D r.U J J
A n d r is
ő rn a gy ,
fő is k o la i
a d ju n k tu s
A G O N D O L A TT O L A M E G V A L Ó S U L A S IG , A V A G Y A S E M L E G E S S É G >d ALA K U LÁ S Á N A K FO LY A M A TA I I I . r ís z S V Á JC
Annak, akar
aki
a
s e m le g e s s é g
m e g is m e r k e d n i.
té n e lm é v e l
is .
f o rd u ló já n u ta t
A szá m u n k ra
k e z d ő d ik ,
n y ito tta k
to n s á g o s
az
k ia la k u lá s á v a l
fö lt é t le n ü l
fo n to s
a m ik o r
A lp o k o n
k e re s k e d e lm i a
is
át
id ő s z a k
Sehw yz
és
a
és
d é li
ré s zé n e k
V Ie rw a ld s ta tti
k e ro s k e d ő v á ro s a i
ő rzé s e
f e jé b e n
1 2 3 1 -b e n
Ú ri
lo v e le t
és
k ö z v e tle n sen
v á lt
b ir o d a lm i
u ra lm á n a k
e lle n re a k c ió t
d e lm e k e t kát
s e g íte tte ,
R u d o lf o t szá ri
v a ló d i
c s a lá d i
hogy
a
be.
sőt
1 2 9 1 -b e n
ille t v e h a rc
a
el a
az
E ttő l
le z á r ó
m ég a ö rö k
a
tö rté n e lm e .
w e s tf á lia i
Je le n tő s
lé té t béke
A
u tá n
c sá s zá rn a k
k a n to n o k A
nagysága s tá tu s t
já ró
adót
k ö tö tte k
1 4 9 9 -1 g
te lje s
te tte
b ő v U lő
a
e g y é r t e lm ű v é
07
a
jö v e
szándé H a b s b u rg a
csá
a d ta
m eg.
m egvo nni Já rt
a
s ik e r
sem f i z e t t é k k iv á lts á g a ik
H a b s b u rg o k tó l,
e ls z a k a d á s é r t
e g yre
csak
és
M iv e l
nem
g ró fo k
te rm é s z e te
1 2 7 3 -b a n
b ir o d a lo m a b a s e li C 585 ö n á lló s á g á t és azonban
H a b s b u rg am i
o ly a n n y ira
e gé sze n
s z o lg á
k iv á lts á g -
b irto k o k a t
ta rto m á n y i
v a ló
k a to n a i
v is s z a s z e r z é s
m a g á n b irto k o k
Ez
E u ró p a Ú tvo n a l
k a p o tt, a
b iz S ze n t
Az
c s á s zá rrá .
s zö ve ts é g e t
kezdve
z a jlo t t
S v á jc
a
b ir o d a lm i
E id g e n o s s e n s c h a f t
s zu ve ré n
a
ré s z é rő l.
a
k e re s ztü l
Ez
la k ó i
k ö z ö tt
k ö z ö tt.
m a jd
tö r
század
k a n to n o k
J e le n te tte ,
H o h e n s ta u fo k
c s á s zá rs á g tó l
je g y é b e n
zösségének
a
k a n to n o k
m e g v é d é s é re .
ki
t u la jd o n t ó l.
r e l.
S ehw yz,
n é m e t -ró m a i
s U ly á t
ig y e k e z e tt
h a jd a n i
a
v á la s z to ttá k
c ím
R u d o lf
hogy
ta v o n
ta rto m á n n y á .
c s a lá d
Ú ri
U n t e rw a ld e n
m egszűnését
v á lto tt
e lv e s z ítő
és
S v á jc
X II-X III.
v is z o n y a i
és
1 2 3 9 -b e n
f e jlő d é s é v e l
k e ll
lé te s íte tte k
északi
e lis m e r é s e k é n
a
es
kor
Ú t v o n a la t
G o t t h a rd -h á g ó n
la tá n a k
és
f o g la lk o z n ia
és
v ív o t t
e rő s ö d ő
békében
kö
is m e rte
f ü g g e t le n s é g é t ,
h a rm in c é v e s 1 5 4 8 -b a n .
h á b o rU t
S v á jc
tö rté n e lm é n e k
v e lk e d e tt
é rd e k e s ,
v e ts é g é n e k az
k e zd e ti
egym ás
k ö tö tt
ezt
az
a
s ze rző d ő
A
a
v é te li
a
a
ben
s a já t
f o ly ó
re
az
m eg.
a
Az
1S15.
és
a
évi
B e rn
ugyanakkor a
J e lle m z ő .
és
S o lo th u rn
c s a t la k o z o t t
b e lv is z á ly o k
d ű ló
h á b o rú k
ta n ú s íto tta k . nem
a z t,
hogy
v a g y is
a v a tk o zo tt az
egyes
ez
Je le n te tt.
A
ő s s v á jc i
be
kan
nem e n g e d é ly e z t é k
S zá m u k ra
vagy
a
e s e té n
Ü ln e k ".
ta g ja
c s a tá k
J e le n tő s
te be
s e m le g e s s é g s e m le g e s s é g
rá é b re s zte tté k
k ih a s z n á lv a
század
k a n to n o k
a
fo rd u ló já n
T h u rg a u t.
T ic in o t .
k ö z ö tti
h ó d ítá s o k n a k
m a r -ig n a n o i
ly e
az
e u ró p a i
h a ta lm a k
s íto tt
rá é b re s zte tte
h a t a lo m
h íjá n
m o n a rc h iá k k a l,
a
k o c k á zta tta a
ö n á lló s á g
A
a
kan
k ö rn y e ze tü k te rü le te k e t R áadásul
e lle n t é te k
k é p te le n
v o ln a .
é rd e k é b e n
fe jle s z te tte
98
a
g yo rsa n
1 5 2 5 -ö s a rra ,
la z a
s e g íts é g e t
k o n f lik t u s o k t ó l
m e g ta rtá s a
m ű v é s z e tté
azon b a n az
szö ve ts é g e t
egyedül k ü ls ő
a
s e m le g e s s é g ,
és
s o rá b a n .
fü g g e t le n s é g é t
v e ts é g
v o lt
e r
k ié le
is .
id ő b o n
Az
bő szö
á t.
azok
X V -X V I.
m ég
nagy
ó~.
is
k a n to n o k
"c sö n d b e n
vagy
e s e tt
A a rg a u t.
te h e tő
szé th ú zá s n a k
k a d t.
az
íg y
A
te rü le te k e n
Jö v e d e lm e t
s ik e re s
a
íg y
id ő s z a k r a
ződése
A
v ív o t t
h á b o rú k a t,
h ó d íto tta k
be.
to b o rzá s á t.
e re jü k re ,
id ő s z a k a
1 4 8 1 -b e n hogy
v a la m e ly
v á lto z á s o n
H a b s b u rg o k k a l
to n o k a t
csak
m a g a ta rtá s t
f o rm á ja ,
sok
a m e ly e t
k a to n á ik a t,
k o m o ly
k e zd e ti
p e rs ze
is ,
nem J e l e n t e t t e
b é rb e
éves
ö s s ze ta rto zá s ,
ta rto z ó
annak
fe g yve re s e k
fo rrá s t,
ez
a zó ta
nem
p e rs ze
nem a d t á k
rü le tü k ö n
nek
Ez
az
t a r t a lm a z t a ,
s e m le g e s sem
400
nem a v a t k o z á s
nem a v a t k o z n a k
s zö ve ts é g ,
to n o k
A
fe le k
h a rc o k b a .
be
s ze rző d é s
azt
a
fo rd u la to k b a n .
C S o lo th u r n
Ez
k e zd e tb e n
a
v a ld
szö ve ts é g h e z
e s e té n sem
a
1 3 9 9 -b e n .
s z ö v e t s é g h e z }.
ez
Id ő s z a k á b a n
be l Ü gyei be
B iz o n y ítja
m ár
s z o k a tla n
hogy
s z ö v e ts é g
v o lt
he
k e ln i
a
azon b a n
z á lo g a
t á v o lm a ra d á s
a k a n to n o k ,
a
k ö z p o n to
véve
te h á t
v o lt.
ille t v e
t á v o ls á g t a rt á s
v e re sé g
hol
ve rse n yre
ig é n y b e
A fe n n m a ra d á s v a ló
végesza-
p a v ia i
a
szö
g y a k o rla tá t.
*
d ip lo m á c iá t .
re n d s ze ré t zo tt
a
S ze rző d ő s e k
a la k ít o t t á k
s z ö v e ts é g e n
k a n to n o k ,
ille t v e
a
ős
m e g á lla p o d á s o k
k i.
a m e ly
k ív ü li
fe le k
s zö ve ts é g
te lje s
ig é n y e iv e l
m e n te s e k
szövevényes
m é rté k b e n
ta lá lk o
is :
m a ra d ta k
az
egyes
m in d e n fa jta
b e f o ly á s tő i.
V é g e re d m é n yb e n le h e tő v é
az
lit ik á n a k m a ra d á s a
t e rü le té n A
s v á jc i
v a ló
Az
a
p o lit ik a
a
k e re s zté n y
h it b e n
k o ra .
a m e ly
m e g o s z to tt
egy
po
k ív ü l-
v a ló
k e re s
e x p o r t c ik k e
m in d e n
a
J e le n tő s e b b
e s e tb e n
t e rje s z té s e ,
vagy
éppen
e g y s z e rre
ö s s z e ü tk ö z é s e k re
v o lt
p é ld á u l
1531.
a
Ú r i.
r e f o r m á c ió
k a p p e li
U n tc rw a ld e n .
e g y ik
p é ld a ,
évi
hogy
k e rü lt
Zug
é lh a r c o s á t .
c sa ta ,
és
is
á llít o t t a
J ó lle h e t ,
sor
k ü ls ő
a
re fo r
é rd e k é b e n
a m e ly b e n
-.
a
k ö z ö ttü k
-
ko
ily e n
a k a t o lik u s
szö ve ts é g e s e i
Z ű ri ehet
b á r m e ly ik ü k
a s z ö v e ts é
e lé
v is s z a s z o r ít á s a
fe g y ve re s
S ch w yz.
ö s z tö n ö z te
kem ény p ró b a
k a n to n o k a t.
m o ly
v o lt
nem
a
a
to b o rz á s á t,
f e le k k e l
e la d h a tó
középkor
h a rc o lt,
is m é rv e
z s o ld o s o k
h a rc o ló
to v á b b f o ly t a tá s á r a
v a llá s h á b o rú k
m á c ió
a
a
le g jo b b a n
a m e ly
h á b o ró já b a n
le g fő b b
te tte
Ennek
o ld a lo n .
a d d ig i
get
e g y ik
v o lt.
és
m e g e n g e d te
á t v o n u lá s t ,
e lis m e r é s "
m e g e rő s ö d é s é t.
k ö v e t e lm é n y e
k a n to n o k
c s a t á já b a n ,
"n e m ze tk ö zi
s e m le g e s s é g
U gyanakkor
g y a lo g o s
m in d k é t
a k e z d e tle g e s
e g y e tle n
v o lt.
k e d é st.
ez
ő s s v á jc i
le g y ő z té k
a rra
azon b a n
s e g íts é g e t
v e tt
a
nem
v o ln a
ig é n y b e .
F e n te b b pai
m ár
u ta ltu n k
lé le te s
p é ld á ja
B e rta la n
é j.
tá n s
h iv a tá s o s
n ű le g
a
csak
e g y ik
szándék,
ig a z i
Ennek
az IX .
ok
K á ro ly
e g y ik
v o lt
g á r d á já b a n
a
abban
u tá n
k a to n a i a
r e jle tt,
n y u g a t -e u r ó
é rd e k e s
s z o lg á ló
Ennek
b e c s ü le t
a
szem S ze n t
p ro te s
som l é p t e k
h it e le s s é g hogy
és
2 3 -2 4 -i
le já r tá ig .
s z a v a h ih e tő s é g ,
in k á b b
z s o ld o s ig e n
a u g u s ztu s
le m é s z á rlá s a
sze rző d é sü k
oka a
s v á jc i
1572.
h its o rs o s a ik
s z o lg á la t b ó l
irá n y u ló Az
v o lt
a m ik o r
s v á jc ia k
k irá ly i
sa.
a
s z o lg á lá t v á lla lá s a ir a .
ki
a
v a ló s z í
m e g ő rz é s é re fe n n ta rtá
k a n to n o k
m a jd
k é ts zá z
év
hU zódnak
k o s o rve s
p o lit ik a i
S v á jc k é tő l ségi
tö r té n ő im é
1 7 9 8 -ig
a
J e le n te tt
z á ló d á s
m e lle t t nagy
te tle n
és
b o rú já t
a k a n to n o k
e lk e r ü lt é k
a
és
a d d ig
a k o n f lik t u s t ó l,
p e d ig
s z ö v e t s é g é * .. szö ve ts é g e t e se t,
hogy
A zé rt to tt
m e rt
a ló l
S zu v o ro v o t
eközben
azonban
az
szüksége
a
az
k a n to n
á lla m
N a p ó le o n
az
a
k o n z u llá
a
s e m m ily e n
fe lis m e rv e
la z a
ki
le tt
100
v o lt
u tá n
c s a p a t a it
H e lv é t
m ár
la z a
k a to n a i az
e ls ő
m e g fo s z m e n e té t.
S v á jc és a
fe l
az
agg
csapások
nem
o rs z á g
nem
m e ly b e n
N y ilv á n v a ló , v o lt
v o lt
K ö z tá rs a s á g ra
á lla m r e n d s z e rt ,
s z ö v e ts é g e t.
s o m le g e s
éí
e lp u s z t u lt .
a
v o n a tk o zá s b a n
egy
A
B o n a p a rte
t e k in t h e t jü k .
v o lt
N a p ó le o n n a k íg y
a a
m agát
o rs z á g b a .
esem ények
h ib á s
s z ig e te
k o rá b b i
a lk o t o t t
az
ta g ja
k a n to n o k
ez
g y ő z e lm e i
v o n ta
béke
ó ta
A
há
c s a p a ta i
ö n á lló s á g á tó l
p a ra n c s
m ódon
a
fé ln e k
b e f o ly á s o ln i
b á b k ö z tá rs a s á g o k ra .
