingsgebied kent de eigenschappen en de toepassing van organische meststoffen begrijpt een ontledingsformulier kan de belangrijkste biologische processen die zich in de bodem afspelen beschrijven kent de invloed van de pedogenetische factoren op het bodemvormend proces kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …) begrijpt het verschil wat betreft bewerkbaarheid van gronden in het voorjaar

Beginsituatie

•


•


8.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de belangrijkste biologische processen die zich in de bodem afspelen beschrijven

B

biologische processen • organisch materiaal in de bodem • humus • bodemfauna • micro-organismen • levende bestanddelen

kan de invloed van de pedogenetische factoren op het

B

bodemvorming


31 januari 2009

29


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • •

bodemvormend proces interpreteren kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …)

wat is bodem bestanddelen van de bodem korrelgrootte verschillende grondsoorten

factoren die de bodem beïnvloeden • water in de bodem • zuurtegraad van de bodem • waterhuishouding en drainering • lucht in de bodem • bodemstructuur • bodemtemperatuur interpretatie bodemontleding

begrijpt het verschil wat betreft bewerkbaarheid van gronden in het voorjaar

B

bewerkbaarheid van gronden

kan beschrijven hoe de verschillende voedingselementen zich gedragen in bodem en plant

B

algemene voedingsleer • wetten van de plantenvoeding

kan de bereiding van de verschillende kunstmeststoffen interpreteren en de gevolgen inschatten evenals van hun eigenschappen en hun toepassingsgebied

B

kunstmeststoffen • hoofdelementen: N-P-K • sporenelementen • scheikundige samenstelling • toepassing • milieubewust gebruik

kan de eigenschappen kaderen en kan ze toepassen bij toepassing van organische meststoffen

B

organische meststoffen • belangrijkste organische meststoffen • voor- en nadelen • groenbemesting

begrijpt een ontledingsformulier

B

ontledingsformulier • interpretatie


31 januari 2009

30


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


opstellen van bemestingsadvies en berekening

31 januari 2009

31

9

Module: A3 - Praktijk bodemkunde – 40 lestijden PV


9.1


In deze module verwerft de cursist de praktische vaardigheden om de bodem te analyseren en te verbeteren. De cursist: • • •

9.2

kan een bodemstaal nemen kan een bodemanalyse interpreteren kan een bodem teeltklaar maken

Beginsituatie

•


•


9.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een bodem teeltklaar maken


B

manuele grondbewerkingen • winterbedden aanleggen en afgraven • spitten met of zonder voor • harken • rollen • egaliseren • schoffelen / hakken • planten zaaiklaar leggen • ...

U

machinale grondbewerkingen • frezen • ploegen

31 januari 2009

32


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • kan een bodemstaal nemen

B

bodemanalyse • bodemstaalname • interpreteren van bodemanalyse • bezoek bodemkundige dienst • bodemprofielput • terreinvaststelling van diverse bodemstructuren en structuurbederf • gebruik pH-meter en interpretatie van de verkregen gegevens

U

bodemverbetering • drainage • verzanden • verbetering waterhuishouding • verbetering bodemleven

kan een bodemanalyse interpreteren


eggen rotoreggen ...

31 januari 2009

33

10

Module: A4 - Praktijk bemesting – 40 lestijden PV


10.1


In deze module verwerft de cursist de praktische vaardigheden om uitgaande van een bodemanalyse de structuur en de voedingswaarde van de bodem te optimaliseren en te verbeteren. De cursist: • • • •

kan een bemestingsadvies opstellen aan de hand van een bodemanalyse kan de basisprincipes van composteren praktisch uitvoeren kan groenbemesters zaaien en verwerken kan meststoffen toedienen

10.2

Beginsituatie

•


•


10.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een bemestingsadvies opstellen aan de hand van een bodemanalyse

B

bemestingsadvies opstellen adhv bodemanalyse

kan de basisprincipes van composteren praktisch uitvoeren

B

bemestingstechnieken • groenbemesters zaaien en verwerken • organische meststoffen toedienen • kunstmeststoffen toedienen • manueel of machinaal toedienen • composteren • groencompost • bladaarde

kan groenbemesters zaaien en verwerken kan meststoffen toedienen


31 januari 2009

34


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist U


•

wormcompost

31 januari 2009

35

11

Module: A5 - Teelten – 20 lestijden TV + 40 lestijden PV


11.1


In deze module maakt de cursist kennis met de basisteelttechnieken waarbij verschillende vormen van generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethodes aan bod komen. De cursist: • • • • •

kan een schema voor vruchtafwisseling opstellen en toepassen kent verschillende generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethoden kent de factoren die de groeiomstandigheden van een plant beïnvloeden kan basisteelttechnieken toepassen op éénjarigen, tweejarigen en kruidachtige vaste planten kan de groeiomstandigheden van een plant verbeteren

11.2

Beginsituatie

•


•


11.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een schema voor vruchtafwisseling opstellen en toepassen

B

vruchtafwisseling • insecten • aaltjes • bodemmoeheid • schimmels • zoutconcentratie • combinatieteelten

Kan de verschillende generatieve en vegetatieve vermeerderingsmethoden toepassen

B

vermeerdering • generatief


31 januari 2009

36


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

• zaaien vegetatief • stekken • enten • occuleren • scheuren • afleggen • ...

kan de factoren interpreteren die de groeiomstandigheden van een plant beïnvloeden

B

nazorg en plantenverzorging • water • licht • lucht • temperatuur • groeiregulatoren

kan teelttechnieken toepassen op éénjarigen, tweejarigen en kruidachtige vaste planten

B

teelttechnieken toegepast op • éénjarigen • tweejarigen • kruidachtige vaste planten teelttechnieken • zaaien • verspenen • inpotten • opkweek • wortelstek • scheuren • ... verkoopklaar maken inleiding tot snoeien

kan de groeiomstandigheden van een plant verbeteren


B

nazorg en plantenverzorging

•

water 31 januari 2009

37


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • •


licht lucht groeiregulatoren

31 januari 2009

38

12

Module: B1 - Bijzondere plantkunde van de groententeelt – 40 lestijden TV


12.1


In deze module verwerft de cursist kennis en inzicht in de diversiteit van groenten. De cursist kan een onderscheid maken tussen de belangrijkste groentegewassen met het oog op het verbruik. De cursist kent de gewascategorieën en hun voornaamste vertegenwoordigers. In deze module maakt de cursist ook kennis met de verschillende plagen die de groenten belagen. De cursist leert deze plagen te herkennen en te bestrijden. De cursist • • • • • • •

kan een plant naar anatomie ontleden kent de nomenclatuur en het gebruik van de voornaamste groenten kent de indeling van de voornaamste groentegewassen op basis van hun gebruik kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen kan de verschillende soorten ziektes beschrijven kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de groententeelt en weet hoe deze te behandelen of te voorkomen

12.2

Beginsituatie

•


•


12.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een plant naar anatomie ontleden

B

uiterlijke kenmerken van een plant opbouw van diverse groentegewassen • koolgewassen • gewassen met een vlezige wortel • knolgewassen • gewassen met vlezige vruchten


31 januari 2009

39


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • kan de nomenclatuur en het gebruik van de voornaamste groenten situeren en toepassen

B

...

naamgeving principes van wisselteelt gebruik en aanwending van soorten (voor- en nadelen)

kan de indeling van de voornaamste groentegewassen op basis van hun gebruik interpreteren

B

indeling groentegewassen • planten waarvan alleen de verbleekte stengels, scheuten en balderen het oogstbare gedeelte vormen (asperges, witloof, zeekool, ...) • planten gekweekt voor de vlezige wortel (wortelen, radijzen, bieten, schorseneren, ... • planten waarvan alleen de bollen of knollen worden gebruikt (ajuin, look, aardappel, ...) • koolgewassen (bloemkool, koolraap, savooikool, ...) • planten waarvan de bladeren en de bloemorganen worden gebruikt (sla, veldsla, andijvie, warmoes, zurkel, ...) • planten waarvan alleen de groene peulen, de verse en droge zaden worden gebruikt (bonen, erwten, labbonen, ...) • planten waarvan alleen de vlezige vruchten worden gebruikt (tomaat, aardbei, komkommer, ...) • keukenkruiden • doorlevende gewassen (salie, bieslook, tijm, ...) • éénjarige gewassen (kervel, peterselie, peper, ...)

kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen en toepassen

B

ziekteverschijnselen van fysiologische aard • groeiregulatoren • waterhuishouding • temperatuur • ...

kan de verschillende soorten ziektes beschrijven

ziektes • virussen • bacteriën • schimmels


31 januari 2009

40


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



zwammen wieren microplasma’s ...

kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven en voorkomen of behandelen

B

schimmelziektes • geslachtelijke • ongeslachtelijke • mycomycetes • ascomycetes • bijzondere schimmelziekten in de groententeelt

kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de groententeelt en weet hoe deze te behandelen of te voorkomen

B

belangrijkste belagers • sapzuigers (cicaden, bladluis, witte vlieg, ...) • bloemplaagdieren (slakken, rupsen, trips, ...) • wortelplaagdieren (aaltjes, emelten, koolvlieglarven, ...) • fruitplaagdieren (aardbeiloopkever, peulboorders, tuinbonenkever, ...) • stengelplaagdieren (larven, spintkevers, ...) • bladplaagdieren (larven, slakken, rupsen, vlinders, ... schimmelziektes en virusziektes • voorkomende bestrijding • dodende of behandelende bestrijding • onkruidbestrijding • teeltcombinaties • rassen met resistentie


31 januari 2009

41

13

Module: B2 - Uitrustingen groententeelt – 60 lestijden PV


13.1


In deze module leert de cursist de belangrijkste infrastructuur, machines en materialen binnen de groenteteelt kennen en gebruiken. De cursist • • • •

kent de mogelijke infrastructuur binnen de groenteteelt kent de mogelijke groeimedia binnen de groenteteelt kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de groenteteelt kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de groenteteelt

13.2

Beginsituatie

•


•


13.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist vindt zijn weg in de mogelijke infrastructuur binnen de groenteteelt

B

Groenteteelt in openlucht • teelt in rijen • teelt op bedden • teelt volgens wisselsysteem • combinatieteelten Groenteteelt onder glas • de koude bak • de serre • de verwarmde serre

kan de mogelijke groeimedia binnen de groenteteelt


B

Groeimedia

31 januari 2009

42


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

toepassen

• •

kan de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de groenteteelt toepassen


B

materiaal voor planten, zaaien en opkweek • benodigdheden tijdens het groeiproces • bamboestokken • lei-draden • staken • klimnetten • ... oogstmethodes opslag en bewaring • kisten • bakjes • inpakmateriaal

Machines • grondbewerkingsmachines • frees • ploeg • eg • zaaimachine • meststofstrooier • beregening • snoeien en binden • planten en onderhouden van groenten

31 januari 2009

43

14

Module: B3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


14.1


In deze module maakt de cursist kennis met schadelijke en de nuttige insecten in de tuinbouw. Hij leert de schadelijke insecten te herkennen en te bestrijden. De cursist krijgt een inzicht in de wetgeving, de werking en de veiligheidsaspecten van chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt in de tuinbouw. De cursist: • kan de bouw en de levenscyclus van insecten herkennen • weet welke bestrijdingsmogelijkheden bestaan • kan nuttige en schadelijke insecten onderscheiden • kan een aantasting door insecten herkennen aan symptomen en uiterlijke kenmerken • kan de werking van chemische middelen beschrijven • kan de veiligheidsaspecten bij het gebruik van chemische middelen toepassen • kan het verschil tussen biologische en chemische bestrijdingsmiddelen aantonen • kan veelgebruikte begrippen en terminologie gebruiken en verklaren • kan de symbolenleer bij fytofarmacie gebruiken • kan de voornaamste chemische middelen en hun werking beschrijven

14.2

Beginsituatie

•


•


14.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de bouw en de levenscyclus van insecten kaderen in een totaalaanpak


B

insecten • levenscyclus (volkomen en onvolkomen metamorfose) • bouw • voortplanting • levensduur

31 januari 2009

44


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

seizoensafhankelijkheid

Kan de bestaande bestrijdingsmogelijkheden aangeven

B

bestrijding • geïntegreerde bestrijding • gebruik van chemicaliën • milieuvriendelijk tuinieren

kan nuttige en schadelijke insecten onderscheiden

B

nuttige en schadelijke insecten • verschillende orden • nuttige dieren • natuurlijk evenwicht

kan een aantasting door insecten herkennen aan symptomen en uiterlijke kenmerken

B

sapzuigende en vretende insecten • bloeminsecten • galvormende insecten • fruitinsecten • groenteninsecten • stengelinsecten • wortelinsecten • bladinsecten

kan de werking van chemische middelen beschrijven en een inschatting maken van mogelijke gevolgen

B

chemische middelen • werkingsduur • resistentie • voor- en nadelen

kan de veiligheidsaspecten bij het gebruik van chemische middelen toepassen

B

wetgeving van de fytofarmaceutische producten • veiligheidstermijn • toxiciteitsklassen • maatregelen bij vergiftiging • bewaring

kan het verschil tussen biologische en chemische

B

verschillen • toepassingsgebied


31 januari 2009

45


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

bestrijdingsmiddelen aantonen

behandelingswijze resultaten

kan veelgebruikte begrippen en terminologie gebruiken en verklaren

B

begrippen en termen • biocide • fytotoxiciteit • resistent • afweermiddel • ...

kan de symbolenleer bij fytofarmacie gebruiken en interpreteren

B

symbolenleer • gevaarcodes • veiligheidsvoorschriften • hoeveelheden en doseringen • de werkingsduur van de middelen

kan de voornaamste chemische middelen en hun werking beschrijven en de gevolgen ervan inschatten

B

onderscheid tussen contact- en systemische middelen bij • herbiciden • nematocide • insecticiden • fungiciden • acariciden


31 januari 2009

46

15

Module: B4 - Praktijk groenteteelt A – 60 lestijden PV


15.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse groentengroepen rekening houdend met het vruchtafwisselingssyteem. Hij leert deze praktische vaardigheden onder begeleiding toepassen voor een supplementaire range van productengroep “A”. De cursist kan: • • • • •

het gangbare gamma groenten herkennen groenteplanten vermeerderen en een kweekbed opzetten goede teeltcombinaties maken een groentetuin aanleggen en onderhouden groenten oogsten en bewaren of verwerken

15.2

Beginsituatie

•


•


15.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden

B

herkenning van de soorten aan de hand van vegetatieve delen en groeiwijzen: • kruisbloemenfamilie (broccoli, spruit, tuinkers, ...) • uienfamilie (prei, knoflook, uit, ...) • komkommerfamilie (courgette, pompoen, komkommer, ...) • vlinderbloemenfamilie (erwt, sperzieboon, pronkboon, wikke, ...) • ganzenvoetfamilie (biet, spinazie, tuinmelde, ...) • compsietenfamilie (andijvie, artisjok, sla, schorseneer, ...)


De cursist kan het gangbare gamma groenten herkennen


31 januari 2009

47


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



nachtschadefamilie (aardappel, aubergine, paprika, peper, ...) schermbloemenfamilie (knolselder, venkel, peterselie, wortel, ...) ...

kan groenteplanten vermeerderen en een kweekbed opzetten

B

vermeerdering • het kiezen van zaad • gepileerd zaad • voorgekiemd zaad • zaadlinten • geprepareerd zaad • alternatieven voor zaaien • wortelknollen • broedbollen • klaarleggen van terrein en bemesting • zaaien • in volle grond (kweekbed) • in koude kas of bak • in verwarmde serre • verspenen van groenten • dunnen van groenten

kan goede teeltcombinaties maken

B

teeltcombinaties • opstellen teeltplan • vruchtwisselingsprincipe • gewascombinaties

kan een groentetuin aanleggen en onderhouden

B

teeltklaar leggen van een terrein • bedden, gelijk met de grond • verhoogde bedden en randen • serre- of bakteelt • voor- en nateelt • opeenvolgend zaaien • water geven en bemesten • leiden en steunen van planten • bleken en forceren


31 januari 2009

48


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan groenten oogsten en bewaren of verwerken


B

oogsten en bewaren • oogsten • bewaren • gekoeld • ingevroren • gewekt • gedroogd • …

31 januari 2009

49

16

Module: B5 - Praktijk groenteteelt B – 60 lestijden PV


16.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse groentengroepen rekening houdend met het vruchtafwisselingssyteem. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “B”. De cursist kan: • • • • •

het gangbare gamma groenten herkennen groenteplanten vermeerderen en een kweekbed opzetten goede teeltcombinaties maken een groentetuin aanleggen en onderhouden groenten oogsten en bewaren of verwerken

16.2

Beginsituatie

•


•


16.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden

B

herkenning van de soorten aan de hand van vegetatieve delen en groeiwijzen • kruisbloemenfamilie (broccoli, spruit, tuinkers, ...) • uienfamilie (prei, knoflook, uit, ...) • komkommerfamilie (courgette, pompoen, komkommer, ...) • vlinderbloemenfamilie (erwt, sperzieboon, pronkboon, wikke, ...) • ganzenvoetfamilie (biet, spinazie, tuinmelde, ...) • compsietenfamilie (andijvie, artisjok, sla, schorseneer, ...)


De cursist kan het gangbare gamma groenten herkennen


31 januari 2009

50


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



nachtschadefamilie (aardappel, aubergine, paprika, peper, ...) schermbloemenfamilie (knolselder, venkel, peterselie, wortel, ...) ...

kan groenteplanten vermeerderen en een kweekbed opzetten

B

vermeerdering • het kiezen van zaad • gepileerd zaad • voorgekiemd zaad • zaadlinten • geprepareerd zaad • alternatieven voor zaaien • wortelknollen • broedbollen • klaarleggen van terrein en bemesting • zaaien • in volle grond (kweekbed) • in koude kas of bak • in verwarmde serre • verspenen van groenten • dunnen van groenten


B

teeltcombinaties • opstellen teeltplan • vruchtwisselingsprincipe • gewascombinaties

kan een groentetuin aanleggen en onderhouden

B

teeltklaar leggen van een terrein • bedden, gelijk met de grond • verhoogde bedden en randen • serre- of bakteelt • voor- en nateelt • opeenvolgend zaaien • water geven en bemesten • leiden en steunen van planten • bleken en forceren


31 januari 2009

51


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan groenten oogsten en bewaren of verwerken


B

oogsten en bewaren • oogsten • bewaren • gekoeld • ingevroren • gewekt • gedroogd • ....

31 januari 2009

52

17

Module: C1 - Bijzondere plantkunde van de fruitteelt – 40 lestijden TV


17.1


In deze module verwerft de cursist kennis en inzicht in de diversiteit van fruitsoorten. De cursist kan een onderscheid maken tussen de belangrijkste fruitrassen met het oog op het verbruik. De cursist kent het verschil tussen kleinfruit en grootfruit. Ook maakt de cursist kennis met de verschillende plagen die de fruitteelt belagen. Hij leert deze plagen te herkennen en te bestrijden. De cursist kan: • de verschillende fruitsoorten herkennen en hun kenmerken beschrijven • de morfologie van de verschillende fruitsoorten beschrijven • kent de nomenclatuur en het gebruik van de voornaamste commercieel interessante fruitvariëteiten • de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen • de verschillende soorten ziektes beschrijven • kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven • de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de fruitteelt en weet hoe deze te behandelen of te voorkomen • kan teelttechnische middelen inzetten en preventieve maatregelen toepassen

17.2

Beginsituatie

•


•


17.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B kan de verschillende fruitsoorten herkennen en hun kenmerken beschrijven


Kenmerken van • grootfruit • pitfruit • hardfruit • steenfruit • kleinfruit

31 januari 2009

53


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • aardbeien • houtig klein fruit (bramen, bessen) fruit onder glas (U) • druiven • kiwi’s • kersen • ....

•

B

Morfologie • groeifasen • groeiomstandigheden • teeltmethoden • snoeiinvloeden

B

naamgeving

kan de morfologie van de verschillende fruitsoorten beschrijven

kan de nomenclatuur hanteren en het gebruik van de voornaamste commercieel interessante fruitvariëteiten aangeven

gebruik en aanwending van fruitvariëteiten (voor- en nadelen) invloed van het type onderstam B

kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen kan de verschillende soorten ziektes beschrijven en kan de mogelijke gevolgen inschatten

ziekteverschijnselen van fysiologische aard • groeiregulatoren • waterhuishouding • temperatuur • hagelschade • vorstschade • barsten van kersen bij regen • vogelschade • konijnenvraat • ... ziektes • • • •


virussen bacteriën schimmels zwammen

31 januari 2009

54


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



wieren microplasma’s ...

B

schimmelziektes • geslachtelijke • ongeslachtelijke • mycomycetes • ascomycetes • bijzondere schimmelziekten in de fruitteelt

B

aan de hand van vaststellingen en waarnemingen een gepaste bestrijding opstellen

kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven

kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de fruitteelt en weet hoe deze te behandelen of te voorkomen

belangrijkste belagers • de bladmineermot • fruitmotten • perebladvlo • wolluis • fruitvlieg • schildluis • snuitkevers • ... schimmelziektes en virusziektes • voorkomende bestrijding • dodende of behandelende bestrijding B

kan teelttechnische middelen inzetten en preventieve maatregelen toepassen


Teelttechnische middelen en preventieve maatregelen • rassen met resistentie • beregening • netjes rond de stam van jonge bomen • seksferomoon vallen tegen bepaalde insecten • plaatsen van kappen boven kersen

31 januari 2009

55

18

Module: C2 - Uitrustingen fruitteelt – 60 lestijden PV


18.1


In deze module leert de cursist de belangrijkste infrastructuur, machines en materialen binnen de fruitteelt kennen en gebruiken. De cursist • • • •

kent de mogelijke infrastructuur binnen de fruitteelt kent de mogelijke groeimedia binnen de fruitteelt kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de fruitteelt kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de fruitteelt

18.2

Beginsituatie

•


•


18.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de mogelijke infrastructuur binnen de fruitteelt aangeven

B

Infrastructuur • inrichting plantage: palen, draden, trekkers, ... • pluktechnieken en -materialen. • bindmaterialen. • wagenpark: tractor, wagen, plukwagen • snoeimaterialen • bewaring: frigo, ULO, …

kent de mogelijke groeimedia binnen de fruitteelt en kan die gebruiken

B

Groeimedia • vollegrondtechnieken • forcerie (vb kleinfruit onder kap)


31 januari 2009

56


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de fruitteelt en kan die ook toepassen kan de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de fruitteelt aangeven en kaderen


B

hydrocultuur potteelt

Machines • klepelmaaier • cirkelmaaier • borstelmachine • sproeiapparaat • beregening • vorstbestrijding: vuurtjes, beregenen • bemestingsmachine

31 januari 2009

57

19

Module: C3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


19.1



19.2

Beginsituatie

•


•


19.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B


31 januari 2009

58


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


kan aangeven welke bestrijdingsmogelijkheden bestaan

B



B



B



B



B


kan het verschil tussen biologische en chemische bestrijdingsmiddelen aantonen

B

verschillen • toepassingsgebied • behandelingswijze


31 januari 2009

59


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

resultaten


B



B



B



31 januari 2009

60

20

Module: C4 - Praktijk fruitteelt A – 60 lestijden PV


20.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse fruitgroepen. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “A”.

De cursist kan: • het gangbare gamma fruit herkennen • fruitsoorten vermeerderen • goede teeltcombinaties maken • een fruitplantage aanleggen • fruit oogsten en bewaren • de verschillende fruitsoorten correct snoeien volgens kweekmethode

20.2

Beginsituatie

•


•


20.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma fruit herkennen


B

herkennen van variëteiten binnen • grootfruit • pitfruit • hardfruit • steenfruit • kleinfruit • aardbeien • houtig klein fruit (bramen, bessen) 31 januari 2009

61


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

fruit onder glas (U) • druiven • kiwi’s • kersen • ....

herkennen van type onderstammen kan fruitsoorten vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • enten: occuleren, omenten, griffelen • opkweek van aardbeischeuten • stekken van kleinfruit


B

teeltcombinaties • opstellen teeltplan • bestuivers

kan een fruitplantage aanleggen

B

teeltklaar leggen van een terrein • bedden, gelijk met de grond • verhoogde bedden en randen • serreteelt, tunnelteelt • vervroegen en verlaten • water geven en bemesten • leiden en steunen van planten

kan fruit oogsten en bewaren

B

oogsten en bewaren • oogsten • bewaren • gekoeld • ULO

kan de verschillende fruitsoorten correct snoeien volgens kweekmethode

B

boomvormen • 3-rijen systeem • tiense haag • spil • V-vorm • dubbele U • 2-rijen systeem


31 januari 2009

62


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist snoei van bessen, frambozen, stekelbes, ... snoei van laag-, half- en hoogstam


31 januari 2009

63

21

Module: C5 - Praktijk fruitteelt B – 60 lestijden PV


21.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse fruitgroepen. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “B”. De cursist kan: • het gangbare gamma fruit herkennen • fruitsoorten vermeerderen • goede teeltcombinaties maken • een fruitplantage aanleggen • fruit oogsten en bewaren • de verschillende fruitsoorten correct snoeien volgens kweekmethode

21.2

Beginsituatie

•


•


21.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma fruit herkennen


B

herkennen van variëteiten binnen • grootfruit • pitfruit • hardfruit • steenfruit • kleinfruit • aardbeien • houtig klein fruit (bramen, bessen) • fruit onder glas (U)

31 januari 2009

64


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



druiven kiwi’s kersen ....

herkennen van type onderstammen kan fruitsoorten vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • enten: occuleren, omenten, griffelen • opkweek van aardbeischeuten • stekken van kleinfruit


B

teeltcombinaties • opstellen teeltplan • bestuivers

kan een fruitplantage aanleggen

B

teeltklaar leggen van een terrein • bedden, gelijk met de grond • verhoogde bedden en randen • serreteelt, tunnelteelt • vervroegen en verlaten • water geven en bemesten • leiden en steunen van planten

kan fruit oogsten en bewaren

B

oogsten en bewaren • oogsten • bewaren • gekoeld • ULO

kan de verschillende fruitsoorten correct snoeien volgens kweekmethode

B

boomvormen • 3-rijen systeem • tiense haag • spil • V-vorm • dubbele U • 2-rijen systeem snoei van bessen, frambozen, stekelbes, ...


31 januari 2009

65


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist snoei van laag-, half- en hoogstam


31 januari 2009

66

22

Module: D1 - Bijzondere plantkunde van de sierteelt – 40 lestijden TV


22.1


In deze module verwerft de cursist kennis en inzicht in de diversiteit van de sierplanten. De cursist kan een onderscheid maken tussen de verschillende sierteeltgewassen met het oog op het gebruik. De cursist maakt kennis met de verschillende plagen die de sierteelt kan belagen. De cursist leert deze plagen te herkennen en te bestrijden met aandacht voor geïntegreerde bestrijdingstechnieken. De cursist • • • • • •

kent de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijzen en het gebruik van de voornaamste sierplanten heeft inzicht in de economische interessante teelten kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen kan de verschillende soorten ziektes beschrijven kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de sierteelt en kan deze herkennen

22.2

Beginsituatie

•


•


22.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B kent de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijzen en het gebruik van de voornaamste sierplanten en kan die toepassen heeft inzicht in de economische interessante teelten


studie van • nomenclatuur • systematiek • groeiwijzen • gebruik, bijzonderheden en onderhoud toegepast op • loof- en naaldbomen

31 januari 2009

67


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • •

heesters rozen haagplanten grassen klimplanten vaste planten

economisch interessante teelten B kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen kan de verschillende soorten ziektes beschrijven en interpreteren en instaan voor de gevolgen

ziekteverschijnselen van fysiologische aard • groeiregulatoren • waterhuishouding • temperatuur • ... ziektes • • • • • • •

B

schimmelziektes • geslachtelijke • ongeslachtelijke • mycomycetes • ascomycetes • bijzondere schimmelziekten mbt sierteelt

B

belangrijkste belagers • taxuskever • bladluis • witte vlieg • emelten • varenrauwmug

kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven en ook de gepaste maatregelen nemen

kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de sierteelt en deze herkennen


virussen bacteriën schimmels zwammen wieren microplasma’s ...

