Corporate Responsibility Elk initiatief telt

Corporate Responsibility Elk initiatief telt

Inhoud

voorwoord van de bestuursvoorzitter

1.

introductie

1.1

Bedrijfsprofiel 8

1.2

Corporate Responsibility bij VolkerWessels 10

1.3 Missie en visie 11 1.4

Strategieontwikkeling 12

1.5

cr-platform 13

1.6

Communicatie 14

1.7

Over dit verslag 14

1.8

Samenvatting data 2009 16

2.

markt

2.1

Innovatie 20

2.2

Toeleveringsketen 23

3.

medewerkers

3.1

Veiligheid & Gezondheid 28

3.2

Integriteit 31

3.3

Training & Ontwikkeling 34

3.4 Diversiteit 37

V o l k e r W e s s e l s D u u r z a a m h e i d s v e r s l a g 2009 / 2

4.

milieu

4.1

Materialen 42

4.2

c0 2 44

4.3

Afvalmanagement 47

5.

samenleving

5.1

Community Investment 52

5.2

Omgevingsmanagement 55

Bijlage:

gri g3 overzicht VolkerWessels 60

c o r p o r a t e r e s p o n s i b i l i t y 2 0 09

voorwoord van de bestuursvoorzitter


Onze ambities ten aanzien van al die aspecten zijn groot en die ambities kunnen we omzetten in resultaten in samenwerking met opdrachtgevers, leveranciers, medewerkers en andere stakeholders. Die samenwerking krijgt veel aandacht in onze activiteiten.

Duurzaamheid is de motor van innovatie binnen VolkerWessels. Dat is niet nieuw: de afgelopen jaren hebben we met tal van projecten bewezen dat de ontwikkeling naar een duurzamere wereld

Tenslotte nog enkele woorden over de economische crisis van de afgelopen jaren. Ook

talrijke marktkansen oplevert voor de ontwikkeling en inzet van slimme en energiezuinige

VolkerWessels heeft last van de slechte marktomstandigheden in de bouw en dat vertaalde zich in

concepten. We zorgen er bijvoorbeeld voor dat zuivere co 2 die normaal gesproken vrijkomt in de

2009 in minder opbrengsten. Dit heeft echter geen effect op het duurzaamheidsbeleid en onze

procesindustrie, nu wordt hergebruikt in de glastuinbouw; we zetten de toon met het bouwen

ambities. Ik ben ervan overtuigd dat wij door te investeren in innovaties voor de markt, het milieu,

van de meest milieuvriendelijke kantoren, bijvoorbeeld voor tnt; en we passen goed doordachte

onze medewerkers en de samenleving, een gezonde toekomst tegemoet gaan. Innovaties kunnen

concepten toe in de woningbouw om het energieverbruik terug te dringen en bewoners een hoger

bijdragen aan aantrekkelijke marktproposities waarmee we – juist in economisch moeilijke

wooncomfort te bieden. Kortom: duurzaamheid is al enige tijd een marktkans en de hele organi-

tijden – het verschil kunnen maken.

satie is daarvan goed doordrongen. Innoveren zit ons in het bloed.

Gerard van de Aast Wat wel nieuw is: we hebben een centraal beleid opgezet en een directeur Corporate

Voorzitter Raad van Bestuur

Responsibility benoemd zodat onze activiteiten meer focus en samenhang krijgen. Corporate

Rotterdam, maart 2010

Responsibility gaat daarbij niet alleen over onze zorg voor een beter milieu. Het gaat om de combinatie van mens, milieu en financieel rendement. Voor al deze factoren streven we voort durend naar betere prestaties. Ter invulling van het beleid hebben we in 2009 thema’s benoemd die voor ons relevant zijn. Deze thema’s worden in de volgende hoofdstukken uitgebreid beschreven. Ook nieuw is dat we actiever communiceren over onze prestaties. Voor het eerst in onze historie

Elk initiatief telt

brengen we een duurzaamheidsverslag uit waarin we de lezer een beeld geven hoe we binnen ons

Corporate Responsibility (cr) wordt ook wel duurzaam ondernemen of maatschappelijk

concern met het onderwerp aan de slag zijn, welke prestaties we leveren en ook welke dilemma’s

verantwoord ondernemen genoemd. Maar welke naam je er ook aan geeft, Corporate

we tegenkomen.

Responsibility bij VolkerWessels staat voor het nemen van onze verantwoordelijkheid om een positieve bijdrage te leveren aan de markt, onze medewerkers, het milieu en de samenleving.

Duurzaamheid is een onderwerp dat nooit ‘af’ is, al is het maar omdat er voortdurend nieuwe

In dit verslag laten we zien hoe wij dit doen. U leest bijvoorbeeld hoe wij omgaan met innovaties

technieken en inzichten ontstaan. Het is een thema dat binnen ons concern – met een grote

en hoe wij onze veiligheid en integriteit willen waarborgen. Ook laten we zien hoe wij de

diversiteit aan werkmaatschappijen – met nuanceverschillen wordt benaderd. Zo is co 2 -manage-

co 2 -uitstoot aanpakken en rapporteren wij over onze betrokkenheid bij de samenleving. Maar

ment voor bepaalde bedrijven cruciaal, terwijl het er bij andere bedrijven veel meer om gaat met

daar blijft het niet bij. Vanaf nu houden wij u jaarlijks op de hoogte van de ontwikkelingen. Het is

partners innovatieve concepten te realiseren of het gebruik van grondstoffen te herzien. Per

niet alleen onze ambitie om u deelgenoot te maken van ons beleid, wij willen dit ook samen met

thema zijn er dan ook verschillen in de groep, maar alle werkmaatschappijen onderschrijven het

u ontwikkelen. Wij nodigen alle betrokken partijen uit om met ons mee te bouwen aan een

belang van maatschappelijk verantwoord ondernemerschap even sterk.

duurzame toekomst, want elk initiatief telt!