V is s z a á llít o t t a
a u to n ó m ez
e ls ő
É vszázadok
A
az
K ö z tá rs a s á g o t
h a d v is e lő
ki
1 7 9 3 -b a n nem
m e g h ó d o lt.
m e g s zü n te tte
é s z a k -itá lia i
re n d e lté k . m e s te ri
1 8 0 3 -b a n
sem .
v o lt
h advezér -
rá .
e lv b e n
e lő r e .
ta rto tta
k ü ld ö t t
Az
e lk e r ü lh e
k o a líc ió
S v á jc
tá vo l
in
fü g g ő s é g e . az
o rs zá g o t.
hogy
a la t t
k a p ita ll-
v e títe tte
e ls ő
k is
S v á jc
g y a k o r la t ila g
k é p te le n
az
H e lv é t
A
nem t e r j e s z t e t t e
c sa p a to k a t
a
év
Ú t v o n a la k
fe jlő d é s n e k k i.
a m e ly
te k in t e t b e n
2 9 -é n
k é n y s z e ríte tt
s z a b a d ítá s á ra o ro s z
m á r c iu s
S v á jc o t
és
bé
s e n ü o g e :;-
150
Jo b b á g yi az.
hagyva,
é rd e k é b e n
m e g a la k ít o t t a
e lv b e n , o rs z á g
1 7 9 9 -b e n
m e g s z á lló
UJ
J e le it
ö v e z e tt
m in d e n
e lk e r ü lé s e
ip a r
e g y e lő re
k ív ü l
a
E
a la k u lta k
v o lt
s z ö v e ts é g é re
h e g y e k tő l
k o a líc ió n a k
Az
v á lto z á s o k
hol
w o s tfá lia i
n é lk ü l,
k e re s k e d e lm i
p a ra s zto k
azon b a n
f ig y e lm e n
p u s z tu lá s
a
f o r r a d a lo m
D ire k tó riu m
tá b o rn o k
s zá m á ra .
a
k a p c s o la to k
k iv é d h e t e t le n
k ö z tá rs a s á g
Je le n tő
z a jlo t t .
a m e ly e t
m e g m a ra d t
f r a n c ia
f r a n c ia
is
Je g y é b e n
m e g ta n u ltá k
k o r lá tá i.
e lis m e r é s é t
c s a p á s t,
k e re s k e d e lm i
1 7 8 9 -e s
A la p já n
m e g rá z k ó d ta tá s o k
fo ly t a t á s a
azt
á t h e ly e z ő d é s e UJ
az
nagyobb
p o lit ik a
k ih e v e rte
d u lt .
L ip a s z t, a l a t t i
iro z g á s s z a b a d s á g u k
szu ve ré n ,
19
hogy bár
k a p c s o la tre n d s z e
ré n e k , a
s llt u s in a k
lá ts z a to t
S v á jc p ó le o n
n e m ze tk ö zi
u tá n i
a lá ir t
Jo g i
h e ly z e té n e k J e le n te tte .
e ls ő
a
p á riz s i
Az
A
le g e s
a
s tá tu s t,
t a lm a k n a k
1 5 -é n
g y ő z te s e k
tú la jd o n k é p p e n is
ő zt
E u ró p a
Na-
a
van
d u rv á n
bécsi
f o g a lm a z v a ,
is .
a
a
a
-
sem
k ö r ü lm é n y e it hogy
o ly a n
csak
kö
D e k la rá c ió
p ro b lé m á k egy
E ze k
te rv e k
S v á jc n a k
fa k a d t,
és
k o n g re s z-
a la k u lá s á ra
v o n a tk o zó
e lf o g a d á s á n a k
p e d ig
3 0 -á n
ö n á lló s á g á t
f e la já n ljá k
b iz o n y o s
sze re p re
m á ju s
s o rs á n a k
S e m le g e s s é g i
f e lis m e r é s b ő l
a m e ly
-
nagyha
m e g o ld á s á h o z o rs z á g
s a já t
a
le g
é rd e k e i -
e lk ö t e le z e tt .
J a v a s la to k
k ö z ö tt
v is s z a c s a t o ln i 22
v o ln a
ö s s z e h a n g o ln i.
v á z o ljá k
m e g f e le lő b b ,
A
h iv a tv a
e lf o g a d o t t
szU kségU k
1814.
ö s s z e ü lt
abból
E rre
Az
s e m le g e s s é g é re
lé n y e g é b e n
a
m e g o ld á s á t
to v á b b i
ille t v e
k ö z v e títő re .
nek
v o lt
a S v á jc
m á r c iu s
a m e ly b e n
s z e re tte
e lis m e r té k
1 8 -á n
F ra n c ia o rs z á g
e lk é p z e lé s e it
s z e re p e lte k
1815.
békében
sze p te m b e r
g y ő z te s e k
v o n a tk o zó zö tt
e lő n y e it.
Ú jra re n d e z é s e
f ü g g e t le n s é g é t . szus.
v it a t h a t a t la n
k e lt e n i.
e gye n ra n g ú
s z e r e p e lt,
G e n fe t, k a n to n
száznapos
v e v ő in e k
e lk é p z e lé s e it . v á z o lt
és
s z ö ve ts é g é vé
N a p ó le o n
la r á c ió b a n
hogy
V a lo is t
u ra lm a
s é g e k e t.
íg y
s tá tu s b a n
S v á jc
k ív á n
m á ju s
k o n g re s s z u s
csak
készek
íg y
S v á jc
v á ln a .
k a n to n o k
e lk é p z e lé s e k e t
n a g y h a ta lm a k
N e u c h a te lt,
f ö lb o r ít o tt a
A
s e m le g e s
a
és
és
2 7 -é n
a
k o n g re s s z u s
s ie tv e
s e m le g e s s é g i
b e je le n t e tt e ,
ré s z tv e n n i
a
ré s zt
e lf o g a d t á k
a
dek
k ö te le z e tt hogy
n e m z e tk ö z i
e z e n tú l
k a p c s o la
to k b a n .
A bécsi
f o ly t a t h a t ta ír t -
m á s o d ik
íg y
Ezze l
é rd e m i
p á riz s i
A n g lia ,
c ia o r s z á g g é t.
az
-.
a
békében
O ro s zo rs zá g . h o gy e lis m e r ik
ü jra
k o a líc ió
m u n k á t.
Az
W a te rlo o i
1815.
n y ila t k o z a t o t A u s z tria , és
m e g e rő s íte tté k ,
ÍO I
2 0 -á n
te tte k
az
P o ro s z o rs zá g
g a r a n t á ljá k hogy
g y ő z e lm e
novem ber
E u ró p a
S v á jc
u tá n a lá
a lá ír ó k és
F ra n
s e m le g e s s é
b é k é je
és
s ta b i-
11 t á s a
s z e m p o n t já b ó l
s ze te s e n s v á jc i nem
ho zzá
s e m le g e s s é g
d o lg o z t á k
m ég
-
és
-
v é d e lm é rő l.
Ez
zá rd is .
hogy
a la k u l.
m ár
az
o rs z á g
s íto tt
a lk o t m á n y
k a n to n o k
a lá
m á s o d ik
v o n ta ,
a la p ja it .
o rs z á g
s z u v e r e n itá s a
ki
is a
g y e lm e z te tte ta rtja
v o lt
a d d ig in á l
is
a
1 8 -á n van
egy
S v á jc
te h á t
v ilá g
c s a p a tré s z e it
a
o ly a n
a lá ir t
a rró l
o rs z á g
azt
a
a
á ll a m m á
S zö ve ts é g i
1874.
évi
m ódo
tö b b s zö r
n y ílt
szó.
te rü le té re
h itb ő l
b iz to s íta n i
a
n e m ze ti hogy
az
d ip lo m á c ia
A u s z tria
s e m le g e s s é g e t
á b rá n
id e jé n
f i
csak
a d d ig
t u d ja .
Ennok
m e g e m e lé s e
egy
s e m le g e s s é g
egy
a m e ly
egy
Je lz i
k ia la k u lá s á t.
p o r o s z -f r a n c ia g y a k o rla to t,
hogy
a
a
k ö z p o n ti
tű n t.
h á b o rú ja
a z o n n a li
Az
m e g s zü n te tte
egységes
s e m le g e s s é g ,
Hágai
vagy
a
s tá tu s á t.
úgy
lé t r e jö t t
fe g y ve re s
v e ze te s e n
az
azt
s z in t jé n
itá lia i
h a d ik ia d á s o k
k a to n á it, ly e k
le
r ö g z íte tte
e rő ik e t
az
v é g é ig
Ebből
hogy
v a la m in t
S v á jc
o k tó b e r
s z u v e r o n itá s a
Tö rvé n y
ezze l
a d o tt
a m ik o r
a m íg a
m ilitá n s a b b
it á lia i, ki
az
h á b o r ú j á t •'
veszi
fe g y ve re s
évek
h a d e rő
E zze l
fo rm á ja ,
1007.
a
s z o m s z é d já t,
s p e c iá lis
Az
és
b iz to s íth a tó .
fra n k k a l.
a la k ít o t t
S zö ve ts é g i
ö tv e n e s
tis z te le tb e n ,
m illió
az
és
pont
e g ya rá n t
s zö ve ts é g i
S v á jc n a k
k o m o ly a n
m e g te re m tv e
Az
s v á jc ia k a t,
k ö v e tk e zm é n ye
a m e ly
meg
fe lé b e n
hogy
ö n á lló s á g á t
h a d e rő
e s z k ö z e iv e l
b iz to s
fe n n ta rtá s a
e rő s íte tte
S ze rve zé s i
k a to n a i
ir á n y ít á s
f e lt é t e le in e k
k e ll
irá n y ít á s ú
ős-
ugyanakkor
b e lf ö ld ö n
"B u n d o k
s z e r e p e lt,
Te rm é az
is .
század
K a to n a i
és
g o n d o s k o d n ia évi
lé p é s .
m eg.
o g y e t lo n k U l-
1847.
E zt
a
v is z o n y a in a k
s e m le g e s s é g
s z u v e re n itá s
le tt.
b iz o n y íta n i.
1 8 5 0 -e s
d íto tta
az
ez
kor
nem f e l e l t
Az
k ö z p o n ti a
a
é rin te tt
S v á jc n a k
Ily e n f o r m á n
m ú lt
m o d e rn
a lk o t m á n y b a n
fe la d a ta
a lk a lm a
a
m in d e n
e lő s z ö r
Tanács
A
g y a k o rla ta
hogy
1 8 4 8 -a s
szükséges
hogy
re n d s ze ré t.
ebben
e g y e té rte tt
és
t e n n lln k .
ki
k ö v e t e lm é n y e in e k v o lt.
fo n to s
k e ll
a
Egyezm ény i s h a d v is e lő
c s a p a t a it ,
lé p te k
102
akár
h á b o rú
a m e ly e t
rö g z íte tt.
f e le k n e k a k ik ,
id e jé n
később
azokat
ille tv e
v é le t le n ü l,
az Ne
akár
a
am e szán-
dékosan.
a
s v á jc i
m a jd
a
M in t
lá th a tju k ,
h a tó s á g o k
h a r c c s e le k m é n y e k
a la p já t m e ly e k
tö b b
a
lo f e g y v o re z t é k .
m e g s z ű n te
s v á jc i
u tá n
in t e r n á lt á k ,
szabadon
s e m le g e s s é g
b o c s á to ttá k .
g y a k o rla ta
o ly a n
n e m z e tk ö z i
egyezm énynek,
r ö g z íte tté k
a s e m le g e s
o rs z á g o k
k é p e zte
az
m e g á lla p o d á s n a k ,
J o g a it
és
k ö te le z e tt
s é g e it.
Az h á b o rú
ú j típ u s ú v o lt.
s e m le g e s s é g
a m e ly
a
e ls ő
nagy
s z u v e re n itá s
v a ló
ta rtó z k o d á s o n
dést
m in d
a
le k
ve te tt
fe l
1014.
a u g u s ztu s le r o h a n ta
0 3 -á n . az
k in y ilv á n ít o t t a
á lt a lá n o s
nács.
h a d s e re g
A
s ít o t t á k
a
te h á t
ugyancsak
S v á jc ,
tö b b
m in d
lé t s z á m á t
h a tá rm e n ti
az
I.
és
a
v ilá g k a to n a i
je le n t ő s
a
-
k é tsé g e s sé
le g a lá b b is
ré s zb e n
a
S v á jc o t v o lt
m e g k ím é lt e
a
fe ls z ín
ille t v e
a
s e m le g e s k ö z v e títő ezze l
k é r
h a d v is e lő
k o lta
m in d
hadban
fe
v o ln a .
íg y
fe ls ő
ó riá s i
k ö re i
k o n ju n k tú rá t csakúgy,
m in t
h o z z á já ru lt h o sszé
id e ig
n e m ze tk ö zi
o rs z á g
és
Jö v e d e lm e k re
b á r m e ly ik
nagyobb
te tte k
h a rc o ló
hogy
k e d v e z ő tle n ü l k a p c s o la to k b a n
a
fé ln e k .
v ilá g
íté lte v a ló
103
a
nem é le t
hogy a
h a d s e re g n e k k ö z ö tt
ez
is
k ö z v é le m é n y e
s e m le g e s s é g e t ,
ré s zV é tő l
té
b irto
hogy
a z á lt a l,
Tö b b e k
a
is
gazdasági
s v á jc i
A
k e re s k e d e lm i
b á rk i
p o lit ik a i meg
S zU k ség U k
s z o lg á la t o t
a
s ze rt
-
a m e ly
b e s z e rz é s é re .
nem csak,
hanem
s z á llít o t t a k
az.
