DATA RECOVERY BEURSINFO BELGIË WEES VOORBEREID OP DATAVERLIES MAGAZINE INFOSECURITY STORAGE EXPO TOOLING EVENT

infosecurity

JAARGANG 13 - MAART 2014 - WWW.INFOSECURITYMAGAZINE.NL

MAGAZINE

DATA RECOVERY

WEES VOORBEREID OP DATAVERLIES

BEURSINFO BELGIË INFOSECURITY – STORAGE EXPO – TOOLING EVENT LOCATION BASED SERVICES: EEN SCHAT AAN INFO, MAAR OOK EEN PRIVACY-PROBLEEM? ENCRYPTIE ONMISBAAR DOOR PRIVACYWETGEVING - REVIEW: WATCHGUARD DIMENSION - DE OVERHEID NEEMT EEN LOOPJE MET ONZE PRIVACY - MEER DDOS-AANVALLEN OP EUROPESE BEDRIJVEN - ‘GAMIFICATION WORDT BELANGRIJK HULPMIDDEL OM AWARENESS TE CREËREN’ - ‘BEVEILIGEN VAN API’S WORDT STEEDS BELANGRIJKER’ - ‘SECURITY-INDUSTRIE HEEFT OOK EEN MAATSCHAPPELIJKE PLICHT’

TSTC – de Security Opleider van Nederland g

Colofon - Editorial

- Botnets, DDoS, Malware ... Gehackt! Infosecurity Magazine is het enige onafhankelijke vakblad in de Benelux dat zich expliciet bezighoudt met informatiebeveiliging. Het blad beweegt zich op het snijvlak van technologie en beleid. Vanaf het hekwerk tot in de boardroom. Toezending van Infosecurity Magazine vindt plaats op basis van abonnementen en controlled circulation. Vraag uw abonnement aan via [email protected].

Bent u de volgende? - En wat is dan uw reputatie- en/of financiële schade? - Vormt uw Blackberry of iPhone een security risico? Herkent u bovenstaande vragen? Deze tijd vraagt om oplossingen en kennis van zaken. Zorg dat u goed getraind bent, kijk gauw op www.tstc.nl/training/security

Hoofdredacteur Robbert Hoeffnagel 06 - 51 28 20 40 [email protected]

Een greep uit onze security certificeringen: Certified Ethical Hacker (CEH)

Advertentie-exploitatie Will Manusiwa 06 - 38 06 57 75 [email protected]

Computer Hacking Forensic Investigator (CHFI) Certified Security Analyst (ECSA) Licensed Penetration Tester (LPT)

Eindredactie/traffic Ab Muilwijk

Certified Information Systems Security Professional (CISSP) Certified Information Security Manager (CISM)

Vormgeving Media Service Uitgeest

Certified Information Systems Auditor (CISA)

Druk Control Media

Cloud Security Audit and Compliance (CSAC) Certified Risk Manager ISO 27005/31000

of the Year ATC

Uitgever Jos Raaphorst 06 - 34 73 54 24 [email protected]

of the Year ATC

2013

Infosecurity magazine is een uitgave van FenceWorks BV Beatrixstraat 2 2712 CK Zoetermeer 079 - 500 05 59 [email protected]

TSTC - 7e jaar op rij de beste EC-Council Security Opleider Europa! © 2014 Niets uit deze uitgave mag op enigerlei wijze worden overgenomen zonder uitdrukkelijke toestemming van de uitgever. Meer informatie: www.infosecuritymagazine.nl

Want security start bij mensen!! 2

W W W.T S TC .NL

Leren door te spelen Het is zo’n beetje de grootste open deur die een security-firma tegenwoordig nog kan intrappen: de mens uitroepen tot het grootste gevaar als het om security gaat. Of zoals Apozy het uitdrukt: cybercriminelen gaan niet meer achter fouten in de firewall aan, ze nemen vooral de gebruikers op de korrel.

U heeft nog nooit van Apozy gehoord? Dan zou ik die naam maar snel eens gaan ‘googelen’, want deze firma uit San Francisco geldt als een van de voorlopers op het gebied van ‘gamification of security’. Security als game? Inderdaad. Tijdens de Security Analyst Summit van Kaspersky Lab eerder dit jaar werd gamification zelfs als een van de meest veelbelovende methoden genoemd om eindelijk eens iets te gaan doen aan ons grootste security issue: de mens. De Britse overheid constateerde in een recente voorlichtingscampagne rond cybersecurity dat de helft van de burgers helemaal niets doet aan security. Veel gebruikers - maakt niet uit of zij zakelijk

is namelijk dat veel gebruikers vaak lange tijd helemaal niet in de gaten hebben dat zij een security issue hebben. Pas als zij met de gevolgen worden geconfronteerd - bijvoorbeeld doordat er plotsklaps vreemde bedragen van hun bankrekening worden afgeschreven - beseffen zij welke fouten zij gemaakt hebben. Apozy is een van de aanbieders van technologie die gebruikt kan worden voor gamification op het gebied van security. Daarmee leiden zij gebruikers op. Bijvoorbeeld door hen in de game te dwingen om beslissingen te nemen: klik ik wel of niet op die link? Doordat het om een spel gaat met winnaars en verliezers, hebben we ineens wél de aandacht

Cybercriminelen gaan niet meer achter fouten in de firewall aan, ze nemen vooral de gebruikers op de korrel of privé bezig zijn - weten ook eigenlijk helemaal niets van IT-beveiliging. En als ze er al wel wat over weten, vinden zij alle maatregelen die zij eigenlijk zouden moeten nemen maar lastig, omslachtig en onhandig. Anders gezegd: men vindt IT-security vooral gedoe en allesbehalve leuk. Gamification kan hier helpen. Net als de aloude management games nuttig bleken om middle managers op te leiden, kan een security game helpen om gebruikers bewust te maken van de noodzaak van security. Een van de problemen

te pakken. Net als we de poule rond het WK-voetbal niet willen verliezen, willen we ook in deze wedstrijd goed scoren. Het gevolg van zo’n game is een sterk vergroot bewustzijn. Bij Apozy stellen zij zelfs dat hierdoor ‘The Human Firewall’ ontstaat. Als de mens ons grootste security issue is, dan is diezelfde mens waarschijnlijk ook de oplossing voor dat probleem. Misschien nog wel meer dan alle technologische oplossingen bij elkaar. Robbert Hoeffnagel Hoofdredacteur Infosecurity Magazine

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

3

INHOUD

Meer weten over business, innovatie & IT? Lees www.BusinessEnIT.nl

10 WatchGuard Dimension - nieuwe trends in Security Intelligence Platform security bestaat natuurlijk deels uit real-time bescherming tegen ongewenst gedrag; maar voor een minstens even groot gedeelte uit data-analyse en conclusies trekken. Op dit vlak groeit de malware- en aanvalswereld zodanig hard dat klassieke tools het vaak niet meer bijbenen. Hoe ver komt een nieuwe generatie 'box managers', met als een der pioniers Dimension? Is het gewoon een goede volgende BI-achtige stap of bereiken we al volwassen Big Data-niveau? 16 Encryptie onmisbaar door privacywetgeving Privacy staat door toedoen van Edward Snowden en de NSA weer stevig op de kaart, nadat sinds de aanslagen in de VS in 2001 de balans naar veiligheid was doorgeslagen. Met het etiket terrorisme als middel om critici de mond te snoeren, kon bijvoorbeeld het afluisteren van Europese regeringsleiders door de Amerikaanse geheime dienst NSA plaatsvinden. Sinds die praktijken in de zomer van 2013 door Snowden aan het licht kwamen, heeft het belang van privacy meer gewicht gekregen. 28 ‘Gamification wordt belangrijk hulpmiddel om awareness te creëren’ Hoe maken we security leuk voor eindgebruikers? Want alleen dan gaan gebruikers beveiligingsmaatregelen serieus nemen. Dat was een van de vragen die centraal stond tijdens de Security Analyst Summit die Kaspersky Lab onlangs in San Juan, Puerto Rico organiseerde. Gamification zou hierbij wel eens een sleutelrol kunnen gaan vervullen.

WEES VOORBEREID OP DATAVERLIES

6

De voortdurende ontwikkeling van nieuwe types harde schijven zoals de solid state disks en het alsmaar groeiende probleem van malware zijn twee van de grootste trends waarmee data recovery specialisten te maken hebben. Natuurlijk zijn er nog traditionele calamiteiten die uw data bedreigen: veranderingen van het weertype, stroomstoringen, natuurrampen, thuiswerken met één of meer kleuters in de ontdekkingsfase of, en in verreweg de meeste gevallen, simpelweg fouten van de gebruiker. Verzekeringen zijn er om de hardware te vervangen, maar hoe komt de kostbare data terug?

LOCATION BASED SERVICES: EEN SCHAT AAN INFO, MAAR OOK EEN PRIVACY-PROBLEEM?

14

Location based services (LBS) geeft beheerders van Wifi-netwerken inzicht in bewegingen en gedragingen van de gebruikers van hun netwerken. Wat voor bezoekers zijn het, nieuwe of terugkerende? Hoeveel tijd besteden zij in het domein? Hoe was dat vorige week of vorige maand? Beheerders zien op een dashboard met stippen en kleurgebieden en in grafieken hoe de huidige situatie is en de historische situatie was. De gebruikers kunnen door LBS beter hun weg vinden en op maat worden geadviseerd of geïnformeerd. Wat doet LBS en kan deze vorm van informatievergaren wel door de privacybeugel?

DE OVERHEID NEEMT

EEN LOOPJE MET ONZE PRIVACY 31 ‘Beveiligen van API’s wordt steeds belangrijker’ “Het zijn met name internet-startups die het gebruik van ‘application programming interfaces’ (API) populair hebben gemaakt”, vertelde Dimitri Sirota van CA Layer 7 tijdens een interview op het Mobile World Congress 2014 in Barcelona. “Die trend zien we nu ook meer en meer overslaan naar IT-afdelingen die daarmee veel gemakkelijker data en functionaliteit beschikbaar kunnen stellen. Daarmee zien we ook meteen de behoefte aan het beheren en beveiligen van API’s sterk toenemen.” 40 Meer DDoS-aanvallen op Europese bedrijven Akamai heeft zijn State of the Internet-rapport over het derde kwartaal van 2013 gepubliceerd. Het rapport biedt inzicht in een aantal belangrijke wereldwijde statistieken, verzameld via het Akamai Intelligent Platform. Hierbij gaat het onder andere om netwerkconnectiviteit en verbindingssnelheden, aanvalsverkeer en de adoptie en beschikbaarheid van breedbandverbindingen.

Business & IT publiceert artikelen en blog posts over de relatie tussen IT, business en innovatie. Ook publiceren? Kijk op http://businessenit.nl/over-business-en-it/

19 Beursinfo Programma, beursplattegrond, standhoudersoverzicht en alle informatie over Infosecurity.be, Storage Expo en Tooling Event. 26 - 27 MAART 2014 BRUSSELS EXPO

PLAN

INGANG / ENTRÉE D150 D148

Zaal 5 / Salle 5

D142

D146

TERRAS / TERRASSE Zaal 6 / Salle 6

D126 D122 D118 D114 D110 D098 D097

D128

D130

D090 D084 D082

D096 D095 D094

B147

D121

D129

B124

B120

B129

B141

D109

D111

B112

B125

C096

C076

D064

C088

D060

C066

A109 A124

A140 A136 A138

A120

D039

D012

D030

C012

A076

A088

C016

INGANG / ENTRÉE

B036

B060

B018

REGISTRATIE GEBIED / RÉCEPTION D'ENREGISTREMENT

B035

INFOSECURITY.BE A094

A108

C010

D025 B030

B040

Sponsored by

A052

A066

A048

A030

A040

A018

A034

A060

A011 A125

A127

A133

A105

A107

A091

A089

A077

A075

A073 A069 A065

A061

HOOFD MEDIAPARTNER:

LEGENDA / LÈGENDE

A051

A047 A045

A041

A037

A031

A023

A015

GOLDEN SPONSOR:

(MEDIA)PARTNERS

PARKING C RING EXIT 7bis

RING EXIT 7bis

LOOPBRUG/ PASSERELLE

ZAAL 2 / : Infosecurity.be management sessions SALLE 2 : Infosecurity.be sessions de management

8

infosecurity

ROMEINS

ENTREE

ZAAL 3 / : Infosecurity.be / Storage Expo klantengetuigenissen SALLE 3 : Infosecurity.be / Storage Expo témoignages d’utilisateurs ZAAL 4 / : Infosecurity.be / Storage Expo klantengetuigenissen SALLE 4 : Infosecurity.be / Storage Expo témoignages d’utilisateurs

D042

B052 B048

TERRAS / TERRASSE

A104

A112

A147

A143

ZAAL 1 / : Infosecurity.be technische sessions SALLE 1 : Infosecurity.be sessions techniques

D052

C060

B110

B113

B121

A132

Zaal 1 / Salle 1 Zaal 2 / Salle 2

D070

STORAGE EXPO

D139

B138

B104 B142

B094

Zaal 3 / Salle 3

D078

TOOLING EVENT

D156

Zaal 4 / Salle 4

ONLY ACCESS BADGE VIP WITH

magazine

ESTEENW EG

9

PATIO

R

1 3

4

5

6

7

11

ZAAL 5 / : Storage Expo seminaries SALLE 5 : Storage Expo séminaires

12 2

ZAAL 6 / : Tooling Event klantengetuigenissen / seminaries SALLE 6 : Tooling Event témoignages d’utilisateurs / séminaires

10

BRUSSELS EXPO

Nooduitgang / sortie de secours Garderobe / vestiaire PARKING

SHUTTLE BUS

36

“Met alle commotie rond de afluisterpraktijken van de NSA en het beschuldigend wijzen van vingers naar de Verenigde Staten, hebben we de neiging te vergeten wat er zich allemaal afspeelt binnen onze eigen Europese grenzen op privacygebied. Er is geen Europese staat te vinden die zijn eigen burgers niet afluistert. En niet alleen de overheden bespieden ons, ook bedrijven hebben de toegang tot onze privégegevens gevonden. Het is de hoogste tijd voor een gecoördineerde nationale én Europese discussie, waarin we de grenzen van onze privacy opnieuw definiëren en naar een manier zoeken om die privacy te waarborgen”, aldus John T. Knieriem, algemeen directeur van hostingbedrijf Intermax.

‘WIJ HEBBEN ALS SECURITY-INDUSTRIE

OOK EEN MAATSCHAPPELIJKE PLICHT’

38

Onlangs lanceerde McAfee een gratis security-app voor zowel Android als iOS. Tijdens het Mobile World Congress 2014 in Barcelona ging Raj Samani, chief technology officer EMEA van deze Intel-dochter, dieper in op de redenen achter deze lancering. “Wij hebben ook een maatschappelijke plicht om mensen te helpen zich bewust te worden van de risico’s die zij online kunnen lopen”, meent hij. “Daarom besteden wij veel aandacht aan voorlichting - op scholen, maar ook aan volwassenen. Het gratis beschikbaar stellen van McAfee Mobile Security moeten we in diezelfde lijn zien.”

METRO

Situatie per 19 februari. Wijzigingen onder voorbehoud.

4

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

5

DOOR JAAP-JAN VISSER

DATA RECOVERY

Wees

voorbereid op dataverlies De voortdurende ontwikkeling van nieuwe types harde schijven zoals de solid state disks en het alsmaar groeiende probleem van malware zijn twee van de grootste trends waarmee data recovery specialisten te maken hebben. Natuurlijk zijn er nog traditionele calamiteiten die uw data bedreigen: veranderingen van het weertype, stroomstoringen, natuurrampen, thuiswerken met één of meer kleuters in de ontdekkingsfase of, en in verreweg de meeste gevallen, simpelweg fouten van de gebruiker. Verzekeringen zijn er om de hardware te vervangen, maar hoe komt de kostbare data terug? Wees voorbereid op het ergste, luidt het devies. Wat kan er zoal fout gaan en wat kunt u eraan doen? ‘Alleen wanneer je binnen 72 uur 300 euro losgeld betaalt, krijg je opnieuw toegang tot je pc’. Ransomware, programma’s om je computer te gijzelen, sturen nog net geen afgesneden muis op of een foto van je laptop naast de krant van de vorige dag. Recent was de ransomware-variant Cryptolocker in het nieuws. De digitale kidnapper hield huis in België. Cryptolocker maakt gebruik van asymmetrische encryptie om je gegevens te versleutelen. Dat betekent dat er zowel

een publieke als een geheime sleutel nodig zijn om weer toegang te krijgen tot je gegevens. Veel succes! Wat kun je doen als je het slachtoffer wordt van ransomware? De onaantrekkelijkste optie is betalen en erop te vertrouwen dat de crimineel zo eerlijk is om tegen betaling de sleutel te overhandigen. Eerlijkheid en criminelen… Formatteren en alle applicaties opnieuw installeren dan maar. Dat kan als je recent je data elders hebt opgeslagen.

Data encryptie is een must voor beveiliging, maar maakt data recovery weer extra uitdagend omdat er altijd een encryptiesleutel nodig is. Als er in dat laatste geval een storing optreedt of als de schijf corrupt is, dan moeten de data recovery specialisten de fout omzeilen door de schijf weer werkend te krijgen en met de sleutel de data toegankelijk te maken. BACK-UP De effectiefste manier om data te be-

schermen, ook tegen ransomware, is regelmatig een back-up te maken. Op een externe schijf, tape of in de cloud. Veel bedrijven die data verliezen hebben een back-upsysteem. Deze back-upsystemen zijn niet altijd up-to-date of werken niet goed. Data kan het best op verschillende plaatsen en media worden bewaard. Een degelijk back-up rotatiesche-

ma en controle op foutmeldingen zijn van het grootste belang. Maar vooral regelmatig een restore testen is cruciaal.

raken van data de hulp van deskundigen onmisbaar zijn.

deel van RAID om data te beschermen in het gedrang. De trend om met name in SAN omgevingen RAID-groepen samen te stellen, RAID’s samengesteld uit andere RAID-systemen in plaats van schijven, maakt data recovery nog ingewikkelder.