31 januari 2009

68


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • B kan onkruid bestrijden in de sierteelt


...

onkruidbestrijding • verband leggen tussen bodemstructuur en natuurlijke vegetatie • voornaamste onkruiden kennen en herkennen • diverse manieren van onkruiden bestrijden

31 januari 2009

69

23

Module: D2 - Uitrustingen sierteelt – 60 lestijden PV


23.1


In deze module leert de cursist de belangrijkste infrastructuur, machines en materialen binnen de sierteelt kennen en gebruiken. De cursist • • • •

kent de mogelijke infrastructuur binnen de sierteelt kent de mogelijke groeimedia binnen de sierteelt kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de sierteelt kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de sierteelt

23.2

Beginsituatie

•


•


23.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist heeft inzicht in de mogelijke infrastructuur binnen de sierteelt

B

infrastructuur • aanleg bed voor containerteelt • functie en gebruik van verschillende potten en maten • bewatering, bevloeiing en irrigatiesystemen • materiaal voor vegetatieve vermeerdering

kan de mogelijke groeimedia binnen de sierteelt onderscheiden en toepassen

B

groeimedia • materiaal nodig voor planten en opkweek • diverse benodigdheden: worteldoek, schaduwhal, bamboestok, P9, zaaikistje, ... • soorten teeltsubstraten en gronden • verkoopsklaar maken van sierplanten


31 januari 2009

70


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de sierteelt onderscheiden en correct toepassen kan de mogelijkheden van machines en materialen binnen de sierteelt toepassen


B

machines • snoeigereedschappen • creëren van snoeivormen • correct planten van haag, boom, heester en leibomen • oppotmachine

31 januari 2009

71

24

Module: D3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


24.1



24.2

Beginsituatie

•


•


24.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B


31 januari 2009

72


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


heeft inzicht in de bestrijdingsmogelijkheden

B



B



B



B



B



B



31 januari 2009

73


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

resultaten


B



B



B



31 januari 2009

74

25

Module: D4 - Praktijk sierteelt A – 60 lestijden PV


25.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse sierplanten. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “A”.

De cursist kan • • • •

het gangbare gamma sierplanten herkennen planten vermeerderen een kweekbed opzetten een aangeplant terrein onderhouden

25.2

Beginsituatie

•


•


25.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma sierplanten herkennen


B

herkenning van soorten adhv vegetatieve delen en groeiwijzen • loof- en naaldbomen • haagplanten • heesters • rozen • grassen • klimplanten

31 januari 2009

75


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan planten vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • generatieve • zaaien • vegetatieve • stekken • enten • occuleren • scheuren • ...

kan een kweekbed opzetten

B

kweekbedden • in volle grond • containerteelt • serreteelt teeltopvolging en verzorging

kan een aangeplant terrein onderhouden


B

onderhoud • van de plant • snoei • ziektebestrijding • ... • van het terrein • onkruidbestrijding • bodembewerkingen • bodembedekkingen

31 januari 2009

76

26

Module: D5 - Praktijk sierteelt B – 60 lestijden PV


26.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse sierplanten. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “B”. De cursist kan • • • •

het gangbare gamma sierplanten herkennen planten vermeerderen een kweekbed opzetten een aangeplant terrein onderhouden

26.2

Beginsituatie

•


•


26.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma sierplanten herkennen

B

herkenning van soorten adhv vegetatieve delen en groeiwijzen • loof- en naaldbomen • haagplanten • heesters • rozen • grassen • klimplanten

kan planten vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • generatieve


31 januari 2009

77


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

kan een kweekbed opzetten

B

• zaaien vegetatieve • stekken • enten • occuleren • scheuren • ...

kweekbedden • in volle grond • containerteelt • serreteelt teeltopvolging en verzorging

kan een aangeplant terrein onderhouden


B

onderhoud • van de plant • snoei • ziektebestrijding • ... • van het terrein • onkruidbestrijding • bodembewerkingen • bodembedekkingen

31 januari 2009

78

27

Module: E1 - Bijzondere plantkunde van de bloementeelt – 40 lestijden TV


27.1


In deze module verwerft de cursist kennis en inzicht in de diverse bloemensoorten. De cursist kan een onderscheid maken tussen de belangrijke commerciële rassen met het oog op verkoop en gebruik. De cursist maakt kennis met de verschillende plagen in de bloementeelt. De cursist leert deze plagen te herkennen en te bestrijden. De cursist: • • • • • •

moet de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijzen en het gebruik van de voornaamste bloemen kennen heeft inzicht in de economische interessante teelten kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen kan de verschillende soorten ziektes beschrijven kan verschillende schimmelziekten en hun bestrijding beschrijven kan de systematiek van de belangrijkste ziekten en insecten beschrijven in de bloementeelt en kan deze herkennen

27.2

Beginsituatie

•


•


27.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B heeft inzicht in de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijzen en het gebruik van de voornaamste bloemen en kan dit gebruiken als algemeen kader heeft inzicht in de economisch interessante teelten en kan deze ook inschatten


studie van • nomenclatuur • systematiek • groeiwijzen • gebruik, bijzonderheden en onderhoud toegepast op • éénjarigen • tweejarigen

31 januari 2009

79


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • •

snijbloemen bol- en knolgewassen vaste planten kuip- en terrasplanten kruidachtigen grasachtigen ...

economisch interessante teelten B kan de systematiek van de plantenziektenleer uitleggen en interpreteren kan de verschillende soorten ziektes beschrijven en de mogelijke gevolgen inschatten

ziektes • • • • • • •


virussen bacteriën schimmels zwammen wieren microplasma’s ...

B

schimmelziektes • geslachtelijke • ongeslachtelijke • mycomycetes • ascomycetes • bijzondere schimmelziekten mbt bloementeelt

B

belangrijkste belagers • bladluis • witte vlieg • varenrauwmug • ...

kan verschillende schimmelziekten beschrijven, detecteren en behandelen of voorkomen

kan de systematiek van de belangrijkste dierlijke belagers beschrijven, detecteren en behandelen of voorkomen

ziekteverschijnselen van fysiologische aard • groeiregulatoren • waterhuishouding • temperatuur • ...

31 januari 2009

80


31 januari 2009

81

28

Module: E2 - Uitrustingen bloementeelt – 60 lestijden PV


28.1


In deze module leert de cursist de belangrijkste infrastructuur, machines en materialen binnen de bloementeelt kennen en gebruiken. De cursist • • • •

kent de mogelijke infrastructuur binnen de bloementeelt kent de mogelijke groeimedia binnen de bloementeelt kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de bloementeelt kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de bloementeelt

28.2

Beginsituatie

•


•


28.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de mogelijke infrastructuur binnen de bloementeelt aangeven

B

eigenschappen waaraan een gewas moet voldoen in • warme kas • half warme kas • koude kas • plastiek serres • orangerie materialenkennis in kassenbouw • kashoogte • kasbreedte • glassoort • verwarmingsinstallatie


31 januari 2009

82


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

verluchting watergifte

groeifactoren • water • licht, schermen, luchten • voeding, automatisering • temperatuurregeling opkweek en vermenigvuldiging • functie en gebruik van verschillende potten en maten • materiaal voor vegetatieve vermeerdering kan de mogelijke groeimedia binnen de bloementeelt aangeven en toepassen

B

groeimedia • materiaal nodig voor planten en opkweek • diverse benodigdheden:viltdoek, mosstokken, hangtabletten, , ... • soorten teeltsubstraten en gronden • verkoopsklaar maken van bloemen en kamerplanten

kan de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen kaderen binnen de bloementeelt en kan die ook toepassen

B

machines • inpotmachine • perspotmachine • snoeigereedschappen • creëren van snoeivormen • ...

kan de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de bloementeelt aangeven en kaderen

groeiregulatoren • CO2-behandeling en –dosering • vervroegen en verlaten • energiebesparende opkweek


31 januari 2009

83

29

Module: E3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


29.1



29.2

Beginsituatie

•


•


29.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B


31 januari 2009

84


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


kan de bestrijdingsmogelijkheden uitleggen

B



B



B



B



B



B



31 januari 2009

85


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

resultaten


B



B



B



31 januari 2009

86

30

Module: E4 - Praktijk bloementeelt A – 60 lestijden PV


30.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse bloemen. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “A”.

De cursist kan • • •

het gangbare gamma snijbloemen en kamerplanten herkennen planten binnen de bloementeelt vermeerderen een teelt opzetten en opvolgen binnen de bloementeelt

30.2

Beginsituatie

•


•


30.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma snijbloemen en kamerplanten herkennen

B

herkenning van soorten adhv vegetatieve delen en groeiwijzen • bladplanten • bloeiende planten • snijbloemen • cactussen • succulenten

kan planten binnen de bloementeelt vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • generatieve • zaaien • vegetatieve


31 januari 2009

87


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



kan een teelt opzetten en opvolgen binnen de bloementeelt

B

stekken enten occuleren scheuren marcoteren ...

teeltopvolging en verzorging (serreteelt) forcerie • • • •

bollen en knollen heesters 1 en 2-jarigen vaste planten

onderhoud van de plant • snoei • ziektebestrijding • ...


31 januari 2009

88

31

Module: E5 - Praktijk bloementeelt B – 60 lestijden PV


31.1


De cursist verwerft de praktische vaardigheden in de teelt van diverse bloemen. Hij leert deze praktische vaardigheden op een zelfstandige manier toepassen voor een supplementaire range van productengroep “B”. De cursist kan • • •

het gangbare gamma snijbloemen en kamerplanten herkennen planten binnen de bloementeelt vermeerderen een teelt opzetten en opvolgen binnen de bloementeelt

31.2

Beginsituatie

•


•


31.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma snijbloemen en kamerplanten herkennen

B

herkenning van soorten aan de hand van vegetatieve delen en groeiwijzen • bladplanten • bloeiende planten • snijbloemen • cactussen • succulenten

kan planten binnen de bloementeelt vermeerderen

B

vermeerderingstechnieken • generatieve • zaaien • vegetatieve


31 januari 2009

89


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



kan een teelt opzetten en opvolgen binnen de bloementeelt

B

stekken enten occuleren scheuren marcoteren ...

teeltopvolging en verzorging (serreteelt) forcerie • • • •

bollen en knollen heesters 1 en 2-jarigen vaste planten

onderhoud van de plant • snoei • ziektebestrijding • ...


31 januari 2009

90

32

Module: F1 - Plantenkennis A – 40 lestijden TV


32.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van productengroep “A” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag. De cursist • • • • • • •

kan de verschillende plantendelen onderscheiden en bespreken kent de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bloemen, vaste planten en knollen kent de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bomen, fruitbomen, heesters, struiken en hagen kent de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van vijver- en terrasplanten kent de soorten, het uitzicht en de habitat van onkruiden en mossen kent de soorten en kenmerken van grassen kent de fysiologie en de stofwisseling van de plant

32.2

Beginsituatie

•


•


32.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende plantendelen onderscheiden en bespreken

B

algemene bouw van de plant • • • •

• kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van Leerplan Tuinbouw BSO3

B

wortel stengel blad afgeleide organen bloeiwijzen

karakteristieken, groei, habitat en onderhoud 31 januari 2009

91


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

bloemen, vaste planten en knollen toelichten kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van vijver- en terrasplanten duiden kan de soorten en kenmerken van grassen weergeven kan de soorten, het uitzicht en de habitat van onkruiden en mossen weergeven

•

• • • • •

blad: vorm en kleur bloem • kleur • tijdstip • combinatie • … Wortelgestel • Zodevormend • Knol • Bol • … Verzorging Gebruik Groei en standplaats Bewaring van bollen Onderhoud van een bloemenborder

Vijverplanten • Plantzones Onkruiden en mossen • Bestrijding • Indeling van de onkruiden

kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bomen, fruitbomen, heesters, struiken en hagen aangeven


B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei 31 januari 2009

92


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



standplaats snoei vruchtzetting gebruik • stadsboom • parkboom • laanboom • solitair • …

Heesters, struiken, hagen • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei • standplaats • snoei • gebruik kan de fysiologie en de stofwisseling van de plant duiden

B

De rol van de verschillende elementen tijdens de fotsynthese • CO² • O² • Licht • Cholorofyl interne bouw • Weefsels • cellen


31 januari 2009

93

33

Module: F2 - Plantenkennis B – 40 lestijden TV


33.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van productengroep “B” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag.

De cursist • • • • • • •


33.2

Beginsituatie

•


•


33.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B


•



31 januari 2009

94


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bloemen, vaste planten en knollen toelichten

B

kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van vijver- en terrasplanten duiden kan de soorten en kenmerken van grassen weergeven kan de soorten, het uitzicht en de habitat van onkruiden en mossen weergeven

karakteristieken, groei, habitat en onderhoud • blad: vorm en kleur • bloem • kleur • tijdstip • combinatie • … • Wortelgestel • Zodevormend • Knol • Bol • … • Verzorging • Gebruik • Groei en standplaats • Bewaring van bollen • Onderhoud van een bloemenborder Vijverplanten • Plantzones Onkruiden en mossen • Bestrijding • Indeling van de onkruiden



B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei

31 januari 2009

95


B/U SV (S)ET

Leerinhouden





B



31 januari 2009

96

34

Module: F3 - Uitrustingen aanleg – 60 lestijden PV


34.1


In deze module leert de cursist de belangrijkste infrastructuur, machines en materialen binnen de tuinaanleg kennen en gebruiken. De cursist • • • • • • • • • • •

kan werken met meetapparatuur kan de nodige grondstoffen onderscheiden kan het nodige materieel in de tuinaanleg hanteren kan werken met machinaal gereedschap kan materieel en gereedschap onderhouden kan werken met een sproeitoestel kan pikketen plaatsen kan een terrein uitzetten kan elektriciteitsdraden, - buizen en verlichtingselementen aanbrengen kan steunpalen, leidconstructies en haagversterkingen plaatsen heeft kennis van de inhoud van veiligheidsinstructiekaarten

34.2

Beginsituatie

•


•


34.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan werken met meetapparatuur

kan een terrein uitzetten


B

Werken met meetapparatuur • lengtemeting • meetlint • vouwmeter

31 januari 2009

97


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan piketten plaatsen •

•

kan het nodige materieel in de tuinaanleg hanteren kan werken met machinaal gereedschap kan werken met een sproeitoestel

B

• •

rolmeter … Hoogtemeting • Pasdarm • Waterpas • Niveaukijker • Laser • … Hoekmeting • Theodoliet • Prisma • Pythagoras • …

Handgereedschappen • Schop • Hark • Kruiwagen • Snoeischaar • Schoffel • Riek • … Machinaal • Sproeitoestel • Bosmaaier • Grasmachine • Heggeschaar • Frees • Betonmolen • Trilplaat • Tafelzaag • Slijpschijf • …


31 januari 2009

98


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de nodige grondstoffen onderscheiden

B

Grondstoffen • Zand • Hout • Steen • Bemesting • Cement • …

kan materieel en gereedschap onderhouden

B

Onderhoud van handgereedschap • slijpen • kuisen • oliën • instelen • … Onderhoud van machinaal gereedschap • kuisen • Luchtfilter uitblazen • Oliestand controleren en bijvullen • Starter en bougie vervangen of kuisen

kan elektriciteitsdraden, - buizen en verlichtingselementen aanbrengen

B

Opmaken verlichtingsplan Soorten en gebruik verlichting • Functionele en sfeerverlichting • Onderwaterverlichting Aarding Veilig plaatsen van ondergrondse kabels Verlichtingselement plaatsen en aansluiten

kan steunpalen, leidconstructies en haagversterkingen Leerplan Tuinbouw BSO3

B

Steunpalen 31 januari 2009

99


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • •

plaatsen

heeft kennis van de inhoud van veiligheidsinstructiekaarten


B

geïmpregneerd inlands hardhout diverse maten en het gebruik afwerkingen schoren spandraden verankering …

Veiligheidsinstructiekaarten • lezen en interpreteren • toepassen • persoonlijke beschermingsmiddelen

31 januari 2009

100

35

Module: F4 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


35.1


In deze module maakt de cursist kennis met schadelijke en de nuttige insecten in de tuinbouw. Hij leert de schadelijke insecten te herkennen en te bestrijden. De cursist krijgt een inzicht in de wetgeving, de werking en de veiligheidsaspecten van chemische bestrijdingsmiddelen gebruikt in de tuinbouw. De cursist: • • • • • • • • • •

kan de bouw en de levenscyclus van insecten herkennen weet welke bestrijdingsmogelijkheden bestaan kan nuttige en schadelijke insecten onderscheiden kan een aantasting door insecten herkennen aan symptomen en uiterlijke kenmerken kan de werking van chemische middelen beschrijven kan de veiligheidsaspecten bij het gebruik van chemische middelen toepassen kan het verschil tussen biologische en chemische bestrijdingsmiddelen aantonen kan veelgebruikte begrippen en terminologie gebruiken en verklaren kan de symbolenleer bij fytofarmacie gebruiken kan de voornaamste chemische middelen en hun werking beschrijven

35.2

Beginsituatie

•


•


35.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B

insecten • levenscyclus (volkomen en onvolkomen metamorfose) • bouw • voortplanting • levensduur 31 januari 2009

101


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


kan de bestaande bestrijdingsmogelijkheden aangeven

B



B



B



B



B



B



31 januari 2009

102


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

resultaten


B



B



B



31 januari 2009

103

36

Module: F5 - Tuinaanleg - Gazons – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV


36.1


De cursist verwerft de nodige inzichten om een tuin of park aan te leggen op basis van een tuinontwerp. In deze module gaat de aandacht vooral uit naar de aanleg van gazons. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan een matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan op het terrein het matenplan uitzetten kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen kan materieel en grondstoffen in- en uitladen kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen kan het terrein afgraven kan het terrein ophogen kan piketten plaatsen kan het perceel grof nivelleren kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken kan het terrein fijn nivelleren kan de planten uitzetten kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan de planten insnoeien na de aanplant kan planten in een plantenbak plaatsen kan een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering) kan water en meststof toedienen kan het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond kan het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan gras zaaien voor de aanleg van een gazon kan grasmatten uitrollen, bijsnijden en corrigeren

36.2

Beginsituatie

•


•



31 januari 2009

104

36.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren

B

kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen

B

Matenplan • weergave van de bestaande infrastructuur op het terrein op de plannen • lasermeetapparatuur

kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling

B

Minimale hellingsgraad voor een goede afwatering

kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen

B

Materialen uittellen • inhoudsmaten • grondstoffen: namen, types, eigenschappen,... • verhoudingen • relevante wiskundige principes • berekening van een volume • berekening van oppervlaktes

kan materieel en grondstoffen in- en uitladen

B

laden van een bestelwagen • namen van materieel en grondstoffen • benutten van de beschikbare ruimte van de bestelwagen/vrachtwagen

kan op het terrein het matenplan uitzetten


Plannen • • • • • •

schaal en legende soorten plannen afstanden beplanting bestek vernoemde grondstoffen

31 januari 2009

105


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen

B

nodige materieel (schop, spade, bosmaaier,...)

kan de planten die behouden worden intafelen

B

planten intafelen

kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen

B

Onkruiden • gezondheidsbewust werken: kunnen gebruik maken van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • milieubewust werken: het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot het minimum beperken • giftigheidklasse A en B • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • frezen, hakken, schoffelen, spitten • manuele verwijdering van onkruid met de volledige wortel • onkruid machinaal verwijderen • gebruik sproeitoestel

kan het terrein afgraven

B

Terrein afgraven • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine

U kan het terrein ophogen

B

U


Ophogen van een terrein • grond egaal uitspreiden over de volledige oppervlakte van het terrein • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • gebruik kleine graafmachine

31 januari 2009

106


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan piketten plaatsen

B

Piketten plaatsen • markering voor de hoogtes en nulpunten op de piketten • waterpas • voldoende verankerd in de grond

kan het perceel grof nivelleren

B

Perceel nivelleren • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • vloeiende overgang tussen 2 niveaus • frezen • manueel grof nivelleren • machinaal grof nivelleren • gebruik van een kleine graafmachine

U

kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken

B

Bemesting • Uitspreiden van de meststof en/of bodemverbeteraar • Gebruik nodige materieel (schop, hark, riek...) • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • machine correct instellen • frezen • spitten

kan het terrein fijn nivelleren

B

Terrein fijn nivelleren • Gebruik van het nodige materieel (schop, hark) • aanbrengen van de nodige helling tijdens het nivelleren • egaliseren van stukken van hetzelfde niveau • manueel fijn nivelleren • machinaal fijn nivelleren • aanlegplan lezen en opvolgen • gebruik motoculteur of tractor


31 januari 2009

107


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de planten uitzetten

B

Planten uitzetten • respecteren afstand tussen de planten • wettelijke reglementering rond plantafstanden • planten met hun mooiste zijde in het zicht plaatsen • planten schikken zodat het gewenste totaalbeeld wordt bereikt • relevante plantenkennis

kan de verwerkte plantendelen verwijderen

B

verwerkte plantendelen verwijderen

kan de planten insnoeien na de aanplant

B

Planten insnoeien • reactie van de plant op de snoei • delen die gesnoeid moeten worden • hantering van een snoeischaar

kan planten in een plantenbak plaatsen

B

Planten in plantenbak • potgrond • hantering van het nodige materieel (een handschop, truweel)

kan een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen

B

Plantenput graven • diepte en breedte van een plantput • nodige materieel (schop, truweel, spade) • plant recht plaatsen en met mooiste zijde het meest in het zicht • inplanting bloembol op de juiste diepte • dichting plantput zonder schade aan te richten aan de plant •

kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering)

B

Verankeringen • aanbinding plant met het correcte bindmateriaal • de steunpalen, leidconstructie en haagversterkingen waterpas en stevig verankerd plaatsen


31 januari 2009

108


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

steunpaal vóór het planten van de boom

kan water en meststof toedienen

B

courant gehanteerde meststoffen

kan het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond

B

Terrein afwerken • hantering van het nodige materieel (boor, spade, schroevendraaier, ladder,...) • richtingskoord • mulch egaal uitspreiden • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking

kan het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren

B

Materiaal onderhouden • hantering van het nodige schoonmaakmateriaal (handborstel, vod, tuinslang,...) • verschillende soorten brandstof (2-takt, 4-takt, diesel) en de verschillende soorten smeermiddel • verschillende delen van het betreffende materieel • wanneer is een onderhoud door een specialist noodzakelijk • de belangrijkste onderdelen van de motor uitkuisen: bougie, starter, motorfilter,... • benzine- en oliepeil controleren • materieel instellen • slijpen van de messen • onderhoud van handgereedschap

kan een milieuvriendelijk beleid nastreven

B

principes van gescheiden afvalverwerking en recyclage materialen die in aanmerking komen voor hergebruik

kan gras zaaien voor de aanleg van een gazon


B

Gazon aanleggen door zaaien • oneffenheid corrigeren zonder schade toe te brengen in de ruimte rondom 31 januari 2009

109


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • kan grasmatten uitrollen, bijsnijden en corrigeren


B

detectie van alle oneffenheden in het terrein oneffenheid zichtbaar in een gazon manueel en michinaal zaaien machine correct instellen machines van toepassing voor zaaien

Gazon aanleggen met matten • uitrolling van grote stukken grasmat langs een richtingskoord • aanrollen van het gezaaide gras en de aangelegde grasmatten • grasmat bijsnijden zodat de naden zo dicht mogelijk tegen elkaar aansluiten

31 januari 2009

110

37

Module: F6 - Tuinaanleg Elektriciteit in de tuin – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV


37.1


De cursist verwerft de nodige inzichten om een tuin of park aan te leggen op basis van een tuinontwerp. In deze module gaat de aandacht vooral uit naar de aanleg van elektriciteit in de tuin. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan en matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan op het terrein het matenplan uitzetten kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen kan materieel en grondstoffen in- en uitladen kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen kan het terrein afgraven kan het terrein ophogen kan piketten plaatsen kan het perceel grof nivelleren kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken kan het terrein fijn nivelleren kan de planten uitzetten kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan planten insnoeien na de aanplant kan planten in een plantenbak plaatsen kan een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering) kan water en meststof toedienen kan het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond kan het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan sleuven uitgraven en dichten kan buizen plaatsen en aansluiten kan elektriciteitsdraden door wachtbuizen trekken kan de verlichtingselementen plaatsen

37.2 •

Beginsituatie



31 januari 2009

111

•


37.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan op het terrein het matenplan uitzetten

B

kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen


kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen


B B

B

B

B

Plannen • schaal en legende • soorten plannen • afstanden • beplanting • bestek • vernoemde grondstoffen Matenplan • weergave van de bestaande infrastructuur op het terrein op de plannen • lasermeetapparatuur Minimale hellingsgraad voor een goede afwatering Materialen uittellen • inhoudsmaten • grondstoffen: namen, types, eigenschappen,... • verhoudingen • relevante wiskundige principes • berekening van een volume • berekening van oppervlaktes laden van een bestelwagen • namen van materieel en grondstoffen • benutten van de beschikbare ruimte van de bestelwagen/vrachtwagen nodige materieel (schop, spade, bosmaaier,...)

planten intafelen

31 januari 2009

112


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen


B

B


B

U kan piketten plaatsen



B

B

Onkruiden • gezondheidsbewust werken: kunnen gebruik maken van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • milieubewust werken: het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot het minimum beperken • giftigheidklasse A en B • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • frezen, hakken, schoffelen, spitten • manuele verwijdering van onkruid met de volledige wortel • onkruid machinaal verwijderen • gebruik sproeitoestel Terrein afgraven • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine Ophogen van een terrein • grond egaal uitspreiden over de volledige oppervlakte van het terrein • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • gebruik kleine graafmachine Piketten plaatsen • markering voor de hoogtes en nulpunten op de piketten • waterpas • voldoende verankerd in de grond Perceel nivelleren • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • vloeiende overgang tussen 2 niveaus

31 januari 2009

113


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist

U kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken


kan de planten uitzetten

kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan de planten insnoeien na de aanplant


B

B

B

B B

• • • •

frezen manueel grof nivelleren machinaal grof nivelleren gebruik van een kleine graafmachine

Bemesting • Uitspreiden van de meststof en/of bodemverbeteraar • Gebruik nodige materieel (schop, hark, riek...) • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • machine correct instellen • frezen • spitten Terrein fijn nivelleren • Gebruik van het nodige materieel (schop, hark) • aanbrengen van de nodige helling tijdens het nivelleren • egaliseren van stukken van hetzelfde niveau • manueel fijn nivelleren • machinaal fijn nivelleren • aanlegplan lezen en opvolgen • gebruik motoculteur of tractor Planten uitzetten • respecteren afstand tussen de planten • wettelijke reglementering rond plantafstanden • planten met hun mooiste zijde in het zicht plaatsen • planten schikken zodat het gewenste totaalbeeld wordt bereikt • relevante plantenkennis verwerkte plantendelen verwijderen Planten insnoeien • reactie van de plant op de snoei