Zoals bij de meeste organisaties is er bij VolkerWessels nog veel te verbeteren. Veiligheid, een

Dorien Wietsma

relevant thema in de bouw, is hier een belangrijk voorbeeld van. In 2009 hadden we helaas te

Directeur Corporate Responsibility

maken met drie dodelijke ongevallen op onze werken in de wegenbouw en die hadden een enorme

e-mail: [email protected]

impact op de organisatie en op mij persoonlijk. Wij betreuren dit ten zeerste en leven mee met de families en vrienden. Ik ben me ervan bewust dat er helaas nooit garanties zijn te geven ten aanzien van de veiligheidsmaatregelen in onze organisatie. Dat ontslaat ons echter niet van de plicht om te streven naar het hoogst haalbare veiligheidsniveau. Naar aanleiding van de ongevallen in 2009 heb ik de hele organisatie opgeroepen ideeën te leveren hoe we de veiligheid nog beter op het netvlies kunnen krijgen. Dat heeft tot een aantal concrete maatregelen geleid die onder meer bijdragen aan een betere bewustwording. Ook daarover leest u meer in dit verslag. Ons ondernemerschap stelt ons voor een aantal dilemma’s. We bouwen aan belangrijke maatschappelijke functies, zoals wonen, werken en mobiliteit en dragen bij aan een prettig en gezond leefklimaat, maar onderkennen daarbij tegelijkertijd ook de impact van ons werk op het milieu. We bieden werkgelegenheid en dragen bij aan het bruto nationaal product, maar leggen ook beslag op schaarse grondstoffen en kunnen overlast bezorgen voor de omgeving.



1

Introductie



1. introductie

1.1 bedrijfsprofiel

De basis van onze onderneming zijn de medewerkers en het management. Het is dan ook essentieel de kwaliteit van onze mensen te waarborgen en waar mogelijk te versterken.

VolkerWessels is een hecht samenwerkende groep van bedrijven in binnen- en buitenland. Wij zijn partner bij de inrichting van de samenleving op het gebied van bouw, mobiliteit, energie- en

Meer informatie is beschikbaar in ons financieel jaarverslag of op de website:

communicatievoorzieningen en ontwikkelen, ontwerpen, realiseren, beheren en exploiteren.

www.volkerwessels.com

Wij werken in een decentrale organisatievorm met 125 werkmaatschappijen en zijn met onze bedrijven actief op de volgende gebieden: woningen utiliteitsbouw, industriebouw, vastgoed-

Kerncijfers

ontwikkeling, beton- en waterbouw, wegenbouw, netwerkinfrastructuur (kabels en leidingen),

(in miljoenen euro’s)

Ontwikkeling bedrijfsopbrengsten

telecominfrastructuur, spoorwegbouw en –onderhoud, installatietechniek, verkeerstechniek,


materieelbeheer, parkmanagement, bouwtoelevering en advies en dienstverlening.

Bedrijfsopbrengsten

2009

2008

2009

2008

2009

ebitda

Onze kracht ligt onder andere in uitgebreide kennis en kunde in alle bouwdisciplines, de samen-

Bouw en Vastgoed Nederland

1.640

1.995

80

121

werking bij multidisciplinaire en integrale projecten, een goede geografische spreiding, een solide

Civiel, Wegen en Spoor

1.252

1.206

44

39

financiële positie en gemotiveerde en deskundige medewerkers. De werkmaatschappijen

Civiel, Wegen en Bouw VS/Canada

167

202

19

24

functioneren als zelfstandige ondernemingen met een eigen winst- en marktverantwoordelijkheid

Civiel, Wegen en Bouw UK

513

785

7

24

en maken onderdeel uit van een hecht, intern netwerk. Wij werken onderling samen op het gebied

Infratechniek en Telecom

1.036

967

13

31

van business development, juridische zaken, personeelsontwikkeling, assurantiën, financiering en

Toelevering en Dienstverlening

148

70

47

43

communicatie. Ook worden faciliteiten gedeeld op het gebied van automatisering, materieel,

Niet gealloceerd

3

4

-12

-20

Totaal

4.759

5.229

198

262

De onderscheiden clusters zijn:

Af: Intercompany

-340

-355


–– Bouw en Vastgoed Nederland

Bedrijfsopbrengsten / ebitda

4.419

4.874

198

262


–– Civiel, Wegen en Spoor


–– Civiel, Wegen en Bouw Verenigd Koninkrijk


–– Civiel, Wegen en Bouw Verenigde Staten/Canada

Niet gealloceerd

–– Infratechniek en Telecom

148 3 1.036

1.640

513 167

inkoop en dienstverlening.

1.252

Onze ondernemingen worden op clusterniveau aangestuurd door de Raad van Bestuur. Bouw en Vastgoed Nederland Civiel, Wegen en Spoor

–– Toelevering en Dienstverlening Het zwaartepunt van onze werkzaamheden ligt in Nederland. Verder zijn er vestigingen in: Ontwikkeling bedrijfsopbrengsten

het Verenigd Koninkrijk, België, Duitsland, Polen, Estland, de Verenigde Staten en Canada.


De projecten van de werkmaatschappijen vinden op wereldwijde schaal plaats. Gemiddeld 16.600 medewerkers geven dagelijks invulling aan het thema ‘Samen bouwen aan wonen,

2008 70

werken en mobiliteit.’

