Dank aan mijn medevennoot Alain CLAES voor waardevolle informatie input. Geen strafrechtelijke gesanctioneerd bankgeheim (bijv

Bankgeheim, beroepsgeheim, huiszoeking en fiscale regularisatie

Leo DE BROECK Advocaten De Broeck Van Laere & Partners Prof. Fiscale Hogeschool Brussel en HU Brussel

Jules Besmestraat 124 B-1081 Brussel T +32 2 423 00 42 F +32 2 423 00 32 E [email protected] I www.dvp-law.com

Dank aan mijn medevennoot Alain CLAES voor waardevolle informatie input.

Bestaat er wel een bankgeheim?

Geen strafrechtelijke gesanctioneerd bankgeheim (bijv. Luxemburg)

Wel discretieplicht

Wet van 8 augustus 1980: fiscaal bankgeheim (voorheen administratieve tolerantie)


2

Bestaat er wel een FISCAAL bankgeheim?

Inzake indirecte belastingen

Niet

Wel aantal “spelregels”

Enkel inzake inkomstenbelastingen


3


“Spelregels” inzake indirecte belastingen

Successierechten

Vragen mogelijk mits machtiging directeur-generaal

Meldingsplicht en opmaken van lijsten voor wie effecten, sommen of waarden van erflater bewaard

Openen koffers pas na melding


4


“Spelregels” inzake indirecte belastingen

BTW

Inzage boeken na machtiging directeur-generaal

AWDA

Controle aan de grens


5


Structuur fiscaal bankgeheim

Artikel 318, 1° lid WIB 1992

Fiscus mag geen inlichtingen inwinnen bij banken met oog op taxatie van cliënten

Controle bij bank zelf (dus niet bij derden of bijvoorbeeld in strafdossier), m.a.w. plaats wordt beschermd niet de gegevens

Dus wel voor taxatie banken zelf


6

Bankgeheim enkel voor “kredietinstellingen”?

Wat is “bank-, wissel-, krediet- en spaarinstellingen”?


Banksys (Atos)?

Nee, want geen houder van gegevens?

Niet onderscheid maken tussen eigen gegevens en gegevens beheerd voor derden (en Banksys is geen kredietinstelling): dus geen bankgeheim

Maar, recent Banksys is wel kredietinstelling (activiteiten van bancaire aard)

Kredietkaart-maatschappijen?

Ja 7

Bankgeheim enkel voor “kredietinstellingen”?

Wat is “bank-, wissel-, krediet- en spaarinstellingen”?

Leasingmaatschappijen?

RS zeer divers

Cass.: leasingmaatschappij is wel degelijk kredietinstelling

Maar, niet elke verrichting van leasingmaatschappij is een kredietverrichting (bijv. verkoop wagen aan derde die niet genoot van financiering)


8

Voor wat geldt bankgeheim?

Gegevens bij “bank-, wissel-, krediet- en spaarinstellingen”?

Enkel gegevens bij instelling zelf

Niet in strafdossier?

Niet bij andere administraties?

MiFID-formulieren?


9


Structuur fiscaal bankgeheim

Uitzonderingen

Art. 318, 2° lid WIB 1992: mechanisme

Beroepsmatige rekeningen

Buitenlandse rekeningen

Andere administraties

Bezwaarschrift

Invordering


10

Uitzonderingen op het fiscaal bankgeheim

Art. 318, 2° lid WIB 1992: mechanisme

Controle bij banken die concrete elementen aan licht brengen die het bestaan of de voorbereiding van een mechanisme van belastingontduiking doen vermoeden

Toestemming van hogere ambtenaar

Aan ambtenaar met de graad van ten minste inspecteur

Bijvoorbeeld: KB-zaak


11


Beroepsmatige rekeningen

Enkel privé-rekeningen moeten niet voorgelegd worden

Quid gemengde rekeningen?