FOUTEN Mensen maken fouten, dat ligt in hun aard. Die menselijke fouten veroorzaken vooral een groot deel van het dataverlies bij snelgroeiende bedrijven. Als een be-

drijf jong is, wordt vaak gewerkt in kleine teams met relatief weinig IT-uitdagingen. De teamleden doen de IT er vaak wel even bij. Naarmate bedrijven groeien, wisselen de leden van het team en ligt het risico van kenniserosie op de loer. De vertrekkers dragen hun kennis van de IT-processen vaak onvoldoende over. Een fout van het bedrijf is dan weer dat

DATA RECOVERY EN OPSLAGTECHNIEKEN HDD/SDD Hard disk drives (HDD) en solid state drives (SDD) hebben een revolutie teweeggebracht in de manier waarop data wordt opgeslagen. Zij vragen een verschillende aanpak bij het terughalen van verloren data. HDD-data wordt magnetisch opgeslagen op snel draaiende schijven met een mechanisch apparaat waarmee aanwezige data kan worden gelezen en weggeschreven. Als oude data wordt overschreven is de onderliggende data niet te herstellen. De beste manier om HDD-data te vernietigen is dan ook met behulp van software. Een SSD bevat geen bewegende delen. SSD-data wordt door een stuurchip elektronisch overge6

dragen naar geheugenchips. De stuurchip bepaalt of en hoe je toegang krijgt tot de geheugenchips. Omdat dit proces niet te controleren is, is de beste manier om data op een SDD-medium uit te wissen het SDD-medium te vernietigen. Een shredder kan hier uitkomst bieden om ongewenste verspreiding van de data te voorkomen. VIRTUELE DATAOPSLAG Virtuele dataopslag, het toegankelijk maken van verschillende fysieke bronnen als één logische bron, leverde bij veertig procent van de bedrijven die dit in 2012 toepasten problemen op bij het veiligstellen van data (bron: Kroll Ontrack). Als

data in virtuele omgevingen zoekraakt, trachten sommige bedrijven de data te reconstrueren in plaats van een specialist in te schakelen die de data kan terughalen. De verborgen complexiteit van virtuele opslag maakt de kans op verlies van data door gebruikers en beheerders aanzienlijk. CLOUD De hoeveelheid door bedrijven en particulieren gegenereerde data in de cloud groeit snel. Dit biedt uitdagingen voor data recovery omdat beheerders niet altijd zullen weten waar hun data zich fysiek bevindt. Ook zal de meeste data versleuteld zijn. Hierdoor zal bij het zoek-

RAID Redundant array of independent disks (RAID) is uniek in de zin dat het data over verschillende harde schijven op verschillende manieren (RAID-levels) kan distribueren en repliceren, afhankelijk van de mate van redundantie die is vereist. Sommige RAID levels maken gebruik van redundantie, het opslaan van dezelfde data op verschillende harde schijven op verschillende locaties, om failure rates terug te dringen en systemen in de lucht te houden. Echter, als meerdere schijven een storing ondervinden komt het voor-

TAPE Als tape storage media falen is de enige optie voor de meeste bedrijven om experts op het gebied van data recovery in te schakelen. Zij zijn over het algemeen in staat bestanden te redden na gedeeltelijke overschrijving, breuk, of verbranding en bij softwareproblemen of falende back-ups.

BYOD Bedrijfsgegevens bevinden zich tegenwoordig niet alleen op computers in de traditionele zin, maar ook op allerlei mobiele apparaten en ook dit maakt het herstellen van verloren data niet gemakkelijker. Amerikanen noemen dit BYOD (bring your own device). Dit is een groeiende ontwikkeling evenals de hoeveelheid bedrijfsdata die op particuliere pc’s en tablets wordt bewaard. Dit zorgt voor nieuwe risico’s van het verloren gaan van bedrijfsdata in geval van verlies of beschadiging van de apparaten. Bedrijven moeten hier in hun data recovery planning terdege rekening mee houden.

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

7

DATA RECOVERY

DOOR MARTIJN VAN LOM

COLUMN

WORLD WIDE WEB:

PAS OP VOOR

INSTORTINGSGEVAAR

Wat blijft er over van de kracht van het World Wide Web als landen straks hun internetgrenzen dichtgooien? Het is een vraag die ons bij Kaspersky bezighoudt. Sinds de verklaringen van Snowden over e-spionage door de NSA overwegen steeds meer landen een nationaal internet. Zo willen ze voorkomen dat gevoelige gegevens naar het buitenland weglekken.

hier geen beleid voor is opgesteld. Bedrijven maken meer fouten. Zo is het maken van back-ups niet genoeg. Ook het moment waarop dit gebeurt is van belang. Er kan een noodzaak zijn om software te updaten of upgraden. Uitstel

of afstel van het vernieuwen van hard- en software kan leiden tot onnodig dataverlies. Een constant managementproces voor systeemonderhoud is noodzakelijk om de continuïteit van een bedrijf in ieder geval op IT-gebied te waarborgen.

HOE SELECTEER IK EEN DATARECOVERYPARTNER Belangrijke vragen die u moet stellen zijn: • Kunnen de technici data van alle opslagmedia, inclusief SSD’s en virtuele omgevingen, veiligstellen? • Kunnen zij alle typen content aan en werkt de dienstverlener samen met hardware- en storagefabrikanten? • Zijn de datarecoverypartner en zijn personeel gecertificeerd op het gebied van databeveiliging? • Heeft de leverancier een cleanroom waarin opslagmedia veilig kunnen worden geopend en bewerkt? • Beschikt de leverancier over speciale apparatuur om in noodgevallen data veilig te stellen? • Kan de hulp van de leverancier op ieder gewenst moment worden verkregen?

BELEID Van beleid op het gebied van databeheer kunnen bedrijven veel profijt hebben; opstellen van regels voor het maken van back-ups, het reageren op vreemde verzoeken in e-mails en dergelijke. Ook moeten bestanden met persoonlijke informatie en kritische bedrijfsgegevens met encryptie worden beschermd. Virusscans, firewalls, popup blockers en controle op zwakke plekken in de beveiliging van het systeem kunnen veel leed voorkomen. Elektronische berichten domineren de communicatie in de hedendaagse kantooromgeving. E-mails kunnen belangrijke informatie bevatten over het gedrag van medewerkers of belangrijke gebeurtenissen. Ze zijn geldig als juridisch document en vooral in de Angelsaksische wereld gebonden aan strikte bewaarregels. Wanneer wet- en regelgeving in beeld komen zijn het de IT-beheerders die met zo min mogelijk interruptie van de werkzaamheden, vaak met weinig middelen,

8

voor het veiligstellen van data moeten zorgen. Zij moeten gegevens als belangrijk herkennen, bewaren en verzamelen. Dit proces van data verzamelen en bewaren moet constant en consistent gebeuren. De juridische afdeling is verantwoordelijk, maar heeft geen duidelijk beeld van waar de gegevens exact in het netwerk te vinden zijn. De IT-afdeling moet op verzoek van de juridische afdeling bestaande en gewiste e-mails of bestanden van de server of uit back-ups kunnen destilleren. Dit is een kostbare en arbeidsintensieve aangelegenheid. De IT-afdeling moet voor haar groeiende gegevensbeheertaak de verspreiding van data binnen en buiten de onderneming goed in kaart hebben en er op afstand toegang toe kunnen krijgen. De risico’s die bedrijfsgegevens lopen zijn groot en gevarieerd en zullen toenemen in complexiteit. Het herstellen van informatie en het vernietigen van data, alsmede het management en beheer van data en het zorgen voor toegankelijkheid zullen bovenaan het to do-lijstje van IT-managers blijven staan. De rol van IT-managers bij het voldoen aan eisen van wetgevers zal bovendien steeds belangrijker worden. Jaap-Jan Visser is country manager Kroll Ontrack Nederland

Verschillende landen zijn al bezig met wetgeving om het gebruik van buitenlandse diensten te verbieden. Zelfs dicht bij huis zoals Duitsland, dat in november maatregelen aankondigde om de communicatie tussen overheidsorganisaties te beperken tot de landsgrenzen. Een gefragmenteerd internet is een stap terug en zal de innovatie afremmen. Spelers als Microsoft, Cisco, Google of Juniper zullen hun inkomsten zien teruglopen. Jammer voor hen, maar vooral ook jammer voor ons allemaal. Want daardoor zullen ze minder geld hebben voor grote vernieuwingsprojecten en dat is niet goed voor het bedrijfsleven, de economie én de maatschappij. Ook bij bedrijven zit de schrik er goed in, al vóór de onthullingen door Snowden trouwens. Ze maken zich grote zorgen over de veiligheid van hun data. De diefstal van gegevens is één ding, maar hoe kunnen ze nog op hun data vertrouwen als een cybercrimineel of -spion zich toegang tot hun systemen heeft verschaft? Voor hetzelfde geld zijn hun gegevens veranderd. De angst zit er bij sommige organisaties zo erg in dat zij verder willen gaan dan het extra beveiligen van hun systemen en het loskoppelen van

‘Een gefragmenteerd internet is een stap terug en zal de innovatie afremmen’ diensten van het internet. Ze denken er zelfs over om voor bepaalde processen weer terug te gaan naar papier. Ik vind dat geen stap, maar een grote sprong achteruit. Wat dan wel de oplossing is? Daar moeten de overheid, het bedrijfsleven en technologie-ontwikkelaars zoals wij goed over nadenken. Bij Kaspersky voelen we sterk voor de ontwikkeling van een soort parallel veilig internet, zonder ruimte voor anonieme gebruikers die mogelijk kwaad in de zin hebben. Want een gefragmenteerd internet, daar zien we weinig heil in. En in teruggaan naar papier al helemaal niet. Martijn van Lom, General Manager Kaspersky Lab Benelux and Nordic

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

9

DOOR ERIK DE RUIJTER RI

WATCHGUARD DIMENSION

Nieuwe trends EW

I REV

in Security Intelligence

•

•

•

Platform security bestaat natuurlijk deels uit real-time bescherming tegen ongewenst gedrag; maar voor een minstens even groot gedeelte uit data-analyse en conclusies trekken. Op dit vlak groeit de malware- en aanvalswereld zodanig hard dat klassieke tools het vaak niet meer bijbenen. Hoe ver komt een nieuwe generatie ‘box managers’, met als een der pioniers Dimension? Is het gewoon een goede volgende BI-achtige stap of bereiken we al volwassen Big Data-niveau? Beveiliging, nu eenmaal het onderwerp van dit magazine, kent drie hoofdstromen: beschikbaarheid, platformbeveiliging en gebruikersgerelateerde beveiliging. Deze keer hebben we het duidelijk over de platformzijde: bescherming van systemen en data tegen allerlei ongewenst gedrag. Dat gedrag kan vanuit de gebruiker komen, bijvoorbeeld data lek-

Fig.1: Executive Dashboard

10

ken of ongewenst surfen, maar ook ‘externe aanvallen’ al dan niet meeliftend op nietsvermoedend gebruik: malware bijvoorbeeld, of botnet-aanvallen, of manin-the-middle aanvallen op ons webverkeer. En die platformbeveiliging is qua tegenmaatregel dan weer opgesplitst naar het ‘kwetsbaarheidspunt’: desktop/ server endpoints of het netwerk. In dat

netwerk plaatsen we dan een gateway die al het uitgaande (en inkomend) weben mailverkeer coördineert, en dat is natuurlijk een ideale plek om ook beveiligingschecks te plaatsen. Overigens is de vuistregel dat we allebei nodig hebben, endpoint- en netwerkbeveiliging; tenzij we de endpoints inclusief hun USB-poort 100% dichtgezet hebben en geen enkele verantwoordelijkheid voor BYO-apparaten binnen de deuren hoeven te nemen. WatchGuard zit in deze netwerkgateway-markt, met enige telewerk-oplossingen maar verder vooral appliances voor uitgaand webverkeer en e-mail. Voor een echte Demilitarised Zone voor eigen interne e-commerce sites verwijst men ons dus naar zwaardere netwerkcentrische concurrenten zoals Cisco of Juniper, hoewel een aantal WatchGuard-functies ook voor inkomend verkeer inzetbaar is. De appliances zijn naar keuze fysieke ‘rode’ appliances of VM’s onder VMWare of Hyper-V. Zometeen de geboden beveiligingsfuncties, want die bepalen mede wat er met de Dimension-console aan analyses mogelijk is. WATCHGUARD PLATFORMFUNCTIES Het woord ‘firewall’ is zeker voor uitgaand verkeer tegenwoordig een achterhaald begrip. Natuurlijk bieden de WatchGuard appliances filtering op IP packettype, de oorspronkelijke firewalltaak, maar ze zijn uitgegroeid tot modulaire UTM-platforms: Unified Threat Management. WatchGuard noemt de meeste modellen daarom XTM, eXtensible Threat Management. Naast deze basis-bescherming biedt men nog een aantal functies, optioneel bijkoopbaar en inregelbaar, aan de rand van het platformsecurityveld. We lopen de hoofdtaken langs.

•

•

•

•

Proxy inclusief NAT. Alle uitgaande verkeer vanuit browsers in het LAN (inclusief BYO/WiFi!) wordt simpelweg via de gateway gestuurd, en SSL wordt aldaar ook netjes ‘gebridged’ zodat inspectie mogelijk is. Netwerkinspectie. De firewall biedt al packet inspectie; de optionele Intrusion Prevention module is meer bedoeld voor gateways in een inkomend-verkeer DMZ, maar ook voor de boven genoemde VPN telewerkers. Web- en protocolfiltering. Dit heet ‘Application Control’ samen met WebBlocker en kan hele websites naar categorie blokkeren, de hele dag of bijvoorbeeld m.u.v. de lunchpauze en na werktijd. Doch ook binnen die websites onderdelen, denk aan Facebook en de Youtube ‘filtered groups’ die in het onderwijs populair zijn. En de filtering werkt ook door in populaire zoekmachines zoals Google en Bing, sites die toch niet aangeklikt zouden mogen worden komen door ‘safe search’ gewoon niet in de zoekresultatenlijst. AntiVirus en -spyware; dit is een plugin op de gateway die via handtekeningen en beperkte sandbox-heuristiek aanvallen probeert te voorkomen. Hierbovenop wordt dan ‘Reputation Enabled Defense’ ingezet om verkeer vanaf besmette sites, zelfs als dat Nu.nl of een ander populair platform is, direkt te blokkeren. AdBlocking; deze is zelfs zo intelligent dat de ‘geschoonde’ pagina’s er weer enigszins toonbaar uitzien. Vanuit bedrijfsoogpunt gezien vaak gewenst, want het spaart enorm in de bandbreedte. Data Loss Prevention. Dit is echt aan de rand van het securityveld omdat er ook hele andere redenen dan veiligheid kunnen zijn voor inzet van deze techniek. Zowel het webverkeer als e-mail worden gecheckt op sleutelwoorden, als essentieel aangemerkte bestanden etc. en waar nodig geblokkeerd. Dit sluit aan op de andere soort gateway die WatchGuard levert: e-mail security, dit heet niet XTM maar XCS voor eXtensible Content Security. Ze kunnen o.a. gateway virusbescherming draaien maar ook spamfiltering.

Verder geven we hier geen oordeel over de diepte of compleetheid van deze appliance-functies vergeleken met de trits concurrenten in het security gateway-segment. De focus van onze bespreking is Dimension en zijn analyse-mogelijkheden, maar die zijn alleen te begrijpen als het karakter van de datatoevoer duidelijk is: de set redelijk brede en diepe WatchGuard gateways. En dus niet security-metingen op pakweg het endpoint of de identity management-omgeving, als we die zouden willen meenemen dan komen we bij SIEM-tools zoals HP ArcSight terecht.

DIMENSION FUNCTIONALITEIT De nieuwe ‘Box Manager’ - oftewel beheertool voor de eigen functies - heet Dimension; hij wordt gratis meegeleverd met appliances zoals de XTM en XCS. In de vorige Infosecurity Magazine lazen we er al een introductie van. In tegenstelling tot zijn voorgangers is het zelf geen fysieke appliance meer maar puur een virtuele appliance, nu leverbaar onder VMWare en Hyper-V wordt gefaciliteerd in versie 1.1 die uit moet zijn op het moment dat dit gepubliceerd wordt. En daardoor ook ‘cloud-ready’ in de zin dat hosting ook prima bij IaaS-providers die deze platforms bieden mogelijk is; onze WatchGuard infrastructuur gaat dan simpelweg via een Internet-tunnel in plaats

van via het LAN de logdata naar Dimension toe pompen. De appliance bevat het OS, de database en de fraaie web console; installatie is een zaak van minuten, mede door de bijna 100 standaard meegeleverde rapporten. En standaard filtering-opties zoals ‘Firewatch’ die slechts enkele muisklikken een drilldown biedt van het verkeer van hoofdcategorie tot individueel probleemgeval. De claim van Dimension is ‘Big Data like visibility for Network Security’, en het is de analysekracht die inderdaad het sterke punt is. Wat niet wil zeggen dat dit échte Big Data is, daar komen we in het kader nog op - zoals voor alle concurrenten is daarvoor aanvullende tooling nodig. Dimension doet voor binnenkomende data drie dingen: a]

Een-op-een opslaan van de binnengekomen logfiles, o.a. voor latere forensische bewijsplicht. b] Direct aggegreren en analyseren van de data, en opslaan in een ‘summary’ database die qua dataformaat dichtbij de gewenste console-analyses komt. c] Volgens een schema aanmaken en e-mailen van gewenste rapportages. Daarnaast zijn alle data direct beschikbaar voor drilldown in de console; die is qua stijl geënt op de ‘Cubes’ van OLAP

Fig. 2: Top Destinations

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

11

WATCHGUARD DIMENSION BIG DATA OF NIET? aan de box manager-tools voor de individuele appliances of de consolidatieslag die daarin door ‘WatchGuard servers’ en ‘FireClusters’ gemaakt kan worden. Het lijkt wat verwarrend maar het is een logische beperking van een versie 1.0-platform; WatchGuard meldt nadrukkelijk dat ze van plan is de box managers t.z.t. op één uniform en goed samenwerkend platform te brengen, maar dat is een roadmap voor de wat langere termijn. Eventueel kunnen we wél de alarms laten bepalen op de box managers maar de notificaties vervolgens laten versturen vanuit Dimension, op die manier is in ieder geval de e-mail afhandeling centraal belegd. Ook integratie met de ‘ConnectWise’ rapportageserver die populair is bij Managed Service Providers wordt weliswaar geboden maar zal nog aardig op de schop moeten gaan voor een uniforme aanpak. Fig. 3: FireWatch drilldown

En tot slot, maar dat zagen we al bij de bespreking van de overige WatchGuard producten: Dimension zit echt vast aan de WatchGuard metingen. Dat is best een aardig deel van ons securitylandschap, aannemende dat we voor alle netwerkfuncties WatchGuard gebruiken, maar beslist niet alles. Elke meting aan de endpoints bijvoorbeeld, of elk stuk informatie over gebruikersgerichte beveiliging zoals foute loginpogingen of gebruik-vantask-accounts, kan niet worden meegenomen in een Dimension analyse.