4

967 1.995

Tot onze stakeholders behoren onder meer: de rijksoverheid, ministeries, provincies, gemeenten, Rijkswaterstaat, ProRail, waterschappen, institutionele beleggers, woningbouwcorporaties, het bedrijfsleven, institutionele opdrachtgevers, woonconsumenten, consortiumpartners, onderaan-

785

nemers, brancheverenigingen, afvalverwerkers, energieleveranciers, onze medewerkers, aandeelhouders, werkgevers- en werknemersorganisaties, milieuorganisaties, kennisinstituten, 202 1.206

lokale gemeenschappen en omwonenden en financiële instellingen. Strategische visie

Bouw en Vastgoed Nederland

De strategie is er op gericht de huidige onderneming verder te versterken in balans met onze

Civiel, Wegen en Spoor

omgeving: veilig, integer en duurzaam. Hierbij wordt in eerste instantie de basis versterkt


(operational excellence) en vanuit deze kracht gewerkt aan groei en het opschuiven in de


waardeketen. Daarbij is autonom e groei het uitgangspunt, waarnaast acquisities – onder


voorwaarden – niet worden uitgesloten. Doel daarbij is onze positie zodanig te versterken en uit


te bouwen dat de onderneming bij verdere consolidatie een leidende positie inneemt in onze

Niet gealloceerd

markten.





1. introductie

1.2 corporate responsibility bij volkerwessels

Vanuit die achtergrond is in 2009 het beleid gedefinieerd en concreet gemaakt door 11 thema’s te benoemen met specifieke prestatie-indicatoren en doelstellingen. kpmg Sustainability heeft ons

Wij zijn toonaangevend in de bouwsector en nemen onze verantwoordelijkheid serieus om een

op professionele wijze ondersteund bij het proces om te komen tot het duurzaamheidsbeleid en

positieve bijdrage te leveren aan de markt, onze medewerkers, het milieu en de samenleving.

bij het opstellen van het duurzaamheidsverslag. Het beleid stelt niet alleen eisen aan onze eigen organisatie maar ook aan onze opdrachtgevers, leveranciers en andere belanghebbenden. Wij zijn

Daarmee spelen we in op veranderingen in markt en maatschappij. Het is duidelijk dat het

en blijven een nuchtere, zakelijk ingestelde onderneming maar zijn tegelijkertijd ook in staat

maatschappelijk besef groeit ten aanzien van het belang van een prettige leefomgeving, een

duurzaamheid te integreren in onze bedrijfsvoering en daar publiekelijk en transparant verslag

verantwoord gebruik van eindige grondstofvoorraden, het beperken van klimaateffecten en

van te doen. In dit verslag presenteren wij de kaders van ons beleid en geven we waar mogelijk

veilige en goede werkomstandigheden. Burgers worden steeds mondiger, wetten en regels

getalsmatig inzicht in onze prestaties.

strikter en klanten en toeleveranciers schroeven hun eisen en verwachtingen op. Al onze werkmaatschappijen staan voor de opgave om daar adequaat op in te spelen en zij hebben de afgelopen

Wij staan midden in de samenleving en kunnen al heel wat vernieuwende initiatieven laten zien.

jaren ook veel laten zien op dit gebied.

Een aantal voorbeelden vindt u in dit verslag. Duurzame projecten maken in opdracht van onze opdrachtgevers is echter niet genoeg. Een betere wereld begint vooral bij onszelf. Wij willen ook

Een belangrijke rode draad is dat onze activiteiten niet voortkomen uit vrees voor negatieve effecten

verantwoording afleggen van ons eigen gedrag door uit te leggen hoe wij de belangen behartigen

maar vanuit de kansen die we zien. Zo kunnen we met slimme innovaties laten zien dat duurzaamheid

van onze stakeholders. Dit verslag geeft hiertoe een eerste aanzet.

tot financieel aantrekkelijke nieuwe business leidt. Ook kunnen we met een goed beleid een aantrek kelijke werkgever zijn voor nieuwe medewerkers. Dat is een essentiële voorwaarde voor succes in de

1.3 missie en visie

markt. Het participeren in maatschappelijke initiatieven is niet alleen waardevol voor de maatschappij, maar ook voor ons: medewerkers verbreden hun blik en ontwikkelen zich persoonlijk.

Corporate Responsibility (cr) binnen VolkerWessels staat voor het nemen van onze verantwoordeKortom: aandacht voor duurzaam ondernemerschap is geen kostenpost, maar een kans. De

lijkheid om een positieve bijdrage te leveren aan onze medewerkers, de markt, het milieu en de

afgelopen jaren zijn we in staat gebleken om veel kansen te benutten. Tegelijkertijd is ook steeds

samenleving. Het is onze opdracht om een gezond bedrijf te zijn dat waarde toevoegt op econo-

meer de behoefte ontstaan onze activiteiten op dit gebied verder te professionaliseren. Dat heeft

misch, sociaal, ecologisch en maatschappelijk gebied.

onder andere te maken met het decentrale karakter van onze organisatie. Werkmaatschappijen ontplooien diverse initiatieven en er ontstond behoefte aan een totaaloverzicht en een helder en

Het sterke decentrale karakter van onze organisatie speelt hierbij een belangrijke rol. Wij hebben

eenduidig beleid zodat wij onze prestaties concernbreed in kaart kunnen brengen. Tegelijkertijd

125 werkmaatschappijen die tamelijk autonoom opereren en die qua typologie en marktpropo

is er in de markt op dit gebied veel beweging ontstaan, niet in de laatste plaats door de introduc-

sitie sterk verschillen. Waar de ene werkmaatschappij grote stappen kan zetten ten aanzien van

tie van de co 2 -prestatieladder van ProRail, één van onze grote opdrachtgevers. Dit instrument

co 2 -reductie met eigen innovaties kan een andere onderneming juist een groot verschil maken

geeft een financiële prikkel aan bouwbedrijven die hoog scoren op co 2 -reductie.