é b re n ta rtá s á ra ,
m in d
te rü le té t
la k o s s á g a
p u s z t ít á s o k a t,
k ih a s z n á lv a
ahhoz,
m in th a
s ik e ré t,
tá m a d ó n a k ,
v o lt
z a v a rta la n
e llá tta ,
a
ak
in té z k e d é s e k
s o rs tó l.
ö s s ze k ö tő ,
m e g g yo r
tá m a d á s
v o ln a
h a s o n ló
vé Ta
m ű s z a k i- é s
v é d e lm i
k a p c s o la to k
n y e rs a n y a g o k
is m é t
S zö ve ts é g i
e lm e ité k .
e s e t le g e s
p o lit ik a i
d ip lo m á c ia i
az
fő re
a
é p íté s é t,
o k o z ta k
B e lg iu m é h o z
k itű n ő e n
h á b o rú s
el
a
N é m e to r
S v á jc
a s z u v e r e n itá s
r e a litá s é rz é k e
á lló k n a k ,
sze n ve d e tt
a m ik o r
B e lg iu m o t ,
ezek
egy
fe le k
a
sze re p é t a
R észben
te tté k
a la t t i
s tr a té g ia i S v á jc
250000
id ő v e s z t e s é g e t
h a d v is e lő
napon,
r e n d e lt
e rő d ítm é n y e k
lé te s íte tte k .
a m e ly e k
a
ugyanakkor
m o z g ó s ít á s t
n a z á ra k a t
vagy
azon
s e m le g e s
s e m le g e s s é g é t ,
d e lm é r e
a
k ív ü l
szá m á ra .
szág
ve
s e m le g e s
p ró b á ja
b iz to s ítá s á n
c s e le k m é n y e k tő l
m ó d já t.
m in t
is
S v á jc
s z á m ira
h o zo tt
k o m o ly
ré s z tv e v ő i
1919.
a la p o k m á n y á t . fe l.
hogy
is
v o lt
m e ly
k o n f lik t u s
e se té n
to n a i
és
ré s ze
ezt
nem
s z ö v e ts é g v é te le s
Genf
ré s zt
z e tts é g e
a
a ló l
ré s zt
k e ll
vazás
a
a
Az
m e lle t t
vül
n e m z e tk ö z i
íg y
a
1 9 2 7 -b e n
1020.
az
v a ló
hogy
ré s zvé te l
a
Népk i
k ö te le a k c ió k b a n
ta rto tt
ugyancsak
a d o tt
re n d e zté k
s e m le A
b e lé p é s t ,
S z e rv e z e tn e k
1 9 2 5 -b e n
G e n fb e n
ö rö k ö s
ka nagy
Á lla m s z ö v e ts é g e t .
1 6 -á n
ta n á cs k o z á s n a k
pa
e lle n i
a gazdasági
1 9 1 9 -b e n
16.
ta g s á g o t. a
A nem
e s e t le g e s
p o lit ik u s o k
S v á jc i
M u n k a t lg y i
lo u s a n n e i.
p e d ig
a
h á z ig a z d a
egy
ta rto tta
m á ju s
d ö n tö tt.
N e m z e tk ö z i
1 9 2 2 -2 3 -b a n
ának.
a
a g re ss zo r
n é p szö v e ts é g i
fo n to s n a k
k é rté k
a la p s z a b á ly
s v á jc i
s z a n k c ió k b a n
v á lla ln ia .
a
szám os
a
k ik ö té s s e l,
a s z é k h e ly e
az
N é p s z ö v e ts é g
S v á jc o t
ö s s ze e g y e z te th e tő n e k
k a to n a i
ta g s á g
A
r é s z e s íte tte
azza l
a
m aga
az
v e n n i Ok
id ő s z a k a
F ő titk á rs á g á n a k .
ta g o rs zá g o k n a k
k e ll
a m e ly
e lb á n á s b a n
F e lm e n t e t t e
hogy
béke
b é k e k o n f e r e n c ia
s e m le g e s
O gy.
a
a
e lf o g a d t á k
r é s z v é t e lé t
e lle n e z te
Tanácsa,
hanem
p á riz s i
a
s z a n k c ió k b a n .
ta rto tta
e z é rt
A
N é p s z ö v e ts é g
le tt
s z e r in t
gazdasági
g e s s é g g e l.
h á b o rü .
ta g o k a
A k a d á ly o z ta
ra g ra fu s a .
a
2 9 -é n
a la p ít ó o tth o n t
s z é k h e ly e
ta g .
csak
p ro b lé m á k a t. á p r ilis
Az
a d jo n
sze rve ze t
n »m
is .
népsza
Genf
o tth o n t
lo c a rn ó l meg a
le tt
E ze n
k í
S v á jc ,
k o n f e re n c i
t e n g e r jo g i
kon
f e r e n c iá t .
Ahogy
J a v u lt a k
c s ö k k e n te tté k e ls ő
azon b a n szág
a
v ilá g h á b o r ú nem J ö t t
az
u tá n
e rő k é vtő l
h a d ilé ts z á m a
zo tt
s tr a té g ia i
d e lm o t . a
Az
v á lt
te h á t
A
m e g h a la d ta
k é s z le t e k
fö n n ta rtá s a
a
p e d ig
104
m ás m e g o ld á s
fo k o z á s a . v ilá g h á b o r ú fő t.
A
a
a
S zö ve ts é g i
az
o r
m in t Ez
a az
k e zd e té n f e lh a lm o
h a té k o n y
te rm é s z e te s e n
Az
re n d sze r
s z a v a t o lá s á r a ,
400000
ügy
lé ts z á m á t.
b iz to n s á g i
b iz to s íto ttá k
szándéka v o lt.
IX . a
d ip lo m á c iá b a n ,
h a d s e re g
képességének
J e le n tő s s é .
á lla m s z ö v e t s é g
s e m le g e s s é g
a
b iz t o n s á g á n a k
v é d e lm i
1 9 3 4 -3 5 -ö s
és
k o lle k tív
nem m a ra d t
és
a
h a d s e re g
p o z íc ió i
ó h a jto tt
lé t r e ,
s z u v e re n itá s á n a k
fe g y ve re s
o rs z á g
h a d ik ia d á s o k a t
to v á b b ra
G y ű lé s
véis
1939.
A u g u s ztu s re l
3 0 -á n
ru h á zta
re n d k ív ü li
fe l
a
Ü lé s t
S zö ve ts é g i
te s tp a ra n c s n o k
s z e m é ly é b e n
k á t.
az
U gyanezen
ü lé s e n
n y ila t k o z a t o t ,
m e ly
s e m le g e s s é g é t .
A
n u á rjá ig v o lt.
v é d e lm i
Ekkor
tá rc á t,
egyben
te .
f a s is z ta
0
a
h ív e
v é d e lm i
képesség
v o lt.
és
h a d e rő
ségesek. fe le k nek.
v is z o n t
h a d m ű v e le t e ik G u ls o n
tá b o rn o k
fe l
s o r,
ez a
nem
bár
a
h a d o s z tá ly
h á b o rd s
v á la s z to tta
v e s z te s é g e i
n a tk o zó
m in t
is
az
v é g re h a jt á s a vények.
e ls ő
a
növekedését
a
a m e ly
e rre ma
szö ve t
le h e te tt,
hogy
te rü le tre
m e g a k a d á ly o z á s á r a a lk a lm a z á s u k r a h a d já ra ta ,
M in d ö s s z e v a la m in t
a
a
ké ke
ille t v e
m egadás
a
id e jé n
lé g ie rő 45.
a
lé p
nem
p a rtra s z á llá s a
v a ló
is
b irto k lá s á é r t nem a
ennek
n é m e te k n e k
és
f r a n c ia
h e ly e tt
a
ig e n
e re d m é n y e k é n t az á lla m s z ö v e t s é g CSŐ) c s e k é ly e k ~ v o lta k , és gazdasági
nagy
könnyebben
v ilá g é g é s t .
v o lt
gabona
v é s z e lte
A k o m p le x
egy
ré s ze
p é ld á u l
a
t e rm ő te rü le te k
v a la m in t
c s a t
fe g yve re s
Ennek
e lg o n d o lá s o k Ily e n
a
a
s v á jc i
f e g y v e r e it , a
k ü lü g y i
b e tö ltö t
s o rá n
n o rm a n d ia i
lé n y e g e s e n
későbbi
e re d e z te th e tő .
ta rta n i
e l k é p z e l h e t e t ie n n e k .
in t e r n á lá s t.
S v á jc
f r a n c ia o rs z á g i és
a
sőt
te rv é t,
k ü lö n ö s e n
S ze re n cs é re
h a s z n á lta
v o n a tk o zá s b a n b o rú t ,
e ls ő s o r b a n
n é m e te k
lá t s z o t t
csak
k o m o ly a n
v é g re h a jt á s a
s z ic ília i
lé g v é d e le m
s v á jc i
m ár
c s a p a t a it .
s zö v e ts é g e s e k
hogy
in d íta n i,
ja
összhangban
is
h a d se re g p a ra n c sn o k
a la p e lv e .
v o lt.
1040.
át
tá m o g a tta
a lk a lm a z á s á n a k
tá m a d á s t
v e tte
egy
m e g ő rzi
e g y é r t e lm ű
k ö z e le d é s ,
nem
G u ls o n
h á b o rú .
egym ással
v é d e le m "
fo g
A ttó l
s z íte tte rü lt
sem
v a ló
k ia d o tt
o rs zá g
fu n k c ió t
" a lp e s i
n y ilv á n v a ló
fé l
a
G o z a lé
ily e n ,
n ö v e lé s é t.
a
Az
-
p e d ig az
had
p a ra n c s n o
te lje s e n
á lla m e ln ö k i
m in t
az
k itö rt
lé p é s e k
P lle t
az
N é m e to rs zá g h o z
k id o lg o z ta
e g y ik
k a to n a i
é vre
v á la s z u l s v á jc i
és
napon
3 1 -é n e s e té n
Jo g k ö r
G u ls o n
h a d s e re g
s t a r a t é g iá ja
azonban
egy
la k o z á s
h á b o rú
K ü lö n le g e s
v a la m in t a
e l fo g a d o tt.
s z e r in t
a d ip lo m á c ia i
tö rté n te k .
k in e v e z te
k ö v e tk e ző
S v á jc
ta rto tt.
T a n á c s o t,
ebből
e re d m é n y e zte ^ .
105
az
z ö ld s é g f é lé k
ezt
a há
és
vo
id ő s z a k b ó l
W o h le n -t e r v ,
k ite r je s z té s é t
és
át
v é d e le m re
a
a m e ly n e k gum ós
nö
te rm é s h o za m á n a k
S v á jc to n a i
p á r t a t la n s á g a
te rü le te t
k ü lp o lit ik a i
a
ném et o r ie n t á c ió já r ó l
m aga
P ile t-G o z a lé
ig e n
m e g n e h e z ít e t t e
szág
ille t v e
kedvező
te v é k e n y s é g v o lta k
a
sem .
A
fra n k o t,
k ö z ö tt,
k is e b b
m illiá r d ,
az
k ö zre m ű k ö d te k és
s v á jc i
N é m e t- é s
Nehéz
s e m le g e s s é g é rd e k
sége
csak
nyo m án
titk o s
hogy
A
á llt
h á b o rú
a
h a tó s á g o k
A
fe n tie k b ő l
fe n t
1945 be.
tu d tá v a l
v é d e lm i
le n i
vagy
a
ban
v o lta k
képességei
te rü le té n a
h a d s e re g
n e h é z s é g e k k e lC
. 5
v e tté k
fe d e z e te t m e g h a la d ó
v a s ú tv o n a la it
le b o n y o lít á s á ra .
a
s z u v e r e n itá s p u s ztá n
h e ly z e tb e n a
az
lé n y e g e s
C a r r y -m is s z ló
m in d k é t
cégek
b e s ze rzé s é b e n
S v á jc
vagy
v o lt
fé l
és
a
Ü z le t i
v á lto z á s te v é k e n y
a
h e ly z e t
a
t itk o s s z o lg á la t a i
te v é k e n y s é g U k o t. hogy
ta rto ttá k
a rró l
106
a
h a rc o ló
v is s z a
tá m a d á s t ó l.
h a r c é r t é k é v e l.
E g ys ze rű e n
1030
összego
S v á jc i
fra n k o t
s z á llít á s o k
k itű n ik ,
á t h a la d ó
é rté k e ki
e x p o rt
pénzügyi
lé p é s e k e t
fo ly t a t t á k
to tt
v o lt.
k ie g y e n lít e t te b b
h is z e n
fe g y v e rt,
e x p o rt
ö s s z e h a s o n lít
Az
fra n k
szándéka,
n y ilv á n v a ló a n
nem S v á jc
a
v á z o lt
Jó va l
id ő b e n
E zen
f e b ru á rjá b a n ,
fr o n tjá n ,
az
m illiá r d
k ö z ö tti
e zeket
k a p c s o la t a ik
s z á llít o t t a k ,
Az
n y e rs a n y a g o k
ig é n y b e
o r
v o n a tk o z á s á b a n .
m illiá r d
1
id ő
az
f o ly t a t o t t
fő k é n t
m llliá r d o t
k e re s k e d te k .
a d tá k
fe n n ta rtá s á n a k
d ik tá lta .
egyébként
7 ,1
s z á llít á s á b a n .