Fig. 4: Report (Web Activity)

(On Line Analytical Processing) platforms zoals we ze ook veel zien in financiële toepassingen en pakweg geofysische analyses - in zekere zin Excel in webvorm! Dus met draaitabellen, top-10 grafieken en de mogelijkheid om op elke gecumuleerde meting in te zoomen en de onderliggende waarden te bekijken. Met ‘doorspringen’, bijvoorbeeld om als user Ederuijter opvallend veel dataverbruik na 5 uur ‘s middags heeft dat 12

te vergelijken per website en te leggen naast wat de top-5 andere gebruikers aan verkeer voor die site genereren; het geheel met slechts enkele muisklikken en, vanwege de klaarstaande cube-data, ook snel op het scherm getoond. Wat Dimension dus níet doet is zelf alarm slaan op basis van overschrijding van ingestelde grenswaarden, of op basis van trends. Dat wordt vooralsnog overgelaten

DIMENSION INDELING Deze functionaliteit vinden we terug verspreid over de volgende vier hoofdopties: • Executive Dashboard. Dit is de overall ‘OLAP Cube’ console van wat er gebeurt op de gateways en indirect dus onze hele Internetverbinding. Met trends, zwaarste gebruikers en hun zwaarste sites/applications. • Executive Reporting. Dit zijn standaard rapporten, ofwel direct op het scherm getoond ofwel scheduled en dan als PDF toegemailed zoals we boven zagen. • FireWatch. Dit is een ‘Hierarchical Treemap’ in Business Intelligence termen; hij hangt één niveau onder het dashboard en biedt de hele draaitabel- en inzoomfunctionaliteit. • Global ThreatMap. Dit is een totaal ander Intelligence-stukje maar toch best handig: Business Intelligence

Big Data is een begrip uit de Management Information/Business Intelligence wereld, en betekent zoveel als ‘de samenhang ontdekken tussen geheel verschillende databronnen’ en ‘verschillende datatypes, gestructureerd en ongestructureerd, naar elkaar kunnen omzetten’. Traditionele MI/BI tools lopen in hun analyses klem op ‘de vier V’s’: Volume, Velocity, Variety en Veracity oftewel omvang, groeisnelheid, variatie en datakwaliteit. Vandaar de toevoeging van nieuwe Big Data tools in die MI-wereld, die vaak de Hadoop database gebruiken vanwege diens kracht in opslaan en analyseren van ongestructureerde data. Daarbovenop biedt zo’n Big Data tool dan de komplete kracht van OLAP, Cube-Analyse en Draaitabel-inzoomen om de eenmaal getoonde dashboards verder te bekijken. De verwachting die we dus mogen hebben voor Big Data over beveiliging is

eenzelfde paradigma maar dan voor security-metingen. Inclusief levering van álle databronnen nodig om conclusies te trekken, en liefst ook direct conclusies (events) bepalend. Welnu, bijgaande tabel toont dat de beveiligingsmarkt bepaald nog niet zo ver is. WatchGuard claimt niet eens een volledig Big Data aanbod, doch slechts ‘big data visibility and reporting tools’ en ‘Instantly turning raw data into actionable security intelligence’. Meer dan deze op zichzelf prima prestatie kan men ook niet bieden. De redenen zijn: 1. De brondata zijn beperkt tot WatchGuard metingen (en niet bijvoorbeeld endpoints en user security). 2. Binnen die metingen verbindt men geen verschillende datatypen met elkaar noch doet men omzettingen/ structureringen.

3. Real-time conclusies worden niet getrokken. Sommigen van deze beperkingen zijn oplosbaar door Dimension-data weer te exporteren naar een apart datawarehouse en daarop échte Big Data tools los te laten, maar dat gaat dan weer ten koste van de snelheid van beslissings-informatie. Werken aan beperking 3) en vermoedelijk ook 2) staat echter netjes op de Dimension-roadmap. Verder kunnen we nog in de tabel lezen dat geen enkel tool/ soort tools op álle Big Data-eisen optimaal scoort. SIEM tools zoals ArcSight en Nitro hebben het meeste potentieel maar hebben i.h.a. weer beduidend zwakkere analyse/OLAP-consoles dan Dimension, terwijl toevoeging van algemene Big Data tools weliswaar de beste analyses geeft maar het beslis- en snelheidsvoordeel deels opoffert.

Landschap van Security Intelligence en Big Data tools Klassieke SIEM Volume Groei- en analysesnelheid Variatie – databronnen Variatie – analysekracht Realtime eventanalyse en conclusies Datakwaliteit Gebruiksgemak Analyse

SIEM met Big Data

Klassieke box manager

WatchGuard Dimension

Box manager met aangeplakte Big Data

+ + q + + q - + +

q

+ + q

q

q

+ ++ q

q +

+ +

Zit (nog) in de q + legacy box managers + + +

q

+

q + q ++ +

op basis van de wereldkaart, met de trends in aanvalspatronen per regio. Het kan ons helpen om de settings qua malware-checks op de UTM appliances aan te passen en bijvoorbeeld sites te blokkeren, maar ook om bijvoorbeeld een waarschuwingsmail uit te sturen naar regio APAC ‘klik niet op enige e-mail link die zegt van DHL pakketservice afkomstig te zijn’. Deze kaart is uniek voor Dimension omdat hij gekoppeld is aan wat er op onze appliances gebeurt, dus zowel de alarm-meldingen bij onszelf als de relatie met Web-brede meldingen.

DIMENSION - SECURITY INTELLIGENCE VOOR DE TOEKOMST! WatchGuard zet met Dimension een nieuwe mijlpaal neer in de markt voor box managers, en daarmee dus ook een nieuw niveau van aantrekkelijkheid voor de eigen netwerk gateways, want Dimension wordt daar gratis bijgeleverd. Op dit vlak, analyse en grafische inzichtelijkheid van de metingen, steekt het met kop en schouders uit boven de concurrentie. Deze deelmarkt van de platformbeveiliging groeit daardoor steeds meer toe naar echte ‘Security Intelligence’, en dat is een nuttig onderdeel van onze totale informatiebehoefte rond beveiliging - die al dan niet komplete Big Data -analyses

zou kunnen omvatten. Aan WatchGuard zal het kunnen bereiken van zo’n eindplaatje in ieder geval niet liggen!

MEER WETEN OVER WATCHGUARD DIMENSION? Meer informatie over Watchguard Dimension is te vinden op: http://www.watchguard.com/dimension/ Hier kan ook een gratis test drive worden aangevraagd om zelf ervaring op te doen met Dimension.

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

13

DOOR STEFAN VAN MIERLO

LOCATION BASED SERVICES

EEN SCHAT AAN INFO,

MAAR OOK EEN PRIVACY-PROBLEEM? Location based services (LBS) geeft beheerders van Wifi--netwerken inzicht in bewegingen en gedragingen van de gebruikers van hun netwerken. Wat voor bezoekers zijn het, nieuwe of terugkerende? Hoeveel tijd besteden zij in het domein? Hoe was dat vorige week of vorige maand? Beheerders zien op een dashboard met stippen en kleurgebieden en in grafieken hoe de huidige situatie is en de historische situatie was. De gebruikers kunnen door LBS beter hun weg vinden en op maat worden geadviseerd of geïnformeerd. Wat doet LBS en kan deze vorm van informatievergaren wel door de privacybeugel?

Bas Group, eigenaar van onder andere Dixons, kwam in januari negatief in de media nadat bleek dat de retailketen zijn klanten volgt met Wifi-tracking. Het bedrijf had verzuimd zijn klanten van de Wifi-tracking op de hoogte te stellen om ze de mogelijkheid te geven niet mee te doen. Het bedrijf gaf als verklaring dat het onderwerp privacy helemaal niet was opgekomen omdat alleen de bewegingen van MAC-adressen werden gevolgd. Niet ieder gegeven hoeft immers te worden gekwalificeerd als persoonsgegeven, daarvoor is een vereiste dat het herleidbaar is tot een individu. Een IP-adres is volgens privacytoezichthouder CBP voldoende om te individualiseren, to single out a person, zoals het in wetteksten heet. Daardoor wordt een IP-adres een persoonsgegeven zonder dat verdere gegevens van de houder van het adres bekend zijn. Het argument is dat met behulp van een IP-adres de houder ervan beïnvloed kan worden met gerichte reclame of informatie. Van het CBP moet het betreffende individu op de hoogte worden gesteld en een aanbod krijgen zich hiervoor af te melden. UNIEK VISITEKAARTJE Het is de vraag of wat voor IP-adressen geldt ook van toepassing is op MAC-adressen. Een MAC-adres is immers het unieke visitekaartje van een apparaat en niet van een persoon. Een mobiele telefoon is echter meestal wel een persoonsgebonden apparaat dat niet aan derden wordt meegegeven. Door de verplaatsingen van een specifieke telefoon in kaart te brengen, is te achterhalen waar de eigenaar woont en werkt en kan met aanvullende informatie zijn of haar identiteit worden vastgesteld. De ervaringen van Bas Group leiden tot helderheid over wat wel en niet kan. Het CBP stelt dat zodra MAC-adressen worden opge-

14

slagen, de eigenaren van de apparaten hierover moeten worden geïnformeerd. Zij moeten bovendien tijdig de mogelijkheid krijgen hun Wifi of bluetooth uit te schakelen. Voor het meten van anonieme klantgegevens over beweging of aanwezigheid hoeven de MAC-adressen niet lang te worden bewaard. Als de gegevens daarna worden vernietigd, is er volgens het CBP niet veel aan de hand. PASSIVE VERSUS ACTIVE TRACKING “Je moet een onderscheid maken in passive en active tracking bij LBS”, legt Spencer Hinzen, presales engineer bij Ruckus Wireless, uit. Ruckus Wireless is een belangrijke leverancier van Wifi-netwerken en LBS. “Bij passive tracking vindt data uitwisseling plaats tussen het apparaat en het Wifi-netwerk, zoals alle Wifi-apparaten normaal gesproken altijd al doen tijdens het zoeken naar nieuwe draadloze netwerken in de omgeving.” De exploitant krijgt dan informatie over MAC-adressen, signaalsterktes en het type apparaat dat de klant gebruikt. De enige wijze waarop de klant zich bij

passive tracking kan afmelden voor de dienst, is door zijn Wifi uit te zetten. “Bij active tracking meldt de klant zich via een app of portal aan bij het netwerk en is dus sprake van communicatie in twee richtingen. Apps geven bij installatie aan welke informatie van de gebruiker ze nodig hebben.” Hoe lang de gegevens worden bewaard is volgens Hinzen iets dat de netwerkbeheerder bepaalt. “Bij passive tracking kunnen bij het bewaren van MAC-adressen privacy issues optreden. Bij active tracking kan een gebruiker aangeven waaraan hij wel of niet wil meewerken. Dat kan de ontwikkelaar van de software in de app regelen.” ANALYSEMOGELIJKHEDEN LBS biedt ongekende mogelijkheden om de dienstverlening aan klanten te optimaliseren. Doordat het klantbewegingen exact kan bijhouden, kunnen bedrijven op maat gesneden marketingcampagnes opzetten. De techniek biedt brede analysemogelijkheden op basis van real-time of historische klantinformatie op basis van klantlocatie. In winkelomgevingen kunnen detaillis-

'Bij active tracking kan een gebruiker aangeven waaraan hij wel of niet wil meewerken'

RUCKUS SPOT™ SERVICE Ruckus SPoT™ Service helpt klanten in overdekte omgevingen met een Wifi-netwerk bij hun zoektocht naar optimale producten en diensten. Het helpt verkopers en beheerders gedragingen en bewegingen te volgen en te analyseren om hun klanten nog beter van dienst te zijn. Een zogeheten ‘heat map’ geeft met stippen, kleurgebieden en grafieken in real-time een beeld van de positie van klanten. De software biedt mogelijkheden om gebieden met elkaar te vergelijken en om verkeer tussen verschillende zones met elkaar te vergelijken. De real-time data kan tegelijkertijd worden vergeleken met historische data. Ruckus SPoT is wereldwijd verkrijgbaar in het tweede kwartaal van 2014.

ten door Wifi-tracking snel bepalen welk deel van de bezoekers uit nieuwe klanten en welk deel uit terugkerende klanten bestaat. Ze kunnen vaststellen hoelang klanten bij bepaalde artikelen stilstaan en winkelgedragingen analyseren met gebruik van real-time en historische data. Met deze gegevens krijgen bedrijven een goed beeld van hoe ze hun klanten kunnen behouden en nieuwe klanten voor zich kunnen winnen. BREDE VARIATIE In de hotelbranche werkt LBS mee aan het verbeteren van de klanttevredenheid door wensen van gasten te herkennen en daarop in te spelen. Trouwe klanten kunnen voordeel hebben van on-device features als automatische incheck. In de gezondheidszorg biedt LBS een brede variatie aan toepassingsmogelijkheden zoals navigatie via mobiele telefoons of tablets. Voor openbare ruimten als vliegvelden, conventiecentra, stadions, themaparken en Wifi-netwerken in steden biedt LBS mogelijkheden om real-time crowd control toe te passen. Ook kan location-based informatie worden doorgeven aan gehaaste passagiers om zo snel mogelijk bij hun vervoermiddel te komen. LBS wordt daarmee een soort GPS voor overkapte ruimten.

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

15

VAN DE REDACTIE

BESCHERMING PERSOONSGEGEVENS

ENCRYPTIE

ONMISBAAR DOOR

PRIVACYWETGEVING Privacy staat door toedoen van Edward Snowden en de NSA weer stevig op de kaart, nadat sinds de aanslagen in de VS in 2001 de balans naar veiligheid was doorgeslagen. Met het etiket terrorisme als middel om critici de mond te snoeren, kon bijvoorbeeld het afluisteren van Europese regeringsleiders door de Amerikaanse geheime dienst NSA plaatsvinden. Sinds die praktijken in de zomer van 2013 door Snowden aan het licht kwamen, heeft het belang van privacy meer gewicht gekregen. Naast wetgeving die al in de maak was, leidt dit tot een verhoogde aandacht van overheden, bedrijven en organisaties voor het beschermen van persoonsgegevens. Encryptie, het versleutelen van data, kan vaak een passende maatregel zijn om te voldoen aan wetgeving op het gebied van bescherming van persoonlijke gegevens. In Europees verband wordt gewerkt aan De Algemene Verordening Gegevensbescherming. Deze verordening moet in

2015 in werking treden en moet ervoor zorgen dat in alle Europese lidstaten dezelfde privacyregels gaan gelden. Het

gaat daarbij om de bescherming van data die herleidbaar is tot individuen. Een gegeven kan worden gekwalificeerd als persoonsgegeven als het herleidbaar is tot een individu. To single out a person, zoals het in wetteksten wordt omschreven. Periodiek zal naleving van de Algemene Verordening Gegevensbescherming worden gecontroleerd. Bij overtredingen volgt eerst een waarschuwing. Daarna volgen boetes die kunnen oplopen tot 100 miljoen euro of 5 procent van de omzet. “De druk van Europa neemt toe. Een hot topic voor veel bedrijven is hoe de boete zich verhoudt tot de investering die zij in databeveiliging moeten doen”, zegt Peter Magez, Territory Account Manager Belux bij Sophos. Dit bedrijf is sinds decennia gespecialiseerd in het versleutelen van gevoelige data.

SAFEGUARD ENTERPRISE Sophos houdt zich al dertig jaar bezig met encryptie, het versleutelen van gevoelige data. De softwaremaker is door de Nederlandse overheid aangewezen als leverancier van encryptieproducten. Sophos biedt onder andere met SafeGuard Enterprise het gereedschap om privacygevoelige data en vertrouwelijke bedrijfsgegevens eenvoudig en gebruiksvriendelijk te beveiligen. Eenvoudig, door de software vanuit een enkele console te bedienen. Vanaf de console kan encryptie worden geregeld van vaste schijven, removable media, file-sharing en van data in de cloud. Ook de opslag, uitwisseling, het delen en het verwijderen van sleutels gebeurt vanaf de centrale console. “Sophos helpt bedrijven op een productieve manier om te gaan met veiligheid en privacy en te voldoen aan wetgeving op dat gebied. Bedrijven kunnen ongewenste toegang tot hun bedrijfsgegevens en dataverlies eenvoudig voorkomen”, zegt Peter Magez van Sophos.

om gegevens van EU-ingezetenen gaat. Het is overigens nog niet duidelijk hoe de wetgever het misbruik van data van ingezetenen buiten de EU-grenzen denkt te kunnen handhaven. Bedrijven krijgen de verplichting datalekken per omgaande

SafeGuard Enterprise is gebruiksvriendelijk door processen op de achtergrond te draaien en ervoor te zorgen dat gebruikers niet te maken krijgen met grote vertragingen tijdens het opstarten van hun systeem. Daarnaast voorkomt het product dataverlies en gaat het tegen dat data in een onbeveiligde omgeving terechtkomt. Peter Magez: “Encryptie geeft de vrijheid om waar dan ook productief te zijn.” Sophos SafeGuard Enterprise is modulair verkrijgbaar. Organisaties kunnen daardoor functionaliteit op maat aanschaffen en in een volgend stadium van hun ontwikkeling het aantal modules uitbreiden. De software van Sophos is dan ook te gebruiken door bedrijven en organisaties met twee tot vele duizenden medewerkers. Het product maakt gebruik van internationaal erkende encryptiestandaarden voor volledige harde schijf encryptie. De software maakt het mogelijk dat verschillende gebruikers met encryptie

beveiligde systemen delen, zonder dat zij wachtwoorden hoeven uit te wisselen. SafeGuard Enterprise biedt ook de mogelijkheid versneld encryptie toe te passen door alleen de delen van de harde schijf waarop data staat te versleutelen. De tool gebruikt snelle en veilige authenticatie door toepassing van biometrie en ondersteuning van cryptografische tokens. SafeGuard Enterprise is altijd afgestemd op de laatste nieuwe processortechnologie van Intel om de systeemsnelheid optimaal te houden. De tool vereenvoudigt ook datatoegang en dataherstel tijdens een computercrash en maakt veilige en snelle toegang tot versleutelde schijven op andere systemen mogelijk door het automatisch opnieuw toewijzen van sleutels. Sophos heeft de jongste uitvoering van SafeGuard Enterprise, versie 6.1, in februari op de markt gebracht. De standaardencryptiesystemen van Microsoft (BitLocker) en Apple (FireVault) zijn in deze versie verder geïntegreerd.

aan de toezichthouder en aan de betrokkenen te melden. “Bedrijven zijn bang dat encryptie een zware impact gaat hebben op de performance en de productiviteit”, zegt Peter Magez. “Sophos biedt een oplossing om

veilig te werken, thuis, op kantoor, onderweg, op een Windows pc, een Mac, een tablet, in the cloud, vanuit één enkele console en zonder impact op het gebruiksgemak en de performance.”