met een uitgekiende aanpak voor afvalmanagement. Aan die verschillen willen we recht doen in het beleid. Op centraal niveau is een cr-beleid ontwikkeld waar op decentraal niveau invulling aan wordt gegeven. Werkmaatschappijen kunnen op basis van het concernbeleid hun eigen duurzaamheidsbeleid ontwikkelen en invullen. In het verslagjaar zijn cr-projectgroepen opgericht bij tal van werkmaatschappijen. Zij vertalen het concernbeleid naar hun eigen situatie en ontwikkelen hun beleid binnen de gestelde kaders.

cr-missie en -visie Onze opdracht is een gezond bedrijf te zijn dat waarde toevoegt op economisch, sociaal, ecologisch en maatschappelijk gebied. Onze verantwoordelijkheid concretiseren wij in vier deelgebieden: markt, medewerkers, milieu en samenleving.

Markt Economische meerwaarde gaat in onze visie uitstekend samen met duurzaamheid. Duurzaam innoveren kan in bedrijfseconomische zin zelfs het verschil maken.

V o l k e r W e s s e l s D u u r z a a m h e i d s v e r s l a g 2 0 0 9 / 10

Medewerkers Wij zorgen voor een veilige werkomgeving waarin medewerkers zichzelf vanuit een duurzaam perspectief kunnen blijven ontwikkelen. Wij bouwen een cultuur waar ethisch ondernemerschap optimaal tot zijn recht komt.

Milieu Wij zijn ons bewust van de milieudruk van onze activiteiten en nemen onze verantwoordelijkheid voor toekomstige generaties door vervuiling en verkwisting zo veel mogelijk tegen te gaan en onze impact te beperken.

Samenleving Wij maken onderdeel uit van de samenleving en willen verbinding met de omgeving. Door de actieve betrokkenheid van onze medewerkers, voegen wij waarde toe aan de samenleving in het algemeen en aan maatschappelijke organisaties in het bijzonder.




1. introductie

1.4 strategieontwikkeling

1.5 cr-platform

Een belangrijke stap in het ontwikkelen van onze strategie was het identificeren van de meest

Om de strategie te vertalen naar de dagelijkse praktijk en kennis en inzicht te vergroten in onze

relevante thema's. Allereerst brachten we onze stakeholders in kaart met de onderwerpen die

duurzaamheidsthema's is het cr-platform opgericht dat bestaat uit directie- en stafleden van

voor hen van belang zijn. Er is veelvuldig overleg met opdrachtgevers, de overheid, leveranciers,

VolkerWessels die ons concern vertegenwoordigen. De doelstelling van dit platform is een

medewerkers, aandeelhouders, investeerders, maatschappelijke non-gouvernementele organisa-

bundeling van kennis en inzichten van interne opiniemakers, die:

ties en andere betrokken partijen, en hun inbreng helpt ons om afgewogen besluiten te nemen in onze bedrijfsvoering. Deze dialoog is een belangrijke informatiebron voor het vaststellen van onze

1. Vanuit verschillende invalshoeken van buiten naar binnen denken en participeren in de

risico’s en kansen en dankzij de openheid in deze gesprekken waren we in staat om de relevante

ontwikkeling van ons cr-beleid; en

thema’s te identificeren.

2. Een breed draagvlak creëren om onze cr-ambities van binnen naar buiten uit te dragen.

Vervolgens hebben we onderzoek gedaan naar de berichtgeving in de media over de bouwsector

Samen met dit platform is de cr-agenda gedefinieerd, door de meest relevante onderwerpen te

in het algemeen en onze ondernemingen in het bijzonder. Hieruit bleek bijvoorbeeld het belang

kiezen die invloed hebben op onze bedrijfsvoering. De volgende hoofdstukken geven een

van integer handelen en een open communicatie met de omgeving. Er was in 2009 opnieuw veel

inhoudelijke toelichting op deze thema's. Het cr-platform komt twee keer per jaar bij elkaar en

aandacht voor de gevolgen van de co 2 -uitstoot voor het milieu. Binnen de bouwsector is onze

wordt voorgezeten door bestuursvoorzitter Gerard van de Aast.

impact als op één na grootste bouwer in Nederland relevant. De media-analyse maakte duidelijk dat de grootste kansen en risico’s voor ons concern liggen bij ondernemingsintegriteit, co 2 -

Deelnemers in het cr-platform voor 2009-2010 zijn:

reductie, afvalmanagement en toeleveringsketen. Om hier meer aandacht aan te geven zijn deze thema’s gekozen tot speerpunten 2009.

Gerard van de Aast

Bestuursvoorzitter VolkerWessels

Laurens Elmendorp

Directeur bvgo Nederland

De bevindingen uit dit traject zijn gebruikt bij de interne besluitvorming. Er zijn verschillende

John Knoester

Directeur Human Resources

bijeenkomsten met de Raad van Bestuur en directieleden van de diverse disciplines binnen het

Maarten Soederhuizen Directeur VolkerWessels Integraal

concern geweest. Hierin is uitvoerig gediscussieerd over de inhoud en urgentie van de thema’s en

Rienus de Vries

Directeur kws Infra

over de vraag welke betekenis ze hebben voor ons. Deze discussies hebben ook plaatsgevonden

Jos Waltmans

Manager Corporate Communicatie

op andere niveaus en plaatsen: in cursussen, directiebijeenkomsten, Jong VolkerWessels bijeen-

Dietmar Werner

Directeur Volker Wessels Vastgoed

komsten, regiovergaderingen, commissies en andere gelegenheden. De resultaten uit de

Dorien Wietsma

Directeur Corporate Responsibility

genoemde bijeenkomsten zijn voorgelegd aan de Raad van Bestuur. Hier zijn definitieve keuzes gemaakt ten aanzien van de meest relevante thema’s en speerpunten.