31 januari 2009

114


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • kan planten in een plantenbak plaatsen




B

B

B

B


B


B


delen die gesnoeid moeten worden hantering van een snoeischaar

Planten in plantenbak • potgrond • hantering van het nodige materieel (een handschop, truweel) Plantenput graven • diepte en breedte van een plantput • nodige materieel (schop, truweel, spade) • plant recht plaatsen en met mooiste zijde het meest in het zicht • inplanting bloembol op de juiste diepte • dichting plantput zonder schade aan te richten aan de plant • Verankeringen • aanbinding plant met het correcte bindmateriaal • de steunpalen, leidconstructie en haagversterkingen waterpas en stevig verankerd plaatsen • steunpaal vóór het planten van de boom courant gehanteerde meststoffen Terrein afwerken • hantering van het nodige materieel (boor, spade, schroevendraaier, ladder,...) • richtingskoord • mulch egaal uitspreiden • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking Materiaal onderhouden • hantering van het nodige schoonmaakmateriaal (handborstel, vod, tuinslang,...) • verschillende soorten brandstof (2-takt, 4-takt, diesel) en 31 januari 2009

115


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan sleuven uitgraven en dichten

kan buizen plaatsen en aansluiten

kan elektriciteitsdraden door wachtbuizen trekken kan de verlichtingselementen plaatsen

B B

B

B B

de verschillende soorten smeermiddel verschillende delen van het betreffende materieel wanneer is een onderhoud door een specialist noodzakelijk de belangrijkste onderdelen van de motor uitkuisen: bougie, starter, motorfilter,... benzine- en oliepeil controleren materieel instellen slijpen van de messen onderhoud van handgereedschap

principes van gescheiden afvalverwerking en recyclage materialen die in aanmerking komen voor hergebruik • richtingskoord spannen en volgen • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine (U) • aanbrenging vloeiende heling van het hoogste punt naar het laagste punt in de sleuven • werkwijze om een helling aan te brengen • hellingsgraad die nodig is voor een goede afwatering • bijsnijden van de buizen op de gewenste lengte • buizen aan elkaar koppelen • gebruik van het nodige materieel • waterdichte koppeling • gebruik van trekkabel •

verankering of aanbreng verlichting op de daartoe voorziene plaats

•


31 januari 2009

116

38

Module: F7 - Tuinaanleg Verhardingen – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV


38.1


De cursist verwerft de nodige inzichten om een tuin of park aan te leggen op basis van een tuinontwerp. In deze module gaat de aandacht vooral uit naar de aanleg van verhardingen. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan een matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan op het terrein het matenplan uitzetten kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen kan materieel en grondstoffen in- en uitladen kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen kan het terrein afgraven kan het terrein ophogen kan piketten plaatsen kan Het perceel grof nivelleren kan De nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken kan Het terrein fijn nivelleren kan De planten uitzetten kan De verwerkte plantendelen verwijderen kan Kan de planten insnoeien na de aanplant kan Planten in een plantenbak plaatsen kan Een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen kan De nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering) kan Water en meststof toedienen kan Het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond kan Het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren kan Een milieuvriendelijk beleid nastreven kan Uitgraven van een terras, vijver, zwembad, … kan De fundering aanleggen voor een oprit/pad kan Een koude afwerkingslaag aanbrengen voor een oprit/pad kan De bestrating plaatsen voor een oprit/pad kan Siergrind aanleggen


31 januari 2009

117

38.2

Beginsituatie

•


•


38.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B


B



kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen


B B

B

B


31 januari 2009

118


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen


B B

B


B




B

B

planten intafelen Onkruiden • gezondheidsbewust werken: kunnen gebruik maken van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • milieubewust werken: het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot het minimum beperken • giftigheidklasse A en B • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • frezen, hakken, schoffelen, spitten • manuele verwijdering van onkruid met de volledige wortel • onkruid machinaal verwijderen • gebruik sproeitoestel Terrein afgraven • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine Ophogen van een terrein • grond egaal uitspreiden over de volledige oppervlakte van het terrein • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • gebruik kleine graafmachine Piketten plaatsen • markering voor de hoogtes en nulpunten op de piketten • waterpas • voldoende verankerd in de grond Perceel nivelleren • invloed van weersomstandigheden op de 31 januari 2009

119


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist






B

B

B

B

• • • • •

grondbewerking vloeiende overgang tussen 2 niveaus frezen manueel grof nivelleren machinaal grof nivelleren gebruik van een kleine graafmachine

Bemesting • Uitspreiden van de meststof en/of bodemverbeteraar • Gebruik nodige materieel (schop, hark, riek...) • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • machine correct instellen • frezen • spitten Terrein fijn nivelleren • Gebruik van het nodige materieel (schop, hark) • aanbrengen van de nodige helling tijdens het nivelleren • egaliseren van stukken van hetzelfde niveau • manueel fijn nivelleren • machinaal fijn nivelleren • aanlegplan lezen en opvolgen • gebruik motoculteur of tractor Planten uitzetten • respecteren afstand tussen de planten • wettelijke reglementering rond plantafstanden • planten met hun mooiste zijde in het zicht plaatsen • planten schikken zodat het gewenste totaalbeeld wordt bereikt • relevante plantenkennis verwerkte plantendelen verwijderen

31 januari 2009

120


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de planten insnoeien na de aanplant





B

B

B

B

B


B


B


Planten insnoeien • reactie van de plant op de snoei • delen die gesnoeid moeten worden • hantering van een snoeischaar Planten in plantenbak • potgrond • hantering van het nodige materieel (een handschop, truweel) Plantenput graven • diepte en breedte van een plantput • nodige materieel (schop, truweel, spade) • plant recht plaatsen en met mooiste zijde het meest in het zicht • inplanting bloembol op de juiste diepte • dichting plantput zonder schade aan te richten aan de plant • Verankeringen • aanbinding plant met het correcte bindmateriaal • de steunpalen, leidconstructie en haagversterkingen waterpas en stevig verankerd plaatsen • steunpaal vóór het planten van de boom courant gehanteerde meststoffen Terrein afwerken • hantering van het nodige materieel (boor, spade, schroevendraaier, ladder,...) • richtingskoord • mulch egaal uitspreiden • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking Materiaal onderhouden • hantering van het nodige schoonmaakmateriaal 31 januari 2009

121


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan uitgraven van een terras, vijver, zwembad, …

kan de fundering aanleggen voor een oprit/pad

kan een koude afwerkingslaag aanbrengen voor een oprit/pad


B B

B

B

(handborstel, vod, tuinslang,...) verschillende soorten brandstof (2-takt, 4-takt, diesel) en de verschillende soorten smeermiddel verschillende delen van het betreffende materieel wanneer is een onderhoud door een specialist noodzakelijk de belangrijkste onderdelen van de motor uitkuisen: bougie, starter, motorfilter,... benzine- en oliepeil controleren materieel instellen slijpen van de messen onderhoud van handgereedschap

principes van gescheiden afvalverwerking en recyclage materialen die in aanmerking komen voor hergebruik • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • plaats waar een vijver, terras, zwembad,., uitgraven • spanning en volgen richtingskoord • veilig gebruik ladder • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • meten • stutten van de zijwanden • stevige fundering • gebruik waterpas • gebruik nodige materieel • elementen van mortel en hun verhoudingen • berekening van hoeveelheid van elk element • gebruik van een betonmolen • • • tijdspanne waarin een afwerkingslaag moet bewerkt worden • de verschillende soorten koude afwerkingslagen ifv de bestrating

31 januari 2009

122


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

kan de bestrating plaatsen voor een oprit/pad

B

• • • • • • • •

kan siergrind aanleggen


B

• •

egale aanbreng van afwerkingslaag afwerkingslaag voorzien van de nodige helling voor afwatering gebruik van een waterpas gebruik van het nodige materieel de verschillende soorten bestrating de verschillende technieken om de bestrating aan te brengen versnijding van de bestrating op het gewenste formaat gebruik waterpas en richtingskoord gebruik van het nodige materieel lectuur van het patroon volgens dewelke de bestrating geplaatst dient te worden siergrind afbakenen, uitspreiden gebruik van het nodige materieel (schop, skruiwagen, hark...)

31 januari 2009

123

39

Module: F8 - Tuinaanleg Waterpartijen – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV


39.1


De cursist verwerft de nodige inzichten om een tuin of park aan te leggen op basis van een tuinontwerp. In deze module gaat de aandacht vooral uit naar de aanleg van een vijver. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan een matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan op het terrein het matenplan uitzetten kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen kan materieel en grondstoffen in- en uitladen kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen kan het terrein afgraven kan het terrein ophogen kan piketten plaatsen kan het perceel grof nivelleren kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken kan het terrein fijn nivelleren kan de planten uitzetten kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan de planten insnoeien na de aanplant kan planten in een plantenbak plaatsen kan een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering) kan water en meststof toedienen kan het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond kan het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan uitgraven van een terras, vijver, zwembad, … kan vijverplanten plaatsen kan een vijverfundering en een vijverbodem aanleggen kan een vijver afwerken

39.2 •

Beginsituatie



31 januari 2009

124

•


39.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B


B



kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen


B B

B

B

B


planten intafelen

31 januari 2009

125


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen


B

B


B




B

B

Onkruiden • gezondheidsbewust werken: kunnen gebruik maken van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • milieubewust werken: het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot het minimum beperken • giftigheidklasse A en B • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • frezen, hakken, schoffelen, spitten • manuele verwijdering van onkruid met de volledige wortel • onkruid machinaal verwijderen • gebruik sproeitoestel Terrein afgraven • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine Ophogen van een terrein • grond egaal uitspreiden over de volledige oppervlakte van het terrein • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • gebruik kleine graafmachine Piketten plaatsen • markering voor de hoogtes en nulpunten op de piketten • waterpas • voldoende verankerd in de grond Perceel nivelleren • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • vloeiende overgang tussen 2 niveaus

31 januari 2009

126


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist




kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan de planten insnoeien na de aanplant


B

B

B

B B

• • • •

frezen manueel grof nivelleren machinaal grof nivelleren gebruik van een kleine graafmachine

Bemesting • Uitspreiden van de meststof en/of bodemverbeteraar • Gebruik nodige materieel (schop, hark, riek...) • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • machine correct instellen • frezen • spitten Terrein fijn nivelleren • Gebruik van het nodige materieel (schop, hark) • aanbrengen van de nodige helling tijdens het nivelleren • egaliseren van stukken van hetzelfde niveau • manueel fijn nivelleren • machinaal fijn nivelleren • aanlegplan lezen en opvolgen • gebruik motoculteur of tractor Planten uitzetten • respecteren afstand tussen de planten • wettelijke reglementering rond plantafstanden • planten met hun mooiste zijde in het zicht plaatsen • planten schikken zodat het gewenste totaalbeeld wordt bereikt • relevante plantenkennis verwerkte plantendelen verwijderen Planten insnoeien • reactie van de plant op de snoei

31 januari 2009

127


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • kan planten in een plantenbak plaatsen




B

B

B

B


B


B


delen die gesnoeid moeten worden hantering van een snoeischaar

Planten in plantenbak • potgrond • hantering van het nodige materieel (een handschop, truweel) Plantenput graven • diepte en breedte van een plantput • nodige materieel (schop, truweel, spade) • plant recht plaatsen en met mooiste zijde het meest in het zicht • inplanting bloembol op de juiste diepte • dichting plantput zonder schade aan te richten aan de plant • Verankeringen • aanbinding plant met het correcte bindmateriaal • de steunpalen, leidconstructie en haagversterkingen waterpas en stevig verankerd plaatsen • steunpaal vóór het planten van de boom courant gehanteerde meststoffen Terrein afwerken • hantering van het nodige materieel (boor, spade, schroevendraaier, ladder,...) • richtingskoord • mulch egaal uitspreiden • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking Materiaal onderhouden • hantering van het nodige schoonmaakmateriaal (handborstel, vod, tuinslang,...) • verschillende soorten brandstof (2-takt, 4-takt, diesel) en 31 januari 2009

128


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan uitgraven van een terras, vijver, zwembad, …

kan een vijverfundering en een vijverbodem aanleggen

kan vijverplanten plaatsen


B B

B

B

de verschillende soorten smeermiddel verschillende delen van het betreffende materieel wanneer is een onderhoud door een specialist noodzakelijk de belangrijkste onderdelen van de motor uitkuisen: bougie, starter, motorfilter,... benzine- en oliepeil controleren materieel instellen slijpen van de messen onderhoud van handgereedschap

principes van gescheiden afvalverwerking en recyclage materialen die in aanmerking komen voor hergebruik • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • plaats waar een vijver, terras, zwembad,., uitgraven • spanning en volgen richtingskoord • veilig gebruik ladder • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) • meten • stutten van de zijwanden • stevige fundering • gebruik waterpas • gebruik nodige materieel • • • aanplant van groepen waterplanten • zuurstofplanten • drijvende planten • bloeiende planten • oeverbeplanting • moerasplanten • de plantdieptes • materiaalgebruik • substraten

31 januari 2009

129


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een vijver afwerken


B

• • • • • • • • • • • • • •

manden vijverafwerking substraten pompen verlichting filters niveauverschillen plantenmanden randafwerking watervallen borrelsteen fonteinen spuiters

31 januari 2009

130

40

Module: F9 - Tuinaanleg Omheiningen en houtwerk – 20 lestijden TV / 40 lestijden PV


40.1


De cursist verwerft de nodige inzichten om een tuin of park aan te leggen op basis van een tuinontwerp. In deze module gaat de aandacht vooral uit naar de aanleg van omheiningen en houten constructies. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan een matenplan, beplantingsplan, drainageplan en bestek lezen en interpreteren kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling kan op het terrein het matenplan uitzetten kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen kan materieel en grondstoffen in- en uitladen kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen kan de planten die behouden worden intafelen kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen kan het terrein afgraven kan het terrein ophogen kan piketten plaatsen kan het perceel grof nivelleren kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken kan het terrein fijn nivelleren kan de planten uitzetten kan de verwerkte plantendelen verwijderen kan de planten insnoeien na de aanplant kan planten in een plantenbak plaatsen kan een plantput graven en de plant of bol erin plaatsen kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering) kan water en meststof toedienen kan het terrein afwerken door het afsteken van de gazonboorden, het aanbrengen van mulch en het fijnharken van de grond kan het materieel schoonmaken en het basisonderhoud uitvoeren kan een milieuvriendelijk beleid nastreven kan de nodige gaten boren en de steunpalen zetten voor het plaatsen van een omheining kan de omheining aanbrengen kan geprefabriceerde elementen plaatsen kan houten constructies plaatsen kan de nodige gaten maken en de steunpalen plaatsen voor het plaatsen van een houten constructie


31 januari 2009

131

40.2

Beginsituatie

•


•


40.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

kan de aanwezige nutsvoorzieningen opmeten en in kaart brengen

B

Matenplan • weergave van de bestaande infrastructuur op het terrein op de plannen • lasermeetapparatuur

kan het hoogteverschil berekenen tussen 2 punten bij een helling

B

Minimale hellingsgraad voor een goede afwatering

kan de nodige hoeveelheid materiaal uitrekenen

B

Materialen uittellen • inhoudsmaten • grondstoffen: namen, types, eigenschappen,... • verhoudingen • relevante wiskundige principes • berekening van een volume • berekening van oppervlaktes

kan op het terrein het matenplan uitzetten


Plannen • • • • • •

schaal en legende soorten plannen afstanden beplanting bestek vernoemde grondstoffen

31 januari 2009

132


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan materieel en grondstoffen in- en uitladen

B

laden van een bestelwagen • namen van materieel en grondstoffen • benutten van de beschikbare ruimte van de bestelwagen/vrachtwagen

kan de aanwezige beplanting en constructieve elementen verwijderen

B

nodige materieel (schop, spade, bosmaaier,...)

kan de planten die behouden worden intafelen

B

planten intafelen

kan het onkruid (zonevreemde planten) manueel en machinaal verwijderen

B

Onkruiden • gezondheidsbewust werken: kunnen gebruik maken van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • milieubewust werken: het gebruik van bestrijdingsmiddelen tot het minimum beperken • giftigheidklasse A en B • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • frezen, hakken, schoffelen, spitten • manuele verwijdering van onkruid met de volledige wortel • onkruid machinaal verwijderen • gebruik sproeitoestel


B

Terrein afgraven • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • gebruik nodige materieel (schop, spade, kruiwagen,...) • gebruik kleine graafmachine



B

Ophogen van een terrein • grond egaal uitspreiden over de volledige oppervlakte van het terrein • invloed van weersomstandigheden op de

31 januari 2009

133


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • U

•

grondbewerking gebruik van het nodige materieel (schop, spade, kruiwagen) gebruik kleine graafmachine

kan piketten plaatsen

B

Piketten plaatsen • markering voor de hoogtes en nulpunten op de piketten • waterpas • voldoende verankerd in de grond


B

Perceel nivelleren • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking • vloeiende overgang tussen 2 niveaus • frezen • manueel grof nivelleren • machinaal grof nivelleren • gebruik van een kleine graafmachine

U

kan de nodige meststof en grondverbeteraar aanbrengen en onderwerken

B

Bemesting • Uitspreiden van de meststof en/of bodemverbeteraar • Gebruik nodige materieel (schop, hark, riek...) • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • machine correct instellen • frezen • spitten


B

Terrein fijn nivelleren • Gebruik van het nodige materieel (schop, hark) • aanbrengen van de nodige helling tijdens het nivelleren • egaliseren van stukken van hetzelfde niveau • manueel fijn nivelleren


31 januari 2009

134


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



machinaal fijn nivelleren aanlegplan lezen en opvolgen gebruik motoculteur of tractor


B

Planten uitzetten • respecteren afstand tussen de planten • wettelijke reglementering rond plantafstanden • planten met hun mooiste zijde in het zicht plaatsen • planten schikken zodat het gewenste totaalbeeld wordt bereikt • relevante plantenkennis


B

verwerkte plantendelen verwijderen

kan de planten insnoeien na de aanplant

B

Planten insnoeien • reactie van de plant op de snoei • delen die gesnoeid moeten worden • hantering van een snoeischaar


B

Planten in plantenbak • potgrond • hantering van het nodige materieel (een handschop, truweel)


B

Plantenput graven • diepte en breedte van een plantput • nodige materieel (schop, truweel, spade) • plant recht plaatsen en met mooiste zijde het meest in het zicht • inplanting bloembol op de juiste diepte • dichting plantput zonder schade aan te richten aan de plant •


31 januari 2009

135


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de nodige verankering na aanplanten aanbrengen (haagversterking, leidconstructies, boomverankering)

B

Verankeringen • aanbinding plant met het correcte bindmateriaal • de steunpalen, leidconstructie en haagversterkingen waterpas en stevig verankerd plaatsen • steunpaal vóór het planten van de boom


B

courant gehanteerde meststoffen


B

Terrein afwerken • hantering van het nodige materieel (boor, spade, schroevendraaier, ladder,...) • richtingskoord • mulch egaal uitspreiden • invloed van weersomstandigheden op de grondbewerking


B

Materiaal onderhouden • hantering van het nodige schoonmaakmateriaal (handborstel, vod, tuinslang,...) • verschillende soorten brandstof (2-takt, 4-takt, diesel) en de verschillende soorten smeermiddel • verschillende delen van het betreffende materieel • wanneer is een onderhoud door een specialist noodzakelijk • de belangrijkste onderdelen van de motor uitkuisen: bougie, starter, motorfilter,... • benzine- en oliepeil controleren • materieel instellen • slijpen van de messen • onderhoud van handgereedschap

kan een milieuvriendelijk beleid nastreven

B

principes van gescheiden afvalverwerking en recyclage


31 januari 2009

136


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist materialen die in aanmerking komen voor hergebruik


31 januari 2009

137

41

Module: G1 - Plantenkennis A – 40 lestijden TV


41.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van productengroep “A” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag. De cursist • • • • • • •


41.2

Beginsituatie

•


•


41.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B


• kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bloemen, vaste planten en knollen toelichten


B


karakteristieken, groei, habitat en onderhoud • blad: vorm en kleur

31 januari 2009

138


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


•

• • • • •

bloem kleur tijdstip combinatie … Wortelgestel • Zodevormend • Knol • Bol • … Verzorging Gebruik Groei en standplaats Bewaring van bollen Onderhoud van een bloemenborder

• • • •




B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei • standplaats 31 januari 2009

139


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



snoei vruchtzetting gebruik • stadsboom • parkboom • laanboom • solitair • …


B



31 januari 2009

140

42

Module: G2 - Plantenkennis B – 40 lestijden TV


42.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van productengroep “B” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag. De cursist • • • • • • •


42.2

Beginsituatie

•


•


42.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

algemene bouw van de plant • wortel • stengel • blad • afgeleide organen • bloeiwijzen

kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bloemen, vaste planten en knollen toelichten

B

karakteristieken, groei, habitat en onderhoud • blad: vorm en kleur


31 januari 2009

141


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


•

• • • • •

bloem kleur tijdstip combinatie … Wortelgestel • Zodevormend • Knol • Bol • … Verzorging Gebruik Groei en standplaats Bewaring van bollen Onderhoud van een bloemenborder

• • • •




B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei • standplaats 31 januari 2009

142


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



snoei vruchtzetting gebruik • stadsboom • parkboom • laanboom • solitair • …


B



31 januari 2009

143

43

Module: G3 - Tuin- en bouwkunstgeschiedenis – 40 lestijden TV


43.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in de ontwikkeling van de tuinen bouwkunst. Daarnaast leert hij ook verbanden leggen tussen enerzijds tijdsgeest en realisaties en anderzijds tussen bouwwerken en hun omgeving. Daarnaast leert hij ook de historiek van de tuinen en hun belangrijkste vertegenwoordigers kennen. De cursist • • •

kent de voornaamste stijlen door de eeuwen heen kent enkele historisch belangrijke personen in de tuinen bouwkunstgeschiedenis en hun realisaties kan verbanden leggen tussen bouwwerken en hun omgeving

43.2

Beginsituatie

•


•


43.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B kan de voornaamste stijlen door de eeuwen heen aangeven en bespreken

Stijlen •

bespreking van stijlen zoals renaissance, barok, romantiek,… • bespreking van de voornaamste stijl-tijd vertegenwoordigers • voorbeelden en tekeningen De tuin van de toekomst •

moderne tuinelementen en –stijlen toekomstgerichte materialen ecologie in de tuin

•


31 januari 2009

144


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • B

Verbanden • materiaalsoorten • evolutie van materiaalgebruik in de tuinen bouwkunstgeschiedenis • verschil in harde, vaste en losse materialen

B

Belangrijke personen • voorbeelden van tuinrenovaties in historische context • historische analyse van een tuin • hedendaagse tuinarchitecten • landschapsvormgevers en hun realisaties in binnen- en buitenland.

Kan enkele historisch belangrijke personen in de tuinen bouwkunstgeschiedenis en hun realisaties duiden

kan verbanden leggen tussen bouwwerken en hun omgeving


daktuinen

31 januari 2009

145

44

Module: G4 - Ontwerpen A – 80 lestijden TV


44.1


In deze module verwerft de cursist de vaardigheden om een tuinontwerp of een ontwerp voor een groene ruimte correct uit te tekenen. De cursist leert een vormconcept, een functioneel concept en een tuinplan uit te tekenen met inbegrip van technisch matenplan en beplantingsplan. Hierbij werkt hij vooral onder begeleiding van de leerkracht aan de plannen voor een kleine tuin met een lage techniciteit. De cursist • • •

kent de benodigde materialen gebruikt bij het tekenen van plannen kan een voorontwerp opstellen aan de hand van een vormconcept en een functioneel concept kan een tuinontwerp correct uittekenen, aangevuld met technisch matenplan en beplantingsplan

44.2

Beginsituatie

•


•


44.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de benodigde materialen voor het tekenen van plannen hanteren kan een tuinontwerp correct uittekenen, aangevuld met technisch matenplan en beplantingsplan


B

Tekenen van plannen • vaste regels en reglementen • werken met stift, aquarel en potlood • kleurgebruik • inzicht en functies van vormen • samenstellen van vormen tot een passende compositie • uittekenen en opwerken van een tuinplan, manueel • uitwerken van technische detailleringen • uittekenen en opwerken van een beeldschets bij een tuinontwerp • maken van doorsnedes 31 januari 2009

146


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • • kan een voorontwerp opstellen aan de hand van een vormconcept en een functioneel concept


B

uittekenen en uitwerken van een beplantingsplan borderdetailleringen symbolenleer in de tuinarchitectuur het gebruik van symbolen, detailleringen en tekenstijlen verschillende tuintypes samenstellen van een wensenpakket oriëntatie van de tuin, zon en schaduw, windrichting,… inzicht in functies en gevoelens bij kleuren presentatietechnieken van een tuinontwerp opstellen onderhoudschema en jaarschema

Voorontwerp • toestellen om terreinen op te meten • het opmaken van een basisplan • omgevingsfactoren: huizen, bomen, terreinstudie,… • hoogteverschillen • verhoudingen en maten • functie analyse en behoeftenschets • logische functie-inplanting in de tuin • uitwerken van aan analyseprofiel • inschatten en uitwerken doelstellingen opdrachtgever

31 januari 2009

147

45

Module: G5 - Ontwerpen B – 80 lestijden TV


45.1


In deze module verwerft de cursist de vaardigheden om een tuinontwerp of een ontwerp voor een groene ruimte correct uit te tekenen. De cursist leert een vormconcept, een functioneel concept en een tuinplan uit te tekenen met inbegrip van technisch matenplan en beplantingsplan. Hierbij werkt hij op een zelfstandige manier aan een tuinplan. De cursist • • •


45.2

Beginsituatie

•


•


45.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

Tekenen van plannen • • • • • • • • • •


vaste regels en reglementen werken met stift, aquarel en potlood kleurgebruik inzicht en functies van vormen samenstellen van vormen tot een passende compositie uittekenen en opwerken van een tuinplan, manueel uitwerken van technische detailleringen uittekenen en opwerken van een beeldschets bij een tuinontwerp maken van doorsnedes uittekenen en uitwerken van een beplantingsplan 31 januari 2009

148


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • kan een voorontwerp opstellen aan de hand van een vormconcept en een functioneel concept


B

borderdetailleringen symbolenleer in de tuinarchitectuur het gebruik van symbolen, detailleringen en tekenstijlen verschillende tuintypes samenstellen van een wensenpakket oriëntatie van de tuin, zon en schaduw, windrichting,… inzicht in functies en gevoelens bij kleuren presentatietechnieken van een tuinontwerp opstellen onderhoudschema en jaarschema

Voorontwerp • • • • • • • • •

toestellen om terreinen op te meten het opmaken van een basisplan omgevingsfactoren: huizen, bomen, terreinstudie,… hoogteverschillen verhoudingen en maten functie analyse en behoeftenschets logische functie-inplanting in de tuin uitwerken van aan analyseprofiel inschatten en uitwerken doelstellingen opdrachtgever