ZWARE IMPACT Encryptie kan volgens Peter Magez uitkomst bieden om te voldoen aan de nieuwe regelgeving. De Europese dataprotectie autoriteit stelt zich immers op het standpunt dat gegevens geen persoonsgegevens zijn als ze niet te ontsleutelen zijn. Als de mogelijkheid bestaat de encryptie data in de oorspronkelijke staat te herstellen, blijven de privacywaakhonden, als het Nederlandse College Bescherming Persoonsgegevens en de Belgische Commissie voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer (CBPL) echter kritisch. Uitzonderingen worden in de privacywetgeving gemaakt voor opsporing en vervolging door de daartoe aangewezen overheidsinstanties en voor natuurlijke personen zonder commercieel belang. De bewerker van de persoonsgevoelige data hoeft zich overigens niet in de Europese Unie te bevinden. Wat telt is dat het 16

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

17

DOOR JAN PETERS

DATA RECOVERY

Het overleven

van een

serieus data lek

26 - 27 MA ART 2014 BRUSSEL VA K B E U R Z E N, S E M I N A R I E S E N O N L I N E M AT C H M A K I N G V O O R I T- M A N A G E R S E N I T- P R O F E S S I O N A L S

DE BELGISCHE EDITIE IN

BRUSSELS EXPO

IT IT SECURITY SECURITY

STORAGE

IT MANAGEMENT SOLUTIONS

Het lijkt een kwestie van tijd voordat ieder middelgroot bedrijf het slachtoffer zal zijn van een vorm van datalekkage. Ik zet de belangrijkste vormen even uiteen: • per ongeluk gepubliceerd • gehacked • lekken van binnenuit • verloren/gestolen computer • verloren/gestolen mediadrager • twijfelachtige beveiliging Er is een levendige markt voor zogenaamde Personally Identifiable Information (PII) zoals credit cards, e-mail adressen en bankrekeninggegevens. Voor veel bedrijven is het geen kwestie van of ze slachtoffer worden van een van de bovenstaande gebeurtenissen, maar wanneer. Recent onderzoek heeft aangetoond dat veel security professionals twijfelen of ze wel genoeg actie ondernemen richting C-level om deze dreiging het hoofd te bieden. Wat ze veelal tegenhoudt is het gebrek aan source informatie, zoals zijn we gehacked, zo ja wanneer, wat is er aan data ontvreemd en wie heeft dit gedaan? Zonder deze informatie heb je een halve casus, en dat is lastig informeren tegenover mensen die graag direct alles weten. In een survey komt naar voren dat in 86% van de gevallen aangeeft dat het detecteren van een cyberaanval te lang duurt binnen een organisatie, en waar 85% zegt dat ze niet in staat zijn om waarschuwingen en incidenten naar behoren te prioriteren als ze zich voordoen. Daarbij komt dat 74% zegt dat er slechte of geen integratie bestaat tussen hun beveiligingsproducten, waardoor het moeilijk voor hen is om effectief te reageren op nieuwe incidenten. Organisaties zijn behoeders van de gegevens van hun klanten. Zij moeten ervoor 18

zorgdragen dat de gegevens van deze klanten naar de best mogelijke maatstaven worden beschermd. Er is een organisatie genaamd Cyber Incident Respons Plan die een scenario voorschrijft als er een datalekkage plaatsvindt; • stel een senior security professional aan voor incident respons • ontwikkel een respons routine • afhankelijk van het type organisatie, informeer autoriteiten, klanten en eventueel de pers • betrek de nodige afdelingen die de schakel vormen in het oplossen van dit incident • check regelmatig of er updates zijn in het scenario verstrekt door CIRP • simuleer regelmatig een datalekkage-incident, zodat timing en adequate handeling effectief uitgevoerd worden

•

analyseer elk incident en zorg dat daarvan geleerd wordt

Een snelle en effectieve reactie beperkt de schade, vermindert de hersteltijd en kosten en geeft vertrouwen. Doorgaans worden gedupeerde e-mailadressen gebruikt voor phishing mail, waarna mensen die erop reageren opnieuw worden benaderd voor meer bruikbare informatie. Een saneringsaanbod moet worden voorzien van een sterke anti-phishing oplossing, zodat het de organisatie die een datalek heeft ervaren de kans geeft het vertrouwen van haar klanten terug te winnen, en zichzelf in een beter daglicht te plaatsen bij de pers en autoriteiten. Jan Peters is managing director van E-quipment BV

REGISTREER NU VOOR GRATIS TOEGANG TOT ALLE DRIE DE VAKBEURZEN VIA: WWW.INFOSECURITY.BE | WWW.STORAGE-EXPO.BE | WWW.THETOOLINGEVENT.BE KEYNOTES | SEMINARIES | KLANTENGETUIGENISSEN | INNOVATIES GOLDEN SPONSOR

HOOFDMEDIAPARTNER

ORGANISATIE

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

19

26 - 27 MAART 2014 BRUSSELS EXPO

DEELNEMERSLIJST STORAGE

Exposant Arrow BA N.V. Barracuda Networks Belgacom Blue Coat Systems Cisco Systems Belgium CommVault Computacenter Services & Solutions Dell Dimension Data Fujitsu Technology Solutions GDF SUEZ ENERGY SERVICES HP LCL Belgium LPI NetApp Netgear Netherlands NextiraOne Oodrive Oracle Belgium

IT MANAGEMENT SOLUTIONS

Standnummer B048 A147 B036 A048 B112 B094 D039 B052 D030 C076 D042 D064 A104 D082 C012 C016 D095 B094 D070 B040

Exposant Seagate Technology International SecureLink Secutec Simac ICT Smals Solutions Magazine Stellar Data Recovery Unitt Uptime Group Veeam Software Virtual Instruments Limited

Standnummer D060 C066 C088 C060 D025 D130 D012 D078 B030 D052 D084

Exposant A.N.S. Benelux Autotask Corporation Axios Systems Benelux BA N.V. Belarc Inc. Belgacom Blue vision telecom Cisco Systems Belgium Dell Dimension Data FrontRange Solutions HP Mexon Technology NextiraOne OMNINET Technologies Outpost24 Solutions Magazine Symfoni TOPdesk Belgium

Standnummer D128 D148 D139 A147 D126 A048 D142 B094 D030 C076 D156 A104 B124 B094 B138 D150 D130 D121 B142

IT SECURITY

Exposant 2tCloud abNETWORK sa Adyton Systems AG AirWatch Akamai Technologies Altirian Arcadiz Telecom Atlantis Computing (Europe) BA N.V. Barracuda Networks B-CCENTRE Belgacom Black Box Network Services Blancco Oy Ltd. BTSoftware Bull Cegeka Check Point Cisco Systems Belgium COMPUTERLINKS Nederland Cyber-Ark Software Cyberoam Technologies Data Unit N.V. Delitad - IS4U Dell Despec Benelux Dimension Data DrayTek EMC Information Systems E-quipment

GOLDEN SPONSOR

20

Standnummer A140 B110 A061 B125 D098 A112 A031 D122 A147 B036 D111 A048 A041 A120 A133 A034 A143 A023 B094 C096 B113 A125 A089 B121 D030 D110 C076 B147 B060 D109

HOOFDMEDIAPARTNER

Exposant Standnummer ESET A015 Exclusive Networks - Fortinet A076 G Data Software B120 HP A104 IBM Belgium B018 Imtech Telecom A105 Interxion Belgium D094 Intronics Belgium A108 INVEA-TECH A091 ISACA - Information Systems Audit and Control Association D111 (ISC)² D096 ISSA Brussels-European Chapter D111 Kaspersky Lab A094 Kroll Ontrack D090 LNS A075 LPI C012 LSEC - Leaders in Security B141 Minkels ICT D129 Netleaf A124 NextiraOne B094 NIS Consulting A047 Nitroxis A112 Nomadesk A140 Palo Alto Networks A066 Pointsharp Benelux D114 Prodata Systems A018 QNAP Systems, Inc. A109 Ricoh Belgie D118 Rittal A030 SaaSForce C088

INFOSECURITY.BE IN HET TEKEN VAN

‘ARE YOU ALWAYS ON?’ Na Jaarbeurs Utrecht eind oktober verandert Brussels Expo traditioneel in maart weer in hét platform voor de ICT-professional. Op 26 en 27 maart 2014 kunnen IT-specialisten naar de Belgische editie van Infosecurity.be, Storage Expo en The Tooling Event. In Paleis 8 van Brussels Expo, aan de Ring van de noordkant van de stad - en dus vanuit Nederland en Antwerpen heel snel te bereiken - staan straks meer dan honderd leveranciers klaar met hun nieuwste technieken, producten en diensten voorstellen. Via seminars, keynotes en casestudies verwoorden marktleiders, verenigingen en ICT-professionals hun visies, ideeën en antwoorden op de meest actuele ICT-thema’s en dit alles onder het overkoepelende thema ‘Are you always ON?’ IT is een essentieel onderdeel van de

bedrijfsvoering: medewerkers werken niet meer per definitie binnen vastomlijnde kantoormuren en -uren. Zij zijn vandaag de dag ‘always on’. Op de vakbeurzen Infosecurity, Storage Expo en The Tooling Event Belgium wil men de IT-sector aanmoedigen om beter in te spelen op deze nieuwe evoluties. Nog steeds wordt er reactief gewerkt, terwijl de business eigenlijk op zoek is naar een proactieve houding vanuit IT. Wanneer er een behoefte is, dan wil men het niet volgende week hebben, niet morgen of later op de dag, maar NU. Net als in Nederland is deze beurscombinatie na registratie gratis te bezoeken. Meer info over de beurs, de exposanten en het programma vindt u op Infosecurity. be. Op de website kunt u zich ook direct aanmelden voor een badge.

PRAKTISCH: Data: woensdag 26 en donderdag 27 maart 2014 Openingstijden: beide dagen van 09.30 - 17.00 uur Locatie: Brussels Expo, Paleis 8 Toegang: Gratis na aanmelding via de sites van de beurzen. Zonder vooraanmelding naar binnen? Ter plaatse registreren is eveneens mogelijk. MEER INFO: Web: www.infosecurity.be E-mail: [email protected] Tel.: +31 (0)30 - 295 27 31

Exposant Standnummer SafeNet - The Data Protection Company A011 SCOS Software A073 SecureLink C066 Secutec C088 Security Innovation Pavilion B141 Server Storage Solutions B035 SMS Passcode A045 SMT - Simple Management Technologies A127 Solutions Magazine D130 Solvay Brussels School of Economics and Management D097 Sophos A060 StorageCraft A015 STULZ Belgium bvba B129 Swivel Secure Ltd. A077 Telenet B104 Tintri (UK) Ltd. A132 Toreon A069 Trend Micro Belgium A052 TrueGEN A037 UBM Belux BVBA A065 Varonis A107 Watchguard Technologies A088 Websense A051 Westcon Security A040

Situatie per 19 februari. Wijzigingen onder voorbehoud.

ORGANISATIE

BEURSSPECIAL | WWW.INFOSECURITY.BE | WWW.STORAGE-EXPO.BE | WWW.THETOOLINGEVENT.BE

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

21

26 - 27 MAART 2014 BRUSSELS EXPO

PLAN

INGANG / ENTRÉE D150 D148

Zaal 5 / Salle 5

D142

D146

TERRAS / TERRASSE

LY SS ON ACCE IP BADGE V H WIT

Zaal 6 / Salle 6

D090 D084 D082

D096 D095 D094

D064

D060

D139

D121

D129

D109

D111

C096

C076

C088

C066

B138

B142

B147

B124

B129

B141

B120

B112

B125

A109 A124

A140 A136 A138

A120

D039

D012

D030

C012

TERRAS / TERRASSE

A108

A147

A076

A088

INGANG / ENTRÉE

B036

B060

B018

REGISTRATIE GEBIED / RÉCEPTION D'ENREGISTREMENT

B035

INFOSECURITY.BE A094

C016

Sponsored by

A052

A104

A112

C010

D025 B030

B040

B110

A066

A048

A030

A040

A018

A034

A060

A011 A125

A127

A133

A105

A107

A091

A089

A077

A075

A073 A069 A065

A061

HOOFD MEDIAPARTNER:

LEGENDA / LÈGENDE

A051

A047 A045

A041

A037

A031

A023

A015

GOLDEN SPONSOR:

(MEDIA)PARTNERS

PARKING C RING EXIT 7bis

RING EXIT 7bis

LOOPBRUG/ PASSERELLE

ZAAL 2 / : Infosecurity.be management sessions SALLE 2 : Infosecurity.be sessions de management

ROM

ENTREE

ZAAL 3 / : Infosecurity.be / Storage Expo klantengetuigenissen SALLE 3 : Infosecurity.be / Storage Expo témoignages d’utilisateurs ZAAL 4 / : Infosecurity.be / Storage Expo klantengetuigenissen SALLE 4 : Infosecurity.be / Storage Expo témoignages d’utilisateurs

D042

B052 B048

B113

B121

A132

A143

ZAAL 1 / : Infosecurity.be technische sessions SALLE 1 : Infosecurity.be sessions techniques

D052

C060

B104

Zaal 1 / Salle 1 Zaal 2 / Salle 2

D070

STORAGE EXPO

B094

Zaal 3 / Salle 3

D078

TOOLING EVENT

D156

Zaal 4 / Salle 4

D126 D122 D118 D114 D110 D098 D097

D128

D130

8

EINS

9

PATIO

infosecurity magazine

EST

EEN

WEG

R

1 3

4

5

6

7

11

ZAAL 5 / : Storage Expo seminaries SALLE 5 : Storage Expo séminaires

12 2

ZAAL 6 / : Tooling Event klantengetuigenissen / seminaries SALLE 6 : Tooling Event témoignages d’utilisateurs / séminaires

10

BRUSSELS EXPO

Nooduitgang / sortie de secours Garderobe / vestiaire PARKING

SHUTTLE BUS

METRO

Situatie per 19 februari. Wijzigingen onder voorbehoud.

22

BEURSINFO | WWW.INFOSECURITY.BE | WWW.STORAGE-EXPO.BE | WWW.THETOOLINGEVENT.BE

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

23

g

Seminaroverzicht WOENSDAG 26 MAART 2014

Zaal 1 Seminaries Infosecurity.be 10:00 10:05 10:10 10:15 10:20 10:25 10:30 10:35 10:40 10:45 10:50 10:55 11:00 11:05 11:10 11:15 11:20 11:25 11:30 11:35 11:40 11:45 11:50 11:55 12:00 12:05 12:10 12:15 12:20 12:25 12:30 12:35 12:40 12:45 12:50 12:55 13:00 13:05 13:10 13:15 13:20 13:25 13:30 13:35 13:40 13:45 13:50 13:55 14:00 14:05 14:10 14:15 14:20 14:25 14:30 14:35 14:40 14:45 14:50 14:55 15:00 15:05 15:10 15:15 15:20 15:25 15:30 15:35 15:40 15:45 15:50 15:55 16:00 16:05 16:10

Zaal 2 Seminaries Infosecurity.be

Zaal 5 Seminaries Storage Expo

DONDERDAG 27 MAART 2014

Zaal 6 Seminaries & klantgetuigenissen Tooling Event

LEGENDA technische seminaries infosecurity.be management seminaries Storage Expo management seminaries Infosecurity.be technische seminaries Storage Expo

KEYNOTE SESSIE SECURITY CHALLENGES FOR 2014: POST-SNOWDEN SECURITY Bart Preneel - Professor, KULeuven

KEYNOTE SESSIE TRENDS IN STORAGE & IT William Visterin - Editor in chief, Minoc

KEYNOTE SESSIE ITSM@UZ GENT. THERE’S ONLY ONE WAY OF LIFE AND THAT’S … Tim Vermeiren - Senior IT Project Manager, UZ Gent

The tooling Event SHARED SERVICE MANAGEMENT SIMPLIFIED HACKING CHALLENGE "ERVAAR HOE EEN HACKER TE WERK GAAT" Powered by Deloitte

NEE, JE HEBT WEL IETS TE VERBERGEN Maurits Martijn - Journalist, de Correspondent

STORAGE TRENDS FOR A VIRTUAL FUTURE Bert De Bruijn - Independent consultant and trainer, Virtwo bvba

Jeroen Silvius - Teamleader Consultancy, TOPdesk

SERVICE DESK: AUTOMATION GIVES YOU THE TIME TO CONCENTRATE ON GOOD SERVICE AGAIN Wil Van Krieken - Pre-sales, FrontRange Solutions

WHAT IS BWAPP? WEB APPLICATION PENETRATION TESTING WITH BWAPP Malik Mesellem Freelance Penetration Tester, MME BVBA

NETWORK DEVICE FORENSICS Didier Stevens - Consultant, Contrast Europe

CONTROLLING YOUR OUTSOURCING RELATIONSHIPS: OVERSIGHT DOES NOT EQUAL INSIGHT Dominique Kindt - Managing director, With bvba

2 CLOUD OR NOT 2 CLOUD, THAT’S THE Q… Dimitri Lambrechts - IT Solutions Manager, Arseus

TRANSPARENT CLOUD DATA MOBILITY AND DISASTER RECOVERY Andy Loydell - EMEA & APAC Territory Manager at Cristie Software, Cristie Software

