DAG VAN DE BEROEPSKOLOM MB O - HB O 9 O K TO B E R 20 1 5
Doelen • Kijken wat al goed werkt… • Nagaan of iets bijdraagt aan de kwaliteit van de aansluiting en doorstroom • Aangeven wat kan verder worden uitgewerkt • Bezien of ook het beoogde effect meetbaar is • Vragen zijn overigens (mede voor eind-sessie): - wat is kwaliteit - wat is ‘een effect’ - hoe is iets meetbaar is zo’n dynamisch onderwijsveld
10.05 – 10.15 10.15 – 10.30 10.30 – 11.00
11.00 – 11.25 11.25 – 11.45 11.40 – 11.45 11.45 – 13.00 13.00 – 13.45 13.45 – 13.50 13.50 – 14.50 14.50 – 15.30 15.30 – 15.40 15.40 – 15.45
Korte toelichting op de opbouw van de dag De traditionele ‘Keiharde Kennis Kwis’ Dalende rendementen: Hoe het tij te keren – zonder noodverbanden? De SA Hoger onderwijs en Onderzoek – wat betekent deze voor de aansluiting en doorstroom mbo-hbo? Pauze Korte toelichting op werkwijze binnen blok 1 Blok 1 Lunch Korte toelichting op werkwijze binnen blok 2 Blok 2 Plenaire sessie Korte reflectie / kijken naar de komende periode / maken van afspraken Afsluiting
AANPAK
Er dient te worden gestreefd naar verbetering van de doorstroom en aansluiting, op basis van gemeenschappelijke inspanningen door hbo- en mbo-instellingen.
Het streven is het verhogen van de rendementen en het verlagen van de percentages voor het switchen van studie in het eerste leerjaar en voor de uitval in het eerste en tweede leerjaar van het hbo.
Er dient sprake te zijn van een inzet vanuit het mbo, aantoonbaar, vooral via het laten participeren van docenten en andere functionarissen in een structurele, gelijkwaardige samenwerking rond de doorstroom en aansluiting mbo-hbo.
Er dient te worden aangesloten bij de ontwikkelingen rond de studiekeuzecheck en de vormgeving van de doorstroomregeling mbo-hbo, op basis van een heldere visie van de hogeschool, samen te formuleren met de mbopartners.
Hogescholen en hun (regionale) mbo-partners zullen daarmee dienen te komen tot een zichtbaar structurele aanpak rond mbo-hbo en zich daarover verantwoorden. Daarbij wordt uitgegaan van een breed gedragen beleid binnen de instellingen, op alle niveaus.
En: Gezien de dynamiek op de arbeidsmarkt en het uitzwermen van hbo’ers over het land, moet eigenlijk in elke regio met elkaar worden afgesproken op welke wijze in de komende jaren andere regionale ‘good practices’ inspirerend kunnen worden gebruikt voor de eigen aanpak.
Discussies in de blokken • Geef uw mening over de voorbeelden die OCW in de Strategische Agenda naar voren heeft gebracht? Bruikbaar, zinvol, waardevolle aanvulling op hetgeen nu al rond mbo-hbo gebeurt? • Geef eigen, andere en aanvullende goede voorbeelden. Deze kunnen aansluiten bij wat OCW beoogt, maar ze mogen ook best anders zijn.
• Wat zijn de randvoorwaarden, dus wat is er nodig. Zeker als er meer nodig is dan mogelijk is, kom met voorstellen Kan men met experimenten de doorstroom (aansluiting, vervlechting leerwegen) herpositioneren. Desnoods met andere afspraken. En dan vastleggen in de kaders voor het borgen van de kwaliteit.
Thema 1 Keuze-proces Hoe kan worden gekomen tot een dusdanige samenwerking dat mbo’ers al ruim voor een mogelijke doorstroom naar het hbo een onderbouwde keuze kunnen maken ten aanzien van hetgeen na mbo-4 het beste bij hem of haar past? • Het beste is dat dit in het voorlaatste jaar gebeurt, met inzet van activiteiten waaraan ook het hbo bijdraagt.
• De samenwerking rond onderdelen van LOB met inzet van mbo en hbo wordt vastgelegd in een bindend convenant met afspraken, ook deel uitmakende van de kwaliteitszorg (dus onderdeel van de accreditatie (hbo) en inspectie-toezicht (mbo). • Per hbo-sector moeten landelijke afspraken worden gemaakt over ‘vaste’ onderdelen binnen LOB en het verdere keuzeproces, met onderliggend materiaal.