31 januari 2009

149

46

Module: G6 - Ontwerpen C – 80 lestijden TV


46.1


In deze module verwerft de cursist de vaardigheden om een tuinontwerp of een ontwerp voor een groene ruimte correct uit te tekenen. De cursist leert een vormconcept, een functioneel concept en een tuinplan uit te tekenen met inbegrip van technisch matenplan en beplantingsplan. Hierbij werkt de cursist aan enkele speciale tuinen zoals een daktuin, een kleine stadstuin, openbaar groen, … De cursist • • •


46.2

Beginsituatie

•


•


46.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B

Tekenen van plannen • vaste regels en reglementen • werken met stift, aquarel en potlood • kleurgebruik • inzicht en functies van vormen • samenstellen van vormen tot een passende compositie • uittekenen en opwerken van een tuinplan, manueel • uitwerken van technische detailleringen • uittekenen en opwerken van een beeldschets bij een tuinontwerp • maken van doorsnedes

31 januari 2009

150


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • • kan een voorontwerp opstellen aan de hand van een vormconcept en een functioneel concept


B

uittekenen en uitwerken van een beplantingsplan borderdetailleringen symbolenleer in de tuinarchitectuur het gebruik van symbolen, detailleringen en tekenstijlen verschillende tuintypes samenstellen van een wensenpakket oriëntatie van de tuin, zon en schaduw, windrichting,… inzicht in functies en gevoelens bij kleuren presentatietechnieken van een tuinontwerp onderhoudschema en jaarschema

voorontwerp • • • • • • • • •

toestellen om terreinen op te meten het opmaken van een basisplan omgevingsfactoren: huizen, bomen, terreinstudie,… hoogteverschillen verhoudingen en maten functie analyse en behoeftenschets logische functie-inplanting in de tuin uitwerken van aan analyseprofiel inschatten en uitwerken doelstellingen opdrachtgever

31 januari 2009

151

47

Module: G7 - Presentatietechnieken – 40 lestijden TV


47.1


De cursist verwerft de nodige vaardigheden om een tuinplan zowel visueel als mondeling toe te lichten en te verdedigen. De cursist leert schetsen en perspectieven maken en een plan visueel op te werken. De cursist • • •

kan een tuinplan visueel en mondeling toelichten en verdedigen kan perspectieven en schetsbeelden maken kan een plan visueel opwerken

47.2

Beginsituatie

•


•


47.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een tuinplan visueel en mondeling toelichten en verdedigen

B

Opwerken van plan • opkleuren van een tuinplan • attractief presenteren van een tuinplan • opzetten van een technische presentatie

kan perspectieven en schetsbeelden maken

B

Toelichten van tuinplan • verkoopstechnieken • mondelinge expressie • het opvolgen van een ontwerpstudie en dit verdedigen bij de opdrachtgever • studie-inzichten overdragen


31 januari 2009

152


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een plan visueel opwerken


B

Perspectief en schetsen de creatie en functie van zichtlijnen • • perspectief in de tuin • het maken van een ruwe perspectieftekening

31 januari 2009

153

48

Module: G8 - Calculatie en bestek – 40 lestijden TV


48.1


De cursist verwerft de nodige kennis om een bestek te kunnen opstellen. De cursist leert daarnaast een prijscalculatie te maken. De cursist • • •

kan een beschrijvend bestek opstellen kent de wettelijke bepalingen rond tuinaanleg kan een prijscalculatie opstellen

48.2

Beginsituatie

•


•


48.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een beschrijvend bestek opstellen

B

Beschrijvend bestek • inzicht in materiaalkeuzes, hoeveelheden • inschattingen leren maken, planningssystematiek • opmaken van een bestek en een beschrijvend bestek • dossieropvolging

kan de wettelijke bepalingen rond tuinaanleg duiden en respecteren in de toepassingen

B

Wettelijke bepalingen mbt ruimtelijke ordening • eenvoudige en uitgebreide dossiersamenstelling • wetgeving omtrent aanleg terrassen en vijvers • wetgeving omtrent plaatsing tuinhuizen, carports en veranda’s • wetgeving omtrent omheiningen en zwembaden


31 januari 2009

154


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • kan een prijscalculatie opstellen


B

veldwetboek: planten van bomen, hagen, … alsook de rechtsgeldige mogelijkheden, rechten en plichten. Inzicht in de weg die een dossier aflegt en de mogelijke beroepsprocedures.

Prijscalculatie • hoeveelheden, maten, leveranciers • diverse alternatieven • degelijke bedrijfscalculatie opstellen met opbrengstmarges • opmaken van een degelijke en gedetailleerde prijsofferte • opmaken van facturen en factuurvoorwaarden alsook offertevoorwaarden • verdedigen van een prijsbestek en alternatieven inschatten en voorstellen

31 januari 2009

155

49

Module: G9 - Materiaalkennis – 60 lestijden TV


49.1


In deze module leert de cursist de verschillende materialen en grondstoffen kennen die gebruikt kunnen werken in een tuinplan. Hij leert de esthetische waarde van de elementen kennen en hun inzetbaarheid in een tuin. De cursist • • • • •

kan een overzicht schetsen van de verschillende materialen welke gebruikt kunnen worden kan een vergelijkende kwaliteitsstudie maken van materialen kan in functie van een budget de nodige materialen selecteren kan de esthetische waarde van tuinelementen inschatten kan verschillende tuinelementen verwerken in een plan

49.2

Beginsituatie

•


•


49.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden

B

Inzicht in soorten verhardingen • Gesloten verhardingen: asfalt/beton • Halfopen verhardingen: betonprodukt/natuursteenprodukt • Open verhardingen: boomschors/grind/alternatieven • Inzicht in betonprodukten: • Voordelen • Nadelen • Soorten • Gebruik • Keuze • Tegels/Klinkers/boordstenen/diverse


De cursist kan een overzicht schetsen van de verschillende materialen welke gebruikt kunnen worden kan een vergelijkende kwaliteitsstudie maken van materialen


31 januari 2009

156


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist Inzicht in natuursteenprodukten: • Voordelen • Nadelen • Soorten: natuursteen of klei • Gebruik • Keuze • Tegels/klinkers/Kasseien/boordstenen/diverse kan in functie van een budget de nodige materialen selecteren

B

Prijscalculatie • hoeveelheden, maten, leveranciers • diverse alternatieven • degelijke bedrijfscalculatie opstellen met opbrengstmarges • opmaken van een degelijke en gedetailleerde prijsofferte

kan de esthetische waarde van tuinelementen inschatten

B

Ontwerpgericht kiezen en bepalen van de juiste elementen • hout in de tuin • betonartikelen • metalen • kunststoffen • natuurelementen • combinatiemogelijkheden • recyclageproducten • ....

kan verschillende tuinelementen verwerken in een plan

B

Inzicht van het juiste gebruik en keuze van de materialen • hout in de tuin • betonartikelen • metalen • kunststoffen • natuurelementen • combinatiemogelijkheden • recyclageproducten • ....


31 januari 2009

157

50

Module: H1- Plantenkennis A – 40 lestijden TV


50.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van plantengroep “A” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag. De cursist • • • • • • •


50.2

Beginsituatie

•


•


50.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B



B



158


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •


•

• • • • •


Vijverplanten • Plantzones Onkruiden en mossen • Bestrijding • Indeling van de onkruiden kan de karakteristieken, groei, habitat en onderhoud van bomen, fruitbomen, heesters, struiken en hagen aangeven


B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei • standplaats • snoei 31 januari 2009

159


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

vruchtzetting gebruik • stadsboom • parkboom • laanboom • solitair • …


B



31 januari 2009

160

51

Module: H2- Plantenkennis B – 40 lestijden TV


51.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in het gangbare gamma tuinplanten voor een supplementaire range van plantengroep “B” en de toepassingsmogelijkheden naar functie, esthetisch karakter en ruimtelijke weerslag. De cursist • • • • • • •


51.2

Beginsituatie

•


•


51.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B



B



161


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •


•

• • • • •





B

Bomen, fruitbomen • kroonvorm • takstructuur • blad • bast • wortelgestel • knop • bloeiwijze • groei 31 januari 2009

162


B/U SV (S)ET

Leerinhouden





B



31 januari 2009

163

52

Module: H3- Tuinonderhoud A – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV


52.1


In deze module leert de cursist om het dagdagelijkse onderhoud van een tuin uit te voeren. Hij leert gewassen aanplanten, onderhouden en snoeien. Deze praktische vaardigheden zullen vooral uitgevoerd worden onder de begeleiding van de leerkracht. Hierbij worden vooral kleine tuinen onderhouden. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan de lijn uitzetten waarlangs geschoren dient te worden kan afmeten waar steunpalen dienen te komen kan de juiste hoeveelheid grondstof berekenen kan preventief onkruid bestrijden kan onkruid verwijderen en dit zowel manueel als machinaal als chemisch kan een plant inspecteren op een tekort of een teveel aan voedingselementen en een oplossing voorstellen kan een plant inspecteren op de aanwezigheid van een ziekte of parasieten en een oplossing voorstellen kan bestrijdingsmiddelen kiezen, berekenen en toedienen kan het gazon bemesten, maaien, verticuteren, verluchten, afboorden, ziektes herkennen en mos verwijderen kan hagen en heesters scheren kan rozen, sierstruiken, bodembedekkers, klimplanten, … snoeien kan tuinafval opruimen kan planten bemesten kan aanplanten in bloembakken kan plantputten graven en voorzien van een boom, plant of bol kan planten scheuren en verjongen kan schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen kan siergrind effenen en paadjes en terrassen opschonen kan mos op tuinpaden en terras verwijderen kan bladeren en afgestorven delen van planten verwijderen in en rondom de vijver kan de vijverfilter proper maken kan vijverconditioneringsproducten toedienen kan klimplanten leiden kan bomen van de nodige steun voorzien kan het gebruikte materieel schoonmaken kan basisonderhoud verzorgen van een kettingzaag, bosmaaier, grasmaaier en andere machines kan de bodem voorbereiden en plantklaar maken kan de nodige winterbescherming voorzien voor de planten kan bollen en knollen op een juiste manier planten, rooien en bewaren


31 januari 2009

164

52.2

Beginsituatie

•


•


52.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B

Uitzetten • gebruik van lasermeetapparatuur • richtingkoord: recht spannen op de hoogte waarlangs men moet scheren

kan de juiste hoeveelheid grondstof berekenen

B

Berekening van grondstoffen • grondstoffen: namen, types, eigenschappen,... • inhoudsmaten • verhoudingen • berekening van een volume en oppervlakte

kan preventief onkruid bestrijden

B

Onkruiden • mulchen en sproeien • minimale dikte voor een goede mulchlaag • aanbreng egale mulchlaag • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • gebruik sproeitoestel • frezen, hakken, schoffelen, spitten • onkruid herkennen • manuele verwijdering onkruid met de volledige wortel • te gebruiken machines • milieubewust werk: minimaal gebruik bestrijdingsmiddelen • gezondheidsbewustzijn: gebruik van de nodige

kan de lijn uitzetten waarlangs geschoren dient te worden kan afmeten waar steunpalen dienen te komen

kan onkruid verwijderen en dit zowel manueel als machinaal als chemisch


31 januari 2009

165


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • kan een plant inspecteren op een tekort of een teveel aan voedingselementen en een oplossing voorstellen

B

Plantenziektes en -gebreken • kenmerken die optreden • interpretatie vaststellingen (mogelijke oorzaken en gevolgen) • keuze voor de juiste behandeling (uit de mogelijke alternatieven) • verschillende biologische bestrijdingmethoden en hun toepassing • toediening van het bestrijdingsmiddel (sproeien, uitstrooien,...)

B

Gazononderhoud • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een grasmaaier, bosmaaier, zitmaaier, verticuteermachine • zelftrekkende grasmaaier of bosmaaier, zitmaaier • gazon afrijden in evenwijdige banen • gebruik van verticuteermachine • richtingskoord spannen waarlangs men het gazon afboordt • gebruik kantensteker • noodzakelijkheid irrigatie voor de kwaliteit van het gras • bestrijdingsmiddelen voor gazonziektes • ziektes in het gazon: eigenschappen • toediening bestrijdingsmiddel:sproeien, uitstrooien,... • verschillende methoden om mos te verwijderen en te bestrijden • herkenning aanwezigheid van mos • periode wanneer men het best het gazon bemest • berekening van de nodige hoeveelheid meststof • weersevolutie nagaan en invloed hiervan op bemesting gazon

kan een plant inspecteren op de aanwezigheid van een ziekte of parasieten en een oplossing voorstellen kan bestrijdingsmiddelen kiezen, berekenen en toedienen

kan het gazon bemesten, maaien, verticuteren, verluchten, afboorden, ziektes herkennen en mos verwijderen


persoonlijke beschermingsmiddelen giftigheidklasse A en B

31 januari 2009

166


B/U SV (S)ET

Leerinhouden

B

Scheren • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een haagschaar • vormsnoei • haag scheren (recht, volgens karakteristiek haag, …) • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van elektrische of motorgestuurde haagschaar met certificaat • gebruik van hoogtewerker


De cursist kan hagen en heesters scheren

U kan rozen, sierstruiken, bodembedekkers, klimplanten, … snoeien

B

U U

kan tuinafval opruimen

B

U kan planten bemesten


B

Snoeien • effect van de snoei op de verdere groei van de plant/boom • vormsnoei • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van het nodige materieel (snoeischaar, snoeitang, handzaag, stokschaar) • gebruik hoogtewerker • gebruik kettingzaag indien nodig • gebruik telescopisch gereedschap • juiste tijdstip en de plaats op de plant waar gesnoeid dient te worden Tuinafval opruimen • gebruik bladblazer/-zuiger • gebruik van het nodige materieel (hark) • sortering van het tuinafval: graszoden apart van snoeisel,... • composteren • gebruik houtversnipperaar Bemesting • juiste handmatige techniek • werkingsduur van de meststof

31 januari 2009

167


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



te gebruiken machines correcte instelling machine egale verspreiding van de meststof

kan aanplanten in bloembakken

B

aanplanting in bloembakken

kan plantputten graven en voorzien van een boom, plant of bol

B

Plantputten • bodemstructuur • diepte en breedte van een plantput • gebruik van het nodige materieel (schop, spade, handschop,...) • plaatsing plant • toediening van water en meststof

kan planten scheuren en verjongen

B

Scheuren/verjongen • technieken om planten te verjongen • tijdstip waarop je de moederplant kan scheuren

kan schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen

B

Schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen

kan siergrind effenen en paadjes en terrassen opschonen

B

Opschonen van paadjes en terrassen

kan mos op tuinpaden en terras verwijderen

B

Mos op tuinpaden en terras verwijderen

kan bladeren en afgestorven delen van planten verwijderen in en rondom de vijver

B

Vijveronderhoud • bladeren en afgestorven delen van planten verwijderen in en rondom de vijver • vijverfilter proper maken • vijverconditioneringsproducten toedienen

kan de vijverfilter proper maken kan vijverconditioneringsproducten toedienen


31 januari 2009

168


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan klimplanten leiden

Klimplanten • klimplanten en bomen vormgeven via het aanbinden van de gesteltakken • vastbinding van vertakkingen op een correcte manier met het correcte bindmateriaal

kan bomen van de nodige steun voorzien

Boomondersteuning • meest geschikte plaats om de steunpaal te plaatsen • verschillende hechtingsmiddelen om steunpaal en boom te verankeren • controle van de hechting en de schade aan de boom van het hechtingsmateriaal • correcte aanbinding boom aan een steunpaal • plaatsing steunpaal

kan het gebruikte materieel schoonmaken

B

Materiaal onderhouden • verschillende soorten benzine (2-takt, 4-takt,...) • verschillende soorten motorolie • verschillende delen van een machine • timing voor een onderhoud door een specialist • benzine- en oliepeil controleren • schoonmaak van de bougie en starter • veiligheidsbewust werk • veiligheidsvoorschriften in acht te nemen

B

Bodemvoorbereiding • bodem plantklaar maken • toevoeging meststof of bodemverbeteraar • invloed van de weersomstandigheden op de grondbewerking • breken van de grond • correcte instelling machine • frezen, spitten, nivelleren

kan basisonderhoud verzorgen van een kettingzaag, bosmaaier, grasmaaier en andere machines

kan de bodem voorbereiden en plantklaar maken


31 januari 2009

169


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de nodige winterbescherming voorzien voor de planten

B

Winterbescherming voorzien voor vorstgevoelige planten

kan bollen en knollen op een juiste manier planten, rooien en bewaren

B

Bollen en knollen • planten • bewaren • rooien


31 januari 2009

170

53

Module: H4- Tuinonderhoud B – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV


53.1


In deze module leert de cursist om het dagdagelijkse onderhoud van een tuin uit te voeren. Hij leert gewassen aanplanten, onderhouden en snoeien. De cursist verwerft de nodige vaardigheden om in een kleine tuin op een zelfstandige manier de nodige onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •



31 januari 2009

171

53.2

Beginsituatie

•


•


53.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist B



B


kan preventief onkruid bestrijden

B

Onkruiden • mulchen en sproeien • minimale dikte voor een goede mulchlaag • aanbreng egale mulchlaag • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • gebruik sproeitoestel • frezen, hakken, schoffelen, spitten • onkruid herkennen • manuele verwijdering onkruid met de volledige wortel • te gebruiken machines • milieubewust werk: minimaal gebruik bestrijdingsmiddelen • gezondheidsbewustzijn: gebruik van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen

kan de lijn uitzetten waarlangs geschoren dient te worden kan afmeten waar steunpalen dienen te komen



31 januari 2009

172


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • kan een plant inspecteren op een tekort of een teveel aan voedingselementen en een oplossing voorstellen

B


B

Gazononderhoud • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een grasmaaier, bosmaaier, zitmaaier, verticuteermachine • zelftrekkende grasmaaier of bosmaaier, zitmaaier • gazon afrijden in evenwijdige banen • gebruik van verticuteermachine • richtingskoord spannen waarlangs men het gazon afboordt • gebruik kantensteker • noodzakelijkheid irrigatie voor de kwaliteit van het gras • bestrijdingsmiddelen voor gazonziektes • ziektes in het gazon: eigenschappen • toediening bestrijdingsmiddel:sproeien, uitstrooien,... • verschillende methoden om mos te verwijderen en te bestrijden • herkenning aanwezigheid van mos • periode wanneer men het best het gazon bemest • berekening van de nodige hoeveelheid meststof • weersevolutie nagaan en invloed hiervan op bemesting gazon

kan een plant inspecteren op de aanwezigheid van een ziekte of parasieten en een oplossing voorstellen kan bestrijdingsmiddelen kiezen, berekenen en toedienen



giftigheidklasse A en B

31 januari 2009

173


B/U SV (S)ET

Leerinhouden

B

Scheren • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een haagschaar • vormsnoei • haag scheren (recht, volgens karakteristiek haag, …) • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van elektrische of motorgestuurde haagschaar met certificaat • gebruik van hoogtewerker


De cursist kan hagen en heesters scheren


B

U U


B

U kan planten bemesten


B

Snoeien • effect van de snoei op de verdere groei van de plant/boom • vormsnoei • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van het nodige materieel (snoeischaar, snoeitang, handzaag, stokschaar) • gebruik hoogtewerker • gebruik kettingzaag indien nodig • gebruik telescopisch gereedschap • juiste tijdstip en de plaats op de plant waar gesnoeid dient te worden Tuinafval opruimen • gebruik bladblazer/-zuiger • gebruik van het nodige materieel (hark) • sortering van het tuinafval: graszoden apart van snoeisel,... • composteren • gebruik houtversnipperaar Bemesting • juiste handmatige techniek • werkingsduur van de meststof

31 januari 2009

174


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



te gebruiken machines correcte instelling machine egale verspreiding van de meststof


B



B



B


kan schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen

B



B



B



B




31 januari 2009

175


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan klimplanten leiden




kan het gebruikte materieel schoonmaken

B


B





31 januari 2009

176


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de nodige winterbescherming voorzien voor de planten

B



B



31 januari 2009

177

54

Module: H5- Tuinonderhoud C – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV


54.1


In deze module leert de cursist om het dagdagelijkse onderhoud van een tuin uit te voeren. Hij leert gewassen aanplanten, onderhouden en snoeien. De cursist zal onder begeleiding van een leerkracht de nodige seizoensgebonden onderhoudsactiviteiten uitvoeren. Hiervoor zal gewerkt worden aan grote tuinen of openbaar groen. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •



31 januari 2009

178

54.2

Beginsituatie

•


•


54.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de lijn uitzetten waarlangs geschoren dient te worden

B


B


kan afmeten waar steunpalen dienen te komen



31 januari 2009

179


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan preventief onkruid bestrijden

B

Onkruiden • mulchen en sproeien • minimale dikte voor een goede mulchlaag • aanbreng egale mulchlaag • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • gebruik sproeitoestel • frezen, hakken, schoffelen, spitten • onkruid herkennen • manuele verwijdering onkruid met de volledige wortel • te gebruiken machines • milieubewust werk: minimaal gebruik bestrijdingsmiddelen • gezondheidsbewustzijn: gebruik van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • giftigheidklasse A en B

B


B

Gazononderhoud • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een grasmaaier, bosmaaier, zitmaaier, verticuteermachine • zelftrekkende grasmaaier of bosmaaier, zitmaaier • gazon afrijden in evenwijdige banen • gebruik van verticuteermachine


kan een plant inspecteren op een tekort of een teveel aan voedingselementen en een oplossing voorstellen kan een plant inspecteren op de aanwezigheid van een ziekte of parasieten en een oplossing voorstellen kan bestrijdingsmiddelen kiezen, berekenen en toedienen



31 januari 2009

180


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • • •

kan hagen en heesters scheren

B


B

U U


richtingskoord spannen waarlangs men het gazon afboordt gebruik kantensteker noodzakelijkheid irrigatie voor de kwaliteit van het gras bestrijdingsmiddelen voor gazonziektes ziektes in het gazon: eigenschappen toediening bestrijdingsmiddel:sproeien, uitstrooien,... verschillende methoden om mos te verwijderen en te bestrijden herkenning aanwezigheid van mos periode wanneer men het best het gazon bemest berekening van de nodige hoeveelheid meststof weersevolutie nagaan en invloed hiervan op bemesting gazon

Scheren • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een haagschaar • vormsnoei • haag scheren (recht, volgens karakteristiek haag, …) • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van elektrische of motorgestuurde haagschaar met certificaat • gebruik van hoogtewerker Snoeien • effect van de snoei op de verdere groei van de plant/boom • vormsnoei • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van het nodige materieel (snoeischaar, snoeitang, handzaag, stokschaar) • gebruik hoogtewerker • gebruik kettingzaag indien nodig • gebruik telescopisch gereedschap

31 januari 2009

181


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


B

U

juiste tijdstip en de plaats op de plant waar gesnoeid dient te worden

Tuinafval opruimen • gebruik bladblazer/-zuiger • gebruik van het nodige materieel (hark) • sortering van het tuinafval: graszoden apart van snoeisel,... • composteren • gebruik houtversnipperaar

kan planten bemesten

B

Bemesting • juiste handmatige techniek • werkingsduur van de meststof • te gebruiken machines • correcte instelling machine • egale verspreiding van de meststof


B



B



B



31 januari 2009

182


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen

B



B



B



B



kan klimplanten leiden





31 januari 2009

183


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gebruikte materieel schoonmaken

B



B


kan de nodige winterbescherming voorzien voor de planten

B



B




31 januari 2009

184

55

Module: H6- Tuinonderhoud D – 20 lestijden TV / 60 lestijden PV


55.1


In deze module leert de cursist om het dagdagelijkse onderhoud van een tuin uit te voeren. Hij leert gewassen aanplanten, onderhouden en snoeien. De cursist zal onder begeleiding van een leerkracht de nodige seizoensgebonden onderhoudsactiviteiten uitvoeren. Hiervoor zal gewerkt worden aan grote tuinen of openbaar groen. De cursist • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •



31 januari 2009

185

55.2

Beginsituatie

•


•


55.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de lijn uitzetten waarlangs geschoren dient te worden

B


B


kan afmeten waar steunpalen dienen te komen



31 januari 2009

186


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan preventief onkruid bestrijden

B

Onkruiden • mulchen en sproeien • minimale dikte voor een goede mulchlaag • aanbreng egale mulchlaag • bestrijdingsmiddelen: werking, gevaar, doel,... • gebruik sproeitoestel • frezen, hakken, schoffelen, spitten • onkruid herkennen • manuele verwijdering onkruid met de volledige wortel • te gebruiken machines • milieubewust werk: minimaal gebruik bestrijdingsmiddelen • gezondheidsbewustzijn: gebruik van de nodige persoonlijke beschermingsmiddelen • giftigheidklasse A en B

B


B

Gazononderhoud • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een grasmaaier, bosmaaier, zitmaaier, verticuteermachine • zelftrekkende grasmaaier of bosmaaier, zitmaaier • gazon afrijden in evenwijdige banen • gebruik van verticuteermachine


kan een plant inspecteren op een tekort of een teveel aan voedingselementen en een oplossing voorstellen kan een plant inspecteren op de aanwezigheid van een ziekte of parasieten en een oplossing voorstellen kan bestrijdingsmiddelen kiezen, berekenen en toedienen



31 januari 2009

187


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • • •

kan hagen en heesters scheren

B


B

U U


richtingskoord spannen waarlangs men het gazon afboordt gebruik kantensteker noodzakelijkheid irrigatie voor de kwaliteit van het gras bestrijdingsmiddelen voor gazonziektes ziektes in het gazon: eigenschappen toediening bestrijdingsmiddel:sproeien, uitstrooien,... verschillende methoden om mos te verwijderen en te bestrijden herkenning aanwezigheid van mos periode wanneer men het best het gazon bemest berekening van de nodige hoeveelheid meststof weersevolutie nagaan en invloed hiervan op bemesting gazon

Scheren • gevaren en de risico's die verbonden zijn aan het werken met een haagschaar • vormsnoei • haag scheren (recht, volgens karakteristiek haag, …) • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van elektrische of motorgestuurde haagschaar met certificaat • gebruik van hoogtewerker Snoeien • effect van de snoei op de verdere groei van de plant/boom • vormsnoei • veilig gebruik ladder of stelling • gebruik van het nodige materieel (snoeischaar, snoeitang, handzaag, stokschaar) • gebruik hoogtewerker • gebruik kettingzaag indien nodig • gebruik telescopisch gereedschap

31 januari 2009

188


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


B

U

juiste tijdstip en de plaats op de plant waar gesnoeid dient te worden

Tuinafval opruimen • gebruik bladblazer/-zuiger • gebruik van het nodige materieel (hark) • sortering van het tuinafval: graszoden apart van snoeisel,... • composteren • gebruik houtversnipperaar

kan planten bemesten

B

Bemesting • juiste handmatige techniek • werkingsduur van de meststof • te gebruiken machines • correcte instelling machine • egale verspreiding van de meststof


B



B



B



31 januari 2009

189


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan schoffelen, hakken en harken om perken op te schonen

B



B



B



B



kan klimplanten leiden





31 januari 2009

190


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gebruikte materieel schoonmaken

B



B


kan de nodige winterbescherming voorzien voor de planten

B



B




31 januari 2009

191

56

Module: I1 - Bijzondere plantkunde van de grassen – 40 lestijden TV


56.1


In deze module leert de cursist en verschillende grassoorten en hun toepassingsmogelijkheden kennen. Hij leert de verschillende invloeden kennen die een invloed hebben op de groeiomstandigheden van de grassen. De cursist leert de verschillende plagen bij grassen kennen en deze behandelen. Hij leert het juiste bestrijdingsmiddel kiezen tegen de verschillende ziekten en insecten. De cursist • • • • • • • • • • • •

Kent de opbouw van een grasplant Kan de verschillen tussen de verschillende grassoorten bespreken Kan de meest geschikte grassoort kiezen in functie van de toepassing Kan de regulatoren die de groei van de plant beïnvloeden bespreken Kan het onderhoud van de verschillende grassoorten bespreken Leert de onkruiden in het grasveld herkennen Kan de voor- en nadelen van de verschillende grassoorten bespreken Kan de schadelijke insecten herkennen Kan ziekteverschijnselen bij de grassen opsporen Kan een juiste behandeling uitvoeren Kent de gevolgen en gevaren bij een gekozen behandelmethode Kan een preventieve behandeling voorschrijven

56.2

Beginsituatie

•


•


56.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de opbouw van een grasplant weergeven, aanduiden en als algemeen kader gebruiken


B

Opbouw van een grasplant • pluimpje • kiemschede • halmheffer

31 januari 2009

192


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



bladschijf: gevouwen, gerold, naaldvormig bladschede wimpertjes aar, aarpluim,pluim

kan de verschillen tussen de verschillende grassoorten bespreken

B

Studie van • nomenclatuur • systematiek • groeiwijzen van de diverse grassoorten

kan de meest geschikte grassoort kiezen in functie van de toepassing

B

De meest geschikte grassoort kiezen in functie van de toepassing • recreatiegazon • sportgazon • weidegras • gazonmengsels met specifieke doeleinden: vb golf, bloemenweide, schaduw, …

kan de regulatoren die de groei van de plant beïnvloeden weergeven en duiden

B

Groeiregulatoren • klimaat • water • bemesting • standplaats • bodemsoort • grasmengsel • …

kan het onderhoud van de verschillende grassoorten kaderen

B

Onderhoud van het gras • maaien • beluchten • prikken • bezanden • ziektebestrijding

kan de voor- en nadelen van de verschillende grassoorten bespreken


31 januari 2009

193


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • ... Onderhoud van het terrein • onkruidbestrijding • bodembewerkingen kan de onkruiden in het grasveld herkennen

B

Onkruidbestrijding • verband leggen tussen bodemstructuur en natuurlijke vegetatie • voornaamste onkruiden herkennen • diverse manieren van onkruiden bestrijden

kan de schadelijke insecten herkennen

B

Belangrijkste belagers • nematoden/bodemaaltjes • engerlingen/emelten • …

kan ziekteverschijnselen bij de grassen opsporen

B

Ziekteverschijnselen van fysiologische aard • groeiregulatoren • waterhuishouding • temperatuur • ... Ziektes • • • • •

kan een juiste behandeling uitvoeren


B

virussen bacteriën schimmels zwammen ...