O la s z o r s z á g
E ze k
Ip a r c ik k e k e t
o rs zá g o k
2
U gyancsak
k ite r je d t
és
s z o lg á lt a
O la s z o rs z á g b a .
s tra té g ia i
bankok
e ld ö n t e n i.
m ás
le
b e f e je z ő
s zfé rá b a n
ugyanebben
im p o rt é
h á b o rú
gazdasági ig e n
ta rto tt
m o n d o tt
N em
ka
Ennek
P lle t -< 3 o -
v é g é ig
k ö v e tő e n .
im p o rt é
ezen
to vá b b á
ö s sze g b e n * "6 1 5 . a
és és
m é rté k b e n
N é m e to rs z á g b a
ré s zb e n
a
a
a
v o lt.
e m líté s t
1043.
o r s z á g a iv a l.
az
csak
Ez
o k tó b e ré b e n
cégeknek
szö ve ts é g e s e k k e l
h a t a t la n u l 1 ,7
S v á jc i
N é m e to rs zá g b a
m illiá r d 1044
m e g íté lé s é t
id ő s z a k á b a n
v it a t h a t ó
te ttu n k
h e ly z e té t
h á b o rú t
sze rszá m g é p e k e t
e ls ő s o r b a n
és
S v á jc
a
m ár
s z ó lv a .
1044.
te n g e ly h a ta lm a k
lő s z e r t,
5 ,3
csak
v ilá g h á b o r ú
le g a lá b b is
v o n a tk o z á s a iró l
z a lé
szakában,
X I.
le s z á m ítv a
fe l okét
o rs z á g
C J ó lle h e t
íllo t v o v o lt
az
szó.
a
hogy
e l
tis z tá
te re p az
o k o z ta a d o tt
k ö r ü l m ényok
k ö z ö tt
k in e k -k in e k
" s z o lg á lt a t á s o k r a " , lé v ő
o rs z á g
tu d o tt
A h á b o rd tö b b i
le s z tó s o .
v is z o n y
u tá n
A
2 1 -é n
v o lt.
v o lt
S v á jc
b iz o n y o s
p o z íc ió já b a n
a k tu s a a
le v ő
r e n d b e t é t e le
a
az
és
m in t
nem
P e t it p ie r r e .
to v á b b
m e r ü lt e k az
m á ju s
r e k o rd id ő
2 5 -1
bankokban
w a s h in g
z á r o lt
ném et
re n d e lk e z e tt.
p o lit ik a i
k é ts é g e k .
á lla m s z ö v e t s é g
az
k a p c s o la t o s
n o rm a liz á lá s a
f o ly t a t a n d ó fe l
az
ez
N a g y -B r 1t a n n la
n é m e te k k e l
k o m p e n z á c ió ö s s z e g é r ő l
s e m le g e s s é g ,
v o lt
a
fo j-
Je le n te tte
s ü rg e tő
1046.
s v á jc i
S v á jc n a k
t e r m e ló k a p a c it á s
F ra n c ia o rs z á g
a m e ly
fiz e te n d ő
a
K ü lö n ö s e n
A k a p c s o la to k
u to ls ó
k é rd é s é b e n M ax
a
h e ly z e tb e n nem
n e h e z te lte k
m ia tt.
egyezm ény
k o r la t
szem ben
Á lla m o k .
a k ik
m e g tö rté n t,
ja v a k
gazdasági
fe la d a to t.
E g y e s ü lt
v o n a tk o zá s á b a n ,
a la t t
egy.
hanem k U lk a p c s o l a t a ln a k
A m e r ik a i
to n i
a Jó
o rs z á g g a l
le g fo n to s a b b
k o rá b b i
szüksége
csak
b iz t o s ít a n i.
u tá n
e u ró p a i
e g y ik
m o ly o k é t
1050.
e ln ö k e
gya
m á r c iu s
íg y
n y ila t
k o z o tt:
" S v á jc
ig y e k s z ik
t e le z e tt s é g e k e t. o rs zá g ra . g e t. suk
O rs zá g u n k
a m e ly
u g y a n is
n y u g a t -e u r ó p a i k é rd é s e . k i. és
Az
E zen
e g y ik
h ív e t
nőm
vagy
k a to n a i,
tó i
k ö z ö tt
v e ze tő is
" s e m le g e s s é g
ta rto ttá k
c s a t la k o z á s t.
hadügyek
s v á jc i
o rszá g o k b a n
v a ló
t a lá lju k
a k k o ri
a
a
g o n d o la t o k
S v á jc két
és
o ly a n
k ö rö k b e n és
N A TO
s z o lid a rit á s "
h a d s e re g
K ö b e it
F e lv e
m in t
nevet a
v is e lt e , N A T O -h o z
k e z e lté k .
is .
m ás
a la k u lt
n e m z e tk ö z i
m a g a sra n g ü
K a ri
107
ügyként
az
k a p c s o la tá n a k
a k a d á ly á n a k
nem p o l i t i k a i ,
kö
E lh a n g z á
v o lta k .
csakügy.
a
a ró
k ö te le z e tts é
e l g o n d o l á s -r e n d s z e r
le lk iis m e r e ti
irá n y it ő já t .
m in d a z o k a t p o lit ik á ja
s o d o rh a tn á "CÖ3^ .
s e m le g e s s é g
A k é rd é s t
hanem
s e m m if é le
id ő s z e rű
ö s s z e fü g g é s b e n a
b e ta rta n i
s e m le g e s s é g
k o n f lik t u s b a
ig e n c s a k a
a
nem v á l l a l
fe g y v e re s
p illa n a tá b a n
tő d ö tt
m a x im á lis a n
a m e ly e k e t,
tis z tje it,
J o g i.
Tám o ga sőt
a
A
m á s ik
m ó llő tt gesek
képesség
lá n d z s á t.
to v á b b i
n itá s á t.
Ez
nyeként n ő tte k
az a
u tó b b i
k a to n a i
1 0 5 8 -b á n
d ö n té s
-
e g y e n le te s e n nem
h a g y ta
N e m ze tk ö zi v e lte
ködési
és
az
le tt.
és
neki
v e tte
k ö ré b e n k i.
hogy
a
a
k o rá b b i
a
v ilá g
hanem a
le tt
S v á jc
m in t
h ib á k b ó l
a
s v á jc i Az
o rs z á g
é rd e k e s a
v o lt
a
C G A TT>
-
be
az
108
to vá b b
is
E N S Z -b e .
ü g y le te k
az
az
E u ró p a i
Á lta lá n o s
c s a t la k o z o t t. az
EFTA
kedvező, e lő n y ö s
m e rt
v á m ta k e re té
h iv a tk o z v a
a s v á jc i nagy
m o ti
E g y ü ttm ű
M a rs h a l1 -s e g é ly
és
nö
b e lé p é s é t
T á rs u lá s ,
szá m á ra
k ö z v é le m é n y b e n
nem l é p e t t
p e d ig
s e m le g e s s é g é re té n y
v is z o n y la g
é rd e k e k
m ező ga zd a sá gn a k
összeget
-
te rm é s ze te s e n
1 0 5 0 -b e n
1 0 5 8 -b á n
a z é rt
m eg
D ip lo m á c ia i
e x p o r t -ir a p o r t
Egyezm ényhez
k e ttő
n u k le á r is
G a zd a sá gi
m eg s z á m á r a . be.
á llít á ügyben.
k a to n a i
tö rté n ő
gazdasági
az
év
b e re n d e z k e d é s ü k e t.
E u ró p a i
a m e ly
10
ez
r é s z v é t e le
S z a b a d k e re s k e d e lm i
k v ó ta re n d s z e rt.
csakügy.
az
lé p e tt
u tó b b i
a
o r s z á g a iv a l,
tá rs a d a lm i
CO EEO.
N agyon
m in d
> í-á t
fo rd íto t-
re n d s ze rb e
s z e rv e z e te k b e
ez.
40
a m e ly re
fra n k o t
b irto k o lh a t
v a ló
e re d m é m illió ra
fe g yve rze té n e k
r e n d s z e r e s íté s n e k .
k ö n n y íte tte
fe la já n lo tt
e lv b e n
007
ta rto tta k
g a z d a s á g i,
a
Egyes
h a g y ta
m illiá r d
a to m fe g y v e re k
k ív ü l
C E P ID
h a d s e re g
népszavazást
K e r e s k e d e lm i
ig é n y b e .
1 .3
o rs z á g
t a g ja
az
a
m u n k á já b a n
E u ró p a i Az
v á lt o z a t la n u l
ben
az
m in d
nem csak
U n ió b a
V á m t a r if a 1 0 5 0 -b e n
az
f ig y e lm e n
S ze rv e z e tn e k
F iz e t é s i
fe l
ta n u lv a
1 0 4 8 -b a n
e s ik
a m in e k
k o rs z e rő s ité s e .
1 0 6 2 -b e n
s z e rv e z e te k
le b o n y o lít á s á t
r if a -
J e le n tő s
p re s z tíz s é t.
v á ltá k .
t a g ja
ö s s z k ia d á s o k
a la k ít o t t a
te rm é s ze te s e n
szu ve re
akkor
Ez
id ő s z a k ra
g y ő z te k ,
s e m le v é d e lm i
o rs z á g
1 9 5 0 -r o
m illió
e lle n t m o n d ta k
k a p c s o la t a it
a
a
fra n k ró l
S z e re n c s é re
fo n to lá s o k
az
g o n d o la t a
hogy
h ív e i
é rte lm é b e n
fe g y v e rt.
v o lt.
b e ta rtv a ,
b iz to s íts á k
k ö lts é g k é n t
is .
az
e lk é p z e lé s
m e r ü lt
k é rd é s e
s é m ie g e s s é g "
lé n y e g e
505
az
r e n d k ív ü li
sának
“fe g y ve re s
m a r a d é k ta la n u l
k ia d á s o k .
E rre
o b je k t u m a in a k
a la t t
A
a
Ennek
fo k o z á s á v a l
1 3 5 0 -e s
J e le n te tte . és
e lk é p z e lé s
tű rt
k ö te le z e tts é g e it
nem
p o lit ik u s o k
v it á k a t
N em t e t t e
v á lto tt
ezt
annak
e lle n é re . ta g ja . V II.
hogy
A
s z in t*
b e lé p é s
f e je z e té r e
ré s zt Ezt
k e ll
v a la m e n n y i
e lle n z ő i
a
h iv a tk o z ta k ,
v e n n iü k
az
E ze n
k ív ü l
já b a n
ügy
v a lő
s á g o t.
A
v é lté k ,
lá t s z ó la g
és
g y ö k e re s e n
k é ts é g e k e t
gesség
a la p e lv e ih e z
és
a
ta g o rs zá g o k n a k s z a n k c ió k b a n .
s e m le g e s
ugyan
az
az
m in t
am i
f e lm e r ü lt ,
S v á jc
m agát
m unká
E N S Z -t a g
v o lt.
k a p c s o la tb a n
ta rto tta
s tá tu s s a l.
s z e rv e z e te k
k ü lö n b ö z ö tt .
k iz á r ó a n
a
h e ly e tte s íti
ta g s á g g a l
azonban
sen
lé n y e g é b e n
te h á t
a
m e g o ld á s
s z e rv e z e té n e k A la p o k m á n y á n a k
k a to n a i
a s z a k o s íto tt
n é p s zö v e ts é g i
1 9 2 0 -b a n
s z e r in t
e lle n i
ta rto ttá k
hogy
ré s zvé te l
p ro b lé m a
a m e ly
a g re ss zo r
ö s s z e e g y e z h e t e t le n n e k
s z a k o s íto tt
v ilá g s z e r v e z e t
a
k ö v e tk e z e te
az
ö rö k ö s
s e m le
g y a k o rla tá h o z .
SVÉD O R S ZÁ G
A sága
X V II.
századi
S v é d o rs z á g
te vé k e n ysé g e
nyom án
t a lm a s
te rü le te k
h á b o rü
és
k ö z e p é re és
X .K á r o ly
m e g s z e re z te
t e it .
P a ra d o x
m é rté k b e n te tte k
G u s z tá v
a
A
v á la s z t ó f e je d e le m P é te r
az
o ro s z
1 6 0 9 -b e n
és
1 7 0 0 -b a n .
1 7 2 1 -ig
ta rtó
svéd
s ik e re k
e re jé t
Je g yé b e n
m e g h a la d ó
ra jn á b a ,
ahol
v á rt
század
t e k in t é ly e s
ré
t e rü le
ille t v e
a
Je le n tő s
összegeket
m e g ta rtá s a ,
tö b b e
k e rü lt
k irá ly ,
v á lla lk o z o tt.
e lle n á llá s r a
nehe Ágost
F rig y e s lig a
dán m eg
k i ro b b a n tá s á ra 1 7 0 8 -1 7 0 9 -1 g
azonban M é ly e n
t a lá lt,
em ész
h a d s e re g
I I.
északi
h á b o rü
b e lp o
e g y re
ki
IV .
lé n y e g é b e n ekkor
a
és
h a s z n á lta
északi
109
a
e le jé r e
h a t a lm a s
h á b o rü
ha
É s z to rs z á g o t
k ite rje d t
s v é d e lle n e s
z a jlo t t ,
f e la d a tr a
nem
az
a
am i
h a rm in c é v e s
század
le n g y e l
cár
A
h á b o rü k .
X V III.
e g y re
egy
N o r v é g ia
á lla p o t o t
a la k ít á s á r a Az
és
t e rü le te k
és
m e g n ő tt,
e re d m é n y e k é n t
te rü le te k
h á b o rü k
m e g ő rzé s e E zt
m ódon
B a l t 1-t é rs é g b e n
h ó d ító a
m e g h ó d ít o tt
szász
I.
e
m ia tt
v á lt Ce5>.
és
a
k irá ly
h a d s e r e g -s z e r v e z ó
le h e tő v é .
h ó d ítá s a i
F in n o r s z á g o t
zebbé
k irá ly
te tte
é s z a k -n é m e t
m e g g y e n g ü lt .
fe l.
A d o lf
r e n d k ív ü li
módon é p p e n
ü tő k é p e ss é g é n e k
s
e re je
c s a tá ro z á s o k
le g t e k in t é ly e s e b b
G u s z tá v
m o n d h a tta
az
s zé t,
lit ik a i
e g y ik
I I.
m e g h ó d ít á s á t
m agáénak
L itv á n iá t,
E u ró p a
v o lt.