Louter enkele transacties volstaan niet


12


Buitenlandse rekeningen

Vermelding op aangifte in de Personenbelasting van het hebben van buitenlandse rekening

Informatieverplichting: ook uittreksels (vallen niet onder bankgeheim)


13


Bezwaarschrift

In kader onderzoek bezwaarschrift kan ambtenaar aan kredietinstellingen alle inlichtingen vragen waarvan zij kennis hebben en welke nuttig zouden kunnen zijn

Enkel voor het onderzoek van het bezwaarschrift

Hogere graad dan controleur (Ea. Insp. bij fisc. best)

Praktijk: raadpleging cliënt door bankinstelling

Gevolg weigering: gegrondheid bezwaarschrift


14


Gegevensuitwisseling met andere administraties

Administratie directe belastingen mag gebruik maken van gegevens verkregen door andere administraties (in kader van hun onderzoek)

Grens: machtsafwending

Inzage strafdossier

Machtiging procureur-generaal (of federale procureur) vereist

Bankgeheim geldt niet voor stukken in strafdossier


15


Invordering

De met invordering belaste ambtenaar beschikken over dezelfde bevoegd als de taxatieambtenaren (=doelgebonden)

Art. 318 WIB 1992 spreekt over vestiging van de aanslag

Rechtspraak verdeeld

Wetswijziging 2006: geen bankgeheim voor invordering


16

De oplossing: vlucht naar het buitenland?


17

Impact Spaarrichtlijn

Toepassingsgebied

Binnen E.U. (geassocieerde derde landen)

Begrip rente

Grensoverschrijdende betalingen

Aan natuurlijke personen (uiteindelijk gerechtigde)

Door bepaalde “uitbetalende instanties”


18


Begrip rente

Vallen eronder:

zicht-, spaar-, termijnrekeningen

kasbons en obligaties (incl. converteerbare)

kapitalisatiebons, zerobonds

opbrengsten van bepaalde ICBE: coupons van collectieve beleggingsinstellingen die beleggen in rentegevende producten (volledig bedrag tenzij informatie over samenstelling van het betaalde inkomen) - uitz. “de minimis regel van 15 %”


19


Begrip rente

Vallen eronder:

meerwaarden op aandelen of deelbewijzen van collectieve beleggingsinstellingen indien meer dan25/40 % van vermogen is belegd in rentegevende producten vermoeden: meerwaarde is afkomstig van rentebetalingen


tenzij: voldoende informatie over samenstelling van inkomen en vermogen Sinds 1 januari 2011: 40 % -> 25 % 20


Begrip rente

Vallen buiten toepassingsgebied:

opbrengsten van verzekeringscontracten

dividenden en meerwaarden van individueel gehouden aandelen

“grootvadersclausule”

bepaalde ICBE’s zonder “Europees paspoort”


21


Toekomstige wijzigingen:

Toepassingsgebied bepaalde producten

Toepassingsgebied bepaalde “structuren”


22



Uitbreiding toepassingsgebied naar vergelijkbare producten:

Effecten vergelijkbaar met schuldvorderingen (rendement op voorhand gekend en minstens 95% kapitaalgarantie)

Levensverzekeringscontracten die kunnen vergeleken worden met ICBE, door hun feitelijke prestaties en beperkte overlijdensdekking (minder dan 5% van het kapitaal)


23



Uitbreiding toepassingsgebied naar vergelijkbare producten:

Beleggingsfondsen ook uitbreiding naar die zonder “Europees paspoort”


24


Keuzestelsel

Inlichtingen of woonstaatheffing

Geen inlichtingen: Luxemburg, Oostenrijk

en België tot 1 januari 2010

Woonstaatheffing

20%

35% vanaf 1 juli 2011

Behoudens optie door uiteindelijke gerechtigde


25


Gegevensuitwisseling

De identiteit en de woonplaats van de uiteindelijk gerechtigde

De naam en het adres van de uitbetalende instantie

Het rekeningnummer van de uiteindelijk gerechtigde of, bij ontstentenis daarvan, een eenduidige omschrijving van de rentedragende schuldvordering

Gegevens over de rentebetaling


26



Betaling aan juridische constructies i.p.v. natuurlijke personen:

Betaling aan bepaalde laagbelaste niet-Europese tussenstructuren waarvan “uiteindelijk gerechtigde” Europese inwoners zijn:

Lijst in bijlage bij richtlijn

Op basis van kennis ten gevolge van toepassing witwaswetgeving

Informatieverstrekking naar land van uiteindelijk gerechtigde (“doorkijkbenadering”)


27



Betaling aan juridische constructies i.p.v. natuurlijke personen:

Bij betaling aan Europese structuren krijgen deze de verplichting van “uitbetalende instantie bij ontvangst” ongeacht vestiging van uitbetalende marktdeelnemer (binnen of buiten EU), als uiteindelijk gerechtigde natuurlijke persoon is die in EU woont.


28

Informatie-uitwisseling met buitenland

Aanvankelijk zeer uitzonderlijk, maar thans geregeld uitwisseling (met op kop Nederland en Frankrijk), zeker sinds Spaarrichtlijn

Europese Spaarrichtlijn (vanaf 1 januari 2010 ook in België gegevensuitwisseling)

Voorbehoud art. 26 OESO-modelverdrag

“Grijze” lijst

Aanpassing verdragen (eerst US)


29


Aanpassing verdragen

België-US verdrag (27 november 2006) en systeem van “Qualified Intermediary”

Bijvoorbeeld Avenant tussen België en Luxemburg van 16 juli 2009

Niet automatisch, nog steeds op verzoek

Reeds 40-tal verdragen aangepast


30


Vindt Rekenhof dat België goed omgaat met internationale gegevensuitwisseling? (Bron: Internationale samenwerking van de Belgische belastingdiensten, februari 2011, Publicatie van het Rekenhof)

“De in het kader van het OESO-verdrag ontvangen gegevens worden

echter niet altijd tijdig doorgestuurd naar de bevoegde taxatiediensten, wat de vestiging van een supplementaire aanslag kan bemoeilijken. Het Rekenhof dringt dan ook aan op een snellere doorstroming van de gegevens. Voorts stelt de koppeling van de gegevens aan identificeerbare belastingplichtigen vaak problemen bij de automatische gegevensuitwisseling. Naast de toepassing van verbeterde algoritmes en bruikbare elektronische formaten, is een gecoördineerde aanpak op Belgisch en Europees niveau t.o.v. weinig coöperatieve staten aangewezen.”


31



Vindt Rekenhof dat België goed omgaat met internationale gegevensuitwisseling? (vervolg)

“De controlecapaciteit van de diensten houdt geen gelijke tred met de toename van de stroom aan automatische gegevensuitwisselingen, wat het belang vergroot van een gedegen risicoanalyse. De acties in het kader van de Spaarrichtlijn zijn hierbij het verst gevorderd, in tegenstelling tot de gegevensuitwisseling in het kader van het OESOverdrag waarbij de selectie van de te controleren dossiers nog volledig in de kinderschoenen staat. Zowel op het vlak van de identificatie van de belastingplichtigen als de verhoging van de belastbare grondslag boekt de toepassing van de Spaarrichtlijn een goed resultaat. Opmerkelijk hierbij is dat een kwart van deze verhogingen voortvloeit uit andere belastbare inkomsten dan intresten. De Spaarrichtlijn brengt dus ook andere buitenlandse inkomsten of vermogensbestanddelen aan het licht.” 32


Vindt Rekenhof dat België goed omgaat met internationale gegevensuitwisseling? (2de vervolg)

Rekenhof geeft o.m. volgende aanbeveling: “de vertaalmogelijkheden van de uit het buitenland ontvangen inlichtingen uit te breiden, voornamelijk met betrekking tot bijlagen die vaak als stavingsstuk worden meegestuurd”

En “de nieuwe STIRINT-toepassing, met haar onderscheiden modules zo snel mogelijk operationeel te maken om de verspreiding en de versnippering van databanken tegen te gaan en het beheer en de opvolging van de internationale samenwerking en gegevensuitwisseling te optimaliseren.”