Behandelen van plagen • Systemische herbiciden • Selectieve herbiciden • Fungiciden • Herbiciden

31 januari 2009

194


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



kan de gevolgen en gevaren bij een gekozen behandelmethode inschatten

B

Chemische behandeling Mechanische behandeling Preventieve behandeling …

Het kennen van producten • gebruik • samenstelling Chemische of mechanische behandeling

kan een preventieve behandeling voorschrijven


B

Het herkennen van opkomende ziekteverschijnselen • kenmerken • behandeling

31 januari 2009

195

57

Module: I2 - Bodemkunde en bemesting van sportvelden – 40 lestijden TV


57.1


In deze module leert de cursist de invloeden van de bodemkunde en bemesting op de groeiomstandigheden van gras kennen. De cursist • • • • •

begrijpt een ontledingsformulier kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …) kan de meest geschikte grondverbeteringsmiddelen kiezen kan een bemestingsplan opstellen kent de nodige bodembewerkingen om een goede groei van het gras te verzekeren

57.2

Beginsituatie

•


•


57.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een ontledingsformulier begrijpen

B

Ontledingsformulier • Interpretatie • opstellen van bemestingsadvies en berekening

kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …)

B

Factoren die de bodem beïnvloeden • water in de bodem • zuurtegraad van de bodem • waterhuishouding en drainering • lucht in de bodem • bodemstructuur


31 januari 2009

196


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

bodemtemperatuur

interpretatie bodemontleding bodemanalyse • bodemstaalname • interpreteren van bodemanalyse • bodemprofielput • terreinvaststelling van diverse bodemstructuren en structuurbederf • gebruik pH-meter en interpretatie van de verkregen

gegevens kan de meest geschikte grondverbeteringsmiddelen kiezen

B

bodemverbetering • drainage • verzanden • verbetering waterhuishouding • verbetering bodemleven

kan een bemestingsplan opstellen

B

bemestingsadvies opstellen adhv bodemanalyse

kan de nodige bodembewerkingen aangeven en hanteren om een goede groei van het gras te verzekeren

B

manuele grondbewerkingen • spitten • harken • rollen • egaliseren • schoffelen / hakken • planten zaaiklaar leggen • ... machinale grondbewerkingen • frezen • ploegen • eggen • rotoreggen • bezanden


31 januari 2009

197


B/U SV (S)ET

Leerinhouden




prikken slepen ...

31 januari 2009

198

58

Module: I3 - Machineleer sportvelden – 60 lestijden PV


58.1


In deze module leert de cursist de verschillende machines kennen die ingezet kunnen worden om sportvelden aan te leggen of te onderhouden. Ook drainage en de inzet van kunstgras worden behandeld in deze module. De cursist • • • • • • • •

kan een keuze maken uit de verschillende maaisystemen kan de verschillende manieren en machines om te verluchten vergelijken kan een keuze maken uit de verschillende bemestingsstrooiers kan een beregeningssysteem kiezen kan een drainagesysteem selecteren kan de nodige meetapparatuur om de kwaliteit van de bodem te meten, gebruiken kan de toepassing van kunstgras toelichten kan de nodige machines nodig bij de aanleg van sportvelden gebruiken

58.2

Beginsituatie

•


•


58.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een keuze maken uit de verschillende maaisystemen


B

Diverse maaisystemen • Cirkelmaaiers • Klepelmaaiers • Kooimaaiers • Zwevers • Afstelling • Keuze 31 januari 2009

199


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

….

kan de verschillende manieren en machines om te verluchten vergelijken

B

Beluchtingsmachines • Prikkers • Verluchters • Hoogteregeling • …

kan een keuze maken uit de verschillende bemestingsstrooiers

B

Bemestingsstrooiers • Types • Afstelling • Onderhoud • Werking • Aandrijving (of aankoppelin) • …

kan een beregeningssysteem kiezen

B

Beregeningen • Types • Regelen en onderhoud sproeibuizen • Instellen beregeningscomputer • …

kan een drainagesysteem selecteren

B

Drainage • De werking • Soorten • Materialen gebruikt voor drainage • Plaatsen en aansluiten • …

kan de nodige meetapparatuur om de kwaliteit van de bodem te meten, gebruiken

B

Meetapparatuur • Staal nemen • Interpreteren van het ontledingsrapport

kan de toepassing van kunstgras toelichten

B

Kunstgras • Soorten • Combinaties • Gebruik


31 januari 2009

200


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • kan de nodige machines nodig bij de aanleg van sportvelden gebruiken


B

Plaatsing …

Machines • Frees • Ploeg • Spitfrees • Rotoreg • Rol • sleuventrekker voor drainage • tractor • wielladers • nivelleerbalk • veiligheidsfiches • onderhoud • gebruik • …

31 januari 2009

201

59

Module: I4 - Aanleg sportvelden A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


59.1


In deze module leert de cursist om een sportveld aan te leggen. Hij leert uitgaande van een bodembeoordeling een geschikte drainage kiezen en de voorbereidende bewerkingen uit te voeren. De cursist werkt hierbij vooral onder begeleiding van de leerkracht. De cursist • • • • •

Kan een bodembeoordeling interpreteren Kan een drainagesysteem kiezen en aanbrengen Kan de nodige bodembewerkingen uitvoeren Kan het beregeningssysteem installeren Kan het gras inzaaien

59.2

Beginsituatie

•


•


59.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een bodembeoordeling interpreteren

B

factoren die de bodem beïnvloeden • water in de bodem • zuurtegraad van de bodem • waterhuishouding en drainering • lucht in de bodem • bodemstructuur • bodemtemperatuur interpretatie bodemontleding bodemanalyse


31 januari 2009

202


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • •

bodemstaalname interpreteren van bodemanalyse bodemprofielput terreinvaststelling van diverse bodemstructuren en structuurbederf gebruik pH-meter en interpretatie van de verkregen

gegevens kan een drainagesysteem kiezen en aanbrengen

B

De waterdoordringbaarheid van de bodem Opbouw drainage • drainagesleuf • drainagesubstraat: zand, grind • drainagebuis • filterdoek • Sleufdieptes en afstanden • Verticale en horizontale drainage

kan de nodige bodembewerkingen uitvoeren

B

manuele grondbewerkingen • spitten • harken • rollen • egaliseren • schoffelen / hakken • planten zaaiklaar leggen • ... machinale grondbewerkingen • frezen • ploegen • eggen • rotoreggen • ...


31 januari 2009

203


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het beregeningssysteem installeren

B Beregening • Beregeningsplan opstellen • Tijdstip van beregenen • Hoeveelheid water • Methode van beregening • Tuinslang • Druppeldarmen • Zweetdarmen • Automatische sproeisystemen • Automatische sproeisystemen • Zelfrijdende sproeiers • Verzonken sproeiers

kan het gras inzaaien

B

Zaaien van het gras • manueel inzaaien • machinaal inzaaien Plaatsen van graszoden • blokzoden • Graszoden op rol • Big-slabs • Manuele of mechanische plaatsing Zaaitijdstip Zorgen na het zaaien • maaien • bemesten • algemeen onderhoud


31 januari 2009

204

60

Module: I5 - Aanleg sportvelden B – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


60.1


In deze module leert de cursist om een sportveld aan te leggen. Hij leert uitgaande van een bodembeoordeling een geschikte drainage kiezen en de voorbereidende bewerkingen uit te voeren. De cursist verwerft de nodige vaardigheden om zelfstandig de aanleg van een sportveld uit te voeren. De cursist • • • • •

Kan een bodembeoordeling interpreteren Kan een drainagesysteem kiezen en aanbrengen Kan de nodige bodembewerkingen uitvoeren Kan het beregeningssysteem installeren Kan het gras inzaaien

60.2

Beginsituatie

•


•


60.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een bodembeoordeling interpreteren

B

factoren die de bodem beïnvloeden • water in de bodem • zuurtegraad van de bodem • waterhuishouding en drainering • lucht in de bodem • bodemstructuur • bodemtemperatuur interpretatie bodemontleding


31 januari 2009

205


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist bodemanalyse • bodemstaalname • interpreteren van bodemanalyse • bodemprofielput • terreinvaststelling van diverse bodemstructuren en structuurbederf • gebruik pH-meter en interpretatie van de verkregen gegevens kan een drainagesysteem kiezen en aanbrengen

B

De waterdoordringbaarheid van de bodem Opbouw drainage • drainagesleuf • drainagesubstraat: zand, grind • drainagebuis • filterdoek • Sleufdieptes en afstanden • Verticale en horizontale drainage

kan de nodige bodembewerkingen uitvoeren

B

manuele grondbewerkingen • spitten • harken • rollen • egaliseren • schoffelen / hakken • planten zaaiklaar leggen • ... machinale grondbewerkingen • frezen • ploegen • eggen • rotoreggen • ...


31 januari 2009

206


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het beregeningssysteem installeren

B

Beregening • Beregeningsplan opstellen • Tijdstip van beregenen • Hoeveelheid water • Methode van beregening • Tuinslang • Druppeldarmen • Zweetdarmen • Automatische sproeisystemen • Automatische sproeisystemen • Zelfrijdende sproeiers • Verzonken sproeiers

kan het gras inzaaien

B

Zaaien van het gras: • manueel inzaaien • machinaal inzaaien Plaatsen van graszoden • blokzoden • Graszoden op rol • Big-slabs • Manuele of mechanische plaatsing Zaaitijdstip Zorgen na het zaaien • maaien • bemesten • algemeen onderhoud


31 januari 2009

207

61

Module: I6 - Onderhoud sportvelden A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


61.1


In deze module leert de cursist om een sportveld te onderhouden. De cursist werkt onder begeleiding van de leerkracht. De cursist • • • • • • • • •

Kan een sportveld maaien Kan het sportveld beregenen Kan slepen en rollen Kan de grasmat controleren op ziekten en insecten Kan verzakkingen in het veld wegwerken Kan het veld prikken Kan het veld beluchten Kan het veld bijzaaien Kan de onkruiden uit het grasveld verwijderen

61.2

Beginsituatie

•


•


61.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een sportveld maaien

B

Maaitijdstippen Maaihoogtes • sportvelden in het algemeen • golfvelden • voetbalvelden


31 januari 2009

208


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist Soorten maaimachines • Cilindermaaiers of messenkooimaaiers • Cirkelmaaiers Overige maaiers • Bosmaaier • Maaibalk • Klepelmaaier • … Onderhoud en afstelling van een maaier kan het sportveld beregenen

B

Beregenen • • •

Beregeningsplan opstellen Tijdstip van beregenen Hoeveelheid water

Methode van beregening • Tuinslang • Druppeldarmen • Zweetdarmen • Automatische sproeisystemen Automatische sproeisystemen: • Zelfrijdende sproeiers Verzonken sproeiers kan slepen en rollen

B

Slepen en rollen

kan de grasmat controleren op ziekten en insecten

B

Gazonziekten en hun bestrijding: • Heksenkringen (Marasmius oreades) • Roestziekten (Puccinia ssp.) • Rooddraad (Corticum fuciforme) • Sneeuwschimmel (Fusarium nivale) • Dollarspot (Sclerotinia homoecarpa)


31 januari 2009

209


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



Bladvlekkenziekte (Helminthosporium vagans) Schadebeeld en bestrijding …

Onkruiden in het gazon • opdeling van de onkruiden • Grassen als onkruid • Mossen Insecten en hun behandeling kan verzakkingen in het veld wegwerken

B

Uitnivelleren met teelaarde Losmaken van de onderlaag Breken van de zoden Herinzaaien

kan het veld prikken

B

kan het veld beluchten

Prikken • • • • •

Machinaal prikken Handmatig prikken Onderhouden van een prikrol Tijdstip van prikken Frequentie van het prikken

Verdichting van het gazonoppervlak Dichtslibben van het gazonoppervlak Beluchtingsmachine: • met holle tand • met volle tand Bezanden van het veld Kan het veld verticuteren kan het veld bijzaaien


B

Voorbehandelingen van het gazon

31 januari 2009

210


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist Klaar leggen van het terrein Doorzaaien van het gazonvlak: • Methode • Middelen kan de onkruiden uit het grasveld verwijderen

B

Onkruiden in het gazon: • opdeling van de onkruiden • Grassen als onkruid • Mossen Bestrijding van de onkruiden: • contact herbicide • selectief herbicide


31 januari 2009

211

62

Module: I7 - Onderhoud sportvelden B – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


62.1


In deze module leert de cursist om een sportveld te onderhouden. De cursist kan zelfstandig inschatten welke werkzaamheden dienen te gebeuren en kan deze uitvoeren. De cursist • • • • • • • • •


62.2

Beginsituatie

•


•


62.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

Maaitijdstippen Maaihoogtes • sportvelden in het algemeen • golfvelden • voetbalvelden Soorten maaimachines


31 januari 2009

212


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

Cilindermaaiers of messenkooimaaiers Cirkelmaaiers

Overige maaiers • Bosmaaier • Maaibalk • Klepelmaaier • … Onderhoud en afstelling van een maaier kan het sportveld beregenen

B




B

Slepen en rollen


B

Gazonziekten en hun bestrijding: • Heksenkringen (Marasmius oreades) • Roestziekten (Puccinia ssp.) • Rooddraad (Corticum fuciforme) • Sneeuwschimmel (Fusarium nivale) • Dollarspot (Sclerotinia homoecarpa) • Bladvlekkenziekte (Helminthosporium vagans)


31 januari 2009

213


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

Schadebeeld en bestrijding …


B



B





B

Voorbehandelingen van het gazon Klaar leggen van het terrein


31 januari 2009

214


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist Doorzaaien van het gazonvlak: • Methode • Middelen kan de onkruiden uit het grasveld verwijderen

B



31 januari 2009

215

63

Module: I8 - Onderhoud sportvelden C – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


63.1


In deze module leert de cursist om een sportveld te onderhouden. In deze module leert de cursist ook speciale terreinen en de nodige omgevingswerken uitvoeren. De cursist • • • • • • • • •


63.2

Beginsituatie

•


•


63.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden



B

Maaitijdstippen Maaihoogtes • sportvelden in het algemeen • golfvelden • voetbalvelden Soorten maaimachines • Cilindermaaiers of messenkooimaaiers


31 januari 2009

216


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

Cirkelmaaiers

Overige maaiers • Bosmaaier • Maaibalk • Klepelmaaier • … Onderhoud en afstelling van een maaier kan het sportveld beregenen

B




B

Slepen en rollen


B

Gazonziekten en hun bestrijding: • Heksenkringen (Marasmius oreades) • Roestziekten (Puccinia ssp.) • Rooddraad (Corticum fuciforme) • Sneeuwschimmel (Fusarium nivale) • Dollarspot (Sclerotinia homoecarpa) • Bladvlekkenziekte (Helminthosporium vagans) • Schadebeeld en bestrijding


31 januari 2009

217


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

…


B



B





B

Voorbehandelingen van het gazon Klaar leggen van het terrein


31 januari 2009

218


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist Doorzaaien van het gazonvlak: • Methode • Middelen kan de onkruiden uit het grasveld verwijderen

B



31 januari 2009

219

64

Module: Sa1 – Tuinbouwuitrustingen – 20 lestijden TV en 40 PV


64.1


De cursist: • • • •

kent de mogelijke infrastructuur binnen de tuinbouw en kan deze onderhouden kent de mogelijke groeimedia binnen de tuinbouw en kan deze gebruiken kent de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de tuinbouw kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de tuinbouw

64.2

Beginsituatie

Inhoudelijke vereisten: Er zijn geen inhoudelijke vereisten Verplichte voorafgaande modules: Er zijn geen voorafgaande modules noodzakelijk

64.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursisten kunnen kan de mogelijke infrastructuur binnen de tuinbouw weergeven en kan deze gebruiken en onderhouden

B

Gebouwen in de tuinbouw • Serres • Schuren • Soorten • Prijsberekening • Onderhoud • ….

kan de mogelijke groeimedia binnen de tuinbouw aangeven en kan deze gebruiken

B

Groeimedia • • • • •


Hydrocultuur Substraatcultuur Potgronden Kasteelten Grondverbeteraars

31 januari 2009

220


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursisten kunnen •

kan de werking en het gebruik van mogelijke machines en materialen binnen de tuinbouw duiden, er gebruik van maken en het onderhouden

B

…

Veiligheidsinsnstructiefiches lezen, intepreteren en toepassen Handgereedschappen Snoeigereedschappen Machines gebruiken en onderhouden • grasmaaier • kettingaag • bosmaaier • frees • haagschaar • verluchters • trilplaat • slijpschijf • grondboren • tafelzaag • trekkers • wielladers • spuittoestellen • aanhang- en kipwagens • stronkenfrees

kent de toepassingsmogelijkheden van machines en materialen binnen de tuinbouw


B

Toepassingsmogelijkheden

31 januari 2009

221

65

Module: Sa2 – Lastechnieken - 20 lestijden TV en 40 PV


65.1



kan de basisprincipes van lassen toelichten en inmplementeren kan goede lasnaden creëeren kan het materiaal hanteren voor elektrisch lassen kan eenvoudige lasnaden creëren via elektrisch vlambooglassen

65.2

Beginsituatie


65.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de basisprincipes van lassen toelichten en implementeren

B

basisprincipes • instellen van druk • keuze branderbek • regelen van de gasvlam • veiligheidsregels • lastransformator

De bedoeling is dat de cursist op het einde van de module lastechnieken eenvoudige lasoperaties kan uitvoeren. Terwijl in de theorie alle mogelijkheden van verbindingen kunnen aangehaald worden, kan in de praktijk best de aandacht toegespitst worden op de meer elementaire verbindingen die het vaakst worden toegepast (*).

kan goede lasnaden creëren

B

autogeen lassen • vlakke lasnaden • buiten- en binnenhoekse verbindingen • hellend opgaand en opwaarts lassen • lassen van verloopstukken

(*)


31 januari 2009

222


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

lassen van vertakkingen met gelijke en verschillende diameters

elektrisch vlambooglassen • evenwijdige lasnaden op vooraf afgetekende platen • rechte kantlas met vooropening • hoeklassen • lassen van buizen en flenzen kan het materiaal hanteren voor elektrisch lassen

B

materiaal • lastransformator • elektrode • lastoorts • bepalen dikte van elektrode en stroomsterkte voor het lassen

(*)

kan eenvoudige lasnaden creëren via elektrisch vlambooglassen

B

elektrisch vlambooglassen • evenwijdige lasnaden op vooraf afgetekende platen • rechte kantlas met vooropening • hoeklassen • lassen van buizen en flenzen

(*)

kan eenvoudige lasnaden creëren via andere lastechnieken

U

MIG-MAG

(*)

TIG …


31 januari 2009

223

66

Module Sa3 - Basis elektriciteit - 10 lestijden TV en 30 PV


66.1


De cursist: •

•

kan verantwoord met elektrische energie omgaan o de gevaren van elektrische energie onderkennen o veiligheidsnormen en reglementering naleven o spanningsloos fouten in eenvoudige schakelingen opsporen en verhelpen o met elektrisch testgereedschap spanning detecteren o courante elektrische gegevens en opschriften onderkennen kan elektrische verbindingen realiseren o elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren o eenvoudige bedradingschema’s lezen o elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren o technische informatie raadplegen

66.2

Beginsituatie


66.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan verantwoord met elektrische energie omgaan

B

De gevaren van elektrische energie onderkennen

de gevaren van elektrische energie onderkennen

Veiligheidsnormen en reglementering naleven

veiligheidsnormen en reglementering naleven

Spanningsloos fouten in eenvoudige schakelingen opsporen en verhelpen • visueel nazicht van schakeling • verbindingen doormeten

spanningsloos fouten in eenvoudige schakelingen opsporen en verhelpen met elektrisch testgereedschap spanning detecteren


Met elektrisch testgereedschap spanning detecteren 31 januari 2009

224


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

courante elektrische gegevens en opschriften onderkennen

gebruik multimeter meten van spanning, stroom, weerstand

Courante elektrische gegevens en opschriften onderkennen • basissymbolen voor weerstand, stroom, spanning, vermogen kan elektrische verbindingen realiseren

B

elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren eenvoudige bedradingschema’s lezen elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren technische informatie raadplegen

Begrippen bij gelijkspanning • elektrische lading • stroomsterkte • spanning • vermogen en arbeid • geleider • isolator • weerstand Begippen bij wisselspanning • wisselspanning • periode en frequentie • faseverschuiving (arbeidsfactor of cosφ) • effectieve waarde • wisselspanningsvermogen Elektrische verbindingen met geleiders en leidingen uitvoeren • de wet van Ohm • serieschakeling van weerstanden • parallelschakeling van weerstanden • simpele gemengde schakeling van weerstanden • Eenvoudige bedradingschema’s lezen • Elektrische en logische basisschakelingen uitvoeren • Technische informatie raadplegen •

kan het energieverbruik in een woning inschatten

U

Energieverbruik Apparatuur


31 januari 2009

225


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist verlichting kan verschillende soorten lichtbronnen herkennen en aansluiten


U

Soorten verlichting • Gloeilamp • TL • Spaarlamp • LED

31 januari 2009

226

67

Module Sa4 – Verwarmingstechnieken - 20 lestijden TV


67.1


De cursist: • • •

kan de meest gebruikte verwarmingsketels herkennen, hun werkingsprincipe omschrijven en toepassen kan de opbouw van een verwarmingskring omschrijven kan de werking van een schoorsteen omschrijven

67.2

Beginsituatie


67.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de meest gebruikte verwarmingsketels herkennen, hun werkingsprincipe omschrijven en toepassen

B

verwarmingsketels • ketels op stookolie • gasketels • branders

kan de opbouw van een verwarmingskring omschrijven

B

Warmteverliezen

Belangrijk is zeker het bezoek aan een aantal verwarmingsketels en verwarmingskringen (*).

(*)

Samenstelling van warmteverliezen in gebouwen Isolatie Ventilatie verwarmingskring • kleppen • pompen • buizen • isolatiemateriaal


31 januari 2009

227


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist regeling • Thermostaat • Weersafhankelijke regeling kan de werking van een schoorsteen omschrijven

B

schoorstenen • werking • invloeden op trek • schoorsteenkleppen

kan de sanitaire kring in een verwarmingsinstallatie herkennen

U

Sanitair warm water • doorstromertoestellen • boilers

kan alternatieve energiebronnen vergelijken

U

Warmtepomp

(*)

Zonneboiler


31 januari 2009

228

68

Module Sa5 – Koeltechnieken - 20 lestijden TV


68.1


De cursist: • •

kan de verschillende koelsystemen omschrijven kan de verschillende componenten in een koelkringloop beschrijven

68.2

Beginsituatie


68.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende koelsystemen omschrijven

B

Koelsystemen • compressorkoelsysteem • absorptiekoelsysteem • peltierkoelsysteem

kan de verschillende componenten in een koelkringloop beschrijven

B

Koelkringloop • compressor • condensor • verdamper • expansie-orgaan • koelmedia


31 januari 2009

229

69

Module Sb1 - Bijzondere plantkunde van de fruit- en sierplantenteelt - 80 lestijden TV


69.1


De cursist: • • • • • •

kan de functie, de bouw, de soorten en de ontwikkeling van zaden, wortels, stengels, bladeren en bloemen van een plant bespreken kan de relatie cel, weefsel en orgaan inzien kan de delen plantencel, -weefsel en –orgaan opsommen kan de vermenigvuldiging van de planten uitleggen kan de voornaamste afwijkende voedingsvormen beschrijven kan de belangrijkste groeiregulatoren opsommen en hun invloed op de planten beschrijven

69.2

Beginsituatie


69.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de functie, de bouw, de soorten en de ontwikkeling van zaden, wortels, stengels, bladeren en bloemen van een plant bespreken

kan de delen plantencel, -weefsel en –orgaan opsommen


B

plantendelen • de wortel • de stengel • het blad • de bloem • de vrucht

31 januari 2009

Cursisten die een opleiding snoeier volgen, verwachten dat ze de praktische kennis verwerven die hun in staat stelt diverse planten te snoeien. Toch is hier een theoretische kennis over een plant onmisbaar, d.w.z. dat vooraleer je een plant in zijn groei kan sturen, je ook moet weten hoe hij opgebouwd is en hoe hij groeit. Ook de morfologie van een plant is belangrijk. Om een onbekende plant te determineren moet immers een 230


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist juiste beschrijving kunnen gegeven worden (*). ziet de relatie cel, weefsel en orgaan in

B

inwendige werking van de plant • voedingsstoffen • opname • transport • verwerking

(*)

kan de vermenigvuldiging van de planten uitleggen

B

natuurlijke voortplanting • bestuivingsprincipes • zaadproductie • ontwikkelingsproces van zaadje tot vruchtdragende plant

(*)

generatieve en vegetatieve vermeerdering vermenigvuldigingstechnieken • stekken • wortelstek • enten en occuleren • scheuren • afleggen • marcotteren • … kan de voornaamste afwijkende voedingsvormen beschrijven

B

kan de belangrijkste groeiregulatoren opsommen en hun invloed op de planten beschrijven

B


functie van de pH

(*)

voedingselementen • fosfor • kalium • calcium • magnesium • ijzer • … groeiregulatoren en hun invloed • warmte/temperatuur • vocht/water • voedingselementen

31 januari 2009

(*)

231


B/U SV (S)ET

Leerinhouden




pH licht …

31 januari 2009

232

70

Module Sb2 - Snoeien en onderhoud in de sierteelt A - 10 lestijden TV en lestijden 30 PV


70.1


In deze module verwerft de cursist een inzicht in de methodes, technieken en gebruikte materialen bij het snoeien. De cursist kan fruitgoed, bomen en sierplanten correct snoeien (supplementaire range van productengroep “A”).