DATA EVERYWHERE Michiel von der Crone - Director, Field Advisory Services Team EMEA, Commvault

THE MOBILE ENTERPRISE- SIMPLIFY MANAGEMENT OF A WIDE ARRAY OF SYSTEMS AND DEVICES Andy Struys - Senior Solution Architect, Dell Kace

THE FUTURE OF SERVICE LEVEL MANAGEMENT Christophe Faems - Operations Manager, OMNINETT Technologies

FRIESLANDCAMPINA: A JOURNEY FROM IT SERVICE MANAGEMENT TO ENTERPRISE SERVICE MANAGEMENT KEYNOTE SESSIE THE UNDERGROUND ECONOMY

APT, IT HITS US ALL

Jart Armin - CEO, Cyberdefcon

Freddy Dezeure - Head of CERTEU, CERT-EU

EVOLUTION RÉSEAU DU CENTRE DE DONNÉES Gilles Chekroun - Technical sales, Cisco Systems

Kees Spijk - Application Consultant, FrieslandCampina

SMART IT WITH AUTOTASK Daniela Streng - Sales Manager Benelux, Autotask Corporation

MANAGED IDENTITY AND ACCESS CONTROL. THE REVISION OF SECURITY OUTSOURCING Ward Duchamps - Managing partner, VintiQ

24

KEYNOTE SESSIE CYBERSECURITY: HET BEDRIJFSLEVEN SCHAKELT IN EEN HOGERE VERSNELLING Rudi Thomaes - Secretaris-generaal ICC België & Marc Vael - Voorzitter ICC België

BUILDING & OPTIMIZING ENTERPRISECLASS HADOOP WITH OPEN ARCHITECTURES Paul Brook - EMEA Program Manager Big Data and Cloud Solutions, Dell, SNIA Europe member

KEYNOTE SESSIE REPLACING THE SERVICE MANAGEMENT SOLUTION AT ELIA: MOTIVATION, OBJECTIVES & APPROACH. Jan Windels Project Manager, Elia

BEURSINFO | WWW.INFOSECURITY.BE | WWW.STORAGE-EXPO.BE | WWW.THETOOLINGEVENT.BE

Zaal 1 Seminaries Infosecurity.be 10:00 10:05 10:10 10:15 10:20 10:25 10:30 10:35 10:40 10:45 10:50 10:55 11:00 11:05 11:10 11:15 11:20 11:25 11:30 11:35 11:40 11:45 11:50 11:55 12:00 12:05 12:10 12:15 12:20 12:25 12:30 12:35 12:40 12:45 12:50 12:55 13:00 13:05 13:10 13:15 13:20 13:25 13:30 13:35 13:40 13:45 13:50 13:55 14:00 14:05 14:10 14:15 14:20 14:25 14:30 14:35 14:40 14:45 14:50 14:55 15:00 15:05 15:10 15:15 15:20 15:25 15:30 15:35 15:40 15:45 15:50 15:55 16:00 16:05 16:10

HACKING CHALLENGE Powered by Deloitte

Zaal 2 Seminaries Infosecurity.be

KEYNOTE SESSIE PRESENTATION OF THE FIRST BELGIAN EDITION OF THE INFOSECURITY BREACHES SURVEY Marc Sel - Director, PwC

Zaal 5 Seminaries Storage Expo

CLOUD SENSE AND NONSENSE. A PRACTICAL TALK ON WHERE TO USE CLOUD SOLUTIONS AND WHERE NOT… Jan Guldentops - CEO & Active consultant, Better Access

Zaal 6 Seminaries & klantgetuigenissen Tooling Event

KEYNOTE SESSIE "WAT ALS …PROCESSEN ECHT WERKEN" Johan Debruyne - Managing partner & COO, Xedis

FRIESLANDCAMPINA: A JOURNEY FROM IT SERVICE MANAGEMENT TO ENTERPRISE SERVICE MANAGEMENT SECURITY ARCHITECT: A WINNING TROJAN HORSE? André Mariën - Information security consultant, Inno.com

ISO ‘ISMS’, THE NEW VIEW Jean-Luc Allard - Director, MISIS

BENEFITS OF FLASH IN ENTERPRISE STORAGE SYSTEMS

Kees Spijk - Application Consultant, FrieslandCampina

Wessel Gans - Strategy Consultant for Benelux and Nordics, Netapp, SNIA Benelux Committee

THE FUTURE OF SERVICE LEVEL MANAGEMENT Christophe Faems Operations Manager, OMNINETT Technologies

KEYNOTE SESSIE CRYPTOGRAPHY AS CORNERSTONE OF IT SECURITY Vincent Rymen - Professor Dept. ESAT, KULeuven

WITHOUT SAFETY WIRES. ON THE SECURITY OF WIRELESS NETWORKS AND WE THAT CONNECT TO THEM Geert Nauwelaarts - Managing Partner, Blue Vision

PRIVACY IS DEAD, LONG LIVE PRIVACY Peter Berghmans - Data Protection Officer, Data Protection Institute & Thomas More

KEYNOTE SESSIE SECURITY BIJ GOOGLE Ruben van der Stockt - EMEA Security Lead, Google

NEXT GENERATION DATA STORAGE AND RECOVERY MANAGEMENT CAPABILITIES, WITH INNOVATIVE CLOUD PORTAL SOLUTIONS Thomas Bak - CSO and Partner, Front-safe A/S

KEYNOTE SESSIE STORAGE FOR VDI WITH LOWER TCO AND BETTER PERFORMANCE. JUST MARKETING HYPE OR REALITY?

SHARED SERVICE MANAGEMENT SIMPLIFIED Jeroen Silvius - Teamleader Consultancy, TOPdesk

SMART IT WITH AUTOTASK Daniela Streng - Sales Manager Benelux, Autotask Corporation

Guy Dierckx - Storage IT Manager, Belgacom

SERVICE DESK: AUTOMATION GIVES YOU THE TIME TO CONCENTRATE ON GOOD SERVICE AGAIN YOU GOT A SIEM AND NOW? Xavier Mertens - Independent Security Consultant, TrueSec

STORAGE TRENDS – DEMYSTIFIED Michèle Lestiboudois - Enterprise Technical Consultant, Dell

Wil Van Krieken - Pre-sales, FrontRange Solutions

THE MOBILE ENTERPRISE- SIMPLIFY MANAGEMENT OF A WIDE ARRAY OF SYSTEMS AND DEVICES Andy Struys - Senior Solution Architect, Dell Kace

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

25

10:00 10:05 10:10 10:15 10:20 10:25 10:30 10:35 10:40 10:45 10:50 10:55 11:00 11:05 11:10 11:15 11:20 11:25 11:30 11:35 11:40 11:45 11:50 11:55 12:00 12:05 12:10 12:15 12:20 12:25 12:30 12:35 12:40 12:45 12:50 12:55 13:00 13:05 13:10 13:15 13:20 13:25 13:30 13:35 13:40 13:45 13:50 13:55 14:00 14:05 14:10 14:15 14:20 14:25 14:30 14:35 14:40 14:45 14:50 14:55 15:00 15:05 15:10 15:15 15:20 15:25 15:30 15:35 15:40 15:45 15:50 15:55 16:00 16:05 16:10

g

Seminaroverzicht

KEYNOTE SESSIES Seminarie:

Uitdagingen op vlak van beveiliging 2014: Beveiliging in het post-Snowden tijdperk Spreker: Bart Preneel - Professor, KULeuven Tijd en plaats: Woensdag 26 maart van 10.30 - 11.15 uur - Zaal 2 Over het seminarie:In deze presentatie denken we na over de trends en de uitdagingen rond beveiliging in het post-Snowden tijdperk. We bespreken de zich ontwikkelende bedreigingen en de manier waarop we ons kunnen beschermen tegen steeds sterkere tegenstanders die elke schakel in het netwerk en elk apparaat stuk voor stuk proberen te ondermijnen. We proberen de hype te scheiden van de realiteit en bieden een langetermijnperspectief op beveiliging en privacy. Over de spreker: Prof. Preneel staat aan het hoofd van de COSIC-onderzoeksgroep aan de KU Leuven. Hij was eerder al gastprofessor aan vijf Europese universiteiten. Hij schreef meer dan vierhonderd wetenschappelijke publicaties en vond vier patenten uit. Hij verricht vooral onderzoek naar cryptografie, beveiliging van gegevens en privacy. Bart Preneel is voorzitter van LSEC (Leaders in Security) en was zes jaar voorzitter van de IACR (International Association for Cryptologic Research). Hij is lid van de permanente stakeholdersgroep van het ENISA (Agentschap van de Europese Unie voor netwerk- en informatiebeveiliging ) en de Academia Europaea. Hij werd als spreker uitgenodigd op meer dan negentig conferenties in veertig landen. Seminarie:

Cybersecurity: het bedrijfsleven schakelt in een hogere versnelling Spreker: Rudi Thomaes - Secretaris-generaal ICC België & Marc Vael - Voorzitter ICC België Tijd en plaats: Woensdag 26 maart van 15.30 - 16.15 uur - Zaal 2 Over het seminarie: Cybercrime plaatst ondernemingen voor een dilemma. De online wereld doorkruist continu het leven van onze bedrijven en ons privéleven. De voordelen daarvan zijn immens, maar de verdere vooruitgang in de digitalisering en de online toepassingen kunnen onder druk komen van de toenemende cybercriminaliteit. Recente onthullingen die massale spionage en diverse vormen van criminaliteit in de cyberspace aan het licht brachten hebben de

26

bewustwording in een stroomversnelling gebracht. De ongerustheid in ondernemersmiddens is fel toegenomen. Toch willen bedrijven hun productiviteit en de functionaliteit van hun producten blijven opdrijven met nieuwe ICT toepassingen. Hoe daarmee omgaan? De nieuwe en unieke Belgian Cyber Security Guide, het resultaat van intense samenwerking tussen experten en mensen uit de praktijk zet de bedrijven daarbij al een heel eind op weg. Over de sprekers: entiaat in de rechten aan de UIA. Rudi Thomaes begon zijn loopbaan bij Bell Telephone in 1976 als Financieel Export Coördinator en werd Afgevaardigd Bestuurder en Voorzitter van het Directiecomité van Alcatel Bell in 1999. Sinds 14 juni 2004 is hij Gedelegeerd bestuurder van het VBO. Rudi Thomaes is Secretaris-generaal van ICC België, Bestuurder bij U m i c o re, Vo o r z i t t e r van de Raad van bestuur van Restore nv, Lid van de Advisory Board VK Group nv, Lid bij Europalia. Marc Vael is geboren te Sint-Niklaas op 30 juli 1967. Hij behaalde 3 master diploma’s (UFSIA/ UA, UHasselt, KUL) en talrijke certificaten (waaronder CISM en CISSP). Marc heeft zich toegelegd op IT audit en controle, risicobeheer en informatieveiligheid en werkte onder andere bij Arthur Andersen, KPMG en Protiviti. Hij is sinds augustus 2010 Chief Audit Executive bij Smals vzw. Hij is momenteel ook V i c e - P re sident bij ISACA International, lid van de raad van bestuur van SAI en ISACA Belgium, lid van de ENISA Permanent Stakeholder Group en lid van de Vlaamse Toezichtscommissie. Seminarie:

Presentation of the first Belgian edition of the Infosecurity Breaches Survey Spreker: Marc Sel - Director, PwC Tijd en plaats: Donderdag 27 maart van 10.30 - 11.15 uur - Zaal 2 Over het seminarie: Dit onderzoek werd opgezet in samenwerking met PwC België en Infosecurity België. Het doel ervan was om een groter bewustzijn te creëren bij bedrijven van de veiligheidsrisico’s van cyberspace en

een analyse te bieden van de mate waarin bedrijven zich tegen deze risico’s beschermen en van eventuele belangrijke trends wat betreft de bedreigingen of oplossingen. Het onderzoek was gebaseerd op ons wereldwijd Cybersecurity Breaches Survey. Het maakte gebruik van onze internationale vragenlijst, aangepast aan onze lokale noden. De deelnemers waren ook voornamelijk Belgen. Het onderzoek omvatte ongeveer 60 tot 70 vragen en de deelnemers werden begeleid via een dynamisch menusysteem dat rekening hield met hun antwoorden. De resultaten van dit onderzoek zullen voorgesteld worden. Aan de hand van deze informatie kunnen bedrijven zich vergelijken met andere bedrijven binnen hun sector of erbuiten. De trends en geleerde lessen worden ook op een anonieme manier gedeeld. Over de spreker: Marc Sel werkt voor de adviesdienst voor bedrijven van PricewaterhouseCoopers België als manager gespecialiseerd in IT-beveiliging. Hij startte bij het bedrijf als consultant in januari 1989. Gaandeweg heeft hij zich gespecialiseerd op het vlak van veiligheid, zowel vanuit een technisch als vanuit een organisatorisch/ m a n a g e m e n t p e rspectief. Hij voerde gespecialiseerd diepteonderzoek uit, stond klanten bij in de keuze van oplossingen en stond in voor de implementatie ervan. Hij werkte onder andere op het gebied van autorisaties en toegangscontrole, netwerkveiligheid, public key infrastructure, smartcards en de organisatie van en het beleid omtrent informatieveiligheid, standaarden en richtlijnen. Seminarie: Spreker:

Security bij Google Ruben van der Stockt EMEA Security Lead, Google Tijd en plaats: Donderdag 27 maart van 13.30 - 14.15 uur - Zaal 2 Over het seminarie: De complexiteit van IT-beveiliging is alleen maar gegroeid: van een mainframe infrastructuur in de jaren 50 tot functionaliteit uit de cloud anno nu. Vooral de schaal van grootte kan een belangrijk aspect zijn. Hoe zorgt Google ervoor dat er elke minuut 100 uur video op Youtube gezet kan worden of hoe 525 miljoen Gmail gebruikers veilig hun mailbox kunnen raadplegen? Belangrijker nog, hoe zorg je voor een optimale beveiliging? In deze sessie gaan we concreet in op de architectuur en beveiliging van Google’s wereldwijde infrastructuur.

BEURSINFO | WWW.INFOSECURITY.BE | WWW.STORAGE-EXPO.BE | WWW.THETOOLINGEVENT.BE

Over de spreker: Na zijn opleiding kwam Ruben terecht in de begindagen van cloud computing en werkte hij met verscheidene technologieën zoals Salesforce.com, Force. com, Google App Engine en Google Apps. In verschillende rollen hield hij zich bezig met business development, architectuur en migratie/implementatie van deze nieuwe technologieën. Momenteel bekleedt hij de positie van EMEA Security Lead bij Google, waar hij zich concentreert op de veiligheids- en juridische aspecten van cloud computing en zich bezighoudt met bewustmaking en transparantie op dit gebied. Seminarie: Spreker:

The underground economy Jart Armin - CEO, Cyberdefcon Tijd en plaats: Woensdag 26 maart van 14.30 - 15.15 uur - Zaal 1 Over het seminarie: Alle cybercriminaliteit, cyberaanvallen, spam en internetcriminaliteit worden door iemand op een bepaalde plaats gehost en op een bepaalde server georganiseerd. Voorwaarde nummer één om deel te nemen aan de ‘ondergrondse economie’ is waarschijnlijk eerst gegevens besmetten om de gestolen data daarna ergens terug te halen, vooral de ‘bulletproof hosts’ - of dit nu gebeurt via besmette websites, Botnet C&C’s, spam, phishing, current events, Zeus botnets, exploits of badware. Om dit te begrijpen en in kaart te brengen, is er de “top down”-aanpak die u een overzicht biedt op de cybercriminaliteit. Huidige schattingen: 85% van de besmettingen van pc’s en mobiele toestellen zijn het resultaat van drive-by downloads van gehoste, gevaarlijke, gekaapte en door aanvallen gestuurde websites en servers. Deze presentatie biedt u een huidige en historische analyse van de wereldwijde hosts en biedt u een blik op de ondergrondse economie. Over de spreker: Jart Armin is onderzoeker en analist en schrijft over cybercriminaliteit en computerbeveiliging. Armin liep voor het eerst in de kijker in 2007 door zijn uiteenzetting over het RBN (Russian Business Network). Gedurende 2007 publiceerde hij rapporten en analyses van undercoveroperaties van de criminele RBN-bende op een speciaal hiervoor bestemde blog, de RBNEx-

ploit, ondanks de constante DDOS-aanvallen en de kunstmatig opgerichte spiegelwebsites. Dankzij regelmatige blogposts en door zijn samenwerking met derden kon Armin het brede publiek sensibiliseren rond de activiteiten van het RBN. Zo begonnen gerenommeerde kranten hier artikels over te schrijven. Het was op deze RBN-blog dat Armin de eerste rapporten zette over cyberaanvallen, in combinatie met de invasie van Russische troepen in Georgië, drie dagen voor de aanval van augustus 2008. Armin is een voorvechter om via een open source-gemeenschap de strijd met de cybercriminaliteit aan te binden. Zo ontwikkelde hij HostExploit, een educatieve website om internetcriminelen en cybercriminele organisaties in het daglicht te plaatsen die crimeware leveren via hosts en registrars. Seminarie:

Cryptography as Cornerstone of IT Security Spreker: Vincent Rymen - Professor Dept. ESAT, KULeuven Tijd en plaats: Donderdag 27 maart van 12.30 - 13.15 uur - Zaal 1 Over het seminarie: IT-veiligheid is een complexe puzzel met heel veel stukjes die allemaal in elkaar moeten passen. Eén van deze puzzelstukjes is de cryptografie. Door haar sterke theoretische basis is

deze in staat om krachtige veiligheidseigenschappen te bieden. De link tussen theorie en praktijk is echter niet altijd duidelijk. In deze lezing bekijken we recente ontwikkelingen op het gebied van cryptografie en de impact ervan in de praktijk. Verder stellen we een recent initiatief van ENISA voor dat begrijpbaar advies biedt aan cryptografiegebruikers. Over de spreker: Vincent is medeontwerper van het algoritme Rijndael, dat in 2001 de Advanced Encryption Standard (AES) werd. Hij is ook medeontwerper van de cryptografische hashfunctie van WHIRLPOOL, die deel uitmaakt van ISO/IEC 10118-3. Hij was hoofdcryptograaf bij het bedrijf Cryptomathic NV van 2001 tot 2004. In 2004 richtte hij de onderzoeksafdeling ‘Krypto’ op binnen het departement Toegepaste Informatica van de Technische Universiteit van Graz. Op dit moment werkt hij op het departement Elektrotechniek van de KU Leuven en in de afdeling veiligheid van iMinds.