33

Wisselwerking met strafrecht

Strafrecht kent geen bankgeheim

Inzage strafdossier:

KBL (1996)

LGT Liechtenstein (2008)

UBS Zwitserland (2008)

HSBC via Duitsland

…


34


Meldingsplicht NBB (Art. 36/4 Organieke wet 22 februari 1998 tot vaststelling van het organiek statuut van de Nationale Bank van België), voorheen CBFA

Als gecontroleerde instelling bijzonder mechanisme in werking stelt om fiscale fraude van derden te bevorderen (medeplichtigheid bank)

Meldingsplicht aan gerecht


35


Strafrecht kent geen bankgeheim

Bank kan zich niet beroepen op “beroepsgeheim”

Getuigen in rechte

Huiszoeking mogelijk

Verplichting stukken voor te leggen

Ambtenaren openbaar ministerie hebben informatieplicht tegenover Minister van Financiën (dossiers die nuttig zijn voor fiscus)


36

Wisselwerking met witwaswetgeving

Twee luiken

Art. 505 Sw.

Wet van 11 januari 1993 tot voorkoming van het gebruik van het financiële stelsel voor het witwassen van geld en de financiering van terrorisme


37


Strafrechtelijk luik

Immuniteit voor “gewone” fraude

ernstige en georganiseerde fiscale fraude waarbij bijzonder ingewikkelde mechanismen of procedés van internationale omvang worden aangewend

Als niet betrokken bij fraude zelf

En niet voor “tweede” witwashandeling (omzetten met de bijzondere bedoeling om vermogensvoordeel verborgen te houden)


38


Preventief luik

Meldingsplicht voor financiële instellingen, cijferberoepen, notarissen, advocaten

KB met indicatoren fraude

Als CFI dossier doorstuurt naar parket mbt fraude ook rechtstreeks melden aan fiscale administratie


39

Onzekere toekomst fiscaal bankgeheim

Parlementaire onderzoekscommissie ivm grote fiscale fraude (100 aanbevelingen)

4 wetsvoorstellen in bespreking

SPa – PS (Van der Maelen – Mathot - Arena)

Ecolo – Groen (Gilkinet – Van Hecke)

CdH (Brotcorne – Arens - George)

Open Vld – MR ?


40

Onzekere toekomst fiscaal bankgeheim (1)


Ingediend op 16/10/2009 (Doc 52 2205/001)

Voorwaardelijke toegang tot bankgegevens

Machtiging door ambtenaar aangewezen door Minister van Financiën

Aan ambtenaar met minstens graad van inspecteur

Motivering van verzoekschrift van administratie op grond van aanwijzingen die kunnen doen vermoeden dat inkomsten niet aangegeven of de verschuldigde belasting hoger is dan blijkt uit de aangegeven inkomsten (ook voor constructies waarbij ten onrechte gebruik wordt gemaakt van bepaalde constructies)


Ipv mechanisme van belastingontduiking 41




Kennisgeving aan belastingplichtige (binnen de maand VOLGEND op die waarin gegevens verkregen werden)

Zelfde regeling wordt uitdrukkelijk opgenomen in art. 322 WIB 1992 (bank als derde)

Indien belastingplichtige deze onderzoeksdaad betwist bij de rechtbank => uitbreiding onderzoekstermijn en uitbreiding aanslagtermijn (voor de volledige duur van de procedure)


42



Advies RvSt: geen opmerkingen, lijkt evenredig met doel

Advies Privacy-commissie: (1) meer garanties in verwerking gegevens (2) verduidelijken dat enkel inlichtingen die noodzakelijk zijn om het bedrag van belastbare inkomsten te bepalen mogen opgevraagd worden en (3) voorkeur voor “getrapt model” (eerst bij belastingplichtige, dan pas bank) ook opnemen in wettekst zelf (niet enkel in MvT)


43


SPa – PS (Van der Maelen – Mathot – Arena)

Advies Privacy-commissie: (4) uitbreiding termijnen lijkt te verregaand (genuanceerde algemene regeling uitwerken) (5) Niet a posteriori maar wel a priori de belastingplichtige informeren (maand voordat inlichtingen worden gevraagd)

Amendement van indieners: (1) toevoeging getrapt model (bij gebrek aan medewerking van belastingplichtige)