De cursist: • • • • •

kan de snoeiregels opsommen en verklaren kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, voorkomen kan sierheesters, bomen, klimplanten en rozelaars snoeien kan de verschillende snoeimethoden toepassen kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam benoemen en correct gebruiken

70.2

Beginsituatie


70.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de de snoeiregels opsommen en verklaren

B

basisregels voor de snoei

kan sierheesters, bomen, klimplanten en rozelaars snoeien

tijdstip van snoei

kan de verschillende snoeimethoden toepassen

specifieke snoeivoorschriften bij • houtachtige heesters • rozen • sierbomen • vormplanten en –bomen


31 januari 2009

In deze module “snoeien en onderhoud van sierheesters en fruitbomen” dient men de leerstof vooral praktisch te benaderen. De snoeitechnieken worden het best via de G.A.S. methode gebracht. G = globaal: de leerkracht doet in

233


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

hagen ..

zijn geheel voor;

A = analyse: de leerkracht herhaalt het verschil en de gevolgen voor de snoei bij voorjaarsbloeiers, de handeling stap voor stap: zomerbloeiers, herfstbloeiers en winterbloeiers S = synthese, de leerkracht laat de cursist de handeling nadoen en samenvatten. De leerkracht laat tijdens het praktisch gedeelte voldoende ruimte voor discussie en creatieve inbreng van de leerlingen. Indien cursisten een voorkennis bezitten (bv. thuis een bedrijf, werk in groendiensten, …) moet getracht worden deze voorkennis op een constructieve manier in de les te gebruiken. Dit kan o.a. door een onderwijsleergesprek, door de les te laten beginnen met een getuigenis, of het weergeven van eigen ervaringen door de leerlingen. Uitstappen naar bedrijven en/of symposia, colloquia, snoeidemonstraties, beurzen etc. kunnen een welkome afwisseling bieden en aldus een goede ondersteuning vormen voor de lessen (*).

kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, inschatten en voorkomen


B

(*) veiligheid • beschermkledij • het correct en veilig gebruik van materialen en uitrustingen • het gebruik van koorden en riemen • EHBO 31 januari 2009

234


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam benoemen en correct gebruiken


B

(*) snoeimateriaal • de kettingzaag • handgereedschappen zoals snoeischaar, haagschaar, takkenschaar,… • ladders en schaarliften • zagen (manueel) • het onderhoud van de machines • de verwerking van snoeiafval (hakselaars,…)

31 januari 2009

235

71

Module Sb3 - Snoeien en onderhoud in de sierteelt B - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV


71.1


In deze module verwerft de cursist een inzicht in de methodes, technieken en gebruikte materialen bij het snoeien. De cursist kan fruitgoed, bomen en sierplanten correct snoeien (supplementaire range van productengroep “B”). De cursist: • • • • •

kan de snoeiregels opsommen en verklaren kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, voorkomen kan fruitbomen, sierheesters, bomen, klimplanten en rozelaars snoeien kan de verschillende snoeimethoden toepassen kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam benoemen en correct gebruiken

71.2

Beginsituatie


71.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursisten kunnen kan de snoeiregels opsommen en verklaren

B


kan sierheesters, bomen, klimplanten en rozelaars snoeien

tijdstip van snoei


specifieke snoeivoorschriften bij : • houtachtige heesters • rozen • sierbomen • vormplanten en –bomen • hagen


31 januari 2009

In deze module “snoeien en onderhoud van sierheesters en fruitbomen” dient men de leerstof vooral praktisch te benaderen. De snoeitechnieken worden het best via de G.A.S. methode gebracht. G = globaal: de leerkracht doet in zijn geheel voor;

236


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursisten kunnen •

..

het verschil en de gevolgen voor de snoei bij voorjaarsbloeiers, zomerbloeiers, herfstbloeiers en winterbloeiers

A = analyse: de leerkracht herhaalt de handeling stap voor stap: S = synthese, de leerkracht laat de cursist de handeling nadoen en samenvatten. De leerkracht laat tijdens het praktisch gedeelte voldoende ruimte voor discussie en creatieve inbreng van de leerlingen. Indien cursisten een voorkennis bezitten (bv. thuis een bedrijf, werk in groendiensten, …) moet getracht worden deze voorkennis op een constructieve manier in de les te gebruiken. Dit kan o.a. door een onderwijsleergesprek, door de les te laten beginnen met een getuigenis, of het weergeven van eigen ervaringen door de leerlingen. Uitstappen naar bedrijven en/of symposia, colloquia, snoeidemonstraties, beurzen etc. kunnen een welkome afwisseling bieden en aldus een goede ondersteuning vormen voor de lessen (*).

kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, voorkomen

B

veiligheid • beschermkledij • het correct en veilig gebruik van materialen en uitrustingen • het gebruik van koorden en riemen • EHBO

(*)

kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam

B

snoeimateriaal

(*)


31 januari 2009

237


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursisten kunnen benoemen en correct gebruiken

• • • • • •


de kettingzaag handgereedschappen zoals snoeischaar, haagschaar, takkenschaar,… ladders en schaarliften zagen (manueel) het onderhoud van de machines de verwerking van snoeiafval (hakselaars,…)

31 januari 2009

238

72

Module Sb4 - Snoeien en onderhoud in de fruitteelt – 10 lestijden TV en 30 lestijden PV


72.1


In deze module verwerft de cursist een inzicht in de methodes, technieken en gebruikte materialen bij het snoeien in de sierteelt. De cursist: • • • • •

kan de snoeiregels opsommen en verklaren kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, voorkomen kan kleinfruit en pitfruit snoeien kan de verschillende snoeimethoden toepassen kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam benoemen en correct gebruiken

72.2

Beginsituatie


72.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de snoeiregels opsommen en verklaren

B


kan kleinfruit en pitfruit snoeien

tijdstip van snoei


specifieke snoeivoorschriften bij : • Laagstam • Halfstam • Hoogstam • Geleide en vrije vormen • Kleinfruit zoals aabes, framboos, bessen, bramen… • Pitfruit zoals appel, peer, kwee en mispel


31 januari 2009

In deze module “snoeien en onderhoud van sierheesters en fruitbomen” dient men de leerstof vooral praktisch te benaderen. De snoeitechnieken worden het best via de G.A.S. methode gebracht. G = globaal: de leerkracht doet in zijn geheel voor; A = analyse: de leerkracht herhaalt

239


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

Steenfruit zoals pruim, kers druiven

het verschil en de gevolgen voor de snoei bij diverse bloeiers de één twee drie regel kennen en toepassen het verschil tussen één-, twee- en meerderjarig hout een boom in vorm brengen

de handeling stap voor stap: S = synthese, de leerkracht laat de cursist de handeling nadoen en samenvatten. De leerkracht laat tijdens het praktisch gedeelte voldoende ruimte voor discussie en creatieve inbreng van de leerlingen. Indien cursisten een voorkennis bezitten (bv. thuis een bedrijf, werk in groendiensten, …) moet getracht worden deze voorkennis op een constructieve manier in de les te gebruiken. Dit kan o.a. door een onderwijsleergesprek, door de les te laten beginnen met een getuigenis, of het weergeven van eigen ervaringen door de leerlingen. Uitstappen naar bedrijven en/of symposia, colloquia, snoeidemonstraties, beurzen etc. kunnen een welkome afwisseling bieden en aldus een goede ondersteuning vormen voor de lessen (*).

kan de mogelijke gevaren, die bij snoeiwerkzaamheden kunnen optreden, voorkomen

B

veiligheid • beschermkledij • het correct en veilig gebruik van materialen en uitrustingen • het gebruik van koorden en riemen • EHBO

(*)

kan het nodige snoeimateriaal met de juiste naam benoemen en correct gebruiken

B

snoeimateriaal • de kettingzaag

(*)


31 januari 2009

240


B/U SV (S)ET

Leerinhouden




handgereedschappen zoals snoeischaar, haagschaar, takkenschaar,… ladders en schaarliften zagen (manueel) het onderhoud van de machines de verwerking van snoeiafval (hakselaars,…)

31 januari 2009

241

73

Module Sb5- Nomenclatuur en systematiek ziekten- en insectenbestrijding - 10 lestijden 10 TV en 30 lestijden PV


73.1


De cursist kan: • • • • • •

het ontstaan en het belang van naamgeving of nomenclatuur verklaren een indeling van het plantenrijk weergeven een gangbaar en voldoende uitgebreid gamma planten herkennen, beschrijven en indelen volgens de nomenclatuurregels de voornaamste dierlijke en plantaardige belagers, met hun typisch schadebeeld, opnoemen en herkennen de best passende bestrijding op plantenziekten en insecten beschrijven beschrijven hoe op een veilige manier omgegaan kan worden met bestrijdingsmiddelen en hiervan de gevolgen inschatten

73.2

Beginsituatie


73.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het ontstaan en het belang van naamgeving of nomenclatuur verklaren

B

ontstaan en belang van nomenclatuur • van Theofrastus tot Takhtajan-cronquist - 23 eeuwen plantensystematiek • terminologie • onderscheid tussen geslacht, soort, ondersoort, cultivar, variëteit,…

Een proeftuin met een groot gamma gelabelde plantensoorten om alzo plantenkennis in te studeren is een must. Een frequent bezoek aan kwekerijen met gelabelde planten of aan arboreta zijn zeker bevorderlijk voor de studie. De mogelijkheid om plantenziekten en insecten te bestuderen in natuurlijke omgevingen (tuinen, borders, kwekerij,…) bevordert en


31 januari 2009

242


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist vergemakkelijkt zeker de studie (*).

kan een indeling van het plantenrijk weergeven

B

indeling plantenrijk • internationaal vastgelegde volgorde der taxonomische categorieën. • classificatie • nomenclatuur naar het voorbeeld van Linnaeus

(*)

kan een gangbaar en voldoende uitgebreid gamma planten herkennen, beschrijven en indelen volgens de nomenclatuurregels

B

overzicht en kenmerken van de voornaamste vertegenwoordigers bij • vaste planten • heesters • bamboe en grassern • klimplanten • kruiden • fruitbomen • bomen • …

(*)

kan de voornaamste dierlijke en plantaardige belagers, met hun typisch schadebeeld, opnoemen en herkennen.

B

determinatie en herkenning van insecten

(*)

kan de best passende bestrijding op plantenziekten en insecten beschrijven kan beschrijven hoe op een veilige manier omgegaan kan worden met bestrijdingsmiddelen en hiervan de gevolgen inschatten

de levenscycli bij insecten • schadebeelden horende bij insecten • sapzuigende insecten • vraatinsecten • wortel- of bodeminsecten • … de voornaamste plantenziekten verschil tussen bacterie, virus, schimmel,.. • gangbare gamma ziektebeelden (meeldauw, roest, honingzwam, …) • onderscheid tussen insecticiden, nematociden, herbiciden, … • biologische en chemische bestrijding materialen en uitrustingen om insecticiden, herbiciden,… correct


31 januari 2009

243


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist en veilig toe te passen.


31 januari 2009

244

74

Module Sc1- Bijzondere plantkunde van de bomen - 40 lestijden TV en 40 lestijden PV


74.1


De cursist: • • • • • • • • • • • • • • • • • •

kan de kwaliteit van de aan te planten bomen controleren kan een plantput graven en de boom plaatsen kan een verluchtingskoker plaatsen kan bodemverbeteraar aanbrengen in de plantput kan de nodige verankering voorzien na het aanplanten van de boom kan na het aanplanten beschadigde en gebroken takken snoeien kan de kroon opsnoeien totdat er voldoende takvrije stamlengte is kan een bodemstaal nemen met een grondboor of het graven van een profielput kan zich een eerste indruk vormen van de groeiplaats met aandacht voor: grondsoort, structuur, lemigheid, korrelgrootte, vochtigheid en kleigehalte kan een eerste analyse uitvoeren naar basismineralen en de zuurtegraad kan een bodemstaal opsturen naar het labo en het laboverslag analyseren kan de bovenste grondlaag omspitten kan een gronduitwisseling uitvoeren: aanbrengen van voedingssleuven, verruimen van de groeiplaats en het vervangen van de bovenste bodemlaag kan grondpeilers aanbrengen naar een dieperliggende goede grondlaag kan de nodige bemesting bepalen en aanbrengen kan de aangetaste plekken en wonden aan de boom behandelen kan een gepast bestrijdingsmiddel opzoeken en aanbrengen bij aantastingen kan een boomverankering aanbrengen

74.2

Beginsituatie


74.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan kwaliteit van de aan te planten bomen controleren Leerplan Tuinbouw BSO3

B

Kwaliteit van het plantmateriaal 31 januari 2009

De kennis zoveel mogelijk toetsen

245


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

•

kan een plantput graven en de boom plaatsen.

Inwendige kwaliteit • herkomst • soorten rasheid • ent/onderstam-combinatie • conditie • gezondheid Uitwendige kwaliteit • Bovengrondse delen • Entplaats • Wortelgestel • Gezondheid

B

Het planten van bomen • Planttijd • Plantplaats • Boompalen • Planten • Verplanten van grote bomen/verankering • zonnebrand

kan een verluchtingskoker plaatsen.

B

Bodemlucht • Zuurstof in de bodem • Aanvoer

kan na het aanplanten beschadigde en gebroken takken snoeien

B

Snoei na het planten • Wondreacties • Snoei • Takvrije stamlengte

B

De bodem • Bodem en grondsoorten

Kan bodemverbeteraar in de plantput aanbrengen Kan de nodige verankering aanbrengen na het aanplanten van de boom.

kan de kroon opsnoeien totdat er voldoende takvrije stamlengte is

kan een bodemstaal nemen met een grondboor of het graven van een profielput


31 januari 2009

aan de werkelijkheid 'te velde' door middel van gebruik van afbeeldingen, schaalmodellen, gebruik van flora, bestudering van planten in hun natuurlijke omgeving. Indien in de school een microscoop aanwezig is, kunnen de verschillende plantendelen, weefsels worden bekeken door de cursisten (*).

246


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



kan zich een eerste indruk vormen van de groeiplaats met aandacht voor : grondsoort, structuur, leemgehalte, korrelgrootte, vochtigheid en kleigehalte kan een eerste analyse uitvoeren naar basismineralen en de zuurgraad

Bodemtextuur en –structuur Organische stof en bodemleven Bodem en boomgroei Voedingselementen pH van de bodem

kan een bodemstaal opsturen naar het labo en het laboverslag analyseren

kan de bovenste grondlaag omspitten

B

Groeiplaatsverbetering • Gronduitwisseling • Bodemverbetering zonder gronduitwisseling • Bemesting • Zuurstof – en vochtvoorziening

B

Aantastingen • Ontstaan van ziekten en plagen • Levenswijze en indeling van schimmels • Houtparasitaire schimmels • Bacteriën, virussen en mycoplasma’s • Insecten en mijten • Bestrijdingsmethoden • Gewasbescherming

kan een gronduitwisseling uitvoeren: aanbrengen van voedingssleuven, verruimen van de groeiplaats en het vervangen van de bovenste bodemlaag kan grondpeilers aanbrengen naar een dieperliggende goede grondlaag kan de nodige bemesting bepalen en aanbrengen

kan aangetaste plekken en wonden aan de boom opsporen kan gepast bestrijdingsmiddel opzoeken en aanbrengen bij aantastingen


31 januari 2009

247

75

Module Sc2- Visuele boomcontrole (VTA) - 40 lestijden TV


75.1



kan uitwendige signalen opsporen die wijzen op een conditievermindering, breukgevoeligheid of onstabiliteit van de boom kan de mogelijke oorzaken van problemen analyseren kan beslissen welk de beste stappen zijn om het probleem aan te pakken kan rapporteren van het besluit over de veiligheid en de overlevingskansen van de boom kan een staal van de bladeren of de bodem opsturen naar een labo voor een uitgebreid onderzoek

75.2

Beginsituatie

Inhoudelijke vereisten: De cursist moet een goede basiskennis hebben mbt bijzondere plantkunde van de bomen en visuele boomcontrole Verplichte voorafgaande modules: module bijzondere plantkunde van de bomen en module visuele boomcontrole

75.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist


31 januari 2009

248


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan uitwendige signalen opsporen die wijzen op een conditievermindering, breukgevoeligheid of onstabiliteit van de boom kan de mogelijke oorzaken van problemen analyseren kan beslissen welk de beste stappen zijn om het probleem aan te pakken kan rapporteren van het besluit over de veiligheid en de overlevingskansen van de boom kan een staal van de bladeren of de bodem opsturen naar een labo voor een uitgebreid onderzoek

B

Systematische boomcontrole • Inventarisatie • Systematische boomcontrole • Aansprakelijkheid • Onderhoudsplicht • Bewijsvoering • Uitwendige zichtbare gebreken Conditie van de boom • Vitaliteit • Conditiebepaling o Visuele conditiebepaling o Bladbezetting o Bladverkleuring o Vertakkingspatroon o Kleuren-infrarood o Groeiringanalyse o Takscheutlengtemeting o Boomhoogte, stamomtrek, kroondiameter o Bladmonster-analyse o Electrische weerstandsbepaling o Meting lichtdoorval o Radiametrie o Zetmeelanalyse Structuur van de boom • Stabiliteit • Breukgevoeligheid Visual Tree assessment • Boorkernmethode • Dichtheidsbepaling • Endoscopie • Electrische weerstandsbepaling • Computertomografie • Mechanische proefbelasting • Formulering


31 januari 2009

249

76

Module Sc3 – Boomverzorging en snoeitechniek - 60 lestijden TV


76.1



•

• • • • • • •

kan een tekening/schets maken van de boom waarbij de takken in kaart worden gebracht kan (als voorbereiding op de snoei) de gesteltakken op de gemaakte schets aanduiden en bepalen in welke volgorde de takken dienen verwijderd te worden kan een begeleidindssnoei uitvoeren o Opsnoeien van de kroon tot de nodige takvrije stamlengte o Opsnoeien van de boom tot een bemanteling tegen zonnebrand o Snoeien van takken die kunnen uitgroeien tot probleemtakken o Een achterstallige snoei uitvoeren door het snoeien van probleemtakken en takken die schade hebben opgelopen kan een vormsnoei uitvoeren o Bijsnoeien van de vorm van de kroon o Knotten o Kandelaberen o Bijsnoeien van leibomen o Uitlichten van de kroon kan het CODIT model I en II toepassen kan het beroep van boomverzorger situeren in de groensector kent de kroonontwikkeling bij bomen kent de nodige wetgeving rond het aanplanten en vellen van bomen kent de risico-evaluatie en de nodige wetgeving bij werken rond bomen kent de uniforme methode voor waardebepaling van bomen kent plantsoenkeuringen en keuringssystemen en kan deze praktisch uitvoeren

76.2

Beginsituatie



31 januari 2009

250

76.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een tekening/schets maken van de boom waarbij de takken in kaart worden gebracht

B

Begeleidingsnoei van bomen • Voorbereiding • Takvrije stamlengte • Probleemtakken • Dubbele toppen • Zuigers • Takkransen • Plakoksel • Dikke takken • Gebroken takken • Dode takken • Achterstallige snoei

B

Vormsnoei bij bomen • Knotten • Kandelaberen • Leibomen • Onderhoudssnoei

kan als voorbereiding op de snoei de gesteltakken op de gemaakte schets aanduiden en bepalen in welke volgorde de takken dienen verwijderd te worden kan een begeleidingssnoei uitvoeren Opsnoeien van de kroon tot de nodige takvrije stamlengte Opsnoeien van de boom tot een bemanteling tegen zonnebrand Snoeien van takken die kunnen uitgroeien tot probleemtakken Een achterstallige snoei uitvoeren door het snoeien van probleemtakken en takken die schade hebben opgelopen

kan een vormsnoei uitvoeren Bijsnoeien van de vorm van de kroon Knotten Kandelaberen Bijsnoeien van leibomen Uitlichten van de kroon


31 januari 2009

251


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het CODIT model I en II toepassen

B

Wondafgrendeling CODIt I en II Wondreacties Rotvorming Overwalling

kan het beroep van boomverzorger situeren in de groensector

B

Beroep van boomverzorging

kan de kroonontwikkeling bij bomen duiden

B

Boomanatomie • Kroonontwikkeling • Takgroei • Apicale dominantie

kan de nodige wetgeving rond het aanplanten en vellen van bomen interpreteren en respecteren

B

Wetgeving • Aanplanten van bomen • Aanplanten van bossen • Vellen van bomen • Stedebouwkundige vergunning • Veldwetboek • Bosdecreet • Natuurdecreet • Natuurvergunning


31 januari 2009

252


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de risico – evaluatie en de nodige wetgeving bij werken rond bomen aangeven en respecteren

B

Veiligheid Risico-evaluatie Risico beheersing Werken langs de weg

kan de uniforme methode voor waardebepaling van bomen duiden

B

Uniforme methode voor waardebepaling van bomen

kan plantsoenkeuringen en keuringssystemen interpreteren en kan deze praktisch uitvoeren

B

Plantsoenkeuring • Afkomst • Opkweek • Leeftijd • Maat • Conditie • Wortelstelsel • Kwaliteit van de top • Takken


31 januari 2009

253

77

Module Sc4 – Kettingzaaggebruik – rooien en vellen - 40 lestijden PV


77.1


De cursist: • • • • • • • • • • • • •

kan controleren of de klant over de nodige kapvergunning beschikt en indien nodig zelf aanvragen kan de velrichting bepalen kan een handlier als stuurlijn of als treklijn aanbrengen kan de valkerf inzagen kan de velsnede Inzagen kan een wig of rolkoevoet inkloppen kan het gerooide hout verwerken kent de onderdelen van de kettingzaag kent de werking van de kettingzaag kent de nodige veiligheidsvereisten kan de persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken kent de verschillende aspecten m.b.t. milieu en gezondheid kan de kettingzaag onderhouden

77.2

Beginsituatie


77.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan controleren of de klant over de nodige kapvergunning beschikt en indien nodig zelf aanvragen


U

Kapvergunning

31 januari 2009

254


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de onderdelen van de kettingzaag aanduiden kan de werking van de kettingzaag duiden en gebruiken

B

Werking en onderdelen van de kettingzaag • Motor • Carburator • Starter • Vliegwiel • Koppeling • Tandwiel • Zaagblad • Ketting

kan de nodige veiligheidsvereisten toepassen

B

Veiligheid van de kettingzaag • Veiligheidsketting • Kettingrem • Kettingvanger • Verbreed handvat • Gasbeveiliging • Trillingsdempers

kan de persoonlijke beschermingsmiddelen gebruiken

B

Persoonlijke beschermingsmiddelen • Helm • Gehoorbescherming • Gelaatsbescherming • Veiligheidsbroek • Veiligheidsschoeisel • Handschoenen

kan de verschillende aspecten m.b.t. milieu en gezondheid kaderen

B

Milieu en gezondheid • Catalysator • Alkylaatbenzine • Bio-afbreekbare kettingolie

kan de kettingzaag onderhouden

B

Onderhoud van de kettingzaag • Dagelijks • Periodiek • Scherpen van de ketting


31 januari 2009

255


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de velrichting bepalen kan de valkerf inzagen kan de velsnede inzagen kan een handlier als stuurlijn of als treklijn aanbrengen kan een wig of rolkoevoet inkloppen

B

Vellen van een boom • Valrichting • Valkerf • Spintsnede • Velsnede • Scharnier • Wiggen • Handlier

kan het gerooide hout verwerken

B

Verwerken • Onttakken • Afkorten


31 januari 2009

256

78

Module Sc5 – Klimmen, werken in de hoogte en EHBO - 80 lestijden PV


78.1


De cursist: • • • • • • • • • • • • • •

kan het klimpad bepalen kan visueel nagaan welke tak gezond is om een werplijn in te werpen kent de basis van EHBO kan een werplijn werpen door middel van een werpzakje kan de klimlijn in de boom werpen kan zichzelf van een klimgordel voorzien kan de nodige knopen om te kunnen klimmen en takken af te vangen leggen kan via de geëigende techniek langs de klimlijn in de boom klimmen kan een abseilacht aanbrengen om af te dalen na het klimwerk kan ankerpunten aanbrengen die dienen als tussenstations waaraan de klimlijn bevstigd kan worden bij het klimmen doorheen de boom kan een andere klimmer begeleiden door het aanreiken van materiaal en loopvrij klimtouw kan de gesnoeide takken afvangen kan een klimmer in nood redden kan het nodige gereedschap gebruiken

78.2

Beginsituatie


78.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist


31 januari 2009

257

kan visueel nagaan welke tak gezond is om een werplijn in te werpen

B

Voorbereiding tot het klimmen in bomen Conditie van boom en takken

kan het klimpad bepalen

B

Klimpad Materiaal voorbereiding Controle materiaal Klimgordel Klimlijn en prussik touw Karabijnhaken Cambiumsaver Leeflijn

kan een werplijn werpen door middel van een werpzakje kan de klimlijn in de boom werpen

B

Inbrengen van werplijn Inbrengen cambiumsaver Inbrengen van klimlijn

kan zichzelf van de klimgordel voorzien

B

Klimgordel aandoen

kan de nodige knopen om te kunnen klimmen en takken af te vangen leggen

B

Knopen leggen

kan via de geëigende techniek langs de klimlijn in de boom klimmen

B

klimmen

kan ankerpunten aanbrengen die dienen als tussenstations waaraan de klimlijn bevestigd kan worden bij het klimmen doorheen de boom

B

Bodytrust techniek Hoofdverankering Uitlopen

kan een abseilacht aanbrengen om af te dalen na het klimwerk


B

afdalen

31 januari 2009

258

kan het nodige gereedschap gebruiken

B

Werken in de boom Snoeien met de handzaag

kan de gesnoeide takken afvangen

B

Afvangen van kleine takken

kan een andere klimmer begeleiden door het aanreiken van materiaal en loopvrij klimtouw

B

grondman

kan de basis van EHBO toepassen

B

Basisprincipes EHBO

kan een klimmer in nood redden

B

Rescue


31 januari 2009

259

79

Module Sc6 – Kettingzaaggebruik - Ontmantelen - 60 lestijden PV


79.1



kan zich begeven naar de hoogte waar zijtakken en delen van de kroon verwijderd moeten worden (klimmen, hoogwerker, ladder) kan zijtakken en delen van de kroon verwijderen kan een afvangsysteem aanbrengen (afvangbolder, afvanglijn, katrol en lijnen) kan een afgevangen tak naar beneden begeleiden kan een kroonverankering aanbrengen

79.2

Beginsituatie

Inhoudelijke vereisten: De cursist kan met een kettingzaag werken en kent de basis van het onderhoud en verzorging van bomen Verplichte voorafgaande modules: De module Kettingzaaggebruik – Rooien en vellen en de module Klimmen, werken in de hoogte en EHBO

79.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan zich begeven naar de hoogte waar zijtakken en delen van de kroon verwijderd moeten worden ( klimmen, hoogwerker, ladder )

B

Klimtechnieken voor gevorderden Footlock Klimmen met sporen Hoogwerker Werken in de boom Werken met de kettingzaag in de boom

kan zijtakken en delen van de kroon verwijderen


B

Demontagetechnieken

31 januari 2009

260


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een afvangsysteem aanbrengen ( afvangbolder, afvanglijn, katrol en lijnen ) kan een afgevangen tak naar beneden begeleiden

B

Afvangen van grote takken

kan een kroonverankering aanbrengen

U

Kroonverankering


31 januari 2009

261

80

Module Sd1 – Algemene plantkunde - 60 lestijden TV


80.1


In deze module verwerft de cursist inzicht in de elementaire opbouw van een plant. Zowel de inwendige als de uitwendige bouw en de fysiologische processen komen hierbij aan bod. De cursist : •

kent de plantaardige cytologie (weefselopbouw)

•

kan de verschillende weefsels in een plant aanduiden

•

beheerst de morfologie en anatomie van de plant

•

heeft inzicht in de mogelijke aanpassingen van de plant aan verschillende levenswijzen.

