Alles over verbouwen en renoveren!
Dakkapellen Door H. Koelemij (TNO Bouw) Algemeen Belangrijkste functie van een dakkapel is het creëren van extra leefruimte in een woning. De dakkapel wordt geplaatst op een hellend dak. wat is het verschil? Dakkapel Een dakkapel kan als geprefabriceerd (prefab) element op de woning worden geplaatst of ter plaatse worden opgebouwd. Hieronder volgen kort enkele voor en nadelen van beide systemen. Prefab dakkapel Een prefab dakkapel wordt in een fabriek gemaakt en als één element op de woning geplaatst. Voordeel van deze bouwwijze is dat de dakkapel vaak in één dag is geplaatst en daarmee de kans op overlast (door bijvoorbeeld slecht weer) wordt verkleind. Daarnaast kan een prefab dakkapel worden vervaardigd van kunststof materialen (polyester) waarmee een lange levensduur wordt gerealiseerd en relatief weinig onderhoud noodzakelijk is. Een belangrijk nadeel van een prefab dakkapel is dat deze niet op alle type daken kan worden geplaatst. Daken van oudere woningen (van voor 1940) zijn soms doorgezadeld waardoor een prefab dakkapel niet goed op het dak aansluit. Ook een constructie direct vanuit de dakgoot of een dakkapel met een schuin dak is niet mogelijk met een prefab dakkapel. Verder is een prefab dakkapel standaard uitgevoerd en is de keuze in materialen beperkt. Het dakvlak waar de dakkapel geplaatst moet worden dient bereikbaar te zijn met een kraan. Dakkapel ter plaatse opgebouwd De voordelen van een dakkapel die ter plaatse op het dakvlak wordt opgebouwd zijn dat de vrijheid in de keuze van het ontwerp, materialen en afmetingen vaak groter zijn. Het grootste nadeel van een dergelijk bouwwijze is dat de bouwtijd enkele dagen of weken bedraagt. Indien er houten gevelelementen en/of gevelbekleding wordt toegepast dient er daarnaast ook rekening gehouden te worden met een onderhoudsschema (zie onderwerp kozijnen).
Pagina 1 van 5
©SamCreates bv 2009
Nederlandrenoveert.nl is dé site over verbouwen en renoveren VOORDAT u begint. Nederlandrenoveert.nl heeft zich tot doel gesteld onafhankelijke betrouwbare informatie te verschaffen, informatie waar u van op aan kunt. Om dit zo scherp te kunnen stellen laat Nederlandrenoveert.nl al haar informatie toetsen of schrijven door gerenommeerde bedrijven als TNO en Cagerito
Alles over verbouwen en renoveren! Kozijnen in een dakkapel Zowel voor een prefab dakkapel als een dakkapel dat ter plaatse wordt opgebouwd kan voor de kozijnen gekozen worden uit de materialen hout, kunststof of aluminium. De voor- en nadelen van deze materialen zijn omschreven in de webpagina kozijnen. Belangrijk bij de keuze voor het juiste materiaal is om rekening te houden met de bereikbaarheid van de kozijnen voor onderhoud. Gevelbekleding op een dakkapel De zijkanten (wangen) van een dakkapel zijn voorzien van een gevelbekleding. De keuze van het type gevelbekleding is erg afhankelijk van de gewenste uitstraling en de bereikbaarheid voor onderhoud. De voor- en nadelen van materialen die geschikt zijn voor de toepassing van wangen van een dakkapel zijn omschreven in de webpagina gevelbekleding. Dakbedekking op een dakkapel Op een dakkapel dient ook een dakbedekking te worden aangebracht. De materialen en uitvoeringen die beschikbaar zijn voor gewoon plat of hellend dak zijn ook geschikt voor een dakkapel. De voor- en nadelen van de verschillende materialen die geschikt zijn staan omschreven in de webpagina dakbedekking. Isoleren van een dakkapel Om warmteverlies uit de woning zo veel mogelijk te voorkomen is het van belang dat de dakkapel goed wordt geïsoleerd. Warmte isolatie kan door middel van het gebruik van dubbel glas en het verwerken van isolatie materiaal in wanden en dak. De voor- en nadelen van verschillende materialen die hiervoor geschikt zijn staan omschreven in de webpagina isolatiemateriaal en