(2) a priori kennisgeving (3) wegvallen verlenging termijnen

Vervallen verklaard op 7/5/2010 44



Opnieuw ingediend op 10/09/2010 (Doc 53 130/001)


Volledig conform aan het geamendeerde eerdere voorstel

In behandeling in Commissie Financiën en begroting


45




Ingediend op 22/10/2009 (Doc 52 2216/001)


Machtiging door ambtenaar aangewezen door Minister van Financiën

Aan ambtenaar met minstens graad van inspecteur

Motivering van verzoekschrift van administratie op grond van aanwijzingen die kunnen doen vermoeden dat cliënt de bepalingen van het WIB 1992 of uitvoeringsbepalingen heeft overtreden of zich hierop voorbereiden

Ipv mechanisme van belastingontduiking

46




Banken moeten jaarlijks volledige lijst van alle rekeningen overmaken (rekeninghouder of volmachtdrager, ook voor vorige rekeninghouders of volmachtdragers)


Bij overtreding geldboete per rekening

Kennisgeving aan belastingplichtige (binnen de maand die VOLGT op die waarin gegevens verzocht werden)

Zelfde regeling wordt uitdrukkelijk opgenomen in art. 322 WIB 1992 (bank als derde)

47



Advies RvSt: geen opmerkingen, lijkt evenredig met doel Maar wel opmerkingen over melding rekening: moet beperkt worden tot rekeninghouders onderworpen aan Belgische belasting

Advies Privacy-commissie: (1) meer garanties in verwerking gegevens


(2) verduidelijken dat enkel inlichtingen die noodzakelijk zijn om het bedrag van belastbare inkomsten te bepalen mogen opgevraagd worden en

48



Advies Privacy-commissie: (3) voorkeur voor “getrapt model” (eerst bij belastingplichtige, dan pas bank) ook opnemen in wettekst zelf (niet enkel in MvT) (4) Jaarlijkse meldplicht van alle rekening lijkt disproportioneel, hoogstens eventueel vervangen door meldingplicht belastingplichtige zelf (op aangifte zoals voor buitenlandse rekeningen) (5) Niet a posteriori maar wel a priori de belastingplichtige informeren (maand voordat inlichtingen worden gevraagd)


Vervallen verklaard op 7/5/2010 49



Opnieuw ingediend op 6/09/2010 (Doc 53 95/001)


Herneming van eerdere voorstel

Amenderingen:

Melding a priori (dertig dagen voordat inlichtingen verzocht)

In behandeling in Commissie Financiën en begroting


50


CdH (Brotcorne – Arens - George)

Ingediend op 22/11/2010 (Doc 53 665/001)



Artikel 318 WIB 1992 blijft behouden

Artikel 322 WIB 1992 valt niet meer onder beperking van art. 318 WIB 1992 (bankgeheim geldt niet meer als bank als derde wordt ondervraagd) (administratieve richtlijnen met getrapt model zou volstaan als vermijding “fishing”)

Melding a priori dertig dagen voor vragen

Beperking dat vragen aan banken tijdens bezwaarprocedure enkel kunnen “in kader van dat bezwaarschrift” valt weg 51


Open Vld – MR (De Standaard, 2/2/2011)


Aparte sectie binnen administratie dient te oordelen over opheffing bankgeheim

Navraag moet proportioneel en legitiem zijn

Regeling niet loszien van afwikkeling grote fiscale dossiers (una via-systeem)


52


Opheffing Bankgeheim wordt (vaak) gekoppeld aan mogelijkheid verval van strafvordering door betaling van een geldsom (“minnelijke schikking”)

Initiatiefrecht bij vervolgende overheid (Parket) – dus geen “recht” van de belastingplichtige

Belastingplichtige mag, maar moet er niet op in gaan

(Para)fiscus moet wel akkoord zijn en ontdoken belastingen en sociale bijdragen, plus interesten, moeten betaald zijn


53

Onzekere toekomst Belgisch taxatiestelsel

België fiscaal gunstig klimaat?

