Crowdfunding en televisieprogramma s

Scriptie Lieve Markenhof, crowdfunding en televisieprogramma’s, 2012

Media, Informatie en Communicatie

Crowdfunding en televisieprogramma’s Scriptie

Lieve Markenhof

1e begeleider: Jaqueline Storm

2e begeleider: Bas Naber

13-08-2012


Managementsamenvatting Het doel van dit onderzoek is om in kaart te brengen wat de mogelijkheden zijn om crowdfunding bij televisieprogramma’s in te zetten. Aan de hand van literatuuronderzoek en kwalitatief onderzoek is dit onderzocht. Om het onderzoek af te bakenen is er voor gekozen om twee mogelijke televisieformats te onderzoeken; een talentenshow en een ondernemersformat. Er zijn interviews gehouden met verschillende experts op het gebied van crowdfunding en televisie. Op basis daarvan is een voorbeeld voor een televisieformat geschreven waarbij crowdfunding wordt ingezet. Dit televisieformat zal in een kijkersonderzoek getest worden aan de hand van panelgesprekken. In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de hoofdvraag: Welke mogelijkheden zijn er om ‘crowdfunding’ in te zetten bij televisieprogramma’s? Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat crowdfunding een manier van financieren is door middel van een menigte. Met een kleine investering van een grote groep mensen, wordt een project gefinancierd. Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat crowdfunding zeer succesvol kan zijn. Het grote voordeel ervan is dat ondernemers voor de financiering van een project, niet meer afhankelijk zijn van een bank of een andere instantie. Daarnaast komt er door crowdfunding aandacht voor een project. Ondernemers krijgen naast geld, ook advies en tips van investeerders. Nederland doet het op de formatmarkt erg goed, verschillende formats zijn ook in het buitenland een succes. Echter op het gebied van interactieve televisie loopt Nederland achter op andere landen. Er wordt wel geëxperimenteerd, maar er wordt niet optimaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden zoals bijvoorbeeld de rode knop. Met de rode knop wordt verwezen naar een navigatietoets op de afstandsbediening voor digitale televisie. Veel programma’s maken wel gebruik van een tweede scherm. Dit is een webpagina die gelijktijdig aan het programma loopt en waar mensen online mee kunnen spelen met een quiz op televisie. De verwachting is dat interactieve televisie in de toekomst meer ingezet zal worden. Uit de interviews is gebleken dat programmamakers weinig met interactieve televisie bezig zijn. Dit komt enerzijds omdat het als een trend wordt gezien, anderzijds vinden ze het te veel risico. Daarnaast is gebleken dat alle drie de vormen Equity(aandelen), lening en donatie ingezet kunnen worden ingezet bij televisieformats. Bij een talentenshow kan het best de vorm donatie worden ingezet, omdat directe payback hierbij het beste werkt. Bij een ondernemersformat zijn de meningen verdeeld, want beide vormen: lenen als Equity kunnen ingezet worden. Verder blijkt uit de interviews dat de experts de meeste kansen zien bij een ondernemersformat. Op basis van de interviews is ervoor gekozen om een ondernemersformat te schrijven. Het televisieformat is door middel van panelgesprekken getest onder de kijkers. Uit zowel de interviews als de panelgesprekken blijkt dat het tweede scherm een geschikt investeringmiddel is. De kijkers zouden tijdens of na het programma investeren.


De formatexperts zien crowdfunding als een spelelement, zij vinden dat het programma niet om crowdfunding moet draaien. Uit de panelgesprekken is echter gebleken dat de ondervraagde kijkers een programma dat draait om crowdfunding veel interessanter vinden. De crowdfundingexperts delen deze mening. Ook kwam uit de panelgesprekken naar voren dat de kijkers behoefte hebben aan een introductie tot crowdfunding. Het is dan ook wijselijk om in de eerste aflevering van het programma crowdfunding te introduceren. Verder vinden ze dat er geen thema’s aan de afleveringen gekoppeld moeten worden, omdat hierdoor het aanbod aan projecten ingeperkt wordt. Samengevat kan er geconcludeerd worden dat de formatexperts gematigd positief zijn over een televisieformat waarbij crowdfunding wordt ingezet, ze zien het meer als aanvulling van een format dan als invulling. De crowdfundingexperts zijn enthousiast over een televisieformat met crowdfunding, ze vinden het een goede manier om kijkers bij televisieprogramma’s te betrekken. Daarnaast denken ze dat door middel van televisie, kijkers eerder overtuigd raken om te investeren. De mediapsychologen vinden crowdfunding een middel en geen doel opzicht, ze vragen zich af of televisie een overtuigende factor is om te investeren. Een televisieformat uitbrengen waarbij crowdfunding wordt ingezet brengt risico’s met zich mee. Uit het gehele onderzoek is gebleken dat kijkers niet gaan investeren op basis van aandelen. Het is dus beter om te kiezen voor een andere vorm van crowdfunding, namelijk op basis van een nietfinanciële vergoeding.


Management summary In this survey we reviewed the possibilities of using crowdfunding in a television format. To smallen the survey field we chose to examine two possible formats; a talent show and an entrepreneurs format. This is examined with the help of desk research and interviews with several experts in this area. To research the project, a television format will be written and examined by two panel discussions. Qualitative research will be done through interviews and panel discussions. These will answer the main question in this survey: Which possibilities are there to use crowdfunding in a television format? Crowdfunding is a way of financing, where through a small investment by each individual of a great group of people a project will be financed. By means of desk research I found out that crowdfunding can be very successful. The great advantage of crowdfunding is that entrepreneurs are not depending on a bank or other financial institutes to financially support them. Another advantage of crowdfunding is, that it draws attention to the project because many people are involved. Entrepreneurs will receive financial compensation, and also support and advice from people making the investment. The Netherlands has been a great performer on the format market. Several formats have been a great global success. However, in the process of interactive television, The Netherlands is well behind other countries. There have been some good examples, but the possibilities of interactive television can be explored further. An example of this is the red button. The red button is a reference to the navigation button on a remote control for digital television. However a lot of program formats use a second screen. A second screen is a webpage, which runs simultaneously with the show on television, so that people can participate in a quiz on television whilst using the internet. The main expectation is that interactive television will be used more frequently in the future. Interviews have shown that the three forms which are used: Equity, loans and donations, can be used in a television format. In a talent show, the best form to use is donations, because people will have a direct advantage. When using an entrepreneurs format, opinions are divided. Loans and Equity can be both used. However the experts find the entrepreneurs format more successful and therefore is chosen to write an entrepreneurs format. This television format has been tested through panel discussions among television viewers. The outcome of both the discussions and the interviews are that the use of a second screen is a good way of investing. Viewers will whilst watching or straight after a program invest. The formatexperts see crowdfunding as a playful element, they think the program should not evolve around crowdfunding. The panel discussions show that the viewers like it more when a program evolves around crowdfunding. The crowdfundingexperts share this opinion. Furthermore the panel discussions show that the viewers need an introduction to crowdfunding. Therefore it’s wisely is to introduce


crowdfunding in the first episode. Plus they think there shouldn’t be themes in the episodes, because that will limited the diversity of the projects. The whole survey shows that formatexperts are moderated positive about a television format using crowdfunding. Crowdfunding is mainly seen as an addition, not as a main part of the program. They see the format itself as the most important thing. The crowdfundingexperts are enthusiastic about a program using crowdfunding. They think that it’s a good way to involve viewers by the program. Besides that they think that trough television, viewers will be convinced to invest. To produce a television format, using crowdfunding is a risk. The panel discussion show that viewers are not going to invest based on Equity. Therefore it is better to use another form of crowdfunding, namely crowdfunding based on a non-financial gift. All viewers think it’s an interesting program and they would watch it.


Voorwoord “Quality is more important than quantity. One home run is much better than two doubles” (Steve Jobs) Door mijn stage bij Niehe Media is mijn interesse voor het maken van televisieprogramma’s aangewakkerd. Ik kreeg de kans gekregen om van dichtbij te zien hoe een televisieprogramma gemaakt wordt. Vanaf het begin was het duidelijk dat ik iets wilde onderzoeken dat met televisie te maken had. Daarbij wilde ik geen clichés aanhalen. Heel veel onderzoeken gaan over het succes of de flop van televisieprogramma’s. Ik wilde iets nieuws onderzoeken. Maarten Timmerman bracht mij op het idee om onderzoek te doen naar het gebruik van crowdfunding in een televisieformat. Dit idee heeft uiteindelijk geresulteerd in deze scriptie. Ik ben erg trots op het eindresultaat, maar ik had het niet alleen kunnen doen. Ik wil dan ook een aantal mensen bedanken; allereerst mijn ouders en vrienden voor de onvoorwaardelijke steun. Daarnaast mijn opdrachtgever Jan Kootstra en alle mensen die ik heb mogen interviewen, voor hun tijd en interesse. Als laatste wil ik graag mijn begeleiders bedanken; Jaqueline Storm voor al haar hulp en Bas Naber voor zijn feedback.


Inhoudsopgave 1 Inleiding 1.1 Aanleiding van het onderzoek 1.2 Doelstelling 1.3 Opbouw van het rapport 1.4 Opdrachtgever

12 12 12 13 13

2 Methoden en technieken 2.1 Inleiding 2.2 Literatuuronderzoek 2.3 Kwalitatief onderzoek 2.4 Operationalisatie 2.5 Interviews 2.5.1 Formatexperts 2.5.2 Crowdfundingexperts 2.5.3 Motivatie 2.6 Panelgesprek 2.7 Kwaliteit van het onderzoek 2.8 Analyse van gegevens

15 15 15 15 16 16 17 17 18 19 20 21

3 Crowdfunding 3.1 Inleiding 3.2 Ontstaan van crowdfunding 3.3 Verschillende vormen van crowdfunding 3.4 Crowdfunding platforms 3.5 Succes van crowdfunding 3.6 Doelgroep 3.7 Motieven 3.8 Wet en regelgeving 3.9 Risico’s van crowdfunding 3.10 Crowdfunding in Amerika 3.11 Ontwikkeling van crowdfunding 3.12 Conclusie

23 23 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33

4 Televisieformats 4.1 Inleiding 4.2 Geschiedenis van formats 4.3 Formats 4.4 Transmedialiteit 4.5 Interactie met het publiek 4.6 Drempel tussen de kijker en televisie programma’s 4.7 Mogelijkheden interactieve televisie 4.8 Conclusie

35 35 35 36 37 38 39 40 42

5 Crowdfunding vs. televisie

43


5.1 5.2 5.3 5.4 5.5

Inleiding SWOT-analyse crowdfunding SWOT-analyse televisie Vergelijking SWOT Analyses Conclusie

43 44 45 47 49

6 Resultaten uit het onderzoek 6.1 Inleiding 6.2 Verloop van het onderzoek 6.3 De interviews 6.3.1 Formatexperts 6.3.2 Crowdfundingexperts 6.3.3 Motivatie 6.4 Televisieformat 6.5 Panelgesprekken 6.5.1 Panelgesprek 1. Boodschappers 6.5.2 Panelgesprek 2. ‘Early Adaptors’ 6.5.3 Conclusie panelgesprekken

50 50 50 52 52 55 57 61 68 68 70 73

7 Conclusie 7.1 Investeren 7.2 Vorm van crowdfunding 7.3 Aanbevelingen 7.4 Markt voor een televisieformat met crowdfunding 7.5 Koppeling met het literatuuronderzoek

75 75 76 76 77 78

8 Evaluatie 8.1 Inleiding 8.2 Literatuuronderzoek 8.3 Interviews 8.4 Panelgesprek 8.5 Eind evaluatie 8.6 Mogelijkheden voor vervolgonderzoek

79 79 79 79 80 81 81

9 Literatuurlijst

82

Bijlage I: Begrippenlijst

86

Bijlage II: Afbeeldingen

89

Bijlage III: Plan van aanpak en goedkeuringsmail

92

Bijlage IV: Interview Simon Douw

101

Bijlage V: Interview Korstiaan Zandvliet

105


Bijlage VI: Interview Robin Slakhorst

110

Bijlage VII: Interview Jan Kootstra

114

Bijlage VIII: Interview Frans Millenaar

118

Bijlage IX: Interview Marius van Duijn

121

Bijlage X: Interview Joris van Ooijen

124

Bijlage XI: Interview Camille van Gestel

126

Bijlage XII: Interview Martijn Arets (Brand Expedition)

131

Bijlage XIII: Interview met Wilco Admiraal (Independent Barista)

135

Bijlage XIV : Interview Micha Coster (Mediapsycholoog)

138

Bijlage XV: Interview William Rice (mediapsycholoog)

140

Bijlage XVI: Panelgesprek

142

Scriptie Lieve Markenhof over crowdfunding en televisie 11


1 Inleiding

1.1 Aanleiding van het onderzoek Er worden steeds meer manieren gezocht om de kijker meer bij een televisieprogramma te betrekken en daarnaast hoge kijkcijfers te scoren. De afstand tussen de kijker en televisieprogramma’s is met de komst van social media een stuk minder geworden. Kijkcijfers zijn belangrijk op de televisiemarkt en als producent is het zaak om in te spelen op nieuwe trends. Crowdfunding is zo’n nieuwe trend. Crowdfunding is een nieuwe manier van financieren en uit onderzoek is gebleken dat door middel van crowdfunding de betrokkenheid de van de consument vergroot wordt (Van Vliet, 2012). Er zijn al verschillende online platforms waar door middel van crowdfunding hele projecten worden gefinancierd. In dit onderzoek wordt onderzocht welke mogelijkheden er zijn om crowdfunding in te zetten bij een televisieformat. De resultaten worden gebruikt om een televisieformat te schrijven, vanzelfsprekend wordt bij dit format crowdfunding ingezet. Dit format kan een aanwinst zijn voor producenten en de basis vormen voor andere televisieformats op basis van crowdfunding. De opdrachtgever is Jan Kootstra, producent bij Niehe Media. Hij is benieuwd naar de mogelijkheden om crowdfunding bij een televisieformat in te zetten. De resultaten kan hij in de toekomst gebruiken bij het produceren van interactieve televisieformats. Om het onderzoek af te bakenen, is ervoor gekozen om niet alle genres van televisieformats te onderzoeken. Er worden twee mogelijkheden onderzocht; crowdfunding bij een ondernemers format en crowdfunding bij een talentenshow. Verderop in dit onderzoek worden deze formats verder uitgelegd.

1.2 Doelstelling Om dit te onderzoeken is de volgende probleemstelling opgesteld: Welke mogelijkheden zijn er om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s? Met behulp van deze probleemstelling zal onderzocht worden in hoeverre het wenselijk is om crowdfunding in te zetten bij twee type formats; een talentenjacht en een ondernemers format. Later in dit onderzoek wordt uitgelegd wat hiermee bedoeld wordt. Er zal gekeken worden welke vorm van crowdfunding het meest geschikt is, welke mogelijkheden er zijn en hoe crowdfunding precies kan worden ingezet. De doelstelling van dit onderzoek is:


Door middel van kwalitatief onderzoek naar de mogelijkheden tot het inzetten van crowdfunding bij televisieprogramma’s, een televisieformat schrijven waarbij crowdfunding ingezet wordt.

1.3 Opbouw van het rapport De onderzoeksvraag van deze scriptie wordt beantwoord door middel van een literatuuronderzoek en een kwalitatief onderzoek. Het eerste deel van deze scriptie zal bestaan uit een literatuuronderzoek. Het tweede deel zal bestaan uit een kwalitatief onderzoek. In het eerste hoofdstuk wordt het onderwerp van deze scriptie geïntroduceerd en zijn de onderzoeksvragen en de doelstelling met de relevatie uiteengezet. In hoofdstuk twee wordt een overzicht gegeven van de gebruikte methoden en technieken. Daarin komt naar voren op welke manier er kennis is opgedaan, welke onderzoeksmethode er worden gebruikt en welke onderzoeksinstrumenten er zijn ingezet. In het derde en vierde hoofdstuk komt het literatuuronderzoek aan bod. In deze hoofdstukken worden de belangrijkste deelvragen op het gebied van crowdfunding en televisie beantwoord. Hoofdstuk vijf is het resultaten hoofdstuk, hierin komen de belangrijkste resultaten naar voren. Dit zal de basis vormen voor het televisieformat dat uiteindelijk geschreven wordt. Hoofdstuk zes is de conclusie, hierin wordt de probleemstelling beantwoord en wordt een terugkoppeling gemaakt met het literatuuronderzoek. Het laatste hoofdstuk is de evaluatie van het onderzoek. Ter verduidelijking van deze scriptie is er in de bijlage I een begrippenlijst opgenomen. Het goedgekeurde plan van aanpak met hierin de deel- en onderzoeksvragen en de email met daarin de goedkeuring van de afstudeercommissie is te vinden in bijlage III.

1.4 Opdrachtgever De opdrachtgever is Jan Kootstra, hij is producent en programmamaker en werkt bij het bedrijf Niehe Media. Hij bedacht in samenwerking met verschillende mensen het programma ‘Uitstel van Executie’ wat hij vervolgens onderbracht bij Niehe Media. Hij is altijd op zoek naar nieuwe programma’s en uitdagingen. Op het moment dat hij denkt dat hij een succes in handen heeft, gaat hij het idee voor een programma pitchen bij RTL Nederland. Als uit mijn onderzoek blijkt dat een programma op basis van crowdfunding mogelijkheden heeft, dan kan Jan Koostra dit onderzoek gebruiken bij het ontwikkelen van een nieuw televisieformat waarbij crowdfunding wordt ingezet. Bedrijf Niehe media is een productiebedrijf van Ivo Niehe en Carla Snapvangers. Het bedrijf is een zeer gewaardeerde speler binnen het speelveld van Nederlandse televisieproducenten. Niehe media produceert televisieprogramma’s voor zowel de publieke als de commerciële omroepen. Naast het maken van televisieprogramma’s


organiseert Niehe Media verschillende activiteiten zoals; de Koning Willem 1-prijs en de Lotto Sport Awards. Ook op het gebied van theater is Niehe Media actief, naast de theatershows van Ivo Niehe, reist het succesvolle toneelgemeenschap Mussen & Zwanen door het hele land. De vele opdrachtgevers die Niehe Media rijk is, maakt het tot een veelzijdig bedrijf dat op vele markten actief is. (Niehe Media, 2012) Markt Niehe Media is actief op de televisiemarkt en de format-markt. Het bedrijf maakt programma’s voor zowel de publieke als de commerciële omroep. Voorbeelden van klanten zijn; RTL4, Net5, NCRV, Tros en Omroep MAX. De concurrentie op de televisie markt is groot, dit maakt elk televisieproductiebedrijf in Nederland een concurrent. Voorbeelden zijn: Endemol, IDTV, SBS Broadcasting, Veronica en Eyeworks. Sponsors Niehe Media heeft beschikking tot een relatief klein budget, hierdoor is de samenwerking met sponsors bij een televisieprogramma heel belangrijk. De sponsors verschillen per programma. Niehe Media maakt zulke verschillende programma’s dat er niet direct een bepaalde sponsor aan te wijzen is. Vaak wordt gezocht naar een sponsor die past bij het thema van het programma. Bij het programma ‘Hotel De Toekomst’ was het thema werkeloosheid. Dit zag je terug in de sponsors, dit waren ‘CNV Vakmensen’ en ‘Tempo Team’. De sponsors betalen mee aan het programma en krijgen in ruil daarvoor een stukje exposure in de uitzending. Doordat er een klein budget is, is er ook maar een kleine crew. Daardoor werken sommige mensen aan meerder programma’s tegelijk mee. Doelgroep De doelgroep van Niehe Media is erg breed, dit komt doordat Niehe Media een groot scala aan programma’s heeft. Het maakt naast ‘De Grote Tv-show’ van Ivo Niehe, ook programma’s als ‘Uitstel van executie’ voor RTL4 of ‘Erica op reis’ voor de publieke omroep. Elk programma wordt gemaakt voor een specifieke doelgroep. De gemiddelde doelgroep van Niehe Media is ouder dan dertig jaar. (Niehe Media, 2012) Bedrijfscultuur Niehe Media vindt het belangrijk om naar buiten toe formeel te zijn, hierbij hoort een net taalgebruik en behulpzaamheid naar de klant toe. Intern is het echter heel laagdrempelig. Bij Niehe Media heerst een hiërarchische bedrijfscultuur. De eindproducenten nemen de belangrijkste beslissingen. De interne communicatie gebeurt voornamelijk via email en een keer in de week wordt er een vergadering gepland met alle mensen die aan een programma werken.


2 Methoden en technieken 2.1 Inleiding Het belangrijkste doel van dit onderzoek is erachter komen wat de mogelijkheden zijn om crowdfunding in te zetten bij een televisieformat. Dit is tevens de centrale vraag. Met het antwoord op deze vraag zal een voorbeeld voor een televisieformat met crowdfunding worden geschreven. Daarnaast zal er een advies uitgebracht worden aan de opdrachtgever Jan Kootstra. In dit hoofdstuk zullen de methodes van onderzoek nader toegelicht worden.

2.2 Literatuuronderzoek Als theoretische onderbouwing van de onderzoeksopzet zal er een literatuuronderzoek gedaan worden. Door middel van het literatuuronderzoek wordt gekeken welke facetten er al bekend zijn over dit onderwerp en welk onderzoek hier al naar gedaan is. Daarnaast zullen de faal- en succesfactoren worden omschreven en met elkaar vergeleken worden. Het literatuuronderzoek zal de basis vormen voor de verdere onderzoekmethoden. Er wordt via diverse wegen gezocht naar gedegen literatuur. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van internet, waaronder zoekmachines: Google en Google scholar. Daarnaast wordt er gebruik gemaakt van zoekmachines die worden aangeboden door de Hogeschool van Amsterdam, namelijk: HBO Kennisbank en LexisNexis Academic. Verder zal er literatuur gezocht worden in de bibliotheek.

2.3 Kwalitatief onderzoek Er is gekozen voor kwalitatief onderzoek, omdat hierdoor antwoord gegeven kan worden op de hoofdvraag. Bij kwalitatief onderzoek kan dieper worden ingegaan op de achtergronden van bepaalde gegevens. Om tot mogelijkheden te komen om crowdfunding bij televisieprogramma’s in te zetten, moet worden gesproken met experts op het gebied van televisie en crowdfunding. Kwantitatief onderzoek bijvoorbeeld het afnemen van enquêtes is geen geschikte methode, omdat ze te weinig informatie geven en de vragen niet diep genoeg gaan. Er is gekozen voor interviews omdat deze de mogelijkheid bieden om dieper in te gaan op iemands mening of motivatie. Verder zijn interviews uitermate geschikt om de oriëntatie op een bepaald onderwerp te kunnen verrichten. Er is over de combinatie crowdfunding en televisie namelijk nog geen onderzoeksliteratuur beschikbaar. Aan de hand van dit onderzoek zal een televisieformat geschreven worden. Dit televisieformat wordt getest in een panelgesprek. Een panelgesprek is uitermate geschikt om de mening van een groep mensen te peilen. Bij een panelgesprek kunnen hulpmiddelen ingezet worden zoals: een PowerPoint presentatie. Door middel van een PowerPoint presentatie kan het televisieformat aan de panelleden gepresenteerd worden.


2.4 Operationalisatie Het doel van de operationalisatie is van abstracte begrippen meetbare instrumenten maken. Het is van belang dat er gemeten wordt wat de onderzoeker wil weten. Daarom wordt de centrale vraag van dit onderzoek omgezet in heldere en duidelijke begrippen. In dit onderzoek wordt antwoord gegeven op de vraag: welke mogelijkheden zijn er om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s?

Mogelijkheden

Crowdfunding

Onder mogelijkheden wordt verstaan de manier waarop crowdfunding ingezet kan worden in een televisieprogramma. Bij wat voor een soort programma? Wat voor een rol gaat het spelen? Wat is het doel? etc. Crowdfunding is een manier van financieren door middel van een grote groep mensen, ook wel ‘The Crowd’ genoemd. ‘Crowd’ is het Engels woord voor menigte en ‘funding’ het Engelse woord voor financieren. Crowdfunding vind plaats via crowdfundingplatforms. Dit zijn websites op internet waar projecten opstaan die gefinancierd moeten worden. Geïnteresseerde kunnen lid worden van een platform en een financiële bijdrage leveren aan een project. Afhankelijk van het soort platform kan de bijdrage een donatie zijn, een investeerder, of een lening. Er zijn crowdfundingplatforms voor bijna elke branche en voor verschillende geld bedragen.

Televisieprogramma’s zijn programma’s die via het medium televisie worden uitgezonden. Vaak is de structuur van een televisieprogramma Televisieprogramma’s vastgelegd in een televisieformat. Dit is een op schrift gestelde beschrijving, inclusief de sfeer en het doel van het programma. (Fictoor, 2006) Tabel 1: Operationalisatie van begrippen De operationalisatie van de onderzoeksvraag zorgt ervoor dat er gestructureerde vragenlijsten voor verschillende onderzoeksmethode kunnen worden opgesteld. Dit geldt voor de diepte-interviews en de panelgesprekken. De vragenlijsten verhogen de validiteit en de betrouwbaarheid van het onderzoek, omdat er steeds gemeten wordt wat de onderzoeker wil weten. Door middel van de vragenlijsten worden de juiste vragen gesteld en die zorgen voor een antwoord op de centrale vraag.

2.5 Interviews Methode van dataverzameling Bij dit onderzoek wordt gebruik gemaakt van de sneeuwbalmethode. Door contacten in het netwerk van respondenten wordt er naar meer respondenten gezocht. Het voordeel hiervan is dat deze mensen elkaar kennen en daardoor eerder openstaan voor een interview. Het doel van de interviews is niet conclusies trekken over een grote


groep mensen, maar de resultaten gebruiken bij bijvoorbeeld de ontwikkeling van nieuwe televisieprogramma’s. De experts in dit onderzoek zijn opgedeeld in drie categorieën: televisie, crowdfunding en motivatie. De selectie van experts is doelgericht, alle experts bezitten kennis van een van deze drie onderwerpen. Het doel is om informatie te halen waar deze zit, bij mensen die er verstand van hebben. 2.5.1 Formatexperts In deze categorie worden experts geïnterviewd die nauw betrokken zijn bij het bedenken en produceren van televisieformats. De experts zijn afkomstig van een aantal belangrijke productiehuizen in Nederland. Al deze bedrijven bedenken en produceren televisieformats in eigen beheer. Daarnaast hebben ze alle vier verschillende succesvolle programma’s op hun naam staan. Niehe Media Niehe Media maakt programma’s voor de commerciële en de publieke omroep. De Tv-show van Ivo Niehe is al jaren een succesvol programma. Er wordt een interview gehouden met Jan Kootstra, hij bedenkt en produceert zelf televisieprogramma’s en bedacht o.a. ‘Uitstel van executie’. Dit is een programma dat op RTL-4 te zien is. Endemol Endemol maakt programma’s voor de commerciële omroep en is marktleider op het gebied van televisieprogramma’s in Nederland. Het laatste grote succes was ‘The voice of Holland’. Er wordt een interview gehouden met Frans Millenaar, hij is onder andere eindverantwoordelijke bij het programma ‘Miljoenenjacht’. Sky High Tv Sky High Tv maakt televisieprogramma’s voor verschillende omroepen. Succesvolle programma als ‘Over mijn lijk’ en ‘Model in 1 dag’ zijn door dit bedrijf gemaakt. Er wordt een interview gedaan met Marius van Dijk, hij is hoofdprogrammaontwikkelaar. Joris van Ooijen Media Concepten Joris van Ooijen is een onafhankelijke formatontwikkelaar. Dit houdt in dat hij formats bedenkt, ontwikkeld en verkoopt. Momenteel gaat Joris van Ooijen zich meer richten op het begeleiden van mensen bij creatieve processen. Hij is geïnterviewd omdat hij tot de top behoort van formatbedenkers in Nederland. Hij heeft verschillende aantoonbare successen op zijn naam staan. Een paar voorbeelden van grote succesvolle televisieprogramma’s zijn: ‘All you need is love’, ‘Now or never’ en ‘De Staatsloterijshow’. 2.5.2 Crowdfundingexperts In deze categorie worden mensen geïnterviewd die door ervaring, kennis van crowdfunding hebben opgebouwd. Deze experts zijn alle drie mede-oprichter van twee verschillende crowdfundingplatforms, namelijk: Symbid en Crowd about now. Ook zijn zij nauw betrokken geweest bij de opzet en organisatie van deze platforms.


Symbid Dit is een crowdfundingplatform gebaseerd op aandelen. Iedereen die investeert wordt voor een stukje eigenaar van een project. Symbid is een van de eerste platforms waarbij projecten gefinancierd worden door middel van aandeelhouders. Er worden interviews gedaan met: Korstiaan Zandvliet en Robin Slakhorst. Beide zijn medeoprichter van dit platform en ze zijn gespecialiseerd in deze vorm van crowdfunding. Douw & Koren Dit is een adviesbureau van Simon Douw en Gijsbert Koren. Zij zijn mede-oprichters van het crowdfundingplatform: Crowd about now. Dit is een platform op het gebied van lenen. Een investeerder leent als het ware zijn geld uit aan een project. Als het project loopt wordt deze lening met winst terugbetaald. Het adviesbureau Douw & Koren brengt advies uit aan bedrijven en particulieren op het gebied van crowdfunding. Zij organiseren regelmatig workshops en lezingen. Er wordt een interview gehouden met Simon Douw. Hij weet alles over het platform Crowd about now en heeft ook kennis over crowdfunding in het algemeen. 2.5.3 Motivatie In dit onderzoek speelt de motivatie om te investeren en de bereidheid van mensen om mee te doen met crowdfunding een belangrijke rol. Om de motivatie van investeerders en het succes van crowdfunding in kaart te brengen zal worden gesproken met drie ondernemers. De psychologische reden om mee te doen aan crowdfunding of om te stemmen in een programma, wordt onderzocht aan de hand van gesprekken met twee mediapsychologen. De ondernemers die zijn uitgekozen hebben via drie verschillende platforms succesvol hun project gefinancierd, namelijk: Symbid, Kickstarter en Crowd about now. Verder zijn juist deze projecten interessant omdat ze allen binnen een tijdsbestek van drie maanden een grote investering hebben binnengehaald. Ondernemers • Martijn Arets heeft de vertaling van het boekproject Brand Expedition via crowdfunding gefinancierd. In dit boek reist hij in een oud volkswagen busje door Europa. Doel van de reis was de verhalen vertellen achter twintig Europese merken. Hij deed dit door interviews te houden met de eigenaar of directeur van een merk. Door middel van crowdfundingplatform Symbid, ligt de vertaling nu in de winkel. • Camille van Gestel is medeoprichter van het bedrijf Off-grind Solutions. Dit bedrijf heeft door middel van crowdfunding op het platform Kickstarter en Symbid een revolutionaire lamp gefinancierd. Deze lamp is ontwikkeld met de meest geavanceerde technologieën en moet de gevaarlijke olielampen in ontwikkelingslanden gaan vervangen. De huidige olielampen in ontwikkelingslanden zijn erg gevaarlijk en zo kwamen ze op het idee om de Waka Waka lamp te ontwikkelen. • Wilco Admiraal is een professionele koffiemaker. Hij heeft door middel van crowdfunding succesvol een espressomachine gefinancierd. Hij had een investering nodig voor een espressoapparaat en besloot daarvoor crowdfunding in te zetten via het platform Crowdaboutnow.


Mediapsychologen Er is gesproken met twee mediapsychologen die beide bekend zijn met het fenomeen crowdfunding. In het literatuuronderzoek komen deze twee psychologen direct naar voren, ze hebben ieder een actieve website. Beide psychologen zijn via de e-mail benaderd om mee te doen aan dit onderzoek. • Mischa Coster is zelfstandig mediapsycholoog en helpt klanten en relaties bij het benutten en herkennen van sociaalpsychologische media- en beïnvloedingstechnieken. Hij heeft twee opleidingen afgerond: Mediapsychologie en European Multimedia. • William Rice: William heeft meer dan 16 jaar ervaring in de Telecom en media technologie. Hij onder andere gewerkt als netwerk analist en social media analist. Met een achtergrond als mediapsycholoog heeft hij grote interesse in technologische ontwikkelingen en de impact van media op mensen. Interviewopzet Voorafgaand aan de interviews is een vragenlijst opgesteld, hier kan vanaf worden geweken, omdat de onderzoeker flexibel is ingesteld. De interviews beginnen met algemene vragen en vanuit deze basis wordt dieper ingegaan op de achterliggende reden en de kennis die de participant van crowdfunding of televisie heeft. De interviews bestaan uit een lange vragenlijst, daarom is ervoor gekozen om deze persoonlijk af te nemen. Het voordeel hiervan is dat vragen die tijdens het interview opduiken ook nog gesteld kunnen worden en dat de interviewer het gesprek kan sturen. De interviews zullen via de computer worden opgenomen en daarna getranscribeerd. Op deze manier kunnen de interviews op een effectieve manier worden geanalyseerd. De opnames kunnen zo vaak worden terug geluisterd als nodig, wat de betrouwbaarheid van de resultaten verhoogd.

2.6 Panelgesprek Methode van data-analyse Er wordt een kijkersonderzoek gedaan in de vorm van een panelgesprek. Er is gekozen voor een panelgesprek in de vorm van focusgroepen. Een focusgroep is een speciaal samengestelde groep op basis van doel, samenstelling en grootte. De groepsleider gaat in dit gesprek op zoek naar meningen van deelnemers over geagendeerde onderwerpen. Het doel van het panelgesprek is het testen van het televisieformat onder de kijkers. Er is gekozen voor twee aparte panelgesprekken, omdat er onderscheid wordt gemaakt tussen twee groepen kijkers. Door middel van een panelgesprek kan de mening en motivatie van een grote groep mensen worden gepeild. Verder biedt het de mogelijkheid om hulpmiddelen in te zetten zoals een PowerPoint presentatie. Aan de hand van een PowerPoint presentatie en een vragenlijst zal het televisieformat getest worden. De panelgesprekken zullen plaats vinden met vijf mensen tegelijk. Het minimum aantal mensen bij een groepsgesprek is vijf, er is gekozen om dit aantal aan te houden zodat het gesprek overzichtelijk blijft. Bij meer mensen loopt de onderzoek het risico dat mensen door elkaar gaan praten en het gesprek niet meer te volgen is. De gesprekken zullen via de computer opgenomen worden en daarna getranscribeerd.


Deelnemers Uit onderzoek van Symbid (2011) en Molblog (2010) (zie bijlage II, afbeelding 5 ) blijkt dat de doelgroep van crowdfunding erg breed is. De doelgroep wordt beschreven als zogenoemde ‘Early adopters’. Dit zijn mensen die als eerste de nieuwste snufjes willen hebben Deze groep zit vooral op internet voor bankzaken, nieuws, productoriëntatie en (ver-) kopen(41%). Het grootste gedeelte van deze doelgroep valt in de leeftijdscategorie van 35 tot 55 jaar oud. Een kleinere groep (21%) is jonger dan 35 jaar. Deze groep zit vooral op internet om informatie te zoeken of bankzaken te regelen, maar nemen ook deel aan blogs(online dagboeken). Het eerste panelgesprek zal bestaan uit deze groep. Het tweede panelgesprek zal bestaan uit de boodschappers. Een belangrijke doelgroep voor commerciële zenders. Dit zijn kijkers in de leeftijd van 20 t/m 49 jaar. Opzet panelgesprek Voordat het panelgesprek plaats vind, zal een televisieformat geschreven worden naar aanleiding van het onderzoek. In het panelgesprek zal deze gepresenteerd worden aan de hand van een PowerPoint. Hierin moet duidelijk worden wat het televisieformat inhoud en wat voor rol de kijker gaat spelen. Na deze presentatie zullen vragen gesteld worden aan de hand van een vragenlijst. Dit zijn open vragen, waaruit duidelijk moet worden wat de panelleden van het televisieformat vinden.

2.7 Kwaliteit van het onderzoek Bij het beoordelen van de kwaliteit van een onderzoek spelen generaliseerbaarheid, validiteit en betrouwbaarheid een grote rol. Generaliseerbaarheid Generaliseerbaarheid houdt in dat de steekproef van een interview representatief moet zijn voor een grote groep mensen waarover uitspraak wordt gedaan (de populatie). Kort gezegd: de steekproef moet wat betreft een aantal kenmerken gelijk staan aan de populatie. Bij interviews is de steekproef altijd select. Het doel is niet conclusies de generaliseren naar populatie, maar kennis te halen waar deze zit. (Verhoeven, 2006). In dit onderzoek zijn de experts voor de interviews geselecteerd op basis van kennis over zaken waarover zij uitspraken doen. In §2.5 is uitgelegd waarom juist deze experts zijn gekozen. Validiteit Met validiteit wordt bedoeld de waarheidsgehalte van een onderzoek. Ook wel de mate waarin systematische fouten worden gemaakt. In het boek Wat is onderzoek? wordt gesproken over twee methodes waarmee de validiteit gegarandeerd woord. Methode 1 Bij de eerste methode wordt gekeken naar de geldigheid van de meetinstrumenten. De validiteit van dit onderzoek wordt zoveel mogelijk gegarandeerd door de manier


waarop de onderzoeksvraag is geoperationaliseerd (zie §1.4) en vervolgens is vertaald naar vragenlijsten. Door middel van vragenlijsten bij verschillende onderzoeksmethode meet de onderzoeker wat hij wil weten. Methode 2 Bij de tweede methode wordt gekeken naar de geldigheid van de onderzoeksgroep. De validiteit van dit onderzoek wordt zoveel mogelijk gegarandeerd door informatie te halen waar hij zit. Wel kan het voor komen dat de experts geen antwoord op een vraag weten of een antwoord geven die niet de juiste informatie bevat. Dit wordt tegengegaan door in de interviews zoveel mogelijk door te vragen. • Bij een panelgesprek wordt niet het risico gelopen dat voor de doelgroep het televisieformat niet duidelijk is. Ook is er mogelijkheid tot registratie van non-verbale reacties. Door middel van een panelgesprek wordt er gemeten wat van belang is, namelijk de mening van de kijker. Deze is belangrijk want als de kijker er niets voor voelt om te participeren in een programma met crowdfunding, dan zal dit programma weinig kans van slagen hebben. Betrouwbaarheid Bij de betrouwbaarheid van een onderzoek wordt nagegaan of de onderzoekresultaten niet op toeval berusten. Een onderzoek moet herhaalbaar zijn. De betrouwbaarheid van dit onderzoek is zo veel mogelijk gegarandeerd doordat er vooraf vragenlijsten zijn opgesteld. Daarnaast wordt er gebruikt gemaakt van triangulatie om de betrouwbaarheid te verhogen. Door verschillende data-verzamelingmethode te gebruiken, wordt gecontroleerd of de verkregen resultaten kloppen. Dit gebeurt door middel van literatuuronderzoek, interviews en twee panelgesprekken. Om de betrouwbaarheid van het panelgesprek te vergroten, wordt van te voren de vragenlijst bij een aantal personen getest. Ook worden alle interviews en panelgesprekken opgenomen, waardoor deze woord voor woord overgenomen kunnen worden. De kans op toevallige fouten wordt zo verkleind en de betrouwbaarheid vergroot. De geluidsfragmenten zijn te vinden in de bijlage

2.8 Analyse van gegevens Door middel van literatuuronderzoek wordt in kaart gebracht wat de succesfactoren en de faalfactoren van crowdfunding en televisie zijn. De interviews worden geanalyseerd door middel van de mindmaptechniek. Deze techniek is in 1970 door Tony Buzan bedacht. Deze manier van analyseren is zeer effectief, omdat mindmapping een overzicht geeft van alle relevante onderwerpen. De interviews zullen opgedeeld worden in drie categorieën; formatexperts, crowdfundingexperts, , motivatie. Deze drie hoofdlabels worden ondersteund door sublabels. Per hoofdlabel lijdt dit tot conclusies, die met elkaar vergeleken zullen worden. De analyse is uitgevoerd volgens verschillende analysestappen, zoals beschreven in Verhoeven ‘Wat is onderzoek?’. •

Analysestap 1: Informatie selecteren op relevantie


Als alle interviews zijn uitgetypt wordt er bekeken welke informatie geschrapt kan worden. Niet alle informatie is namelijk relevant voor de onderzoeksvraagstelling. • Analysestap 2: relevante tekst opsplitsen in fragmenten De interview zijn opgedeeld in drie categorieën. Per categorie kwamen een aantal vragen aan bod. Deze vragen worden opgedeeld in fragmenten. Elk fragment geeft informatie over slechts een onderwerp. • Analysestap 3: het labelen Elk fragment wordt samengevat in een of meerdere kernwoorden. • Analysestap 4: het ordenen en reduceren van de labels In dit onderzoek worden de hoofdlabels; televisie, crowdfunding en psychologie samengebracht. De belangrijkste thema’s die gebruikt kunnen worden bij de beantwoording van de probleemstelling, worden beschreven in het resultatenhoofdstuk. Het panelgesprek De panelgesprekken worden zowel op individueel als op groepsniveau beoordeeld. Zowel de belangrijkste individuele standpunten als de groepsstandpunten worden uitgelicht. De twee panelgesprekken worden achteraf met elkaar vergeleken. Dit om te kijken of er verschil is in standpunten en motivatie bij de verschillende doelgroepen. Het panelgesprek wordt opgenomen via de computer en zijn als bijlage toegevoegd. De resultaten uit het panelgesprek worden uiteindelijk geanalyseerd en samengevoegd met de resultaten uit de interviews.