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

27

DOOR ROBBERT HOEFFNAGEL

SECURITY ANALYST SUMMIT VAN KASPERSKY LAB

‘GAMIFICATION WORDT

BELANGRIJK HULPMIDDEL

OM AWARENESS TE CREËREN’ Hoe maken we security leuk voor eindgebruikers? Want alleen dan gaan gebruikers beveiligingsmaatregelen serieus nemen. Dat was een van de vragen die centraal stond tijdens de Security Analyst Summit die Kaspersky Lab onlangs in San Juan, Puerto Rico organiseerde. Gamification zou hierbij wel eens een sleutelrol kunnen gaan vervullen. Begin februari werd het Ritz Carlton Hotel in San Juan, Puerto Rico geheel overgenomen door een grote groep security-experts. Dat gebeurde tijdens de zogeheten Security Analyst Summit van Kaspersky Labs. Doel van dit vijf dagen durende event was kennisuitwisseling tussen deze security-aanbieder, wetenschappers en overheidsorganisaties die proberen cybercriminelen op te sporen en voor de rechter te brengen. ANDROID-MALWARE Tijdens het programma kwam een brede waaier aan onderwerpen ter sprake. De presentaties behandelden thema’s zo divers als smart money-technologie, de opkomst van fake supportafdelingen, gamification van security, hardwarematige ondersteuning bij dataclassificatie of behavioral detection op Android-apparaten. Om met dit laatste punt te beginnen, Android is in relatief korte tijd uitge-

groeid tot het meest gebruikte mobiele platform. Daarmee is het ook uitgegroeid tot een zorgenkindje van formaat. Yury Slobodyanyuk van Kaspersky Lab liet een grafiekje zien waarin de groei van het aantal malware-applicaties voor Android werd weergegeven. De 700.000 nieuwe activeringen die iedere dag weer plaatsvinden, heeft voor een enorme aanwas van malafide Android-apps gezorgd. In januari 2013 - dat is dus al weer ruim een jaar geleden - lag het aantal reeds op zes miljoen. Traditionele antivirus-oplossingen kunnen die vloedgolf niet meer aan. Er moet dus iets gebeuren en volgens Slobodyanyuk ligt de oplossing bij ‘behavioral detection’. Door het gedrag van een app te volgen en te analyseren, kunnen afwijkingen worden gevonden. Wordt een malware-app gedetecteerd, dan kan het functioneren van deze app direct gestopt worden. Trucs als ‘obfuscation’ waarbij

een app zich voordoet als een andersoortige app en daarmee dus zijn werkelijke functie verbergt, werken bij gebruik van behavioral detection niet, terwijl het via dit soort gedragsgebonden detectiemethoden ook goed mogelijk is om nieuwe en nog niet eerder ontdekte bedreigingen te onderkennen. ‘Behavioral’ kan bovendien voorkomen dat apps bepaalde als gevaarlijk gekenmerkte functies gebruiken. Zeker als die app voor zijn normale functioneren helemaal geen gebruik van die gevaarlijke functies hoeft te maken. Kenmerkend van deze manier van detecteren is het nadrukkelijk analyseren van logbestanden waarin het gedrag van een app wordt vastgelegd. Slobodyanyuk liet enkele voorbeelden zien hoe deze methode kan helpen om bijvoorbeeld een virus als de Trojan-SMS.AndroidOS.Opfake te onderscheppen. FAKE SUPPORT-TEAMS David Jacoby houdt zich bij Kaspersky Lab onder andere bezig met onderzoek naar malware voor Unix- en Linux-platformen en andere systemen. Hij is in het onderwerp ‘fake support’ gedoken. Hij ontdekte dat alleen al in de UK dagelijks 1.000 mensen het slachtoffer worden van

namaak-call centers waarvan de medewerkers zich voordoen als support-medewerker van bijvoorbeeld Microsoft. Men claimt te bellen vanuit Londen, Los Angeles of New York, maar afhankelijk van het type scam dat men nastreeft kan het ook om een ‘supportafdeling’ gaan waarvan men zegt dat deze in locaties als het Belgische Hasselt zijn gevestigd. Men belt steevast omdat ‘het bedrijf’ op afstand zou hebben ontdekt dat er een probleem is met de Windows- of Office-omgeving van de gebruiker. Hierna biedt men aan om dit te verhelpen. Soms zou het gaan om een virusinfectie, ‘fouten’ in de computer die ontdekt zijn door ‘Microsoft’ of licenties die verlopen zouden zijn. De oplossing kost uiteraard geld, maar men biedt een handig lijstje van betalingsmogelijkheden, dus afrekenen hoeft geen probleem te zijn. Dat kan via credit card, Paypal of - wanneer dat beter lijkt uit te komen - desnoods kan de factuur via Western Union worden voldaan. De truc die men uithaalt is dat men via remote access tools als Aplemix, Ammyy, LogMeIn of TeamViewer toegang probeert te krijgen tot de computer van het slachtoffer. Die moet daarvoor wel zelf een paar handelingen verrichten. Vandaar alle social engineering. Met de hulp van deze tools bekijkt men de computer van het slachtoffer, waarbij men eigen software toevoegt (vaak fake antivirus-software) en ondertussen de argeloze gebruiker fraaie lijstjes met gevonden ‘problemen’ toont. Jacoby beschreef in zijn presentatie de jacht op een dergelijke operatie die luis-

28

terde naar de naam Kavish Technosoft. Hij had al snel een aanzienlijke hoeveelheid gegevens verzameld over een van deze scammers - onder andere een man uit India die als naam Sudipta Ganguly hanteerde en ook onder die naam op LinkedIn te vinden bleek. Het bleek echter nog niet zo eenvoudig om voldoende hard bewijsmateriaal te vergaren, zodat de politie in actie kon komen. Uiteindelijk bleek het toch mogelijk een compleet dossier met e-mailadressen, Paypal-accounts en dergelijke te overhandigen, zodat juridische actie mogelijk werd. SAFE MONEY Safe Money-technologie kreeg ook de nodige aandacht tijdens de Security Analyst Summit. Onderzoeksbureau IDC heeft berekend dat circa 60 procent van de Internet-gebruikers inmiddels online winkelt en bovendien online betaalt. eBay stelt op zijn beurt dat het aantal eCommerce-accounts momenteel met gemiddeld 15 procent per jaar groeit. Voeg hierbij dat het heel eenvoudig is om een Trojan op een niet goed beveiligde pc geplaatst te krijgen die vervolgens de inloggegevens van de gebruiker doorstuurt en het is duidelijk dat er een groot maatschappelijk probleem dreigt te ontstaan: online fraude. Het aantal phishing-pogingen om bancaire inloggegevens te achterhalen, groeit dan ook exponentieel. Ondanks allerlei voorlichtingscampagnes passen veel computergebruikers nog altijd niet veel meer toe dan een traditioneel antiviruspakket. Afhankelijk van de mate waarin de gebruiker dit pakket

up-to-date houdt, kunnen hiermee veel traditionele aanvalspogingen worden tegengehouden. Maar met de verplaatsing van ons betalingsgedrag naar internet neemt ook de inventiviteit van cybercriminelen om dit soort AV-tools te omzeilen snel toe. Safe Money-technologie kan echter helpen om te voorkomen dat inloggegevens in verkeerde handen vallen. Hierbij wordt gebruikgemaakt van een aanpak die uit meerdere hulpmiddelen bestaat: trusted sites, trusted connections en trusted environment. VIRTUAL OF SECURE? Wat betekent dit? Wanneer een gebruiker naar de site van zijn bank gaat, wordt de url automatisch gecheckt bij een database van zogeheten ‘trusted addresses’ die Kaspersky Lab bijhoudt. Hier kan ook een lijst worden toegepast van url’s die de gebruiker zelf aanlegt. Bovendien wordt de authenticiteit gecontroleerd van de server waarmee contact wordt gemaakt. Hierdoor wordt Kaspersky’s service voor het verifiëren van digitale certificaten ingezet. Kan het certificaat om wat voor reden dan ook niet gecontroleerd worden, dan wordt de verbinding niet tot stand gebracht. Tenslotte wordt de computer die gebruikt wordt om een transactie te doen gecontroleerd. Hierbij wordt onder andere een check gedaan op ‘vulnerabilities’ op OS-gebied. Worden problemen aangetroffen, dan wordt de computer als riskant voor bancaire transacties aangemerkt en wordt - in het geval van een Windows-computer - automatisch Windows Update opgestart om de problemen op te lossen.

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

29

SECURITY ANALYST SUMMIT VAN KASPERSKY LAB

DOOR ROBBERT HOEFFNAGEL

DIMITRI SIROTA VAN CA LAYER 7

‘Beveiligen van API’s

wordt steeds belangrijker’ “Het zijn met name internet-startups die het gebruik van ‘application programming interfaces’ (API) populair hebben gemaakt”, vertelde Dimitri Sirota van CA Layer 7 tijdens een interview op het Mobile World Congress 2014 in Barcelona. “Die trend zien we nu ook meer en meer overslaan naar IT-afdelingen die daarmee veel gemakkelijker data en functionaliteit beschikbaar kunnen stellen. Daarmee zien we ook meteen de behoefte aan het beheren en beveiligen van API’s sterk toenemen.” Daarnaast geeft Kaspersky’s Safe Money-aanpak de gebruiker twee opties om het feitelijk intikken van gegevens te beschermen. Dit kan via een zogeheten ‘virtual keyboard’ of een ‘secure keyboard’. De eerste wordt op beeldscherm weergegeven en kan alleen via de muis worden bediend, zodat geen toetsaanslagen kunnen worden geregistreerd. Met een ‘secure keyboard’ wordt een speciale driver voor het toetsenbord gebruikt, waardoor de input van de gebruiker extra beveiligd is. GAMIFICATION Misschien wel de meest interessante sessie tijdens de Security Analyst Summit had betrekking op manieren om security voor gebruikers leuker en relevanter te maken. Gamification speelt hierbij een hoofdrol. Als 70 procent van de bedrijven mensen als belangrijkste security-probleem ziet, dan moet de awareness

rond beveiliging omhoog, verklaarde Vera Trubacheva, business analyst bij Kaspersky Lab. Traditionele security-trainingen werken hierbij meestal niet, want worden door gebruikers gezien als saai en als verplicht nummer. Gamification daarentegen, zo vertelde Trubacheva, helpt wél. Een game wordt namelijk steevast als leuk ervaren en daarmee blijven de security-adviezen en -afspraken veel beter ‘hangen’. Niet voor niets maakt bijvoorbeeld het Amerikaanse leger uitgebreid gebruik van games om de security naar een almaar hoger niveau te brengen. In een game komen namelijk twee aspecten bij elkaar: simulaties van situaties, maar ook story telling - aansprekende anekdotes waardoor de onderliggende security-regels veel beter onthouden en toegepast worden. Er zijn reeds een aantal leveranciers actief die zich concentreren op security gamification. Denk aan Apozy of Wombat. Ook Kaspersky Lab legt zich op gamification toe, aldus Trubacheva. Een game bestaat hierbij uit een aantal belangrijke componenten: • • •

30

training in de juiste context aansprekende anekdotes herkenbare situaties

• •

gebruikers confronteren met gevolgen van hun handelingen feedback geven op de juistheid of de risico’s van bepaalde beslissingen

Daarnaast kan een spelelement worden toegevoegd aan het security-beleid zelf. Bijvoorbeeld door punten toe te kennen aan iedere beslissing of handeling die een gebruiker conform het beveiligingsbeleid neemt of uitvoert. Net zoals veel bedrijven een ‘medewerker van de maand ‘ kennen in bijvoorbeeld de verkoopafdeling of op de fabrieksvloer, kan ook een ‘security-medewerker van de maand’ in het leven worden geroepen compleet met een award. Het uitroepen van een ‘security-medewerker van de maand’ mag in eerste instantie wellicht klinken als een wat gemakkelijke aanpak. Wie zich echter bedenkt dat een groot deel van de computergebruikers - zowel privé als zakelijk - nauwelijks bewust aandacht aan security besteed, realiseert zich dat er nog veel evangelisatie en voorlichting nog is om zelfs de meest basale security-maatregel algemeen geaccepteerd te krijgen. Laat staan dat gebruikers op eigen initiatief extra energie in security gaan steken.

Op de vraag aan Sirota of enterprise IT-afdelingen inmiddels een goed begrip hebben van het fenomeen ‘API’, blijft het eerst even stil. Dan zegt de vice president Business Unit Strategy van CA’s Layer 7-divisie: “Ik denk dat de kennis van IT-afdelingen op dit gebied inderdaad aan het toenemen is, maar we staan nog aan het begin van de ‘learning curve’ op dit gebied. Gelukkig onderkennen de bekende analisten inmiddels wel het belang van API’s. Zo heeft Forrester onlangs een Wave-rapport over API-management uitgebracht, terwijl ook andere onderzoeksbureaus nu heel actief naar deze markt kijken.”

Een application programming interface ontwikkelen is volgens Sirota nog altijd eerder een ‘art’ dan een ‘science’. “Er is niet één ultieme manier om een API te ontwerpen. Dat zien we ook heel duidelijk bij onze Nederlandse klanten. Geen twee API’s zijn identiek wat betreft structuur en aanpak. Het via een API tot stand

brengen van een integratie met bijvoorbeeld Salesforce gebeurt op een heel andere manier dan bijvoorbeeld het enkel en alleen laten uitlezen van data uit een maatwerkapplicatie. Wij noemen dat ook wel: different styles of API’s.” VLIEGWIELEFFECT Startups hebben op een slimme manier gebruikgemaakt van API’s om daarmee een ecosysteem te bouwen. “Vrijwel iedere internet-startup heeft redelijk bovenaan zijn prioriteitenlijstje het ontwikkelen van een of meer API’s staan. Daarmee bieden zij andere ontwikkelaars de mogelijkheid om gebruik te maken van hun functionaliteit of van de data die zo’n startup verzamelt. Daarmee ontstaan dus tal van add-ons die gebouwd worden als extensie op het product van

Voor CA Technologies is deze toegenomen belangstelling reden geweest om vorig jaar Layer 7 over te nemen. Sirota: “Dat snap ik ook wel. API’s spelen in de wereld van cloud en mobiele apps een steeds belangrijker rol en dat zijn heel duidelijk marktsegmenten waarin CA niet alleen al veel langer actief is maar waarin men bovendien stevig wil groeien.” CA en Layer 7 kenden voor de overname ook al enkele tientallen gemeenschappelijke klanten. “Wij integreerden bijvoorbeeld al geruime tijd onze management portal met de CA SiteMinder-oplossing voor single sign-on.” INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

31

‘BEVEILIGEN VAN API’S WORDT STEEDS BELANGRIJKER’

de startups. Dat verklaart natuurlijk ook waarom sommige startups zo snel kunnen groeien. Zij creëren via hun API’s een soort vliegwieleffect.” Dat is volgens Sirota ook heel duidelijk opgevallen bij IT-afdelingen van enterprise-organisaties. “Ook bedrijven en overheidsorganisaties zien de waarde in van het delen van data of functionaliteit. Het gebruik van hun data groeit daarmee en wellicht kunnen zij er zelfs geld voor vragen. Daarmee neemt dus ook de behoefte aan beheer toe. Dat is een van de drie rollen die Layer 7 vanaf dag één heeft vervuld: enterprise API management. Daarnaast zijn wij in staat om IT-afdelingen te helpen om API’s te ontwikkelen, terwijl wij - heel belangrijk - API’s ook kunnen beveiligen.” Het beheren van API’s bestaat uit een aantal taken, vertelt Sirota. “Dat is allereerst versiebeheer. Veel API’s komen in verschillende varianten. Wat zijn de verschillen daartussen en wat is de meest recente versie? Denk daarnaast aan po32

licies die de gebruiksrechten regelen. Maar ook Quality of Service valt onder API management. Zeker als er sprake is van API’s waarvoor de afnemers betalen, is het immers van belang dat we de performance en de beschikbaarheid van een API kunnen garanderen. Soms zit het afrekenmechanisme als het ware ingebakken in de API. In andere gevallen loopt de financiële kant van het gebruik van een API via services als Chargify.” CERTIFICEREN Heel belangrijk voor het beheren en het gebruiken van API’s is de documentatie: wat doet de API nu precies? Logging en analytics is een laatste activiteit die in de visie van Sirota binnen de discipline ‘API management’ valt. Hij benadrukt het belang van een goede documentatie. “In portals zoals wij die leveren, is het uiteraard mogelijk om API’s te classificeren. Maar dat is een vrij algemene indeling waarbij de ontwikkelaar een API in een bepaalde groep kan plaatsen. Maar er bestaan vooralsnog geen fijnmazige classificatiesystemen die in één oogop-

slag duidelijk maken welke functionaliteit een API biedt.” “Hetzelfde geldt overigens voor de kwaliteit van een API. Die kan sterk wisselen, maar dat zie je niet aan de buitenkant. Er bestaat ook nog niet zoiets als een certificatie van API’s. Net als er geen formele standaarden beschikbaar zijn waar we als ontwikkelaar ons aan kunnen houden om een bepaalde kwaliteit zichtbaar te maken. In de praktijk adviseren wij klanten dan ook om een API eerst heel nadrukkelijk uit te proberen voordat men er in een productieomgeving mee aan de slag gaat.” Hoe kan een ontwikkelaar dan de kwaliteit van een API vaststellen? De Layer 7-portal die CA levert, biedt hiervoor een aantal mogelijkheden. “De API-wereld is sterk op forums gericht. De portal biedt dus de mogelijkheid om - naast de beschrijving van de API - aan de community te vragen welke ervaringen men heeft met een bepaalde API. Daarop komen steevast goede en inhoudelijke reac-

'API’s zijn een belangrijk hulpmiddel voor iedere organisatie die wil innoveren' ties. Dit zijn communities die echt goed werken, juist omdat er nog weinig geformaliseerd is in de vorm van normen en dergelijke. Men beseft dus heel goed dat men op elkaar is aangewezen. Wij zeggen ook wel eens dat goede API’s vaak als een soort crowd sourcing-project tot stand komen.” BEVEILIGING Security is ook bij API’s een belangrijk thema. Als er geen formele standaarden of certificeringen bestaan, hoe kunnen we dan het kaf van het koren scheiden? Sirota adviseert een zogeheten ‘zero trust’-aanpak. “Ga er per definitie van uit dat een API die je wilt gebruiken een

security-probleem heeft. Check de code dus heel goed en test het functioneren van de API heel goed uit. Probeer ook bewust acties uit te voeren waarvoor de API eigenlijk niet bedoeld is. Imiteer dus als het ware het gedrag van een cybercrimineel. Wat gebeurt er dan? Daarnaast is het een goed idee om zogenaamde API gateways toe te passen. Zo’n gateway kan tal van functies dienen. Denk aan access control of het limiteren van de hoeveelheid data die een API naar een client mag versturen. Een gateway kan ook gebruikt worden om bijvoorbeeld malicious messages te onderscheppen en dergelijke.” Naar de ervaring van Sirota wordt nog wel eens vergeten dat een API ‘bidirec-

tional traffic’ mogelijk maakt: er kan iets opgevraagd worden, maar er kan ook iets afgeleverd worden. Cybercriminelen kunnen dus slecht ontwikkelde of beveiligde API’s misbruiken om bijvoorbeeld gevoelige bedrijfsgegevens te stelen. Toch moeten we niet overdrijven, meent Sirota. Een aanval op een API is technisch op z’n minst uitdagend te noemen. Niet iets wat de eerste de beste script kiddie voor elkaar krijgt. We moeten ons dus niet laten afschrikken, want daarmee zouden we onszelf geen goede dienst bewijzen, meent hij. “API’s worden voor bedrijven steeds belangrijker. Innovatie is van cruciaal belang voor het succes van bedrijven. Die innovatie vindt steeds meer plaats door middel van mobile ofwel door het gebruik van apps. Banken adverteren tegenwoordig natuurlijk niet voor niets met hun apps. Die apps maken heel vaak gebruik van API’s om data te vergaren of functionaliteit aan de gebruiker aan te bieden. API’s zijn dus een belangrijk hulpmiddel voor iedere organisatie die wil innoveren.”