Bevrijdende Roerende voorheffing (15% of 25%)

Geen aanvullende gemeentebelasting meer (Dijkmanarrest)

Geen taxatie op (privé-)meerwaarde aandelen (art. 90, 9° eerste gedachtestreepje in fine WIB)

Successierechten vermijdbaar of beperkt

Geen vermogensbelasting


54

Onzekere toekomst Belgisch taxatiestelsel

Onzekere toekomst

Verhoging tarief roerende voorheffing?

Taxatie op meerwaarde aandelen?

Vermogensbelasting?


55

Het zekere voor het onzekere nemen?


56

Fiscale regularisatie

Waarom regulariseren?

Angst op sancties bij ontdekking

Vrije beschikking over de gelden (zonder indiciair probleem)

Veiligstellen volgende generaties

Successieplanning

Opties: « fiscale regularisatie » of spontane regularisatie


57


Krachtlijnen

Indienen regularisatie-aangifte bij CPR

Betalen regularisatie-heffing

Aan “normaal belastingtarief”

Zonder belastingverhoging of boetes

Aan Federale Overheidsdienst Financiën

Immuniteit

Blijvende regeling


58



Wie komt in aanmerking voor regularisatie (Belgische ingezetene)

Natuurlijke personen (PB en BNI)

Rechtspersonen (VenB en BNI-venn)

BTW-plichtigen

Door wie kan aangifte gebeuren?

In persoon of gemachtigde

Ook erfgenamen

59


Wat kan men regulariseren

Alle sommen, waarden of inkomsten

Inkomstenbelastingen, BTW, successierechten en registratierechten

Voor welke termijn?

Fiscale verjaringstermijnen bepalend?


60


Wat te doen met “structuren”?

Transparante structuren


Belast zoals natuurlijke personen

Niet-transparante structuren

Voor 17 oktober 2009: fictieve liquidatie

Vanaf 17 oktober 2009:

Niet transparant

Is er wel iets te regulariseren of regulariseren aan de bron

61


Drie categorieën van inkomsten

Geregulariseerde overige inkomsten

Geregulariseerde beroepsinkomsten

Geregulariseerde BTW-handelingen


62


Bedrag van de heffing

Normaal verschuldigd belastingtarief (voor overige inkomsten verhoogd met 10 procentpunten)

Aanvullende gemeentebelasting (enkel nog voor beroepsinkomsten?)

Geen belastingverhoging

Geen nalatigheidsinterest

Geen verrekening woonstaatheffing


63


Regularisatie altijd definitief?

Nee,

Nog taxatie mogelijk als ten onrechte geregulariseerd als overige inkomsten (wel geen belastingverhoging, maar geen verrekening regularisatieheffing)

Regularisatie geen uitwerking als (zie volgende dia)


64



Nee,

Regularisatie geen uitwerking als

Fiscaal:

Specifieke onderzoeksdaden

Witwasoperatie of onderliggend misdrijf

Andere regularisatieaangifte

Strafrechtelijk

Opsporings- of gerechtelijk onderzoek hangende


65



Anders: Ja,

Mag niet gebruikt worden als basis voor fiscale onderzoeks- of controleverrichting

Mag niet gebruikt worden als basis melding aan Parket

Ook vrijstelling van strafrechtelijke vervolging (voor fiscale fraude en witwassen)


66

“Spontane” regularisatie

Als fiscale regularisatie niet mogelijk is

Rechtstreeks bij administratie zelf

Kan in principe voor alles (aanslagtermijnen?)

Uitzondering: ernstige misdrijven (plicht tot melding)?

Gewone tarieven

Belastingverhoging: van 10% tot 200%

Nalatigheidsinterest (afhankelijk van belastingverhoging)

Eventueel ook akkoord met parket (thans ‘informeel’, tenzij “minnelijke schikking” [zie dia’s hiervoor] effectief in rechtssysteem zou worden ingevoerd.