3

Crowdfunding

3.1 Inleiding Om tot een antwoord op de centrale vraag te komen is het voor dit onderzoek essentieel dat er eerst een duidelijk beeld van crowdfunding wordt geschetst. Daarom wordt in dit hoofdstuk de term crowdfunding uitgelegd en de markt van crowdfunding in kaart gebracht. Voordat de mogelijkheden kunnen worden onderzocht om crowdfunding bij een televisieformat in te zetten moet duidelijk worden wat crowdfunding precies inhoud. In dit hoofdstuk is vooral gebruik gemaakt van literatuur op internet.

3.2 Ontstaan van crowdfunding Door de economische recessie is het steeds moeilijker geworden om een lening bij de bank te krijgen. Daarnaast wordt er door de overheid steeds meer gekort op subsidies, er moet bezuinigd worden. Op de aandelenmarkt is het onrustig, de onzekerheid is een reden voor beleggers om hun geld ergens anders onder te brengen. Hierdoor ontstaan er nieuwe financieringsmiddelen, waaronder crowdfunding. Alles gebeurt tegenwoordig via internet, ook het afhandelen van financiële transacties wordt steeds vaker online afgehandeld.(Crowdfunding.nl, 2012) Crowdfunding is gebaseerd op de marketing term crowdsourcing, dat letterlijk betekent de menigte als bron gebruiken. Crowd is het Engelse woord voor menigte, en Source is het Engelse woord voor bron. Bedrijven zetten crowdsourching in om de mening van het publiek over een product te peilen. Jeff Howe journalist en schrijver is de bedenker van crowdsourching, hij legde het in 2006 in het Amerikaanse tijdschrift Wired als volgt uit: ‘Simply defined, crowdsourcing represents the act of a company or institution taking a function once performed by employees and outsourcing it to an undefined (and generally large) network of people in the form of an open call. This can take the form of peer-production (when the job is performed collaboratively), but is also often undertaken by sole individuals.’ (Wired, 2006). Zowel bij crowdsourching als bij crowdfunding wordt er gebruik gemaakt van een menigte. Het enige verschil is dat bij crowdfunding de menigte om een donatie wordt gevraagd. Met de opkomst van sociale netwerken zoals: Twitter, Facebook, Linkedin, zijn er nieuwe manieren gevonden om snel en gratis een grote groep mensen te bereiken. Door middel van crowdfundingplatforms kunnen ondernemers een businessidee bij internetgebruikers onder de aandacht brengen. Deze gebruikers kunnen als ze in een idee geloven investeerder worden. De gedachten achter crowdfunding is dat er door allemaal kleine bedragen bij elkaar te leggen, een groot bedrag gecreëerd wordt.(Crowdfunding bible, 2012)


Crowdfunding is rond 2004 ontstaan in de Verenigde Staten. Het bekendste platform dat toen werd opgericht is Sellaband. Dit is een muziekplatform waar artiesten door middel van crowdfunding een album kunnen financieren. Artiesten kunnen een album opnemen als ze het bedrag van 50.000 dollar bij elkaar hebben. (Selleband, 2010) In Europa ontstaan crowdfunding pas later rond 2009. Het eerste succesvolle platform in Nederland is crowdaboutnow, een platform voor ondernemers. Kort daarop volgen er meerdere zoals Symbid en Seeds (zie §3.3). Voor verschillende branches worden platforms opgericht. Zelfs overheidsinstellingen zetten crowdfunding in om projecten te financieren. Wat opvalt is dat crowdfunding in een korte tijd erg populair geworden is. Hoewel de eerste platforms in Nederland ondernemersplatforms waren is op afbeelding 4 (in bijlage) te zien dat het meeste geld wordt opgehaald in de creatieve sector. Hier kan een link gelegd worden met de overheidsbezuinigingen in kunst -en cultuursector. Opvallend is dat peer to peer lenen steeds populairder wordt. (Douwe&Koren, 2011)

3.3 Verschillende vormen van crowdfunding Er zijn verschillende vormen van crowdfunding: • Donatie; geld geven (doneren) en er niets voor terug ontvangen. De reden dat mensen dit doen is bijvoorbeeld vanuit medeleven, denk hierbij aan goede doelen. Donatie komt ook veel voor in de creatieve sector. Het nadeel is dat je geen band met de gebruiker krijgt, omdat het meestal een eenmalige actie is. Het voordeel is dat doneren een eenmalige actie is en er niets voor terug verwacht wordt. Het nadeel is dat er geen band wordt opgebouwd met de investeerder het is namelijk eenmalig. Voorbeeld: kickstarter.com/voordekunst.nl. • Sponsoring; geld geven en er een niet-financiële beloning voor terug ontvangen. Denk aan perks (gratis cadeautjes) prototype, of tickets, maar wat ook veel voor komt is een stukje reclame in een tijdschrift of op een website. Vooral grote bedrijven doen aan sponsoring. • Lening; ook wel peer to peer lenen genoemd. Als ondernemer wordt er geld geleend van investeerders. Dit geld wordt als het project opgestart is, terug betaald met rente. Voorbeeld: geldvoorelkaar.nl. • Revenu share; per euro die verdiend wordt gaat er een percentage naar de investeerders. Het gaat niet echt om investeren, maar het gaat meer om het verdienen van geld. De ondernemer krijgt uiteindelijk een klein percentage van de winst. Het zijn royalities en de investeerder koopt zichzelf in. Voorbeeld: Sellaband.com. • Equity (aandelen, profiteren van waarde creatie). De investeerders zijn aandeelhouder in dit verhaal. Ondernemers hebben recht op een dividend deel van de winst. Zij worden als het ware voor een stukje mede-eigenaar van het bedrijf. De aandelen kunnen later in het proces verkocht worden. Voorbeeld: Symbid.nl (Symbid, 2012). Al deze vormen kunnen in principe ingezet worden bij een televisieformat De vormen donatie en sponsoring worden zelfs al ingezet bij televisieprogramma’s. Bij goede


doelen acties op televisie wordt door middel van donatie veel geld opgehaald. Hieruit kan geconcludeerd worden dat mensen door middel van televisie overtuigd kunnen worden om geld voor een project te geven. Uit de literatuur kan niet geconcludeerd worden of de andere vormen van crowdfunding geschikt zijn voor televisie. Deze vormen van crowdfunding gaan namelijk een stap verder dan enkel het geven van geld. Bij deze vormen gaat de kijker een verbintenis aan voor een langere periode.

3.4 Crowdfunding platforms Sinds de komst van crowdfunding in Nederland komen er steeds meer platforms bij. In deze paragraaf is te lezen welke crowdfundingplatforms in Nederland gebruikt worden. Doordat crowdfunding zich online afspeelt kunnen dit ook platforms zijn die samenwerken met platforms uit het buitenland. De platforms zijn in drie categorieën verdeeld: Muziek, creativiteit en ondernemerschap. Hierbij moet in acht worden genomen worden dat deze categorieën vaak door elkaar lopen. Zo kunnen er op platforms voor ondernemerschap creatieve ideeën staan en visa versa. De belangrijkste in elke categorie worden genoemd. Muziek Artiesten zijn niet langer afhankelijk van subsidies, muziekscouts of grote sponsors. Op muziekplatforms kan elke artiest een liedje plaatsen. Het publiek bepaald of ze het leuk genoeg vindt om er geld in te investeren. De verschillen zitten vooral in het verdienmodel en de vorm van crowdfunding. Sellaband en AKA music zijn platforms waarbij de investeerder uiteindelijk een deel van de winst krijgt. Bij de platforms Sonic Angels, Slicethepie en Pedgemusic gaat het om geld doneren. Sellaband, dit is het eerste platform waar door middel van crowdfunding albums gefinancierd worden. • AKA music, dit is een crowdfunding platform waarbij het album uiteindelijk via Itunes en Amazon verspreid wordt. Hierbij gaat 40% van de inkomsten naar de artiest, AKA music krijgt 20% en de overige 40% gaat naar de investeerders. • Sonic Angels, dit is een platform gebaseerd op donatie. Hierbij moet de artiest eerst door een strenge procedure, de selectie wordt gedaan door een commissie. • Slicethepie, dit is een platform gebaseerd op donatie, maar de selectie wordt gedaan door het publiek. • Pedgemusic, dit is een crowdfunding platform gebaseerd op donatie, er is hierbij geen selectie. Iedere artiest mag hier gebruik van maken. •

Creativiteit Zoals eerder genoemd wordt in deze sector het meeste geld opgehaald. Deze tak van platforms is heel breed het gaat hierbij om kunstprojecten, financiering van films, boeken of nieuwe software. Op het gebied van kunst zijn dit; Pitchstar, Pitchfund.us, Voor de kunst en Micromecenas. •


Op het gebied van films zijn er; Cinecrowd en Eu1. Op het gebied van journalistiek is er nieuwspost, dit is een platform waar onafhankelijke journalisten een idee voor een artikel kunnen plaatsen. Mensen die willen dat dit artikel geschreven wordt, kunnen investeren. • Op het gebied van software zijn er; Appbackr, Believersfund en 8-bit funding. • Op het gebied van boeken zijn er; Tenpages en Schrijversmarkt. Ten Pages is de bekendste, hier kunnen schrijvers 10 pagina’s van hun boek plaatsen. Mensen die willen dat het boek wordt uitgegeven kunnen investeren. Bij het platform Schrijversmarkt kunnen investeerders voor 5 euro een aandeel kopen, bij 250 investeerders wordt het boek uitgegeven. Een nieuw platform op het gebied van boeken is Unglue it. Dit platform richt zich op het uitgegeven van E-books. Dit zijn digitale boeken.(Douw & Koren, 2010) • •

Ondernemerschap Deze platforms zijn gericht op mensen ofwel ondernemers die een bedrijf willen starten of een product op de markt willen brengen. Hiervoor hebben ze geld nodig en richten ze zich tot platforms voor ondernemerschap. Het verschil tussen deze platforms zit hem in de vorm van crowdfunding. Er zijn verschillende vormen van crowdfunding (zie §3.2). Crowdaboutnow; een platform gebaseerd op leningen. Investeerders krijgen hun geld met rente terug. • Geldvoorelkaar; hetzelfde als crowdaboutnow. • Wekomenerwel; een platform op basis van lening en aandelen, de ondernemer kan zelf bepalen welke vorm hij gebruikt. • Share2start; Op dit platform kan er gedoneerd, geleend en geïnvesteerd worden door middel van aandelen. Een platform voor duurzame organisaties en bedrijven • Seeds; een platform ontwikkeld door de ING. Dit platform is vooral gericht op sociaal-maatschappelijke projecten. Er kan hier geld geïnvesteerd worden op basis van royalties. Bij succes van de organisatie krijgt de investeerder een deel van de winst. • Symbid; een platform op basis van aandelen. De investeerders worden voor een stukje eigenaar van de organisatie. •

3.5 Succes van crowdfunding Het succes van crowdfunding in Nederland blijkt uit de tien meest succesvolle crowdfundprojecten van 2011(zie onderstaand voorbeeld). Hieruit kan geconcludeerd worden dat er in alle gevallen een hype gecreëerd of ontstaan is, door middel van communicatie door bijvoorbeeld filmpjes op internet of aandacht in de media. Het succes van een crowdfundingproject wordt bepaald door de mate van belangstelling. Door crowdfunding op televisie in te zetten is een grote belangstelling binnen handbereik. Televisie is namelijk een medium dat in een klein tijdsbestek een grote groep mensen bereikt.


Eddy Terstall kreeg door middel van crowdfunding platform Cinecrowd, een bedrag van maar liefst 120.000 euro bij elkaar. Dit door zijn investeerders een klein filmpje als wederdienst terug te geven. Het oorspronkelijke plan was een korte film maken, maar door dit hoge bedrag heeft Terstal besloten een lange film te maken. • Martijn Arets ging op zoek naar het succes achter bepaalde merken. Hij deed dit onder de naam Brand Expedition en maakte een tour langs Europese merken. Hiervan posten hij filmpjes op internet en hij schreef er een boek over. Hij kreeg uiteindelijk voor bijna een miljoen aan advertentiewaarde. Door middel van de grote belangstelling op internet en doordat hij het idee op het platform Symbid had geplaatst. • Red Light radio een internet-radio haalde door middel van crowdfunding platform ‘Voor de kunst’ 30.000 euro aan donaties bij elkaar. • Brenno de Winter een onderzoeksjournalist die de misstanden van de OVchipkaart blootlegde, besloot via crowdfunding platform Nieuwspost zijn gemaakte kosten terug te verdienen. En met groot succes binnen een uur haalde hij 2500 euro op. De dagen daarna bleven de donaties binnen stromen. Waardoor hij uiteindelijk 7478 euro ophaalden. • Het bedrijf Grid Solutions, kwam met de WakaWaka light. Een Nederlands initiatief dat door wist te dringen tot Amerika. Deze betaalbare LED lamp zou de oplossing zijn voor de gevaarlijke kerosine lampen in ontwikkelingslanden. Op het platform Symbid bracht het idee 75.000 euro op. Toen Bill Clinton enthousiast werd kon ook het succes in Amerika niet uitblijven. Via het platform Kickstarter kwam er nog eens 50.000 dollar bij. (Douw&Koren, 2012) •

3.6 Doelgroep Het is belangrijk om te weten wat de doelgroep van crowdfunding is, omdat dit gebruikt kan worden bij de ontwikkeling voor een televisieformat met crowdfunding. Een televisieformat wordt immers voor een bepaalde doelgroep geproduceerd. De doelgroep van crowdfunding kenmerkt zich als early adopter, mensen die als eerste een nieuw product willen hebben, een grote affiniteit hebben met technologie, met innovatie en met creatieve producten, diensten en ervaringen. Een groep die zo breed is dat hij moeilijk te definiëren is door leeftijd, culturele achtergrond of geslacht. Deze doelgroep maakt veelvuldig gebruik van internet en social media. Het grootste gedeelte van de doelgroep valt in de leeftijdscategorie van 35 tot 55 jaar oud. Deze groep zit vooral op internet voor bankzaken, nieuws, productoriëntatie en (ver-) kopen. (Molblog, 2011) De doelgroep wordt bereikt door artikelen en advertenties in relevante magazines en websites over innovaties, technologische ontwikkelingen en creaties. Opvallend is dat deze groep makkelijk te overtuigen is om ergens heen te gaan, of iets te kopen. Dit doen ze naar aanleiding van een tip of advies van een in hun ogen vooroplopende trendsetter. (Symbid, 2012) Het concept wordt via de volgende kanalen vermarkt:


Het direct aanschrijven van de doelgroep door middel van Facebook, Twitter en Linkedin. • Het gericht in doelgroepspecifieke websites plaatsen van artikelen, scoops en clickbare advertenties. • Het in specifieke trendy bladen adverteren. (Symbid, 2012) •

3.7 Motieven In deze paragraaf wordt dieper ingegaan op het motief om in een crowdfundingprojecten te investeren. Dit is van twee kanten belicht: vanuit de ondernemers en vanuit de investeerders. Daarnaast komen de voor- en nadelen aanbod. Vanuit de ondernemers Uit onderzoek van Lambert en Schwienbacher (2012) blijkt dat de voornaamste reden om gebruik te maken van crowdfunding, het ophalen van geld is. Andere belangrijke redenen die genoemd worden zijn: een idee onder een grote groep mensen onder de aandacht krijgen en een product testen voordat het op de markt komt. Crowdfunding maakt gebruikt van interactieve communicatiemogelijkheden op internet (Facebook,Twitter en Linkin), dit maakt onderling contact tussen ondernemer en investeerder makkelijk. Van Aalten (2010) stelt verder dat crowdfunding kostenbesparend is. In zijn boek crossmediale journalistiek noemt hij een voorbeeld voor de traditionele media; ‘Door middel van crowdfunding snijdt je in aardig wat kosten ten opzichte van traditionele media: distributie, kantoorruimte voor de redactie, logistiek, studioruimte etc.’ Vanuit de investeerders Schwienbacher en Larralde (2010) stellen dat het verdienen van geld niet de belangrijkste reden is om te investeren in een crowdfundingproject. Het heeft te maken met de gunfactor. Veel investeerders willen onderdeel zijn van een leuk project. Ze willen hun steun betuigen door te financieren. Dat investeerders het niet perse voor het geld doen, betekent niet dat ze er niets voor terug verwachten. Vaak is er sprake van een beloning in de vorm van een gratis editie van een product, of een persoonlijk bedankje. De motieven om te investeren of te doneren hangen af van een aantal factoren (Van Vliet, 2011) • Er wordt in een idee gelooft en er is vertrouwen. • Er is besef van noodzaak. • Er is een verzoek vanuit de ondernemer. • Er is interesse in het idee. • Er moet betrokkenheid ontstaat tussen de ondernemer en investeerder. • Het idee moet haalbaar zijn.


Voor- en nadelen Er zitten enkele voor- en nadelen aan crowdfunding. Voordelen • De binding met een investeerder is voor een langere termijn. • Er is de mogelijkheid om het product te testen onder een grote groep mensen. • Het project wordt gelijk bekend onder een grote groep mensen. • Vaak wordt er veel meer geld opgehaald dan het oorspronkelijke doel. • Er zijn investeerders die in het idee geloven en het idee promoten onder vrienden en bekenden. • Investeerders zijn actief betrokken en leveren een bijdrage aan het succesvol maken van de organisatie. (Crowdfunding Bible, 2012) Nadelen • Het kost veel tijd om een crowdfunding idee te promoten. • Het businessplan wordt met een groot kritisch publiek gedeeld. • Er is veel concurrentie van andere projecten die mogelijk dezelfde doelgroep hebben. • Crowdfunding is niet altijd succesvol, er is een realistische kans dat het niet lukt. (Crowdfunding Bible, 2012) • Volgens Barentskrants bestaat de kans dat er een tekort aan kapitaal ontstaat (Equity gap). Er zijn derden nodig om projecten geheel te kunnen financieren. In de praktijk blijkt dat vooral vrienden en familie deze onbekenden aan kunnen zetten tot donaties. Bij het wegvallen van deze vrienden en familie wordt het lastiger anderen te overtuigen een donatie te doen. (Barentskrants, 2010).

3.8 Wet en regelgeving De drie vormen van crowdfunding waarbij er geld geleend of geïnvesteerd word. Dus de drie vormen; lening, Equity en revenue share vallen onder de regelgeving van de Autoriteit Financiële Markten(AFM) en De Nederlandsche Bank(DNB). Hierin zijn verschillende regels te onderscheiden, doordat de wijze van organisatie van crowdfunding initiatieven verschillen. Belangrijkste regels De wetgeving van de AFM en DNB is complex en deze wet is vooral van toepassing op crowdfunding platforms die geld lenen. De belangrijkste regel die ze handhaven ten opzichte van de platform is dat het niet toegestaan is om grote sommen geld in beheer hebben. Dit om tegen te gaan dat individuen of ondernemingen geld van het publiek in beheer krijgen. Zij beschikken namelijk niet over de veiligheidsmechanisme om verantwoord met dit geld om te gaan en over de beschikking om het op elk moment terug te kunnen betalen. Hiervoor is een bankvergunning noodzakelijk, want niet iedereen kan zomaar financiële diensten aanbieden. Crowdfundingplatforms die financiële producten, beleggingsobjecten of verzekeringen aanbieden, moeten beschikken over een Wft-vergunning. Dit is een vergunning conform de wet op het financieel toezicht.


Deze vergunning wordt alleen gegeven als de onderneming financieel gezond (solvabel) is en voldoet aan voorwaarden voor integer bestuur. Wie zich niet aan de regels houdt, moet rekenen op sancties. In het ergste geval trekt DNB de vergunning in. Vergunning Investeerders kunnen in het register van het AFM na gaan of crowdfundingplatforms een vergunning hebben en onder het toezicht van de AFM of DNB staan. Als dat zo is dan gelden er wettelijke eisen met betrekking tot deskundigheid, betrouwbaarheid, bedrijfsvoering, klachtenregeling en beroepsaansprakelijkheidsverzekering. De wetgeving van crowdfunding bevindt zich nog op een grijs gebied. Op dit moment worden er individuele afspraken met platforms gemaakt, maar waarschijnlijk wordt de regelgeving in de toekomst aangescherpt.

3.9 Risico’s van crowdfunding Uit de crowdfunding bijbel(2012) blijkt dat crowdfunding weinig risico’s met zich meebrengt, omdat een goed bedacht en uitgevoerd project meestal zorgt voor genoeg investeerders en kapitaal. Toch kleven er risico’s aan elke manier van financieren. Bij een crowdfundingproject kan het voor komen dat het uiteindelijk meer tijd en moeite kost dan aanvankelijk gedacht werd. Verder is het als ondernemer belangrijk om een goed contact te onderhouden met investeerder. Bij te weinig contact kunnen investeerders afhaken en bij te veel contact kunnen potentiële investeerder weggejaagd worden. Faillissement Sellaband Een goede les voor huidige platforms is het faillisement van platform Sellaband. Het Amsterdamse Sellaband werd in 2006 opgericht en was een van de eerste crowdfunding platforms in Nederland. Artiesten konden via deze site hun muziek laten horen. Fans van deze artiesten konden voor een minimum van tien euro meebetalen aan de cdopnamen. Uiteindelijk gaat Sellaband failliet, dit had volgens mede-oprichter Pim Betist verschillende oorzaken. De site was te breed georiënteerd, er was te weinig geld voor promotie en er was geen kwaliteitscontrole. ‘Het maken van een cd is tegenwoordig kostbaar”, zegt Betist. „Daardoor blijft er te weinig geld over voor promotie. Je kunt de tracks beter digitaal verspreiden en je concentreren op een slimme digitale promotie.” Van de ongeveer vijftig internationale bands die via Sellaband een cd konden opnemen, is volgens hem uiteindelijk niemand doorgebroken. „Doordat er te weinig aan promotie gedaan werd.” (NRC Handelsblad, 2010) Uit het voorbeeld van Sellaband kan worden afgeleid dat een crowdfundingplatform zonder investeerders en geld niet kan bestaan.


3.10

Crowdfunding in Amerika

Crowdfunding wordt niet overal hetzelfde ingezet. In Amerika wordt crowdfunding vooral ingezet voor de creatieve sector, hier gaat ook het meeste geld in om. Dit komt doordat het in Amerika lange tijd niet mogelijk was om investeerders aandeelhouder te maken (Equity). In Nederland was dit altijd al mogelijk en hierdoor waren de eerste platforms gericht op ondernemers. (Frankwatching, 2012) Kickstarter Wereldwijd staat Nederland op de derde plaats met het aantal crowdfunding platforms. Op nummer een staat nog altijd Amerika, waar maandelijks zeven miljoen dollar ingelegd wordt. Het grootste crowdfunding platform in Amerika is Kickstarter, dit is een platform voor creatieve ideeën. De bedoeling achter het platform is dat er niet geleend of geïnvesteerd wordt, maar gedoneerd. Veel Nederlandse platforms hebben Kickstarter als inspiratie gebruikt. Het volgende voorbeeld laat zien hoe succesvol crowdfunding in Amerika is: ‘Voor het eerst is het gelukt om binnen 24 uur een miljoen dollar op te halen via crowdfunding. Een Amerikaans gamebedrijf vroeg internetters geld te doneren voor een nieuw spel. Het doel was om 400.000 dollar op te halen, maar een dag later was er al drie keer zoveel binnen.’ (NOS, 2012) Campagne Obama President Obama wist in drie maanden 86 miljoen dollar op te halen voor zijn verkiezingscampagne. De campagne van Obama laat zien hoe effectief crowdfunding kan zijn met het gebruik van een groot netwerk. ‘De 1,5 miljoen donateurs begonnen als vanzelfsprekend te vertellen over de donatie die ze hadden gedaan. Eerst thuis aan de eettafel, maar later ook bij de koffieautomaten op het werk, bij de snackbar en in de kerk. Ze shareden, twitterden, blogden, mailden en belden. “Ik heb deze campagne mede mogelijk gemaakt en ga op Obama stemmen. Jij ook?" Effectievere, trouwere en geloofwaardigere ambassadeurs kon Obama zich niet wensen.’(Douwen&koren, 2011) Regulering van crowdfunding In februari is een groep pioniers opgestaan onder de naam ‘The startup exemption’ met als doel de wet omtrent crowdfunding te veranderen. Dit deden ze door te lobbyen in Washington. De pioniers wilden het geldlimiet dat op crowdfunding zit opheffen. Een versoepeling van de wet zou er voor moeten zorgen dat de grens van 499 aandeelhouders verhoogd word en er meer geld per bedrijf opgehaald mag worden. Door deze actie zal crowdfunding in de Verenigde Staten gereguleerd worden. Een belangrijk argument voor de regulering is dat het banen zou creëren. Dit zou in Amerika een positieve bijkomstigheid zijn, aangezien er nog steeds 12,8 miljoen Amerikanen geen baan hebben. Daarnaast kunnen startende ondernemingen via crowdfunding de financiering krijgen die ze nodig hebben. (Startupexemption, 2012)


3.11 Ontwikkeling van crowdfunding Martijn van Schelven (mede-oprichter van geldvoorelkaar) stelt dat crowdfunding met een paar jaar een serieus economisch alternatief is in de leen- en investeringswereld. Dit komt door de laagdrempeligheid ervan en doordat het inspeelt op de mogelijkheden die social media bieden. Verder stelt hij dat Nederland crowdfunding publicitair moet ondersteunen om zodoende meer begrip en vertrouwen in dit businessmodel te genereren. Ook regulering vanuit de AFM kan hier aan bijdragen. (Crowdfunding, 2011) De verwachting is dat crowdfunding zich in 2012 verder zal gaan ontwikkelen. Dit komt door een aantal factoren: • Banken zullen door de krediet crisis terughoudend blijven met het verstrekken van krediet • Er zal een strakkere regelgeving komen vanuit de Autoriteit Financiële Markten (AFM) waardoor de professionaliteit van de platforms zal toenemen • De bestaande succes verhalen zullen leiden tot meer belangstelling onder het publiek • Aandacht van de pers voor crowdfunding zal verder toenemen (Crowdfunding.nl, 2012).


3.12

Conclusie

Crowdfunding is manier van financieren door middel van een menigte. Het is ontstaan door de financiële crisis en de opkomst van social media. Er zijn allerlei soorten platforms die zich richten op verschillende branches. De doelgroep van crowdfunding is heel breed. Het overgrote deel is te definiëren als ‘early adopter’. Dit zijn mensen die als eerste de nieuwste snufjes willen hebben. De motieven om te investeren zijn verschillend. Zoals Schwienbacher en Lambert al stelden gaat het bij veel investeerders niet om het verdienen van geld, maar omdat ze bij willen dragen aan een leuk project.

Faalfactoren In de Crowdfunding Bijbel (2012) werd er gesproken over een aantal voor -en nadelen van crowdfunding. Het grootste nadeel is dat crowdfunding veel tijd en moeite kost. Er moet gepromoot worden en de investeerders willen constant op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen. Succes is hierbij niet gegarandeerd. De grootste bedreiging voor platforms is dat er veel donateurs nodig zijn en geld om platforms draaiend te houden. Bij het wegvallen hiervan gaan platforms failliet. Dit gebeurde bijvoorbeeld bij het platform Sellaband. De regelgeving rondom crowdfunding is vaag en de controle minimaal. De AFM en de DNB zijn hier mee bezig en de verwachting is dat de regels in de toekomst verscherpt worden. Succesfactoren Crowdfunding is een laagdrempelige manier om aan geld te komen. Iedereen kan een idee neerzetten op een crowdfunding platform om aan geld te komen. Nederlandse projecten kunnen door middel van buitenlandse platforms, ook internationaal een succes worden. Het grootste voordeel is dat bij een succesvol crowdfundingproject vaak meer wordt opgehaald dan oorspronkelijke het doel was. Crowdfunding brengt weinig risico met zich mee, doordat een goed bedacht en uitgevoerd project meestal voor financiering zorgt.

Scriptie Lieve Markenhof, crowdfunding bij televisieprogramma’s, 2012

35

4 Televisieformats “De televisie is een tiran die de geest kan doden” (J.Cals) Zo opende staatsecretaris van Onderwijs, kunsten en wetenschappen in 1951 het allereerste televisieprogramma. Hij had nooit kunnen weten dat decennia later televisie niet meer weg te denken is uit de samenleving. (NPS, 2009)

4.1 Inleiding In het vorige hoofdstuk werd de term crowdfunding uitgelegd en de markt van crowdfunding in kaart gebracht. In dit hoofdstuk wordt de Nederlandse markt van televisieformats in kaart gebracht. Om uiteindelijk een goed beeld te krijgen van de mogelijkheden van crowdfunding bij televisieprogramma’s is het belangrijk om te weten hoe de formatmarkt in elkaar steekt. Verder wordt in dit hoofdstuk onderzocht wat een succesvol format inhoudt.

4.2 Geschiedenis van formats Eerste uitzending In de jaren ’50 neemt televisie de rol als amusementsmedium over van de radio. De eerste zwart-wit uitzending is te zien op 2 oktober 1951 en heet 'de Toverspiegel'. Het is een dramaserie die anderhalf uur duurt. De serie gaat over het verleden, heden en de toekomst van de communicatie. (BRON: Willemwever 2010) De eerste televisieavond werd bekeken op slechts 500 televisietoestellen. Mensen die geen televisie hadden volgden het programma in de etalages van radiohandelaren en in cafés. Nog geen drie jaar later hebben 250.000 mensen een televisietoestel in huis. Het eerste miljoen werd in 1961 bereikt. (Bakker & Scholten, 2011) Begin van de Nederlandse televisie Van Dijck stelt dat in de eerste jaren van televisie nog niet te voorzien was hoe het televisiegebruik zich zou gaan ontwikkelen. ‘Een televisie was geen bioscoop en geen radio; je kon er in de huiskamer naar kijken, met je eigen familie, zonder het gezelschap van vreemden. (--) De mahoniehouten beeldkast werd gepresenteerd als een nieuw meubelstuk dat fungeerde als een soort open haardvuur: je ging er met zijn allen omheen zitten en dit accentueerde de intimiteit van het gezin. Vanaf het begin was televisie meer dan een nieuwe technologie. Had men eenmaal zo’n meubel met stekker in huis, dan moest er ook iets mee gebeuren: ‘televisiekijken’ werd een nieuwe culturele bezigheid, net als eerder ‘muziek beluisteren’ of ‘naar het theater gaan’. (Van Dijck, 2002)

Volgens Hermes versterkt televisie het nationale gevoel en maken elites van de zuilen die in negentiende eeuw ontstonden plaats voor nieuwe volkshelden zoals Mies


36

Bouwman en later Linda de Mol. Door de jaren heen is er een nieuw Nederland ontstaan, pragmatisch en voorzien van een handelsgeest. Het latere internationale succes van televisieproductiebedrijf Endemol laat dit volgens haar duidelijk zien. (Hermes, 2011) Doordat camera’s steeds goedkoper en lichter werden, konden mensen makkelijker dingen vast leggen. Mede daardoor hebben we de aanslag op 11 september op het World Trade Center, vanuit alle mogelijke invalshoeken kunnen bekijken. Dit is volgens van Dijck pas het begin van de participatie die we hedendaags kennen. (Van Dijck, 2002) Op dit moment zetten veel televisieprogramma’s social media in. Toch zijn er in de huidige markt weinig interactieve televisieformats te ontdekken. Hier kan nog veel ontwikkeling in plaats vinden.

4.3 Formats Huidige markt De huidige televisiemarkt bestaat voornamelijk uit veel dezelfde programma’s, veel kookprogramma’s en huizenprogramma’s. RTL5 komt met ‘The weddingcrasher’ en ook Net5 komt met een trouwprogramma met de naam; ‘Welkom op mijn bruiloft.’ Op RTL4 komt vooral het thema afvallen terug, met de programma’s ‘Obesitas’ en ‘Help mijn kind is te dik’ wordt geprobeerd mensen te helpen met afvallen. Sowieso is het helpen van mensen populair op dit moment, verschillende televisieprogramma’s zijn daarop gebaseerd. (RTL, 2012) Ontwikkeling De formatmarkt is een agressieve markt. Een idee is moeilijk te beschermen en is zelden origineel. Wie zijn programma het eerst op televisie heeft, heeft het origineel, de rest blijven aftreksels. (VPRO gids 28, 2008) Nederland behoort tot de elite op het gebied van televisieformats, over de hele wereld staan wij naast Amerika en Engeland op de derde plaats. In Nederland zijn er al verschillende succesvolle formats geweest. Van ‘Big Brother’ dat over de hele wereld is verkocht tot het recente ‘The voice of Holland’. Volgens Patty Geneste, directeur van Absolutly independent (een grote speler op het gebied van televisieformats) creëer je een succesvol televisieformat door risico’s te nemen en grenzen op te zoeken. 'Wij zijn als land altijd afhankelijk geweest van handel. Dat zie je terugkomen in andere beroepsgroepen, zoals televisie. Wij reizen veel, dus gaan we ook met andere culturen om en daar kunnen we goed op anticiperen. Daardoor hebben we ook meer lef en zijn we meer open-minded. Iets is niet snel gek bij ons.' (RNW, 2012)


37

Een succesvol format Een succesvol format is een format dat goede kijkcijfers scoort binnen Nederland en in meerdere landen te zien is. Uiteindelijk is het belangrijkste hoeveel winst er mee behaald is. (RNW, 2012) Roy Aalderink formatbedenker van Palm Plus stelt dat succes van een programma af hangt van een goede timing. En hoe eenvoudiger het format, hoe beter het vaak werkt. ‘Het thema moet goed zijn, de deelnemers moeten sympathiek zijn. En het format moet duidelijk zijn: in één zin moet je begrijpen waar het om gaat. Te veel spelregels is te veel moeite. Een aflevering moet een herkenbare structuur hebben. De kijker weet dat in ‘De wereld draait door’ rond acht uur de grappige televisiefragmenten komen.'(VPRO gids 28, 2008) Volgens de gebroeders Heath (2007) zijn er zes succesfactoren te onderscheiden bij een idee, ze worden toegepast op een televisieformat: Simpel; het moet voor de kijker makkelijk te begrijpen zijn, zoals Roy Aaldrink ook al stelde, hoe meer spelregels hoe lastiger een format te begrijpen wordt • Onverwachts; het is belangrijk dat een programma de kijker blijft boeien van begin tot eind. Kijkers haken snel af wanneer het saaie, of voorspelbare televisie wordt • Concreet; het moet een concreet idee hebben, en right to the point zijn • Geloofwaardig; het moet geloofwaardig zijn en authentiek. Een goed voorbeeld; In een aflevering van het programma ‘Proefkonijnen’ van BNN, eten Valerio en Dennis (presentatoren van BNN) een stukje vlees van elkaar. Er werd veel kritiek geuit op deze uitzending, maar de uitzending trok heel veel kijkers. Dit komt doordat het ‘echte’ televisie is en controversieel. (HP de tijd, 2012) • Emotioneel; het is belangrijk dat er ingespeeld wordt op de gevoelens van de kijker • Verhaal; er moet een verhaal inzitten. De kijker herkent zichzelf in het verhaal, wil weten hoe het afloopt en blijft daardoor langer kijken. •

4.4 Transmedialiteit Televisie en internet Bij traditionele televisie staat de verhouding tussen consument en producent centraal. De producent bepaalt het aanbod en de consument bepaalt wat hij kijkt. Door de komst van internet zijn deze verhoudingen veranderd. Door gebruik te maken van internet kunnen televisieproducenten nieuw content creëren. De consument krijgt op zijn beurt de kans om door te dringen tot het productieproces. Via internet kan er kritiek geleverd worden, of zelfs content worden gecreëerd. Doordat nieuwe media op allerlei manieren proberen publiek te veroveren, wordt televisie gedwongen om zich aan te passen. Ook producenten komen onder druk te


38

staan, omdat er nieuwe manieren ontstaan om inhoud aan te bieden via verschillende media. De kijker is letterlijk van een passieve kijker in een actieve kijker veranderd, omdat hij zelf kan bepalen waar, hoe en wanneer een programma gekeken wordt. (Wilson, 2008) Als het aan Jens Borghardt (oprichter van tvtutti.nl ) ligt, wordt er in de toekomst televisie gekeken via internet op een televisiescherm. Borghardt vindt dat dankzij het internet de lijn tussen kijker en programmamaker veel directer kan. Wanneer dit definitief zal gebeuren weet Borghardt niet. ‘Ik zeg niet dat het volgend jaar is, maar televisie kijken gaat wel die kant op. Zodat het publiek onderuithangend op de bank televisie kan kijken. Het is nu eenmaal fijner om naar een gemiste serie op televisie te kijken dan via je computer.’ (Volkskrant, 2009) The Voice of Holland Een goed voorbeeld van een programma dat optimaal gebruik maakt van internet is ‘The Voice of Holland’. In de live uitzending wordt telkens naar de website verwezen. Via de website kan je online stemmen, jezelf opgeven, maar ook nooit vertoonde beelden bekijken. De kandidaten zoeken tijdens de uitzending contact met de kijker door middel van social media. Zodra de reclame gestart wordt, gaat het backstage programma online verder. De interactie met het publiek is door de komst van internet nog nooit zo veelzijdig geweest. Prosument Met de komst van de nieuwe media is er ook een nieuw begrip ontstaan: de prosument, dit is een breed begrip en kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden. De prosument wil steeds meer zeggenschap hebben in een product. Het is een consument die ook produceert, of in de meeste gevallen mee produceert. Het gaat niet enkel om het creëren en het verkopen van een product, maar we kunnen ook steeds meer bestaande producten aanpassen en personaliseren. Dit resulteert in zogenoemde mashups, bestaande producten die met elkaar vermengd zijn. Een voorbeeld hiervan is een applicatie voor de Iphone; Phonepedia dat stemherkenning en Wikipedia samenvoegde. Door deze mogelijkheden van personaliseren en creëren van mashup zijn er oneindig veel mogelijkheden. (Van Aalten, 2012)

4.5 Interactie met het publiek Gebruik sociale media Naast de kijkcijfers speelt social media tegenwoordig ook een grote rol. Door sociale media te gebruiken bij een televisieprogramma, krijgt de producent feedback van de kijker die hij niet zomaar links kan laten liggen. Aan de andere kant kan hij de kijker informeren en meer betrekken bij het productieproces. Steeds meer televisieprogramma’s promoten het gebruik van Twitter, als er online veel over een


