D-DAG Design for Dignified Active Ageing Design en technologie voor gepersonaliseerde kledij om actief en waardig ouder te worden
Inhoud • Voorstelling HoGent • Historische evolutie van de mode-industrie – Trends vandaag • Vergrijzing van de maatschappij – Kledingnoden versus aanbod
• Lopend Onderzoek – D-DAG – SmartPro
Voorstelling HoGent
Hogeschool Gent - HoGent • Vlaamse hogeschool – 3 faculteiten (Natuur en Techniek, Mens en Welzijn, Bedrijf en Organisatie) en School of Arts
• Taken: – Onderwijs – Praktijkgericht onderzoek – Dienstverlening – Beoefening der kunsten
Praktijkgericht onderzoek aan HoGent • Substantiele know how en langdurige traditie • Samenwerking met bedrijven • “Tailor-made” • Enorme diversiteit • Multidisciplinaire projecten
5
Expertise Textiel- en Modetechnologie • Functioneel textiel – Geleidende garens, gebreide en geweven structuren – coaten, finishen en modificatie van het oppervlak met het oog op nieuwe en superieure functionaliteiten
• Productontwikkeling – Textielproducten voor gezondheidszorg, veiligheid, sport en mode – Integratie van ICT oplossingen in textielproducten – Massacustomizatie, duurzaam en user centered design
• Comfort and ergonomie – Thermophysiologische and huidsensorisch eigenschappen – Fit en maatvoering 27-4-2015
6
Historische evolutie mode-industrie Trends vandaag
Historische evolutie Haute Couture
Ready-to-wear • 1900
• 1950
• 1970-1980
8
Trends Demography • • • •
Population structure Density Geographical characteristics & differences Infrastructure
Economy • • • • •
Market characteristics Power ratio Financial data Economic climate Growth perspectives
Political/juridical
Ecology
• • • • •
• • • • •
Legislation Licences Grants Political climate Political plans
Natural resources Energy Emissions Waste Safety
Social/cultural
Technology
• • • • •
• • • • •
Norms & values Communication Behaviour Lifestyle Social trends
Know how Innovativeness Trends Technical problems Success rate
Vergrijzing
Vergrijzing
Vergrijzing in Vlaanderen • Aantal 65+ op 1 januari 2014: 1.222.353 • Aantal zal verder toenemen • Sterke groei Silver Economy globaal : stijging van 92 miljard in 2013 • Kledij en textiel vormen een belangrijk deel binnen de Silver Economy
Kledingnoden versus aanbod
Algemene Kledingvereisten • • • • • •
Bescherming Comfort Prestatiegericht Modieus Duurzaam Gepersonaliseerd
Technologische ontwikkelingen
Kledij en ouderen • Eén van de belangrijke bezorgdheden rond deze kledij is waardigheid • Verder ook: – – – – –
attractiviteit; maskeren lichamelijke veranderingen; aangepast zijn aan veranderde lichaamsbouw; bestendigen onafhankelijk functioneren; beschikbaar zijn in voldoende aanbod en prijsklassen.
• Vlaanderen en Europa: slechts heel beperkt aanbod kledij voldoet aan behoeften Nood aan massagecustomizeerde kledij
Massacustomizatie • Massacustomizatie betekent: ontwerp en productie van goederen en diensten
voor een relatief grote afzetmarkt producten zijn gepersonaliseerd volgens onderscheidbare klantenverlangens De producten en diensten kunnen daarbij op termijn aan een prijs worden aangeboden die overeenkomt met massaproductie • De uitdaging: evenwicht vinden tussen de waardeverhoging door differentiatie en de kostenbesparingen door veralgemening en uniformiteit 17
Customizatie in Fashion • Design: stijl, kleur, print, applicaties, … • Functionaliteit • Fit en sizing
18
Maten: hier gaat het fout • Productontwikkeling en pasvorm • 1D versus 3D
20
21
23
Is het zandloperfiguur relevant?