67

Beroepsgeheim van de BIBF’er


Discretieplicht = vertrouwensrelatie

Ook in hoofde van medewerkers

Is louter tuchtrechtelijk van aard

En er zijn uitzonderingen

In relatie tot Instituut

Getuigenis in rechte (=eed afleggen)

Wettelijke verplichting (witwassen)

Eigen verdediging: enkel het noodzakelijke

Toestemming cliënt

68


Algemene principes

Recht en plicht tot geheimhouding, ter bescherming van cliënt

Wie?


In de wet vernoemd (advocaat, boekhouder, …)

Aan wie uit hoofde van het beroep geheimen worden toevertrouwd

Wanneer niet?

Eigen dossier = in verdenkinggestelde

Tuchtzaken

Wat?

Vertrouwelijke/geheime informatie – verband met beroep

Kennisnamen tijdens uitoefening beroep

Materiële en immateriële stukken

Rechter oordeelt 69


Een waar gebeurd verhaal: AOIF-controle bij IAB’er

AOIF vraagt voorlegging

Contracten met cliënten

Time-sheets van prestaties

IAB’er roept beroepsgeheim in

Art. 334 WIB: AOIF vraagt tussenkomst tuchtoverheid “opdat deze zou oordelen of, en gebeurlijk in welke mate, de vraag om inlichtingen of, de overlegging van boeken en bescheiden verzoenbaar is met het eerbiedigen van het beroepsgeheim”.


70


Stelling IAB:

Contracten en time-sheets vallen onder beroepsgeheim

Dus niet te overhandigen aan AOIF

AOIF is niet akkoord, en legt boete op van 2.500 € (art. 61 § 1WBTW)

IAB’er stapt naar rechtbank (31 januari 2003): beroepsgeheim werd terecht ingeroepen, en boete kan niet worden opgelegd

AOIF in beroep, en Hof beroep (30 november 2006) maakt volgend onderscheid


Contracten kunnen vertrouwelijke info bevatten, en vallen onder beroepsgeheim

Timesheets zijn in de regel niet vertrouwelijk, en moeten voorgelegd worden (reductie boete tot 1.000 €) 71



Recente casus inzake controle bij advocaten (vergelijkbaar met deze hiervoor van de IAB’er)

Stafhouder diende zich uit te spreken:

De advocaat kan "enkel inzage (…) geven van de derdenrekening, in de mate dat hierin elke verwijzing naar de cliënt geschrapt is". De rekeninguittreksels van de derdenrekening laten de fiscus "immers toe om kennis te nemen van bepaalde financiële transacties van cliënten". En dergelijke transacties "die gebeuren via een advocaat, vallen onder het beroepsgeheim van de advocaat".

Wat het prijsgeven van de naam en het adres van bepaalde cliënten betreft, is de stafhouder categoriek : deze vraag is "formeel in strijd met de plicht tot beroepsgeheim". De advocaat mag de "identiteit van zijn cliënten niet prijsgeven, laat staan dat hij dit zou kunnen doen met verwijzing naar bepaalde dossiers”. 72


De rechtbank te Brugge meent dat "op het vlak van de directe belastingen, het recht op en de verplichting tot geheimhouding zich niet uitstrekt tot de identiteitsgegevens van cliënten".

De financiële transacties met cliënten zijn "de fiscale basisinformatie" waarop de Administratie recht heeft voor het controleren van de aangifte van de advocaat. De beslissing van de stafhouder is bijgevolg 'onwettig' en daardoor 'niet bindend'.

De rechter veroordeelt derhalve de advocaat tot voorlegging van (onder meer) de uittreksels van de derdenrekening, "zonder schrapping van de identiteit van de cliënten die erin vermeld staan" (Rb. Brugge 27 april 2009, Fisc., nr. 1201 , p. 12).


73



Volgens het Hof te Gent (Gent 15 juni 2010, RABG 2010, nr. 19, 1.244) heeft de Stafhouder"noodzakelijkerwijze minstens impliciet een afweging gedaan tussen, aan de ene kant, het legitiem belang van de [Administratie] om door middel van onderzoek de door de [belastingplichtige] wettelijk verschuldigde belasting te bepalen en, aan de andere kant, het belang van [zijn] beroepsgeheim als [advocaat]". Door aan dit beroepsgeheim en meer bepaald "het geheim houden van de identiteit van de cliënt en van de inhoud van het dossier van deze cliënt een hogere waarde toe te bedelen dan het vermelde belang van de [Administratie] om de juiste belasting na te streven, heeft de stafhouder [...] de wet niet miskend".