39

programma gepraat wordt is het ‘hot’. De programmamakers van het programma ‘Oh Oh cherso’ creëerde al voordat het programma begon een buzz op internet. Dat social media een goede graadmeter is blijkt tijdens de finale van ‘The Voice of Holland’, toen was er al tijdens de uitzending op Twitter te zien wie uiteindelijk het programma zou winnen. Uit onderzoek van Social Embassy blijkt dat social media een belangrijke tool is om kijkers te trekken. Steeds meer zender gebruiken social media om een televisieformat top of mind te krijgen en te houden. Dit betekent om televisieprogramma’s bij een grote groep mensen onder de aandacht te brengen. Het negatieve punt aan social media is dat een programma online een hit kan zijn, maar op televisie niet. Social media kan gebruikt worden om een televisieprogramma te promoten, maar de toegevoegde waarde ervan kan nog niet in geld worden uitgedrukt. (Emmerce.nl, 2011)

4.6 Drempel tussen de kijker en televisie programma’s Digitale televisie Ruim 77 procent van de Nederlanders heeft digitale televisie. (Nu.nl) Dit is een vorm van televisie waarbij het signaal digitaal wordt verzonden. Door de komst van digitale televisie is het beeld en geluid beter en zijn er veel meer zenders beschikbaar, dan toen het signaal analoog werd verzonden. Verder kan er afhankelijk van het abonnement de optie video on demand gebruikt worden. Dit is een soort digitale videotheek waar tegen betaling films gekeken kunnen worden. Interactieve televisie Naast digitale televisie is er ook interactieve televisie. Dit is een vorm van digitale televisie, waarbij de kijker zelf bepaalt wat hij kijkt en wanneer hij dat kijkt. Er is de mogelijkheid om een live uitzending op pauze zetten en op elke gewenst moment weer verder kijken. Verder kan de kijker terugspoelen, vooruitspelen en opnemen, zodat hij geen programma’s meer mist. (UPC, 2009) Europees gezien loopt Nederland achter op het gebied van interactieve televisie. In Engeland is video on demand en personal video recording al ingeburgerd. In verschillende landen is het al normaal om spelletjes te spelen via de televisie en mensen zijn beter bekend met ‘de rode knop’. Vooral in Engeland wordt er veel gestemd via de rode knop bijvoorbeeld bij het programma ‘Britain’s got talent’. Nederland beschikt over een hoge breedbanddichtheid en zou technisch gezien klaar zijn om de volgende stap te maken. Alleen zijn zenders zijn nog te terughoudend, ze zijn bang om te falen, waardoor er weinig nieuw aanbod komt. (Frankwatching, 2012) Rode knop Met de rode knop wordt verwezen naar een navigatietoets op de afstandsbediening voor digitale televisie. De rode knop biedt verschillende mogelijkheden. Zo kan er gereageerd worden op spelprogramma’s, reclames of sponsoringacties. Kijkers kunnen bijvoorbeeld stemmen op hun favoriete deelnemer bij een talentenjacht of extra


40

informatie opvragen bij een televisieprogramma. Stemmen via de rode knop kost ongeveer hetzelfde als een sms sturen naar een programma. In Nederland kwam aanbieder UPC als eerste met de rode knop, daarna volgden meer aanbieders met deze toepassing. De knop wordt al bij verschillende programma’s van RTL-4 ingezet, bijvoorbeeld bij ‘The Voice of Holland’. Het stemmen via de rode knop is hetzelfde als stemmen via telefoon of sms. Het enige verschil is dat het sneller en eenvoudiger is, met een druk op de knop is er gestemd. Bij sommige aanbieders heeft de navigatieknop ook een andere kleur. (UPC, 2009) Tweede scherm Bij verschillende televisieprogramma’s in Nederland wordt gebruik gemaakt van een tweede scherm. Dit is een applicatie voor de laptop of tablet waar kijkers extra informatie krijgen of bijvoorbeeld mee kunnen spelen met een quiz. Het nadeel van een tweede scherm is dat de kijker zich op twee dingen moet concentreren. Het concept ‘tweede scherm’ is al door verschillende programma’s getest. Het bleek vooral populair bij sportprogramma’s. De VPRO ontwikkelde een tweede scherm in samenwerking met Ex machina en heeft het o.a. ingezet bij ‘Zomer gasten’, ‘Weg van Nederland’ en ‘De Nederlandse IQ test’. Ook andere zenders maken gebruik van het tweede scherm, allemaal op hun eigen manier. BNN zet het op een interactieve manier in bij ‘De nationale IQ test’ en ‘Spuiten en Slikken’. Bij beide programma’s konden kijkers online meespelen. Veronica zet het tweede scherm in bij voetbalwedstrijden van het Nederlands elftal. Kijkers kunnen naast statistieken en opstellingen, ook hoogtepunten uit de wedstrijd bekijken. Het programma ‘Tussen Kunst en Kitsch’ zet het tweede scherm in als spelelement, kijkers kunnen via het tweede scherm raden hoeveel een kunstobject waard is. Het merk Redbull heeft een tweede scherm ontwikkeld waarop tijdens snowboardwedstrijden, het gezichtsveld van een snowboarder te zien is. Opvallend is dat ze hiervoor gebruik maken van Shazam. Dit is een applicatie die normaliter gebruikt wordt voor het herkennen van muziek. Ook de ‘Voice of Holland’ maakten gebruik van het tweede scherm, in elke fase van het programma had het scherm een andere functie. In Engeland is een tweede scherm beschikbaar voor alle zenders genaamd Zeebox, hierop wordt extra informatie over programma’s weergeven. Er wordt gebruik gemaakt van zogenaamde Zeetags. Dit zijn stukjes informatie die ze halen uit verschillende bronnen op internet en uit de ondertiteling van programma’s. (Pinterest, 2012)

4.7 Mogelijkheden interactieve televisie Ex Machina kwam in 2010 met een nieuw platform PlayToTv genaamd. Dit is een massale sociale interactie met en voor televisieprogramma’s. Het geeft televisiekijkers de kans om mee te spelen met televisieprogramma’s. Kijkers kunnen het opnemen tegen vrienden, maar ook onderling hun mening delen. Televisiekijken wordt daardoor een interactieve en sociale bezigheid. In de afbeelding 3 is te zien hoe PlayToTv precies werkt. (ISSUU.com) Een zelfde soort ontwikkeling in Engeland is Echanted tv. Dit is een mogelijkheid om via een afstandsbediening extra informatie op te vragen bij een programma. Door een videostream wordt een datastroom verzonden, die extra


41

informatie bevat over een programma. Deze mogelijkheid is heel breed je kunt denken aan extra informatie over een voetbalwedstrijd, maar er kunnen bijvoorbeeld ook camera standpunten gekozen worden. (Frankwatching.nl) Door deze mogelijkheden wordt televisie een stuk persoonlijker. In Nederland was de o.a. de nationale wetenschapsquiz van de VPRO, via het PTTV-platform mee te spelen. Balemans (Medewerker Lucent Technologies) legt uit wat de mogelijkheden zijn; ‘De vragen van de quiz verschijnen op het scherm van een tablet-pc. Dat computertje bevat de software en is het gebruikersinterface. De tablet-pc is niet verbonden met de tv, maar stuurt zijn data door naar een Residential Gateway (RGW), een kastje dat het huisnetwerk verbindt met internet. De gateway verstuurt de antwoorden op de vragen dan door naar de server van de dienstverlener die het interactieve televisieprogramma aanbiedt. Die verwerkt de gegevens in het programma en de kijker kan vanaf zijn eigen bank meedingen naar mooie prijzen of eeuwige roem.’ (Freenovation, 2009)

Interactieve televisie in de toekomst De verwachting is dat actief deelnemen via de televisie in de toekomst steeds vaker voor zal komen. De technologie wat betreft interactieve televisie is er al, wat nog mist is de acceptatie van de kijker en het televisieaanbod. De nieuwe generatie televisiekijkers wil op een andere manier televisie kijken, overal (via de Ipad) en wanneer het hun uitkomt. De kunst is om het nog gebruiksvriendelijker te maken, zodat er straks enkel nog maar kastjes nodig zijn. Voor de gebruiker moet het goedkoop zijn en makkelijk, anders haakt hij af. Volgens Balemans zal dat een MSN-achtige community worden, waarbij er via de webcam (die aan een tv hangt) te zien is met wie een quiz gespeeld wordt. Ook zou het mogelijk zijn om de winnaars die thuis op de bank zitten, live op een scherm in de uitzending te zien. Het publiek ziet niet alleen de winnaar in de studio, maar ook de winnaar thuis. Televisie kijken wordt daardoor meer televisie doen. (Freenovation, 2009)


42

4.8 Conclusie Een succesvol format scoort goede kijkcijfers en is ook in het buitenland een succes. Hoe eenvoudiger het format hoe beter het vaak werkt. De trend op dit moment is het helpen van mensen met allerlei soorten problemen. Daarnaast zijn talentenjachten ook nog altijd populair en komen er steeds meer varianten bij. Faalfactoren In de huidige markt van televisieformats is weinig diversiteit. Veel zenders komen met dezelfde soort programma’s. De formatmarkt is een agressieve markt, een idee voor een nieuw televisieformat is zelden origineel. Europees gezien loopt Nederland achter op het gebied van interactieve televisie. In andere landen wordt de rode knop veel meer ingezet en door de kijker gebruikt. Programmamakers maken nog niet optimaal gebruik van de mogelijkheden die internet biedt. De lijn tussen de kijker en programmamaker kan veel directer. Nu wordt vaak alleen social media ingezet. Het negatieve punt aan social media is dat een programma op internet een hit kan zijn maar op televisie niet. Internet en televisie moeten nog meer samenkomen, zodat er meer diversiteit komt en de mogelijkheden meer benut worden. Succesfactoren Nederland doet het op de formatmarkt erg goed, verschillende formats zijn ook in het buitenland een succes. Door gebruik te maken van de mogelijkheden die internet biedt zoals social media, wordt de kijker meer bij televisieprogramma’s betrokken. Daarnaast zetten steeds meer televisieprogramma’s interactieve mogelijkheden in zoals het tweede scherm. Er zijn platforms ontwikkeld waardoor er veel interactie mogelijk is tussen kijkers onderling. De verwachting is dat dit in de toekomst nog verder zal ontwikkelen en meer programma’s deze mogelijkheden gaan inzetten.


43

5 Crowdfunding vs. televisie 5.1 Inleiding In de vorige twee hoofdstukken zijn de crowdfundingmarkt en de formatmarkt door middel van literatuuronderzoek in kaart gebracht. Daaruit zijn voor beide markten een aantal succesfactoren en faalfactoren geconcludeerd. In dit hoofdstuk wordt op beide markten een SWOT-analyse toegepast. Deze twee SWOT-analyses zullen ook weer met elkaar worden vergeleken waardoor er een strategie kan worden bepaald. SWOT staat voor Strengths, Weaknesses, Opportunities en Threats. Een SWOTanalyse confronteert externe kansen en bedreigingen met de interne sterkten en zwakte.

Bron: 123management.nl


44

5.2 SWOT-analyse crowdfunding

SWOT ANALYSE Sterktes

Zwaktes

•

Voor iedereen • Ondernemers die eerst geen kans hadden, kunnen kapitaal verkrijgen. • Ondernemers lopen weinig risico

•

Kansen • Het is nog volop in ontwikkeling • Nederlandse ideeën hebben een lagere drempel internationaal • Onduidelijke wetgeving

Bedreigingen • Er is aandacht nodig van donateurs en geld (voorbeeld Sellaband) • Strenge wetgeving • Veiligheid niet gewaarborgd

Relatief nieuw begrip • Onduidelijke wetgeving • Er is een ‘crowd’ nodig. (anders kan er een Equity gap ontstaan)

•

Tabel 1 Kansen crowdfunding Zoals uit de tabel blijkt is crowdfunding nog volop in ontwikkeling experts zien in crowdfunding de toekomst op allerlei gebieden. Een andere kans is dat Nederlandse ideeën door middel van crowdfunding makkelijk voet aan de grond krijgen in het buitenland. Iedereen kan van achter de computer een idee plaatsen op een crowdfundingplatforms in Amerika. De grootste kans is de wetgeving rondom crowdfunding. De regelgeving erg vaag en dit zorgt ervoor dat mensen er minder vertrouwen in hebben. Als de regelgeving verscherpt wordt, zal de markt betrouwbaarder worden en kan crowdfunding als financieringsmiddel verder groeien. Bedreigingen crowdfunding De grootste bedreiging voor crowdfundingplatforms is dat er aandacht nodig is in de vorm van publiciteit, hiervoor is geld nodig dat er niet altijd is. Een platform kan zonder investeerders en geld niet bestaan. Voor sommige platforms zijn vergunningen nodig, die moeilijk te krijgen zijn en geld kosten. Hierdoor wordt de opkomst van nieuwe platforms belemmerd. De veiligheid op crowdfundingplatforms is moeilijk te waarborgen, vooral als het om grote bedragen gaat is de overheid bang dat platforms niet voldoende bescherming bieden. Sterktes crowdfunding De grootste sterkte van crowdfunding is de laagdrempeligheid ervan. Crowdfunding kan door iedereen gebruikt worden. Iedereen kan in een idee investeren en iedereen kan een crowdfundingproject starten. Beginnende ondernemers zijn niet meer afhankelijk van banken, maar kunnen via crowdfunding kapitaal verkrijgen. Ondernemers lopen door het


45

inzetten van Crowdfunding weinig risico. Een goed bedacht en uitgevoerd project zorgt meestal voor kapitaal. Zwaktes crowdfunding Een zwakte van crowdfunding is dat het nog een relatief nieuw begrip is, hierdoor is er nog weinig bekend over de manier waarop het zich gaat ontwikkelen., Verder is niet precies duidelijk wat de risico’s zijn van bepaalde crowdfunding constructies. Er is van te voren niet duidelijk hoeveel een investering uiteindelijk gaat opleveren. Hoewel dit ook voor andere financieringsmiddelen geldt, is dit toch een zwak punt te noemen. Een andere zwakte is de wetgeving rondom crowdfunding is niet duidelijk. Dit maakt de markt erg vaag en zorgt ervoor dat mensen sceptisch zijn tegenover het concept. Het grootste gevaar bij crowdfunding is een Equity gap. Dit zogenoemde ‘gat’ tussen ondernemers en investeerders ontstaan zodra bekenden en vrienden wegvallen. Als ondernemer is een begin netwerk van vrienden en bekende noodzakelijk. Zij zijn namelijk de schakel van het project. Door hun wordt het project bekend en breidt de bekendheid zich verder uit.

5.3 SWOT-analyse televisie

SWOT ANALYSE Sterktes

Zwaktes

•

Nederland is een handelsland op het gebied van formats • Sociale media wordt volop gebruikt • Er wordt veel televisie gekeken

•

Kansen • Meer formats waarbij gebruik wordt gemaakt van participerende televisie • Veelzijdigheid televisieprogramma’s • Ontwikkeling digitale televisie

Bedreigingen • Format markt is een agressieve markt • Televisieprogramma’s kunnen floppen • Internet neemt een deel van de televisiekijkers over

Nederland loopt achter op het gebied van interactieve televisie • Er is geen verdienmodel voor social media • Geen vernieuwende formats • (anders kan er een Equity gap ontstaan)

Tabel 2 Kansen Een grote kans van televisie is dat er op het gebied van interactieve televisie nog een inhaal slag gemaakt kan worden. Veel televisieformat gaan niet verder dan het inzetten van social media. Een andere kans is dat formatontwikkelaar veel meer gebruik kunnen maken van de prosumer. Dit is iemand die met ideeën komt en meedenkt. Daarnaast kunnen programma nog veel meer bij het publiek getest worden. Als er meer gebruik


46

wordt gemaakt van deze mogelijkheden kunnen televisieprogramma’s sneller en beter geproduceerd worden. Bedreigingen De grootste bedreiging van format is de markt. Om een succesvol format op de markt te brengen is er een uniek en goed idee nodig. Het komt vaak voor dat ideeën gejat of gekopieerd worden. Het is belangrijk om een idee te beschermen, vaak geldt de regel wie het als eerste uitbrengt heeft het origineel de rest zijn aftreksels. Productiehuizen zijn bang om met een totaal nieuw programma te komen, omdat de kans dat het flopt hierbij groter is. Vaak worden er dan ook geen risico’s genomen, waardoor er veel dezelfde programma’s op televisie zijn. Een andere bedreiging is de komst van internet. Door de komst van internet is de kijker niet meer genoodzaakt om alles via de televisie te bekijken. Er is immers de mogelijkheid om op elk gewenst moment op de computers of via een mobiele telefoon een programma terug te kijken. Sterktes De grootste sterkte van de formatmarkt in Nederland is het feit dat Nederland een handelsland is. Veel Nederlandse formats hebben ook succes in het buitenland. Een andere sterkte is dat er nog altijd veel televisie wordt gekeken, ‘The voice of Holland’ laat zien dat je met een goed programma wel degelijk record hoge kijkcijfers kan behalen. Een andere sterkte is dat er volop gebruik gemaakt wordt van social media, niet alleen door de kijker maar ook door formatontwikkelaars. Kijkers twitteren volop tijdens uitzending of worden vrienden op Facebook met hun favoriete kandidaat. Programmamakers peilen de reacties op Twitter, maar kunnen ook via Facebook hun kijkers op de hoogte houden van leuke nieuwtjes. Zwaktes Een grote zwakte is dat Nederland achterloopt op het gebied van digitale televisie, in andere landen zijn ze al veel verder met bijvoorbeeld ‘de rode knop’. Er zijn ook weinig formats die gebruik maken van nieuwe manieren rondom interactieve televisie. Er is geen verdienmodel van Social media, er kunnen worden geen inkomsten genereren. Er kan nog zoveel getwitter of getagd worden over een programma, er wordt niets mee verdiend. Uiteindelijk draait het erom hoeveel mensen naar een programma kijken, gemeten door SKO (Stichting Kijk Onderzoek). Een andere zwakte is dat er weinig variatie op televisie is. Als er wordt gekeken naar het huidige televisie aanbod zijn het steeds dezelfde soort programma’s. Nederland heeft de laatste tijd naast ‘The voice of Holland’ weinig vernieuwende dingen gebracht. Om nieuwe kijkers te trekken zullen er meer vernieuwende televisieformat moeten komen.


47

5.4 Vergelijking SWOT Analyses In deze paragraaf zullen de SWOT-analyses van televisie en crowdfunding met elkaar vergeleken worden. De gradaties zijn als volgt: De factoren versterken elkaar heel erg De factoren versterken elkaar redelijk De factoren verzwakken elkaar niet of versterken elkaar niet De factoren verzwakken elkaar redelijk

++

De factoren verzwakken elkaar heel erg

--

+ 0 -

Uiteindelijk komt er in totaal een getal uit dat positief of negatief kan zijn. Deze getallen worden allemaal bij elkaar opgeteld en hier komt een eindcijfer uit.

Confrontatie matrix 1 Kansen crowdfunding Kans 1

Zwaktes televisie

Sterktes televisie

Sterkte 1

++

Sterkte 2 Sterkte 3

+ +

Kans 2

Bedreiging crowdfunding

Kans 3

Bedr 1

Bedr 3

Totaal

++

++

--

--

-

1+

+

-

++

-

-

1+

+

+

++

-

-

3+

Zwakte 1

--

-

-

-

Zwakte 2

+

-

+

-

Zwakte 3

++

-

+

-

2+

2+

0

Totaal 9+ Confrontatie matrix 1

Bedr 2

-

-

5-

-

-

2-

--

-

2-

Sterkte televisie format vs. kansen crowdfunding Doordat Nederland een handelsland is, kan de kans benut worden om door middel van crowdfunding Nederlandse ideeën makkelijker aan de grond te krijgen in het buitenland. Daarnaast wordt bij televisie veel gebruik gemaakt van social media en dat wordt ook ingezet bij crowdfunding. Door crowdfunding in te zetten bij een televisieformat kan er een veelzijdigheid aan televisieprogramma’s gecreëerd worden.

9+


48

Zwakte televisie formats vs. Kansen crowdfunding De zwakte dat Nederland achterloopt op het gebied van interactieve televisie, maakt de kans om crowdfunding in televisieprogramma’s te gebruiken niet onmogelijk. Het is wel nadelig, maar de verwachting is dat interactieve televisie in Nederland nog volop gaat ontwikkelen. Het feit dat er geen verdienmodel is bij social media heeft op de kansen van crowdfunding geen invloed. Dat crowdfunding zorgt voor lage productie kosten, word door de zwakke punten van televisie niet onmogelijke gemaakt. Sterkte televisie formats vs. bedreigingen crowdfunding Het sterkste punt van televisie is dat er veel televisie wordt gekeken. Dit is voordelig omdat crowdfunding deze aandacht nodig heeft om succesvol te zijn. Het gebruik van social media is belangrijk voor de aandacht van een crowdfunding platform. De sterktes van televisie hebben op de bedreigingen: strenge wetgeving en weinig controle op de donateurs, geen positief effect. Zwakte televisie formats vs. bedreigingen crowdfunding De zwakte van televisie formats, maakt het niet onmogelijke om de bedreigingen van crowdfunding de baas te zijn. Dit komt doordat het zich op een heel ander gebied afspeelt. De bedreigingen van crowdfunding hebben vooral te maken met de veiligheid van het platform, door strenge regelgeving van de overheid en dat er vanuit het platform weinig controle is op donateurs. De zwakke punten van televisie format zijn vooral het achter lopen met interactieve televisie en te weinig interactieve formats.

Confrontatie matrix 2

Zwaktes crowdfunding

Sterktes crowdfunding

Kansen televisie

Bedreiging televisie

Kans 1

Kans 2

Kans 3

Bedr 1

Bedr 2

Bedr 3

Totaal

Sterkte 1

++

+

+

+

-

++

6+

Sterkte 2

++

++

+

++

-

+

7+

Sterkte 3

-

+

+

-

-

+

0

Zwakte A

+

-

+

--

-

+

1-

Zwakte B

--

-

-

-

-

--

8-

Zwakte C

++

-

++

-

--

++

2+

Totaal

4+

1+

5+

2-

7-

5+

13+

Confrontatie matrix 2


49

Sterkte crowdfunding vs. kansen televisie Crowdfunding kan door iedereen gebruikt worden, dit maakt het zeer geschikt voor televisie. Met deze sterkte is het mogelijk kijkers meer bij een televisieprogramma te betrekken. De kansen van televisie liggen vooral bij interactieve televisie. Crowdfunding zorgt voor interactie tussen grote groepen mensen door middel van sociale media. Met deze sterkte kan de kans worden benut om een interactief televisieformat te creëren. Zwakte crowdfunding vs. kansen televisie formats De grootste zwakte van crowdfunding is op dit moment dat de regelgeving vaag is, dit zou de kans om in de toekomst crowdfunding bij een televisieformat in te zetten zou het onmogelijk kunnen maken om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s. Hiervoor moet dus een oplossing gevonden worden, zodat het veiliger wordt geld te investeren in een platform, vooral als het om grote bedragen gaat. Sterkte crowdfunding vs. bedreigingen televisie formats Een bedreiging van televisie is dat door de komst van internet, kijkers steeds meer programma’s online gaan kijken in plaats op televisie. Een sterk punt van crowdfunding is dat het hier positief op in speelt door internet te gebruiken. Door bij een televisieformat crowdfunding in te zetten, wordt hier op een positieve manier op ingespeeld. Zwakte crowdfunding vs bedreigingen televisie formats Een zwak punt van crowdfunding is dat het relatief nieuw is. Een bedreiging van televisie is dat de formatmarkt een agressieve markt is. De zwakte van crowdfunding maakt het niet onmogelijk om de bedreiging van crowdfunding de baas te zijn. Dit komt doordat crowdfunding nog volop in ontwikkeling is.

5.5 Conclusie Uit het literatuuronderzoek en de daarop gebaseerde SWOT analyses is gebleken dat crowdfunding en televisie elkaar kunnen versterken. Televisie heeft een groot bereik en crowdfunding heeft een groot bereik nodig. Het zorgt voor meer interactie met de kijker en maakt tegelijkertijd gebruik van social media. Dit is gunstig want veel televisieprogramma’s maken al gebruik van social media. Daarnaast worden mogelijkheden via internet ook optimaal ingezet, door middel van een crowdfundingplatforms waar ondernemers en investeerders elkaar ontmoeten. Op basis van de vergelijking van de SWOT analyses blijkt dat televisie en crowdfunding samen voor een succesvol televisieformat kunnen zorgen. Aan de ene kant wordt er door crowdfunding in te zetten een nieuw televisieprogramma gecreëerd, dat zorgt voor meer diversiteit in het televisieaanbod. Aan de andere kant is crowdfunding een nieuw begrip dat veel mensen niet kennen. Doordat mensen niet weten wat het is, kunnen ze het onveilig vinden om op basis van een televisieprogramma een investering te doen. Dit brengt een risico met zich mee voor programmamakers. De formatmarkt is een agressieve markt, waardoor programmamakers mogelijk kiezen voor interactieve mogelijkheden die hun succes al hebben bewezen.


50

6 Resultaten uit het onderzoek

6.1 Inleiding In de vorige hoofdstukken is in kaart gebracht op welke gebied televisie en crowdfunding elkaar kunnen versterken en beide markten zijn belicht. Nu is de grote vraag wat de mogelijkheden zijn van crowdfunding in een televisieformat. Daarom is door middel van interviews onderzoek uitgevoerd onder experts op deze twee gebieden. Aan de hand van deze interviews is een televisieformat geschreven. Daarnaast is er een kijkersonderzoek gedaan aan de hand van twee panelgesprekken. Hierin werd het televisieformat getest. In dit hoofdstuk worden de resultaten gepresenteerd. Het bestaat uit vier onderdelen: formatexperts, crowdfundingexperts, motivatie (psychologisch aspect) en panelgesprekken. Deze onderdelen worden ondersteund met citaten van experts uit de interviews en de kijkers die aan het panelgesprek hebben deelgenomen. In dit hoofdstuk worden alleen de resultaten genoemd die kunnen helpen bij de beantwoording van de centrale vraag. De volledige interviews zijn te vinden in bijlage IV t/m XV. De volledige panelgesprekken en gegevens van de panelleden zijn terug te vinden in bijlag XVI. Deze zijn deels te vinden op een bijgevoegde cd-rom.

6.2 Verloop van het onderzoek De experts genoemd in §2.5 hebben alle deelgenomen aan de interviews. Doordat sommige respondenten over weinig tijd beschikten zijn vijf interviews via de telefoon afgenomen. Er zijn in totaal twaalf mensen geïnterviewd. De resultaten uit deze interviews dienen niet om uitspraak te doen over een grote groep mensen, maar worden gebruikt om achter de mogelijkheden te komen van het gebruik van crowdfunding in een televisieformat (zie §2.7). Gegevens experts De eerste categorie is televisieformats, hiervoor werden de volgende experts geïnterviewd: • Jan Kootstra: opdrachtgever en eindproducent van Niehe Media. • Frans Millenaar: freelance uitvoerend producent bij o.a. Endemol • Marius van Duijn: hoofdprogramma-ontwikkelaar bij Sky High Tv • Joris Van Ooijen: formatbedenker en eigenaar De tweede categorie is crowdfunding, hiervoor werden de volgende experts geïnterviewd: • Robin Slakhorst: mede-oprichter van het crowdfunding platform Symbid. • Simon Douw: mede-oprichter van Crowd About Now en nu eigenaar van adviesbureau Douw & Koren.


51

Korstiaan Zandvliet: Directeur en mede-oprichter bij het crowdfunding platform Symbid. •

De derde categorie is de motivatie, hierover is gesproken met mediapsychologen en ondernemers: • Mischa Coster is mediapsycholoog. • William Rice is mediapschygoloog. • Martijn Arets heeft het boekproject Brand Expedition gefinancierd door middel van crowdfunding, hierin reist hij langs twintig Europese merken. • Camille van Gestel is mede-oprichter van Off-grind Solutions, dit bedrijf heeft door middel van crowdfunding op het platform Kickstarter en Symbid de revolutionaire olielamp ‘Waka Waka’ gefinancierd. • Wilco Admiraal heeft door middel van crowdfunding succesvol een espressomachine gefinancierd. Hij is onafhankelijke koffie-expert, ook wel Independent Barista genoemd. Gegevens panelleden Er hebben twee panelgesprekken plaatsgevonden met twee focusgroepen (zie § 2.6). Het streven was om vijf deelnemers aan elk panelgesprek deel te laten nemen. Om zeker te zijn dat dit haalbaar is, zijn er in totaal acht kijkers uitgenodigd per panelgesprek. Het eerste panelgesprek was de doelgroep: de boodschappers. Aan dit panelgesprek hebben zeven mensen meegedaan. Er hebben drie mannen meegedaan in de leeftijd 31 t/m 45 jaar. Alle drie de mannen zijn werkzaam. Een man werkt als piloot, een man werkt als vrachtwagenchauffeur en een man is ondernemer. Er hebben vier vrouwen meegedaan in de leeftijd van 23 t/m 48 jaar. Daarvan zijn drie vrouwen werkzaam. Een vrouw werkt als lerares op een basisschool, een vrouw werkt bij een reclamebureau, een vrouw is ondernemer en een vrouw studeert pedagogische hulpverlening. Het twee panelgesprek was de doelgroep: ‘Early Adaptors’ (zie § 2.6). Aan dit panelgesprek hebben vier mensen meegedaan, drie mannen en een vrouw. De vier panelleden zijn in de leeftijd van 27 t/m 42 jaar. Twee mannen zijn werkzaam. Een man werkt als elektricien, een man werkt als psycholoog en een man studeert technische bedrijfskunde. De vrouw is werkzaam in de kunstrestauratie.


52

6.3 De interviews 6.3.1

Formatexperts

Huidige markt Alle formatexperts zien de huidige markt positief in. De huidige markt wordt volgens de experts vooral door veel dezelfde programma’s gedomineerd en dit speelt al een aantal jaar. Vooral talentenjachten, reality programma’s en hulpprogramma’s zijn populair. Kootstra (eindproducent) stelt dat veel televisieformats uit Nederland, ook succes in het buitenland hebben. Van Duijn (programma-ontwikkelaar) vindt het goed dat de ruimte op de televisie beperkt is. Dit zorgt ervoor dat alleen goede programma’s de televisie halen. Trends Er word verschillende gedacht over de trends die momenteel spelen. Kootstra (eindproducent) stelt dat vooral echtheid in een programma belangrijk is. Televisieprogramma’s worden niet meer in een paar weken gemaakt, maar camera’s volgen een verhaal een jaar lang. Van Duijn (programma-ontwikkelaar) ziet vooral de trend van talentenjachten door lopen en programma’s waarin mensen op allerlei manier geholpen worden. Dit ziet hij terug in het aanbod van de zenders RTL en SBS. Van Ooien (formatbedenker) ziet geen huidige trend. “Nou eigenlijk geen, nee die moeten nog komen. We zitten aan het eind van een trend. Dat is de trend van de talentshows en de volks spelshows, de avondshows en daar zijn we aan het eind. De ontwikkeling moet nog komen.” Dat er al jaren veel dezelfde televisieprogramma’s zijn komt volgens Millenaar (freelance-producent) omdat dit het minste risico met zich meebrengt. Als een format flopt kan dit voor enorme schulden zorgen. Het is veel veiliger om een format uit te brengen waarvan het succes al bewezen is. Succesvolle formats Een voorbeeld van een succesvol genre is hulptelevisie zo stelt Van Duijn (Programma-ontwikkeling). “Bij hulptelevisie gaan er altijd emoties spelen, want ja er is een probleem dat emoties oproept, daarnaast krijg je hulp aangeboden en de programmamakers doen het ook altijd zo dat er een verrassing is of een onthulling voor een conflict is en dat levert dan ook weer emoties op.” Het produceren van een succesvol format is volgens Kootstra (eindproducent) lastig. Het gaat volgens hem allang niet meer om enkel een goed idee, dat garandeert geen succes. Er zijn veel factoren die meespelen; de juiste mensen die aan een programma mee werken, het vinden van sponsors en geld om een format te produceren. Interactieve televisie De meeste formatexperts zijn momenteel niet bezig met het produceren van interactieve formats. Alle formatexperts hebben wel een keer social media of een tweede scherm bij een programma ingezet. Van Duijn (programma-ontwikkelaar) vindt dat de trend social media overwaait. “De trend van social media is op zijn retour, de hype is geweest.” Kootstra (eindproducent) noemt social media echt van toegevoegde waarde. Millenaar noemt social media een handige tool om bij een programma in te zetten. Volgens de


53

experts loopt Nederland achter op het gebied van interactieve televisie. Van Ooien (formatbedenker) ziet daar wel verandering in komen en stelt dat internet en televisie binnen vijf jaar samen groeien. Millenaar (freelance-producent) denkt ook dat in Nederland de ontwikkeling nog moet komen. Hij ziet dat televisie zich al heel erg naar internet heeft verplaatst. Daarnaast stelt hij dat Nederland achter loopt in vergelijking tot andere landen. Kootstra ziet steeds meer interactieve mogelijkheden en denk dat dit in de toekomst verder uitgebreid zal worden. Investeren via de rode knop Over het inzetten van de rode knop bij een nieuw programma zijn de formatexperts sceptisch. Van Ooijen (formatbedenker) stelt dat mensen alleen zullen investeren als er een betrouwbaar betaalsysteem achter zit. Van Duijn (programma-ontwikkelaar) denkt dat de trend van de rode knop alweer voorbij is. “Een paar jaar geleden met de introductie van de rode knop was er heel veel belangstelling voor en werd er gezegd dat er rekening mee gehouden moest worden en dat het de toekomst was, maar nu is die trend ook wel weer overgewaaid.” Volgens Kootstra (eindproducent) zijn alle technische aspecten aanwezig. Alleen wordt de rode knop nog niet ingezet, omdat er mediawettelijk beperkingen aanzitten. Dit is vooral bij goede doelen programma’s van toepassing, het is verboden om fondsen te werven en tegelijkertijd reclame te maken. Programma-element Alle formatexperts zijn het erover eens dat crowdfunding bij een televisieprogramma ingezet moet worden als spelelement. Millenaar (freelance-producent) stelt dat het allereerst interessant moet zijn als spelelement, zodat er kijkers worden getrokken. Daarna kan er pas aan verdiend worden. Het trekken van kijkers noemt hij een prioriteit nummer een bij een televisieprogramma. Van Duijn (programmaontwikkelaar) stelt dat crowdfunding alleen werkt als onderdeel, het hele programma moet niet om crowdfunding draaien. Hij ziet de mogelijkheid om het in te zetten in plaats van sms’en of bellen naar een programma. Verder noemt hij als belangrijk punt dat het verdiende geld naar de kandidaat moet gaan en niet naar de zender. Daarnaast vindt hij dat het een liveshow moet worden waarin de kijker de bedragen van de projecten ziet oplopen. Van Ooijen zegt dat er gekeken moet worden naar de manier waarop crowdfunding zich nu ontwikkeld en dat vertalen naar televisie. Kootstra vind het als spelelement belangrijk, dat is het onderscheidend vermogen van het programma en hierdoor gaan kijkers naar dit programma kijken. Soort format In dit onderzoek zijn twee soorten televisieformat onderzocht (zie §1.1). Talentenshow Bij een talentenshow strijden kandidaten met hun talent om de overwinning. Dit kan gaan om bijvoorbeeld een dans –of zangwedstrijd. Alleen Van Duijn (programma-ontwikkelaar) zou ervoor kiezen om een televisieformat te schrijven waarbij crowdfunding wordt ingezet bij een talentenjacht. Van Duijn ziet kijkers bij een talentenshow wel investeren, hij zou het muziekplatform


54

Sellaband vertalen naar de televisie. Volgens Kootstra (eindproducent) is het huidige probleem bij talentenjachten dat het stemmen via sms achterhaald is. Er is mogelijk een nieuwe manier van stemmen nodig, niet via crowdfunding, maar bijvoorbeeld via social media. Volgen Van Ooijen (formatbedenker) is er al een alternatief voor bellen en sms’en namelijk het downloaden van liedjes tijdens een talentenshow. Millenaar (eindproducent) denkt dat het uiteindelijk bij elk soort format ingezet kan worden dus ook bij talentenshows. Als er bij talentenshows crowdfunding ingezet wordt, zouden de meeste formatexperts de vorm donatie inzetten, omdat het anders juridisch te gecompliceerd wordt. Er zijn teveel partijen betrokken en dit maakt de winstverdeling lastig. Doneren is een eenmalige actie en directe payback werkt het beste. Ondernemers format Een ondernemersformat is een format waarbij ondernemers een businessplan presenteren in een programma. Hierop zijn verschillende varianten te bedenken. Iedereen kan ondernemer zijn, dit is niet leeftijdgebonden. Twee van de formatexperts zouden kiezen om crowdfunding bij een ondernemersformat in te zetten. Welke vorm van crowdfunding hiervoor moet worden ingezet heeft een merendeel van de experts geen antwoord op. Millenaar (eindproducent) zou kijkers vanaf de bank laten investeren in een nieuw idee of product. Bij de vorm investeren weet Kootstra (eindproducent) niet of investeerders daadwerkelijk geld kunnen verdienen aan crowdfunding. Het belangrijkste vindt hij dat de aandeelhouders tevreden worden gehouden. Het grote voordeel is dat de kijker in een tastbaar idee financiert en daardoor bepaald welk idee succesvol wordt. Dit zou volgens de experts een spannend spelelement opleveren. Van Ooijen vindt het lastig om een format te benoemen, omdat hij de constructies niet goed genoeg kent. Markt voor een televisieformat met crowdfunding De formatexperts zijn gematigd positief over een televisieformat met crowdfunding. Millenaar (eindproducent) ziet een televisieformat met crowdfunding wel werken. Mits het voor de kijker en de producent gunstig gemaakt wordt. Mensen zijn via de televisie makkelijk over te halen en het is volgens hem tijd voor iets nieuws. Van Ooijen (formatbedenker) weet niet of het succesvol zou zijn, hij denkt dat crowdfunding en televisie in principe samen kunnen gaan. Het valt of staat met het format eromheen. “Crowdfunding is een ding, als format qua inhoud en opzet niet aantrekkelijk is dan doet die crowdfunding niets.” Van Ooijen kan niets zeggen over het succes van een format met crowdfunding. Hij noemt het gebruik van crowdfunding niets, het gaat om de manier waarop het ingezet wordt. Kootstra (eindproducent) en van Duijn zijn sceptisch over het gebruik van crowdfunding bij televisieformat. Kootstra vraagt zich of het verdienmodel business naar consumer bij televisieprogramma’s werkt. “(-)Hoe meer kijkers hoe beter het programma, hoe meer geld er voor een programma gevraagd kan worden. Dit verdienmodel werkt in Nederland, er gaat elk jaar meer geld in om. Je maakt het voor de kijker, maar het verdienmodel is business to business. Je wilt dan een nieuw verdienmodel maken, van business naar consumer en daar ben ik heel nieuwsgierig na of dat überhaupt zou werken.” Volgens Van Duijn (programma-ontwikkelaar) is het belangrijkste punt bij een programma met crowdfunding of kijkers daadwerkelijk gaan


55

investeren. “(-)Ik denk dat als je een programma format gaat ontwikkelen op basis van crowdfunding dat je dan wel echt zeker moet zijn van je zaak. (-) Je programma valt of staat dan met mensen die investeren, want als er niemand investeert dan valt je programma in het water.” Uiteindelijk denken alle formatexperts dat er eerst een succesvol format ontwikkeld moet worden en daarbij kan dan eventueel crowdfunding worden ingezet. Crowdfunding is dan bedoeld als interactiviteit en om het televisieformat te versterken. 6.3.2