Zowel de Raad van Bestuur als de leden van het cr-platform dragen het beleid uit aan de overige directieleden van de werkmaatschappijen, die vervolgens ieder één contactpersoon

We hechten veel waarde aan de brede discussie omdat wij de cr-strategie nadrukkelijk niet als

hebben aangesteld per werkmaatschappij als aanspreekpunt voor de concernafdeling

theoretische oefening zien, maar als een breed gedragen beleid dat in beleving en ambities in de

Corporate Responsibility. Deze contactpersonen zijn de cr-ambassadors binnen VolkerWessels.

praktijk aansluit bij onze medewerkers.

De cr-communicatiestructuur ziet er als volgt uit:

cr-strategie

cr-communicatiestructuur

Wij hebben vanuit onze visie op de vier deelgebieden markt, milieu, medewerkers en

Raad van Bestuur

samenleving, 11 thema’s geformuleerd waarop wij de komende jaren onze duurzame ontwikkeling actief willen meten en sturen. Hiermee voegen wij waarde toe op economisch, sociaal,

Corporate Responsibility concernafdeling

ecologisch en maatschappelijk gebied. cr-platform Markt –Innovatie –Toeleveringsketen

Medewerkers –Veiligheid & Gezondheid –Integriteit –Opleiding & Ontwikkeling –Diversiteit

Milieu –Materialen –co2 –Afvalmanagement

Samenleving –Community investment –Omgevingsmanagement


Directieleden werkmaatschappijen Contactpersonen werkmaatschappijen (cr-ambassadors)




1. introductie

1.6 communicatie Wij vinden het belangrijk dat wij open en transparant communiceren over onze inspanningen op economisch, sociaal, ecologisch en maatschappelijk gebied. Gedurende het verslagjaar heeft de Raad van Bestuur haar visie regelmatig gedeeld in vergaderingen, bijeenkomsten, cursussen van de VolkerWessels Academy en via intranet en nieuwsbrieven. Dit heeft geleid tot een breed draagvlak voor het beleid. Het cr-beleid is extern gelanceerd op het Nationaal Sustainability Congres 2009, waar wij themapartner waren. Hier is ook ons communicatieconcept geïntroduceerd dat laat zien hoe wij tegen cr aankijken, nu en in de toekomst. Elk initiatief telt Het beleid van Corporate Responsibility wordt voortdurend verder ontwikkeld en dat doen wij graag samen met betrokken partijen. In 2009 ontwikkelden we een communicatieconcept om het beleid uit te dragen en medewerkers en partners uit te dagen om mee te denken. Gekozen is voor een bordspel in combinatie met de pay-off ‘Elk initiatief telt’. Het bord symboliseert het speelveld waar initiatieven worden ontplooid en waar losse delen samen een sterker geheel vormen. Alles komt voort uit de kern, namelijk het eerste woord dat op het bord wordt gelegd. De kern symboliseert onze visie op Corporate Responsibility van waaruit alle werkmaatschappijen werken. Bij dit spel telt elk woord. Letterlijk en figuurlijk. Vandaar ook de boodschap die we intern en extern uitdragen: Elk initiatief telt. Het concept helpt ons om consistent en op krachtige wijze ons beleid uit te dragen en verder te ontwikkelen samen met onze stakeholders. Wendeline Besier van VolkerWessels Corporate Responsibility introduceert het communicatieconcept.

1.7 over dit verslag Dit is het eerste duurzaamheidsverslag van VolkerWessels. Het gaat over het rapportagejaar

Gegevensverzameling

2009. Behalve dat wij verantwoording afleggen over onze financiële prestaties in het financiële

Om de gegevens op een uniforme wijze te verzamelen hebben wij een rapportagehandboek

jaarverslag, rapporteren wij in dit duurzaamheidsverslag over onze economische, sociale en

opgesteld. De cr-ambassadors en controllers kregen een workshop over de collectie en validatie

maatschappelijke prestaties.

van data. In een aantal gevallen zijn gegevens op dezelfde manier opgevraagd als voorgaande

Global Reporting Initiative (gri)

nieuwe thematiek waarvoor nieuwe meetinstrumenten en -methoden nodig bleken. Voor het

Wij hebben ons geconformeerd aan de internationaal erkende rapportagerichtlijnen van de

berekenen van onze co 2 -footprint hebben wij het ghg-protocol gebruikt. De meeste gegevens zijn

Global Reporting Initiative (gri, g3). Dit is wereldwijd de meest gebruikte standaard voor

voor het eerst verzameld op centraal niveau en daarom is het niet altijd mogelijk cijfermatige

duurzaamheidsjaarverslagen. Het doel van het gri-raamwerk is om te faciliteren bij het creëren

trends en ontwikkelingen aan te geven. Alleen voor gegevens die ook voorgaande jaren werden

van een benchmark van organisaties ten aanzien van hun prestaties op het gebied van duurzaam-

gerapporteerd – zoals ziekteverzuim – is dat wel mogelijk.

jaren. In andere gevallen – zoals bij de meting van de co 2 -uitstoot – gaat het om een nulmeting van

heid. Doordat wij ons conformeren aan deze richtlijnen zijn de gegevens vergelijkbaar met die van andere bedrijven die ook op basis van de gri rapporteren. gri g3 onderscheidt verschillende toepassingsniveau's. Voor dit verslag hebben wij onszelf beoordeeld op het toepassingsniveau c.