Source: Alvanon
25
Zelfde maat, verschillende vorm
20
30
40
AGE
91
87
89
CHEST
71
68
70
WAIST
95
92
94
HIPS
1D versus 3D
27
Leeftijd is belangrijk, de vorm verandert breasts
hips
28
Lichaamsmaten dames Female body evolution size 40
Hip intersection
Waist intersection
Female body evolution size 44
Hip intersection
Waist intersection 29
Lichaamsmaten dames Upper versus lower body size 40
Upper versus lower body size 48
30
Lichaamsmaten dames Upper versus lower body size 46
Upper versus lower body size 46
31
Lichaamsmaten heren Male body evolution size 48
Hip intersection
Waist intersection
Male body evolution size 54
Hip intersection
Waist intersection 32
Lichaamsmaten heren Upper versus lower body size 58
Upper versus lower body size 54
33
1990 VERSUS 2013 – dames 26-50
34
1990 VERSUS 2013 – dames 26-50 Size 38 1990
Size 38 2014
35
Resultaat: juiste maat, slechte pasvorm
36
Lopend onderzoek
D-DAG Design for Dignified Active Ageing
Projectuitvoering
Doelstelling werkpakket 1 • Inventariseren behoeften en noden eindgebruikers – Peilen naar veranderde behoeften van ouderen naargelang hulpbehoevendheid – Peilen naar ervaring van zorgverleners ivm kledingproblemen van ouderen en bij uitvoering zorgtaken
Methodologie • Focusgroepen ouderen: – focusgroep met thuiswonende ouderen zonder zorgbehoefte – focusgroep met thuiswonende ouderen met zorgbehoefte – focusgroep met ouderen die wonen in een woonzorgcentrum
• Focusgroepen professionelen – focusgroep met professionelen uit het woonzorgcentrum – focusgroep met professionelen uit de thuiszorg
Inclusie- en exclusiecriteria • Ouderen: – bereid zijn om over kledij te praten in groep – geen cognitieve beperkingen hebben
• Professionelen: – bereid zijn om te praten in groep over hun ervaring met kledingproblemen waarmee zij geconfronteerd worden bij de ouderen, maar ook bij de uitvoering van hun zorgtaken – dagelijks hulp bieden aan ouderen bij het aan-en uitkleden
Resultaten • Focusgroepen ouderen: – 21 ouderen waarvan: • 18 vrouwen en 3 mannen • 7 zonder zorgbehoefte, 14 met zorgbehoefte • 7 wonen in een WZC, 14 wonen thuis
• Focusgroepen professionelen: – 17 professionelen waarvan: • • • • •
4 hoofdverpleegkundigen (1 man) 7 verpleegkundigen 1 ergotherapeut 1 kinesitherapeut 4 zorgkundigen
Weergave resultaten
ouderen
overeenkomsten
professionelen
Overeenkomsten • Kledij moet voldoen aan volgende voorwaarden: – onderhoudsvriendelijk en kwaliteitsvol zijn – gemakkelijk wasbaar zijn – eenvoudig te strijken zijn – vorm behouden na verschillende wasbeurten – voor ouderen in WZC: industrieel te wassen zijn
• Beide groepen zien Damart als kwaliteitsmerk: – ouderen zijn bereid meer te betalen voor kwaliteit – winkel is aangepast aan ouderen – er wordt een goede service geleverd
• Kledij van rolstoelgebruikers: – rokken en broeken moeten langer zijn – moeten hogere taille hebben (bedekken rug)
• Ouderen geven de voorkeur aan gecentreerde kledij • Mobiele ouderen hebben weinig problemen om gewenste kledij te kopen Bij verminderde mobiliteit wordt meestal de familie ingeschakeld • Problemen bij aan- en uittrekken kleding: – kousen en panty’s: moeten diep reiken vragen hulp of trekken korte panty’ s aan kousenaantrekker is ongekend – beha’s: vaak te weinig beweeglijk om deze op de rug te sluiten sluiten deze vooraan en draaien de beha zorgverstrekkers en enkele ouderen vinden een sluiting vooraan een geschikte oplossing te klein? tussenstukje
• Ouderen dragen kledij ‘op eigen manier’: hoog opgetrokken pasvorm niet aangepast!