Thema 2 Meten van studieresultaten Hoe kan het meest optimaal gebruik worden gemaakt van de cijfers die over ingestroomde mbo-studenten beschikbaar komen op verschillende meetmomenten na de instroom, als het gaat om het voorkomen van verkeerde keuzes door een volgende generatie mbo’ers? • Mbo en hbo moeten samen gaan vaststellen welke momenten bij een hbo-studie zich lenen voor terugkoppeling van de resultaten (effecten, cijfers, rendementen…) zodanig dat mbo-studenten op basis daarvan betere keuzes gaan maken. • Er moet periodiek worden bezien welke correlatie er bestaat tussen de gemaakte keuzes in het mbo (meedoen aan SKC, volgen keuzedelen, enz.) en de resultaten in het hbo.
• Er moeten aspecten worden benoemd bij dit soort samenwerking waarop mbo en hbo kunnen worden beoordeeld, als het gaat om het verhogen van de kwaliteit van de aansluiting mbo-hbo.
Thema 3 Keuzedelen gericht op doorstroom Op welke wijze kan het gaan inzetten van keuzedelen (KVH’s) een effectieve bijdrage leveren aan het verbeteren van de doorstroommogelijkheden? • MBO-studenten moeten ervan worden doordrongen dat het volgen van KVH’s leidt tot een significant hogere kans op studiesucces. • KVH-1 (algemeen) dient te worden gespreid over de laatste twee jaren van het mbo.
• HBO-docenten dienen een structurele en formeel vastgelegde rol krijgen in het verzorgen van de KVH’s en de daarbij behorende examinering. Heeft dit ook te maken met de veronderstelling dat het hbo qua programmering voortbouwt op het havo (de profielen) en dat mbo’ers feitelijk ‘zij-instromers’ zijn bij die leerlijn – zodat het kan voorkomen dat zij vanwege de eventuele overlap van hun mbo-4opleiding met die havo-hbo-leerlijn, vrijstellingen verleend kunnen krijgen?
Thema 4 Afstemmen leerlijnen Hoe kan worden gekomen tot gemeenschappelijk in te vullen leerlijnen vanuit het mbo naar het hbo, als het gaat om een zgn. inhoudelijk verwante doorstroom, onder een gezamenlijke verantwoordelijkheid (desnoods experimenteel)? • Voor leerlijnen waarbij de beroepen in het mbo en hbo sterk in elkaars verlengde liggen en de vraag naar mbo- resp. hbo-afgestudeerden ‘communierende vaten’ zijn, moet worden gestreefd naar sterk aansluitende programma’s – waar mogelijk apart gepositioneerd – met inzet van de keuzedelen. • Het hbo moet op basis van de Bachelor en de Ad alsmede de mogelijke varianten (voltijd en duaal) streven naar een landelijk dekkend aanbod van in elkaar overvloeiende leerlijnen mbo-hbo.
Thema 5 Leerlijnen onderbrengen in RAC’s Vormen de Regionale Associate Colleges een kans om de mogelijkheden voor mbo’ers te vergroten en daarmee te zorgen voor leerlijnen die meer renderend zijn? • De RAC’s moeten de mogelijkheid krijgen om binnen het gehele systeem een eigen status te hanteren, om het mbo optimaal te kunnen bedienen. • Het mbo dient een gelijkwaardige inbreng te hebben in RAC’s om de dynamiek binnen het mbo (en de eisen die daaraan worden gesteld) te kunnen gebruiken voor het invullen van arbeidsmarktrelevante Ad-programma’s.
• Het RAC-concept dient landelijk helder te zijn, met specifieke uitwerkingen per regio.
Thema 6 Inzetten van teams voor de leerlijnen Moeten er mogelijkheden komen om over en weer docenten in te zetten en deze – op basis van hun professionele inzet – in teams mede-verantwoordelijk te laten zijn voor leerlijnen mbo-hbo die in alle aspecten op elkaar zijn afgestemd, ook door de tijd heen? • Het inzetten van docenten over en weer is een kritische succesfactor voor de samenwerking (zeker bij de Ad). • Er dienen kwaliteitsafspraken te worden gemaakt over het inzetten van mboen hbo-docenten, als ze samenwerken in een team ten behoeve van een doorlopende leerlijn.
• Bij een duale doorstroom, met een koppeling van de BPV aan de praktijkcomponent van een hbo-opleiding (Ad dan wel Bachelor), moeten praktijkbegeleiders van de betrokken bedrijven worden ingeschakeld.
Regionale samenwerkingsprojecten mbo-hbo • Wanneer zijn deze een succes? Criteria? • Wat belemmert het succes? Ook wet- en regelgeving? • Hoe maak je ze minder afhankelijk van goedwillende individuen / hoe geef je ze een structureel karakter? • Welke voorbeelden verdienen het om nader te bestuderen? • Hoe kunnen we zorgen voor verspreiding / bredere benutting van opgedane kennis en ervaring?
• Kwaliteitsafspraken met hogescholen en mbo-instellingen • Uitgaande van plannen van instellingen als basis voor afspraken: Waar moet zo’n plan aan voldoen?
• Wat moeten we van instellingen vragen om op te nemen in het plan over doorstroom / aansluiting / samenwerking mbo-hbo?