•

kent verschillende voortplantingswijzen van de plant

•

weet hoe fotosynthese werkt

80.2

Beginsituatie

•


•


80.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de morfologie en anatomie van de plant beheersen en als algemeen kader gebruiken


B

algemene bouw van de plant • wortel • stengel • blad • afgeleide organen • bloemen • bloeiwijzen

31 januari 2009

262


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende weefsels in een plant aanduiden

B

interne bouw • weefsels • cellen

B

voortplanting • bevruchting • bestuiving • vruchten • zaden

kan de plantaardige cytologie gebruiken

kan de verschillende voortplantingswijzen van de plant interpreteren heeft inzicht in de mogelijke aanpassingen van de plant aan verschillende levenswijzen kan het onderscheid maken tussen diverse plantengroepen

B

Kan aangeven hoe fotosynthese werkt

B

• plantkunde toegepast op • éénjarigen • tweejarigen • kruidachtige vaste planten • voor wat betreft • nomenclatuur • plantensystematiek • levenscyclus De rol van de verschillende elementen tijdens de fotsynthese • • • •


CO² O² Licht Chlorofyl

31 januari 2009

263

81

Module Sd2 - Bijzondere bemestingsleer - 20 lestijden TV


81.1



kan het belang van water in een voedingsbodem verklaren kan de verschillende C-, N-, P-verbindingen opnoemen kan de werking van groeistoffen, vitamines en hormonen begrijpen

81.2

Beginsituatie


81.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het belang van water in een voedingsbodem verklaren

B

water • • •

belang van water werking van zouten werking van mineralen

Om deze theoretische module meer aanschouwelijk te maken kunnen tijdens de lessen enkele proeven opgesteld worden waarin de invloed van de verschillende elementen op de planten kan worden bestudeerd. Het is vooral de bedoeling dat de cursisten de onmiddellijke invloed leren kennen van het toevoegen van de bovengenoemde elementen op de groei van de planten (*).

kan de verschillende C-, N-, P-verbindingen opnoemen bespreken


B

C-, N-, P-verbindingen • chemische structuur • eigenschappen 31 januari 2009

(*)

264


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • kan de werking van groeistoffen, vitamines en hormonen begrijpen bespreken

B

werking van C-, N-, P-verbindingen

voedingselementen classificatie

(*)

werking groeistoffen en vitamines • werking • toediening • hoeveelheid hormonen • • •


werking toediening hoeveelheid

31 januari 2009

265

82

Module Sd3 - Algemene insectenleer, fytofarmacie en toxicologie – 40 lestijden TV


82.1



82.2

Beginsituatie

•


•


82.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden




B


31 januari 2009

266


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •


weet welke bestrijdingsmogelijkheden bestaan

B



B



B



B



B



B



31 januari 2009

267


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

resultaten


B



B



B



31 januari 2009

268

83

Module Sd4 - Bijzondere chemie - 20 lestijden TV


83.1



kent de chemische structuur en de eigenschappen van de belangrijkste chemische elementen kent de belangrijkste anorganische verbindingen en de reacties ertussen kent de belangrijkste organische verbindingen kent de eigenschappen van anti-microbische stoffen kent de eigenschappen van enkele groeistoffen

83.2

Beginsituatie


83.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de chemische structuur en de eigenschappen van de belangrijkste chemische elementen uitleggen

B

belangrijkste chemische elementen • H, C, N, P, O, S, Na, K, Mg, Ca, Fe • sporenelementen

Om deze theoretische module meer aanschouwelijk te maken kunnen tijdens de lessen enkele proeven opgesteld worden waarin de invloed van de verschillende elementen op de planten kan worden bestudeerd. Het is vooral de bedoeling dat de cursisten de onmiddellijke invloed leren kennen van het toevoegen van de bovengenoemde elementen op de groei van de planten (*).

kan de belangrijkste anorganische verbindingen uitleggen


B

anorganische verbindingen • zuren en basen

31 januari 2009

(*)

269


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

zouten

kan de belangrijkste organische verbindingen uitleggen

B

organische verbindingen • koolwaterstoffen • suikers • alkoholen • vetten en oliën • aminozuren • eiwitten

(*)

kan de eigenschappen van anti-microbische stoffen opsommen

B

ontsmettingsmiddelen

(*)

kan de eigenschappen van enkele groeistoffen opsommen

B

groeistoffen

(*)


31 januari 2009

270

84

Module Sd5 - In-vitrotechnieken - 20 lestijden TV


84.1



kent de technische aspecten van in-vitro teelt kan de voorbereiding van moederplanten toelichten weet wat sterilisatie van een primair explantaat betekent begrijpt wat in de groeikamer en tijdens het afharden gebeurt

84.2

Beginsituatie


84.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de technische aspecten van in-vitro teelt uitleggen

B

technische aspecten • geschiedenis • terminologie • toestand en evolutie

Om de module aanschouwelijk te kunnen voorstellen wordt best een bezoek gebracht aan een in-vitro labo (*).

kan de voorbereiding van moederplanten toelichten

B

moederplanten • nieuwe culturen opzetten • F1-hybriden • groeimilieu • groeiregulatoren • lichtsterkte • lichtsoort • daglengte • temperatuur

(*)


31 januari 2009

271


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan sterilisatie van een primair explantaat uitleggen

B

sterilisatie door • autoclaaf • druk • temperatuur • duur

(*)

kan het proces in de groeikamer en tijdens het afharden uitleggen

B

opbouw en uitrusting van de groeikamer • culturen • meristeemcultuur • cellencultuur • calluscultuur • protoplastencultuur • embryogenese • pollencultuur • antherécultuur • caulogenese • risogenese • enten in-vitro • afharding

(*)


31 januari 2009

272

85

Module Sd6 - Kunstmatige voedingsbodems - 20 lestijden TV


85.1



kan de ingrediënten van een voedingsbodem opnoemen kan de verschillende elementen waaruit een voedingsbodem is opgebouwd opnoemen kan de inhoud van een voedingsbodem berekenen en bereiden kan sterilisatie verklaren

85.2

Beginsituatie


85.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de ingrediënten van een voedingsbodem opnoemen

B

Ingrediënten voedingsbodem • organische voedingselementen • koolstofbron • vitamines • groeiregulatoren • organische toevoegingen

Aanbevolen wordt een bezoek aan een in-vitro teler (bijv. een orchideeën-kweker) (*).

kan de verschillende elementen waaruit een voedingsbodem is opgebouwd opnoemen

B

verschillende elementen • anorganische zouten • macro-elementen: N, P, K, ... • micro-elementen: Fe, B, Zn • koolstofbron • autotrofe en heterotrofe weefselcultuur • organische C-bron • vitamines

(*)


31 januari 2009

273


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

• thiamine • myo-inositol groeistoffen • belang bij fysiologische processen • dosis • auxines • cytokinines

kan de inhoud van een voedingsbodem berekenen en bereiden

B

bereiden van een medium • oplossingen • groeistoffen • agar-agar • recipiënten • media • vaste • vloeibare

(*)

kan sterilisatie verklaren

B

sterilisatie • steriliseren van media • explantaten • steriele entkast (laminair)

(*)


31 januari 2009

274

86

Module Sd7 - Praktijk in-vitroteelt - 120 lestijden PV


86.1



kan de start- en de vermeerderingsbodem bereiden en juist ontsmetten kan de explantaten versnijden kan de explantaten opkweken tot een verkoopsklaar product

86.2

Beginsituatie


86.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de start- en de vermeerderingsbodem bereiden en juist ontsmetten

B

bereiden van een startbodem en vermeerderingsbodem • anorganische voedingselementen • koolstofbron • vitamines • groeiregulatoren • organische toevoegingen • minerale zouten

Om deze module praktisch te kunnen opvatten is een in-vitro labo nodig. Dit kan waarschijnlijk enkel gevonden worden in een hogeschool of universiteit (*).

kan de explantaten versnijden

B

explantaten • voorbereiden van moederplanten • explantaten nemen van geselecteerde en voorbereide moederplanten • ontsmetten van het primair explantaat

(*)

kan de explantaten opkweken tot een verkoopsklaar product

B

opkweek • gebruiksklaar maken van een laminair • opzetten van meristeemcultuur

(*)


31 januari 2009

275


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist uitplanten en oppotten van de in-vitro plantjes overbrengen naar kas juiste bemesting toedienen


31 januari 2009

276

87

Module Se1 - Bodemkunde en bemestingsleer - 40 lestijden TV


87.1


De cursist: • • • • • • • • • •

kan beschrijven hoe de verschillende voedingselementen zich gedragen in bodem en plant begrijpt een ontledingsformulier kan de belangrijkste biologische processen die zich in de bodem afspelen beschrijven kent de invloed van de pedogenetische factoren op het bodemvormend proces kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …) begrijpt het verschil wat betreft bewerkbaarheid van gronden in het voorjaar kan de voedende elementen en hun functie opsommen kent de biologische bemestingsprincipes kent verschillende soorten biologische bemesting kan een biologisch bemestingsadvies opstellen

87.2

Beginsituatie


87.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


biologische processen • organisch materiaal in de bodem • humus • bodemfauna • micro-organismen • levende bestanddelen

Een bezoek aan de bodemkundige dienst van België te Heverlee dient zeker op het programma te staan.

De cursist kan de belangrijkste biologische processen die zich in de bodem afspelen, beschrijven


B

31 januari 2009

Als praktijkvoorbeeld kan een grondstaal uit de schooltuin worden genomen en opgestuurd naar een ontledingslabo. Nadien kunnen de cursisten een aangepast

277


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist bemestingsadvies opstellen (*).

kan de invloed van de pedogenetische factoren op het bodemvormend proces uitleggen

B

kan een bodembeoordeling interpreteren vertrekkend van een bepaalde bodemsituatie (pH, textuur, structuur, drainagetoestand, …)

bodemvorming • wat is bodem • bestanddelen van de bodem • korrelgrootte • verschillende grondsoorten

(*)

factoren die de bodem beïnvloeden • water in de bodem • zuurtegraad van de bodem • waterhuishouding en drainering • lucht in de bodem • bodemstructuur bodemtemperatuur interpretatie bodemontleding

kan het verschil uitleggen wat betreft bewerkbaarheid van gronden in het voorjaar

B

bewerkbaarheid van gronden

(*)

kan beschrijven hoe de verschillende voedingselementen zich gedragen in bodem en plant

B

algemene voedingsleer • wetten van de plantenvoeding

(*)

kan een ontledingsformulier interpreteren

B

ontledingsformulier • interpretatie • opstellen van bemestingsadvies en berekening

(*)

kan de voedende elementen en hun functie opsommen

B

soorten en hun functie • stikstof • fosfor • kalium • magnesium


31 januari 2009

Als praktische oefening kan een grondstaal uit de tuin rond de school worden genomen en worden ontleed. Hiervan kan nadien een biologisch bemestingsadvies en

278


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



calcium ijzer ...

bemestingsplan worden opgesteld. Eventueel kan op een perceel een aantal groenbemesters worden uitgezaaid en nadien een bodemontleding worden gedaan (*).

kan de biologische bemestingsprincipes uitleggen

B

principes • mulching • stro • groenbemesters • wisselteelt

(*)

kan de verschillende soorten biologische bemesting uitleggen

B

soorten biologische bemesting • minerale meststoffen • bodemverbeterende • plantenvoedende • ecologische bemesting vergeleken met de gangbare • stoffen van natuurlijke oorsprong • stoffen die geen chemische bewerking ondergaan hebben • traag werkende meststoffen

(*)

kan een biologisch bemestingsadvies opstellen

B

opstellen van bemestingsadvies aan de hand van • bodemtoestand • gewassen • bodemkundig onderzoek

(*)


31 januari 2009

279

88

Module Se2 - Bijzondere plantenbescherming - 40 lestijden


88.1



weet welke maatregelen genomen kunnen worden om de bodemgesteldheid te verbeteren weet welke middelen ingezet kunnen worden om schadelijke insecten te verdrijven weet welke middelen ingezet kunnen worden om ziekten te bestrijden

88.2

Beginsituatie


88.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan aangeven welke maatregelen genomen kunnen worden om de bodemgesteldheid te verbeteren

B

verbeteren bodemgesteldheid • vruchtwisselingsplan opstellen • gewaskeuze • toevoegen van compost (organische bemesting) • gebruik van schimmels • gebruik van bacteriën

Op een proefterrein kunnen de verschillende mogelijke bestrijdingsmanieren uitgetest worden (*).

kan aangeven welke middelen ingezet kunnen worden om schadelijke insecten te verdrijven

B

schadelijke insecten bestrijden • inzet van vogels • besmetting met virussen • inzetten van natuurlijke vijanden in binnen- en buitenteelten tegen o.a. luizen, spintmijten, rupsen, kevers, trips, varenrouwmug, witte vlieg, ... • gebruik van vangplaten, feromonen, lokplanten, kweekbakjes voor natuurlijke vijanden • inzet van biologische middelen zoals bacteriepreparaat

(*)


31 januari 2009

280


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist tegen rupsen

kan aangeven welke middelen ingezet kunnen worden om ziekten te bestrijden


B

ziekten bestrijden • spuitzwavel • middelen met een plantversterkende werking • pyrethrum

31 januari 2009

(*)

281

89

Module Se3 - Bijzondere sierboomteelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


89.1


De cursist: • • • • • • • •

kan het gangbare gamma sierbomen herkennen en benoemen kan voor iedere teelt een schematisch overzicht geven kent de eigenschappen waaraan een gewas moet voldoen kent de in de teelt en opkweek gebruikte materialen kan het gangbare gamma sierbomen vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen kan een kweekbed opzetten kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie kan op een biologische manier plantenziekten en belagers bestrijden

89.2

Beginsituatie


89.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het gangbare gamma vaste planten, heesters, bomen, ... herkennen en benoemen

B

nomenclatuur en gebruik van • loofbomen • naaldbomen

Een bezoek aan een kwekerij die op een biologische wijze teelt, moet zeker op het programma staan. Alhoewel het een theoretische module betreft kunnen enkele teelten opgezet worden om op te kunnen volgen (*).

kan de eigenschappen waaraan een gewas moet voldoen,


B

eigenschappen van teelt

31 januari 2009

(*) 282


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

uitleggen

• kan de in de teelt en opkweek gebruikte materialen beschrijven

B

kan voor iedere teelt een schematisch overzicht geven

B

kan het gangbare gamma sierbomen vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen

economisch belangrijke aspecten • groeiwijzen • bloei • gezondheidstoestand verkoopsklaar maken van sierbomen

gereedschappen • spade • schoffel • hark • ... • uitrustingen bij vermeerdering • containers • potten • potgronden • griffelmessen • gebruikte machines • oppotmachine • tractor generatieve of vegetatieve vermeerdering vermeerdering • generatieve • zaaien • vegetatieve • stekken • enten • occuleren • scheuren • ... koude kas • volle grond •

(*)

(*)

serre

opkweek • oppotten • opzakken


31 januari 2009

283


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • kan een kweekbed opzetten

B

begeleidingssnoei bemesting ...

kweekbedden • in volle grond • containerteelt

(*)

serreteelt kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie

B

onderhoud • van de plant • snoei • ziektebestrijding • ... • van het terrein • onkruidbestrijding • bodembewerkingen

(*)

bodembedekkingen kan op een biologische manier plantenziekten en belagers bestrijden


B

plantenziekten en belagers bestrijden • uitzetten insecten • bacteriënbestrijding • teeltafwisseling • gewascombinaties • ecologische producten • ...

31 januari 2009

(*)

284

90

Module Se4 - Bijzondere groententeelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


90.1


De cursist: • • • • • • • • •

kent het meest gangbare gamma groentengewassen kan biologische teelten van de voornaamste groentensoorten opzetten kan een biologische groenteteelt bespreken en begrijpen kent de kwaliteits- en sorteernormen van gewassen kan een biologisch teeltschema voor groenten opstellen kan het gangbare gamma groenten vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen kan een kweekbed opzetten kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie kan op een biologische manier plantenziekten en belagers bestrijden

90.2

Beginsituatie


90.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het meest gangbare gamma aan groentengewassen uitleggen

kan biologische teelten van de voornaamste groentensoorten opzetten Leerplan Tuinbouw BSO3

B

commercieel interessantste teelten per streek bespreking biologische teelten • wetenschappelijke naam en familie • botanische kenmerken • economisch belang • resistente rassen • gewenste eigenschappen

B

teelten naar groentensoort • sla 31 januari 2009


(*)

285


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



tomaat prei ...

herkennen en biologisch bestrijden van de voornaamste belagers relatie tussen grond en bemesting forcerie kan een biologische groenteteelt bespreken en begrijpen

B

marktonderzoek van de belangrijkste biologische teelten

(*)

bespreking van de belangrijkste grondbewerkingen opkweek kunnen voorbereiden en uitvoeren kan de kwaliteits- en sorteernormen van gewassen toepassen

kan een biologisch teeltschema voor groenten opstellen

B

B

sorteren

(*)

•

kwaliteitsnormen

•

sorteernormen

•

gebruikte materialen

zaaitijd, planttijd, oogsttijd

(*)

wisselteelt combinatieteelt kan het gangbare gamma groenten vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen

B

generatieve of vegetatieve vermeerdering • generatieve • zaaien • vegetatieve • stekken • enten • occuleren • scheuren • ...

(*)

vermeerdering • koude kas


31 januari 2009

286


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

volle grond

•

serre

opkweek • oppotten •

opzakken

•

begeleidingssnoei

•

bemesting

... kan een kweekbed opzetten

B

kweekbedden • in volle grond • containerteelt

(*)

serreteelt kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie

B


(*)



B

plantenziekten en belagers bestrijden • uitzetten insecten • bacteriënbestrijding • teeltafwisseling • gewascombinaties • ecologische producten • ...

31 januari 2009

(*)

287


31 januari 2009

288

91

Module Se5 - Bijzondere bloemententeelt - 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


91.1


De cursist: • • • • • • • •

kent het meest gangbare gamma bloemen kan biologische teelten van de voornaamste bloemsoorten opzetten kent de typische kenmerken van de belangrijkste plantenfamilies kan een biologisch teeltschema voor bloemen opstellen kan het gangbare gamma bloemen vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen kan een kweekbed opzetten kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie kan op een biologische manier plantenziekten en belagers bestrijden

91.2

Beginsituatie


91.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan het meest gangbare gamma bloemen uitleggen

B

gamma • assortiment • kenmerken • marktsituatie en dit bij • éénjarigen • tweejarigen • snijbloemen • bollen en knollen • vaste planten


31 januari 2009


289


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan biologische teelten van de voornaamste bloemsoorten opzetten

B

teelten naar bloemsoort • éénjarigen • tweejarigen • bollen en knollen • snijbloemen • vaste planten • ...

(*)

herkennen en biologisch bestrijden van de voornaamste belagers relatie tussen grond en bemesting forcerie beïnvloedende factoren kan de typische kenmerken van de belangrijkste plantenfamilies uitleggen

B

kenmerken • groei • ontwikkeling • vorm • bloei • kleur

(*)

kan een biologisch teeltschema voor bloemen opstellen

B

zaaitijd, planttijd, oogsttijd

(*)

wisselteelt combinatieteelt kan het gangbare gamma bloemen vermeerderen op een ecologische manier en biologisch opvolgen

B

generatieve of vegetatieve vermeerdering • generatieve • zaaien • vegetatieve • stekken • enten • occuleren • scheuren • ...

(*)

vermeerdering


31 januari 2009

290


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • koude kas • volle grond • serre opkweek • oppotten • opzakken • begeleidingssnoei • bemesting kan een kweekbed opzetten

B

kweekbedden • in volle grond • containerteelt • serreteelt

(*)

kan een aangeplant terrein onderhouden binnen de biologische visie

B


(*)


B

plantenziekten en belagers bestrijden • uitzetten insecten • bacteriënbestrijding • teeltafwisseling • gewascombinaties • ecologische producten

(*)

...


31 januari 2009

291

92

Module Sf1 - Verhardingen A – 20 lestijden TV en 40 lestijden PV


92.1


De cursist: • • • • • • • • •

kan de voor- en nadelen van de verschillende verhardingen afwegen kent de esthetische waarden van de verschillende verhardingen en hun gebruik kent de plaatsingstechnieken en nodige normen van verhardingen kan een terrein uitzetten en opmeten kan de nodige grondwerken uitvoeren kan funderingen plaatsen kan de verharding plaatsen kan de geplaatste verharding afwerken kan de nodige werktuigen gebruiken

92.2

Beginsituatie


92.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de voor- en nadelen van de verschillende verhardingen afwegen

B

U U U U


soorten verharding en hun voor- en nadelen • half verhardingen • beton klinkers • gebakken klinkers • kasseien • natuursteen • hout • keerwanden

31 januari 2009

Bezoek aan bijvoorbeeld de Toontuinen van Appeltern is erg zinvol om de in handel zijnde verhardingsmaterialen te bekijken. Tevens kunnen de mogelijke verbanden, combinaties en gebruik worden bestudeerd. Uitnodigen van vertegenwoordigers van bepaalde materialen ter

292


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist demonstratie van de hulpmaterialen zorgt ervoor dat de cursisten op de hoogte zijn van de laatste nieuwigheden (*).

kan de esthetische waarde van de verschillende verhardingen toepassen alsook hun gebruik

B

verhardingen en hun gebruik in de tuinaanleg • welke verharding/doel • welke is de omgeving/sfeer/functie • verschillende verbanden en plaatsingsmogelijkheden

(*)

kan de plaatsingstechnieken en nodige normen van verhardingen toepassen

B

plaatsing en normering

(*)

sterkteleer afwatering funderingen soorten afwerking

kan een terrein uitzetten en opmeten

B

uitzetten en opmeten • juiste positie van de verharding van op het plan naar de werkelijkheid • de juiste hoogte bepalen, rekening houdend met een natuurlijke afwatering van het terrein • juist percentage aan verval van de verschillende verhardingen toepassen • meetapparatuur • waterpas • pasdarm • waterpasinstrument (kijker) • lasertoestel • …

(*)

kan de nodige grondwerken uitvoeren

B

funderingsgedeelte op diepte brengen • met de hand • begeleiding met graafmachine

(*)


31 januari 2009

293


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist •

meetinstrumenten weten te gebruiken.

kan funderingen plaatsen

B

funderingen • gekapte steenlaag • gebroken bouwpuin • gestabiliseerd zand • mager beton

(*)

kan de verharding plaatsen

B

plaatsing • plaatsen en nivelleren van de eindlaag van gestabiliseerd zand met daarop de verharding in klinkers (beton of gebakken) • aanbrengen van de leglaag

(*)

kan de geplaatste verharding afwerken

B

afwerking • betonboord • klinkerboord • maatwerk: • afkorten van de materialen • zagen • knippen

(*)

kan de nodige werktuigen gebruiken

B

werktuigen • trilplaat • rijen en chape banden • koorden • piketten • meetapparatuur: laser, kijker, waterpas, ... • waterzaag • slijpschijf (diamant) • tegeltangen • borduurtang • schop • vuisthamer • kasseihamer • graafmachine • …

(*)


31 januari 2009

294

93

Module Sf2 - Verhardingen B –10 lestijden TV en 30 lestijden PV


93.1


De cursist: • • • • • • • • •

kan de voor- en nadelen van de verschillende verhardingen afwegen kent de esthetische waarden van de verschillende verhardingen en hun gebruik kent de plaatsingstechnieken en nodige normen van verhardingen een terrein uitzetten en opmeten de nodige grondwerken uitvoeren funderingen plaatsen de verharding plaatsen: kasseien, natuursteen, tegels en hout de geplaatste verharding afwerken de nodige werktuigen gebruiken

93.2

Beginsituatie


93.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de voor- en nadelen van de verschillende verhardingen afwegen als uitgangspunt bij het aanpakken van problemen

B

U


soorten verharding en hun voor- en nadelen • half verhardingen • beton klinkers • gebakken klinkers • kasseien • natuursteen • hout • keerwanden • ...

31 januari 2009

Bezoek aan bijvoorbeeld de Toontuinen van Appeltern is erg zinvol om de in handel zijnde verhardingsmaterialen te bekijken. Tevens kunnen de mogelijke verbanden, combinaties en gebruik worden bestudeerd. Uitnodigen van vertegenwoordigers

295


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de esthetische waarden van de verschillende verhardingen toepassen alsook hun gebruik

B

verhardingen en hun gebruik in de tuinaanleg • welke verharding/doel • welke is de omgeving/sfeer/functie • verschillende verbanden en plaatsingsmogelijkheden

van bepaalde materialen ter demonstratie van de hulpmaterialen zorgt ervoor dat de cursisten op de hoogte zijn van de laatste nieuwigheden (*).

kan de plaatsingstechnieken en nodige normen van verhardingen toepassen

B

plaatsing en normering

(*)

sterkteleer afwatering funderingen soorten afwerking

kan een terrein uitzetten en opmeten

B

uitzetten en opmeten • juiste positie van de verharding van op het plan naar de werkelijkheid • de juiste hoogte bepalen, rekening houdend met een natuurlijke afwatering van het terrein • juist percentage aan verval van de verschillende verhardingen toepassen • meetapparatuur • waterpas • pasdarm • waterpasinstrument (kijker) • lasertoestel

(*)

kan de nodige grondwerken uitvoeren

B

funderingsgedeelte op diepte brengen • met de hand • begeleiding met graafmachine • meetinstrumenten weten te gebruiken.