1.8 samenvatting data 2009

Externe assurrance op ons verslag heeft nog niet plaatsgevonden. In dit stadium vinden wij het nog te vroeg om assurance over ons verslag te verkrijgen. Het is onze bedoeling om het verslag in

In 2009 hebben we voor onze meest relevante thema’s kritische prestatie indicatoren (kpi’s)

de toekomst wel te voorzien van assurance door een externe partij.

gedefinieerd. Deze zijn – zoals hiervoor beschreven – gebaseerd op gesprekken met stakeholders en onze eigen analyse op basis van berichtgeving in de media.

Reikwijdte

Op de volgende pagina is een overzichtstabel opgenomen van de kpi´s per deelgebied en de

De verslaglegging heeft betrekking op onze werkmaatschappijen in Nederland. In de rapportage

resultaten:

zijn alleen combinaties of vennootschappen meegenomen waarin wij overheersende zeggenschap hebben. Een combinatie of vennootschap waarbij sprake is van joint control, is niet meegenomen. Deze rapportagerichtlijn is conform de financiële verwerkingswijze van joint ventures onder ifrs, de internationale standaard voor verslaggeving.





Diversiteit

Aantal man / vrouw per functiegroep, uitgesplitst in bouwplaats-, uta en

Markt

kpi(s)

Samenvatting data 2009 Doelstellingen

Innovatie

Percentage innovaties met het label

overige medewerkers.

– Percentage innovaties met het label PlanetFit

PlanetFit ten opzichte van het totaal

18%

maximaliseren; jaarlijkse toename van 20%

aantal innovaties per jaar.

(12 van 67 innovaties)

t.o.v. het totaal aantal innovaties per jaar.

– Bouwplaatsmedew.: man 3.220 vrouw 2 – uta (uitvoerend

– Het aantal vrouwen dat deelneemt aan de Management Ontwikkelings-leergang verhogen tot 20% in 2015.

technisch en admini stratief): man 3.090, vrouw 625 – O verige medew.:

Toeleveringsketen

– Percentage werkmaatschappijen dat inkoop-

Percentage werkmaatschappijen dat inkoopcontracten en / of algemene voorwaarden heeft aangepast met mvo-clausules.

52%

man 4.458, vrouw 530

contracten en/of algemene voorwaarden heeft

Personeel naar leeftijdsgroep en

aangepast met mvo-clausules verhogen tot

geslacht.

100% in 2011.

Percentage fulltime / parttime

– 95,3% fulltime m

medewerkers naar geslacht (m/v).

– 4,7% parttime m

– De Leidende Principes verder introduceren in de bedrijfsvoering.

Zie staafdiagram p. 38

– 35,2% fulltime v – 64,8% parttime v

Medewerkers

kpi(s)


Veiligheid & Gezondheid Percentage ziekteverzuim algemeen.

4,19%

Percentage ziekteverzuim ten gevolge van bedrijfsongevallen.

0,17%

Aantal bedrijfsongevallen met

2 in nl

dodelijke afloop.

1 in Canada

– Het veiligheidsbeleid continu blijven ontwikkelen.

Milieu

kpi(s)

– Het veiligheidsbewustzijn toetsen en verder

Materialen

Geen kpi maar kwalitatieve gegevens-

stimuleren.

Samenvatting data 2009 Doelstellingen – Het inzicht vergroten in de toepasbaarheid van het fsc-hout in eigen ontwikkelde woningen in

verzameling.

2010. – Mogelijkheden tot (her)gebruik van andere

IF (incident frequency, ongevals

relevante materialen onderzoeken.

index = aantal bedrijfsongevallen per miljoen gewerkte uren.

Totale co2-footprint.

Afvalmanagement

Percentage reststromen in bouwen

201 kiloton

– 5% reductie van totale co2-uitstoot. – Inzicht vergroten d.m.v. mantelovereenkomst

Percentage medewerkers dat onder

sloopafval.

57,7%

een collectieve arbeidsovereenkomst

Totaal gewicht afval naar hergebruik

– Recycling 20136 ton

– Afvalscheiding met 10% verhogen in 2010.

en verwerkingsmethode (tonnen).

– Verwerkt 6480 ton

– Implementatie afvalcalculator bij 50% van de

92%

valt. Integriteit

6,7

co2

– De bewustwording en transparantie rondom het

Aantal meldingen bij vertrouwens 27

persoon.

– Vuilverbranding met

integriteitsbeleid vergroten.

energie terugwinning

Aantal meldingen dat heeft geleid tot

energie terugwinning

op overtreding Wet Economische

738 ton 0

– Hergebruik 32727 ton

Aantal keren dat de klokkenluiders regeling is gebruikt.

beter te kunnen managen.

– Vuilverbranding zonder

Aantal meldingen met vermoeden Mededinging.

bouwbedrijven in 2011 om de afvalstromen

21941 ton 6

ontslag.

met afvalverwerker.

Hoeveelheid gevaarlijke stoffen 1

ingezameld en verwerkt (kg).

259.839 Kg

Samenleving

kpi(s)


Community Investment

Verhouding van besteed bedrag aan

– 34% sponsoring

gesprek krijgt over prestatie- en loopbaan-

sponsoring, donaties en relatie

– 9% donaties

ontwikkeling jaarlijks verhogen met 10%.

marketing.

– 57% relatiemarketing

Aantal medewerkers dat deelnam aan Integriteitworkshops. Training & Ontwikkeling

346 – Duurzaamheidsthema’s verder integreren in

Aantal uren training voor de bouwplaatsmedewerkers.