Crowdfundingexperts

Succes van crowdfunding Het succes van crowdfunding is volgens de experts een combinatie van verschillende factoren. Douw (Douw & Koren) stelt dat het succes uit noodzaak is geboren. Door terugtrekkende overheid op het gebied van subsidies. Er is wantrouwen naar overheden waardoor mensen steeds meer met elkaar dingen mogelijk willen maken. Hij denkt dat crowdfunding meer is dan een tijdelijke trend. Wel wordt crowdfunding op dit moment heel erg gehyped. Volgens Zandvliet ligt het succes van crowdfunding vooral in de bijdrage aan de democratisering van het investeerderlandschap. Verder noemt hij als succesfactor het feit dat iedereen op een laagdrempelige manier eigenaar kan worden van een stukje van een bedrijf. Trends De meeste experts zien nog niet echt trends op het gebied van crowdfunding, omdat het een nieuw concept is. Volgens Slakhorst (Symbid) zal er een verschuiving ontstaan naar equity crowdfundingplatforms(aandelen). Hij denkt dat mensen op een gegeven moment klaar zijn met geven (doneren) en echt iets voor hun geld terug willen. De vorm Equity biedt ook voor ondernemers veel voordelen. Hij vindt dit zelf de meeste eerlijke vorm van crowdfunding, omdat ondernemer en investeerder gelijke belangen hebben. Zandvliet (Symbid) ziet een opkomst in platforms op het gebied van lenen. Risico’s Aan crowdfunding zitten volgens de crowdfundingexperts dezelfde risico’s als bij elke vorm van lenen of investeren. Slakhorst (Symbid) stelt dat deze risico’s beperkt zijn tot de inleg. Een investeerder kan nooit meer verliezen dan hij inlegt. Verder zijn mensen volgens hem bang dat criminelen gemakkelijk geld kunnen ophalen bij onwetende consumenten. Douw (Douw & Koren) stelt ook dat als de ondernemer zijn plan correct heeft uitgevoerd, maar het project uiteindelijk geen succes wordt de investeerder zijn geld kwijt is. Investeren via de rode knop De meningen zijn verdeeld over het inzetten van de rode knop als investeringsmiddel. Zandvliet (Symbid) ziet de rode knop als investeringsmiddel wel werken. Elke kabelmaatschappij biedt volgens hem een veilige betaalmogelijkheid aan via televisie. Daarbij stelt hij dat het veel minder succesvol zou zijn, als kijkers eerst helemaal naar een website moeten gaan om te investeren. Douw (Douw & Koren) is het daar niet mee eens, hij zou niet kiezen voor de rode knop als investeringsmiddel. Hij zou vooral middelen inzetten die zich al hebben bewezen. Hij denkt dat het inzetten van twee


56

nieuwe elementen bij een televisieprogramma lastig wordt. Kijkers moeten volgens hem over teveel drempels heen getrokken worden. Door te investeren bij een televisieprogramma en te investeren via een nieuw communicatie middel. Programma-element Alle drie de crowdfundingexperts hebben een andere visie op de manier waarop crowdfunding ingezet moet worden en hoe het programma eruit moet komen te zien. Douw (Douw & Koren) zou een spelshow maken waarin het draait om wie het grootste netwerk achter zich krijgt. Dus een programma maken waarbij het programma draait om crowdfunding. Daarnaast zou hij de wedstrijd niet zozeer laten draaien om de mening van de kijkers thuis, maar om de kandidaat die de grootste groep mensen achter zich krijgen. Vervolgens kijken hoe de kandidaat deze groep inzet om zijn idee gerealiseerd te krijgen. Slakhorst (Symbid) zou een programma maken waarbij crowdfunding wordt ingezet in plaats van bellen en sms’en naar televisieprogramma’s. Zandvliet (Symbid) zou het competitie-element eruit halen, omdat hij dat niet meer van belang vindt. Hij vindt dat elke idee dat het startkapitaal binnen haalt, op de markt moet komen. Soort format Talentenshow Slakhorst zou bij een talentenshow donatie inzetten, omdat directe payback het beste werkt en producenten vrij willen zijn in het maken van keuzes. “Producenten willen vrij zijn in keuzes en willen de winst die ze verdienen vanuit een artiest niet delen. Ook willen ze de beslissingsbevoegdheid niet afstaan”. Daarnaast denkt hij dat elke andere vorm van crowdfunding (lening, aandelen etc.) te ingewikkeld is voor de doelgroep van talentenshows. Zandvliet denk daar anders over, hij zou bij de een talentenshow de vorm Equity (aandelen) inzetten. Want de doelgroep maakt zogenoemde impulsieve beslissingen als het gaat om sms’en naar talentenshows. Hij denkt dat als er goede marketing wordt inzet, alles aan kijkers verkocht kan worden. Daarnaast ziet hij veel voordelen als kijkers investeren in een artiest. “Sony Universal heeft vooraf al de investering binnen en heeft daardoor minder risico’s. Er hoeft niet meer naar investeerders gezocht te worden. Daarnaast heeft bijvoorbeeld Endemol ook de investering al binnen, dit maakt het veel gunstiger om het pakket: Artiest plus kapitaal voor het produceren van de cd te verkopen.” Douw (Douw & Koren) stelt dat elke vorm van crowdfunding hierbij ingezet kan worden, hij zou bij een talentenshow het model van Sellaband gebruiken. Daarnaast zou hij stemgedrag koppelen aan een financiële bijdrage. “Uit onderzoek over de hele wereld. Blijkt dat lenen en investeren aan elkaar gewaagd zijn. Dus dat de ene persoon makkelijker leent en de andere persoon makkelijker investeert. Alle drie de vormen, doneren,lenen en investeren, zouden kunnen werken. Het is afhankelijk van het format waarbij je het inzet.” Ondernemersformat Zandvliet zou bij een ondernemersformat de vorm equity (aandelen) inzetten. Hij zou een televisieformat bedenken dat feitelijk een vergroting is van een crowdfundingplatform als Symbid naar televisie. Het voordeel hiervan is dat kijkers hun aandeel op elk gewenst moment kunnen verkopen en als blijkt dat het een succesvol is, winst kunnen


57

maken. Kijkers investeren op die manier in een tastbaar product of idee. Douw (Douw & Koren) is op dit moment zelf bezig met een online liveshow als test. Hierbij gaan ondernemers live hun projecten proberen te financieren. Hij denkt dat hierbij vele mogelijkheden en variaties zijn. “In de eerste show laat je ondernemer pitchen, en het publiek kan investeren voor een deel. En de tweede show is het gelukt zijn doelbedrag te halen. En daar kan je allemaal gekke dingen aankoppelen. Dat er bijvoorbeeld een grote investeerder in de zaal zit die ook meedoet.” Markt voor een televisieformat met crowdfunding Zandvliet (Symbid) ziet heel veel mogelijkheden op het gebied van crowdfunding en televisie. Vooral voor productiehuizen zou het een kans zijn om een vernieuwd televisieformat op de markt te brengen. Verder ziet hij crowdfunding als de kans om kijkers na de show online vast te houden. Slakhorst (Symbid) ziet het grootste voordeel in het feit dat televisie een massamedium is en dat er daarmee veel mensen bereikt worden die mee kunnen investeren. Douw (Douw & Koren) is zelfs bezig met het opzetten van een online show, waarin ondernemers hun projecten live kunnen financieren. Voor dit experiment heeft hij rond de tafel gezeten met programmamakers en ondernemers. Hij ziet bij een televisieprogramma met crowdfunding zeker succes kansen. 6.3.3

Motivatie

Crowdfunding trends De projecten die het meeste succes hebben zijn de technologische snufjes, de gadgets. Zo stelt Van Gestel (Waka Waka lamp). “Als je kijkt naar de projecten die echt succesvol zijn voornamelijk bij Kickstarter dan zijn dat vooral de gadgets, ‘de Ipaddle’ een horloge wat 10 miljoen dollar heeft opgehaald in een maand, dat is gewoon bizar. Zij zijn niet de eerste die succesvol zijn, er zijn er meerdere geweest die misschien minder hebben opgehaald, maar allemaal technische snufjes. Dingen die te maken hadden met je Iphone of Ipad ofzo.” Succes van crowdfunding De crowdfundingondernemers hebben ervaren dat er door middel van crowdfunding snel geld opgehaald kan worden. Admiraal (Independent Barista) had geld nodig voor een espressomachine en besloot hiervoor crowdfunding in te zetten. Het succes wat hij hiermee behaald heeft is te danken aan een goede campagne en een relatief laag investeringsbedrag. Hierdoor was de drempel voor investeerders laag. Van Gestel zetten crowdfunding in bij het financieren van de Waka Waka lamp. Vooral door grote internationale aandacht van o.a. president Clinton, werd het project een groot succes. Arets (Brand Expedition) zetten crowdfunding in om het boek Brand Expedition te financieren. Vooral door veel aandacht via Youtube, Facebook en Twitter werd dit project een hype. Doel van de ondernemers Het begin doel van de ondernemers was het ophalen van veel geld. Daarnaast wilde Admiraal (Independent Barista ) ver uit de buurt blijven van banken en veel mensen bij


58

zijn project betrekken. Arets (Brand Expedition) wilde door middel van crowdfunding ervaring opdoen, bekendheid aan zijn project geven en een stukje expertise opbouwen. Admiraal(Independent Barista ) wilde in de opstartfase geen deel van het bedrijf verkopen aan een investeerder. Door middel van crowdfunding kon hij onafhankelijk blijven en zeggenschap in eigen hand houden. Nadat de financiering van de drie projecten rond was bleek dat alle ondernemers veel meer hadden opgehaald dan enkel geld. Van Gestel (WakaWaka) stelt dat ze door middel van alle aandacht door crowdfunding, uit meer dan vijftig landen aanvragen kregen om het lampje te mogen verkopen. Admiraal noemt het sociale aspect als positief punt aan crowdfunding. Hij kreeg vanuit zijn netwerk veel tips en feedback. Arets (Brand Expedition) stelt dat door crowdfunding zijn boek bij een grote groep mensen onder de aandacht kwam. Doelgroep De crowdfundingondernemers hebben geen van alle hun project op een specifieke doelgroep gericht. Ze zijn begonnen met het inzetten van hun eigen netwerk, om het project bij bekenden onder de aandacht te brengen. Uiteindelijk hebben allerlei soorten mensen geïnvesteerd, familie maar ook onbekenden. Van Gestel heeft het project via twee platforms verspreid; Kickstarter en Symbid. Hij kwam erachter dat de investeerders van Kickstarter bepaalde Amerikaanse magazines lezen. Als een project daarin komt te staan, zorgt dat gegarandeerd voor succes. Motief om te stemmen per sms De twee mediapsychologen zijn het erover eens dat vooral fans stemmen op hun idool bij een talentenshow. Daarnaast stelt Rice (Mediapsycholoog) dat er vooral op een ‘outsider’ gestemd wordt, dit komt voort uit medelijden. Kijkers vinden het zielig als deze persoon afvalt. Coster (Mediapsycholoog) stelt dat kijkers risicovermijdend gedrag vertonen. “Kijkers stemmen bij een talentenshow om het risico te verkleinen dat hun favoriet niet doorgaat. Mensen zijn geneigd om risicovermijdend gedrag te vertonen. Een talentenshow stemming is voor hen het risico dat iets wat zij leuk vinden (hun favoriet) verdwijnt. En dus vertonen ze risicovermijdend gedrag en gaan ze stemmen.” Inzetten rode knop De mediapsychologen zijn het er beide over eens dat de rode knop weinig wordt gebruikt doordat het aanbod er niet is. Coster (mediapsycholoog) stelt dat dit aanbod er niet is doordat de massa er niet aan mee doet. “Bij innovaties zie je altijd een leercurve waarbij er eerst ongeveer 25% van de mensen nodig is om ervoor te zorgen dat ‘de massa’ meegaat. Kritieke massa heet dat. De rode knop wordt nog maar weinig gebruikt waardoor hij niet bekend is.” Hij adviseert programmamakers om de rode knop in programma’s te integreren, waardoor de kritieke massa bereikt wordt. Daarnaast stelt Rice (mediapsycholoog) dat het aanbod er niet is door commerciële belangen. “Een programma als Idols is natuurlijk uitermate geschikt voor stemmen via de rode knop – maar dit zou dan ten koste gaan van de inkomsten uit SMS-stemmen.” Ook hebben omroepen/producten geen manier gevonden om een verdienmodel aan de rode knop te koppelen.


59

Investeren via de rode knop De mediapsychologen denken verschillend over het inzetten van de rode knop als investeringsmiddel. Coster (mediapsycholoog) ziet de rode knop als investeringmiddel alleen werken bij kleine bedragen. Hij denkt dat mensen de rode knop te risicovol vinden bij bedragen hoger dan 1€. Rice (mediapsycholoog) stelt dat de rode knop achterhaald is en dat een ‘tweede scherm’ veel meer interactiviteit biedt. Daarnaast denkt hij dat de psychologische drempel om de rode knop te gebruiken hoger is, waardoor het ‘tweede scherm’ zich beter leent voor investeringen. Motief om te investeren De experts noemen verschillende redenen om te investeren. De hoofdreden die wordt genoemd is de gunfactor. Andere redenen die worden genoemd zijn; affiniteit met het project, een goede reward als tegenprestatie en de kans vergroten dat een project slaagt. Admiraal (Independent Barista) stel dat het makkelijk is om geld op te halen als mensen enthousiast zijn. Verder stelt Van Gestel (WakaWaka) dat het motief aan de hoogte van het bedrag af te lezen is. “(-)Als het geïnvesteerde bedrag groot is dan zijn dat toch mensen die denken dat ze het geld eruit kunnen halen, of de aandelen met winst kunnen verkopen. Is het bedrag klein dan boeit het mensen niet wat de waardering is in geld en hoeveel procent ze krijgen, dan vinden ze het gewoon leuk om mee te doen.” De mediapsychologen noemen als reden ook nog dat mensen niet het risico willen lopen dat ze er achteraf niet ‘bij’ waren. Verder noemt van Gestel (mediapsycholoog) ook nog de mogelijkheid voor de investeerder om producten gratis of eerder te krijgen. Band tussen ondernemer en investeerder Alle crowdfundingondernemers hebben een grote betrokkenheid van investeerders ervaren. Deze betrokkenheid loopt uiteen. Sommige investeerders zijn zo betrokken dat ze hun eigen netwerk in hebben gezet, andere investeerders geven tips of komen persoonlijk vertellen dat ze geïnvesteerd hebben. In welke mate de investeerders betrokken zijn, wordt volgens de experts bepaald door de ondernemer zelf. De betrokkenheid wordt minder naar mate de ondernemer minder van zich laat horen. Markt voor een televisieformat met crowdfunding Beide mediapsychologen denken anders over het inzetten van crowdfunding bij televisieprogramma’s. Coster stelt dat er goede formats ontwikkeld moeten worden en als interactiviteit daarbij past moet het zo goed mogelijk geïntegreerd worden. Hij ziet interactiviteit als middel en niet als doel opzicht. Rice stelt dat door middel van televisie mensen niet eerder gaan investeren. “Het is belangrijker welk ‘merk’ iets aanbiedt, en hoe betrouwbaar de boodschap wordt gebracht.” Coster vindt wel dat televisie een rol kan spelen bij de investeringsbereidheid. “Het toont dan immers dat [naam programma] het een interessant idee vindt’, het creëert dus een soort autoriteit.”


Voorbeeld voor een televisieformat

60


61

6.4 Televisieformat Naar aanleiding van de interviews is een voorbeeld geschreven voor een televisieformat. Dit televisieformat zal door middel van panelgesprekken getest worden onder de kijkers. Soort format Er is gekozen om een ondernemersformat te schrijven. Het merendeel van de experts zagen in een ondernemersformat de meeste voordelen. De formatexperts zien als het grote voordeel dat de kijker in een tastbaar idee investeert en daardoor bepaald welk idee succesvol wordt. Dit zou volgens de experts een spannend spelelement opleveren. Daarnaast stelden Van Ooijen (formatbedenker) dat er voor een talentenjacht al alternatieven zijn gevonden zoals stemmen door middel van het kopen van liedjes tijdens de liveshow. Vorm van crowdfunding Doordat de formatexperts hier niet veel kennis over hebben, is afgegaan op de mening van de crowdfundingexperts. Volgens de crowdfundingexperts kunnen alle drie de vormen van crowdfunding worden ingezet. Zoals Douw al stelde is uit onderzoek gebleken dat zowel de vorm lenen als Equity (aandelen) even succesvol zijn. Toch zouden zowel Douw als Zandvliet kiezen voor de vorm Equity. Zandvliet (Symbid) ziet hierbij als voordeel dat kijkers hun aandeel op elke gewenst moment kunnen verkopen en als het succesvol is winst kunnen maken. Douw is zelf al bezig met het opzetten van een online-show waarin crowdfunding ideeën live gefinancierd kunnen worden. Hij ziet hierbij de meeste mogelijkheden en variaties. Programma titel Er is gekozen voor de programmatitel ‘Beleg in mij’. In de interviews is niet gesproken over een naam voor het programma. In dit programma wordt er belegd door middel van aandelen te nemen in kandidaten. Daarnaast is deze titel kort en bondig. In het vervolg onderzoek wordt onderzocht of dit een geschikte titel is. Concept Goede ideeën en nieuwe business initiatieven stranden vaak door gebrek aan geld. ‘Beleg in mij’ geeft kandidaten wekelijks de kans om een nieuw product op de markt te brengen. Door middel van investeringen van de kijkers thuis, wordt het product gefinancierd. De kijker thuis krijgt de kans om mede-eigenaar te worden van geweldige ideeën. Het programma werkt als volgt: in de voorrondes krijgt elke kandidaat over het hele programma berekend tien minuten de tijd om zijn product te presenteren. Dit doen ze aan een deskundige jury en de kijkers thuis. De jury geeft advies en tips om het project te verbeteren. De kijker thuis bepaald wie het programma wint door te investeren. Investeren kan door middel van een tweede scherm of de website van het programma. Uiteindelijk wint het idee dat het meeste geld ophaalt.


62

Korte omschrijving Een programma waarin de kandidaten een financiering nodig hebben van kijkers, om een project/product of nieuw businessidee op de markt te brengen. Programma-element Het programma is een wedstrijd, crowdfunding wordt hierbij ingezet als spelelement. Uit de interviews is gebleken dat de crowdfundingexperts vooral een programma zouden maken dat draait om crowdfunding. De formatexperts zien hier geen succes is en zouden crowdfunding als onderdeel inzetten. De mening van de fomatexperts weegt hierbij zwaarder, omdat zij al verschillende succesvolle televisieformats geproduceerd en bedacht hebben. Zoals van Ooijen (formatbedenker) al stelde is crowdfunding slechts een middel, het belangrijkste van het programma is het format eromheen. Daarnaast vindt mediapsycholoog Coster dat interactiviteit slecht een middel is en geen doel opzicht. Genre Er is gekozen voor een liveshow. Hierbij is de mening van de formatexperts overgenomen. Zij achtten een liveshow het meest geschikt voor dit type programma. Zoals Van Duijn (programma-ontwikkelaar) al stelde wordt hierdoor het programma spannender, omdat de kijker de bedragen van de projecten ziet oplopen. Investeringsmiddel Als investeringsmiddel is gekozen voor een ‘tweede scherm’, een applicatie om de mobiele telefoon en via een website van het programma. Het merendeel van alle experts ziet de rode knop als investeringsmiddel niet werken. Verder is uit interviews met formatexperts gebleken dat, kijkers bijna niet meer naar programma’s sms’en. Uit de interviews is gebleken dat de rode knop als investeringsmiddel achterhaald is. De formatexperts zien het als een trend die alweer voorbij is. Daarnaast zien ze mediawettelijke beperkingen bij zogenoemde goede doelen programma’s. Crowdfundingexpert Douw (Douw & Koren) vindt het lastig om twee nieuwe concepten bij een nieuw televisieprogramma te introduceren: crowdfunding en de rode knop. De mediapsychologen denken dat kijkers het niet gebruiken omdat ze er te weinig bekend mee zijn. Coster ziet de rode knop alleen werken bij kleine bedragen. Daarnaast ziet Rice de rode knop als investeringmiddel als een te grote drempel. Hij zou eerder kiezen voor een tweede scherm of applicatie, omdat dit veel geschikter zou zijn om te investeren. Tweede scherm Een twee descherm is een online webpagina die synchroon aan het televisieprogramma loopt. Bij dit programma kan via het tweede scherm geïnvesteerd worden. Daarnaast kunnen kijkers extra informatie krijgen. Dit is extra informatie over de projecten en de voorwaarden om te investeren. Ook zullen alle hoogtepunten uit de televisieshow op het tweede scherm belicht worden.


63

Kandidaten Alle leeftijden mogen aan het programma meedoen, mits ze een goed idee hebben. Een goed project speelt in op een gat in de markt en heeft een goed en realistisch businessplan. Uit de interviews met ondernemers die projecten via crowdfunding gefinancierd hebben blijkt dat het voornaamste doel van de kandidaten het ophalen van geld is. Verder is gebleken dat de gunfactor hierbij een grote rol speelt. Uit de interviews met de andere experts blijkt dat televisie een medium is waarbij veel mensen bereikt worden. Per aflevering doen er vier kandidaten mee. De netto tijd per aflevering is ongeveer 40 minuten (zonder reclames), dat betekent dat elke kandidaat over de hele uitzending berekend 10 minuten heeft om zijn project te presenteren. Doelgroep Dit programma is gericht op twee soorten doelgroepen. De eerste doelgroep zijn de early adapters, mensen die als eerste een nieuw product willen hebben. Zij hebben een grote affiniteit met technologie, innovatie en creatieve producten. Het grootste gedeelte van deze groep valt in de leeftijdscategorie van 35 tot 55 jaar. Deze doelgroep zal in een goed product investeren. Er is gekozen voor deze doelgroep, omdat uit het onderzoek is gebleken dat dit de doelgroep is van crowdfunding. De tweede doelgroep zijn de boodschappers, mensen in de leeftijd 20 tot 49 jaar. Die het programma zullen kijken voor de entertainment. Deze doelgroep zal niet zozeer investeren, maar zorgt wel voor hoge kijkcijfers. Deze doelgroep is gekozen omdat het een familie programma is. Op deze manier speelt het programma in op een grote groep kijkers. Motief voor de kijkers Uit interviews met alle experts is gebleken dat kijkers zullen investeren omdat ze affiniteit hebben met een project. De gunfactor speelt hierbij ook een grote rol. Daarnaast wil de kijker niet achteraf het gevoel hebben dat hij ‘er niet bij was’ als een idee een succes blijkt te zijn. Voor sommige kijkers zal ‘geld verdienen’ ook een motief zijn om te kijken. Band tussen de kijkers en de kandidaten Uit interviews met de crowdfundingexperts en de ondernemers blijkt dat door middel van crowdfunding een band tussen ondernemer en investeerder wordt opgebouwd. Als kijkers investeren via televisie dan zorgt dit vanzelfsprekend voor een band tussen kijker en kandidaat. De kijker wil als onderdeel van een project, dat het project een succesvol wordt. Daarbij zal hij zijn omgeving overhalen om ook te gaan investeren.


64

Symbid.com

Zender Uit de interviews met de formatexperts blijkt dat zij dit programma vooral geschikt vinden voor de commerciële zender. Het programma is serieus, maar biedt vooral entertainment. Er is gekozen voor de zender SBS. Dit een familiezender, laagdrempelig, betrokken en spraakmakend. Er is gekozen voor juist deze zender omdat uit de resultaten van het onderzoek is gebleken dat crowdfunding laagdrempelig moet zijn om succes te hebben. Daarnaast zorgt een grote betrokkenheid voor meer investeerders. Ook wordt er op deze zender al een programma uitgezonden dat op dit programma lijkt namelijk ‘Het beste idee van Nederland’. Er kan gesteld worden dat deze programma’s heel veel overeenkomsten hebben, zoals vaker bij televisieformats het geval is. Echter zijn er bij deze televisieformats een aantal verschillen. Bij ‘Beleg in mij’ gaat het niet zozeer om het beste idee, of om een uniek idee. Het gaat niet alleen om producten maar ook om grote en kleine projecten. Het kan bijvoorbeeld gaan om het bouwen van een weeshuis in een ontwikkelingsland, maar ook om de financiering van een boek. In dit programma zijn er veel minder kandidaten dan bij ‘Het beste idee van Nederland’, doordat de projecten van grotere omvang zijn. Verder is de manier van stemmen bij beide formats anders. Bij ‘Het beste idee van Nederland’ wordt er gestemd door middel van bellen en sms’en, terwijl bij ‘Beleg in mij’ wordt geïnvesteerd via een tweede scherm of de website. Het dat het meeste geld ophaalt wint het programma. Dit is bij ‘Het beste idee van Nederland’ ook niet het geval. Het laatste verschil is dat er bij ‘Beleg in mij’ elke aflevering een andere thema aan het programma wordt gekoppeld, terwijl bij ‘Het beste idee van Nederland’ er per aflevering verschillende categorieën zijn. Presentator Een geschikte presentator is moeilijk te zeggen. In de interviews is hier geen aandacht aan besteed. Het moet een presentator zijn die betrouwbaar is, want uit interviews met de mediapsychologen blijkt dat dit meespeelt bij de investeerbereidheid van de kijker. Verder moet het een presentator zijn die goed bij de doelgroep past. De kijker moet zich persoonlijk aangesproken voelen. In het programma zal de presentator tussen elke item uitleggen wat er gebeurt is en wat er nog gaat gebeuren. Ook zal hij het


65

concept crowdfunding introduceren en oproepen om te investeren. Daarnaast zal hij erover zorgen dat de vragen van de kijkers thuis beantwoord worden. Lengte Het programma zal 60 minuten duren inclusief reclameblokken. De netto tijd zonder reclames is dan ongeveer 40 minuten. Hierbij is gekeken naar andere liveshows zoals bijvoorbeeld ‘The Voice of Holland’ die duurt 120 minuten, maar heeft dubbel zoveel kandidaten en veel meer elementen. Daarnaast is het bij dit programma belangrijk dat de kijker het een interessant programma blijft vinden en niet weg zapt omdat het te langdradig wordt. Afleveringen en thema’s Elke week is er een nieuw thema aan de uitzending gekoppeld. De vier thema’s zijn: duurzaamheid, techniek, kunst en cultuur en gezondheid. Het thema duurzaamheid is gekozen, omdat dit een veelbesproken thema is op dit moment. Onder duurzaamheid worden projecten verstaan die een bijdrage leveren aan het milieu. Een voorbeeld is een auto die op zonne-energie rijdt. Het thema techniek is gekozen, omdat technische producten een grote rol spelen in het dagelijks leven. Het thema kunst&cultuur is gekozen, omdat uit de interviews blijkt dat de overheid minder subsidie geeft aan kunsten cultuurprojecten. Het laatste thema gezondheid is ook een actueel thema dat op dit moment veel in het nieuws is. Doordat er thema’s aan de afleveringen gekoppeld zijn, blijft elke aflevering interessant om naar te kijken. Afleveringen In totaal zal het programma uit vijf afleveringen bestaan. De eerste vier afleveringen zijn de voorrondes, de laatste aflevering is de finale. De kandidaten zullen in elke aflevering een project in hun thema presenteren. Hierbij vertellen ze ook wat het streefbedrag is dat ze uiteindelijk willen ophalen. De jury bepaald of dit streefbedrag realistisch is. Tijdens de aflevering probeert de kandidaat zoveel mogelijk geld op te halen door middel van crowdfunding. De kijker thuis kan door middel van een tweede scherm of een applicatie op de mobiele telefoon investeren. Aan het eind van elke aflevering wordt bekend gemaakt welke drie projecten door gaan naar de finale. De finale In de finale strijden vier projecten tegen elkaar, uit elke aflevering een thema en een project. Dit maakt het een veelzijdige en spannende finale en voor elke kijker wat wils. De kandidaten hebben hun projecten geperfectioneerd en kunnen ze nog een keer vertellen waarom juist hun project gefinancierd moet worden. Ze mogen deskundigen, bekenden of vrienden inzetten om hun project te promoten. De kandidaten zetten alles op alles om de kijker te overtuigen in hun project te investeren. Hiervoor kunnen ze van alles inzitten; persoonlijke fragmenten, het weggeven van cadeautjes, of een andere ludieke actie. De kijker kan investeren door middel van een online tweede scherm, via een applicatie op de mobiele telefoon en door te bellen of sms’en. Tijdens het programma kunnen er via social media vragen gesteld worden aan de kandidaten. De presentator zal tussen de items door de reacties peilen bij het publiek. Ook wordt er steeds bekend gemaakt welk project er het beste voor staat. Er worden hierbij geen


66

geld bedrag genoemd, om het spannend te houden. Aan het eind van deze aflevering wordt de winnaar van het programma bekend gemaakt. Het project dat het meeste geld ophaalt wint het programma, de projecten die ook het streefbedrag hebben opgehaald worden ook gefinancierd. Ronde structuur Elke aflevering bestaat uit drie rondes. In de eerste ronde presenteren de kandidaten hun project, hiervoor krijgt elke kandidaat 3minuten de tijd. Doordat de kandidaten zo kort te tijd hebben, is het belangrijk dat ze snel tot de kern van het project komen. De kijkers kunnen meer informatie vinden op de website of via het tweede scherm dat synchroon loopt met het programma. Na deze presentatie zal de jury kritische vragen stellen. Ook de kijkers thuis kunnen vragen stellen door middel van social media. Als alle vier de kandidaten hun project hebben gepresenteerd, kan er via het tweede scherm geïnvesteerd worden. In de tweede ronde kunnen de kandidaten, deskundigen of filmpjes inzetten om de kijkers nog meer te overtuigen. Tussen de rondes door wordt steeds bekend gemaakt welk project er het beste voor staat. In de laatste ronde wordt bekend gemaakt welke idee het meeste geld heeft opgehaald en door gaat naar de finale. Terugkerende elementen Dit programma is een wekelijkse liveshow. Elke week wordt het programma door dezelfde presentator gepresenteerd. Daarnaast is er elke week een deskundige jury, die tips en commentaar geeft op de projecten. Er kan elke week geïnvesteerd worden door middel van een tweede scherm. Decor set design Het decor zal eruit komen te zien als een echte liveshow, met geprojecteerde schermen(visuals) op de achtergrond en op het podium. De visuals op het achtergrondscherm en op het podium kunnen elke show veranderen. Bij elk wekelijks thema zal er een ander decor te zien zijn. Bij het thema duurzaamheid zullen er veel groene elementen terug komen. Bij het thema techniek zullen er veel grijze elementen in het decor zitten. Bij kunst en cultuur zal het decor kleurrijk zijn. En bij het thema gezondheid zullen er veel rode en witte elementen in het decor terug komen. Programmaconstructie De projecten die in de finale het streefbedrag niet hebben gehaald, worden niet op de markt gebracht. Uit de interviews met de crowdfundingexperts is gebleken dat de kijkers op dat moment hun geld terug krijgen. Zij kunnen er ook nog voor kiezen om hun geld in een ander project te investeren. Alle projecten die het streefbedrag halen worden gefinancierd. Zandvliet is van mening dat alle projecten die de financiering rond hebben op de markt moeten komen. Na de investering kunnen kijkers via de website van het programma inloggen om te kijken hoe het met de investering staat. Ook kunnen ondernemers contact houden met de investeerders in een speciale chatbox op de site. Het is belangrijk dat het programma gesponsord wordt, want uit de interviews met alle deskundige is gebleken dat het geld dat met crowdfunding wordt opgehaald naar de projecten in het programma moet gaan. Er zullen dus andere


67

manieren gevonden moeten worden om de kosten voor het programma te dekken. Voorbeelden van sponsors kunnen zijn Apple of Philips. Dit zijn innovatieve merken, met een hoge merkwaarde. Daarnaast passen ze goed bij de doelgroep van crowdfunding (zie §3.6). Marketingmogelijkheden Het programma zal via de televisie uitgezonden worden, maar het wordt ook crossmediaal ingezet. Via een tweede scherm is te volgen wie er het beste voor staat en er kan geïnvesteerd worden. Uit de interviews blijkt dat een applicatie voor de mobiele telefoon ook goed zou kunnen werken. Als het programma goede kijkcijfers scoort kan het crossmediaal verder uitgebreid worden. Er kan hierbij gedacht worden aan een gelijknamig tijdschrift waarin de nieuwst weetjes en feiten op het gebied van crowdfunding staan. Daarnaast kunnen in dit tijdschrift de projecten uit het programma uitgelicht worden.


68

6.5 Panelgesprekken 6.5.1

Panelgesprek 1. Boodschappers

Titel Volgens de panelleden moet het televisieformat om crowdfunding draaien. Als zij zelf een naam mochten bedenken dan heeft een meerderheid van de panelleden affiniteit met: Find The Crowd. Deze naam maakt duidelijk waar het programma over gaat en is pakkend. Andere programma titels die worden genoemd zijn: I-crowd en Geldwolven. De investering en Find The Corporation. Daarnaast vinden de panelleden ‘Beleg in mij’ geen goede naam. Een panellid verduidelijkt: “Dekt maar half de lading omdat het niet over de persoon gaat maar om een idee.” Zender De meeste panelleden kiezen voor een commerciële zender. Hierbij wordt RTL7 het vaakst genoemd. de panelleden geven aan dat ze het vinden passen bij de financiële items van RTL7, een positief punt vinden zij dat dit programma wat luchtiger van aard is. Een panellid vindt dit programma ook bij BNN passen of bij RTV Utrecht. Bij RTV Utrecht kunnen plaatselijke ondernemers een kans krijgen. Presentator De meeste panelleden vinden Jort Kelder een geschikte presentator voor dit programma. Hij wordt het vaakst genoemd. Ook Annemarie van Gaal en Harry Mensch worden een paar keer genoemd. De panelleden vinden deze presentatoren bij het programma passen, omdat deze een financiële achtergrond hebben. Twee panelleden vinden Robert Ten Brink of Martijn Krabbe geschikt. Investeringsmiddel De meeste panelleden zullen gaan investeren via een tweede scherm tijdens het programma. Een panellid zou bellen naar het programma. Een andere panellid zou na het programma investeren via de website. Zij zegt hierover: “Ik wil eerst meer informatie inwinnen voordat ik ga investeren.’’ Thema’s De meeste panelleden vinden dat er meer thema’s aan het programma moeten worden toegevoegd. Een panellid verduidelijkt: “Als er meer thema’s aan het programma worden toegevoegd wordt de finale spannender.” Er worden verschillende thema’s genoemd die aan het programma moeten worden toegevoegd: mode/sieraden, Lifestyle en vakantie/buitenland. Een panellid vindt dat er helemaal geen thema’s aan het programma gekoppeld moeten worden. Een ander panellid haakt hierop in: “Ik zou een thema per seizoen doen, dit maakt de strijd onderling eerlijker.” De thema’s waarin het meeste interesse wordt getoond zijn: Duurzaamheid, kunst/cultuur en techniek. Een panellid vindt dat elk wenselijk thema zou kunnen.


69

Afleveringen De meeste panelleden vinden vijf afleveringen veel te weinig. Daarnaast vinden ze dat in de eerste aflevering crowdfunding geïntroduceerd moet worden. Een panellid verduidelijkt: “Als je het concept crowdfunding niet kent vind ik het gauw om te investeren, het lijkt mij beter kijkers eerst te prikkelen.” Een ander panellid zou geen finale doen, maar dat er per aflevering een aantal projecten laten winnen. Een ander panellid is het daar niet mee eens: “Ik vind dat er wel een finale moet zijn, ander ga je niet elke week kijken. Een ander panellid haakt hierop in: “Een finale maakt het programma juist spannend.” Investeren in het voorbeeld Het onderstaande crowdfundingproject (zie voorbeeld) is aan de panelleden gepresenteerd. De vraag die hierbij luidde was: “Zouden jullie in dit crowdfundingproject investeren?.” De meeste panelleden zouden niet in dit voorbeeld investeren. De reden die hiervoor genoemd wordt is dat ze er niets aan verdienen. Een panellid vindt dit voorbeeld niet bij het programma passen. Een ander panellid verduidelijkt: “Zijn het projecten om aan te verdienen of zijn het liefdadigheidsprojecten bv. Ontwikkelingshulp? Want ik zou niet investeren in ontwikkelingshulp.” Voorbeeld Camille van Gestel is mede-oprichter van het bedrijf Off-grind Solutions. Hij presenteert in aflevering 1 de WAKA WAKA lamp een revolutionaire olielamp op zonne-energie. Dit is de beste LED-lamp te wereld. Hij is bedacht voor mensen die minder dan twee dollar per dag verdienen, dat noemen we ‘de base of the piramite’ dit zijn de armste mensen op aarde. Anderhalf miljard daarvan zijn niet aangesloten op het elektriciteitnet, dus die maken gebruik van kerosine lampjes, lampjes op olie. Die lampjes zijn levensgevaarlijk elke dag verbranden er 16.000 mensen in de wereld door het gebruik van kerosine lampjes. Dat is onvoorstelbaar, gezinnen zijn 20% van hun salaris kwijt aan kerosine en dan is het ook nog is levensgevaarlijk en er komt heel slecht licht vanaf. Dus daar moet iets aan gebeuren en dat gaan we doen door middel van de Waka Waka lamp. Maximaal investeren Er werd aan de panelleden gevraagd hoeveel zij maximaal zouden investeren in een project dat hun aanspreekt. Het hoogste bedrag dat wordt genoemd is 5000€. Een panellid zegt hierover: “Ik vind het wel belangrijk dat het betrouwbaar is, anders zou ik niet investeren.” Nadat het programma is afgelopen zouden alle panelleden via de website inloggen om te kijken hoe het met hun investering gaat. Een panellid zou inloggen om te kijken hoeveel mensen er investeren, een ander panellid zou inloggen om te kijken of het project vordering maakt. Onduidelijkheden De meeste panelleden staan positief tegenover het programma, er zijn wel een aantal onduidelijkheden. Er is onduidelijkheid over de manier van investeren door middel van aandelen. De panelleden vragen zich af hoe de kijker hier geld aan kan verdienen en hoe de aandelen doorverkocht kunnen worden. Verder vinden ze het onduidelijk


70

wat het doel is van investeren, wordt daar echt geld mee verdiend? of is het liefdadigheid?. Variatie en bruikbare tips Een panellid zou het programma spannender maken door een grote investeerder in de zaal te zetten. Deze investeerder maakt dan aan het eind van het programma bekend in welk project hij investeert. Een ander panellid zegt hierover: “Ik zou mensen in de zaal zetten die aan het programma meedoen, waardoor er competitie ontstaat onder de mensen in het publiek.” Een ander panellid zou iets met de aandelen in het programma doen, bijvoorbeeld; het verhandelen van aandelen tijdens het programma. Een ander panellid vindt dat er iets moet worden bedacht waaruit blijkt dat het betrouwbaar is om te investeren Markt voor een televisieformat met crowdfunding Alle panelleden zouden een keer naar dit televisieprogramma kijken. Een panellid verduidelijkt: “Ik zou het kijken omdat het nieuw is en de kijkers bij het programma worden betrokken.” Andere panelleden zouden het programma alleen kijken als het op een gunstig tijdstip wordt uitgezonden. Een ander panellid haakt hierop in: “Ik zou alleen kijken als aan het einde van het programma bekend wordt gemaakt welke projecten hun streefbedrag hebben gehaald.” Ook zegt een panellid dat het interessant is om te kijken wat mensen voor dingen bedenken. Een panellid zou voor dit programma niet thuis blijven. De panelleden vinden het programma leuk, maar wel heel erg lijken op ‘Het beste idee van Nederland’. Een panellid verduidelijkt: “Het is eigenlijk ‘Het Beste Idee van Nederland’ alleen dan net iets anders. Een ander panellid is het daar mee eens: “Het lijkt er heel erg op, alleen bij dit programma investeren de mensen thuis. Dat maakt het leuk om naar te kijken.” 6.5.2

Panelgesprek 2. ‘Early Adaptors’

Titel De naam ‘Beleg in mij’ associëren de panelleden met broodbeleg. Zij zouden eerder kiezen voor ‘Investeer in mij’ of een Engelse naam. Een panellid verduidelijkt: “Ik zou de titel pakkender maken ‘Invest in me.” Een ander panellid vindt ‘Vliegende Start’ een leuke naam voor het televisieprogramma. Zender Op welke zender dit televisieprogramma moet worden uitgezonden is het panel verdeeld. Een panellid vraagt zich af welke doelgroep bereikt moet worden. Hij zou bijvoorbeeld niet kiezen voor half 9 op de zender Veronica. Op dat tijdstip wordt alleen maar comedy uitgezonden en er kijken geen serieuze mensen naar. Een ander panellid geeft aan waarom hij niet voor de publieke omroep zou kiezen: “De doelgroep van de publieke omroep is te oud en zou niet zo snel de telefoon pakken om te gaan investeren”. Een ander panellid is het hier niet mee eens: “Ik vind de publieke omroep wel geschikt, maar het ligt eraan hoe het programma wordt ingevuld. De publieke omroep zend tegenwoordig ook veel afvalraces uit. Hieruit blijkt dat die doelgroep wel de telefoon pakt om te stemmen.” De andere panelleden zouden voor RTL kiezen, een panellid legt uit waarom: “Wil je een hoog niveau aantippen, dan kijken mensen die bijvoorbeeld ook ‘Het Journaal’ kijken.” Een ander


71

panellid haakt hierop in: “Ik denk dat je de doelgroep ‘jong volwassenen’ moet hebben, zij beginnen net aan hun leven en willen dingen doen, zijn op zoek naar avontuur. Ik denk dat zij ook zullen investeren.” Presentator De meeste panelleden zou kiezen voor Jort Kelder als presentator. Een panellid legt uit waarom: “Jort Kelder heeft al een keer zo’n soort programma gedaan en past bij het thema financieel en geld.” Een ander panellid zou Jort Kelder inzetten als jurylid, want hij ziet dit programma als een talentenjacht. Een panellid is het hier niet mee eens: “Dit is geen talentenjacht, want de talenten zijn al gevonden.” Investeren De meeste panelleden zien investeren op basis van een televisieprogramma niet werken. Een panellid noemt het te veel risico: “Ik wil alle voorwaarden weten en een businessplan zien.” Een ander panellid zegt hierover: “Ik vind in een televisieprogramma investeren een drempel, ik zou heel weinig geven maximaal vijf euro.” Een ander panellid is het hier niet mee eens: “Ik zou best een paar honderd euro geven als ik er geld aan kan verdienen.” Een panellid vindt het te ver van zich af staan, zij denkt dat als het op regionale televisie wordt uitgezonden het dichter bij staat en mensen eerder zullen investeren. Investeringsmiddel De meeste panelleden zouden investeren via de website. Een panellid verduidelijkt: “Ik zou niet tijdens het programma investeren, dus het ‘tweede scherm’ valt af. Ik zou na het programma investeren via de website.” Een panellid zou twee kanalen combineren: “Ik zou het tweede scherm combineren met bellen, als ik echt enthousiast ben dan ga ik dat niet via een sms doen.” Thema’s De panelleden zouden geen thema’s aan de afleveringen koppelen. Een panellid verwoordt zijn mening als volgt: “Als je geen thema’s doet dan loop je niet het risico dat een project niet binnen een thema valt.” Een ander panellid haakt hierop in: “Per thema gaat er een project door, als er in een thema meerdere goede projecten zijn, dan vallen goede projecten misschien af.” Een paar panelleden missen het thema: jeugd en kinderen. Een panellid zegt hierover: “Het thema kunst en cultuur associeer ik meer met kunst en musea.” Een andere panellid haakt hierop in: “Ja, ik mis ook spelletjes en entertainment.” Een panellid vindt het thema duurzaamheid afgezaagd, de rest van het panel is het hier niet mee eens. Afleveringen De panelleden zouden meer afleveringen aan het programma koppelen. Een panellid zegt hierover: “Bij een goed programma duurt het twee tot drie afleveringen voordat het programma op zijn top is. Dus heb je een goed programma, dan loop je een heleboel kijkers mis.” Een ander panellid vindt het te kort om de kandidaten te leren kennen: “Je wilt er geld in investeren, dus wil je weten wie het zijn en wat hun project inhoud.” Een ander panellid is het hier niet mee eens: “Het moet ook geen herhaling van afleveringen worden, ik zou beginnen met vijf afleveringen en het volgende seizoen eventueel meer afleveringen toevoegen.”