X II.
b e v o n u lt
rá a d á s u l
a
K á ro ly
a
Uk po-
te n d á l is
s z ö ve ts é g e s e k
-
rá ly
és
tö rö k
tá m o g a tá s a
n iu s
2 7 -é n
a
P o lta v á n á l
m e n e te t.
A
lo t o k e t .
Az
képpen zók
s z u lt á n
svédok
és
S v é d o rs z á g
egyezm ény szággal
-
Ennek
a m e ly e t -
mán a
m á s o d ik
k é s ő b b ie k b e n
a
svédek a
ezt
svéd
z e tő
a
hol
in g a d o z o tt. Já rta k ,
ho sszabb
h é té ve s
h á b o rú b a n
s ta tu s
quo
hogy
S v é d o rs z á g
egy
m a g a ta rtá s t
O ro s z o rs z á g g a l.
A n g lia
svéd hogy
az
A
svéd
b e lU g y e k b e m egakadá
te tte a
az
e ls ő t ,
X V III-X IX .
a
és
ahogy
században Ezt
a
k ö v e tő e n
r ik s d a g b a n ,
a
svéd
s z e r e z t e k -e
hol
e l k ö té lo z e tts é g
a
e g y ik
f r a n c ia
fé l
v á lto z á s o k m e lle t t
p o z íc ió i
az
r é s z v é t e le
n y e re s é g
ve
azonban
sem
to v á b b
ta rto tt
r o m lo tta k .
-
A
a m e ly ó r i á s i
h e ly e tt
o r o s z e lle n e s
id e jé n
és
k e rü lt
k ö z ö tti
p u s ztá n
-
éppen
és
p o lit ik á t
sor
e ls ő
a
k o rá b b i
k o m o ly
k o n f lik t u s o k b a n
H O
de
a rra . s e m le
e lle n f e le iv e l,
k á ro k a t
f o g la lt a nem ,
s o rá n
s z ö ve ts é g b e n .
fü g g e t le n s é g i
s o rra
f o ly t a t ó
íz b e n
k o n f lik t u s
P o ro s z o rs z á g g a l
é s z a k -a m e r ik a i
négy.
a
Ily e n f o r
k e re s k e d e le m
h lr d e t o tt
kény
h o z ta .
ta n ú s íto tt
és
h e ly z e tb e
szem ben.
m e g v á lto z ta tá s á t.
v a ló
n e m ze te k
D á n iá v a l
ip a r
b lo k á d o t
h a jú k a t.
hogy
u to ls ó
m eg O r o s z o r
hogy
hogy
te rü le ti
u ra lk o d á s a
fU g g d
b e lp o lit ik a i
C l 7 5 6 -1 7 0 3 } -
m e g h a tá ro
le z á r ó
k a la p o s o k ^ 00 5
ily e n f o r m á n
fin to ra ,
G u s z tá v
a z á lt a l,
g y o .'s
S v é d o rs z á g
j á r t Ce7?
A s o rs
a
te rü -
p o lit ik á t
m e g ta p a s z ta ltá k .
o ro s z ,
m e g e rő s íté s é t
I II .
e rő s ö d ő
az
vagy
e lf o g la lt
v á lla lja .
lá th a tju k ,
fU g g ő e n .
A
hogy
id e ig ,
k ia d á s o k k a l
mi
a ttó l
Jú -
a h á b o rú
e re d m é n y e
t a r t ó z k o d ik
k e se rve se n
k i
1709.
békék
k ö tö tte k
c á rra l
é r t e lm e t le n n é
m a jd
sapkások
p o z íc ió k a t,
a zza l
o ro s z
ugyanakkor
k ité te l
p o lit ik a
k ö z ö tt
ges
ráa d á s ul
tö b b s zö r
p a rla m e n tb e n
ki
p o n tja az
az
h á b o rú t
7.
á lla m r e n d jé n e k
a zt
A
N y s ta d b a n
O ro s zo rs z á g
o rs z á g
e u ró p a i
svédek
S v é d o rs z á g o t
az
fe l
m e g k ö tö tt
v á lt.
Az
m e g fo rd íto tta
a d tá k
az
le n g y e l
e lm a ra d t .
a
b e a v a t k o z á s t ó l,
ly o z z a
S z a n ls z ló
Is
c s a ta
k ö z ö tt
k is z o r u lt
é rte lm é b e n
v a ló
1721
k ö z é p h a t a lo m m á
1 7 2 1 -b e n
s z e r! te tte
m e g v ív o tt
f o ly a m a to s a n
1719
s o r á b ó l,
Leszczynskl
le a
h á b o rú a
Az
s z e n v e d e tt s o rá n
k e re s k e d e l
k e re s k e d ő ie m -
bőn
é r d e k ö lt
s e m le g o s s é g i
o rs z á g
1 7 8 0 -b a n
lig á t .
Az
b iz to s íto ttá k az
a m e rik a i
1 7 8 3 -ig
a
k e re s k e d e lm i
p a rto k
s ik e rr e l
t a p a s z ta lh a tta , te tt
e lő t ti
hogy
a
be
és is
a
fe g y v e re s
h a d ih a jó k k a l á t h a la d á s á t
A lig a
fu n k c ió já t.
n é lk lll
e ls ő
z a v a rta la n
b lo k á d o n .
d ip lo m á c ia
h a rc
az
é r t e lm é b e --,
k o n v o jo k
angol
tö ltö tte
e g y e n s ú ly á v a l
m e g k ö tö tte
egyezm ény
3
éven
S v é d o rs z á g
fe g y v e re k
képes
Jó l
é rd e k e it
á t.
e lő s z ö r f e lé p í b iz to s i-
ta n i
Az svédek
1 7 8 9 -e s
f r a n c ia
o r ie n tá c ió já t .
c ió k
egy
v o lt
az
ré s zé n e k e g y ik
gesség
és
a
A n g lia
e lle n .
te n g e ri
s z a k íto tt s ze rző d é s t
á llít á s á t
és
E ttő l
tö m ö ríte tte á llt
fe n n .
ö b ö lb e n
s ü lly e s z t e t te
m iv e l
h a s o n ló I.
az
a
Sándor
Jö tt az
dán
flo ttá t. m e rt
nem
a
n é lk ü l
f o ly t a t t a
I.
N a p ó le o n
.
d ip
A n g liá v a l.
fe g y ve re s a la p ít ó Ez
s e m le ta g ja it 1801-ig
a d m ir á lis
a
m e g tá m a d ta
és
e l
csak
nem
Ju
P á lt
e lő d e
fe l
Je g yé b e n
v i s s z a h í v i i 1' ^
N e ls o n
S v é d o rs z á g
közben
A d o lf ,
se re g
irá n y u lt.
hogy
csak
s e m le g e s
Ennek
lig a
e lle n
s e m le
G u s z tá v egy
m e rt
lé tre
e ls ő
o k o z ta ,
hadüzenet
s o rs ra ,
is
s o r.
a
ü jfe n t a
s z e m b e f o rd ító ttá
a n g o lo k az
IV .
v á lla lv a
g ró fo t
a
p o z í
ir á n y v á lt á s n a k
v a la m in t
lé p ő
k e rü lt
a m e ly
s z in té n
az
s z ö v e ts é g
b e ve té s é t.
S ta a l
nem
f ü g g e t le n ü l
lig á ja ,
és
e lle n i
I.P á lt
a k o rá b b i
b iz to s ítá s á ra ,
P á lla l,
k ö v e té t. azonban
m e g e rő s íte tte
Ennek
s v é d -d á n
tró n ra
I.
S z é t h u llá s á t
koppenhágai
to tt
1 7 9 6 -b a n
k ö tö tt
e gé sze n
m á s o d ik
O Jra r e m é lv e
irá n y v o n a lla l,
s a k k h O z á s a iv a l
nem
gesség
az
F ra n c ia o rs z á g
lé p é s e k re
lo m á c ia i
1 7 9 4 -e s
k e re s k e d e le m
az
m ég f r a n c i a o r s z á g i K a to n a i
az
E zze l
a m ik o r
f o r r a d a lo m
k a p c s o la ttó l
v is s z a s z e r z é s é t .
e le m e
séggel
e
a z é rt
m e g g y ilk o ltá k ,
p o lit ik á já t ,
a
és
lig a
s z é te s e tt.
H ib á t
k ö v e tn é n k
té s e k é n t
e l.
ha
é rte lm e z n é n k ,
Jö tt
lé tre .
z e tt
fe g y ve re s
az a
I ly e n f o r m á n
angol lig a
lé p é s t
u g y a n is
m e g in t
s e m le g e s s é g rő l
111
csak
a
s e m le g e s s é g
e le v e egy
A n g lia
s a já to s a n
b e s z é lh e tü n k ,
m e g sé r
e lle n é b e n
a m e ly
é rte lm e n o h e ze n
e g y e z te th e tő n é z e te k k e l. a
iS s s z e
s e m le g e s s é g
Jo b b a n , c ió b a n az
m in t
s tá tu s s a l
irá n ti
1 8 0 8 -1 8 0 9 -b e n
a
m ég
B o rn a d o tte
-.
a m ik o r
R ö g tö n g iá t
S véd
az
e zu tá n
és
e s e tt,
de
tö tt.
Ebben
f r a n c ia
k é rte
m á s ik ,
m e g e rő s ít e tt é k k a to n a i
v é g r e h a jt a n d ó k in y ilv á n ít o t t a
S vé d o rs zá g k o a líc ió
L ip c s é n é l. és
Abban,
v é le t le n
zo tts á g a . e lle n t é t
1 8 3 4 -b e n kapcsán
-h o ls to in i
h á b o rü k o rá b b i a k k o ra
h á b o rű b a n
A c s a p a to k a dánok
és
S v é d o rs z á g
N o r v é g i á r a 1' 7 0 5 .
ez
Já n o s
1848
egy
a
a
é rt.
az
o rs z á g
e lle n é r e
a
sze re n cs e e lh a tá r o
a n g o l-o r o s z
s e m le g e s
az
k ü ld jö n
be
a
svédek
a k a d á ly o z t a
véget
fe lk é rté k
a
a
á p r ilis á b a n
h a d te s te t
h e te v ív t a
k iO ju ló
ki
nem
a
k ö z ö tt
in k á b b
m in t
a d o tt
azon b a n
és
u to ls ó ,
fő s z e re p e t,
v e re s é g é ve l
hogy
ném et
egy
19.
K á ro ly
kö u tá n i
e lő
c s a tá já t
az
k ü tb a
h á b o rü
u to ls ó
v o lt
N o rvé
ugyan
O ro s zo rs z á g g a l
irá n y o z ta k
o k tó b e r
m ég nem f e j e z t é k
In g a d o z á s a v o lt,
a m ié r t
16.
X IV .
hogy
k in y ilv á
1813. ez
akkor k irá ly
h á b o rú b a n .
t ö r té n e lm é n e k
n y ila t k o z a t o t
abban,
az
u tá n
o r o s z -s v é d
ig é n y é t
vagy F in n
p o lit ik a i
Já n o s
s zö ve ts é g
p a rtra s z á llá s b a n .
a
ille t ő e n ,
O s zk á rt
sé re .
hogy
Já ts z o tta
f o ly t a t á s á t I.
ü jk o r i
ta g ja k é n t
K á ro ly
a m e ly e t
e g y ü ttm ű k ö d é s t
is m é te lte n
napi
A n g liá n a k , a
k o a lí
végül
a n g o l-f ra n c ia
Ez
az
b iz o n y ít ja
a m e ly a
m ai
s in c s
o ld a lá n ,
m e g s z á llá s a
a já n lo t t
egy
sem
ja n u á r já b a n
X IV .
az
c s e ré b e .
te rü le te n
d ik
későbbi
s zö ve ts é g e t
lé t r e jö t t
s t a t u s -q u o t .
a
h á b o rü .
nyom a
h a r m a d ik
A n g lia
1812.
s e m le g e s s é g é t
S ja e la n d e t
ml
U gyancsak
d ö n tö tt
P o m e r á n la
o rs zá g
e lle n f é l.
s v é d -o r o s z
-
k ia la k íto t t
szakaszában
N a p ö le o n -e llo n e s
e re d m é n y e zte .
m e g f e le lő e n
n íto tta
a
k o rá b b i
é rd e k e k n e k ré g e n s
o
e lk ö t e le z e tt s é g n e k ,
v ív o t t
e lv e s z t é s é t
k a p c s o la tb a n
tö r té n e le m
r é s z v é t e lü k
0 8 0 5 —1 8 0 7 5
o rs z á g
a
Hogy a svéd
fiá t.
e ls ő
s c h le s w ig -
D á n ia
m e g s e g íté
f e lv o n u lá s t, A svéd
p o lit ik a m eg
a m ik o r
p o lit ik a
n e m ze tk ö zi
b é k e tá r g y a lá s o k o n
a
m in d e n
te k in t é ly * v a ló
k ö zre
m ű k ö d é sre .
Az
1 8 5 3 -5 6 .
S v é d o rs z á g
évi
k rím i
p illa n a t n y i
h á b o rü
m e g in t
p o lit ik a i
112
csak
b iz o n y íto tta ,
e lő n y ö k é r t
nem
csak
a
hogy p á r-
ta tla n s á g o t, ta rtja . a p ja
hanem
1. O szkár
1 8 3 4 -e s
v e ts é g e s e k -t e n g e r e n
s e m le g e s s é g i
v é g re h a jt a n d ó a
s v é d -n o r v é g
h a rc o k
és
m á s o d ik
szág bár
a
egy
k o r á b b in á l
lé n y e g e s e n
o s z tr á k -f r a n c ia . az
e u ró p a i
m e lle t t
és
nem
e re d m é n y e k
a
v illa m o s
u to ls ó
v a s é rc
a
á t.