(*)

kan funderingen plaatsen

B

funderingen • gekapte steenlaag • gebroken bouwpuin • gestabiliseerd zand • mager beton

(*)


31 januari 2009

296

B/U SV (S)ET

Leerinhouden

kan de verharding plaatsen: kasseien, natuursteen, tegels en hout

B

plaatsing • plaatsen en nivelleren van de eindlaag van gestabiliseerd zand met daarop de verharding in klinkers (beton of gebakken) • aanbrengen van de leglaag en plaatsen van kasseien • plaatsen ven tegels • plaatsen van hout

(*)

kan de geplaatste verharding afwerken

B

afwerking • betonboord • klinkerboord • economische plaatsing • maatwerk: afkorten van de materialen • zagen • knippen

(*)

kan de nodige werktuigen gebruiken

B

werktuigen • trilplaat • rijen en chape banden • koorden • piketten • meetapparatuur: laser, kijker, waterpas, ... • waterzaag • slijpschijf (diamant) • tegeltangen • borduurtang • schop • vuisthamer • kasseihamer • graafmachine • …

(*)



De cursist


31 januari 2009

297

94

Module Sf3 – Vijvers – 10 lestijden TV en 30 lestijden PV


94.1


De cursist: • • • • • • • • • •

kan een vijver aanleggen en onderhouden kan de kwaliteit van het water bepalen en verbeteren kan de beplanting in de vijver aanbrengen kan een keuze maken uit de verschillende vijvertypes kent de belangrijkste groepen van waterplanten en hun functie kent de belangrijkste fauna voorkomend in vijvers kent de belangrijkste ziektes en schadelijke insecten bij planten en vissen kan de verschillende filter- en pompsystemen vergelijken kan verlichting aanbrengen in de vijver kan een keuze maken uit de verschillende materialen om een vijver aan te leggen

94.2

Beginsituatie


94.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een keuze maken uit de verschillende vijvertypes kan een keuze maken uit de verschillende materialen om een vijver aan te leggen

B

vijvertypes • folievijvers • voorgevormde vijvers • kleivijvers • zwemvijver • polyestervijver vijvermaterialen • substraten


31 januari 2009

In deze module zullen de cursisten een vijver vanaf plan aanleggen tot de randafwerking en invulling. Belangrijk is dat zij eerst een aantal goed afgewerkte vijvers kunnen bekijken opdat zij zich een goed idee kunnen vormen van het uiteindelijke resultaat.

298


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • kan de belangrijkste groepen van waterplanten en hun functie onderscheiden

B

pompen verlichting filters niveauverschillen plantenmanden

groepen waterplanten • zuurstofplanten • drijvende planten • bloeiende planten • oeverbeplanting • moerasplanten

Bezoek aan verschillende types van biologische in evenwicht zijnde vijvers geeft de cursisten een goed idee van wat het resultaat dient te zijn (*). (*)

de plantdieptes waterkwaliteit • hardheid • pH • verbeteren van waterkwaliteit meten B

kan de belangrijkste ziektes en schadelijke insecten bij planten en vissen onderscheiden

B

ziektes en schadelijke insecten • plantenziektes • bloedzuiger • schimmels • kwetsuren • ... behandelingen en voorkoming

(*)

kan een vijver aanleggen en onderhouden

B

aanleg vijver volgens plan • uitzetten op het terrein • positie van inplanting • types van vijvers • folievijvers

(*)

kan de kwaliteit van het water bepalen en verbeteren kan de verschillende filter- en pompsystemen vergelijken


fauna • • •

(*)

kan de belangrijkste fauna voorkomend in vijvers onderscheiden

vissen amfibieën insecten

31 januari 2009

299


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan verlichting aanbrengen in de vijver

•

• voorgevormde vijvers • kleivijvers • zwemvijver • polyestervijver gebruik van materialen en nevenartikelen • substraten • pompen • verlichting • filters • niveauverschillen • plantenmanden • randafwerking • watervallen • borrelsteen • fonteinen • spuiters

onderhoud vijver • meten van pH, GH, nitriet, nitraat, ... • verbeteren van kwaliteit • onderhoud van vijverplanten • verzorging van fauna enten van de vijver de beplanting in de vijver aanbrengen

B

aanplanten van groepen waterplanten • zuurstofplanten • drijvende planten • bloeiende planten • oeverbeplanting • moerasplanten

(*)

de plantdieptes materiaalgebruik • substraten • manden


31 januari 2009

300

95

Module Sf4 - Omheiningen - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV


95.1


De cursist: • • • • • • • •

kan een terrein uitzetten en opmeten kan de juiste gereedschappen en materialen voor het plaatsen kiezen en gebruiken kan de verschillende soorten omheiningen vergelijken kent de voor- en nadelen van de verschillende omheiningsmaterialen kan een omheining plaatsen kan een omheining onderhouden kan herstellingen uitvoeren aan een omheining kent de wetgeving ivm omheiningen

95.2

Beginsituatie


95.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan een terrein uitzetten en opmeten

B

Juiste positie van het plan naar de werkelijkheid • piketten zetten • uitmeten Juiste hoogtes uitzetten • Meetapparatuur: • Waterpas • Pasdarm • waterpasinstrument(kijker) • lasertoestel


31 januari 2009

301


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • •

meter

Terrein afgraven of ophogen kan de juiste gereedschappen en materialen voor het plaatsen kiezen en gebruiken

B

Gereedschappen • (Klauw)hamer • Zaag • Koord • Meter • Schop • Spade • Schroevendraaier • aangedreven werktuigen • … in achtneming van de veiligheidsvoorschriften van de werktuigen

kan de verschillende soorten omheiningen vergelijken

B Soorten omheiningen • Draadomheiningen • Betonnen omheiningen • Muren • Houten omheiningen • Natuurlijke omheiningen • Vlechtschermen • Snoeihoutwanden • snipperwanden voor snoeiresten • Hagen • …

kent de voor- en nadelen van de verschillende omheiningsmaterialen

kan een omheining plaatsen


B

Plaatsen omheining • Berekenen van de benodigde materialen of planten • Funderingen correct uitgraven met de hand of met een machine • Funderingen uit gekapte steenslag, gebroken bouwpuin,

31 januari 2009

302


B/U SV (S)ET

Leerinhouden



U

Hagen • • • •

kan een omheining onderhouden

U

kan herstellingen uitvoeren aan een omheining B

gestabiliseerd zand, magere beton, gestorte beton De nodige verankeringen aanbrengen Boren van gaten voor de (steun)palen Geprefabriceerde elementen plaatsen De omheining aanpassen aan de helling De elementen bewerken en aanpassen

De benodigde steundraden en palen aanbrengen gaten boren, palen verankeren De nodige meststoffen en grondverbetering aanbrengen en onderwerken De planten kunnen uitzetten en inplanten De beplanting kunnen afwerken

Bij onderhoud van levende omheiningen het nodige snoeien scheerwerk uitvoeren Voor houten constructies: het toepassen van verschillende verduurzaamheidsproducten, verven, oliën, beitsen Uitvoeren van kleine herstellingen

kent de wetgeving ivm omheiningen


B

kent de wetgeving ivm omheiningen

31 januari 2009

303

96

Module Sf5 - Hout in de tuin - 10 lestijden TV en 30 lestijden PV


96.1


De cursist: • • • • • • • •

kan de verschillende houtsoorten vergelijken kent de toepassingsmogelijkheden voor hout in terrassen, paden, speeltuigen en tuinhuisjes kan een terrein uitzetten en opmeten kan de nodige funderingen voorzien kan de juiste gereedschappen en materialen voor het plaatsen kiezen en gebruiken kan een houten constructie plaatsen kan een houten constructie onderhouden kan herstellingen uitvoeren aan een houten constructie

96.2

Beginsituatie


96.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende houtsoorten vergelijken

B

Verschillende duurzaamheidsklassen van hout Bewerkbaarheid van verschillende houtsoorten Toepasbaarheid van verschillende houtsoorten

kan de toepassingsmogelijkheden aangeven voor hout in terrassen, paden, speeltuigen en tuinhuisjes


B

Hout als basismateriaal voor

31 januari 2009

304


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • kan een terrein uitzetten en opmeten

B

terrassen paden speeltuigen tuinhuisjes pergola’s steunpalen hekwerken plantenbakken …

Juiste positie van het plan naar de werkelijkheid • piketten zetten Juiste hoogtes uitzetten • Meetapparatuur: • Waterpas • Pasdarm • waterpasinstrument(kijker) • lasertoestel • meter Terrein afgraven of ophogen

kan de nodige funderingen voorzien

B

Funderingen correct uitgraven met de hand of met een machine Funderingen uit gekapte steenslag, gebroken bouwpuin, gestabiliseerd zand, magere beton, gestorte beton De nodige verankeringen aanbrengen voor constructies Boren van gaten voor de (steun)palen

kan de juiste gereedschappen en materialen voor het plaatsen kiezen en gebruiken


B

Gereedschappen • (Klauw)hamer • Zaag

31 januari 2009

305


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • •

Nagels Koord Meter Schop Spade Schroeven Schroevendraaier aangedreven werktuigen …

in achtneming van de veiligheidsvoorschriften van de werktuigen kan een houten constructie plaatsen

B

Berekenen van de benodigde materialen Geprefabriceerde elementen plaatsen De elementen bewerken en aanpassen

kan een houten constructie onderhouden

kan herstellingen uitvoeren aan een houten constructie


B

toepassen van verschillende duurzaamheidsproducten: verf, beitsen, oliën kleine herstellingen uitvoeren

31 januari 2009

306

97

Module Sf6 - Kruidenkennis en –teelt - 40 lestijden TV


97.1



kan de verschillende kruiden herkennen kan de toepassingsmogelijkheden van de verschillende kruiden toelichten kan de teelt van de verschillende kruidenfamilies bespreken

97.2

Beginsituatie


97.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de verschillende kruiden herkennen

B

Bespreking van de voornaamste kruiden • éénjarige kruiden • tweejarige kruiden • meerjarige kruiden en dit voor wat betreft • benaming • groeiwijze • bloeitijdstippen • kleur • kenmerken • teelt en oogst • toepassingen


31 januari 2009

307


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de toepassingsmogelijkheden van de verschillende kruiden toelichten

B

Het gebruik van kruiden • geneeskrachtige kruiden • culinaire kruiden • cosmetische kruiden

kan de teelt van de verschillende kruidenfamilies bespreken

B

Aanleg van een kruidentuin • geschiedenis • keuze en standplaats • aanleg bloemrijke kruidenborders • plaatsen van kruiden tussen vaste planten • mobiele kruidentuin op het terras • kruiden op de vensterbank Onderhoud van de kruidentuin • bodemvoorbereiding • composteren/bemesten • zaaien van kruiden • planten • vermeerderen van kruiden


31 januari 2009

308

98

Module Sf7 - Plantenkennis – evolutie - 40 lestijden TV


98.1



kent de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijze en het gebruik van de voornaamste planten kent de nomenclatuur, het gebruik en het esthetische karakter van eigentijdse, architecturale planten kan de esthetische waarde van bepaalde planten inschatten naargelang gebruik en tijdstip heeft inzicht in de ruimtelijke weerslag en de lijnvoering bij het gebruik van planten kan aan de hand van uiterlijke seizoensgebonden kenmerken de planten determineren

98.2

Beginsituatie


98.3



B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist kan de nomenclatuur, de systematiek, de groeiwijze en het gebruik van de voornaamste planten toepassen


B

karakteristieken, groei, habitat en onderhoud • blad: vorm en kleur • bloem • kleur • tijdstip • combinatie • … • Wortelgestel • Zodevormend • Knol • Bol • …

31 januari 2009

Deze module biedt de cursist de mogelijkheid om zich te vervolmaken in plantenkennis. Hierbij kan ervoor geopteerd worden om 1 bepaald type plant te bespreken of diverse

309


B/U SV (S)ET

Leerinhouden


De cursist • • • • • • • • • •

Verzorging Gebruik Groei en standplaats kroonvorm takstructuur bast groei standplaats snoei gebruik

kan de nomenclatuur, het gebruik en het esthetische karakter van eigentijdse, architecturale planten toepassen

B

Eigentijdse, architecturale planten • Nomenclatuur • Gebruik • Esthetisch karakter

kan de esthetische waarde van bepaalde planten inschatten naargelang gebruik en tijdstip

B

Esthetische waarde afhankelijk van gebruik en tijdstip

heeft inzicht in de ruimtelijke weerslag en de lijnvoering bij het gebruik van planten

B

Ruimtelijke weerslag en lijnvoering

kan aan de hand van uiterlijke seizoensgebonden kenmerken de planten determineren

B

Uiterlijke seizoensgebonden kenmerken


31 januari 2009

310

99

Bibliografie

ABC VAN HET SNOEIEN, Jean-Yves Prat en Denis Retournard AIB-VINCOTTE, Algemeen reglement op de elektrische installaties AREI, Brussel ALGEMENE PLANTENTEELT, W. Klaasen – Stam Robijns ALGEMENE PLANTENTEELT VOOR HET MIDDELBAAR AGRARISCH ONDERWIJS, J.A. De Jong, Educaboek 1984 APPELSOORTEN, Petzold Herbert BEMESTINGS- EN BLADVOEDINGSGIDS, C. Missotten BESCHERMING VAN CULTUURGEWASSEN, OPENBAARGROEN, A.Hallemans; uitg. BE-BOP, Duffel. BIOLOGIE 2, Plantyn BIOLOGIE – PLANTKUNDE, M. Deblaere, Scriptoria 1980 BIOLOGISCH TELEN DOOR EN VOOR DE JEUGD, M.Aerts, R.Dedapper BIOLOGISCH TUINIEREN, Velt BIOLOGISCHE MOESTUIN H.v.d.Bosch BIOTEELT, Velt BLOEIENDE HEESTERS, Philips R., Martyn R. BLOEMEN, Rebo BLOEMENTEELT, Van Raelte BLOEMEN TEKENEN, Librero BODEM, biotechnisch onderwijs, Herentals. BODEMKUNDE, J. Amerryckx - W. Verheye – R. Vermeire, 1985,Jean Ameryckx Gent. BODEMKUNDE, Horteco Vilvoorde. BOMEN, BOS EN HOUT, Edlin H. BOMEN EN STRUIKEN, Rebo BOMEN EN STRUIKEN ENCYCLOPEDIE, Rebo BOMEN EN STRUIKEN VAN EUROPA, Polunin O. BOMEN TEKENEN, Librero BOMEN VAN DE GEMATIGDE STREKEN, Spectrum BORDERPLANTENENCYCLOPEDIE, REBO BORDERPLANTEN, Rebo BOTANICA, Könemann BROCHURES (SPUITMACHINES, KOELCELLEN, LOODSEN, SORTEERMACHINES, …) CATALOGIE (SLUIS GARDEN, DEFORGE, EUROCOMPOST, GUILLEBERT, JANSSENS, MEREG, MONTAUBAN, OSMO,, RAES, …) CED-SAMSON, Algemeen reglement op de elektische installaties, Diegem CENTRALE VERWARMINGSSYSTEMEN, H. Langaskens, uitgeverij N. V. die Keure COMPLEET HANDBOEK SNOEIEN, L. Hill, Deltas COMPLEET HANDBOEK VOOR DE BEGINNENDE TUINIER, Cera Holding. COMPLEET SNOEIBOEK, Grounds Roger, Helmond CONSERVATION OF PLANT GENETIC RESOURCES IN VITRO, M.K. Razdan and E.C. Cocking (eds.) CONSERVATION OF PLANT GENETIC RESOURCES IN VITRO,VOLUME 2: APPLICATIONS AND LIMITATIONS, M.K. Razdan and E.C. Cocking (eds.) COOREMAN, Serie elektrotechniek: Elektrotechnisch tekenen, Plantyn


31 januari 2009

311

DE BUITENKAMER, Terra DE COMPOSTMEESTER, Vlaco (www.vlaco.be) DE CONIFEREN, Baudouin Jean-Claude DE MOESTUINEN VAN TWEKKELO, EEN HANDBOEK VOOR BIOL. TUINIEREN, P.Boxman DE PEER, Wertheim S.J. DE TUINAANNEMER, Bert Hulst DE GEÏNTEGREERDE BESTRIJDING IN DE FRUITTEELT, Sterk Guido DEKELVER, Serei elektrotechniek: installatieleer, Plantyn DIEREN IN DE TUIN, Annemarie Görts; Groenboekerij ELECTRABEL, Vademecuum voor installateurs EMBRYOLOGY OF FLOWERING PLANTS TERMINOLOGY AND CONCEPTS, VOLUME 2: THE SEED ,T.B. Batygina (ed.): FLORA, de Langhe FRUITTEELTNIEUWS LEDENBLAD VAN KONINKLIJK OPZOEKINGSSTATION GORSEM SINT-TRUIDEN VZW FRUIT EN GROENTEN UIT ALLE WINDSTREKEN, Spectrum FYTOFARMACIE, Prof. Dr. Ir. Van de Werf, Erasmushogeschool Brussel GASELWEST, Veilig gebruik van de elektriciteit, Brussel GAS- UND SANITÄRINSTALLATIONEN,H. Zierhut / F. Kimmel / P. GENIETEN VAN WATER IN DE TUIN, Anenette Schreiner GEZELLIGE ZITPLAATSEN IN UW TUIN, Deltas GIDS VAN PLANTEN EN DIEREN IN DE TUIN, Michael Chinery; Elsevier GROENTENTEELT, Belgische Boerenbond GROENTEN KWEKEN, Belgische Boerenbond GROENTETEELT IN OPENLUCHT, Denis Van Dijck, Belgische Boerenbond GROOTVADERS KRUIDENBOEK, Deltas GOEDE TOEPASSINGSPRAKTIJK VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN: FRUITTEELT, P. Jaeken HET COMPLETE TUINBOEK,Didier Willery & Pascal Garbe, Deltas. HET NIEUWE TUINBOEK - DESIGN VOOR BUITEN, Bosh en Keuning HET VOLKOMEN VIJVERBOEK, Rob Herwig HANDBOEK SNOEIEN, G.E Brink Z.H. Uitgeversmij HANDBOEK VOOR DE KOUDETECHNIEK, uitgeverij P. C. Noordervliet B.V. HANDBOEK VOOR VRUCHTBOOMTEELT, Van den Bergh A.J. HANGING BASKETS, Kosmos HAYNES AUTOMATIVE WELDING MANUAL, Haynes Techbooks HET PLANTSOEN, HET GIF ERUIT, DE NATUUR ERIN, H.Muilerman HET GEHEIME LEVEN IN UW TUIN, Geoff Hamilton en Jennifer Owen; uitg. Terra. HET GROTE TUINBOEK, Zomer en Keuning HET VIJVER BOEK, Ada Hofman INLEIDING TOT FYTOFORMACIE, Hallemans INFO VAN HET FRUITTEELTCENTRUM VAN K.U.Leuven. JAARVERSLAG PROEFRESULTATEN AARDBEIEN EN HOUTIG KLEINFRUIT 2002, P. Meesters, G. Latet en F. Pitsioudis KAMERPLANTENHANDBOEK, M&P


31 januari 2009

312

KLEINFRUIT, Tirion KOELTECHNIEK: THERMODYNAMISCHE GRONDSLAGEN; DE KOELKRINGLOOP, Prof. Dr. Ir. P. Moerman KORROSION IN DER SANITÄR- UND HEIZUNGSTECHNIK, Dr. C.-L. Kruse KRUIDEN, Marcus A. Webb, Librero KRUIDEN, Librero KRUIDENENCYCLOPEDIE, REBO KWEKEN ONDER GLAS, Lekturama KENNEN EN HERKENNEN, Berkel en Rodenijs KETTINGZAAG EN HOUT ONDER SPANNING, EBG. LANDSCHAPPEN SCHETSEN EN TEKENEN, Librero LASTECHNOLOGIE, Prof. Dr. G. den Ouden LIJST DER ERKENDE FYTOPHARMACEUTISCHE PRODUCTEN, Ministerie van Landbouw MAGIE DER BLOEMEN, Schors A’dam MICHIELSEN L., De voorrangsschakelaar en de voorkeursschakelaar, Electrabel MODERNE PLANTKUNDE,Bossier-Brat-Claeys-Deconinck-Messely-Van Cotthem-Vanden Berghen 1968; Van in Lier. MODERNE PLANTKUNDE, M. Bossier, Van In. Lier – 3de uitgave NAAMLIJST VAN DE PLANTEN, Zander NATUURGIDS, Anwb NATUURLIJK TUINIEREN, Atrium NIEUWE BLOEMEN NIEUWE TUINEN, Terra NIEUWE KAMERPLANTEN, Zuidboek NIEUW SNOEIBOEK: BOMEN, STRUIKEN, TUIN- EN KAMERPLANTEN, Van Den Bosch Hans, Baarn PAADJES EN STRAATJES, Terra’s praktische tuingidsen PERSPECTIEF TEKENEN, Librero PLANETARY PLANTING, L.Riotte PLANT BIOTECHNOLOGY, A PRACTICAL APPROACH , H. Chawla PLANT- EN VORMSNOEI, David Joyce, Terra Warnsveld PLANTENBESCHERMING, Lic. A. Hallemans PLANTEN VOORTKWEKEN ALS HOBBY, Jaap Hage, Groenboekerij PLANTENZIEKETEN IN DE TUINBOUW, Van Dijk PLANTKUNDE, Dr. Br. Denijs.M. 1931, Diligentia Oostakker PLANTKUNDE, Ir. B. Bosma 1963, N.V. Uitgevers maatschappij W. E. J. Tjeenk Willink, Zwolle PLANTKUNDE 1,Dr.S.R.Van Asperen De Boer 1962, J.B.Wolters Groningen PLANTKUNDE 2,Dr.S.R.Van Asperen De Boer 1963, J.B.Wolters Groningen. PLANTENTERMINOLOGIE, Jac De Bruyn, Educaboek PLANTKUNDE VOOR TUINBOUWSCHOLEN, dr. E.F. JACOBI, Tjeenk Willink – CULENBORG PRAKTISCH TUINONDERHOUD, Reader’s digest PUBLICATIES PROEFCENTRUM VOOR FRUITTEELT (PCF): • • • •

Gorsem: advies en ombudsdienst, blad en vruchtanalyse, bodemmoeheidstest, aaltjesonderzoek, meldpunt pesticiden Tongeren: aardbeien en houtig kleinfruit Velm: pit- en steenfruit. Hoogstraten: aardbeien


31 januari 2009

313

PUMPEN-WARMWASSERHEIZUNG, C. Ihle ROSES, LB ROZEN, Becker J., Bünermann O. REPTIELEN, GEHEIMEN VANDE DIERENWERELD, Lekturama encyclopedie SCHADELIJKE EN NUTTIGE INSECTEN EN MIJTEN IN AARDBEIEN EN HOUTIG KLEINFRUIT, A. van Frankenhuyzen SCHADELIJKE EN NUTTIGE INSECTEN EN MIJTEN IN FRUITGEWASSEN, A. van Frankenhuyzen SCHADELIJKE EN NUTIGE INSECTEN EN MIJTEN IN FRUITGEWASSEN , Plantenziektenkundige dienst Wageningen SCHADUWPLANTEN, Tirion SNOEIEN, Brickell Christopher, Zomer en Keuning - Ede SNOEIEN EN LEIDEN, Brinckel C., Joyce D. SNOEIEN, GROENBOEKERIJ STAP VOOR STAP GIDS, Erik Visser SNOEIEN MET SUCCES, Peter McHoy, Helmond SNOEIEN VAN VRUCHTBOMEN, Smid Heiner, Thieme, Zutphen SNOEIEN, WANNEER EN WAAR, Farthing Donald, Zuid Boekproducties – Lisse SUCCESVOL TUINIEREN, Deltas THE FOOD GARDEN, THE COMPLETE STEP-BY-STEP GUIDE TO ORGANIC GARDENING, E.Blair THE FRUIT GARDEN DISPLAYED, Baker, Harry, Cassell Ltd./Royal Horticultural Society TIEN MANIEREN VAN TUINIEREN, G.Buchner, De Driehoek Amsterdam TIJDSCHRIFT: ALGEMEEN VERBOND BELGISCHE SIERTEELT TUINARCHITECTEN EN HUN CREATIES, Stichting kunstboek TUINEN IN STIJL, Groenboekerij TUINENCYCLOPEDIE, Böhm Cestmir TUINIDEËEN , John Brookes. TUINIEREN OP SISSINGHURST, Terra Lannoo TUINIEREN ZONDER GIF, AL DAN NIET VOLGENS DE B-D METHODE, A.Seifert TUINIEREN ZONDER SPITTEN, WIEDEN, KUNSTMEST OF GIF, R.Stout TUINONTWERPEN OP MAAT, Terra TUINONTWERPBOEK WERKBOEK, John Brookes TUINPLANNER, groenboekerij TUINTEKENEN, TECHNIEKEN EN PERSPECTIEF, G. De Schepper TUINVIJVERS EN WATERPARTIJEN, Arend Jan van der Horst VEGB, Veilig werken met elektriciteit, Brussel VEKENS J., Installatiepraktijk voor de elektricien, Standaard VISUELE CONTROLES IN DE APPELBOOMGAARD, Ch. de Schaetzen VYNCKIER, Het installatieboek, Gent WARMTEOVERDRACHT, Prof. Dr. Ir. P. Moerman WATER IN DE TUIN, G. Love WAT U MOET WETEN OVER SNOEIEN, Clarke, graham, Zomer en Keuning – Ede WERKEN IN BOSSEN, IBG Groene ruimten WINTERSNOEI FRUIT EN SIERGEWASSEN, Pardatscher Günther, Terra, Warnsveld ZAAIEN EN VERMEERDEREN, Spectrum


31 januari 2009

314

ZELF BLOEMEN EN PLANTEN KWEKEN, Helmond ZELF GROENTEN KWEKEN, Lecturama. Brepols Turnhout. ZELF KRUIDEN KWEKEN, Lekturama ZIEKTE EN SCHADE IN DE TUIN, Schuyt en co


31 januari 2009

315

MINISTERIE VAN ONDERWIJS EN VORMING Inspectie

Advies tot goedkeuring van leerplannen 1 Administratieve gegevens 1.1 Benaming van het leerplan:

Onderwijsniveau

Studiegebied / Leergebied

Opleiding

Rangschikking

Organisatievorm

Volwassenenonderwijs

Land- en tuinbouw

Tuinbouw

BSO3

modulair

1.2 Datum van ontvangst: 31 januari 2009 1.3 Datum van verzending van het advies naar de indiener: 1.4 Behandelende inspecteurs: Eindverantwoordelijke: Dirk Fiers Collega’s :

1.5 Gegevens m.b.t. de indiener van het leerplan: Indiener:

Adres:

■ Netoverschrijdend  Koepel  Bestuur  Centrum


31 januari 2009

316

2 Advies Advies tot definitieve goedkeuring betreffende het leerplan met kenmerk: 08-09-1919-N

2.1 Het leerplan Het leerplan is van kracht als definitief goedgekeurd leerplan vanaf 1 september 2009.

2.2 De doelstellingen De doelstellingen van het leerplan zijn conform aan de specifieke eindtermen van het opleidingsprofiel.

2.3 Eigen inbreng Het leerplan geeft aan waar de ruimte voor eigen inbreng zich situeert.

2.4 Opbouw Het leerplan maakt de systematiek duidelijk volgens welke het is opgebouwd. Het geeft de samenhang aan met voorafgaande of daaropvolgende modules.

2.5 Consistentie Het leerplan bevat geen doelstellingen die strijdig zijn met de specifieke eindtermen van het opleidingsprofiel.

2.6 Materiële uitvoerbaarheid Het leerplan vermeldt duidelijk welke materiële vereisten minimaal noodzakelijk zijn voor een goede uitvoering.


31 januari 2009

317

D

Recommend Documents