72

Investeren in het voorbeeld Het onderstaande crowdfundingproject (zie voorbeeld) is aan de panelleden gepresenteerd. De vraag die hierbij luidde was: Zouden jullie in dit crowdfundingproject investeren?’. De meeste panelleden zouden niet in dit voorbeeld investeren. De panelleden zouden niet in dit voorbeeld investeren. Een panellid zegt hierover: “Ik wil meer informatie, hoe gaat hij die lampen daar krijgen etc.” Een panellid vindt het project te ver weg: “Ik zou toch nooit weten of die mensen echt die lampen krijgen.” Verder vragen de panelleden zich af of het hier om investeren of doneren gaat. Als ze investeren moet het wel een goede investering zijn. Een panellid verduidelijkt: “Om te investeren moet het wel werken, anders kan je je geld net zo goed in een put gooien.” Een ander panellid vindt investeren en maatschappelijke projecten twee hele verschillende dingen. Twee panelleden vinden het op een goed doel lijken. Het ene panellid zegt hierover: “Dit vind ik net een goed doel, waarom zou ik niet investeren? Ik zie niet dat hier winst op gemaakt gaat worden.” Het andere panellid zegt hierover: “Als je niet investeert lijkt het net alsof het je niet uitmaakt dat mensen gewond raken van slechte lampjes. Dus vanuit moreel oogpunt ga je investeren.” Een panellid haakt hierop in: “Het is een slechte investering, maar vanuit maatschappelijk oogpunt voelt het goed.” Een ander panellid vindt investeren in dit voorbeeld te veel risico. Voorbeeld Camille van Gestel is mede-oprichter van het bedrijf Off-grind Solutions. Hij presenteert in aflevering 1 de Waka Waka lamp een revolutionaire olielamp op zonne-energie. Dit is de beste LED-lamp te wereld. Hij is bedacht voor mensen die minder dan twee dollar per dag verdienen, dat noemen we ‘de base of the piramite’ dit zijn de armste mensen op aarde. Anderhalf miljard daarvan zijn niet aangesloten op het elektriciteitnet, dus die maken gebruik van kerosine lampjes, lampjes op olie. Die lampjes zijn levensgevaarlijk elke dag verbranden er 16.000 mensen in de wereld door het gebruik van kerosine lampjes. Dat is onvoorstelbaar, gezinnen zijn 20% van hun salaris kwijt aan kerosine en dan is het ook nog is levensgevaarlijk en er komt heel slecht licht vanaf. Dus daar moet iets aan gebeuren en dat gaan we doen door middel van de Waka Waka lamp. Onduidelijkheden Er waren een paar dingen onduidelijk bij de panelleden. Zo vroegen zij zich af wat de meerwaarde van de finale is, als iedereen zijn project kan uitbrengen. Een ander panellid vind een finale juist spannend en vindt het goed dat alle kandidaten die in de finale het streefbedrag halen gefinancierd worden. Bij andere talentenjachten brengen de meeste kandidaten ook een cd uit. Een belangrijk punt vinden zij dat alle kandidaten even veel tijd moeten krijgen om het streefbedrag bij elkaar te krijgen. Zo werd opgemerkt dat er bij aflevering drie, waarschijnlijk meer kijkers zijn dan bij aflevering één en dat er in aflevering drie dus meer word geïnvesteerd. Als een mogelijke oplossingen wordt genoemd, de kandidaten uit aflevering één langer de tijd geven op geld op te halen dan de mensen uit aflevering drie. Daarnaast willen de panelleden zeker weten dat ze hun geïnvesteerde geld terug krijgen als een project niet doorgaat. Hoe dit werkt moet duidelijk worden uitgelegd.


73

Variatie en bruikbare tips De meeste panelleden zien het nemen van aandelen niet zitten. Een panellid zou een ander vorm van crowdfunding inzetten; ‘Ik denk dat het model van Kickstarter beter werkt. Kijkers kunnen dan doneren/kopen en krijgen hier in ruil een product voor terug. Dan heb je geen moeilijke constructies en ik denk dat kijkers dat eerder doen.’ Een ander panellid heeft al ideeën voor een volgend seizoen: “Ik ben benieuwd hoe het met de projecten afloopt en of de projecten succesvol zijn. In het volgende seizoen zou ik laten zien hoe het met de projecten is afgelopen.” Markt voor een televisieformat met crowdfunding Alle panelleden zou naar dit programma gaan kijken. Een panellid zegt hierover: “Ik zou wel gaan kijken als ik er de mogelijkheid toe heb. Kijken of ik wat kan gaan verdienen.” Een ander panellid zou kijken om te zien of de projecten een succes zullen zijn. Een ander panellid verwoordt zijn mening als volgt: “Ik zou kijken al zou ik zelf niet investeren, puur om te kijken hoe bepaalde ideeën in de markt liggen en ik ben benieuwd naar de afloop.” Een ander panellid haakt hierop in: “Het is een interessant programma, daarom zou ik kijken.” Een panellid kijkt weinig televisie en vraagt zich af in hoeverre het bij crowdfunding gaat om serieuze investeerders. Hij legt uit: “Ik denk dat het niet om geld gaat, maar om heel veel mensen die denken wat een leuk idee dit moet gebeuren, ongeacht of je hier wat aan verdiend of niet.”

6.5.3 Conclusie panelgesprekken De ondervraagde kijkers zijn het erover een eens dat de titel ‘Beleg in mij’ geen goede titel is. Het dekt niet de lading van het programma en ze vinden het niet pakkend genoeg. Een Engelse titel zou volgens hun beter zijn, de boodschappers noemen ‘Find The Crowd’ als een geschikte programmatitel. Verder blijkt uit de panelgesprekken dat het een programma voor de commerciële zender moet worden. Hierbij wordt bij de boodschapper RTL7 genoemd en bij de ‘Early adaptors’ RTL4. De zender RTL7 is een zender met veel financiële en economische thema’s. De zender RTL4 wordt ook gezien als een serieuze zender waar dit programma goed bij zou passen. In beide panelgesprekken wordt ‘Jort Kelder’ als geschikte presentator genoemd. Bij de ‘Early Adaptors’ worden verder nog serieuze personen genoemd zoals; Bram Moskowicz of Harry Mens. Daarnaast noemen de boodschappers vertrouwde presentatoren zoals: Martijn Krabbe of Robert ten Brink. De boodschappers zouden als investeringsmiddel gebruik maken van een ‘tweede scherm’. De ‘Early Adaptors’ zouden geen gebruik maken van een ‘tweede scherm’ tijdens het programma, maar pas na afloop via de website investeren. Uit beide panelgesprekken blijkt dat vijf afleveringen te weinig is. Verder vinden de boodschappers dat in de eerste uitzending het begrip crowdfunding moet worden uitgelegd. Daarnaast vinden ze de thema’s aan de uitzendingen leuk, maar missen ze er nog een aantal. De ‘Early Adaptors’ zouden geen thema’s aan de uitzendingen koppelen. Uit beide panelgesprekken blijkt dat de kijkers goede doelen projecten niet bij dit programma vinden passen. Daarnaast vinden beide partijen de vorm equity (aandelen) te complex. De boodschappers vragen zich af of investeren door middel van aandelen betrouwbaar is en hoe ze op die manier geld kunnen verdienen. De ‘Early Adaptors’ zouden eerder kiezen voor het kickstarter model. Dit is een vorm van crowdfunding waarbij gedoneerd wordt in ruil voor een niet financiële


74

beloning. Kijkers kunnen dan doneren en in ruil daarvoor een product of een cadeautje krijgen. De belangrijkste conclusie die uit de panelgesprekken getrokken kan worden is dat er vanuit de boodschappers alleen geïnvesteerd wordt als ze er iets aan kunnen verdienen. Aan de andere kant zouden de ‘Early Adaptors’ niet investeren op basis van een televisieprogramma. Zij vinden het te veel risico en de drempel te hoog. Alle panelleden zouden naar dit programma kijken, omdat ze het interessant vinden en het een heel nieuw concept is. Een belangrijk punt dat genoemd wordt is dat het concept van crowdfunding en dus het doel van het programma goed moet worden uitgelegd.


75

7 Conclusie De aanleiding van dit onderzoek is de mogelijkheden onderzoeken om crowdfunding bij een televisieformat in te zetten. De resultaten worden gebruikt om een interactief televisieformat te schrijven, vanzelfsprekend wordt bij dit format crowdfunding ingezet. De centrale vraag van dit onderzoek luidt: ‘Welke mogelijkheden zijn er om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s?’ Uiteindelijk is de onderzoeker tot een antwoord op de probleemstelling gekomen. Uit het onderzoek onder de experts blijkt dat er verschillende mogelijkheden zijn om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s. Uiteraard wordt er tegen de combinatie televisie en crowdfunding niet door alle experts positief aangekeken. De reden hiervan is vooral de verschillende expertise die de experts hebben. De onderzoeker heeft eerst door middel van een literatuuronderzoek de markt van crowdfunding en televisieformats belicht. Daarna is er door middel van interviews kwalitatief onderzoek gedaan onder formatexperts, crowdfundingexperts en mediapsychologen. Om de betrouwbaarheid van de resultaten uit de interviews te versterken, hebben er als follow-up panelgesprekken plaatsgevonden. Bij interviews is de steekproef altijd select. Het doel is niet conclusies de generaliseren naar populatie, maar kennis te halen waar deze zit (zie §2.7). Er kan niet met zekerheid gezegd worden dat de doelgroep van de panelgesprekken alle kijkers van het televisieformat weerspiegelen. Daarom worden de panelleden die aan dit onderzoek hebben deelgenomen in dit hoofdstuk benoemd als de ‘ondervraagde kijkers’.

7.1 Investeren De formatexperts vragen zich af of kijkers daadwerkelijk gaan investeren in de projecten. Dit is een risico bij het uitbrengen van een televisieformat met crowdfunding. Daarnaast vragen ze zich af op wat voor manier de kijker geld kan verdienen met zijn investering. Dit komt overeen met de resultaten uit het panelgesprek. De ondervraagde kijkers willen ook weten hoe ze door middel van aandelen geld kunnen verdienen. Ook zouden zij alleen investeren als het betrouwbaar is. Een deel van de kijkers zou niet investeren, omdat zij de drempel te groot vinden. Uit de panelgesprekken en de interviews blijkt dat het beste investeringsmiddel een tweede scherm is of via de website. De experts vinden de rode knop een hype die al is overgewaaid en achtten deze alleen geschikt voor kleine donaties. De ondervraagde kijkers geven de voorkeur aan investeren via een tweede scherm of via de website. De meeste kijkers zouden pas na afloop van het programma investeren, want ze willen eerst meer informatie over de projecten. Uit de interviews blijkt dat de gunfactor een grote rol speelt bij het investeren in projecten. Uit de panelgesprekken blijkt echter dat kijkers daar niet mee bezig zijn. Zij


76

geven aan enkel te investeren als het een goede investering is, dus als ze er geld aan kunnen verdienen.

7.2 Vorm van crowdfunding Uit de interviews met alle experts blijkt dat elke vorm van crowdfunding kan worden ingezet bij televisieprogramma’s. Zoals Douw (Douw&Koren) al stelden is uit onderzoek gebleken dat de populariteit van de crowdfunding vormen lenen of Equity (aandelen) gelijk op gaan. Het is dus meer een persoonlijke voorkeur. De ene persoon leent liever zijn geld uit en de ander neemt liever een aandeel. De overige crowdfundingexperts zouden equity(aandelen) inzetten, zij vinden dit de meest eerlijke vorm van crowdfunding. De formatexperts hebben minder verstand van de verschillende vormen van crowdfunding. Een paar van de deskundigen vraagt zich af hoe de kijker geld kan verdienen door het nemen van aandelen. Uit de panelgesprekken blijkt dat de ondervraagde kijkers het nemen van aandelen ook te complex vinden. Uit het gehele onderzoek kan dan ook de conclusie worden getrokken dat het beter is om een simpelere vorm van crowdfunding in te zetten. In het onderzoek wordt in de interviews en in de panelgesprekken de crowdfunding vorm doneren op basis van een niet financiële vergoeding genoemd. Hierbij kunnen kijkers doneren of producten kopen. In ruil hiervoor krijgen ze een product dat nog niet op de markt is of bijvoorbeeld een kaartje voor een concert. Dit in afhankelijk van het soort project.

7.3 Aanbevelingen Titel Uit de panelgesprekken blijkt dat er gekozen moet worden voor een Engelse titel. Daarnaast vinden de ondervraagde kijkers dat er in de titel de term crowdfunding moet voorkomen (zie §6.5.3). Zender Uit onderzoek onder experts en door middel van panelgesprekken (zie §6.5.3) kan worden geconcludeerd dat het programma geproduceerd moet worden voor de commerciële zender. Geschikte zenders zijn: RTL4 of RTL7. Als presentator wordt Jort Kelder vaak genoemd. De kijkers vinden hem passen bij het programma en anders zien ze hem ook als een geschikt jurylid. Programma-element De formatexperts vinden dat crowdfunding als spelelement moet worden ingezet. Het is dan een onderdeel van het programma, zij vinden niet dat het hele programma om crowdfunding moet draaien. Uit de panelgesprekken blijkt echter dat de ondervraagde kijkers een programma dat draait om crowdfunding interessanter vinden. Ook enkele


77

crowdfundingexperts zouden het hele programma om crowdfunding laten draaien. Er kan dus het beste een spelshow gemaakt worden waarbij het draait om crowdfunding. Dit levert een spannende spelshow op waarin de kandidaten het publiek achter zich moeten krijgen. Investeringsmiddel Uit de interviews en uit de panelgesprekken blijkt dat het tweede scherm een goed investeringsmiddel is. Daarnaast kan het ook zorgen voor extra interactiviteit met de kijkers. De kijkers kunnen vragen stellen en de antwoorden terug lezen op het tweede scherm. De kijkers geven aan meer informatie te willen over de projecten, deze informatie kunnen ze ook lezen op het tweede scherm. De website rondom het programma zorgt ervoor dat kijkers na het programma gaan inloggen, om meer te lezen over de projecten of om de kandidaten beter te leren kennen. Als de kijkers investeren zullen ze inloggen om te kijken hoe het met hun investering gaat en hoe het project verder loopt. Afleveringen De ondervraagde kijkers denken verschillend over thema’s bij de afleveringen. Er worden een aantal negatieve punten genoemd met betrekking tot thema’s. De thema’s kunnen ervoor zorgen dat projecten die niet binnen de thema’s passen niet in aanmerking komen voor het programma. Verder is het lastig om projecten bij een bepaald thema in te delen, de meeste projecten passen bij meerdere thema’s. Daarnaast is er zo’n groot scala aan thema’s mogelijk, dat niet alle thema’s in het programma terug kunnen komen. Hierdoor is er altijd wel een kijker die een thema mist. Het beste is dan ook om geen thema’s aan de afleveringen te koppelen. Uit de panelgesprekken is gebleken dat de ondervraagde kijkers behoefte hebben aan een introductie tot crowdfunding. Het is dan ook gunstig om de eerste uitzending te wijden aan de introductie van crowdfunding. Hierin kan voor de kijker het doel van het programma duidelijk gemaakt worden.

7.4 Markt voor een televisieformat met crowdfunding De formatexperts zijn op dit moment niet bezig met het produceren van interactieve formats. Volgens hun loopt Nederland achter op het gebied van interactieve televisie en moet de ontwikkeling hier nog plaats vinden. De verwachting is dat televisie zich steeds meer naar internet zal verplaatsen. De formatexperts vinden dat er meer interactieve formats moeten komen, maar vragen zich af of crowdfunding daarbij moet worden ingezet. Het kan succesvol zijn, maar er zal eerst een goed format geschreven moeten worden. De crowdfundingexperts zijn enthousiast over een televisieformat met crowdfunding, ze vinden het een goede manier om kijkers bij televisieprogramma’s te betrekken. Daarnaast denken ze dat door middel van televisie kijkers eerder enthousiast raken. De mediapsychologen vinden crowdfunding een middel en geen doel op zich. Aan de ene kant denken ze dat kijkers eerder zullen investeren via een televisieprogramma, omdat een programma een overtuigende factor kan zijn. Aan de andere kant denken ze dat het geen verschil meer maakt omdat


78

internet uitgegroeid is tot een volwassen medium. Uit de interviews blijkt dat een televisieformat met crowdfunding uitbrengen risico’s met zich meebrengt. Er is niet met zekerheid te zeggen dat kijkers gaan investeren. Uit de panelgesprekken blijkt dat het merendeel van de ondervraagde kijkers investeren door middel van aandelen te complex vindt (zie §6.5.3). De kijkers zullen alleen investeren als ze er iets aan verdienen. De formatexperts vragen zich ook af op wat voor manier de kijker eraan kan verdienen (zie §7.2). Er kan dus beter gekozen worden voor een andere vorm van crowdfunding, namelijk op basis van een niet financiële beloning. De kijker krijgt op die manier iets tastbaars terug voor zijn donatie. Als hij affiniteit heeft met het project of product zal hij eraan mee willen werken en doordat het geen investering is hoeft hij er niet perse iets aan te verdienen. De ondervraagde kijkers vinden het een leuk en interessant programma en geven aan dat als het op televisie wordt uitgezonden ze zeker zullen kijken.

7.5 Koppeling met het literatuuronderzoek Uit het literatuuronderzoek is gebleken dat crowdfunding en televisie elkaar kunnen versterken. Crowdfunding heeft een menigte nodig en deze menigte wordt bereikt door middel van televisie. Ook draagt crowdfunding bij aan de interactiviteit tussen de kijker en de kandidaat. De kijkers zullen investeren, omdat ze het de kandidaten gunnen of omdat ze mee willen financieren in een project. Door middel van investeren via aandelen blijkt dat de ondernemer en de investeerder een band opbouwen. Uit het kwalitatief onderzoek blijkt echter dat het merendeel van de ondervraagde kijkers niet zal investeren op basis van een televisieprogramma. Het investeren via aandelen vinden ze te veel risico. De experts zien crowdfunding meer als een element, het draait volgens hun uiteindelijk om het format eromheen. Uit het literatuur onderzoek bleek dat de rode knop nog niet veel gebruikt wordt, dit werd benoemd als een kans. Uit het onderzoek is echter gebleken dat dit geen geschikt investeringmiddel is voor nieuwe televisieformats. Dit komt omdat kijkers nog niet genoeg bekend zijn met de rode knop.


79

8 Evaluatie

8.1 Inleiding In dit hoofdstuk reflecteert de onderzoeker op de kwaliteit van het uitgevoerde onderzoek en hoe het onderzoek is verlopen. Er wordt daarbij aandacht besteed aan de drie onderzoekscriteria: generaliseerbaarheid, validiteit en betrouwbaarheid die hierbij van belang zijn (zie §2.7). Aan het einde van dit hoofdstuk wordt op basis van de resultaten uit dit onderzoek een suggestie voor vervolgonderzoek gegeven.

8.2 Literatuuronderzoek Als theoretische onderbouwing van de onderzoeksopzet is er een literatuuronderzoek gedaan. Door middel van een literatuuronderzoek is (zie 2.4) is er onderzocht in hoeverre televisie en crowdfunding elkaar kunnen verstreken of verzwakken. Daarnaast zijn de succes- en faalfactoren van beide belicht. Het literatuuronderzoek vormde de basis voor de interviews.

8.3 Interviews Door middel van interviews onder verschillende experts (zie §2.5) is onderzocht wat de mogelijkheden zijn om crowdfunding bij een televisieformat in te zetten. De operationalisatie van de onderzoeksvraag (zie §2.4) zorgde ervoor dat er gestructureerde vragenlijsten voor verschillende onderzoeksmethode konden worden opgesteld, zoals voor de diepte-interviews en de panelgesprekken. De vragenlijsten zorgden ervoor dat er steeds gemeten werd wat de onderzoeker wilde weten. Hiermee heeft de onderzoeker zoveel mogelijk de betrouwbaarheid van het onderzoek geprobeerd te garanderen. De interviews hebben uiteindelijk een bijdrage geleverd aan de beantwoording van de centrale vraag, omdat de onderzoeker op basis van de antwoorden van de experts, een voorbeeld voor een televisieformat heeft geschreven waarbij crowdfunding wordt ingezet. In een later stadium kon de onderzoeker deze resultaten vergelijken met de resultaten uit de panelgesprekken. Generaliseerbaarheid Bij interviews is de steekproef altijd select. Het doel is niet conclusies de generaliseren naar populatie, maar kennis te halen waar deze zit. (Verhoeven, 2006). In dit onderzoek zijn de experts voor de interviews geselecteerd op basis van kennis over zaken waarover zij uitspraken doen. Doordat interviews veel tijd in beslag nemen, konden er maar een beperkt aantal experts geïnterviewd worden. Er zijn experts geïnterviewd van verschillende productiehuizen en verschillende crowdfundingplatforms.


80

Dit heeft voor een breder onderzoeksveld gezorgd en de betrouwbaarheid van de resultaten verhoogd. Validiteit en betrouwbaarheid De betrouwbaarheid van de interviews is zo veel mogelijk gegarandeerd doordat er vooraf vragenlijsten zijn opgesteld. Daarnaast zijn alle interviews en panelgesprekken opgenomen, waardoor deze woord voor woord overgenomen kunnen worden. De kans op toevallige fouten werd op die manier verkleind en de betrouwbaarheid vergroot. Het onderzoek is afgebakend door maar twee mogelijke formats te onderzoeken. Als er onderzoek gedaan wordt onder andere genres formats, dan komen er wellicht andere mogelijkheden uit.

8.4 Panelgesprek Het doel van het panelgesprek was het testen van het televisieformat onder de kijkers. Er is gekozen voor twee aparte panelgesprekken, omdat er onderscheid wordt gemaakt tussen twee groepen kijkers. Er hebben twee panelgesprekken plaatsgevonden met twee focusgroepen (zie § 2.6). Door het televisieformat te testen in een panelgesprek kon het goed gepresenteerd en uitgelegd worden. Hierdoor snapten de kijkers de bedoeling van het programma en werd de betrouwbaarheid van de resultaten van het panelgesprek verhoogd. De panelgesprekken zijn zowel op individueel als op groepsniveau beoordeeld. Zowel de belangrijkste individuele standpunten als de groepsstandpunten zijn uitgelicht. Er is gemeten wat de onderzoeker wilde weten, namelijk de mening van de kijker. Generaliseerbaarheid De panelgesprekken hebben op twee aparte momenten plaatsgevonden. Het streven was om vijf deelnemers aan elk panelgesprek deel te laten nemen. Om er zeker van te zijn dat dit haalbaar was, zijn er in totaal acht kijkers per panelgesprek uitgenodigd. Door twee panelgesprekken te doen onder twee verschillende soorten kijkers is geprobeerd een zo goed mogelijke afspiegeling van de doelgroep van een Het eerste panelgesprek was met de boodschappers (zie § 6.5.1) hier deden in totaal zeven mensen aan mee. In de leeftijd van de boodschappers vielen: 20 t/m 49 jaar. Hoewel deze zeven personen technisch gezien geen representatieve afspiegeling vormen van de gehele doelgroep boodschappers in Nederland is er zoveel mogelijk gezorgd voor een goede verdeling in mannen en vrouwen en een in leeftijd. Daarnaast is er ook gelet op beroep. Een vereiste om mee te doen aan het panelgesprek was dat de panelleden regelmatig televisie keken. Het tweede panelgesprek was met de ‘Early adaptors’ dit panelgesprek heeft plaatsgevonden met vier personen. De ‘Early adaptors’ zijn de doelgroep van crowdfunding (zie § 6.5.2 ). Doordat deze doelgroep niet duidelijk te definiëren is, kan er niet met zekerheid worden gezegd dat deze vijf personen een representatieve afspiegeling van deze doelgroep vormen.


81

Validiteit en betrouwbaarheid Om de validiteit en de betrouwbaarheid van het panelgesprek zoveel mogelijk te waarborgen is gebruik gemaakt van een PowerPoint presentatie. Hierin werd het televisieformat zo duidelijk mogelijk weergeven en uitgelegd. Achteraf bleek dat zeven panelleden ervoor zorgden dat het gesprek erg rommelig verliep. Dit heeft ervoor gezorgd dat de resultaten uit het onderzoek moeilijker af te leiden waren. Doordat het gehele panelgesprek was opgenomen werd de betrouwbaarheid van de resultaten daardoor niet aangetast en kon er duidelijk onderscheid gemaakt worden in meningen en argumenten.

8.5 Eind evaluatie Er kan met tevredenheid terug gekeken worden op het onderzoek. Er zijn echter een paar dingen op aan te merken. Het bleek in praktijk lastig om crowdfunding en televisie samen te brengen. De formatexperts wisten erg veel van televisie, maar vrij wel niets over crowdfunding. De crowdfundingexperts wisten veel over crowdfunding, maar helemaal niet over televisieprogramma’s. Daarnaast bleek het lastig om formatexperts te interviewen. Ze hadden weinig tijd en ze hadden relatief weinig informatie met betrekking tot de centrale vraag. Door ook nog interviews te houden met mediapsychologen en crowdfundingondernemers is geprobeerd dit gat te dichten. Deze experts konden weer een heel nieuw vlak van dit onderzoek belichten namelijk: de motivatie en het psychologische aspect. De panelgesprekken verliepen soepel en er kwam verrassend veel informatie uit. Wel is gebleken dat zeven panelleden erg veel is voor een panelgesprek.

8.6 Mogelijkheden voor vervolgonderzoek Bij dit onderzoek is vooral gekeken naar de verschillende mogelijkheden en niet naar het kostenplaatje. Het zou voor formatbedenkers interessant zijn om verder onderzoek te doen naar het verdienmodel. Ook is het interessant om kwantitatief onderzoek te doen onder de doelgroep van crodfundingplatforms en of deze ook zouden investeren op basis van een televisieprogramma.


82

9 Literatuurlijst Aalten, van Thomas (1e druk, 2010) Crossmediale journalistiek, Boom Lemma Uitgevers AFM, wetgeving. Geraadpleegd op: 2 maart 2012, van: http://www.afm.nl/layouts/afm/default.aspx~/media/files/publicatie/2011/dnbafm-orientatie-crowdfunding.ashx Bakker & Scholten, (2011), Communicatie kaart van Nederland, Amsterdam Barentskrants. Crowdfunding. Geraadpleegd op: 15 januari 2012, van: http://www.barentskrans.nl/nederlands/actueel/nieuwsbrief_archief/nieuwsbrief_no vember_2011/crowdfunding.html Bits of Mac. Nieuwsuur biedt vanaf nu tweede scherm. Geraadpleegd op 15 mei 2012, van: http://bitsofmac.nl/2012/03/16/nieuwsuur-biedt-vanaf-nu-tweede-scherm/ Bos, van Jim. Nieuwspost. Geraadpleegd op 26 februari 2012, van: http://nieuwspost.nl/blogs/spieken-mag/ Bright. Chitter.tv. Geraadpleegd op 14 februari 2012, van: http://www.bright .nl/chittertv-combineert-tv-beelden-met-twitter Crowdfunding. Crowdfunding de nieuwe trend. Geraadpleegd op 17 mei 2012, van: http://www.crowdfunding.nl/2011/12/27/crowdfunding-de-nieuwe-trend/ Dijck, van J. (2002) televisie in een tijdperk van digitale generalisatie. [rapport]. Universiteit van Amsterdam. Geraadpleegd op 25 maart 2012, van: http://dare.uva.nl/document/11331 Douw&Koren. Crowdfunding in Nederland. Geraadpleegd op: 20 januari 2012, van: http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-nederland/ Douw&Koren. Crowdfunding. Geraadpleegd op: 30 januari 2012, van: http://www.douwenkoren.nl/category/crowdfunding/ Dikke van Dalen woordenboek (2008), Van Dalen uitgevers. Encyclo (2012). Geraadpleegd op 3 april 2012, van: http://encyclo.nl Frankwatching. Interactieve tv inspiraties uit UK. Geraadpleegd op 20 mei 2011, van: http://www.frankwatching.com/archive/2007/09/02/interactieve-tv-inspiraties-uituk/


83

Fictoor. J, Leunissen. Y, Crabbendam. L, Van Dongen. R. (2008). Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending, Boom Lemma Uitgevers. Freenovation. Geen tv kijken, maar doen. Geraadpleegd op 11 februari van: http://www.freeband.nl/freenovation/index.cfm?mag_id=1221&art_id=1215 Heath. D. & Heath. C. (2011). De plakfactor. Amsterdam: Pearson Education Benelux. Hermes. J. (1e druk 2003) Televisie-studies. Boom Lemma Uitgevers. HP de tijd (2012) mensenvlees eten is kwaliteits tv. Geraadpleegd op 22 februari van: http://www.hpdetijd.nl/2011-12-13/mensenvlees-eten-is-kwaliteits-tv Holland format land: Tv- ideeën uit Nederland veroveren de wereld (van 12 juli t/m 18 juli 2008). VPRO Gids, 28. Howe Jeff. (2006). The rise of crowdsourching. The Wired magazine 14.06. Jan Klerk. Vervolg second screens. Geraadpleegd op 23 mei 2011, van: http://www.janklerk.net/2012/03/vervolg-second-screens-erik-van.html Emmerce. Verdienmodel social media. Geraadpleegd op 10 maart 2012, van: http://www.emerce.nl/nieuws/verdienmodel-social-media-tv, Emmerce, 2011 Kootstra, Jan [Persoonlijke interview], televisieformat met crowdfunding, 21 maart 2012. RNW. Nederland toont lef op tv. Geraadpleegd op 6 maart 2012, van: http://www.rnw.nl/nederlands/article/nederland-toont-lef-op-tv Mandemakers & Meier, (2e druk juli 2007) kwalitatief onderzoek, Noordhoff Uitgevers. Millenaar, Frans [Persoonlijke interview], televisieformat met crowdfunding, 5 april 2012. Molblog (2010) feiten en cijfers. Geraadpleegd op 19 mei 2011, van: http://www.molblog.nl/bericht/online-2011-feiten-en-cijfers/ NOS. Crowdfunding levert miljoenen op. Geraadpleegd op 6 februari 2012, van: http://nos.nl/artikel/339512-crowdfunding-levert-miljoen-op.html Nu.(2012). Driekwart Nederlanders heeft digitale tv. Geraadpleegd op 24 februari 2012, van: http://www.nu.nl/internet/2758723/driekwart-nederlanders-heeft-digitaletv.html NRC Handelsblad. Doorstart Sellaband na faillissement. Geraadpleegd op 20 februari, van: http://vorige.nrc.nl/kunst/article2490658.ece/Doorstart_van_Sellaband_na_faillisse ment


84

NRC Handelsblad. Game. Geraadpleegd op 18 februari 2012 van: http://vorige.nrc.nl/article1874871.ece O’reilly Tim, (2006) Web 2.0 compact definition. Geraadpleegd op 15 januari 2012 van: http://radar.oreilly.com/2006/12/web-20-compact-definition-tryi.html RTL Nederland. Televisieprogramma’s. Geraadpleegd op 25 mei 2011 van: http://www.RTLnederland.nl Pinterest. 2nd screens of the world. Geraadpleegd op 23 mei van: http://pinterest.com/justvervaart/2nd-screens-of-the-world/ Slakhorst, Robin [Persoonlijk interview] televisieformat met crowdfunding 30 maart 2012. Symbid. Crowdfunding motieven. Geraadpleegd op 16 maart 2012, van: www.Symbid.com Symbid. Doelgroep crowdfunding. Geraadpleegd op 10 mei 2011 van: http://www.Symbid.nl/ideas/1626-www-crowd-funders-nl/sections Verhoeven, Nel, (3e 2010). Wat is onderzoek. Den Haag: Boom onderwijs. Videodock. videodock. Geraadpleegd op 3 maart 2012, van: http://videodock.com Vliet, van Koen. (2011). Crowdfunding waarom doen we mee? [master thesis] Universiteit van Utrecht. UPC (2010) Innovatie rode knop. Geraadpleegd op 22 mei 2011, van: http://overupc.upc.nl/innovatie/rode-knop/ Wilson, Tony (2008). Understanding media users: From theory to practice. Wiley-Blackwell. Zandvliet, Korstiaan [Persoonlijke interview] televisieformat met crowdfunding, 2 april 2012. Lambert. T, Schwienbacher. A. Crowdfunding tapping the right crowd. [paper]. Geraadpleegd op 28 mei 2012, van: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1578175 Larralde.B, Schwienbacher. A. Crowdfunding of Small Entrepreneurial Ventures. [paper]. Geraadpleegd op 5 juni 2012, van: http://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=1699183&rec=1&srcabs=1578 175 Crowdfundingguides, Crowdfunding Bijbel. Geraadpleegd op 7 juni, van: http://www.crowdfundingguides.com/The%20Crowdfunding%20Bible.pdf


85

Startupexemption. Crowdfund investing, the future of startup financing. Geraadpleegd op: 15 april 2012, van: http://www.startupexemption.com/#axzz1zC99fPer Scienceexchange. Future of crowdfunding. Geraadpleegd op: 12 juni 2012, van: http://blog.scienceexchange.com/2012/05/crowdfunding-as-the-future-of-sciencefunding/ Crowdfunding. Crowdfunding in Nederland. Geraadpleegd op: 14 juni 2012, van: http://www.crowdfunding.nl/2011/11/25/crowdfunding-in-nederland/


86

Bijlage I: Begrippenlijst Crowdfunding Een project of idee gefinancierd door een groep mensen. Crowdsourching De kennis of mening over een idee/product door een groep mensen. Social media Websites waarop je contact kunt onderhouden met je sociale netwerk. Facebook Een persoonlijke internet pagina waar je foto’s, berichtjes kunt plaatsen bij jezelf of bij vrienden die ook een Facebook pagina hebben. Twitter Een internet website waar je door middel van een gebruikersnaam aan de wereld kunt laten weten wat je aan het doen bent (twitteren). Dit varieert van leuk#inbadgaan, tot wateenstomprogrammaisdit#TVOH. Vaak gebruiken mensen daar een hashteck voor (#) met daarachter een onderwerp dat op dat moment trending is. Trending is een andere woord voor populair en betekent dat veel mensen over dat onderwerp praten. Investeerderlandschap De hele markt waarop investeerders actief zijn. Een investeerder investeert geld in een bepaald project of een bedrijf. Ondernemerschap Ander woord voor ondernemer zijn, het zelfstandig starten van een bedrijf. Internal investement Dit is wat je terug krijgt van je investering. Met dit begrip wordt aangeduid in hoeverre een bepaalde investering succesvol is. Crowd Een grote groep mensen (publiek), in dit geval potentiële investeerders. Royalties Financiële vergoedingen aan rechthebbende conform geldende overeenkomst. (Encyclo, 2012) Fund-actie Een actie om een idee of project gefinancierd te krijgen. Kapitaal Een ander woord voor geld.