Ü zem ek
h á ló z a t
A
k ia la k u lá s a ,
f o r g a lm a ,
k ü lö n ö s e m
m e g e rő s ö d é s
v e l.
ném i
a
a az
ú jó la g
s e m le g e s s é g
ré s zt
venni
S v é d o rs z á g
le g ú ja b b
a
am i
a k t iv iz á ló d á s á v a l,
a
és
a
a
a
v a s ú té p íté s
és
a
az
o rs z á g
A n g liá t
és
N é m e to rs zá g o t
Já rt
d ip lo m á c ia
a
n e m ze tk ö zi
ré s ze s e
v o lt
a
két
s z o r g a lm a z t a
a
n e m ze tk ö zi
ú t já n ,
k ü lk e
f e lé lé n k ü lé s é
k o m o ly a n
113
fo s z
m e g k e zd ő
M e g n ő tt
e g y ü tt
d ö n tő b író s á g
c e llu ló z
m agas
te vé k e n y
re n d e z é s é t
h a l
tu d o m á n y o s
S v é d o rs z á g
békés
M in d
id e jé n
m u n k á já n a k ,
tu s o k
anyagi
S v é d o rs z á g
t e c h n o ló g iá já t ,
k ié p ít é s e .
gazdasági
c ia
k ita rt
K id o lg o z t á k
f e ld o lg o z á s á n a k
ille t i.
k a p c s o la to k
S vé d o r
ta n ú s íto tt,
b iz o n y u lt .
h á b o rú
f a l fe ld o lg o z á s le tt.
r e s k e d e lm i A
C 1 8 Ö 3 -6 4 5
é v tiz e d é b e n
m ent
k ö z p o n tja
ip a ri
e n e rg ia
k ö tö tt
szem -
eszközökkel
h á ro m
a lk a lm a z á s á v a l
nagy
s e m le g e s
o rs zá g
n y ú jto tt
hogy
a
v o ln a .
tá m a d á ss a l
id ő s z a k b a n
p o r o s z -f r a n c la
hogy is .
az
m a g a ta rtá s t
Je g yé b e n
fe g y ve re s
v á lt
s z a v a t o lt á k
h á b o rú b a n
h a t a lm a k k a l,
Já rt.
a
szö
Bal t i -
s ze rző d é s t
o ro s z
k ö v e tő
v á lto z á s o k o n
p a p írg y á r tá s
fo rta rta lm ú d ö tt
ezt
a
k o n f lik t u s o k b a n .
század
nagy
a
k ív á n
z a jló
X IX .
la tla n u l
a la p ú
a m e ly e k
ugyan a
té rs é g re
t á v o lo d v a
k ö v e tk e ze te s e b b n e k
m in d
tu d a tta
k o n tin e n s e n
Az
a zza l
b a lt i
to v á b b
m é rs é k e lte b b
s z o lid a r it á s
D á n iá n a k .
Ez
a
h a d v is e lő v é
e s e t le g e s
Jó va l
s k a n d in á v
ugyanakkor
n o ve m b e ré b e n
s c h le s w in g -h o ls t e in i
s e g íts é g e t
A
1833
F ra n c ia o r s z á g g a l,
k o r á b b in á l
a
ó h a ta tla n u l
fe lo d h e tó n e k
f lo t t a b á z is a it
v o ln a
e lk e r ü le n d ő ,
s é rth e te tle n s é g é t . C7 0 ben
A
n y ila t k o z a t á t, b o c s á to tta
is
m e g e rő s íte tte
h a d m ű v e le t e k h e z .
g y a k o rlá s á tó l.
A n g liá v a l
s e m le g e s s é g e t k itö ré s e k o r
k ite r je d te k
k irá ly s á g
v e s z é ly e it
p o lit ik a
a
h á b o rú
re n d e lk e z é s é re
a m e n n y ib e n
Ennek
m agát
a
hágai
v a la m in t
k o n fe re n k o n f lik a s e m le -
gee
o rs z á g o k
N övekvő b o rú s
J o g a in a k
a k t iv itá s a v e s z é ly
a
m é g is
ugyan
egy
V.
s é re
k iu ta ltá k
v é le m é n y ü k
t á ló
de
a
e ls ő
B a lk á n -h á b o r ú
h a d s e re g e rő v i
1 0 1 0 -b e n és
h a jó
a rra
m e g ö ld á -
p o lit ik a i
e ls ő
lib e r á lis o k
am i
ko rm á n y
o rie n tá c ió
V.
e lh a tá az
u ra l
m e g é p íté
k ö v e tk e ző
évi
h a lo g a tt á k
a
az
ugyanakkor k ü ls ő
a
vá
p ro g
m a g a ta rtá s á t
v e ze tő
Is
fo k o z á s á t
tá m a d á sá t e ls z a b o
h a rc
és
e re d m é n y e
é re zv e
m ö g ö tt
A
és
a
I.
Ja
ném et szám o s
v ilá g h á b o r ú s
s e m le g e s s é g
a k k o ra
a
kon a
a k o rá b b i
tö re k v é s n e k
svédek
v é g re
A
k ö v e tk e ze te s
e g y é r t e lm ű v é k e z e li
te tte ,
a s e m le g e s s é
e rő v e l,
hogy
e lle n
nyom ásának^ 7 3 5 .
k itö ré s e k o r
ugyanakkor
e g y á lt a lá n
azonban
m aguk
Ennek
a
m ö g ö tt
v o lt.
s tra té g ia k é n t
r e n d e lk e z ik
h á b o rú
s o ra
f e lis m e r h e tő
f e ls z á m o lá s á t
k ö v e t e lt é k .
p o lit ik a i
a
a k c ió k
ig é n y e
k é s ő b b ie k b e n .
nem
u tá n
m e g e rő s íte tte
k o n z e r v a t ív o k
képesség
tá m o g a tá s á t
h a ta lm a k
S v é d o rs z á g
a
k iro b b a n á s a ú jra
e lle n .
" a k t iv is t á k "
s e m le g e s s é g é t ,
e g y U tt
n ö v e lte v é d e lm i
k a p c s o la to k
k ö z ö tti
h o g y S v é d o rs z á g
a
a
G u s z tá v
e rő s íté s é t
m a g a ta rtá s a ,
á lljo n
-
ir á n y v á lt á s
lá th a tju k
tá m o g a tó i
to v á b b
k o rm á n y
s v é d -o r o s z
J e lé t
N o rv é g iá v a l
le m o n d á s á h o z
z e rv a tív o k . v u ló
és
s z e r in t
lib e r á lis
k ü lp o lit ik a i
je s
ö s s ze g e t,
az
há
ném et
h á b o rú k
m e g v a ló s ítá s á t
Ju to tt
az
D á n iá v a l
s e m le g e s s é g é t ,
g e t.
b e ls ő
z a jlo t t .
n yo m á sá ra
szükséges
o k tó b e ré b e n ,
S v é d o rs z á g
A
b a lk á n i
a
a
v é g r e h a jt á s á t .
1Q13
-
a
fü g g vé n yé b e n
c ir k á ló -p r o g r a m
a
a
f ig y e lm é t
v á ls á g o k .
e rő s ö d ő k o n f lik t u s o k ( 72) m ár e lé g t e le n e k A
eszközei
h a t a lo m r a
el
m a ro k k ó i
e g yre
G u s z t á v C 1 0 0 5 -1 0 5 0 3
la s z tá s o k o n ram
A
k ö v e t k e z e t le n ü l,
a la k u lá s á n a k
kodó
az
r ö g z íté s é t.
nem k e r ü l h e t t e
fe lg y o rs ítá s a ,
hogy
d ip lo m á c ia
szo nyok ro z tá k
f o ly t á n
p ro g ra m
f ig y e lm e z t e t te k ,
fe jle s z té s e
k ö t ő i e s s é g e in e k
fo k o zó d á s a .
f lo t t a é p ít é s i
sához
és
nem
a a
114
ú jra
h a d v is e lő
m e g e rő s íte tte f e le k k e l
p á r t a t la n s á g
te l
szem beni
J e lle m e z t e .
A
k llz d e le m mot
e ls ő
le r o h a n d
két -
rá a d á s u l
a
d o tt.
a n ta n t
Az
k ö z v o t ít.ő
a la p a n y a g a i szágban
A
fe n t
le ir t
ip a ri
k o rm á n y t,
h a jó te re t
a d o tt
n y e iv e l" : se re g e
fe g y v e re s
é r in t e t le n
I.
s
le h e te tt
Csak
n e m z e tk ö z i
m in d e n
ö n c é lú n a k ,
A
két
v ilá g h á b o r ú t a g ja k é n t
k ü lp o lit ik á já t v é g iá v a l.
v a la m in t
a az
v o lt
400000
a
to n n a
e n g e d é ly e z v e
C 7G">
azok
Ö sszességében
v ilá g h á b o r ú
"e re d m é
v e tt
íg y
az
ré s z t.
m e g e rő s ö d ö tt, csakúgy,
annak,
had
k ite rje d t
m in t
az
v e s z ít e t t
Lényegében
oka
am e sokat
S v é d o rs z á g
hogy
a
h a n g u la t k e lt é s
h a s z o n le s ő n e k
k ö z ö tti
E u ró p a
Íg y
v ilá g
n é lk ü l5
t e k in t e t t e
a
sem
S v é d o rs z á g
a
Nép-
k u rz u s t.
C lO S I-b e n
ig y e k e z e tt
az
I.
széndékos
p o lit ik a i
v é g re ,
hogy
s e m le g e s s é g
v o lt
Ez
k é n ys ze r1t e tt e
nem
te k in t é ly é b ő l.
le g e s s é g e t,
s z ö v e ts é g
a
a n n y i
u tó b b ia k
m e g e rő s ö d é s e
is
E u ró p á b a n
éppen
* rJfÖ l e s t e i e n n e k , m in t
az
ez
m u n k a n é lk ü lis é g
a rra
h a jts o n
G a zd a s á ga
m a g a ta rtá s a
Cnem
hogy
szö ve ts é g e s e k n e k ,
a
ve
m e g e rő s ö
s z á llít á s a ik a t .
o rie n tá c ió
ez
a ra n y ta rta lé k a i
in flá c ió h o z ,
k ü z d e lm e k b e n
hogy
k a p c s o la to k
b iz o n y íté k a ,
és
N é m e to r
b e le s o d r ó d á s
svéd
ö v e z e te k b e n
re n d e lk e z e tt
v ilá g h á b o r ú s
k ö z v é le m é n y e
a
m a ra d t.
k o n t in e n s e n .
h it e lé b ő l
ékes
h a rc i
e lé g e d e t t A
a
irá n y u ló
a n ta n t
n y e rs -
h ih e t e t le n ü l
ir á n y v á lt á s t
b é rb e a
k a p c s o la to k k a l r ik a i
az
hogy
v o lt.
b o n y o ló
e lt e k in t v e ,
e lé g e d e t le n s é g
e g y ik
fe lh a s z n á lá s á t S vé d o rs zá g
nyom án
it t
k ö v e tő e n
a n t a n t-h a t a lm a k k a l.
ú ja b b
é ve k re Ennek
is
v is s z a f iz e tte , C 7 0 f e ls z ö k ö tt
csökkenéséhez,
J e lle m z ő .
ré s ze
v a ló
g azdasága
te rm e lé s
A nö vekvő
hogy
iÖ i7 -1 8 -a s
o rs z á g
az
A ttó l
B e lg iu
e x p o rtő re
z a v a rta ,
h á b o rú b a
S v é d o rs z á g b a
t e r m e lé s
v e z e te tt.
a
s e m le g e s
ip a ri
f e ld o lg o z á s t
g y a k o rla t
m e g ro m lo tta k
nagy
k ü lö n ö s e n
ta rto z á s a it
ip a r i
m e g s zü n te tté k
hez
az
s z in té n
szám ú
fe lh a s z n á lá s ra .
Já rt,
az
akkor
e ls ő
s v é d o rs zá g i
K ü lf ö ld i
m e g n ő tte k ,
az
k e re s k e d e le m
e lk ö t e le z e tt s é g
s z é ly é v e l
ra
-
o rs z á g a it
a
k e rü lte k
n a g yfo k é
d ö tt.
évében
N -m e t o r s z á g
Id ő s za k b a n lé p e tt
összhangba m ás
11S
bej
te v é k e n y k e d e tt,
ho zni
D á n iá v a l
k is o r s z á g a iv a l .
íg y
és
és
N o r
B e lg iu m -
m a i.
H o lla n d iá v a l
p e li ,
hogy
a
d ö n td b i rö s á g o k hogy
és
v it á s
S v á jc c a l.
n e m ze tk ö zi
a lk a lm a z á s i
E l k é p z e lé s e lk k é rd é s e k
k ö ré t
s z é le s íts é k
a
N é p s z ö v e ts é g
k is
t a g á lla m a i
k a to n a i
s z a n k c iö k b a n
v a ló
ré s zvé te l
A
s k a n d in á v
ig y e k e z te k té re n
is
1 9 3 0 -a s az
o s ló i
egym ás
-
le t t
v o ln a
a
le g tö b b
b iz t o n s á g
A d d ig i
ség
m e lle t t i
h a jö i
cem ber
0 7 -é n
Ugyanakkor
s z á llt
a
k ö tö tt
is
to v á b b
1 0 3 9 -1 9 4 0 -b e n
két
az
e l
s z á n d é k á t.
v o lt
a
A
m in d
képessége. h a s o n ló a n
1 9 3 8 -b a n
m e g n ö v e k e d te k
a
e llá t á s á h o z
a
m e g n ö v e l s tr a té g ia i
n é lk ü lö z h e
és
ehhez
k o rá b b i
m ozgását
Je le n tő s 8 2 -é n
k a to n a i
116
1939.