Het Hof besluit dat de advocaat ertoe gehouden is de in artikel 315 e.v. WIB 1992 vermelde boeken en bescheiden voor te leggen, "evenwel met de uit het beroepsgeheim voortvloeiende beperkingen [het verwijderen van de cliëntgegevens] zoals beslist door de stafhouder". 74


Gelet op het voorgaande veroordeelt het Hof de advocaat tot het voorleggen van (o.m.) zijn computerboekhouding, de op het computersysteem bijgehouden individuele fiches en een kopie van die fiches, de boekjes met ontvangstbewijzen, en "de uittreksels van de bancaire beroepsrekeningen en de derdenrekening“.

Dit "alles na schrapping of verberging van de identiteit van de cliënten die erin vermeld staan".

Dit voorleggen moet gebeuren binnen een termijn van drie maanden vanaf de betekening van het arrest, en dat (op vraag van de Administratie) onder verbeurte van een "dwangsom" per dag vertraging!?


75

En moet men tenslotte huiszoeking tolereren?


Visitatierecht (art. 319 WIB): Natuurlijke of rechtspersonen zijn gehouden aan de ambtenaren van de administratie der directe belastingen, voorzien van hun aanstellingsbewijs en belast met het verrichten van een controle of een onderzoek betreffende de toepassing van de inkomstenbelastingen, tijdens de uren dat er een werkzaamheid wordt uitgeoefend, vrije toegang te verlenen tot de beroepslokalen of de lokalen waar rechtspersonen hun werkzaamheden uitoefenen, zoals kantoren, fabrieken, werkplaatsen, werkhuizen, magazijnen, bergplaatsen, garages of tot hun terreinen welke als werkplaats, werkhuis of opslagplaats van voorraden dienst doen, ten einde aan die ambtenaren enerzijds de mogelijkheid te verschaffen de aard en de belangrijkheid van de bedoelde werkzaamheden vast te stellen en het bestaan, de aard en de hoeveelheid na te zien van de voorraden en voorwerpen van alle aard welke die personen er bezitten of er uit enigen hoofde onder zich hebben, met inbegrip van de installaties en het rollend materieel en anderzijds de bovenbedoelde ambtenaren in staat te stellen om alle boeken en bescheiden die zich in de voornoemde lokalen bevinden, te onderzoeken. 76

En moet men tenslotte huiszoeking tolereren?


Visitatierecht (art. 319 WIB):

Vóór de wijziging van artikel 319 WIB door de Wet van 19 mei 2010, oordeelde het Hof van Cassatie na het arrest van 16 december 2003 inzake BTW, dat ook inzake oud artikel 319 WIB 92 (controle ter plaatse) de controlerende ambtenaren alle stukken mogen onderzoeken die “ter beschikking” zijn in de beroepslokalen (Cass. 12 september 2008 – TFR 2009, 301).

Vraag is of nieuwe wettekst de fiscus toelaat effectief kasten te openen?

Volgens Rechtbank Hasselt (2 vonnissen van 17 november 2010, Fisc. 1244, 1 ev.) moet alleszins een machtiging van de Politierechter voorhanden zijn wanneer privélokalen worden betreden om onderzoeksdaden te stellen die passen in het fiscaal visitatierecht van de fiscus (cf. art. 319 WIB of 63 WBTW), dus niet voor controle stukken die fiscus vraagt te overleggen, ook al worden die op de keukentafel ten toon gespreid. Zelfs de uitdrukkelijke toestemming van de belastingplichtige neemt niet weg dat dergelijke machtiging voorhanden moet zijn. 77

Dank aan mijn medevennoot Alain CLAES voor waardevolle informatie input. Geen strafrechtelijke gesanctioneerd bankgeheim (bijv

Recommend Documents