87

Reguleren Regelen, schikken. In dit geval wordt de wet veranderd door de overheid. (Dikke van Dalen woordenboek, 2008) Televisie format • Een TV Format is het concept of de formule van een televisieprogramma. Denk hierbij aan een televisie spel/quiz, serie of show. Het format bevat vaste, telkens weer terugkerende elementen van een serie televisieprogramma’s (denk aan onze eigen Mien Dobbelsteen). Een format bevat een basis voor een gehele serie programma’s en geeft zo aan binnen welk raamwerk de losse afleveringen zich kunnen ontwikkelen. (Wikipedia, 2009) • De structuur van een televisieprogramma waarop een onbeperkt aantal afleveringen kan worden gebaseerd. Het is een op schrift gestelde beschrijving, inclusief de sfeer en het doel van het programma. (Fictoor, 2006) Amusementsmedium Amusement; tijdkorting, vermaak ( Dikke van Dalen woordenboek, 2008) Medium; een middel tot het geven van informatie zoals; krant, televisie of radio. Intrinsieke eigenschap Belangrijke, uitzonderlijke eigenschap Participatie Komt van het werkwoord participeren en betekent mee werken. Transmedialiteit Communicatie die het medium overstijgt. De overheveling van de inhoud van het ene medium in het andere medium. Bijvoorbeeld een boek als Harry Potter dat verfilmd wordt, maar ook op internet een hit wordt. (Wiki.nl) Content informatie-item, in de vorm van een programma, afbeelding of geluid. Passieve kijker Een kijker die enkel kijkt naar een televisieprogramma Actieve kijker Een kijker die actief deel neemt aan een televisie programma Prosumer Consument die zelf programma’s bedenkt, of meedenkt met een televisie programma.


88

Trends Chitter.tv Een website die televisieprogramma’s en Twitter samen heeft gebracht. Het idee achter de website is dat je terwijl je tv kijkt erover kunt Twitteren op dezelfde pagina. (Bright.nl, 2012) Videodock Een applicatie die alle berichten op Twitter over een bepaald programma bij elkaar brengt, op basis hiervan wordt een lijst samengesteld van de twintig meest besproken programma’s. Verder kan je door op een Twitter bericht te klikken, gelijk naar het programma fragment gaan dat besproken wordt. (Videodock, 2012)


Bijlage II: Afbeeldingen Afbeelding 1

Afbeelding 2

Afbeelding 3

89


Afbeelding 4

90


91

Afbeelding 5 Segmentatie op internetgebruik Ruigrok | NetPanel heeft vorig jaar drie typen internetgebruikers benoemd. Deze indeling blijkt ook in 2011 nog relevant te zijn. De grootste groep Nederlanders valt in de groep ‘function first’ (41%). Deze mensen zijn overwegend tussen de 35 en 55 jaar oud. Hun internetgedrag is gericht op informatie, bankzaken, nieuws, productoriëntatie en (ver-)kopen. De tweede groep Nederlanders is ‘just looking around’. Ze zijn minder frequent aanwezig op internet en gebruiken dit vrij passief: men zoekt vooral informatie en doet bankzaken. Een veel kleinere groep valt in de categorie ‘fun en games’ (21%). Dit is voor de leveranciers van films, muziek en entertainment echter een zeer interessant marktsegment. Deze gebruikers zijn veel online: 26 uur per week. Ze gebruiken ook veel mobiel internet. Daarbij doen ze veel verschillende dingen: naast informatie en bankzaken zoeken ze naar videofilmpjes, nemen ze deel aan blogs, luisteren ze muziek, kijken films en spelen spelletjes. De helft van deze groep is jonger dan 35 jaar. Nieske van Woerden licht toe: ‘Voor marketeers is het interessant om te weten dat de groepen van elkaar verschillen wat betreft het sociale netwerk dat het meest belangrijk voor hen is. Zo is bij de Just Looking Around groep Hyves favoriet, terwijl voor de Fun & Games groep Facebook het meest belangrijk is. Niet verassend zien we dat de Function First internetter relatief vaker LinkedIn als favoriete netwerk heeft, dan de andere groepen. In de groep Fun & Games bevinden zich ook relatief veel fans van Twitter.‘ BRON: Netpanel


92

Bijlage III: Plan van aanpak en goedkeuringsmail Inhoud plan van aanpak afstudeeropdracht Media, Informatie en Communicatie Student Naam student: Lieve Markenhof Studentnummer: 522989 E-mailadres: [email protected] Telefoonnummer: 0645450326

Profiel: RMP Groep: RV302D

Paraaf voor akkoord student: Datum: 19-12-2011 Naam eerste begeleider: Martine Tromp Naam tweede begeleider: Bas Naber Paraaf voor akkoord docent-begeleider en tweede docent: Datum: Paraaf voor akkoord afstudeercommissie: Datum: Gegevens opdrachtgever: Jan Kootstra Bedrijf: Niehe Media Functie: Producent en bedenker van verschillende formats waaronder: Uitstel van Executie RTL-4.

Probleemsituatie Mijn opdrachtgever is Jan Kootstra, hij is producent bij Niehe Media. Voor hem ga ik onderzoeken in hoeverre het wenselijk is om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s. En bij welke programma’s dat wel wenselijk is en bij welke programma’s niet. Er zijn in de loop der jaren aardig wat televisie programma’s de revue gepasseerd. Wat is ‘the next big thing’ op het gebied van televisie? Er worden steeds meer manieren gezocht om de kijker meer bij een televisieprogramma te betrekken. En hoge kijkcijfers te blijven scoren. De drempel tussen de kijker en televisieprogramma’s is met de komst van social media een stuk lager geworden. Kijkcijfers zijn belangrijk op de televisiemarkt en als producent is het zaak om in te spelen op nieuwe trends. Crowdfunding is zo’n nieuwe trend. Crowdfunding is een nieuwe manier van financieren en uit onderzoek door de universiteit van Utrecht is gebleken dat je door middel van crowdfunding de betrokkenheid van de consument kan vergroten. Er zijn al verschillende online platforms waar er door middel van crowdfunding bijvoorbeeld documentaires worden gemaakt. Er is nog niet veel onderzoek gedaan naar de mogelijkheid om crowdfunding te combineren met televisie. Aan de hand van mijn onderzoek ga ik een op crowdfunding gebaseerd televisie format bedenken. Uiteindelijk hoop ik dat mijn televisie format een aanwinst zal zijn voor producenten en geproduceerd zal worden.


Probleemstelling Welke mogelijkheden zijn er om crowdfunding in te zetten bij televisieprogramma’s?

Doelstelling Door middel van kwalitatief onderzoek naar de mogelijkheden tot het inzetten van crowdfunding bij televisieprogramma’s, een op crowdfunding gebaseerd televisie format ontwikkelen.

Deelvragen Inleiding Opdrachtgever -

1)

Wat is het Bedrijfsprofiel van Niehe Media? Wat is de doelgroep? (Doelgroepanalyse) Wat is het businessplan en marktstrategie (SWOT, beste practices) Wie zijn de sponsoren? (Sponsoranalyse) Wie zijn de concurrenten? (positie van de concurrenten) Wat zijn de marketing en –communicatiestrategieën?

Wat is crowdfunding? Hoe heeft crowdfunding zich de afgelopen jaren ontwikkeld? Op welke manieren wordt crowdfunding toegepast (voorbeelden van crowdfunding; nieuwspost etc.) en welke mogelijkheden zijn er? Wat zijn de motieven om crowdfunding te gebruiken/in te zetten? Wat zijn de voordelen/nadelen van crowdfunding? Welke doelgroepen maken gebruik van crowdfunding (gebruikers en aanbieders)? Hoe wordt crowdfunding in Amerika gebruikt? 2) Wat zijn de ontwikkelingen op het gebied van televisie formats? Hoe ziet de huidige markt van televisie formats eruit? Wat is een succesvol televisie format? Wat is de geschiedenis van succesvolle formats op televisie? Hoe belangrijk zijn kijkcijfers? Zijn internet en televisie elkaar gaan versterken? Wat is de huidige relatie tussen kijker en televisie programma’s? Hoe is de drempel tussen kijkers en televisie programma’s lager geworden? Hoe zijn televisie formats transmedialer geworden van vroeger tot nu? (transmedialiteit, ontwikkelingen)

3) Welke mogelijkheden zien de experts voor crowdfunding binnen -

televisieprogramma’s? Hoe zien de experts crowdfunding binnen de televisie? Kan je een bestaand concept als Symbid vertalen naar een televisieconcept? Wat is het kosten/verdien plaatje? Betrek je zo de kijkers meer bij een programma? Wat zijn de voor en nadelen van crowdfunding en televisie? Wat zijn de belangrijkste conclusies (panelgesprek en interviews)? Wat zijn de huidige trends op het gebied van crowdfunding en televisie? Doen televisiekijkers aan crowdfunding?

4) Hoe gebruik je crowdfunding in een bepaald type televisie format? -

Welke televisieprogramma’s lenen zich voor crowdfunding? Wat zijn de kosten?

93


-

94

Welke partijen zijn er bij betrokken? Wat is het verdienmodel? Welke genre televisieprogramma leent zich het beste voor crowdfunding?

Matrix deelvragen/methode van onderzoek Deskresearch

Deelvraag 1 Deelvraag 2 Deelvraag 3 Deelvraag 4

X X

Fieldresearch Kwantitatief Kwalitatief onderzoek onderzoek X X X X

Internationale component

X X X X

Verantwoording methode van onderzoek Deelvraag 1: Wat is de ontwikkeling van crowdfunding? Ik wil door middel van deskresearch op internet en in boeken, de ontwikkelingen van crowdfunding in kaart brengen. In hoeverre wordt er gebruik gemaakt van internet en andere platforms. In hoeverre is dit veranderd met vergelijking tot vroeger. En welke vormen crowdfunding zijn succesvol en waarom. Daarnaast interview ik de oprichters van Symbid, daarom ga ik door middel van deskresearch een bedrijfsprofiel opstellen. Belangrijkste bronnen zijn: Artikel: Jeff Howe The Rise of Crowdsourcing Internet: http://www.deondernemer.nl/deondernemer/614048/Bewijs-crowdfundingwerkt.html http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/12902/crowdfunding-investeer-in-jeeigenentertainment.html http://www.koenvlietadvies.nl/wp-content/uploads/2011/12/Crowdfunding-waaromdoen-wemee.pdf http://www.douwenkoren.nl/crowdfunding-in-nederland/ Sprout.nl, Crowdfunding.nl, Symbid.com en nog meer internetpagina’s waar crowdfunding bij wordt toegepast (tenpages.com, nieuwspost etc. ) Scripties: Home territories Wisdom of the crowd, onderzoek door Saskia de Laat De motieven voor crowdsourching, Pascal Bolhuis Crowdfunding for small ventures, Benjamin Larralde Deelvraag 2: Wat zijn de ontwikkelingen van televisie formats? Ik wil door middel van deskresearch op internet en in boeken, de trends op het gebied van televisie formats belichten. Wat is de huidige markt op het gebied van televisie formats en in hoeverre heeft internet hierbij een rol gespeeld. Ook wil ik onderzoeken hoe verschillende programma’s kijkers bij hun programma betrekken. En wat de geschiedenis is van succesvolle formats en de kenmerken daarvan. Belangrijkste bronnen zijn:


95

Internet: Wikipedia, http://www.daphnedijkerman.nl/?p=296 (crossmedialiteit de toekomst?) http://www.Wentwerkt.nl/portfolio/Factor%20ICT%20-%20IDTV.pdf (van broadcast naar crossmedialiteit). http://mashable.com/2011/07/20/consumer-trends-tv/ http://www.thefreelibrary.com/Keeping+track+of+TV+trends+is+the+latest+trend.a055083449 Boeken: Thomas van Aalten, crossmediale journalistiek Televisiemaken van idee tot programmaformat, Van idee naar idool (Over radio en televisie) Haasbroek, J. (2004). De plakfactor. Heath, D. & Heath, C. (2007). Erik Barnouw, The tube of plenty: The evolution of American televsion Scripties: Home Territories, Marlou Koning Die weg naar succes in medialand, Romea Jagroep Television viewing in the lives of older adults, Zender binding, Debby Timmermans Het plezier van reality spelprogramma’s, Martine de Bruijn Deelvraag 3: Welke mogelijkheden zijn er voor crowdfunding binnen televisieprogramma’s? Ik ga aan de hand van kwalitatief onderzoek antwoord geven op deze vraag. Hierbij ga ik gebruik maken van de diepte interviews (zie interview opzet). Ik wil me ook verder verdiepen in de mogelijkheden, door gebruik te maken van een panelgesprek onder de doelgroep van het uiteindelijke format. Het panel ga ik een presentatie van mijn televisie format laten zien, vervolgens ga ik de reacties en meningen peilen aan de hand van een panelgesprek. Dit ga ik doen door vooraf stellingen en vragen te bedenken en die gaan we gezamenlijk bespreken. Met het panelgesprek wil ik er achter komen of de doelgroep bereid is om gebruik te maken van crowdfunding. En hoe crowdfunding het beste kan worden ingezet aan de hand van de resultaten van het panelgesprek. •

•

•

• -

Ik heb gekozen voor een panelgesprek omdat ik hierdoor het meest effectief de mogelijkheid om crowdfunding te gebruiken bij een televisieprogramma kan testen. Bij een panelgesprek loop ik niet het risico dat de populatie het idee niet begrijpt. Verder zijn diverse hulpmiddelen eenvoudig te gebruiken, bijvoorbeeld een PowerPoint presentatie. Ook is een mogelijkheid tot registratie van non-verbale reacties. Door het panelgesprek meet ik wat ik wil weten, namelijk de mening van de kijker. En die is in dit geval heel belangrijk. Als de kijker er niets voor voelt om te participeren in crowdfunding dan heb je geen ‘crowd’ en dus heeft het hele idee geen zin. Ik ga bij mijn onderzoek gebruik maken van 7 onderzoeken. Bij deze onderzoeken zijn er al gegevens en feiten onderzocht die ik nodig heb bij het beantwoorden van mijn probleemstelling. Een paar onderzoeken gaan in op het aspect crowdfunding en een paar op het aspect televisie, media, kijkcijfers en liveshow’s. Dit scheelt mij veel tijd en moeite, die ik voor de rest van mijn scriptie kan gebruiken. Verantwoording data-analyse methode Het panelgesprek is face to face en ook de interviews ga ik face to face afnemen. De resultaten zal ik uiteindelijk bekend maken en de gegevens ga ik schriftelijk


-

96

verwerken in een rapport. Omdat dit geen ‘taboe’ onderwerp is zullen de panelleden geen moeite hebben met antwoorden. De vragenlijst zal bestaan uit individuele vragen

Deelvraag 4: Hoe gebruik je crowdfunding in een bepaald type televisie format? Deze vraag ga ik beantwoorden aan de hand van de SWOT analyses in de vorige deelvragen. En aan de hand van de diepte interviews en het panelgesprek. Bij deelvraag 1 en 3 maak ik aan het eind van de deelvraag een SWOT, hierin komen de sterke en zwakke punten naar voren en de kansen en bedreigingen. In deelvraag 4 zal ik de twee SWOT analyses vergelijken en daar mijn conclusies uit trekken.

Interview opzet: Ik ga interviews afnemen met onderstaande mensen. Ik heb voor deze mensen gekozen, omdat deze mensen hoog aangeschreven staan in de ‘televisie’ en ‘crowdfunding’ wereld. Daarnaast hebben ze allemaal veel verstand van de onderwerpen die ik ga onderzoeken. Format experts Jan kootstra, producent bij Niehe Media. Frans Millenaar, freelance Executive Producer o.a bij Endemol & eigenaar Frans Millenaar Producties Patty geneste, eigenaresse Absolutly Independent Crowdfundingexperts Robin Slakhorst, Co-Founder at Symbid Korstiaan Zandvliet, Co-founder, Managing director at Symbid De interviews zullen bestaan uit openvragen. Interviewvragen aan format experts Wie ben je? en wat is je functie? Hoe omschrijft u de huidige Nederlandse markt van televisieprogramma’s en/of televisieformats? Wanneer mag je een televisieprogramma/format succesvol noemen? Wat zijn de trends op het gebied van televisieformats? In welke mate denk je dat digitale televisie, televisie on demand en de rode knop in de toekomst de televisiemarkt zullen overnemen? Anders landen belgie is veel verder Hoe spelen programmamakers in op veranderingen door gebruik te maken van de intermediale (internet/social media) mogelijkheden die het internet bijvoorbeeld biedt? Wordt crowdfunding al ingezet bij televisie? Wat zou jij een geschikt televisie format vinden om crowdfunding bij te gebruiken? Denk je dat er markt is voor een televisie format op basis van crowdfunding? Stel je maakt van het televisieformat ‘Het beste idee van Nederland’ een nieuw format met crowdfunding. Hoe zou jij dat aanpakken? Zou de doelgroep die veel naar commerciële zenders kijkt aan crowdfunding mee doen? (panelgesprek) Hoe zit het met de financiering van televisieformats? (kosten/inkomsten/winst)? Zou je crowdfunding kunnen inzetten en zo ja als inkomstenbron of spelelement en hoe zie je dat voor je? Tot slot: Denk je dat een televisie format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn (hoge kijkcijfers zal trekken). Interviewvragen aan crowdfundingexperts Wie ben je? en wat is je functie? Hoe zou jij het succes van crowdfunding verklaren? Wat is de meeste populaire vorm van crowdfunding? Wat zijn de trends op het gebied van crowdfunding?


-

97

Wanneer is een crowdfunding platform succesvol? Welke vorm crowdfunding is geschikt het meest geschikt voor televisie? Wat zou jij een geschikt televisie format vinden om crowdfunding bij te gebruiken? Zou je een site als Symbid kunnen vertalen naar televisie? Stel je maakt van het televisieformat ‘Het beste idee van Nederland’ een nieuw format met crowdfunding. Hoe zou jij dat aanpakken? Is het slimmer om te kiezen voor externe tools (die al bestaan), tools te laten ontwikkelen door een externe partij en of zelf tools te ontwikkelen? Wat zouden de kosten zijn om crowdfunding platform dat er al bestaat te gebruiken? Welke doelgroep (in leeftijd/beroep etc) doet het meest aan crowdfunding? Zou de doelgroep die veel naar commerciële zenders kijkt aan crowdfunding mee doen? (panelgesprek) Tot slot: Denk je dat een televisie format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn (hoge kijkcijfers zal trekken).

Concept hoofdstukindeling Titelblad Voorwoord Managementsamenvatting Samenvatting in het Engels Inhoudsopgave H1 Inleiding • Aanleiding van het onderzoek • Doelstelling Probleemstelling • Opbouw van het rapport H2 Methoden en technieken • Onderzoekontwerp • Operationalisatie • Analysemethode Kennisoverzicht/deskresearch H3 Crowdfunding deelvraag 1 Inleiding met deelvraag Analyse (Doelgroepanalyse, Begripsafbakening, Marktanalyse/sponsoranalyse, Best practices, Trends, Relevante theorieën) Conclusie: SWOT H4 Televisie formats deelvraag 2 Inleiding met deelvraag Analyse (Doelgroepanalyse, Begripsafbakening, Marktanalyse/sponsoranalyse, Best practices, Trends, Relevante theorieën) Conclusie: SWOT H5 Mogelijkheden crowdfunding en televisieprogramma’s deelvraag 3 en deelvraag 4 Inleiding met deelvraag Casus Analyse met mogelijkheden/uiteenzetting Conclusie


98

H6 Conclusie • Conclusies van de resultaten • Herhaling en beantwoording probleemstelling • Koppeling met het literatuuronderzoek • Aanbevelingen richting opdrachtgever • Het televisieformat H7 Evaluatie • Wat ging er niet goed tijdens het onderzoeksproces en waarom? • Validiteit en generaliseerbaarheid • Mogelijkheden voor de vervolgonderzoek Literatuurlijst Bijlagen • Deelvragen • Volledige vragenlijst • Minder relevante tabellen • Codeboek • Uitgeschreven interviews/panelgesprekken

Tijdsplanning December Verder gaan met de deskresearch Januari Verder gaan met deskresearch Februari Interviews afnemen Maart Uitwerken deskresearch/fieldresearch April Voorleggen concept hoofdstuk aan begeleider Mei Afstuderen

Afspraken over de begeleiding Bij het uitvoeren van mijn afstudeeronderzoek zal ik regelmatig contact hebben (als richtlijn 1 keer in de 2 weken) met Jan Kootstra en Maarten Timmerman. Jan Kootstra is mijn expert op het gebied van formats en televisie. En Maarten Timmerman is mijn expert op het gebied van crowdfunding. Daarnaast zal ik een keer per maand contact hebben met mijn afstudeerbegeleidster Martine Tromp over de mail. En ik zal haar te zijner tijd een concept hoofdstuk voorleggen.

Bronnen (literatuurlijst) Boeken Populaire televisie, Alexander Dhoest Wat is onderzoek, Nel Verhoeven Televisiemaken: van programmaformat tot uitzending Fictoor, J., Leunissen Y., Crabbendam


99

L., van Dongen R., Groenewoud K., (dit ben ik) Hoekstra F., & Horsselenberg P. (2006). Dansen op de vulkaan (Het geheim van succesvolle mediaproducten). Emmelkamp, L. (1999) Van idee naar idool (Over radio en televisie) Haasbroek, J. (2004). De plakfactor. Heath, D. & Heath, C. (2007). De troost van televisie. Koole, W.( 1993). Television as digital media. Bennett, J. and N. Strange. The Communication Review 7 (2004): 353-361. “Liveness, Reality, and the mediated habitus from television to the mobile phone”, Couldry, Nick Online marketing, Jeroen Bertrams TV dot COM: The Future of Interactive TV, Swann, Philip. New York: TV Books, 2000. Alles voor de kijkcijfers, Bert van der Veer (1998). Crossmediale journalistiek, Thomas van Aalten Scriptie’s/referenties Crowdfunding Wisdom of the crowd, onderzoek door Saskia de Laat De motieven voor crowdsourching, Pascal Bolhuis Crowdfunding for small ventures, A study of an alternative way to finance small ventures, Benjamin Larralde Televisie Home Territories, Over de veranderende rol van televisie in de dagelijkse tijdsritmen van kijkers, Marlou Koning Die weg naar succes in medialand, Romea Jagroep Het plezier van reality spelprogramma’s, Martine de Bruijn Television viewing in the lives of older adults, Zender binding, Debby Timmermans Naar een orgineel idée van, Agnes Dijker & Charles Vaneker Television secrets for marketing success, Joseph Sugarman Building brand with direct response television, Doug Garnett Direct marketing, strategy, planning, execution, Edward L. Nash Website’s http://www.televizier.nl/artikel/6627/vraag-waarom-is-reality-tv-zo-populair http://www.qualiteit.nl/panelnpcf.doc.htm http://www.janseurinck.com/opinie/bedenkingen/de-10-mediatrends-van-2010 http://www.inholland.nl/NR/rdonlyres/41C6C5D7-7209-4CD9-BA6825375185F67B/0/knelpuntenbarrieresJanssen.pdf http://www.allbusiness.com/small-business-tv-advertising/15583543-2.html http://www.dutchcowgirls.nl/media/4307 http://www.marketingonline.nl/nieuws/bericht/trend-in-televisieland-authenticiteit http://www.molblog.nl/bericht/Marketing-met-interactieve-tv/ http://www.deondernemer.nl/deondernemer/614048/Bewijs-crowdfunding-werkt.html http://www.zoekmachine-marketing-blog.com/12902/crowdfunding-investeer-in-je-eigenentertainment.html http://vannieuwenhove.wordpress.com/2011/01/13/een-televisieformat-maken/ http://www.daphnedijkerman.nl/?p=296 (crossmedialiteit de toekomst?)


100

http://www.Wentwerkt.nl/portfolio/Factor%20ICT%20-%20IDTV.pdf (van broadcast naar crosmedialiteit)

Goedkeuringsmail Hoi Lieve, Je plan van aanpak is nu ook goedgekeurd door de tweede lezer, Bas Naber. Dat betekent dat je bij ons een handtekening kan komen halen (een mail waarin wij aangeven akkoord te zijn kan ook) en je PVA kan indienen bij de afstudeercommissie. Hoe dat precies in zijn werk gaat kun je terugvinden op de modulepagina. groeten, Martine Docent Nieuws en Media opleiding MIC/HvA tel. 020-5951892 Singelgrachtgebouw/Rhijnspoorplein 1 Postbus 1025, 1000 BA Amsterdam aanwezig dinsdag, woensdag en donderdag E-mail: [email protected] kamer 01A17


101

Bijlage IV: Interview Simon Douw Wie ben je en wat doe je? Ik ben Simon Douw en mijn crowdfunding avontuur begon eigenlijk toen ik, ik denk 4 jaar terug, toen heb ik aan een prijswedstrijd meegedaan dat heette de gouden investment en dat was een wedstrijd wie het beste ondernemend een antwoord kon vinden voor de economische crisis. We hadden de prijs gewonnen en daarmee hebben we Crowd About Now opgericht, vervolgens toen het gelanceerd was en het ging goed zijn een compagnon en ik daaruit gestapt en zijn we website douw&Koron gestart. Wij geven nu consultatie en advies aan allerlei organisaties en dat doen we eigenlijk op twee manieren: De ene kant advies die is gericht op overheden, dus we adviseren bijvoorbeeld ministeries en rijkscultuurfondsen over hoe ze om kunnen gaan met crowdfunding. Dus dat gaat niet zo zeer over hoe ze zelf campagne kunnen maken maar dat gaat echt over hoe ze naar het fenomeen moeten kijken en hoe dat werkt. En hoe zij als stimulerende organisatie daar bijdrage aan kunnen leveren. En de andere kant van de organisatie die is echt gericht op het maken van crowdfunding campagnes, dus ondernemers, goede doelen, culturele initiatieven. En wij maken campagnes voor hun crowdfunding. Wat denk je dat het succes is van crowdfunding? Je kan je afvragen is het een succes? Ik denk het wel, qua massaal niet zozeer. Het moet zich als massa instrument nog bewijzen. De potentie is evident. Het succes van crowdfunding komt door allerlei dingen. Een is een contextueel argument als het gaat om ondernemerschap als het gaat om goede doelen en culturele initiatieven, een terugtrekkende overheid. Aan de kant van ondernemerschap zie je banken die minder geneigd zijn te investeren. Aan de kant van kunst en cultuur, zie je dat fondsen en overheden steeds minder geld over hebben om aan cultuur en kunst te schenken. Dus deels is het succes uit noodzaak geboren, er moet ergens geld vandaan komen. Een ander succesfactor is denk ik het feit dat de wereld steeds horizontaler georiënteerd wordt. Mensen zijn niet meer geneigd om naar intuïties te kijken. Mensen zijn wantrouwend geworden naar overheden, naar banken geworden. Ze zoeken steeds vaker elkaar op om dingen mogelijk te maken. Dit zie terug komen in de opkomst van crowdsourching het gaat steeds meer om het smeden van verbonden en met een groep iets te maken, dan aan een instituut te vragen of het mag. Je leunt op nieuwe technologie, dat in de volle breedte van een bevolking, dat social media, internetbankieren, steeds verder geadopteerd wordt door een grote bevolking. Dat is ook een randvoorwaarde voor crowdfunding. Waarom denk je dat in Nederland vooral ondernemersplatforms actief zijn en in bijvoorbeeld Amerika vooral creatieve platforms populair zijn? Daar zijn ook weer verschillende redenen voor. Als je kijkt naar welk crowdfundingmodel het beste werkt. Creatieve projecten en projecten met een ideëel


102

doel, het beste werken met donatie, of in natura iets terug krijgen. En ondernemende posities die werken het beste met een lening of een investeringmodel. Als je dat onderscheid gaat maken, dan zie je dat het in Amerika heel moeilijk was om publiekelijk te lenen en te ondernemen. In Nederland kon je relatief eenvoudig lenen en investeren via crowdfunding. En misschien dat dit over een paar jaar weer veranderd, omdat de nieuwe wetten in Amerika lenen en investeren ook via crowdfunding mogelijk maken. Wat is de doelgroep van crowdfunding? Het is zo divers, per project kun je een aparte doelgroep adviseren. Het ene project is gericht op bejaarden en andere weer gericht op jongeren. En het andere verschil ligt aan het platform, elke platform zal zijn eigen doelgroep en smoel krijgen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar geldvoorelkaar, daar zitten vooral wat ouderen mensen die ervaring hebben met financiën en beleggen. De doelgroep is heel lastig te identificeren. Wat we wel signaleren is dat er een maximum zit aan de leeftijd. Mensen moet wel bekend zijn om via computers met geld om te gaan. Het veranderd ook hoor, als je kijkt naar onderzoeken. Met het begin van Kickstarter zaten er vooral de early adopters op. Doelgroep boven de 30jaar, hoogopgeleid, met een creatief beroep. Dit is nu veel meer divers. Zie je crowdfunding als een trend van dit moment? Ik zie crowdfunding meer dan als een trend van dit moment. Wel word crowdfunding heel erg gehyped. Als ik interviews geeft vragen mensen weleens of crowdfunding de banken gaat vervangen. Dat is echt nog niet relevant, pas in een veel later stadium. Maar ik denk wel dat het veel groter kan groeien en dat het er is om te blijven. Het gaat van een hele basale waarde uit, namelijk dit is de manier om met een hele grote groep mensen een project mogelijk kan maken. Dus het is geen trucje ofzo, het is geen gadget het is niet iets hips. Het is gewoon een heel fundamenteel iets, het is mogelijk om met een hele grote groep mensen een project te financieren. En iedereen daarin een eigen relatie te geven, als lener, als ondernemer, of investeerder. Omdat het zo aansluit op iets primairs en iets wat geen truc is, maar om echte dingen gaat. Denk ik dat het gaat leiden. Wat zijn de risico’s voor de investeerders? Wat geen risico’s is, vaak wordt gezegd waar gaat het geld heen? Als de ondernemer failliet gaat ben ik het geld kwijt. Dit is vaak niet het geval, omdat zo lang de campagne loopt, het geld vast staat op een derde bankrekening. Dus dat is over het algemeen niet zo. Wat wel zo is dat als je in een ondernemende propositie bent gestapt, dus een lening of een investering. En je geeft een ondernemer geld dat als hij het niet redt, jammer maar helaas je het geld kwijt bent. En het is zo dat als een ondernemer iets van het geld gaat doen dat hij niet heeft aangekondigd, dan kan je hem er juridisch aan houden. Dus dat doen ondernemers niet. Kijk heeft een ondernemer precies gedaan wat hij heeft beloofd, maar helaas het idee was niet goed


103

genoeg. Dan kan je daarin risico lopen als investeerder. Dat is overigens altijd zo als je in een ondernemer investeert. Dat geld voor banken dat geldt voor investeerders die professioneel investeren. En dat geld dus ook voor de crowdfunder. Wat is de motivatie van mensen om in een crowdfunding project te investeren? Uit onderzoek van de ABN-AMRO is gebleken dat er drie motivaties zijn waarom mensen investeren. 1. Je gunt het de persoon 2. Je hebt affiniteit met de branche waar het project zich in bevind. 3. The reward, krijg je een goede return op je lening, of krijg je een hele goede reward. Wij zien in alle projecten terug dat het een samenspel is van die factoren. Het hand van het project en investeerder af welke factor het sterkste wordt. We hebben een project gezien die een hele oninteressante propositie geeft. Echt een lening waarvan je denkt ik ga hier nooit geld aan verdienen, maar die makkelijk het geld ophaalt, omdat het een hele goede vent is. En we hebben hele gehaaide mensen die heel koud en financieel erin zitten. Die een super interessante lening aanbieden, waardoor mensen denken oh prima ik doe mee. Kan je kort uitleggen wat voor een platform Crowd About Now is en hoe het technische verhaal werkt? Bij Crowd About Now ben je een lener. Je geef 100 euro en de ondernemer heeft beloofd; over een aantal jaar betaal ik de lening terug met een rendement van zoveel procent. Het nadeel is dat als ze het niet halen, dan krijg je het geld niet terug. Het is een ander type risico dan als je een aandeel neemt. Zo heeft iedere vorm van crowdfunding voor en nadelen. Denk je dat je crowdfunding kan inzetten bij een televisie programma? Ja zeker, er zijn heel veel ideeën gepasseerd. Wij hebben ook weleens nagedacht met programma maker hier en daar. Je kan denken aan een talentenshow, waarbij je stemgedrag koppelt aan een financiële bijdrage. Je kan denken aan ondernemers die in de show gefund raken en dat de show daarover gaat. In de eerste show laat je ondernemer pitchen, en het publiek kan investeren voor een deel. En de tweede show is het gelukt zijn doelbedrag te halen. En daar kan je allemaal gekke dingen aankoppelen. Dat er bijvoorbeeld een grote investeerder in de zaal zit die ook meedoet. Dat zou kunnen. Wij gaan zelf binnenkort heel kleinschalig een online liveshow maken als test. Waarin we in een uur gasten uitnodigen en terplekke een of twee ondernemers langs gaan en kijken of die ideeën ter plekke gefund kunnen worden. Als je het bij een talentenshow is zet, kan je het model van Sellaband gebruiken. Dat als een artiest een bepaald bedrag binnen heeft, hij zijn album mag opnemen. Welke vorm van crowdfunding acht jij het meest geschikt voor een televisie format? Ik merk dat iedere persoon daar anders over denkt. Uit onderzoek over de hele wereld. Blijkt dat lenen en investeren aan elkaar gewaagd zijn. Dus de ene persoon


104

makkelijker leent en de andere persoon makkelijker investeert. Alle drie de vormen, doneren,lenen en investeren, zouden kunnen werken. Het is afhankelijk van het format waarbij je het inzet. Zou je het als spelelement inzetten, of als verdienmodel? Ik zou het als spelelement inzitten. Ik zou als programmamaker niet perse alleen het spelelement eruit te pakken. Maar een spelshow maken waarbij het gaat om wie lukt het om de crowd te mobiliseren. Ik zou dat het spel laten zijn, lukt het jou om de crowd achter je te krijgen. En dan gaat het dus niet zozeer vanuit het publiek gezien, van goh je kan kiezen wie je leuk vind. Maar vanuit deelnemers van het programma gezien, lukt het jou om een hele grote crowd te verzamelen. En wat doe je met die crowd, wie is die groep dan. Dat vind ik zelf een heel spannend gegeven. Denk je dat kijkers via de televisie, via de rode knop zullen investeren? Ik zou zelf niet kiezen voor de rode knop, omdat het dus nog niet zoveel gebruikt wordt. Ik zou aanhaken op middelen die zich al hebben bewezen. Bijvoorbeeld via internet, sms’en bellen, of via een live pagina die gelijktijdig aan de show loopt, ik zou zelf dat soort dingen gebruiken . Als je mensen namelijk met het programma en een heel nieuw concept ‘crowdfunding’ en een nieuw soort relatie tot het programma wil laten beleven. Daarnaast ook nog eens de communicatie manier die je gebruikt namelijk ‘fund’ via een knop op je afstandbediening’ allemaal moet communiceren en mensen over die drempels heen moet helpen lijkt mij dat lastig. Ik zou zelf de bestaande middelen aangrijpen, omdat het concept zelf al genoeg vernieuwing biedt.


105

Bijlage V: Interview Korstiaan Zandvliet Wie ben je? Korstiaan Zandvliet, ik ben CEO van Symbid. Wat denk je dat het succes is van crowdfunding? Crowdfunding in het algemeen of in een campagne? Crowdfunding in het algemeen. Crowdfunding is uitgegroeid tot een hype. De opkomst van crowdfunding is mede te danken aan meer gebruik van internet bankieren, de beschikbaarheid van sneller internet en de opkomst van social media. Iedereen is het er over eens crowdfunding begint langzaam een volwaardig financieringsmiddel te worden. Het succes van crowdfunding ligt vooral in de bijdrage aan de democratisering van het investeerderlandschap. Iedereen kan op een laagdrempelige manier eigenaar worden van een stukje van een bedrijf, van een artiest of in ieder geval van een waarde creërende identiteit en daarmee dus eigen vermogen kan opbouwen. Doordat ze investeerder zijn staan ze heel dicht bij de artiest of bij een ondernemer. Ik denk dat dat de twee hele belangrijke factoren zijn die crowdfunding mogelijk maken. Naast een interne investering bouwt de investeerder intern vermogen op. De diversiteit aan informatie van nieuwe projecten via internet zorgt ervoor dat je een sneeuwbal effect krijgt. Ook dit draagt bij aan het succes en de populariteit van crowdfunding.” Ik denk dat crowdfunding ervoor zorgt dat iedereen op een hele laagdrempelige manier eigenaar kan worden van een stukje van een bedrijf,. En naast internal investment ook een internal vermogen kunnen opbouwen. Ik denk dat de dispersie van informatie over bepaalde concepten via internet zorgt voor een aanzuigende werking een soort van sneeuwbal effect. Ik denk dat ook in hoge mate bijdraagt aan het succes van crowdfunding. Wat is de meeste populaire vorm van crowdfunding? Donatie. Wat is de doelgroep van crowdfunding? De doelgroep van crowdfunding is heel breed van 18 t/m 80 jaar, iedereen zit tegenwoordig online en iedereen kan mee doen. Afhankelijk van het idee/product dat je wilt funden, pas je het platform aan. Je hebt ook al specifieke platforms, bij sommige biedt je een boek aan, bij sommige een album etc. Zie je nog trends?


106

Als je het puur bekijkt op de cijfers zegt mijn collega dat de populairste vorm is peer to peer lening. Dus het uitgeven van leningen. Zie je nog trends in de toekomst, bv bij Symbid dat het nog groter wordt? Ik denk dat er heel veel niche platformen opduiken, meer platformen die zich organiseren rond een bepaalde niche, bv als ik geïnteresseerd ben in artiesten dan ga ik naar Artistbyd.com bij wijze van Hoezo heet dat van jullie dan Sym? Staat voor de symbiose bieden op bepaalde proposities, en komt van idea, er zit van alles in. Wanneer vind jij een crowdfunding platform succesvol? Als ze winstgevend zijn. Dat is heel makkelijk, maar kan je nog iets breder antwoord geven? Is het puur en alleen als het winst gevend is of is het ook als er heel veel mensen op Symbid zitten of maakt dat jullie niet uit. Natuurlijk je hebt een heleboel mensen nodig om succes fees te verdienen en daarmee winstgevend te worden. Als je aan mij zou vragen wat is het succes van het platform is het de parameter van het platform. Welke vorm van crowdfunding acht jij het meest geschikt voor televisie? Dan ga ik prediken voor me eigen parochie, dan denk ik dat Equity crowfunding by far de beste vorm is, los van of je het nou doet voor televisie formats of in real life is dat de beste vorm. Simpel weg omdat je daarmee de belangen van een investeerder/ondernemer/artiest volledig in lijn brengt. Mijn succes wordt jou succes, dat verhaal. Dat is ook het eerlijkste verdeeld? Ja inderdaad Welke televisie format vind jij het meest geschikt om crowdfunding in te gebruiken? Het kan in principe bij alles. Ik zou wel gaan met in me achter hoofd de achtergrond van Symbid en het succes daarvan, voor een Dragon Dan achtig format/het beste idee van Nederland. Maar daarbij zou zeker de artiesten programma’s niet uitsluiten. Hoe zou jij het aanpakken bij talentenshows?