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

33

DATAC GREEN IT

SECURITY

SLA

DOOR RONALD KINGMA

CLOUDSHOPPING VIRTUALISATIE

APPS

SECURITY

STORAGE

SOLUTIONS

SOLUTIONS

VIRTUALISATIE

STORAGE

MIGRATIE

CLOUDCOMPUTING

MIGRATIE PAAS PRIVATE APPS MIGRATIE CONVERSION HYBRIDE CLOUDCOMPUTING SAAS

PRIVATE LAAS

GREEN IT

PAAS

SECURITY

PUBLIC

IT MANAGEMENT

LAAS

PRIVATE

LAAS CONVERSION

PUBLIC

HYBRIDE IT MANAGEMENT

GREEN IT

cloudworks.nu geheel vernieuwd! Feiten en fictie in kaart gebracht

WIFI IS CRUCIAAL,

MAAR LEVENSGEVAARLIJK Snelle en gemakkelijke wifi-verbindingen zijn cruciaal. Maar ook gevaarlijk. Het doel van dit artikel is niet om te vertellen dat er geen gebruik meer gemaakt moet worden van draadloze netwerken, maar om iedereen bewust te maken van de risico’s die dit met zich meebrengt. Daarnaast is het uiteraard niet de bedoeling dat met de opgedane kennis misbruik gemaakt wordt van open wifi-netwerken. Draadloze netwerken zijn overal om ons heen. Open draadloze netwerken worden op dit moment overal aangeboden. Een open wifi-netwerk is een netwerk waar iedereen verbinding mee mag maken zonder een gebruikersnaam en/of wachtwoord in te voeren. Denk bijvoorbeeld aan de open netwerken bij McDonalds of tankstations. Een steeds grotere groep mensen is zich gelukkig steeds meer bewust van de risico’s die een open netwerk met zich meebrengt. Het is namelijk eenvoudig om data uit de lucht te halen: deze wordt vaak verzonden in leesbare tekst. Maar kunnen we dan wel vertrouwen op bijvoorbeeld https, een met SSL beveiligde verbinding? SecureLabs heeft onderzoek gedaan naar open wifi-netwerken en kwam tot een schokkende conclusie. EEN ‘BEKEND’ WIFI-NETWERK De meeste clients, of dit nu laptops, tablets of telefoons zijn, hebben tegenwoordig wifi en onthouden draadloze netwerken waar al eens een verbinding mee gemaakt is. Zodra dit netwerk weer bereikbaar is, wordt er vaak automatisch een verbinding gemaakt. Dit zonder tussenkomst of goedkeuring van een gebruiker, laat staan dat het mensen opvalt. Iedereen is tegenwoordig altijd online, bij de meeste gebruikers valt het niet op met welk netwerk er een verbinding wordt gemaakt. Daarnaast vertrouwen mensen maar al te vaak op een ‘bekend’ wifi-netwerk. Als het de naam heeft van een café of restaurant in de buurt, gaan mensen verbinden. Iedereen kan zijn netwerk een naam geven, het is dan ook de vraag of het netwerk ‘McDonalds’ ook daadwerkelijk van dat bedrijf is. GEVOELIGE DATA ONDERSCHEPPEN SecureLabs heeft verschillende testen uitgevoerd om te ontdekken hoe eenvoudig

34

het is om gevoelige data te onderscheppen. Binnenkort zullen wij een aantal filmpjes naar buiten brengen met de resultaten. De uitkomsten zijn op z’n minst zorgwekkend te noemen. Met eenvoudig verkrijgbare apparatuur is het mogelijk om bijvoorbeeld inloggegevens van sociale media te bemachtigen of transactiegegevens van online bankieren aan te passen. Dit laatste is vooral voor consumenten vervelend omdat de bewijslast sinds 1 januari 2014 bij hen ligt. Ook is het mogelijk om DigiD accounts te onderscheppen. Vooral gebruikers die alleen een gebruikersnaam en wachtwoord hebben lopen hierbij een risico. PINEAPPLE MK5 SecureLabs heeft met de PineApple MK5, welke slechts voor 99 dollar te koop is, verschillende testen uitgevoerd. De PineApple is een kleine computer met twee draadloze netwerkkaarten en verschillende tools die vooraf geïnstalleerd zijn. Een van deze tools is Karma. Karma is een tool die antwoord op aanvragen van clients. Is er bijvoorbeeld eerder eens verbinding gemaakt met een open netwerk ‘Thuis01’, dan zal de tool reageren met de reactie dat hij dat netwerk ‘is’ en de verbinding leveren. SecureLabs heeft, als gebruiker van de PineApple, nu de volledige controle over de sessie. Naast Karma draait ook de tool SSLstrip. Deze zorgt voor het verwijderen van de SSL encryptie: https wordt weer http. Dit stelt ons als ‘aanvaller’ in staat om data te manipuleren in ‘beveiligde’ verbindingen. Gebruikers zien nog wel een slotje in de balk staan, maar dit is de favico.ico. De favico.ico is de afbeelding die te zien is in de adresbalk of tabblad. Google gebruikt bijvoorbeeld een blauw vierkant met de ‘G’. De meeste gebruikers zullen dit niet opmerken en gaan door. Op dit moment kan de

‘aanvaller’ bijvoorbeeld inloggegevens of transactiegegevens onderscheppen en zelfs aanpassen. Dit is slechts een beperkt voorbeeld. Uiteraard zijn er nog veel meer mogelijkheden, denk bijvoorbeeld aan het achterlaten van malware op de client en een backdoor installeren waarmee de gebruiker mogelijk zelfs toegang kan krijgen tot bedrijfsnetwerken. RISICO’S BEPERKEN Op dit moment zijn er geen (stabiele) technische maatregelen die helpen om dit soort aanvallen op open wifi-netwerken te voorkomen. De gebruiker kan zelf wel wat doen om risico’s te beperken: Controleer altijd of er https in de adresbalk staat. Over het algemeen gaat men naar www.mijnbank.nl en klikt vervolgens op ‘internetbankieren’. Vanaf dat moment wordt er vaak niet meer gekeken naar de https in de adresbalk. We komen immers uit een vertrouwde omgeving. Controleer zodra je moet inloggen of er https in de adresbalk staat. Bij twijfel moet je niet verder gaan. Zorg dat er niet automatisch wifi-verbindingen worden gemaakt. Standaard maakt bijvoorbeeld de iPhone verbinding met netwerken waar al eens eerder verbinding mee is gemaakt. Ook al is het netwerk niet beschikbaar, dan nog zal de iPhone proberen het netwerk te bereiken. Schakel deze optie uit. Uiteraard geldt dit ook voor andere devices. Maak bij voorkeur verbinding met gesloten wifi-netwerken. Gesloten wifi-netwerken maken gebruik van wachtwoorden of sleutels. Deze zijn vaak niet bekend bij de aanvaller en beperken het risico dat iemand mee kan kijken. Onze conclusie is dat gebruikers bewust om zouden moeten gaan met open wifi-netwerken en zich moeten realiseren dat potentiele aanvallers mee kunnen kijken met al het verkeer. Ook al doe je niets met je smartphone, alle apps (onder andere email, Facebook, Twitter, Linkedin) blijven actief en versturen gebruikersnamen en wachtwoorden om updates te tonen. Ronald Kingma (CISSP) is CEO van SecureLabs

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

35

VAN DE REDACTIE

GEBREK AAN OVERKOEPELEND TOEZICHT EN HANDHAVING ONDERMIJNT VERTROUWEN ONLINE

DE OVERHEID

NEEMT EEN LOOPJE

MET ONZE PRIVACY “Met alle commotie rond de afluisterpraktijken van de NSA en het beschuldigend wijzen van vingers naar de Verenigde Staten, hebben we de neiging te vergeten wat er zich allemaal afspeelt binnen onze eigen Europese grenzen op privacygebied. Er is geen Europese staat te vinden die zijn eigen burgers niet afluistert. En niet alleen de overheden bespieden ons, ook bedrijven hebben de toegang tot onze privégegevens gevonden. Het is de hoogste tijd voor een gecoördineerde nationale én Europese discussie, waarin we de grenzen van onze privacy opnieuw definiëren en naar een manier zoeken om die privacy te waarborgen”, aldus John T. Knieriem, algemeen directeur van hostingbedrijf Intermax. Wij spraken hem over privacy en veiligheid online en de rol die de overheid daarin zou moeten spelen. Facebook’s Mark Zuckerberg zei het al in 2010: het tijdperk van de privacy is voorbij. Een uitspraak die hem destijds niet in dank werd afgenomen, maar die steeds meer bewaarheid lijkt te worden. Het ene afluisterschandaal na het andere komt aan het licht en het gaat verder dan overheden die hun burgers afluisteren: ook regeringen onderling bespioneren elkaar, zoals onlangs op de klimaattop. En wat te denken van het bedrijfsleven, dat gegevens over ons verzamelt om effectiever producten aan ons te kunnen slijten? Electronicaketens Dixon, MyCom en iCentre peilen het wifi- en bluetooth-signaal van telefoons van klanten, om te zien hoeveel klanten er in de winkel zijn en hoe vaak ze terugkomen. Zijn dit persoonsgegevens of niet? Vinden we dit erg of niet? Knieriem: “Onze ideeën over wat privé moet zijn en wat niet, zijn allang niet meer wat ze 20 jaar geleden waren. Iemand van 60 jaar oud heeft heel andere ideeën over privacy dan iemand die nu 16 jaar oud is. Wie initieert de discussie hierover en wie controleert de uitkom36

sten in de praktijk? Onze overheid toont op dit moment nog bedroevend weinig initiatief...” CIOT Het CIOT (Centraal Informatiepunt Onderzoek Telecommunicatie) voert het Besluit verstrekking gegevens telecommunicatie uit. Volgens dit besluit zijn aanbieders van telecommunicatie- en internetdiensten verplicht informatie over hun klanten beschikbaar te stellen in het kader van onderzoek. Gegevens van burgers werden in 2012 maar liefst 2,7 miljoen keer opgevraagd en er is nauwelijks controle over wie dat doet op welke gronden. “Als opsporingsdiensten om zouden gaan met huiszoekingen in echte huizen, zoals nu virtueel gebeurt, dan zou de hele Nederlandse bevolking van verontwaardiging over elkaar heen vallen”, stelt Knieriem. “Toegegeven, er is een breed maatschappelijk draagvlak onder de Nederlandse bevolking om de privacy op te geven als er sprake is van ernstige misdrijven, om bijvoorbeeld

de kans op een terroristische aanslag te voorkomen. Digitale opsporing is zeker van belang en absoluut nuttig, maar het lijkt nu alsof opsporingsambtenaren wel heel makkelijk informatie bij het CIOT halen, ook voor kleine misdrijven, als bijvoorbeeld vernielingen of milieudelicten. Denken we echt dat het relevant is om in het geval van een fietsendiefstal het IP-adres van de verdachte bij de hand te hebben? Het is zaak die absurde hoeveelheid aanvragen terug te schroeven. Maar wie gaat hier op toezien? Opstelten blijft toezeggen dat de overheid het op orde gaat brengen, maar er gebeurt weinig.” SUWINET Via Suwinet Services kunnen overheidsorganisaties gegevens van burgers en bedrijven digitaal bij elkaar opvragen en naar elkaar sturen. Suwinet Services zijn primair bedoeld voor UWV, SVB en de gemeentelijke sociale diensten, maar inmiddels maken ook veel andere overheidsorganisaties gebruik van deze service voor digitaal gegevensverkeer. Knieriem: “Heel toevallig wordt het debat over de wijze waarop gemeentes misbruik maken van Suwinet uitgesteld. Staatssecretaris Klijnsma krijgt hierdoor nog even respijt tot na de gemeenteraadsverkiezingen. Heel tactisch. Nu uit recent onderzoek van de SZW-inspectie is gebleken dat maar een kleine vier procent van de gemeentes voor het opvragen van persoonsgegevens via Suwinet genoeg beveiligingsmaatregelen had getroffen, moet staatssecretaris Klijnsma op dit moment met een bijzonder goed verhaal komen over hoe zij gaat zorgen dat bijna 400 gemeentes hun zaakjes op orde brengen. Knieriem voorspelt dat straks in de Tweede Kamer bij het pre-

caire Suwinet-dossier een zeer stevig gesprek gevoerd wordt over de informatiebeveiliging bij de overheid. De staatssecretaris kan eigenlijk prima aansluiten bij Ivo Opstelten die er ook al jarenlang een janboel van maakt door te pas en te onpas privacy gevoelige telecom- en internetgegevens op te laten vragen door de eerste de beste stadswacht die wat wil weten over een burger.” Volgens Knieriem hoort de overheid ervoor te zorgen dat de privacy van burgers is gewaarborgd. TOEZICHTHOUDER De meest logische partij om toezicht te houden is volgens Knieriem het College Bescherming Persoonsgegevens. “Helaas is het probleem dat deze instantie slechts een beperkte handhavende macht heeft. Een tandeloze tijger dus, die zegt dat het rondom het CIOT een rommeltje is, maar niet kan dwingen om de rommel ook daadwerkelijk op te ruimen. Je kunt ook denken aan de Algemene Rekenkamer. Als de Rekenkamer met advies komt, dan is er meestal media-aandacht voor, en wordt het onderwerp in de Tweede Kamer opgepakt. Een advies van de Algemene Rekenkamer heeft een

hele andere lading dan een advies van een departementale auditdienst. Als er elk jaar gekeken wordt waar het geld aan uit is gegeven door de overheid, waarom doen we dat dan niet ten aanzien van een aantal basiselementen van de rechtstaat als bijvoorbeeld privacy?” AANDACHT VERLEGGEN NAAR VEILIGHEID “Het vreemde is dat er op het gebied van cybercrime zo ontzettend weinig middelen beschikbaar worden gesteld voor de bestrijding hiervan,” zegt Knieriem. “De virtuele wereld is zo groot dat we met het verdubbelen van het aantal onderzoeken van 10 naar 20 eigenlijk niets zijn opgeschoten. Er werken 20.000 mensen bij de politie en als je dan met 20 onderzoeken naar cybercriminaliteit aan komt zetten, dan zou je toch wel kunnen stellen dat de overheid het probleem niet al te serieus neemt. Er komt nu 4 miljoen euro aan extra budget vrij voor de bestrijding van cybercrime. Op de totale overheidsbegroting stelt die natuurlijk niet veel voor. Het is een druppel op een gloeiende plaat en ik voorspel dat hier de komende tijd veel meer aandacht voor zal komen.

DE NATIONALE DDOS WASSTRAAT Ondertussen nemen providers zelf al maatregelen, zoals de nationale DDoS wasstraat, een initiatief van de NBIP (Nationale Beheersorganisatie Internet Providers). Het aantal DDoS aanvallen op de internet infrastructuur neemt toe. Internet aanbieders zijn daarbij veelal direct of indirect het doelwit. Benodigde apparatuur of abonnementen om dergelijke aanvallen tegen te gaan zijn zeer kostbaar voor middelgrote en kleinere ISP’s en hostingproviders. Bovendien zijn klanten niet per se bereid om (mee) te betalen voor een anti-DDoS voorziening. Daarom is bij de DHPA (Dutch Hosting Provider Association) en de NBIP het idee ontstaan om een nationale anti-DDoS voorziening te ontwikkelen. “Het is een stap in de goede richting om het internet veiliger te maken”, vindt Knieriem. “Als er een aanval is, dan leidt de provider het verkeer om, met de hulp van de andere providers. Veel banken en onder meer de belastingdienst zijn al geïnteresseerd om hieraan mee te doen, dus de kosten kunnen worden gedeeld. Dit is een goed voorbeeld van een nationaal gecoördineerde actie die onze veiligheid online bevordert.”