Verschillen: ouderen • Algemene tevredenheid over kledij • Residenten en thuiswonenden houden ervan zich “op te kleden” om uit te gaan • Kledij wordt weinig aangepast: zelf, door de kinderen of zaak waar kledij gekocht werd. Zelden door speciaalzaken (te duur) • Kopen graag kledij op de markt: – kledingstukken met elastiek in taille voor vrouwen en mannen vinden dit comfortabel
• Voor broeken en rokken graag een verhoogde taille en een stijlvolle stof dia al dan niet elastisch is
Verschillen: professionelen (1) • Thuiswonende ouderen: functionele aspect primeert omwille van comfort en zelfstandigheid • Ouderen in WZC: esthetische aspect primeert, er zijn constant mensen om hen heen • Overgang van kledij waar esthetische aspect primeert naar kledij waar functionele aspect primeert is moeilijk voor resident en familie
Verschillen: professionelen (2) • Ouderen dragen oude, niet passende beha’s. – ouderen kunnen zelf niet naar een zaak om deze aan te kopen
• Aantrekken van hemden en jurken is moeilijk: – hemden zijn niet elastisch en armen moeten ver naar achteren gebracht worden – jurken moeten volledig over het hoofd aangetrokken worden – jurken, bestaande uit 2 delen zouden gemakkelijker aantrekken
• Knopen en ritsen zijn te klein, waardoor dichtdoen problematisch is
Verschillen: professionelen (3) • Hebben uitgesproken mening over ideale kledij voor ouderen • Menen dat deze zorgzwaarte kan verminderen en zelfstandigheid ouderen kan verhogen pleiten voor aangepaste kledij die: - gemakkelijk, pijnvrij en comfortabel manier kan aangetrokken worden - minder snel vuil wordt - er mooi en niet aangepast uitziet - geen te hoge kostprijs
Verschillen: professionelen (4) pleiten voor aangepaste kledij die: - te verkrijgen is in een ruim aanbod aan motieven en aanpasbaarheid - gemakkelijk te verkrijgen is - aangeboden wordt via catalogi, modeshows, internet en thuiszorgwinkels • Familie is belangrijke partij: de voordelen van de aangepaste kledij voor de ouderen moet duidelijk gemaakt worden aan de familie
Aanbevelingen professionelen • Aaanpassingen voor de meest zorgbehoevende ouderen: – bedlegerige ouderen: geen klittenband op de rugzijde wegens gevaar op drukwonden – bedlegerige ouderen: nachtkledij kan korter zijn, is praktischer – bedlegerige en rolstoel gebonden ouderen: volledig te openen kledij zou handiger zijn – ouderen met urinesonde met beencollector: geen elastiek onderaan de broekspijp – algemeen: geen strakke manchetten of boorden aan armen of benen: afsnoerend effect
Concrete aanbevelingen • Ouderen en familie dienen goed geïnformeerd te worden rond aangepaste kledij. Familie heeft namelijk grote impact op de aankoop van kledij • De familie denkt zelden aan aangepaste kledij, zij moeten dus tijdig geïnformeerd worden • De voordelen zoals langere zelfstandigheid en hoger comfort bij het dragen en aan- en uitkleden moeten zeker aan bod komen • Stijlvolle stof geniet de voorkeur, ook bij meer comfortabele, functionele kledij • De aanpassingen graag discreet gezien de overstap naar meer functionele kledij een moeilijke stap is en dit een negatieve connotatie heeft • Marketing!
SmartPro
SmartPro • Slim textiel en draagbare intelligentie: van intelligente prototypes naar industriële en bruikbare producten • Toepassingen: – Veiligheid en interventie – (thuis)Zorg – Sport en vrije tijd – Technische toepassingen
Zorg • Concept – continue, niet-storende en niet-stigmatiserende monitoring van de persoon en zijn omgeving, thuis en onderweg
• Doelgroep – Ouderen – Herstellende patiënten na een medische interventie – Formele en informele zorgverleners
• Doelstelling – Gepersonaliseerde monitoring en zorg op afstand met als • Verhogen van de autonomie en levenskwaliteit • Zorgverleners faciliteren bij het verlenen van optimale support on demand
– Wijzigingen in de toestand van de persoon voorspellen door • Stimulatie en detectie van beweging en inactiviteit • Monitoren van de evolutie van belangrijke predictoren (bv. stapsnelheid)
Zorg Virtual demonstrator Light/Temp/Hum sensor
Environment/On-the-go: - With unobtrusive and subtle monitoring solution e.g. Position monitoring
Movement detection
Home - With unobtrusive and subtle monitoring solution
Sensor gateway Rooms: -
Equipped with sensors/ actuators Position monitoring system ,,,
Pressure sensor
RFID reader
Magnetic door sensor Person: - Elderly - Patients in rehabilitation phase after some medical intervention To be monitored Information to formal and informal caregivers
Zorg • Toepassingen – – – –
Dwaaldetectie Valdetectie Activity monitoring Monitoren gezondheidstoestand
Zorg: hardware • Sensoren voor diverse toepassingen – Localisatie • Absolute/statische positionering: druksensoren, lichtsensoren • Indoor positioning: WiFi/GSM/Bluetooth/... in kledij • Outdoor positioning: GPS
– Activiteit • Accelerometer
• Batterijen
Zorg: software • Software interpreteert sensor data ... – Waar is de persoon en wat doet hij/zij
• ... en vertaalt dit in kennis – Identificatie van patronen & trends • • • • •
slapen/wakker pattern typische POIs en bezoek/verblijftijden Snelheid en aantal stappen per dag gezondheidstoestand ...
– Identificatie van anomalieën/verstoringen • • • •
abnormaal slaapgedrag dwalen van actieve naar passieve levensstijl (veel stilzitten) ...
Dank u voor uw aandacht Alexandra De Raeve Vakgroep mode-, textiel- en houttechnologie
[email protected]