46.249 84.680

werkers.

management verhogen met 10%. – Het percentage medewerkers dat regelmatig een

Aantal uren training voor overige medewerkers.

trainingen. – Het aantal uren training m.b.t. project

Aantal uren training voor uta mede-

136.531

Totaal bedrag besteed per mede € 820,00

werker.

VolkerWessels heeft met

matig een gesprek krijgt over

maatschappelijke organisaties.

prestatie- en loopbaanontwikkeling.

63%

Omgevingsmanagement

Geen kpi maar kwalitatieve gegevensverzameling.

kernactiviteiten en visie van ons concern. – Medewerkers verbinden aan programma’s in en voor de samenleving.

Aantal partnerships die

Percentage medewerkers dat regel-

– Sponsor- en donatiebeleid in lijn brengen met de

107 – Intern de bewustwording vergroten t.a.v. het belang van een pro-actieve communicatie met de omgeving.



2



Markt


2. markt


2. markt | innovatie

2.1 innovatie Highlights 2009 Duurzaamheid is de motor van het innovatief denken binnen onze organisatie. Innovatie en duurzaamheid zijn in onze sector nauw met elkaar verweven want met innovatieve concepten en Resultaat 2009:

oplossingen kunnen we in de markt bijdragen aan verduurzaming van de maatschappij. Bij het

–– 18% van het totaal aantal

zoeken naar innovaties ligt dan ook de nadruk op duurzaamheid. Innovatie is voor ons nadrukkelijk

innovaties kreeg het label

geen thema dat als ‘extra’ bovenop de bedrijfsvoering is georganiseerd: het zit in de haarvaten van

PlanetFit.

de organisatie en in de praktijk blijkt dat de meeste VolkerWessels-bedrijven hier aan bijdragen.

(12 van de 67 innovaties zijn

>> Visser & Smit Hanab realiseerde het project WarmCo2 om de restwarmte van glastuinbouw om te zetten in woningverwarming. >> kws Infra introduceerde een verplaatsbare tent op het werk Haringvlietbrug. Het werk kon hierdoor onder alle weersomstandigheden doorgaan, met als gevolg minimale hinder voor de weggebruikers en goede arbeidsomstandigheden voor onze medewerkers. >> VolkerWessels stelde 8 medewerkers beschikbaar voor Building Brains, een onderzoeksprogramma van tno met 170 kenniswerkers van 27 bedrijven uit de bouwsector

gedefinieerd als een duurzame

Innovatie is voor ons een tweede natuur, en tal van projecten bewijzen dat. Het gaat hier om grote

innovatie).

projecten zoals WarmCo 2, een project waarbij restwarmte en co 2 worden ingezet voor milieu

>> Homij Technische Installaties introduceerde dls, een nieuw installatieconcept voor

vriendelijke en duurzame glastuinbouw. Het gaat echter ook om kleinere innovaties zoals het

een duurzame aanpak voor gebouwgebonden installaties gebaseerd op 3 pijlers:

energiezuiniger maken van woningen.

gericht op onderzoek op het gebied van duurzaamheid.

materialen, technieken en logistiek. >> Visser & Smit Hanab ontwikkelde een pijpleiding voor de uitwisseling van stoom tus-

Bij het ontwikkelen van innovatieve ideeën kan een onderscheid worden gemaakt tussen vernieu-

sen bedrijven in de Rotterdamse haven. Zij werkt hierdoor mee aan een co 2 -reductie

wing van werken bouwmethoden – die relatief eenvoudig op de markt zijn te introduceren – en

van 400 kiloton per jaar, een verbeterde luchtkwaliteit en een belangrijk economisch

meer fundamentele innovaties die op langere termijn baanbrekend kunnen zijn. Wat betreft de

voordeel.

eerste categorie geldt dat de markt vernieuwingen direct herkent en omarmt. De markt is dan een

>> VolkerWessels is één van de partijen die samen verantwoordelijk zijn voor de realisatie

goede prikkel voor het daadwerkelijk doorvoeren van deze vernieuwingen. Voor de meer baanbre-

van het Fokker Logistics Park (Schiphol). Dit park gaat energie opwekken met in totaal

kende concepten is dat een stuk weerbarstiger: aan goede ideeën is ook voor deze categorie geen

9.500 vierkante meter aan Photovoltaïsche (pv)-cellen die een jaarlijkse besparing

gebrek, maar het blijkt niet eenvoudig om deze dan succesvol te vertalen naar de markt.

opleveren van ruim 8,6 miljoen kilo aan co 2 . Dit is vergelijkbaar met het energieverbruik van 1000 huishoudens per jaar in Nederland. Het gaat om de grootste installatie in zijn

Ook de economische tegenwind speelt hierbij een rol. Een voorbeeld daarvan is het initiatief Climate Ready, een concept van dec en Volker Wessels Vastgoed waarmee woningen qua energie verbruik beter scoren dan de gestelde norm. Dit concept is zonder meer goed, maar de toepassing in de markt bleef in 2009 nog achter bij de verwachtingen omdat er een rem zat op het ontwikkelen van nieuwbouw.

soort in Nederland. >> Loostad introduceerde het VolkerWessels concept ‘Koopzeker.nu’ waarin kopers al in het ontwikkeltraject worden betrokken bij hun nieuwe woning, met als doel een woning te ontwikkelen die echt bij de wensen van de doelgroep aansluit. >> kws Infra ontwikkelde ‘KonwéClear’, een verharding waarbij in het wegdek titaan dioxide is verwerkt dat als katalysator werkt. Onder invloed van het zonlicht komt