dubbelglas. waar moet je opletten Vergunning Voor het plaatsen van een dakkapel in een bestaande woning is in enkele gevallen een vergunning van de gemeente niet noodzakelijk. Indien er sprake is van een monumentale woning en/of woning van een beschermd stads- of dorpsgezicht dan dient een vergunning te worden aangevraagd. Ook als de dakkapel aan de voorzijde van de woning wordt geplaatst of gericht is naar een weg of openbaar groen dan is een vergunning noodzakelijk. In alle andere gevallen is een vergunning niet noodzakelijk indien de afmetingen van de dakkapel voldoen aan; ligging aan alle zijde tenminste 0,5 meter van de dakranden (ten opzichte van de dakvoet, de daknok en de zijkanten van het dakvlak) en maximaal 1 meter ten opzichte van de voorzijde van de gevel, een maximale hoogte van 1,5 meter, voorzien is van een plat dak en de zijwanden van de dakkapel ondoorzichtig zijn. Zie voor de meest recente regelgeving de website van het ministerie van VROM (www.vrom.nl). Pagina 2 van 5
©SamCreates bv 2009
Nederlandrenoveert.nl is dé site over verbouwen en renoveren VOORDAT u begint. Nederlandrenoveert.nl heeft zich tot doel gesteld onafhankelijke betrouwbare informatie te verschaffen, informatie waar u van op aan kunt. Om dit zo scherp te kunnen stellen laat Nederlandrenoveert.nl al haar informatie toetsen of schrijven door gerenommeerde bedrijven als TNO en Cagerito
Alles over verbouwen en renoveren! Ontwerp en uitvoering Een dakkapel is meestal een eenvoudig bouwwerk. Toch is het bij de uitvoering van belang om aandacht te hebben voor de detaillering omdat fouten kunnen leiden tot water en/of luchtlekkage en mogelijk zelf tot houtrot. Bij het ontwerp en uitvoering van een dakkapel zijn er de volgende aandachtspunten: Volgens het bouwbesluit (Nederlandse regelgeving ten aanzien van gebouwen) dient de daglichtopening van een dakkapel minimaal 10 % te bedragen van het beloopbaar vloeroppervlak van de achterliggende leefruimte (met een minimum van 0,5 m2). Indien een raamopening in een dakkapel dient als vluchtopening (bij bijvoorbeeld brand) dan mag het raam op niet meer dan één meter hoogte van de vloer liggen en moet het raam een opening hebben van tenminste 0,5 x 0,8 m (breedte x hoogte). Geadviseerd wordt om de breedte van de dakkapel af te stemmen op de breedte van de dakpannen. De hoogte van de dakkapel is minder kritisch omdat deze is op te vangen met het onderste gootstuk en/of de loodslabbe. Indien voor het plaatsen van de dakkapel gordingen of sporen (zie ook daken) onderbroken moeten worden dan is het van belang om de onderbroken balken op te vangen met een zogenaamde raveelconstructie. In deze constructie worden de onderbroken balken met behulp van extra balken verbonden aan de hoofd draagconstructie van het dak. De dakbedekking op de dakkapel dient aan de zijde van het dak van de woning minimaal 30 mm hoger te liggen als de dakrand aan de voorzijde van de dakkapel. Hiermee wordt voorkomen dat er bij een verstopte hemelwaterafvoer water in de dakconstructie kan stromen. De waterkerende dampdoorlatende dakfolie van het dak van de woning dient ter plaatse van de bovenaansluiting met de dakkapel over de dakbedekking van de dakkapel geplaatst te worden. In de uitvoering en detaillering van de zijkanten (wangen), het dak van de dakkapel en het isoleren wordt geadviseerd rekening te houden met de adviezen zoals die zijn gegeven op de webpagina voor gevelbekleding, daken en isoleren van deze site. Voor het ontwerp van een dakkapel is het bij enkele gemeentes in Nederland mogelijk om gebruik te maken van een digitaal ontwerpprogramma. Op de internet site www.digitaledakkapel.com is hierover meer informatie te vinden. Met dit programma kan op een eenvoudige wijze een ontwerp gemaakt worden waarna deze direct getoetst kan worden aan bouwtechnische en welstandcriteria.