51
II.
v i
s e m le g e s
és
k e re s k e
b iz to s íta n d ó ,
p a r t n e ré v e l,
p e d ig
de
N é m e t o r s z á g g a l.
k ia d á s a it, X -á t
a a
d e c e m b e r é ig
K e r e s k e d e lm é t
szabad
k ia d á s o k
S v é d o rs z á g
k in y ilv á n ít o t t a
m a g á t.
decem ber
n ö v e lte á lla m i
p o t e n c iá lo k ,
o rs zá g o k h o z
m e g f e le lő e n
e lk ö t e le z e tt s é g é t ,
A n g liá v a l,
m eg
és
b é k é jé t.
is .
is m é te lte n
ta rto tta
s o k o ld a lú
E u ró p a
S v é d o rs z á g n a k
s ík r a .
la k o s s á g
v is z o n y la g o s a n
egyezm ényeket
v é d e lm i
N é p s zö v e t
lé tre h o z á s á ra
e rő s íté s é n e k
északi
Ugyancsak és
a
o rs z á g o k
e lle n t é tb e n
tö b b i
g y a k o rla tá n a k
k ö v e tk e ze te s e n d e lm i
n e m ze ti
az
a m e ly
in té z k e d e tt.
sem
s z a v a t o ln i
gazdasági
p é ld á ja
V á m u n ió ,
ro n d s ze r
egyes
h a d s e re g
k é s z le t e i
k itö ré s o k o r
hogy
fe jle s z té s é h e z a
k ia d á s a it.
te rm é k e k
lá g h á b o rú
a
m e lle t t
n y e r s a n y a g t a r t a lé k o k te tle n
m eg a
á lla m á v a l
e g y id e jű
k a to n a i
az
e g y ik
v á m t é te le ir ő l
b iz to n s á g i
sem
k ü lp o lit ik á b a n hanem
Északi
azonban,
nem k é p e s e k
és
n y ila t k o z a t a ib a n
k o lle k tív te
-
h o z ta
g azdaság
te rü le t
N oha
k o lle k tív
h iv a to tt
fe lis m e ré s
lé tr e h o z o tt
v á lt
a
Ennek
a
J e lle g é t .
k é p v is e ln i,
k e re s k e d e le m
k a p c s o la ta i
k o n tin e n s két
k ö z ö tti
a m e ly e g y
s o k irá n y ú a
sze rző d é s s e l
csak
v a la m in t,
k o rlá to z z á k
k ö te le z d
nem
sze re
h iv a to tt
k i.
e s e té b e n
e g y ü ttm ű k ö d te k .
n y ilv á n v a ló v á
ség.
s ő s o rb a n
o rs z á g a i
á llá s p o n to t
s z o ro s a n
H a m a ro s a n
Ez
b lo k k
egységes
k ö z ö tt
m e g o ld á s á ra
te tte
m e ly e k k i0705.
é rté k e
Az ból
az
esem ény.
k ib ille n t e t t e .
e s e tb e n
a
fin n o k n e k
n y e rs a n y a g o k p o lit ik a i nem
a m e ly
és
p e d ig
s a já t
v a la m e ly
k o rm á n y
svéd
c s a p a to k
p o lit ik a i
a
1040
h a jla n d ó .
k o n f lik t u s
tá r g y a lá s o s
s e m le g e s s é g
ném et
a
je t
k o rm á n y
Is
ség
tis z te le tb e n egy
tis z te le tb e n v o lt.
hogy
to n a i
e rő v e l
p e d ig
-
e re je
az
ném et
h a s o n ló
v a ló
v a s é rc e t
p o lit ik a i
fe n y e g e té s
1942.
k o rm á n y v o lt
h e ly z e tb e tö b b s zö ri
a
és
és
vagy
s z e p te m b e ré b e n
az A
d u rv a
ném et
1941
éppen
ezek
k a p c s o la t a it
á lla m i
h ito lt
a
117
A
v o lt
ga
h a tá ro k az
a ka később
e le g e n d ő
f e jle s z té s e
k ö z ö tti
e l
k ie lé g ít é s e
p e d ig
a
id ő s z a k h o z a sem
1940
n y a rá n
tö rté n ő
v a s ú ti
s z á llít o t t
á te n g e d e tt
h a d o s z tá ly t.
e lle n s ú ly o z á s á r a
szö ve ts é g e s e k k e l a
szov
e lle n t m o n d jo n
f o ly a m a to s a n
n y ú jto tt
a
c é lja it ,
N o rv é g iá b a
ném et
a
s e m le g e s
ille t v e
v e z e te tt.
jú n iu s á b a n
ta rtó
a
id ő s z a k á b a n
nem
hogy
ig é n y e k
k ö z ö tt
és
Je le n te tte k
ü te m ű
1 9 1 4 -1 9 1 6
h a d ia n y a g 1943
ta lá n
g y o rs
a
N o rb v é g ia
e lle n .
e lé r t e
m e g s é rté s é h e z
F in n o r s z á g b a
fe n n ta rta n i
is
h e ly z e tb e n ,
íg y
k e rü lt.
k a to n á k 1940
ú t já n
h a d e r e jé n e k
v is z o n t
p ró b a té te lt
svéd
n y o m á s g y a k o r lá s ,
k ö v e tő e n C77) v é g r e h a jt á s á h o z
abban
a
k e zd e ti
n y a rá t
N é m e to rs z á g b a , egy
fü g g e t le n ü l, z e tt
a
a
hogy
s e g íts é g -
V é g re h a jto tta
nem
h á b o rú
s z á llít á s á t ,
rü le té n
azonban
m e g s z á llá s
oka
az a
in té z k e d é s e k e t
N é m e to rs z á g o t ezek
Noha
a
O Q -e ,
J e le n te tte .
ném et
in te r v e n c ió
e n g e d é ly e z te
id ő s z a k
e s e t le g e s
k ö v e t e lé s e k n e k ,
le g e s s é g
á p r ilis
k a p c s o la to s
ta rtá s á ra ,
ig a z i
a
b e ve té s é t.
k ö zre
Az
-
s z o r g a lm a z t a
k o rlá to z o tt
ta rtá s á n a k
fő k é n t
sem
1940.
m eg
k in y ilv á n ít o t t a ,
csak
az
tü k rö zte ,
tö rté n t.
m ű k ö d ö tt
az
fe ls z ó líto tta
n y ilv á n u lt
tö rté n d
m e g o ld á s á b a n .
u tá n i
H itle r
A svéd le n é r e
m e lle t t , A k t ív a n
m o z g ó s ítá s s a l
ra n c iá t
ja n u á r já b a n
Ebben
s tr a té g ia i
v é le m é n y é t
é rd e k é b e n
k e re te k b e n
szá m á ra
le ro h a n á s a
ugyan
és
m a g a ta rtá s
v o lt.
a m e ly
n yo m á sá ra
m e g s e g íté s e
fe n n ta rtá s a
-
s z á llít á s á b a n
s z á n d é k a it
k o a líc ió s
n y ú jtá s ra
svéd
senU o g c s h á b o rú
s e g íts é g
n a g y h a ta lo m
fin n e k
v e ze té s
s e m le g e s s é g
s z ig o rú a n
n y ú jto tt
h a d ia n y a g o k
v e z e té s
angol
a
a s z o v j e t - f i r»n t é l i
te
E ze k tő l ig y e k e is .
S z o v je t u n ió n a k ,
1940 m eg
s ze re zte to z o tt
A n g lia
A
tö b b
a
svéd
d a lo m h o z k e zd e tt
az
c s o la t o k e lő n y ö k
a n g o lo k k a l
Londonban
h a t a lm a k
S v é d o rs z á g ra
tú ls á g o s a n
gét
U Jfe n t is
m e g h a la d ta
a
g y á rtm á n y ú
egy soha
v é d e lm i nem
évek
J e lle g ű
h a d v e ze té s
le .
noha
s z ig o ré
m ár
fő t.
v a ló b a n
óceánon
Az
és
m ire
h a tá s á
hogy
le tt
v o ln a
1043
és
is
a
p ro g ra m a
s a já t
azt
k ö z ö tt
nem
a
h a d s e re g
képes,
k o m o ly a n
e ls ő s o r b a n
svéd
b e s z é lv e
ez
1945
a
lé ts z á m a
m e g jo le n to k
Hogy
te rv e k b e n
tá m a d á s tó l
é rv é n y e s ü lé
ftrg y v e rk e z é s i
f a jt á iró l* " 8 0 5 .
n em
s é rth e te tle n s é
sem ,
nem
vé
m e g ta rtá
m e g e rő s ö d ö tt,
h a rc k o c s ik m
M in d e n e s e tre
a h á b o rú
K ir á ly s á g
v is s z a ta r t ó
1 0 4 2 -e s
tü li
A s zö ve ts é g e s
é rd e k e i
fe g y v e rze té b e n
e m líte tt
e s e t le g e s
s ze p te m b e ré b e n
Svéd
azt
kap
e g y o ld a lú
s e m le g e s s é g
képessége
B ir o
gazdasági
e gé sze n
a
S z u v e re n itá s a
h á b o rU b a n
m eg. a
a
n y ú jto tt
svédek
n a g y h a ta lm a k
a la t t
k ü lö n b ö z ő
hogy
fe lb á to rí
t á rg y a lá s o k a t
1043
a
nyom ása
ugyanakkor
h a d s e re g
t u d ju k
m et
az
a
r e p ü lő g é p e k
k é z i fe g y v e re k
a
v é d e lm i
f é lm illió a
kezdve
v a llo tt.
ta g a d h a tju k
a h á b o rU s
k o r lá
d ip lo m á c ia i
H a rm a d ik
m e g n ö v e k e d e tt^ 7 8 5 .
tö re k vé s e
s a já t
e re d m é n y e k é n t
s ze rző d é s t
te h á t,
k ö s zö n h e ti
a
e g y id ő b e n
n é m e te k n e k
g y a k o ro lt
k u d a rc o t
sének. m in t ig 7Q-> nak N em h a d s e re g
A
L á t h a t ju k
in k á b b
tö rté n ő
k u d a rc o k
k e z d to
a m e r ik a ia k k a l a
e ttő l
m é rté k b e n
e ls z á n t
át
S z o v je t u n ió
ném et
E zze l
az és
és
J e le n tő s
s á ra
és
f e ls z á m o lá s á r ó l.
ta rto tt.
a
la z íta n i
k a p c s o la t a it .
im p o rtja
g é ig
Íg y
m e g e rő s íté s é rő l
a lá
óceánon
o rs z á g b a n .
e ls z e n v e d e tt
k o rm á n y t.
fű z ő d ő
az
v á lla lta
e u ró p a i
h a rc te re k e n
to ttá k
írtá k
h o z z á já ru lá s á t
á t s z á llítá s o k h o z ,
k é p v is e lé té t
m ár
a
né
s z á m o lt
ve
ez
ta rto tta
v is s z a .
A
h á b o rú
m e g íté lé s e 1 9 1 8 -a t le tt ben
az
b e fe je z é s e
tá v o lr ó l
k ö v e tő
náhány
E g y e s U lt
nem t a r t o t t
t e le z ő
sem
ré s zvé te l
u tá n
a
v o lt
svéd o ly a n
e s zte n d ő b e n .
N e m ze te k a t tó l, m ia tt
s e m le g e s s é g
S vé d o rs z á g
S z e rv e z e tő n e k .
hogy
a
b U n te tő
e s e t le g
118
n e m ze tk ö zi
k e d v e z ő tle n ,
S v á jc c a l
s z a n k c ió k b a n
fe g y v e re s
m in t
1 9 4 6 -b a n
az
ta g ja
e lle n t é t v a ló
k o n f lik t u s b a
kö
keve
re d h e t, hogy
vagy
Ily e n
Az
1 0 4 8 -a s
v e ze té s t.
A
a
év
de
te rv n e k
t e k in t i,
g ó t ^ 825.
nem
Hogy
U Ja b b
t ö m b ö n k ív U lis é g é t
..." n e m
c s a t la k o z ik
egvet
azt
el
lé p é s é t
o rs zá g
a
nem
azt
107
e lf o g a d t a s s a
m e g o l
tö
ig é n y b e d o llá r r a
a
a
é rt
e lle n i
v e tte
n y ila t k o z a t o t
nem
Ú jjá é p ít é s i
fo g a d ó k
m illió
svéd
m in t
b ra v ú ro s a n
hogy
Je g yé b e n
összege
U Ja b b
á llít o t t a
s z á n d é k a iv a l,
é rte lm e z é s s e l
az
sem ^9 1 5 .
v ilá g
a d o tt
k i.
a ru
p o liti a m e ly b o n
h a n g s ú ly o z ta :
k ife je z e tt
é rt
e lé
és
B e je le n te tte ,
fé lh e z
e lk ö t e le z e tt
Ennek
a m e ly n e k
e
p rd b a
n y ila t k o z o tt ,
p e d ig
k ö z v é le m é n y é v e l.
sem
m e lle t t
Ügy
e g y ik
c é lja iv a l
lé t r e h o z ó já n a k .
M a rs h a l 1 - s e g é l y t .
m ily e n
k o m o ly
e g y s a já to s
p ro b lé m á t.
m ö rü lé s
kai
Ú jra
p o lit ik á ja
e g y e t,
d o tta
m e g k é rd ő jé le z ő d h e t.
nem c s a t la k o z n a
M a rsh a l 1 - t e r v
s e m le g e s s é g h e te tt
s e m le g e s s é g e
e s e tb e n
v a la m e ly
n a g y h a ta lm i
s z ö v e ts é g i
a
közös
tö m b h ö z,
sze rző d é sh e z
k a to n a i
és
sem
v a la
h a llg a t ó la g o s a n
re n d s z a b á ly o k k a l
k o n f lik t u s
835.
E
n y ila t k o z a t
dem ényezés.
e lk é p z e lé s v o ln a sem
egy
c é lo z ta
s z e r in t
f o ly t a t n ia .
jö tt
te tt
tü k ré b e n
a m e ly
lé tre h o z á s á t
lé tre .
egyet
a
b a rá ts á g i
és
a
hónapi
k u d a rc
g y a rá z h a tó .