107

Equity based, in principe maakt het niet uit, of stemmen in artiest X of investeren in artiest X. Endemol die tekent alle artiesten en heeft alle opbrengsten. Sony Universal heeft vooraf al de investering binnen en heeft daardoor minder risico’s. Er hoeft niet meer naar investeerders gezocht te worden. Daarnaast heeft bijvoorbeeld Endemol heeft ook de investering al binnen, dit maakt het veel gunstiger om het pakket: Artiest+kapitaal voor het produceren van de cd te verkopen. Hoe pak je dit aan? Elke investeerder wordt voor een stukje eigenaar van het product. Dus een stukje van het bedrijf, een aandeel. Alle investeerders worden in corporaties ondergebracht. Aandeelhouders kunnen onderling hun aandelen doorverkopen. Er worden contract gesloten waarin staat dat alle opbrengsten direct door de coöperatie ondergebracht worden. De winst wordt procentueel verdeeld in de corporatie. Standaard format: 20%  kijkers (investeerders) 80%  Endemol Je kan heel makkelijk uitrekenen of dit gunstig zou zijn. Je hebt het aantal kijkers - het aantal stemmers is unieke stemmers/investeerder. In plaats van die 80 cent voor een sms, betalen ze nu 5€ om te investeren. Daarnaast kun je ook nog de stemmen via sms en bellen behouden. Het een hoeft het ander niet uit te sluiten. Zou je een dergelijk site als Symbid kunnen vertalen naar televisie? Ja, dit is heel makkelijk. Je moet een technologische interface hebben met een betaal programma. Bijvoorbeeld een contract met UPC, druk op de rode knop en investeer 20 euro. Die 20 euro wordt verrekent op de UPC rekening. De site Symbid staat online, als je crowdfunding in een televisie format doet, gebruik je dan ook een website? Ja, dit is allemaal online natuurlijk Hoe zou je een televisie format voor je zien als je denk aan het genre het beste idee van Nederland? Ik denk als je kijkt naar wie vorig jaar het beste idee van Nederland heeft gewonnen of Dragons dan. En dan kijkt wie daar allemaal investeringen krijgen moet je elke casus op zich zelf behandelen en het competitie element eruit halen, omdat dat niet meer ter zaken doet. Simpel weg sommige mensen geloven in idee X, terwijl Y er met de hoofdprijs van door gaat. Dat wil niet zeggen dat idee X slecht is, maar dat wil zeggen dat Y beter is of dat de jury slecht is.


108

Op het moment dat je het via crowdfunding doet kan je heel goed zien wat mensen wel een goed idee vinden en wat niet, dat is dan toch ook een competitie? Juist, dat is een competitie element, de vraag is alleen wat voor prijs hang je eraan. Je zou kunnen zeggen de vijf van het ‘beste idee van Nederland’ kunnen gefund worden. Ze kunnen allemaal hun geld op halen, dan hoeven ze niet te persee te winnen, maar hebben ze wel de investering. Het wordt dan meer een collectief gebeuren. Zou je kiezen voor externe tool of zou je het zelf ontwikkelen, jullie hebben immers het platform al? Wij zouden dat in eigen beheer ontwikkelen, omdat wij het platform inderdaad al hebben. Samen met onze idee partner en waar nodig externe kennis in kopen. Dus daar zullen wat specifieke zaken bijzitten over tv betalingen, daar zal wat juristen werk nog in zitten en dat wordt dan ingekocht bij derden. Dat zal een mix worden van dergelijke. Wat zouden de kosten zijn om crowdfunding wat al bestaat te gebruik voor televisie, wat voor kosten zijn dat? Ik zou zeggen een setup fee van 15000 euro een eenmalige licentie fee in ieder geval van 10.000 euro en wat implementatie kosten minimaal ik zou zeggen dat je toch wel moet rekenen op 50.000 euro. Een aardig bedrag dus? 50.000 euro voor een televisie format met extra verdien capaciteit is pinda’s, dus ik weet niet wie het leest, maar voor 50.000 kunnen we het denk ik ook wel doen. Laten we het houden op 50.000 tot 100.000 voor de volledige integratie van Symbid platform en de oplevering van het online webportaal waarop dan klanten die via de televisie hebben gestemd of geïnvesteerd kunnen inloggen. Dus je krijgt er als tv show niet alleen de mogelijkheid om te investeren via telefoonlijn of via de pc. Daarnaast krijgt je er ook nog een hele backhand bij waarmee je al die klanten kan informeren, plus een heel webportaal, ik denk dat het zeer goedkoop is. Denk je dat de doelgroep die naar commerciële zenders kijkt ook aan crowdfunding mee zou doen? Ja dat denk ik wel Robin Slakhorst (Symbid) denkt niet dat de doelgroep van talentenshows hier aan mee zal doen, simpelweg omdat ze het te ingewikkeld zouden vinden. 95 procent van het Nederlandse volk maakt een impulsieve aankop voor dergelijke beslissingen. Ten minste laat ik het anders zeggen. Als ik stem op iemand via sms dan


109

realiseer ik mijzelf later pas dat die kosten gemaakt zijn. Dus het hangt maar net af van de marketing plug, ik denk dat je Nederlanders alles kan verkopen. Zeker als het via televisie gaat, want we zien televisie als een zeer betrouwbare bron. Terwijl we allemaal weten dat 1,30 euro zwaar over charged is voor het hele stemmen. Tot slot denk je dat het succesvol zal zijn? Ik denk dat het zeer succesvol zal zijn, zeker in tijden voor productiehuizen waar je te maken hebt met teruglopende reclame inkomsten en kijkcijfers. Een vergaande versplintering van het aanbod voor dergelijke zenders. Ik denk het voor productiehuizen veel meer inzit omdat je je niet alleen bindt aan het seizoen maar je geeft er een heel na traject aan. Waar ook reclame opbrengsten in behaald kunnen worden, je maakt het pakket voor mogelijke adverteerder vele malen breder. Het is niet meer alleen de televisie show, het is ook online inloggen, de investeerder die de investeringen gaan checken. Die gaan lobbyen, ja ik denk dat er een hele hoop in zit. ik denk dat je een show als bv The voice of Holland. Als je daar naar zou kijken, volgens mij 14 afleveringen inmiddels en die hebben gemiddeld boven een miljoen kijkers. Op het moment dat die show is afgelopen zit je prime-time op een totaal in klappende markt. Er is geen nieuwe serie meer, we weten wie er heeft gewonnen. Op het moment dat je die een miljoen tot een bepaald percentage kan converteren, zeg 5 procent. Dan heb je het nog steeds over 50.000 man. De Symbid gebruikers die loggen gemiddeld 2x per week in. Dan hebben je dus mensen die 50.000 tot 100.000 keer gaan inloggen. Dat betekent dat je een hele levendige community behoudt na de show. En die draagt bij aan de merkwaarde van de voice. Op het moment dat een televisie format geëxplodeerd wordt dan, wordt er vooral gekeken naar de brand Equity van het merk the voice. Als je dat kan laten doorlopen, denk ik dat je een ultimo format hebt. Jij noemde eerder UPC, waarom UPC omdat die de rode knop heeft? Iedere kabelmaatschappij biedt een bepaalde betalingsmogelijkheid aan via de televisie. En die is al gekoppeld, op dat moment heb je al de contact details en heb je een automatische incasso die kan worden afgeschreven en heb je dus een veilige manier van betalen bewerkstelligt. Het zou lastiger zijn en minder succesvol als ik als investeerder getrickerd wordt ‘je kan nu investeren ga dan naar xxx’ dat is natuurlijk niks. Ik heb als kijker geen I-pad want dat vind ik te duur, waarom kan ik niet op die rode knop drukken. Maar niet iedereen heeft de rode knop? Nee dat klopt, maar dat is wel de toekomst, want volgens mij is het hele signaal in Nederland al digitaal.


110

Bijlage VI: Interview Robin Slakhorst Wie ben je en wat is je functie? Ik ben Robin Slakhorst en ik ben mede-oprichter van Symbid. Welke vormen van crowdfunding heb je? Vormen van crowdfunding die je hebt zijn: • Donatie, dit kan het geven van perks (gratis kadootjes), tickets, prototype, of voorverkoop zijn. Nadeel hiervan is dat het je geen band opbouwt met de gebruiker, een voorbeeld hiervan is het kickstarter model. • Lening, dit is terug betalen plus rente, voorbeeld hiervan is Crowdaboutnow • Revenu share, per euro gaat er een percentage naar de investering, voorbeeld hiervan is seleband, je investeert niet echt, het gaat hier vooral om geld verdienen. Je koopt jezelf in door middel van Royalitys en die kun je later weer verkopen. • Equity gebaseerd, Op basis van aandelen, je profiteert van een waarde creatie. Je bent dan aandeelhouder in het hele verhaal. Je krijgt recht op een dividend deel van de winst. Uiteindelijk kan je de aandelen verkopen. Voorbeeld hiervan is Symbid.

Wat zijn de voor en nadelen van de verschillende vormen van crowdfunding? Als investeerder wil je altijd een aandeel, dat je later weer kunt verkopen. Als ondernemer is het mooi als je er geld ophaalt en veel. Op een gegeven moment zijn mensen klaar met geven, investeerders zullen naar Equity based platforms verhuizen. De ondernemer vindt donatie relaxed, bij lening moet het weer terug betaald worden. Bij revueshare moet je een bepaald bedrag gelijk terug geven. Als startende ondernemer is het lastig om geld terug te geven, vaak zo’n 30 tot 40 procent, de kans dat je weer een kapitaal ronde moet doen is groot. Bij Equirdy sta je wel aandeel af, maar je hebt 100 procent cashflow en de investeerders geloven in jou en groeien mee met je concept. Nadeel daarvan is dat je een stukje zeggenschap kwijt raakt. Symbid is op dit moment een van weinige platforms die Equity based is. Hoe start je een crowdfunding platform? Wat je nodig hebt zijn twee dingen: technisch platform en een juridisch raamwerk. Bij de vorm donatie is het juridisch raamwerk het makkelijkste. Een equirdy gebaseerd platform is het meest complex. De meest belangrijke elementen zijn: 1. Toegang tot ondernemers en kapitaal. 2. De website is het technische platform. De kosten voor dit juridische raamwerk zijn vrij vors, afhankelijk van hoe ver je het wil indekken kunnen de kosten oplopen. Daarnaast moet je rekening houden met wetgeving, goedkeuring krijgen etc. Als ondernemer moet je goed weten waar je naar toe wil. Wat is de meeste populaire vorm van crowdfunding?


111

De meest gebruikte vorm is donatie, die is het makkelijkst toepasbaar op de meeste platforms die donaties doen en dit is de meest simpele vorm. Ik denk dat er in de toekomst een verschuiving komt zodra ondernemers en investeerders zich meer gaan verdiepen in equirdy based crowdfunding. Een ondernemer krijgt geld waar je geen terug betaling voor hoeft te doen. De belangen zijn een op een gelijk. Bij lening en revenue share ga je zo snel mogelijk cashen. Equirdy is het creëren van zoveel mogelijk waarde, een voorbeeld hiervan is Facebook. De eerste twee jaar is er geen geld verdiend en is er alleen gezorgd voor zo veel mogelijk gebruikers. Voor mensen die op korte termijn geld nodig hebben is het dus niet de beste optie. Voor sommige investeerder is het juist belangrijk als ze iets bijdrage aan de wereld, die doen of een donatie of steken geld in een leen-project. Je draagt je steentje bij en uiteindelijk krijg je de investering terug. Wat zijn de trends op het gebied van crowdfunding? Lastig te zeggen het is wel een nieuwe markt. De reguleringen vanuit de overheid gaan steeds meer richting Equity, in LA willen ze het nu ook gaan toestaan. Er zijn veel voorstanders voor, maar daar is nog een hele discussie gaande. Toezichthouder zijn mag niet, de wetten nu staan het gewoon niet toe. Daar is een lobby voor gestart, ik weet niet precies wat de ontwikkelingen daarvan zijn, maar er is behoefte aan objectieve waardering van plannen. Daarbij kan je Crowdsourching.org in de gaten houden. Dit is crowdfunding en crowdsourching door middel van inspanning. Welke vorm crowdfunding is het meest geschikt voor talentenshows? Donatie ligt het meest voor de hand. Bij andere soort genre programma’s zou ik voor Equity kiezen, bijvoorbeeld bij ondernemers programma’s. Bij talentenshows werkt directe payback namelijk veel beter. Dit is ook de reden dat stemmen zo goed werkt, de kijker maakt kans op een grote prijs. Ik geloof hierbij niet in de vorm revenue share, (dat je aandelen inkoopt) want je hebt al vanaf het begin een kogel om je been. Producenten willen vrij zijn in keuzes en willen de winst die ze verdienen vanuit een artiest niet delen. Ook de beslissingsbevoegdheid willen ze niet afstaan. Je hoeft geen aandeel weg te geven, 100 procent aandeel houd je zelf. Je ondernemendheid wordt niet ingeperkt. Ik zou wenselijk uitsplitsen, wat wil een producent? Wat wil de kijker? Voorbeeld hoe het nu bij Idols werkt: De kijker belt om zijn stem uit te brengen, via de telefoon of via de sms en primiumxs regelt de betalingen. In de toekomst zou het dan dus niet stemmen worden, maar een vorm van donatie. Kijkers kunnen geld doneren voor een artiest. Iemand die 5 euro doneert krijgt een kaartje voor de liveshow, iemand die 100 euro doneert krijgt een kledingstuk die de kandidaat heeft aangehad. Zo krijg je het minst gecompliceerd juridisch raamwerk en is het een eenmalige actie. Als je in de eerste show inlegt krijg je een vip tribune. Het is dan niet langer alleen je stem uit brengen, maar je krijgt er ook daadwerkelijk iets voor terug. Mensen zullen dan ook eerder geneigd zijn meer geld uit te geven. De winnaar met het meeste geïnvesteerde geld wint het programma. Ik zou een webshop maken in een applicatie. De webshop is dan een winkel en een stemmingsfunctie in een. Belangrijk punt hierbij is het verdienmodel producent/artiest. De gedachte achter


112

crowdfunding is dat de leverancier van het content, in dit geval de artiest dus eindbegunstigde wordt en niet de organisatie. Want anders praat je niet meer over crowdfunding, maar dan is het gewoon een verkoopkanaal. De gedachten achter crowdfunding; dat de ondernemer het geïnvesteerde geld ontvangt, klopt dus niet als je Equity inzet bij talentenshows. In dit geval is de artiest de ondernemer, die geld nodig heeft om een album op te nemen en niet de productiemaatschappij. De goede gedachten zou zijn dat de artiest het geld ontvangt dat de kijkers investeren en hier vervolgens een album van produceert. Welke vorm van crowdfunding is geschikt voor ondernemersformat? Bij een ondernemersformat zou ik de vorm Equity inzetten, uiteraard komt dat doordat ik in die vorm van crowdfunding het meeste geloof. Vooropgesteld zou ik een televisieformat maken waarbij Equity word ingezet. Ik denk dat Equity niet werkt bij talentenshows daarom zou ik ook kiezen voor een ondernemersformat waarbij Equity wel kan worden ingezet. Ik denk dat een ondernemersformat in deze tijd van crisis en terugtrekkende banken het meest interessant is. Wat zijn de risico’s van crowdfunding voor de investeerder? De risico’s van crowdfunding zijn beperkt tot je inleg. Oftewel, je kunt uiteraard je geld verliezen als investeerder, maar nooit meer dan je hebt ingelegd. Verder zijn mensen bang dat criminelen, of mensen met slechte bedoelingen te gemakkelijk geld kunnen ophalen bij ‘onwetende’ consumenten(de investeerders in dit geval). Het daarom uiteraard van belang dat er professionele processen worden geïmplementeerd die ten alle tijden voorkomen dat er geld bij bij de verkeerde mensen terecht komt. Dit kan door het doen van een zeer uitgebreide screening vooraf, of door gebruik te maken van Due Diligence Services van proffesionele partijen. Kort samengevat is het dus belangrijk dat er heldere maatregelen dienen te worden getroffen om te voorkomen dat er ‘onwetende’ investeerders in niet deugdelijke zaken gaan investeren en dat de crowdfundingplatforms verantwoordelijk zijn om deze maatregelen te nemen en/of te faciliteren. Waarom investeren mensen? Omdat ze deel willen uitmaken van een idee, een goed idee willen steunen of omdat ze geld willen verdienen. Waarom gaan mensen doneren bij een talentenshow? Omdat ze fan zijn, ze willen hun idool steunen en zijn daarvoor bereid iets te betalen. Zou je een site als ten pages/nieuwspost kunnen vertalen naar televisie? Dat is een hele andere benadering, ik denk dat dat lastig te vertalen is. Andersom zou het wel kunnen dat je een site opzet waar je televisie formats op kan zetten.


113

Zou crowdfunding in combinatie met televisie werken? Ja, televisie is onderdeel van de eindstructuur. Je bereikt daarmee de massa, deze heb je nodig om een crowdfundingproject succesvol te financieren. Naast het programma is er een onlineplatform waar kijkers kunnen inloggen en investeren. Bij programma’s zie je dat er tijdens een programma een piek is van kijkers, maar zodra het seizoen is afgelopen daalt dit naar nul. Door middel van crowdfunding wordt ervoor gezorgd dat de kijkers online vast gehouden worden. Op die manier wordt ‘the brand’ van het programma versterkt.


114

Bijlage VII: Interview Jan Kootstra Wie ben je? en wat is je functie? Ik ben Jan Koostra producent bij Niehe Media dit betekent dat ik verantwoordelijk ben voor het produceren en bedenken van nieuwe televisie formats. Hoe omschrijft u de huidige Nederlandse markt van televisieprogramma’s en/of televisie formats? Goed, er worden veel nieuwe programma’s bedacht en geproduceerd. Er word vanuit het buitenland veel gekeken naar Nederland en televisie formats uit Nederland doen het ook goed in het buitenland. Wanneer mag je een televisieprogramma/format succesvol noemen? Dit is heel moeilijk te zeggen, dit hangt heel erg af met welk genre je te maken hebt. Een nieuwsprogramma, een talentenshow dat kan je niet met elkaar vergelijken. Kijkcijfers zijn heel belangrijk, maar ook het nut van een bepaald programma. Wat zijn de trends op het gebied van televisie formats? Er zijn niet echt trends op dit moment, de trend van vorige jaar reality (oh oh cherso) daar wordt op doorgeborduurd. De thema’s ondernemerschap, werkgelegenheid en werkeloosheid zie je nog veel terug ziet komen. Op dit moment is Nederland heel erg bezig met normen en waarden. Dit zie je terug in de programmering bij verschillende zenders. Bij programma’s ‘Das je goed recht’ en ‘Undercover Nederland’. Niehe Media komt met een nieuw programma Prodeo, dat ook inspeelt op het maatschappelijke thema, en waarbij juridische zaken aan bod komen. Wat verder op dit moment heel erg speelt is ‘echtheid’, programma’s worden niet meer in een paar weken gemaakt, maar camera’s volgen een verhaal een jaar lang, zo krijg je een veel realistischer beeld. Het blijft lastig om met iets echt nieuws te komen, omdat dat vaak risicovol is en een programma-idee is iets heel anders dan een programma format. Je moet sponsoren vinden en je moet de juiste mensen bij elkaar krijgen. Het gaat allang niet meer om alleen een goed idee, dat garandeert geen succes. Je ziet daarom ook dat veel formats eindeloos herhaald worden, zoals talentenjachten. In welke mate denk je dat digitale televisie, televisie on demand en de rode knop in de toekomst de televisiemarkt zullen overnemen? De mogelijkheden van interactieve televisie zoals de rode knop zie je steeds vaker, maar ik denk dat dit zeker in de toekomst verder uitgebreid zal worden. Het probleem is dat voor de rode knop alle technische aspecten al aanwezig zijn. Zo kan je allang bij de postcode loterij de rode knop gebruiken, ‘koop nu een lot’, maar dat mag media wettelijk niet.


115

Maar hoezo mag dat niet van de media wet? Ja dan moet je de media wet uitzoeken. Je mag niet fondsen werven en tegelijkertijd aanhakende reclame doen. Je mag niet een programma sponsoren en 30 sec later een commercial laten zien. Denk dat als dit in de toekomst veranderd word dat het zeker meer gebruikt gaat worden. Hoe spelen programmamakers in op veranderingen door gebruik te maken van de intermediale (internet/social media) mogelijkheden die het internet bijvoorbeeld biedt? Ik probeer me heel erg bezig te houden met Twitter en social media, dat vind ik echt van toegevoegde waarde. Het moet het niet beïnvloeden, je vertelt als maker een verhaal van 50min daarom heen kan je allerlei leuke informatie communiceren via social media. Je hoeft dus niet tijdens dat je kijkt het programma te beïnvloeden. Je ziet nu dat de kijkers niet zozeer hun mening delen met de maker, maar meer met vrienden onderling. De behoefte tot communicatie is er, maar leidt niet zozeer tot dialoog tussen de maker en de kijker. Meer tussen het kijkpubliek onderling, waar je natuurlijk ook wijzer van word als programma maker. Je ziet dat steeds meer programma’s Twitter inzetten, niet zozeer om de dialoog aan te gaan, maar meer om dingen rondom het programma te communiceren. Ze gaan als t waren naast het publiek staan. Twitter word nagejaagd door de makers, maar een echte dialoog is er tot nu toe nog niet echt. Talentenshow maken gedurende de show volop gebruik van social media, maar bij de uitslag zijn de stemmen via sms en telefonie nog steeds doorslaggevend. Dit komt doordat je door middel van sms en bellen je omzet genereert en niet door middel van social media. Dit zal eerst moeten veranderen, dan gaan programma maker het ook meer inzetten. Wordt crowdfunding al ingezet bij televisie? Er is een crowdfundingplatform Eu1, waarop je kunt investeren in televisieformats, op die manier word het ingezet. Ik denk niet bij reguliere televisie, maar verder weet ik niet. De vraag blijft wat je er aan hebt. Ga je crowdfunding inzetten bij televisie, dan veranderd het hele verdienmodel. De producent maakt het programma en de zender koopt het programma. Hoe meer kijkers hoe beter het programma, hoe meer geld er voor een programma gevraagd kan worden. Dit verdienmodel werkt in Nederland, er gaat elk jaar meer geld in om. Je maakt het voor de kijker, maar het verdienmodel is business to business. Je wilt dan een nieuw verdienmodel maken, van business naar consumer en daar ben ik heel nieuwsgierig na of dat überhaupt zou werken. Wat zou jij een geschikt televisie format vinden om crowdfunding bij te gebruiken?


116

Een programma waarin mensen een idee of product op de markt brengen, thuis vanaf de bank kun je dan investeren in dit product. Ik denk dat een dergelijk programma zich hier het best voor leent. Denk je dat er markt is voor een televisie format op basis van crowdfunding? Het belangrijkste bij crowdfunding is niet je inzet wat stop ik erin, maar wat krijg ik er voor terug? Maar als je sms’t voor 1,50euro naar bijvoorbeeld The Voice, dan ben je die 1,50 ook kwijt en dan krijg je er ook niets voor terug. Ja maar crowdfunding is anders, als je stemt wil je dat iemand wint. Crowdfunding zie ik gewoon als handel, dat het misschien nog leuk is om naar de te kijken kan. Crowdfunding gaat er in principe vanuit dat je van iets heel kleins, iets groots maakt. Stel je maakt van het televisie format ‘Het beste idee van Nederland’ een nieuw format met crowdfunding. Hoe zou jij dat aanpakken? Ik denk dat je met een heel goed idee moet komen, om er daadwerkelijk ook geld mee terug te verdienen. Ik zou de goede mensen zoeken en zorgen dat je je aandeelhouders tevreden houdt. Voor mij is het een groot verschil of ik jou een euro leen of geef. Ik verwacht er wel wat voor terug. De belangrijkste vraag is hoe verdien ik geld en niet op langere termijn. Hoeveel verdienmodellen heb je? Paperview, sponsoring, reclame inkomsten en sms’en. Maar sms’en is ook weer achterhaald. Bijvoorbeeld bij sterren dansen op het dansen kwamen ze niet boven de 3000 sms’jes uit. Dus je kan daarvoor beter een nieuwe manier vinden. Bijvoorbeeld via Twitter of andere Social media, maar dan wel als spelelement. Dat is dan geen nieuw televisieformat, maar een aanvulling op een al bestaand format. Zou de doelgroep die veel naar commerciële zenders kijkt aan crowdfunding mee doen? Ja ik zou dat wel voor me zien. Zou je crowdfunding kunnen inzetten en zo ja als inkomstenbron of spelelement en hoe zie je dat voor je? Ik zou het als spelelement inzitten, maak je leuk voor de kijker om naar te kijken. Punt is wel dat je dus heel goed moet gaan kijken naar het verdienmodel. Welk verdienmodel hang je eraan, hoe ga je geld verdienen.


117

Tot slot: Denk je dat een televisie format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn (hoge kijkcijfers zal trekken). Ja, als je crowdfunding een onderdeel van je format is, bijvoorbeeld als spelelement en de jury weg laat, dan zou het zeker kunnen werken. En dan is het een onderscheidend vermogen, dat kan. En daaruit zullen nog andere varianten uit voort vloeien.


118

Bijlage VIII: Interview Frans Millenaar Wie ben je? en wat is je functie? Ik ben frans Millenaar en mijn functie is freelance uitvoerend producent en ik ben werkzaam bij Endemol. Hoe omschrijft u de huidige Nederlandse markt van televisieprogramma’s en/of televisie formats? De huidige televisiemarkt word voornamelijk nog steeds gedomineerd door talentenjachten en door reality formats, dat zijn wel de twee die de markt domineren. Wanneer mag je een televisieprogramma/format succesvol noemen? Ligt eraan wat de doelstelling is, als de doelstelling is een grote massa bereiken dan kan je kijken naar de kijkcijfers. Is het belangrijk dat een programma scoort bij een bepaalde doelgroep, dan kan een programma met lage kijkcijfers ook heel succesvol zijn. Het is dus erg afhankelijk van het te behalen doel. Wat zijn de trends op het gebied van televisieformats? Er is niet echt een nieuwe trend, je ziet vooral veel reality programma’s ook de huizen/klusprogramma’s in allerlei vormen zie je op alle zender terug komen. Ook kookprogramma’s en talentenjachten zijn populair. Zie je dat nog verschuiven? Nee, ik zie niet echt een verandering daarin, een trend op het gebied van formats is dat productiehuizen het heel erg op safe spelen, niet echt risico’s meer durven nemen, omdat ze bang zijn dat het mislukt. Er worden wel dingen geprobeerd, maar dat bereikt meestal niet echte de massa. Je ziet de laatste tijd natuurlijk ook veel formats floppen, een goed voorbeeld daarvan is talentenshow ‘The winner is’. Waar dat aan ligt is moeilijk te zeggen, maar een dergelijk live programma kost heel veel geld en als dat dan mislukt zit je vaak met duizenden euro’s aan schuld. Veel veiliger is het dan ook om een format uitbrengen waarvan je weet dat het werkt, of een volgende seizoen van een bepaald format. In welke mate denk je dat digitale televisie, televisie on demand en de rode knop in de toekomst de televisiemarkt zullen overnemen? Je doelt op interactieve televisie? Ja, volgens mij liggen we op het gebied van interactieve televisie nog best wel achter met andere landen. Daar doen ze veel meer interactieve dingen, bijvoorbeeld België is veel verder. Ik denk natuurlijk dat je op een gegeven moment steeds meer televisie kijkt wanneer jou het uitkomt. En op het


119

gebied van interactie, denk ik dat je bij talentenshows op een gegeven moment ook interactieve kan stemmen met de rode knop. Televisie heeft zich al heel erg naar internet verplaats, wanneer jij wil kijken als consument en wat je kijkt kan je veel meer zelf bepalen. stemmen kopen aandeel in nemen. Hoe dat precies gaat vind ik moeilijk te zeggen. Hoe spelen programmamakers in op veranderingen door gebruik te maken van de intermediale (internet/social media) mogelijkheden die het internet bijvoorbeeld biedt? Dat ligt niet echt binnen mijn bereik, ik krijg meestal de invulling voor mijn rekening. Als er een idée ligt dan ga je het meestal wel uitwerken. Televisie programma’s zorgen wel steeds vaker dat ze ook via internet het publiek bereiken door middel van facebook en social media. Dit zie ik wel terug, dat het publiek hier heel erg mee bezig is. En dat dit dus ook een belangrijke tool is bij een televisie programma. Je ziet nog niet interactie met het publiek tijdens een programma? Nee, nu is het nog echt beperkt tot het bellen. Wordt crowdfunding al ingezet bij televisie? Nee, ik heb dat nog niet gemerkt. Wat zou jij een geschikt televisie format vinden om crowdfunding bij te gebruiken, er zijn natuurlijke verschillende genres; talentenjachten, beste idee van Nederland, quiz etc.? Als het idee is een bedrag investeren om er vervolgens geld mee te verdienen. Dan zou ik een format maken waarin mensen een briljant idee presenteren in de vorm van een product en dat je vervolgens thuis vanaf de bank aandelen kunt kopen. Dat lijkt mij het meest geschikte format. Maar ik denk dat het uiteindelijk ook zou kunnen bij talentenjachten. Crowdfunding bestond vroeger al, toen kon je aandelen in een film nemen, en dat je uiteindelijk participeert in de opbrengt van die film. Het kan natuurlijk op allerlei vlakken. Denk je dat er markt is voor een televisie format op basis van crowdfunding? Uiteindelijk denk ik dat er potentie zit in een televisie format met crowdfunding, maar het zal eerst geschreven en uitgebracht moeten worden. Er was ooit een idee voor een talentenjacht; Idols en daar zijn daarna heel veel varianten op gekomen. Zo zal dat ook gaan met een format gebaseerd op crowdfunding. En ik denk dat de tijd nu wel rijp is voor iets nieuws.


120

Stel je maakt van het televisie format ‘Het beste idee van Nederland’ een nieuw format met crowdfunding. Mensen kunnen thuis op de bank een aandeel kopen in ‘het nieuwe beste idee van Nederland’. Hoe zou jij dat aanpakken? Dat is een lastige vraag. Je begint bij een format altijd met een idee begroten, je brengt je kosten in kaart; programmakosten/personeel/locatiekosten etc. Dan reken je daar een bepaald percentage bovenop en dan zorg je dat je winst kunt maken. Als ik het precies wist dan zou ik het morgen uitbrengen. Zou de doelgroep die veel naar commerciële zenders kijkt aan crowdfunding mee doen? Ja ik denk wel dat daar markt voor is. Mensen die televisiekijken zijn snel over te halen, als ze ook stemmen op hun favoriete idool, waarom dan geen aandeel nemen in een goed idee. Hoe zit het met de financiering van televisie formats? (kosten/inkomsten/winst)? Hoeveel een programma kost ligt eraan hoeveel je er aan wil uitgeven, ga je kijken naar een real life programma dat kost tussen de 50.000 en 70.000. Maar studio programma’s zijn veel duurder, licht geluid, studiokosten. ENG programma’s zijn gewoon heel duur en daarbij kan je het zo gek maken hoe je zelf wil. Zou je crowdfunding kunnen inzetten als inkomstenbron of spelelement en hoe zie je dat voor je? Een format met crowdfunding moet allereerst interessant zijn als spelelement, zodat je kijkers trekt en pas dan kan je eraan gaan verdienen en niet andersom. Een programma flopt wanneer het geen kijkers heeft. Dit is dus altijd prioriteit nummer een; kijkers trekken. Tot slot: Denk je dat een televisie format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn (hoge kijkcijfers zal trekken). Ja, ik denk dat als je het juiste verdienmodel eraan hangt en zorgt dat het voor beide partijen gunstig is (producent en de kijker) en je met de juiste mensen samen werkt, het een heel goed vernieuwend format zou kunnen worden.


121

Bijlage IX: Interview Marius van Duijn Wie ben je en wat is je functie? Ik ben Marius van Duijn en ik ben hoofd-programmaontwikkeling bij Skyhigh TV Hoe omschrijft u de huidige markt van televisie formats? Wel goed hoor op dit moment. Kijk er komen ieder jaar wel weer nieuwe ideeën op de buis zowel in Nederland als in het buitenland en ja uiteindelijk zijn het de beste ideeën die het redden. Er zijn natuurlijk niet veel goede ideeën, wel veel, maar geen goede. Dus als er ieder jaar een aantal goede nieuwe format op de buis komen, dan is dat prima. En dan denk ik dat het beste idee de buis haalt, de beste nieuwe ideeën. Dus ik ben nooit zo heel erg, je hoort mensen altijd klagen er zo weinig ruimte voor nieuwe ideeën. Maar ik ben het er nooit zo mee eens, ik vind het wel goed dat er beperkte ruimte is. Je hebt heel veel succesvolle programma’s die al jaren lopen en ik vind het prima dat die lekker doorlopen en daarnaast is er ruimte voor een aantal nieuwe ideeën. En natuurlijk vallen er heel veel ideeën af, blijkbaar zijn dat dan toch ideeën waar mensen twijfels over hebben, in het traject bij het pitchen of het bestellen door omroepen. Dus misschien is het ook wel goed dat sommige ideeën afvallen. Wat voor trends zie je op dit moment qua programma’s? Dat verschilt een beetje, je hebt natuurlijk nog steeds de trend van talentenjachten dat loopt nog wel door. Ik geloof dat RTL in het najaar ook weer met een nieuwe talentenjacht komt ‘Beat the Best’ heet dat geloof ik. En de hulpprogramma’s is nog steeds een trend, die loopt ook wel al een paar jaar. Dat zijn hulpprogramma’s in allerlei vormen, in de zin van mensen die geholpen moet worden. Van ‘Echt Scheiden’ tot ‘Help mijn man is een klusser’, tot DNA onbekend, het nieuwe programma van SBS ‘Een betere buurt’ is daar ook weer een voorbeeld van. Waarin dan buren of buurtgenoten mensen gaan helpen, echt hulptelevisie. Waarom denk je dat het werkt? Bij hulptelevisie gaan er altijd emoties spelen, want ja er is een probleem dat emoties oproept, daarnaast krijg je hulp aangeboden en de programmamakers doen het ook altijd zo dat er een verrassing is of een onthulling voor een conflict en dat levert dan ook weer emoties op. Dus de emoties spelen een belangrijke rol bij dat soort televisieprogramma’s. Ben je bezig als programmamaker met het maken van interactieve formats? Nee in alle eerlijkheid niet, een of twee jaar geleden werd het wel veel geroepen denk aan Twitter, denk aan social media. En nu merk je toch wel dat het weer op zijn retour is. Niet dat het zal verdwijnen, maar toen werd geroepen we moeten denken vanuit


122

social media. En nu is het eigenlijk toch wel weer van, het idee voor een televisieprogramma is het belangrijkste en de aspecten van social media komen eromheen die komen erbij. Het gaat uiteindelijk dus om het idee en om het televisieprogramma. Je bent als programmamaker ook niet bezig met internet? Ik werk op de afdeling programma ontwikkeling, natuurlijk hebben we ook te maken met het produceren van programma’s, maar vooral het begin, het project bedenken en het verkopen. En we merken dat die hype wel geweest is, iedereen die roept het moet op social media te volgen zijn het moet via internet. We hebben wel een keer een experiment gedaan met een programma ‘Weg van Nederland’ waarin we uitgeproceduurd asielzoekers een quiz over Nederland lieten spelen, de kijkers thuis konden het meespelen via het tweede scherm. Het grappige was dat tijdens het spel mensen uit het spel werden gezet, alsof ze uitgeproceduurd waren. Als je het op die manier inzet, is het een grappig element. Denk je dat het gebruik van de rode knop in Nederland nog gaat toenemen? Dat durf ik niet te zeggen, een paar jaar geleden met de introductie van de rode knop, was er heel veel belangstelling voor en werd er gezegd dat er rekening mee gehouden moest worden en dat het de toekomst was, maar nu is die trend ook wel weer overgewaaid. Wij zijn er als afdeling niet echt mee bezig. Denk je dat kijkers via de rode knop zouden investeren? Ja, ik zie dat wel voor me, vooral bij talentenshows waar mensen in een artiest kunnen investeren. Bij welk type format past crowdfunding het beste? Ik zie crowdfunding het beste werken bij een talentenshow, al moet ik er wel bijzeggen dat ik denk dat ook crowdfunding heel erg een hype van dit moment is en dat als je in een paar artiesten heb geïnvesteerd dat het publiek het dan ook wel weer gezien heeft. Door middel van de andere interviews ben ik erachter komen dat het heel gecompliceerd is om crowdfunding in te zetten bij talentenjachten. Ik ben er niet voldoende in thuis, om te weten wat de juridische aspecten daarachter zijn. Ik weet niet precies hoe dat zou werken, maar er het werkt bijvoorbeeld bij Sellaband, dus dan zou het ook voor de televisie moeten kunnen werken. Zou je crowdfunding inzetten als spelelement of om extra winst te maken? Het een hoeft het ander niet uit te sluiten. Crowdfunding gaat alleen werken als je het als onderdeel van een programma inzet en niet als het hele programma draait om crowdfunding. Ik denk dat een mogelijke manier is om het in te zetten als spelelement, in


123

plaats van stemmen via sms en bellen. Het gaat dan in de eerste plaats om het trekken van kijkers en het geld dat je verdiend zal naar de artiest moeten gaan. Ik denk dat als je een programma format gaat ontwikkelen op basis van crowdfunding dat je dan wel echt zeker moet zijn van je zaak. Ik denk dat het dan een ENG programma wordt, want crowdfunding is alleen interessant als het live gebeurt en je dan de teller kan zien oplopen via het scherm. Je programma valt of staat dan met mensen die investeren, want als er niemand investeert dan valt je programma in het water. Voor welke zender acht je een dergelijk format geschikt? Dan zou ik echt zeggen de commerciële zenders, dus RTL, NET5, Veronica etc. Denk je dat een programma format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn? Ik denk dat crowdfunding in een televisie format zeker zou kunnen werken, maar je moet dus heel zeker weten dat mensen gaan investeren en op welke manier.


124

Bijlage X: Interview Joris van Ooijen Welke trend zie je als formatbedenker op dit moment? Nou eigenlijk geen, nee die moeten nog komen. We zitten aan het eind van een trend. Dat is de trend van de talentshows en de volks spelshows, de avondshows en daar zijn we aan het eind. De ontwikkeling moet nog komen. Welke ontwikkeling is dat? Die zit in me hoofd, maar dat kan ik jou niet vertellen. In welke mate denk je dat het gebruik van de rode knop in de toekomst zal toenemen? Je bedoeld door middel van interactiviteit? Het gebruik van de rode knop zal heel erg toenemen. En binnen vijf jaar groeien televisie en internet samen. Bent u als formatbedenker bezig met het maken van interactieve format? Ja, maar dan kan ik dus niets over zeggen verder. Denk u dat kijkers zouden investeren via de rode knop(crowdfunding)? Ja, maar kijkers zullen alleen investeren als daar een goed en betrouwbaar betaalsysteem achter hangt. Zou u crowdfunding als spelelement inzetten of om geld te verdienen? Je kan crowdfunding sowieso als spelelement inzetten, dan is het altijd voor een gedeelte mediakaal aan het programma. Als je aan het schrijven gaat moet je goed kijken wat er nu met crowdfunding gebeurd en die stap maken. 180 graden omdraaien naar de televisie toe en dan kijken waar liggen de interessante projecten. Zou je de mogelijkheid zie bij een talentenjacht? Dat kan maar in feite de nieuwe manier van betalen bij talentenshows is via downloaden, dus ik denk dat een dergelijke nieuwe manier op dit moment niet vereist is. Denkt u dat een televisie format op basis van crowdfunding succesvol zal zijn? Crowdfunding en televisie kunnen in principe samengaan, de technische mogelijkheden zijn er. Of het succesvol is kan ik alleen zeggen als ik het format ken, dan kan ik zeggen of er potentie inzit. Crowdfunding is een ding, als format qua inhoud en opzet


niet aantrekkelijk is dan doet die crowdfunding niets. Dus alleen het gebruik van crowdfunding is niets maar waarvoor gebruik je het dat gaat de belangrijkste vraag worden.