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

37

DOOR ROBBERT HOEFFNAGEL

RAJ SAMANI, CTO EMEA VAN MCAFEE

‘WIJ HEBBEN ALS

SECURITY-INDUSTRIE

OOK EEN MAATSCHAPPELIJKE PLICHT’

Onlangs lanceerde McAfee een gratis security-app voor zowel Android als iOS. Tijdens het Mobile World Congress 2014 in Barcelona ging Raj Samani, chief technology officer EMEA van deze Intel-dochter, dieper in op de redenen achter deze lancering. “Wij hebben ook een maatschappelijke plicht om mensen te helpen zich bewust te worden van de risico’s die zij online kunnen lopen”, meent hij. “Daarom besteden wij veel aandacht aan voorlichting - op scholen, maar ook aan volwassenen. Het gratis beschikbaar stellen van McAfee Mobile Security moeten we in diezelfde lijn zien.” Raj Samani is een echte ‘evangelist’. Hij grossiert in ‘one-liners’ die bedoeld zijn om mensen aan het denken te zetten. En daar slaagt hij ook regelmatig goed in. Wat te denken van een constatering als: “Data sucks.” “Laten we wel wezen: het is vaak helemaal niet leuk dat bedrijven in staat zijn

om zoveel gegevens over ons te verzamelen. Zeker niet als we daar onvoldoende waarde voor terugkrijgen. Want dat is natuurlijk waar het om gaat. Ik vind het persoonlijk helemaal niet erg om privé-informatie aan een commerciële partij te geven, als dat wat ik er voor terugkrijg maar zoveel waard is dat ik de verhou-

ding tussen weggeven en terugkrijgen interessant genoeg vind.” TATTOOS Samani blijkt ook een fan van tatoeages te zijn. Op jonge leeftijd heeft hij een - vindt hij nu - lelijke tattoo laten zetten. Toen hij die wilde laten verwijderen, ontdekte hij dat het weghalen van tattoos grote nadelen kent: pijnlijk, duur en het laat bovendien littekens achter. “Zoals we als maatschappij momenteel met de persoonlijke levenssfeer omgaan, doet mij hier sterk aan denken. Probeer maar eens een account bij een sociaal netwerk te verwijderen. Dat is net als proberen een ‘digital tattoo’ te verwijderen: pijnlijk, duur en je blijft de littekens de rest van je leven zien.” Toch is hij wel degelijk optimistisch. “We leven in fascinerende tijden en dat meen ik heel serieus.” Hij noemt Big Data, eCommerce, location-based services en al die andere online-innovaties een enorme kans voor de maatschappij. “De waarde die we met ‘digital identities’ creëren is enorm! De schattingen lopen op tot vier biljoen dollar. Maar dan moeten we wel balans zien te vinden tussen de commerciële belangen - zeg maar: de kansen voor het bedrijfsleven - en de bescherming van onze persoonlijke levenssfeer. Wie momenteel het nieuws volgt, kan zomaar tot de conclusie komen dat het helemaal de verkeerde kant op gaat. Dat het bedrijfsleven - en laten we de overheden niet vergeten - almaar meer gegevens probeert te bemachtigen en daarmee de belangen van de maatschappij - let wel: dat zijn nota bene hun klanten! - volkomen uit het oog verliezen.” NIET TE LAAT “Toch is het naar mijn mening niet te

38

laat. Bewustwording speelt hierbij een grote rol. Over jongeren maak ik mij niet zoveel zorgen. Bij hen zie ik dat zij heel goed weten wat zij wel en niet aan info willen weggeven. Natuurlijk moeten wij als ouders en bijvoorbeeld leerkrachten helpen om het verschil tussen goed en kwaad te zien, maar dat is niet zo vreselijk veel anders dan 20 jaar geleden toen wij zelf als kinderen adviezen kregen als: ga niet met vreemde mannen mee.” Een groep die het lastiger heeft zijn naar zijn mening volwassenen die niet erg thuis zijn in het gebruik van computers en internet. “Keer op keer blijkt uit marktonderzoeken dat veel mensen in deze groep helemaal niets aan security doen. Met alle gevolgen van dien. Dit is een groep mensen die alleen via veel voorlichting zich bewust wordt van de risico’s. Maar denk bijvoorbeeld ook aan wat we in de UK ‘active choice’ noemen. Een smartphone zou bij ingebruikname bijvoorbeeld heel nadrukkelijk de gebruiker de kans moeten geven om een bewuste keuze te maken over - bijvoorbeeld - het aan of uit zetten van ‘parental controls’. De gratis security-software die wij nu hebben gelanceerd is mede op deze groep gericht. Het helpt gebruikers om bewuste keuzes te maken. Wie zich realiseert dat 80 procent van de mobiele apps veel meer gegevens over de gebruiker verzamelt dan nodig is om goed te kunnen functioneren, weet dat dit soort bewuste keuzes geen overbodige luxe zijn.”

gebied van internet en online-bedreigingen. De ontwikkelingen gaan simpelweg te snel. Dit is een taak voor bedrijven als McAfee. Wij hebben van IT-security onze core business gemaakt. Ik denk dat wij als industrie een maatschappelijke verantwoordelijkheid hebben om dit op te pakken.” Samani noemt deze manier van werken ‘private/public partnership’. UITRUIL “IT-security is een heel technisch vakgebied, maar misschien wel het meest interessante aan deze business is het economische model van cybercriminelen. Hoe verdienen zij hun geld? Als we dat weten, kunnen we niet alleen technische maatregelen nemen, maar snappen we beter wat hun volgende stappen zullen zijn.” “Omgekeerd moeten wij als burgers

onszelf bewust worden van de vraag hoe wij met onze persoonlijke gegevens om willen gaan. Want als de opbrengst maar hoog genoeg is, zijn wij allemaal bereid om een aantal gegevens over onszelf prijs te geven. De bedrijven die deze data verzamelen, zien het uitsluitend als business-termen. Dus misschien moeten wij dat als maatschappij ook gaan doen. Wat zou een bedrijf bereid zijn te betalen voor mijn salarisgegevens? Of de samenstelling van mijn gezin? Of mijn voorkeur voor auto’s, eten of sport? Laten wij als mensen het op dezelfde manier aanpakken als bedrijven: zakelijk. Dan kunnen we heel bewust keuzes maken: welke persoonlijke gegevens zijn wij bereid weg te geven? En wat willen wij daar voor terug?”

Overigens wil Samani wel waarschuwen voor al te grote zorgen over privacy. “Ja, we moeten oppassen wat we doen. Maar laten we niet vergeten dat er nooit zoiets als ‘absolute privacy’ heeft bestaan. We gaven vroeger ook onze creditcard af als we wilden betalen in een restaurant en zo kan ik nog veel meer voorbeelden noemen. We zien nu echter wel een sterk uitvergrotend effect doordat het volume van het aantal bedreigingen en de snelheid waarmee deze op ons afkomen enorm is toegenomen.” In plannen van sommige politici om een soort digitale weerbaarheid van kinderen via scholen te ontwikkelen, ziet Samani niet zo veel. “Het is een sympathiek idee, maar ik denk niet dat het werkt. We kunnen niet van leerkrachten verwachten dat zij naast hun reguliere werk ook nog eens expert worden op het INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

39

VAN DE REDACTIE

AKAMAI PRESENTEERT ‘STATE OF THE INTERNET’-RAPPORT

MEER DDOS-AANVALLEN

OP EUROPESE BEDRIJVEN Akamai heeft zijn State of the Internet-rapport over het derde kwartaal van 2013 gepubliceerd. Het rapport biedt inzicht in een aantal belangrijke wereldwijde statistieken, verzameld via het Akamai Intelligent Platform. Hierbij gaat het onder andere om netwerkconnectiviteit en verbindingssnelheden, aanvalsverkeer en de adoptie en beschikbaarheid van breedbandverbindingen. Uit het rapport blijkt onder andere dat in Nederland met 39,6Mbps een van de hoogste pieksnelheden voor breedbandinternetverbindingen binnen EMEA werd gemeten. Als het gaat om het aandeel snelle verbindingen (>10Mbps), staat Nederland met 44% binnen EMEA zelfs op nummer 1. Hiermee heeft ons land in Q3 de leiding overgenomen van Zwitserland, dat gedurende een aantal kwartalen de koppositie bezette. Wereldwijd is de gemiddelde breedbandsnelheid in Q3 met 10% toegenomen tot 3,6Mbps. In EMEA zag Nederland de grootste snelheidstoename op kwartaalbasis: 23%, tot een gemiddelde snelheid van 12,5Mbps. Dit is tevens de hoogste gemiddelde snelheid van alle gemeten landen in EMEA en wereldwijd staat ons land op de 4e plaats.   De pieksnelheden waren in Q3 wereldwijd iets lager dan in Q2: een afname van 5,2% naar 17,9Mbps. Ook op dit gebied was Nederland binnen EMEA een van de koplopers, met een pieksnelheid van 39,6Mbps: een toename van 1,9% ten opzichte van het vorige kwartaal. Wereldwijd bezet ons land hiermee de 9e plaats op de ranglijst van landen met de hoogste pieksnelheden. Hong Kong staat in deze lijst op de 1e plaats, met 65,4Mbps.   Op jaarbasis zag een aantal landen in EMEA een aanzienlijke toename van de pieksnelheden, met 20% of meer. Dit waren onder andere Nederland (29% 40

omhoog naar 39,6Mbps), de Tsjechische Republiek (28% omhoog naar 34,8Mbps), het Verenigd Koninkrijk (27% omhoog naar 35,7Mbps), Zweden (23% omhoog naar 33,1Mbps), Oostenrijk (23% omhoog naar 30,4Mbps), Roemenië (22% omhoog naar 45,4Mbps), Noorwegen (22% omhoog naar 28,2Mbps) en Ierland (20% omhoog naar 31,8Mbps).   De adoptie van zeer snelle breedbandverbindingen (10Mbps of hoger) binnen

Q3 2013 DDos Attacks by Sector

EMEA is in Q3 opnieuw toegenomen. Nederland zag binnen de regio in het kwartaal een sterke toename in deze verbindingen, met 45%. Andere sterke groeiers in EMEA waren Frankrijk (75%), Spanje (66%), Ierland (56%), Portugal (43%) en Polen (40%).   WERELDWIJD MINDER DDOS-AANVALLEN; EUROPA JUIST VAKER HET DOELWIT In Q3 is wereldwijd het aantal DDoS-aanvallen afgenomen: 281 aanvallen in Q3, vergeleken met 318 in Q2, een afname van 11%. Het is voor het eerst dat hierin door Akamai een afname is waargenomen.   Organisaties in EMEA waren in Q3 echter vaker het doelwit van een DDoS-aanval: een toename van 22% ten opzichte van Q2. Het lijkt erop dat aanvallers zich meer beginnen te richten op organisaties in EMEA en minder in de VS. Het aantal aanvallen in Azië bleef ongeveer gelijk.   Ondanks de wereldwijde afname van het aantal DDoS-aanvallen in het derde kwartaal van 2013, zijn er tot en met Q3 al meer aanvallen (807) door Akamai waar-

genomen dan in heel 2012 (768). De Enterprise-sector bleef met 127 incidenten het belangrijkste doelwit van de aanvallers, gevolgd door Commerce (80), Media & Entertainment (42), Public Sector (18) en High Tech (14).   Akamai heeft voor het eerst onderzocht of bedrijven die eenmaal het slachtoffer zijn geworden van een DDoS-aanval een grotere kans hebben om nogmaals het doelwit te worden. Van de 281 aanvallen die Akamai in Q3 waarnam, waren er 169 aanvallen op unieke doelen. 27 organisaties werden twee maal aangevallen, bij vijf organisaties ging het om drie aanvallen en zeven bedrijven waren meer dan drie keer het doelwit. Eén klant was in Q3 maar liefst 51 maal het slachtoffer van een DDoS-aanval. Op basis van deze informatie is de kans dat een slachtoffer van een DDoS-aanval in datzelfde kwartaal opnieuw wordt aangevallen, 23%   AANVALSVERKEER Akamai heeft wereldwijd sensoren in haar Intelligent Platform geplaatst, waarmee achterhaald kan worden uit welke landen aanvalsverkeer afkomstig is. In Q3 was het grootste deel van het door Akamai waargenomen aanvalsverkeer afkomstig uit China (35%). Indonesië, dat in Q2 nog de grootste bron was van aanvalsverkeer, daalde naar een 2e plaats (20%): een afname met bijna de helft ten opzichte van Q2. De VS behield de derde positie, met 11% van het totaal. Europese landen waren gezamenlijk verantwoordelijk voor 13,5% van het wereldwijd door Akamai waargenomen aanvalsverkeer. Poort 445 (Microsoft-DS) keerde in Q3 terug als de netwerkpoort die het meeste werd aangevallen, met 23%. Poort 80 (web/HTTP) en poort 443 (SSL/HTTPS) kwamen met respectievelijk 14% en 13% op een tweede en derde plaats.   IPV4 In het tweede kwartaal maakten bijna 761 miljoen unieke IPv4-adressen uit 239 landen verbinding met het Akamai Intelligent Platform. Dit is 1,1% meer dan in Q2 en 11% meer dan een jaar eerder. Het totale aantal unieke IP-adressen nam in Q3 wereldwijd met 8 miljoen toe.   EUROPA AAN KOP MET IPV6 Het State of the Internet-rapport kijkt voor het eerst ook naar de adoptie van IPv6. Hieruit blijkt dat Europa de koploper is met de adoptie van IPv6, met zeven Euro-

pese landen in de top-10 die gezamenlijk verantwoordelijk waren voor 35,9% van het totale waargenomen IPv6-verkeer in Q3. Gedurende het derde kwartaal nam het IPv6-verkeer toe van 176.000 hits per seconde naar ruim 277.000 hits per seconde. Het verkeer vertoont een duidelijk cyclisch patroon, met een sterke afname op zaterdag. Hieruit valt af te leiden dat de adoptie van IPv6 vooral bij bedrijven gebeurt en minder bij ISP’s die zich richten op de consument.

 MOBIELE CONNECTIVITEIT De gemiddelde mobiele verbindingssnelheden varieerden in Q3 van 9,5Mbps tot 0,6Mbps. De waargenomen pieksnelheden liepen uiteen van 49,8Mbps tot 2,4Mbps. 18 netwerkoperators over de hele wereld behaalden gemiddelde snelheden van breedbandniveau (>4Mbps). Volgens data verzameld door Ericsson, nam het mobiele verkeersvolume in Q3 met 10% toe; op jaarbasis was deze toename maar liefst 80%.

Attack Traffic, Top Ports INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

41

‘STATE OF THE INTERNET’-RAPPORT

You have to SEE IT to believe it Average Connection Speed by EMEA Country

Visibility

The only way to make smart decisions in the 21st Century

Average Connection Speed by Country/Region

In EMEA werd de hoogste mobiele snelheid (9,1Mbps) gemeten op het netwerk van een Russische aanbieder, gevolgd door een aanbieder in Oekraïne (8,7Mbps) en een aanbieder in Oostenrijk (7,1Mbps). In Nederland werd slechts van een - niet

nader genoemde - aanbieder de snelheid gemeten, deze kwam in Q3 uit op een gemiddelde van 2,2Mbps en een pieksnelheid van 6,4Mbps.   STATE OF THE INTERNET-APP Akamai heeft tevens een app ontwikkeld

waarmee gebruikers op hun iPhone en iPad allerlei interactieve State of the Internet-informatie kunnen bekijken, zoals het aantal unieke IP-adressen, aanvalsvolume, verbindingssnelheden en breedbandadoptie. Daarnaast zijn eerdere kwartaalrapporten te bekijken, evenals gerelateerde nieuwsitems. Akamai’s ‘State of the Internet’-app is beschikbaar in de Apple App Store.   Het volledige Akamai State of the Internet-rapport is te downloaden via http://www.akamai.com/stateoftheinternet/

42

  De combinatie van de technologieën en teams van beide partijen levert een portfolio op van beveiligingsoplossingen die ontworpen zijn om de web- en IP-infrastructuur van een onderneming te beschermen tegen internetaanvallen die gericht zijn op de applicatielaag, de netwerklaag en het datacenter. “Overal ter wereld nemen cyberaanvallen toe en veel daarvan veroorzaken aanzienlijke economische schade of reputatieschade voor ondernemingen,

WatchGuard Dimension instantly turns raw network data into actionable security intelligence. It gives you the ability to see and understand how to protect your business, set tight security policy, and meet compliance mandates.

Go beyond reporting to the decision-making power of WatchGuard Dimension. Pure visibility from any angle.

AKAMAI VOLTOOIT OVERNAME VAN PROLEXIC Akamai Technologies heeft de overname voltooid van Prolexic Technologies, een private onderneming die cloudgebaseerde beveiligingsoplossingen levert voor het beschermen van datacenters en IP-bedrijfsapplicaties tegen Distributed Denial of Service (DDoS) -aanvallen. Op 2 december 2013 heeft Akamai een definitieve overeenkomst tussen de partijen bekendgemaakt. Volgens deze overeenkomst zou Akamai alle uitstaande aandelen van Prolexic overnemen.

From the C-level office to network administration, business decisions need to be made at light speed – decisions that enhance productivity and profitability.

overheden en eindgebruikers”, zegt Tom Leighton, CEO van Akamai. “Nu de overname van Prolexic is afgerond, kunnen we onze gezamenlijke services aanbieden aan online bedrijven in alle sectoren. Wij focussen ons op het optimaliseren en beveiligen van de ‘volledige IP-beleving’ - op het web of waar dan ook - en om een ongeëvenaarde beschermingslaag te bieden tegen de meest geavanceerde aanvallen, zonder dat deze ten koste gaat van de prestaties van de site of de applicatie.”

Call us today at +31(0)70 - 711 20 80 or email: [email protected]

INFOSECURITY MAGAZINE - NR. 1 - MAART 2014

43

Cloud collaboration

Cloud-based Automation

Cloud Mobile Workflow OWASP Cloud File Sharing

PCI Compliant

MFT: more than File Sharing EDIINT AS1, AS2 and AS3 protocols Meet SLA’s and Compliance requirements Cryptographic Tamper-Evident Logging

Enable employees to send files easily and securely

OpenPGP

Transfer Business files Reliably and Securely

Easy and Reliable File-Based Automation

First Enterprise-class Cloud MFT Service

Non-Repudiation / Guaranteed Delivery

Transport Encryption (“Data-in-Transit”) End-to-End Encryption

FIPS 140-2 Validated Cryptography

Person-to-Person file sharing

Data Hosted in Europe’s largest Cloud Services platform

VIACLOUD BV • BEECH AVENUE 54 • 1119 PW SCHIPHOL-RIJK • THE NETHERLANDS +31 (0)20-6586421 • WWW.VIACLOUD.NL • [email protected]