Az
szont
u tá n
nem
az.
e g y e n lő ok
S v é d o rs z á g
a
hogy
s ik e rű it egy
m in d k é t
nagy
s e m le g e s
az
a
hogy
N o r v é g ia
a
ta rtó
v ilá g é g é s
11©
a
két
a
Nem
m ég
nem
é r
k ö tö tt
okkal
A m a
k ite r je d ő
m á s o d ik
v i
lá t s z o t t
v i
n a g y h a ta lm a k tó l
le
sze rve ze t
s o rá n
Az
k e lle t t
S z o v je t u n ió v a l.
sem
k ia la k íta n i.
b e f o ly á s á tó l
ekkor
k o n t in e n s r e
e ls ő .
kez
is .
sze rve ze t
F in n o r s z á g
egész az
svéd
sze rve ze t
p o lit ik á t
k e zd em é n ye zé s
sem
a
u tá n
v o lt.
r e g io n á lis ,
t á v o ls á g o t
n a g y h a ta lm a k
az
v é d e lm i
F in n o r s z á g o t
sze rző d ő s t
tű n ő
re n d s ze rt
k iv ih e t e t le n n e k
h e tő le g m á s ik
e g y ik
b iz to n s á g i
abba
ille t v e
e g y ü ttm ű k ö d é s i fe lm o n d á s á n a k
lá g h á b o rú
az
s e m le g e s s é g g e l,
v o lt
s k a n d in á v
tá rg y a lá s
oka
s e m le g e s s é g
k o m p le x
v á r a t la n
bevo nva
s zö ve ts é g n e k
ÍO
A
t e lje s e n k o lle k tív m eg.
v a ló
lé t r e h o z á s a . f é le le m
t a p a s z ta lh a tta ,
A
v o lt. hogy
ló g J o b b
szándóka
s z u v e r e n itá s d e lm i nem
k ia d á s o k
csak
m agával nem
a
gazdasági Az
A
té re n
U n ió h o z ,
k e d e lm i
a
az
északi
a la p e lv e
k a p c s o la to k a t n é lk ü l
és
az
azok
t e k in t é ly t
o ly a n
m e g s é rté s é n e k
és
te ré n
és
sem
Já rta k
íg y
az
a
vé Ez is ha s i
te h á t, az
E u ró
E u ró p a i
F iz e
E u ró p a i
S za b a d k e re s
fe l a
sem .
tő s é ge k az
s z e r in t i a p o n t.
k é rd é s t:
sze re p e t
v a la m in t .
az
a
m a x im á lis
hogy
v é d e lm i
120
v e tt
o rs z á N o r
p o liti
s e m le g e s s é g e g yre a
a k tí
Jó s z o l
a to m fe g y v e re k
b e t ilt á s á é r t
s z e r e p v á lla lá s képesség e lv é n e k
v é te lé v e l
v ilá g h á b o r ú
s z ig o rú a n
svéd
a
az
tá m a s z k o d á s
f ig y e le m b e
a m e ly a I I .
lé t e z ik -e
meg a
v a ló
a
S v é d o rs z á g
a t o m k ís é r le te k
ö n e rő re
té rs é g
s z e rv e z e te k b e n ,
A n e m z e tk ö z i
s o k ré tű
k ie g é s z ü lt
E k k o rra
Já ts z o tt
Ta n á c s o t,
m e g v á lto z ta
a
lé ts zá m a
m agának,
é rd e k é b e n
k ö z ö tti
á llá s p o n t
sem m e r ü lt .
nem f e l e d k e z e t t
a m e ly
az
n e m ze tk ö zi
nagy
Északi
ir á n y v o n a lá n a k
Tanács
ki
fo k o zá sa az
ta g o rs zá g o k
F in n o r s z á g g a l.
m o z g a lm a k b a n ^ 8^
te rm é s z e te s e n
ez
a
v ív o t t
k é rd é s e
c s ö k k e n té s é é rt,
ez
az
lé tr e h o z ta
hogy
M iv e l
te v é k e n y k e d e tt
g á la to k
a
k a to n a i,
k é s z te tte
e g y ü ttm ű k ö d é s é n e k D á n ia
1055-r e
ka
te
ezek
a rra
és
a
k o rm á n y t^ 8 4 5 .
nem csak
S z e rv e z e th e z ,
Tanácshoz
nyom ásnak
k o r s z e rű s ít é s é t
m e g lé v ő s z e r v e z e t e k h e z .
v o lt.
e rő s íts e .
m e g f e le lt .
Iz la n d d a l
Es
svéd
de
v e s z é ly e
k ü lp o lit ik a i
v é g iá v a l.
s á ró l
m ár
o rs zá g o k
a m e ly n e k
d íto tt
m e g je le n t e k ,
E u ró p a
S vé d o rs z á g
vabban
a
s ze rve ze t
a
k ís é rle t
T á rs u lá s h o z .
Az
tá s a
e lle n á lln i
s ik e rte le n
tö re k vé se k
E g y ü ttm ű k ö d é s i
1 0 5 1 -b e n
g a in a k
a
e ls z ig e t e lő d é s
G a zd a s á gi
té si
is
A
k é s z te tte
hanem
r e g io n á lis
h o g y c s a t la k o z z o n pai
som k é p e s
n é lk ü l.
n ö v e lé s é re
t e c h n ik a ,
h o z ta .
k e r r e l.
e lle n é r e
k o c k á z a ta
u tá n
fo k o zá a
tö rté n t
Ú jra
s e m le g e s s é g ?
in
m e lle t t
lo h e ( 8*35
fe lv e te t
JEGYZETEK A . g o n d o l a t t ó i ..* ..m e q y a j.t ? s u lá g lq
S8.
E id g e n o s s e n s c h a f t ■ E s k Ó s z ö v e t s é g . A h á ro m ő s k a n to n a z 1315. é v i g y ő z te s m o rg a rte n i c s a ta u tá n m e g ü jít ja 1201. övi s z e rz ő d ő s é t, a m e ly h e z később f o ly a m a to s a n c s a t l a k o z i k t ö b b k a n t o n é s s z a b a d v á r o s . S zá m u k 1 5 1 3 -b a n m ár 1 3 . S z ö v e ts é g ü k 1 6 4 8 -ig v i s e l i a z E ld g e n o s s e n s c h a f t n e v e t.
50.
Vö. : Sza b d Já n o s: Z r í n y i 1 4 5 -1 4 6 . p p .
60.
F .W o h le n . a S z ö v e t s é g i Ta n á c s ta g ja d o lg o z t a k i a z t a te rv e t, a m e ly e re d m é n y e k é n y t az a d d ig nem m ű v e lé s re s z á n t s z a b a d t e r ü l e t e k f e l s z á n t á s á v a l a m ű v e lé s a l á v e t t te rm ő te rü le t n a gysá ga 187000 h e k tá rró l 366000 h e k tá rra n ő t.
61.
G e o r g iJ K o s s u th
62.
A n ü r n b e r g i p e r a d a t a i s z e r i n t N é m e t o r s z á g m ár 1 0 4 0 -b e n k id o lg o z ta S v á jc le r o h a n á s á n a k te rv é t. a m e ly a "T a n n e n b a u m " n e v e t k a p ta .
63.
G.
D ra gu n o v:
i . m.
118. p.
64.
G.
D ra g u n o v:
1 . m.
123. p.
65.
X I. K á ro ly C l 6 6 0 -1 6 9 7 > r e n d e le te i k ö v e tk e zté b e n a p a ra s zts á g k ö te le s v o lt e lt a r t a n i a t e lje s k irá ly i h a d s e re g s z e m é ly i á llo m á n y á t . S o r k e r ü l t a m e g h ó d ít o tt t e r ü le t e k e n a n e m e si é s e g y h á z i b ir t o k o k e lk o b z á s á r a . E z k ü lö n ö s e n a b a l t i n é m e t e k e t é r i n t e t t e i g e n h á t r á n y o s a n . E p o lit ik a i h á trá n y a i a nagy északi h á b o rű b a n C l 7 0 0 -1 7 2 1 3 v á l t a k n y i l v á n v a l ó v á .
66.
Az 17 3 8 -3 9 -e r lk s d a g b a n a k a n c e llá ri p o s z to t b e tö ltő H o rn g r ó f o t é s h í v e i t k o n z e r v a t iv iz m u s u k é s á l l í t ó l a g o s gyávaságuk m ia tt sapkásoknak C h á ló s a p k á s o k n a k J n e ve zte az e lle n z é k , m íg önm agát a n e m e s e m b e re k J e lk é p e u tá n k a la p o s o k k é n t a p o s z t r ó f á l t a .
67.
A ro h a m o s a n n ö v e k v ő i n f l á c i ó t a zza l p r ó b á lt á k k e z e ln i, h o g y a p a ra s z to k szá m á ra m e g t ilt o t t á k a z á lla m i f ö ld e k m e g v á lt á s á t . a m itő l az a d ó b e v é te le k n ö ve k e d é s é t, r e m é l t é k . M ég a h á b o r ü a l a t t m e g t i l t o t t á k t o v á b b á a h á z i s z e s z f ő z é s t , am i s z i n t é n n ö v e l t e a k in c s t á r b e v é t e l e i t . E z u tó b b i r e n d e le t 1 7 6 0 -ig v o l t é rv é n y b e n .
68.
1 6 9 1 -b e n
D ra g u n o v: 8 1 . p.
az
F e g y v e re s
S v á jc
-
a n g o l-f ra n c ia
s e m le g e s s é g .
M ű it
h á b o rű
121
és
Je le n .
id e jé n
a
Bp.
Bp.
1085.
1083.
k e re s k e d e lm i
h a jó it e lv e s z íti! S vé d o rs z á g és D á n ia d e k la r á lt a s e m le g e s s é g é t , e zt a zon b a n A n g lia csak a zu tá n is m e rt e e l, m iu t á n h a jó h a d a k o m o ly v e s z t e s é g e k e t s z e n v e d e t t a z e g y e s í t e t t s v é d -d á n k o n v o jo k a t k í s é r d h a d ih a jó k t ó l. Ez e se tb e n te h á t a s tá tu s e lis m e r te t é s é h e z a d ip lo m á c ia e s z k ö z e it nem v e tté k ig é n y b e , rá a d á s u l a s e m le g e s s é g é rte lm e z é s e is ig e n s a já to s v o lt. a s z á llít á s o k egy ré s ze u g y a n is a h a d v is e ld F r a n c ia o r s z á g b a irá n y u lt. Ily e n f o r m á n az e s e t csak fe n n ta rtá s o k k a l te k in t h e t d a fe g y ve re s s e m le g e s s é g egy ugyancsak s p e c iá lis v á lfa já n a k . 60.
Vö. : A .S z .K a n : A s k a n d in á v K o s s u th 1 9 7 6 . 1 2 5 . p.
70.
Uo. :
131. p.
71.
Uo. :
149. p.
72.
A z e l s d m a ro k k ó i v á ls á g C l © 05. m á r c iu s á b a n I I . V ilm o s ta n g e ri lá to g a tá s a ro b b a n to tta k i5 o k o z ta b iz o n y t a la n s á g o t h a s z n á lja ki N o r v é g ia a s v é d -n o r v é g u n ió f e lb o n t á s á r a .
73.
Az " a k t iv is t á k " a svéd u lt r a k o n z e r v a t ív N é m e to rs zá g m e lle t t i te lje s e l k ö te le z e tts é g h á b o rú b a n v a ló r é s z v é t e l tá m o g a tó i v o lt a k .
74.
A .S z .K a n :
75.
Uo.
203.
p.
i . m.
76.
Uo.
260.
p.
77.
1 9 4 3 -b a n t ö b b h a d m ű v e le t i h a d v e ze té s egy S v é d o rs z á g ily e n v o lt p é ld á u l a v é g r e h a jt á s u k r a a k u rs zk í le h e tő s é g .
78.
A .S z .K a n :
79.
A ném et és e lle n t é te ir e 100. p.
80.
A .S z .K a n :
81.
Vö. :
82.
A .S z .K a n : N .A n d r é n :
i . m.
199.
267.
o rs z á g o k
tö rté n e te .
k ö rö k h ív e i.
Bp.
a a
p.
te rv e t d o lg o z o t t k i a ném et e lle n i e s e t le g e s h á b o rú ra “S a rk i r ó k a -t e r v " de v e re sé g u tá n m ár nem v o lt
p.
a s z o v je t é rd e k e k u tá l p é ld á u l N i l s
i . m.
283.
p.
N. A n d ré n :
i . m.
101.
i . m.
300.
p.
i . m.
102.
P-
p.
1939. és 1941. k ö z ö tti A n d ré n i d é z e t t m űvében:
84.
Az lQ 4 7 -4 8 -a e n ö v e k e d e tt. Vö. : A. S z. Kan:
lő
> í-rd l
1. ».
307.
a z
S O -o s
évo k
e le jé r e
24
X -r a
p.
85.
P é l d á u l Ő s ie n J n d é n . a z A kkor k ü l U g y m in is z te r J a v a s o l t a az Atomraoriles o r s z á g o k k l u b j á n a k lé t r e h o z á s á t lŐ O l-b e n . 1 0 0 8 -t d l f o ly a m a t o s a n c s a a p to k a t b i z t o s í t a z E n s z é g i s z e A l a t t m űködd b é k e fe n n ta r t ó e rő k r é s z é r e . A v ie t n a m i h é b e r ü l C é s m in d e n más a g r e s s z i ó t ) e lít é ld m a g a ta rtá s a r .e -g a t ív h a tá s s a l v o lt a s v é d -a m e r ik a i k a p c s o la t o k r a .
80.
Ml 1s
A n d ré n :
1. a.
47.
p.
123