125


126

Bijlage XI: Interview Camille van Gestel Wie ben je en wat doe je? Ik ben een van de oprichters van de Waka Waka lamp, Waka Waka lamp is een solar lampje op zonne-energie, dus een led-lamp op zonne-enegrie, die super efficiënt is door Nederlandse technologie, het is eigenlijk de beste LED lamp ter wereld, door die technologie is hij veel efficiënter. Hij is bedacht voor mensen die minder dan twee dollar per dag verdienen, dus dat noemen we ‘de base of the piramite’ dit zijn de armste mensen op aarde. En anderhalf miljard daarvan zijn niet aangesloten op het elektriciteitnet, dus die maken gebruik van kerosine lampjes, dus lampjes op olie. Die lampjes zijn levensgevaarlijk elke dag verbranden er 16.000 mensen in de wereld door het gebruik van kerosine lampjes, elke dag. Dat is onvoorstelbaar, gezinnen zijn 20% van hun salaris kwijt en kerosine en dan is het ook nog is levensgevaarlijk en komt er heel slecht licht vanaf. Dus daar moet iets aan gebeuren en dat gaan we doen door middel van de Waka Waka lamp. En omdat wij in de opstart fase zaten toen we met crowdfunding begonnen, wij wilden niet een gedeelte van ons bedrijf verkopen aan een investeerder. Dat is vaak heel duur geld in het begin, je moet vaak een groot gedeelte van je bedrijf verkopen voor relatief weinig geld. En je bent een stukje zeggenschap kwijt op dat moment dus wij hebben er voor gekozen zoveel mogelijk met eigen middel te doen. En op een gegeven moment hebben wij besloten dat via crowdfunding te doen. De eerste site die we tegen kwamen was ‘Kickstarter’. En vrij kort daarna werden wij geïntroduceerd bij Symbid, die waren toen net aan de start, er stonden nog maar een paar projecten op. De propositie van Symbid was dusdanig anders als Kickstarter dat wij besloten hebben om ze allebei gelijk te starten. Wat was er precies anders? Bij Symbid verkoop je een klein stukje van je bedrijf, tegen een vastgesteld bedrag in ons geval 2,5 % 75.000 euro en je hebt een jaar de tijd om dat binnen te halen. Bij Symbid is het bedrag beperkt en de tijd heb je ruim, en bij Kickstarter kan je zelf het bedrag instellen maar is de tijd beperkt. Dus je kunt kiezen voor twee weken, een maand of twee maanden dat is wel de max. Wij hebben gekozen voor een tijd van twee maanden en daarbij een bedrag target gesteld van 30.000 dollar wat we op wilden halen. De gemiddelde target op Kickstarter was ongeveer 8000 dollar, dus dat drie keer zoveel als gemiddeld, dus dat was best een beetje ambitieus. Dat hebben we ruimschoots gehaald. Hoe zijn jullie ermee begonnen? Eigenlijk was de voorbereiding heel slecht. Toen we bezig waren met het hele crowdfunding en die twee campagnes ben ik me er echt in gaan verdiepen. Achteraf gezien hadden we het beter moeten voorbereiden nog, persberichten klaar hebben, je netwerk informeren, reclame maken voordat je begint. Zodat je echt met een flinke knal kunt beginnen. Dat hebben we niet gedaan, ik heb gekeken naar succesvolle


127

projecten die erop stonden voornamelijk op kickstarter en dat hebben we gekopieerd het format. Een zelfde type filmpje gemaakt, zelfde type indeling van tekstgebruik, zelfde soort taalgebruik. Zo hebben we dat geprobeerd en hebben we het online gezet en toen zijn we het natuurlijk gaan vertellen in ons netwerk wat we aan het doen waren en tegelijkertijd hebben we een verhaal op Symbid gezet, met een andere propositie natuurlijk. En we hebben mensen de keuze geboden, kun jij heb je interesse om een aandeel te nemen. Dan kun je een aandeel nemen vanaf 20€ of wil je een lampje vooruit bestellen. En via Kickstarter kon je dus lampjes vooruit bestellen. In eerste instantie konden mensen een lampje voor zichzelf bestellen dus we hebben een dikke 1000 lampjes verkocht via Kickstarter. Omdat het zo een goed lampje is? Ja, omdat het een goed lampje is en een goed verhaal is. Met elke lampje steunt een koper een educatie programma, dus er zit al een sociale component aan. We zijn iets voor de kerst begonnen om een school te steunen in Kenia. Toen konden mensen zowel een lampje voor zichzelf aanschaffen als lampjes doneren aan die school. Toen is het heel erg hard gegaan. Dus dat hebben we halverwege toegevoegd aan de rewards die we toen hadden staan. We hebben een extra intenties toegevoegd eigenlijk. De mensen die investeerde kregen die dan allemaal een lampje, of had je ook mensen die alleen investeerde? We hadden een deel mensen die puur alleen investeerde, maar om het gemiddelde investeringsbedrag omhoog te krikken, dat zat op 120 euro per persoon gemiddeld. Hebben we aangeboden om alle investeerders die meer dan 220 euro deden, om die een lampje aan te bieden. Mensen die meer dan dat bedrag deden een lampje aan te bieden. Dat heeft er toe geleid dat het gemiddelde investeringsbedrag flink omhoog ging. Wat was het succes bij Symbid nog meer? Wat met name bij Symbid heel erg heeft geholpen is de media aandacht we waren daar in een weekeind en bij BNR en bij Vroege vogel en dat heeft in een weekeind 10.000 euro opgeleverd dus dat ging heel snel. Met name hebben we veel exposure gehad via Kickstarter, omdat deze al een aantal jaar draait. Het wordt heel erg goed bezocht dagelijks zitten daar duizenden zoniet tienduizenden mensen te zoeken naar leuke projecten die ze willen steunen, of waar ze wat mee kunnen. Maar ook de pers kijkt daar bijvoorbeeld ook op. Ik heb me laten vertellen door mensen die het vaker hebben gedaan dat als je in bepaalde magazines, target magazines als je daar een artikel in krijgt, zit je midden in de doelgroep van het profiel van de mensen die op Kickstarter leuk vinden om mee te doen. Dus ik heb specifiek die magazines benaderd en daar ook exposure in gekregen, dus dat heeft ook behoorlijk geholpen. Wat denk je dat het motief was van investeerders?


128

Als je kijkt naar de projecten die echt succesvol zijn voornamelijk bij Kickstarter dan zijn dat vooral de gadgets, de Ipeddle een horloge wat 10 miljoen dollar heeft opgehaald in een maand, dat is gewoon bizar. Zij zijn niet de eerste die succesvol zijn, er zijn er meerdere geweest die misschien minder hebben opgehaald, maar allemaal technische snufjes. Dingen die te maken hadden met je Iphone of Ipad ofzo. Denk je dan dat mensen dat willen hebben? Bij Kickstarter staat de vorm donatie centraal toch? Bij Kickstarter bestel je iets in feite vooruit, afhankelijk van hoeveel je betaal voor je vooruitbestelling krijg je een petition of wordt je website genoemd, of je krijgt een gesigneerd exemplaar. Dat soort grappen en grollen worden uitgehaald om mensen net even wat meer dollars te laten overmaken. Dus het is vooral dat je er iets voor terug krijgt? Ja product en waardering krijg je ervoor terug. Bij jullie project was er in Amerika veel geluid aangegeven? Ja een paar magazine dus. Maar vooral door Kickstarter hebben we berichten gehad in Nieuw-Zeeland, Australië, Rusland, Brazilië, god weet waar allemaal. Dat komt ook omdat we op een gegeven moment een persbericht eruit gestuurd hebben wereldwijd, waar we wel wat geld in hebben gestopt, om te vertellen waar we mee bezig waren. Janet Jackson heeft op haar website een pagina met lifestyle producten. En daar staan wij als nummer twee tussen, zij linked door naar Kickstarter. Wij hadden inderdaad president Clinton die enthousiast was en Al Gore is enthousiast, dat soort dingen helpen wel natuurlijk. Daarmee laat je zien dat het iets bijzonders is. Welke doel ben je begonnen? Het doel was het ophalen van geld, maar uiteindelijk hebben we veel meer opgehaald dan alleen geld. Door alle exposure die we gehad hebben, hebben we uit meer dan 55 landen aanvragen gehad voor het lapje. Van distributeurs en allerlei organisaties die hem willen gaan verkopen. Dit komt voornamelijk door Kickstarter, maar Symbid heeft hier ook aan meegewerkt. Maar significant meer is Kickstarter, dat is voor ons eigenlijk nog veel waardevoller geweest. Veel betrokkenheid en complete sales. Hebben jullie gewijzigd gaandeweg? Sowieso hebben we voor Symbid besloten om mensen die iets meer betaalde een lampje te geven. En bij Kickstarter zijn we vlak voor de kerst, zagen we dat we het net wel, of net niet gingen redden. Op een lijntje kun je zien van ojee ik heb nog zoveel dagen te gaan en zoveel dollar te gaan, we halen de target niet. Dus voor de kerst was dit een heikel punt. Toen heb ik me verkleed als Kerstman en heb ik een filmpje opgenomen en heb ik tegen mensen gezegd als jullie meer dan 150 dollar investeren,


129

dan kun je de Kerstman een briefje sturen en die leest dat dan voor en dan krijg je daar een filmpje van opgestuurd. Dus je kunt de Kerstman een liefdesverklaring laten oplezen voor je meisje, of je baas laten uitfoeteren. Dit was een leuke actie en die heb ik bedacht met Douwe&Koren, uiteindelijk heeft er niemand een mailtje gestuurd met een brief, maar vanaf het moment dat het filmpje online stond heb ik wel gezien dat we opeens de dagelijkse bijdrage gingen verdubbelen. Door hele sympathieke acties, waardoor mensen dachten aah die jongen doet zo zijn best, laten we hem asjeblieft helpen, misschien heeft het zo’n emotie gehad. Het heeft gewerkt. Hoe hield je contact met je investeerders? Kickstarter was makkelijk, als iemand zich aanmeld kun je hem persoonlijk online een berichtje sturen. Iedereen die geïnvesteerd heeft bijna 800 mensen, hebben we meteen binnen 24uur een persoonlijk berichtje gestuurd; Bedankt dat je mee doet, kom regelmatig kijken, volg ons op Facebook en zeg het tegen je vrienden. Bij Symbid was dit iets lastiger, dan moest het in het algemeen in de comment box, dus dan bedankten je telkens een hele rits mensen. Dit hebben we ook elke keer gedaan en als mensen vragen hadden, zorgen je ervoor dat je die niet binnen een dag, maar binnen een paar uur beantwoord. Het is heel belangrijk dat mensen het gevoel hebben dat ze serieus genomen worden, dat het persoonlijk is, dat ze rechtstreeks met de initiatiefnemers te maken hebt. Ik heb op een gegeven moment gevraagd of iemand anders die berichtje wilde sturen, met mijn naam eronder, dat ze toch het gevoel hadden dat het van mij kwam. De sleutel van crowdfunding is dat je het persoonlijk maakt, dat geldt bijna in alle gevallen. Mensen doen mee omdat ze je het gunnen, ze je een aardige meid of een toffe vent vinden en je oprecht meent wat je aan het doen bent. Als ze dat gevoel hebben, dan doen ze mee. Hebben ze het gevoel je bent alleen maar geld aan het verdienen, dit is een makkelijke manier voor je om te scoren, dan lukt het niet. Denk je dat mensen weleens mee doen om geld te verdienen? Dat vraag ik me af. Wisselend, we hebben via Symbid wel een aantal mensen gehad die hebben 500,1000,2000, een iemand zelfs 4000 euro erin gestoken. Ik denk je stopt er geen 4000 euro in, omdat je het leuk vind, maar omdat je denkt dat het rendement oplevert. Het gros van de mensen die 100,200,300 euro doen die doen dat echt niet omdat ze daar jaarlijks 5 euro dividend uithalen. Meer dat ze denken leuk en dan kan ik tegen me vrienden en kennissen vertellen kijk daar heb ik een aandeel in. Het is dan meer om het gevoel. Het gaat echt om het bedrag, als het bedrag groter is dan zijn dat toch mensen die denken dat ze het geld eruit kunnen halen, of de aandelen met winst kunnen verkopen. Is het bedrag klein dan boeit het mensen niet wat de waardering is in geld en hoeveel procent ze krijgen, dan vinden ze het gewoon leuk om mee te doen. Is jullie campagne op een specifieke doelgroep gericht? Nou ik kwam er op een gegeven moment achter dat de mensen die op Kickstarter zitten, heb ik begrepen van andere succesvolle crowdfunding projecten die ik gevraagd heb naar hun succesfactoren. Ik kreeg toen een lijstje van magazines van die moet je


130

benaderen, als je daar artikelen in krijgt dan is het klaar. Die heb ik toen aangeschreven en daar zijn we allemaal ingekomen en dat heeft heel veel effect gehad. En bij Symbid, je richt je pijlen eerst op je netwerk, op je eigen familie en kennissenkring, daar begin je mee. Mensen die enthousiast zijn vraag je ook om hun netwerk in te zetten, op die manier probeer je mensen persoonlijk te benaderen in het begin. En zorgen dat je publiciteit genereert. Dus geen specifieke doelgroep. Waren de investeerders heel erg betrokken? Ja sommige waren heel erg betrokken, nu nog steeds mensen die regelmatig retweeten, berichtje op Facebook plaatsen. En ook in de periode dat de campagne liep hun eigen netwerk hebben ingezet, maar dat een relatief klein percentage. Je kan erover nadenken wat hadden we kunnen doen zodat iedereen dat zou doen. Je kan daarvoor allerlei dingen bedenken, bijvoorbeeld een member-actie, als jij kunt aantonen dat via jou zoveel mensen geïnvesteerd hebben krijg je een extra lampje. Er is van alles te verzinnen, daar moet je creatief in zijn. Waren jullie tevreden achteraf met het resultaat? Met Symbid zijn we niet ontevreden hoor, bij Symbid stel je een tijd vast en een percentage en dan gaat het erom hoe snel doe je dat. Achteraf waren wij op dat moment het snel gefunde project, in 2,5 maand hebben we dat rond gekregen en dat is best wel snel. Kickstarter is het op het moment dat je je target haalt, alles wat je daarboven kunt krijgen, binnen die tijd van twee maanden is mooi meegenomen. Dus daar hadden meer uit kunnen halen. Bij Symbid is meer hoe snel wil je je geld hebben, als het target is gehaald dan stop het. Zou je crowdfunding nog een keer inzetten? Ja dat zou ik best nog een keer willen doen. Als je kijkt naar ons succes en wat je er uiteindelijk allemaal voor terug krijgt, dan is het de moeite zeker waard.


131

Bijlage XII: Interview Martijn Arets (Brand Expedition) Wie ben je en wat doe je? Ik ben ondernemer en heb zes maanden na uitkomst van het Nederlandse boek van ‘Brand Expedition’, de kosten voor het drukken, vormgeven en het vertalen van de Engelse via Crowdfunding bij elkaar gehaald. Wat houdt Brand Expedition precies in? Het gaat Over een reis in 2010 waarin ik in een oud volkswagen campertje, vijf maanden door Europa ben gaan reizen en elke week heb gesproken met de directeur of de oprichter van een groot Europees merk; Adidas, Lego, Skype, Manchester Unites, Mini, Alessi etc. Twintig in totaal. En tijdens die reis heb ik vooral via social media die ervaring gedeeld en me ervaring in dagblad De Pers gepubliceerd. Vooral de verhalen achter die grote Europese merken. En na die reis heb ik daar een boek over geschreven. Hoe ben je daarop gekomen? Het stukje belangstelling naar ondernemersverhalen en ook belangstelling hoe je een heel verhaal van zo’n reis via social media kan gaan vertellen en mogelijk maken. Met welk doel ben je begonnen? Ik wilde er enorm van leren en zelf een stukje bekendheid en expertise opbouwen. Ben je zelf ook ondernemer? Toen niet ondertussen wel, ik heb toen me baan opgezet om die reis te maken. Had je van te voren een vast plan? Het verhaal van Brand Expedition was al heel bekend, de reis was al gemaakt. Er waren iets van 150 publicaties van verschenen in Nederland. Het Nederlandse boek was al uit en best goed verkocht en met die basis kwam ik op het idee om het boek ook in het Engels uit te printen. Crowdfunding heb ik gebruikt aan de ene kant om de financiering binnen te halen aan de andere kant ook om dus nog meer ambassadeurs te creëren die aandeelhouder zijn in Brand Expedition. En die daardoor ook helpen om het verhaal verder over de wereld bekend te maken. Heb je je plan gewijzigd of aangepast? Het enige waar ik achter kwam dat tijdens de crowdfunding periode voor mensen die enthousiast zijn best wel een drempel is om te gaan investeren. Als iemand zegt gaaf idee, ik doe mee. Tot het moment dat ze echt het geld overmaken een behoorlijke


132

drempel is. Je moet dus goed in de gaten te houden, welke mensen enthousiast zijn en welke mensen daadwerkelijk geld hebben overgemaakt. Zijn er heel veel mensen die kleine beetjes hebben geïnvesteerd of heel weinig mensen die veel hebben geïnvesteerd? Het eerste heel veel kleine investeerders uiteindelijk heb ik een bedrag van 20.000 euro bij elkaar gehaald, over 161 investeerders verspreid. Het overgrote deel zijn kleine investeerders van 20,40, of 80 euro. Er zitten een paar bij die dan 500 1000 of 2500 euro hebben geïnvesteerd. Heb je iets speciaals gedaan om investeerders zover te krijgen? Het begon met een kick-off waarbij ik met een bakfiets naar de beurs in Amsterdam ben gaan fietsen. Met de boodschap Brand Expedition aandelen zijn nu te koop! Ik heb hier o.a. BNR nieuws radio mee gehaald. En daarnaast constant bezig om het verhaal van de crowdfunding te verspreiden via de media en social media, en constant je netwerk aanspreken om die financiering bij elkaar te krijgen. Begon het bij u ook met bekenden? Ja zeker het begon met bekenden, ook met reclame maken met je actie binnen je eigen netwerk. Wat denk je dat vooral het motief was van de investeerder om te investeren? Ik heb bewust gekozen voor een crowdfunding vorm, waarbij je naast een niet-financiële vergoeding in de vorm van boeken en e-books ook echt aandeelhouder werd van de Engelse vertaling. Waarbij daarnaast ook een hele juridische constructie is opgebouwd waardoor als het Engelse boek winst gaat maken de aandeelhouders ook echt meedelen in die winst. Een juridische constructie is best lastig of niet? Het voordeel is dat ik het via Symbid heb gedaan, als de crowdfunding compleet is begeleiden zij ook bij de juridische constructie. Dus dat scheelt heel erg. Heb je het alleen via Symbid gedaan of ook via andere platforms? Alleen via Symbid. Mensen hebben dus ook gedoneerd bijvoorbeeld in ruil voor een boek? Mensen kregen dus in ieder geval afhankelijk van het aantal aandelen een boek of een e-book. Uiteindelijk werd iedereen aandeelhouder ook de mensen die 20 euro hebben geïnvesteerd. Hoe hield je contact met je investeerders?


133

Vooral per mail, ik mailde ze om de twee/drie weken van jongens hier staat het. Uiteindelijk zie je dat als mensen hebben geïnvesteerd en op het moment als je nog geld nodig hebt en mensen enthousiast zijn over je verhaal, dat mensen nog een keer investeren. Nu het rond is houd ik ze op de hoogte met een maandelijkse update, via Symbid is er een omgeving gecreëerd waar je dus binnen de Symbid site met je investeerders een bepaalde omgeving heb gecreëerd waar zij ook met opmerkingen en vragen kunnen komen. Dus een omgeving waarin je contact houdt met je investeerders. Dit is pas sinds kort, dus daar heb je nog geen gebruik van gemaakt? Nee, klopt want ik was een van de eerste ter wereld en daarom alles nog in de begin fase en nu is alles een stuk verder. Is het je makkelijk af gegaan? Het is echt enorm veel werk, je bent er heel veel tijd aan kwijt. Als ik kijk naar crowdfunding is het geld heel belangrijk maar ook even belangrijk is dat je daarmee je hele project veel bekender maakt en de ambassadeurs aan je vastbindt, die je later ook weer kunt gebruiken voor andere dingen. Heb je risico’s ervaren? Nee qua risico’s heb ik het niet ervaren, omdat je er geen risico mee loopt. Wat ik wel heb ervaren is dat voor de constructie die ik heb gekozen het aandeelhouders er juridisch wat dingen zijn die heel ingewikkeld zijn. Er is nu bijvoorbeeld een aparte Engelse boek BV opgericht, waar dus het Engelse boek in is ondergebracht en dit verhaal is wel redelijk ingewikkeld. Waarbij je wel heel goed moet kijken waar je mee bezig bent. Wat voor reacties heb je achteraf gekregen nu, heb je nog steeds veel contact met je investeerder? Ja absoluut, dat gaat ook weer via je netwerk, het heeft inmiddels meer dan 500 contacten en alles daaromheen. Het boek is inmiddels uit, en ik gebruik het ook voor de verdere promotie van het boek. Dus kan je zeggen dat je investeerder heel erg betrokken zijn door crowdfunding? Je hebt zelf de verantwoordelijk om je aandeelhouders op de hoogte te houden van waar je mee bezig bent. Als je een tijdje niets meer van je laat horen zal die betrokkenheid ook een stuk minder zijn. Dus je bent zelf verantwoordelijk in hoeverre je investeerder betrokken zijn bij je project.


134

Het kan toch ook zo zijn dat mensen investeren en dan zich weer terug trekken uit het project en dan in een andere project stoppen? Dit kan ja, tot het moment dat het nog niet rond is, maar als alles rond is dan kan dat niet meer. Voordeel daarvan is ik heb ook gekeken naar projecten op Symbid waar wel al geld inzat maar die al twee maanden stil lagen. Dat zijn investeerders die het geld al hebben overgemaakt en die je makkelijk kan benaderen ‘He je hebt daarin geïnvesteerd maar daar gebeurt niets meer, heb je interesse om het geld over te maken naar mijn project.’ Kijk dat soort mensen hebben hun geld al overgemaakt en voor hun is het heel erg laagdrempelig om te zien daar gebeurd niets meer en met drie drukken op te knop is het geld bij Martijn. Heb je dat ook terug gezien tijdens het project, dat mensen terug trokken? Nee, volgens mij was ik ook de eerste via Symbid die geld wegkaapte bij andere projecten.


135

Bijlage XIII: Interview met Wilco Admiraal (Independent Barista) Wie ben je en wat doe je? Ik ben Wilco Admiraal van Independent Barista, dat betekent dat ik koffie-expert ben. Ik maak hele goede koffie en leer andere mensen hoe ze dat kunnen maken. Het grootste gedeelte van mijn werk bestaat uit espresso catering bij bedrijfsevenementen en feesten. En andere kant een stukje training en workshops, een stukje advies aan horeca bedrijven. Met welk idee heb je besloten om crowdfunding in te gaan zetten? Ik had een vrij kleine investering nodig om een espressomachine te kopen. Ik vind het belangrijk om zoveel mogelijk mensen te betrekken bij mijn onderneming. Crowdfunding is een manier om dat te bereiken, dat is hele belangrijke reden geweest. Verder wilde ik in deze tijden zo ver mogelijk bij de banken vandaan blijven, dat was bewust en dat is crowdfunding gewoon een mooi alternatief van financiering. En achteraf kan ik zeggen dat crowdfunding heel erg leuk was, het sociale aspect. Hoe ben je in aanraking gekomen met crowdfunding? Ik had er al over gehoord maar ik toeval ben ik in contact gekomen met crowdaboutnow. Die waren toevallig in Utrecht een platform aan het ontwikkelen voor crowdfunding, via en via ben ik met hun in contact gekomen en toen ging het balletje rollen. Heb je nog gekeken naar andere platforms? Ik heb wel gekeken, maar ik heb niet serieus onderzoek gedaan, omdat crowdaboutnow ook uit Utrecht komt en ik zelf ook. Dus ik had wel vrij snel bedacht dat dat wel een goed team was.

Wat voor plan ben je begonnen? Ik heb een videospeech gemaakt in samenwerking met crowdaboutnow een filmpje van een minuut, daarin heb ik vertelt waarom ik behoefte had aan een espressomachine. En daarnaast heb ik mijn plan op papier gezet en bedrijfsinformatie beschikbaar gemaakt voor investeerders, zodat ze mij in ieder geval als bedrijf kenden en wisten wat ik met de investering zou gaan doen. En dat is samen op de website in een profiel op crowdaboutnow gezet. Kregen de investeerders er nog iets voor terug? In principe betaal ik een rendement van 15% op het geïnvesteerde bedrag. Hoe werkt die vorm?


136

Het gaat op basis van obligatie lening, je kan als ondernemer zelf kiezen hoeveel rendement je biedt. Hoe lang is dit geleden dat je dit hebt gedaan? Nu twee jaar geleden, ik heb het in 13 dagen bij elkaar gehaald. Dat is erg succesvol. In totaal hebben 62 mensen het bedrag op tafel gelegd. Wat voor mensen waren dat? Heel divers eigenlijk van alles. Onbekenden maar ook veel mensen uit mijn eigen netwerk. Van familie van onbekende die 500 euro investeerde. Je hebt vooral familie ingezet en daarna onbekende? In principe is het nadat de actie ging lopen open gezet voor iedereen, daar heb je zelf niet echt invloed op. Hoe heb je investeerders op de hoogte gehouden tijdens de actie? Vooral via Facebook en Twitter, via daar heb ik veel geschreven. En berichten aangeschreven via e-mail aan me investeerders. Ik had het geluk dat in de tijd dat ik begon, crowdaboutnow net begonnen was en er nog aardig wat aandacht was in de pers. Ik denk dat daar ook aardig wat van mijn investeerders op af zijn gekomen. Wat denk je dat voor investeerder het hoofd motief was om te investeren? Ik heb aardig wat mensen gesproken en gevraagd wat was voor jou nou de doorslaggevende reden? En ik denk dat de gunfactor echt het belangrijkste is, mensen vinden het leuk om een stukje bij te dragen aan jou idee of plan. Ik denk dat juist bij crowfunding de doorslaggevende reden is. Was het makkelijk om je idee gefinancierd te krijgen? Mensen waren enthousiast. Ja het ging makkelijk, ik had een plan gemaakt van te voren dat ik drie maanden campagne zou voeren. Ik had me erop ingesteld dat het nog aardig wat moeite zou kosten, maar dat bleek achteraf dus helemaal niet het geval. Het was een mooie samenloop van omstandigheden, het goede moment misschien, ik heb ook heel sterk campagne gevoerd via Facebook en Twitter. En het bedrag was relatief laag, daardoor is de drempel niet zo hoog voor mensen om te investeren. Hoeveel konden ze investeren? Totaal bedrag was 5000 euro, in principe op de website van crowdaboutnow kan je vanaf 10 euro investeren.


137

Heb je het project op een bepaalde doelgroep gericht? Persoonlijk niet, ik heb het in principe op iedereen gericht. In eerste instantie op mijn eigen netwerk en zo verder. Heb je nog nadelen ervaren aan crowdfunding? Niet echt nadelen. Het is wel zo dat op het moment dat je gaat crowdfunden je je idee bekend maakt. Nu is dat in mijn geval niet schokkend, maar ik kan me voorstellen dat je dat in sommige gevallen liever niet hebt. Wat waren de reacties achteraf? Heel positief, ik kreeg zelfs nog vanuit het crowdfunders netwerk opdrachten toegeschoven. Mensen zijn erg betrokken, ik heb al een paar keer meegemaakt dat mensen naar me toekomen tijdens een event en trots vertellen dat ze ook een stukje hebben bijgedragen aan de machine. Je hebt ook een netwerk met ambassadeurs tot je beschikking met goede adviezen en tips. Ik heb het dus als zeer positief ervaren. Heb je ook nog tips overgenomen van je investeerders? Ja ideeën en tips, die hebben bijgedragen aan me idee. Zou je nog een keer aan crowdfunding doen? Ja zeker weten, als je een goed initiatief hebt is het een zeer leuke ervaring.


138

Bijlage XIV : Interview Micha Coster (Mediapsycholoog) Wie ben je en wat doe je? Ik ben Micha Coster ik ben eigenaar van de website MichaKoster.com. Ik ben mediapsycholoog. Ik geef mensen advies op het gebied van mediagebruik, gadgets etc. De rode knop wordt in Nederland nog niet optimaal gebruikt, waardoor komt dat denkt u? Dit rode knop wordt in Nederland nog niet gebruikt omdat het aanbod nog niet groot genoeg is. Bij innovaties zie je altijd een leercurve waarbij er eerst ongeveer 25% van de mensen nodig is om ervoor te zorgen dat ‘de massa’ meegaat. Kritieke massa heet dat. De rode knop wordt nog maar weinig gebruikt waardoor hij niet bekend is men praat er niet over. Waarom? Dit is een kip-en-ei verhaal. Doordat hij niet bekend is, werken maar weinig programma’s ermee. En doordat het ‘aanbod’ er niet is, wordt hij niet gebruikt. Ik zou dus aan de programmamakers adviseren om de rode knop te integreren in hun formats, waardoor de kritieke massa bereikt kan worden. Denkt u dat het gebruik van de rode knop in de toekomst toe zal nemen? Zodra dus de programmamakers deze functie gaan activeren, wel. Op zich is het een laagdrempelige vorm van interactie dus de beperking zit niet in de ‘moeite die het kost’ maar in de motivatie: waarom zou ik dat ding gebruiken als niemand het doet? Denk u dat kijkers zouden investeren via de rode knop? Wat bedoel je hiermee, geld doneren bijvoorbeeld? Ik dat kijker dit zeker zullen, aangezien het laagdrempeliger is dan het versturen van een SMS. Maar het moet natuurlijk wel veilig zijn. Hiermee bedoel ik dat er een veilig betaalsysteem achter moet zitten. Waarom denkt u dat mensen bellen of sms’en bij een talentenshow? Kijkers stemmen bij een talentenshow om het risico te verkleinen dat hun favoriet niet doorgaat. Mensen zijn geneigd om risicovermijdend gedrag te vertonen. Een talentenshow stemming is voor hen het risico dat iets wat zij leuk vinden (hun favoriet) verdwijnt. En dus vertonen ze risicovermijdend gedrag, ze gaan stemmen. Denk u dat televisie wordt gezien als een overtuigend medium? Daar is niet een eenduidig antwoord op te geven. Overtuigend als ‘Ik moet dit product in deze reclame kopen’? Als je er op die manier naar kijkt, is televisie een zeer overtuigend medium, mensen raken snel overtuigd dat een product werkt als ze het op televisie zien. Of ze gaan met de trend mee, ze willen iets hebben omdat ze het op televisie gezien hebben. Daarom werkt reclame ook zo goed, mensen worden met een product geconfronteerd en overtuigd om het te gaan kopen.


139

Vind u dat er meer interactieve formats ontwikkeld moeten worden? Nee. Er moeten goede formats ontwikkeld worden en als interactiviteit daarbij past moet het zo goed mogelijk geïntegreerd zijn en zo laagdrempelig mogelijk te realiseren voor de kijker. Interactiviteit is een middel, geen doel op zich. Het ontwikkelen van een goed format is een doel. Waarom denkt u dat mensen investeren in een idee via internet (Crowdfunding), doen ze het voor het geld, het gevoel of iets anders? Ik denk dat er drie redenen zijn waarom mensen aan crowdfunding doen: - Ze willen hun steun geven aan een idee of persoon die ze sympathieke vinden - Ze willen een kansje om hun geld in de toekomst meer waarde te laten krijgen - Ze willen het risico minimaliseren dat ze, als het bedrijf heel groot wordt, ‘er niet bij waren’. Denkt u dat kijkers door te kijken naar een gepresenteerd idee op televisie eerder zouden investeren dan in een idee via internet? Als een idee bij kwalitatieve programma’s weet ‘door te dringen’ kan televisie zeker een rol spelen in de ‘investeerbereidheid’ van kijkers. Het toont dan immers dat ‘[naam programma] het een interessant idee vind’, het creëert dus een soort autoriteit. Als je het hebt over puur de actie van investeren dan zou die rode knop voor microdonaties handig zijn. Zodra er grotere bedragen mee gemoeid gaan (bv boven € 1,-) denk ik dat ze die rode knop toch nog wat risicovol vinden en sneller overgaan tot de ‘bekende’ vormen van betalen. Althans, totdat de rode knop meer gangbaar is, hierbij speelt gewenning een grote rol. Tot slot denkt u dat een televisieprogramma op basis van crowdfunding succesvol zal zijn? Zoals ik net al aangaf vind ik dat interactiviteit een middel is en geen doel opzicht. Daarnaast denk ik dat als er bij een programma crowdfunding wordt ingezet, het op een laagdrempelige manier moet worden ingezet en zo goed mogelijk geïntegreerd. Hier zal dus goed naar gekeken moeten worden, hoe ga je crowdfunding inzetten? Zodra hier een goede manier op gevonden is zullen kijkers ook daadwerkelijk gaan investeren.


140

Bijlage XV: Interview William Rice (mediapsycholoog) De rode knop wordt in Nederland nog niet optimaal gebruikt, waardoor komt dat denkt u? Er is onvoldoende kritische massa opgebouwd door beperkt aanbod (in sett-opbox) en beperkt aanbod in programma’s die gebruik van de rode knop ondersteunen. Dit laatste komt vooral door de commerciële belangen, een programma als Idols is natuurlijk uitermate geschikt voor stemmen via de rode knop – maar dit zou dan ten koste gaan van de inkomsten uit SMS-stemmen. En de omroepen/producten hebben geen manier gevonden (of niet hard gezocht) om een verdienmodel aan de rode knop te koppelen. Denkt u dat het gebruik van de rode knop in de toekomst zal toe nemen? Nee, ik denk eerder afnemen. Ik denk dat de rode knop ondertussen achterhaald is, en nu het ‘tweede scherm’ die interactiveit biedt (en meer). Het is dan ook gunstig om bij een televisieprogramma eerder te kiezen voor een tweede scherm dan voor de rode knop. Denk u dat kijkers zouden investeren via de rode knop? Nee. Het gekke is, nu ik er over nadenk, dat mensen dus wel stemmen via sms en daarmee mee kosten maken. Echter (hoewel ik dit niet kan onderbouwen) is de psychologische drempel om op een rode knop te drukken hoger. Terwijl dit je maar 70 cent of meer kost volgens mij. Het tweede scherm bijvoorbeeld via een iPhone applicatie leent zich veel beter voor investeren (of kosten maken). Het zou wel leuk zijn om hier dieper in te duiken en meer onderzoek naar te doen. Wanneer gaan mensen meer gebruik maken van interactieve televisie? Nu lijkt het met de komst van allerlei applicaties gerelateerd aan programma’s (bijvoorbeeld de Thuiscoach van The Voice of Holland) aan het komen te zijn. Er is een kritische massa onder het kijkerspubliek wat betreft bezit van smartphones en tablets en deze worden in toenemende mate gebruikt tijdens het TV kijken. Logisch gevolg dat programma’s daar op inspelen en via applicaties interactiviteit zullen bieden teneinde de kijker betrokken te houden. Waarom denkt u dat mensen bellen of sms’en bij een talentenshow? Mensen of kijkers doen dit om verschillende redenen. Natuurlijk ga je stemmen op je favoriet, omdat je wilt dat hij of zij wint. Deze stemmers zijn de ‘fans’. Op deze manier (en met deze investering) geven zij uiting aan hun fandom. Veelgehoord verder is bijvoorbeeld de ‘sympathy vote’; mensen stemmen op een outsider, omdat ze niet willen dat deze afgaat (geen stemmen krijgt), en dit wordt ingegeven door medeleven of medelijden.


141

Denk u dat televisie een overtuigend en betrouwbaar medium is? Eerste reactie: ja (overtuigend), er wordt een grote mensen massa bereikt. Mensen raken overtuigd en geloven wat ze zien en horen (denk aan het nieuws en de rol van de media). nee (betrouwbaar) – televisie heeft natuurlijk commerciële doeleinde en niet alles wat op televisie te zien is of gezegd word is de waarheid en dat is soms wel gevaarlijk. Vind u dat er meer interactieve formats ontwikkeld moeten worden? Natuurlijk. Nieuwe formats zorgen voor meer variatie op televisie. Daarnaast denk ik dat kijkers toe zijn aan meer interactie in televisieprogramma’s. Waarom denkt u dat mensen investeren in een idee via internet (Crowdfunding), doen ze het voor het geld, het gevoel of iets anders? Dit is ook weer fandom, sympathie of de mogelijkheid iets eerder en tegen weinig kosten te krijgen. Vaak investeren mensen, bijvoorbeeld om een artiest een nieuwe cd te laten maken, en hier tegenover staat de mogelijkheid bij succes een beetje geld te verdienen aan de verkoop. Maar vaak krijgen in ieder geval zelf dan de cd of boek, of wat dan ook en kunnen ze zich er dus niet echt een buil aan vallen. Denkt u dat kijkers door middel van televisie eerder zouden investeren in een idee dan via internet? Nee, ik denk dat het ondertussen niet veel verschil meer maakt of iets op internet wordt aangeboden of op TV. Internet is ondertussen ook al een volwassen medium, transacties zijn goed beveiligd en mensen weten dit en weten waar ze op moeten letten. Het is belangrijker welk ‘merk’ iets aanbiedt, en hoe betrouwbaar de boodschap wordt gebracht. Tot slot: Denk u dat een programma waarbij crowdfunding wordt ingezet succesvol zal zijn? Dit vind ik een lastige vraag. Aan de ene kant denk ik dat crowdfunding iets is wat beter werkt op het internet, aan de andere kant zou het ook via televisie kunnen werken. Hierbij speelt de betrouwbaarheid van het televisieprogramma ‘het merk’ een grote rol en de werking van het investeringsmiddel dat zal worden ingezet.


Bijlage XVI: Panelgesprek Vragenlijst panelgesprek 1. Televisieformat - Is het programma duidelijk? - Vinden jullie het een leuk programma? 2. Titel - Wat is jullie mening over de titel ‘Beleg in mij’ - Waarom? - Wat is een goede titel voor dit programma? - Spelelement 2. Zender - Wat is een geschikte zender voor dit programma? - Waarom? - Vernieuwend? 3. Presentator - Wat is een geschikte presentator voor dit programma? - Waarom? 5. Investeringsmiddel - Wanneer investeren tijdens of na het programma? - Welk investeringmiddel zouden jullie gebruiken? - Waarom? - Doel? 6. Thema’s - Wat vinden jullie van de thema’s? - Vernieuwend? - Missen jullie nog thema’s? - In welke thema’s zouden jullie investeren? 7. Afleveringen - Aantal kandidaten - Hoeveel afleveringen moet dit programma hebben? - Waarom vinden jullie het te weinig afleveringen? - Hoe lang moet een aflevering duren? 8. Investeren in voorbeeld - Zouden jullie investeren in het voorbeeld? - Waarom? - Wat voor soort project zou jullie in investeren? - Maximaal investeren?

142


9. Markt voor een televisieformat met crowdfunding - Zouden jullie kijken naar het programma? - Wat zou je anders doen? - Wat is interessant aan dit programma? - Zouden jullie investeren? - Waarom? 10. Overig - Onduidelijkheden - Tips - Aanbevelingen Gegevens panelleden Boodschappers Joyce 23 jaar studeert pedagogische hulpverlening kijkt dagelijks televisie Ellen 42 jaar werkt als lerares op een basisschool kijkt dagelijks televisie Jiska 35 jaar werkt bij een reclamebureau kijkt wekelijks televisie Joanne 48 jaar ondernemer kijkt dagelijks televisie Robert 31 jaar werkt als piloot kijkt wekelijks televisie Huib 39 jaar ondernemer kijkt dagelijks televisie Ted 45 jaar werkt als vrachtwagenchauffeur kijkt wekelijks televisie

143


Early Adaptors Maarten 42 jaar werkt als psycholoog kijkt wekelijks televisie Luc Leeftijd: 29 jaar werkt als elektricien kijkt dagelijks televisie Billy 25 jaar studeert technische bedrijfskunde kijkt dagelijks televisie Rianne 27 jaar werkt in de kunstrestauratie kijkt wekelijks televisie

144

Crowdfunding en televisieprogramma s

Recommend Documents