Pagina 3 van 5
©SamCreates bv 2009
Nederlandrenoveert.nl is dé site over verbouwen en renoveren VOORDAT u begint. Nederlandrenoveert.nl heeft zich tot doel gesteld onafhankelijke betrouwbare informatie te verschaffen, informatie waar u van op aan kunt. Om dit zo scherp te kunnen stellen laat Nederlandrenoveert.nl al haar informatie toetsen of schrijven door gerenommeerde bedrijven als TNO en Cagerito
Alles over verbouwen en renoveren! waar zit het verschil in prijs in De kosten voor een dakkapel zijn erg afhankelijk van de toegepaste materialen. In de regel is een op locatie gebouwde dakkapel met houten kozijnen en houten (triplex) gevelplaten goedkoper dan een vergelijkbare geprefabriceerde dakkapel. Een dakkapel met kunststof kozijnen en/of met kunststof (HPL) gevelplaten zijn weer duurder maar vragen in het gebruik minder onderhoud. Een prefab dakkapel van polyester is in de aanschaf relatief duur maar zal in de gebruikersperiode weinig onderhoudskosten met zich mee brengen. een risico analyse Het belangrijkste bij de plaatsing van een dakkapel is dat de uitvoering van de aansluitdetails op het dak goed zijn uitgevoerd. Deze dienen “dakpansgewijs” te zijn wat wil zeggen dat (van boven naar beneden) de hoger gelegen delen over de lager gelegen delen liggen. Voorbeeld hiervan is de vochtkerende dampopen folie en de dakpannen die aan de bovenzijde van een dakraam over het gootstuk worden geplaatst terwijl het gootstuk aan de onderzijde over de dakpannen wordt geplaatst. Als de montage van een dakkapel niet volgens deze methode wordt uitgevoerd dan is er een zeer grote kans op water in de constructie dat kan resulteren in lekkage en/of houtrot. Ook de kieren tussen het dakkapel dienen goed te zijn afgedicht met bijvoorbeeld een dichtingband om luchtlekkage te voorkomen. Indien deze niet goed zijn afgedicht kan er warmte verlies optreden of een koudebrug ontstaan. Een koudebrug in de constructie kan leiden tot plaatselijke condensvorming in de woning en/of houtrot in de constructie. wanneer kies je wat Belangrijk bij de keuze voor de vorm en afmetingen van een is om rekening te houden met de oorspronkelijke vorm en uitstraling van de woning. Voor het ontwerp van een dakkapel zijn dat de volgende aandachtspunten: De indeling van de raampartijen zo veel mogelijk afstemmen op de raampartijen van de onderliggende verdiepingen. Uitvoering en detaillering van boeiboorden en dakoverstekken zo veel mogelijk gelijk houden aan die van de rest van de woning. In het geval van meerder dakkapellen de uitvoering, detaillering en materiaalgebruik gelijk houden. Kleuren van kozijnen en overige geveldelen afstemmen op die van de rest van de woning.
Pagina 4 van 5
©SamCreates bv 2009
Nederlandrenoveert.nl is dé site over verbouwen en renoveren VOORDAT u begint. Nederlandrenoveert.nl heeft zich tot doel gesteld onafhankelijke betrouwbare informatie te verschaffen, informatie waar u van op aan kunt. Om dit zo scherp te kunnen stellen laat Nederlandrenoveert.nl al haar informatie toetsen of schrijven door gerenommeerde bedrijven als TNO en Cagerito
Alles over verbouwen en renoveren! bij renoveren hoort ook bij het opwaarderen van bestaande situaties. Met het plaatsen van een dakkapel op een dak wordt in veel gevallen een nieuwe leefruimte gecreëerd in de woning. Bij een woning met een zolder bedraagt het vloeroppervlak van de zolder soms wel zo’n 30 % van het totale vloeroppervlak van de woning. Als dit oppervlak als leefruimte bij de woning getrokken kan worden dan betekend dat een aanzienlijke opwaardering van de woning. Bij een bestaande dakkapel is belangrijk om de verflaag op houten delen regelmatig te onderhouden. Onderhoud is hierbij afhankelijk van de weersbelasting en de kleur van de afwerking. Voor een transparante verflaag wordt geadviseerd deze ieder jaar bij te werken en om de circa twee jaar volledig over te schilderen. Voor een dekkende verflaag wordt geadviseerd deze om de twee tot drie jaar bij te werken en vier tot zes jaar volledig over te schilderen. Een bestaande dakkapel kan vaak vrij eenvoudig voorzien worden van dubbel glas (HR++) en isolatiemateriaal op het dak en in de wanden. De mogelijkheden en aandachtspunten hiervoor zijn gegeven op de pagina’s voor dubbel glas en isoleren van deze site. en natuurlijk waar moet je zijn Voor een dakkapel wordt geadviseerd een bedrijf te kiezen die is aangesloten bij Stichting Keurmerk Dakkapellen (KDB). Onderhoud aan een dakkapel zoals schilderwerk kan eenvoudig zelf worden uitgevoerd. Indien het schilderwerk uitbesteed moet worden dan wordt geadviseerd een onderhoudsbedrijf dat bij de FOSAG is aangesloten te benaderen.
Pagina 5 van 5
©SamCreates bv 2009
Nederlandrenoveert.nl is dé site over verbouwen en renoveren VOORDAT u begint. Nederlandrenoveert.nl heeft zich tot doel gesteld onafhankelijke betrouwbare informatie te verschaffen, informatie waar u van op aan kunt. Om dit zo scherp te kunnen stellen laat Nederlandrenoveert.nl al haar informatie toetsen of schrijven door gerenommeerde bedrijven als TNO en Cagerito