Niettemin resulteerde het ondernemerschap en de creativiteit van onze medewerkers in 2009 in tal

energie vrij die de afbraak versnelt van vrijwel alle verontreinigingen uit uitlaten van

van innovatieve oplossingen of verbeteringen voor de markt. Alle inspanningen op het gebied van

auto’s en machines. Zo wordt de weg een soort groene long. In 2009 is in Ridderkerk

markt en milieu worden vanaf dit jaar gebundeld en zichtbaar gemaakt onder de noemer PlanetFit. In 2009 is dit label aan 18% van onze innovaties toegekend. Een verdere bekendmaking van dit label en kennisverspreiding over de criteria voor duurzame innovaties moeten ervoor zorgen dat dit percentage jaarlijks zal toenemen met 20%.

een proefvak aangelegd. >> PlusWonen (ClimateReady) is een woonconcept waarbij de woning in basis 10% energiezuiniger is dan de huidige norm en tevens voorbereid is op het toepassen van energiebesparende en duurzame technieken volgens een modulair concept. >> vws Geotechniek paste voor het eerst in Nederland de Rüttel-injectiepaal toe.

Bij het zoeken naar en doorvoeren van innovaties is ook een goede dialoog met relaties essentieel. In 2009 organiseerden we daartoe het symposium ‘Betaalbare Duurzaamheid’ waar we met William McDonough

stakeholders filosofeerden over duurzaamheid in crisistijd en de toekomst. Een van de sprekers was William McDonough. Deze Amerikaanse architect is één van de grondleggers van het gedachtegoed ‘Cradle to Cradle': een filosofie die is gebaseerd op een gesloten keten van materiaalgebruik en strijdt tegen vervuiling, uitputting en verspilling. Samen met deze architect werken we aan het project Park 20|20 in Hoofddorp, een zeer baanbrekend en duurzaam project.

De ri-paal bestaat uit een stalen h-profiel die dankzij een speciale techniek minder heigeluid produceert en voorkomt dat de diepe bouwput opdrijft. >> VolkerWessels Telecom heeft samen met dec de VolkerWessels Soundreductor ontwikkeld, een energiezuinige en duurzame koeling van telecommunicatie apparatuur in fiber-to-the-home netwerken. Ook is een concept ontwikkeld voor koeling van datacenters dat bestaande technieken op een slimme wijze combineert. >> Vialis ontwikkelde ‘Vivaldi’, een systeem om de doorstroom van verkeer te verbeteren via informatie over alternatieve routes en vervoersmiddelen.

Ambitie 2010

>> Volker Stevin Materieel (vsm) introduceerde de invendroger voor kws Infra. Dit nieuwe

Onze ambitie is om toonaangevend te zijn in onze sector en samen met partners te blijven zoeken naar manieren

type gloeitrommel voor de productie van asfalt resulteert in een lager energieverbruik

om energie en materialen slimmer te gebruiken. Jaarlijks zal dat tot enkele baanbrekende projecten leiden die

en een hoger percentage restproduct als invoer.

wij zichtbaar maken onder de noemer PlanetFit.

Concreet betekent dit dat wij ons tot doel stellen om: >> Duurzame innovaties te maximaliseren, dat wil zeggen, een jaarlijkse toename van 20% van het aantal innovaties met het label PlanetFit ten opzichte van het totaal aantal innovaties per jaar.

Acties die we in het kader van dit thema nu al in gang hebben gezet voor 2010 zijn: >> In- en externe bekendheid vergroten PlanetFit label. >> Kennisverspreiding over criteria duurzame innovaties. V o l k e r W e s s e l s D u u r z a a m h e i d s v e r s l a g 2 0 0 9 / 20


WarmCo2



2. markt

2. markt | innovatie

2.2 toeleveringsketen We kunnen als opdrachtgever invloed uitoefenen op onze toeleveringsketen. Het streven is om in alle algemene voorwaarden en inkoopcontracten van onze bedrijven clausules op te nemen over sociale zaken en het milieubeleid, om op deze gebieden in de keten een positieve verandering teweeg te brengen. Alleen als alle betrokken partijen in een keten hun verantwoordelijkheden nemen, kan er een krachtige ontwikkeling optreden ten aanzien van sociale vraagstukken en het milieubeleid. VolkerWessels is een belangrijke marktpartij en door eisen te stellen aan onze toeleveranciers kunnen wij een bijdrage leveren aan deze thema’s in de hele keten. Omgekeerd geldt dat ook: onze opdrachtgevers stellen steeds vaker eisen aan hun keten en daarmee aan de manier waarop Resultaat 2009:

wij als bedrijf opereren. ProRail is daarbij een sprekend voorbeeld: met de co 2 -prestatieladder

–– 52% van onze bedrijven heeft

beloont deze opdrachtgever leveranciers zoals VolkerWessels voor duurzaamheid en dwingt

inkoopcontracten en/of

daarmee vernieuwing af in de keten.

algemene voorwaarden aangepast met mvo-clausules.

We nemen onze verantwoordelijkheid als opdrachtgever serieus en hebben daartoe onder

1

2

duurzaam ‘pimpen’ van bestaande huizen

Postbedrijf tnt heeft de ambitie om geheel

heid – worden toegepast en welk effect ze hebben, heeft de Universiteit Nyenrode in 2009 de

Bij duurzaam bouwen gaan de gedachten vaak

co 2 -neutraal te opereren en dat vereist ook het

invloed van de principes onderzocht op de relaties met spelers in de keten. Hieruit bleek dat wij

direct uit naar innovatieve bouwmethodes voor

gebruik van duurzame gebouwen. Het logistiek

onze medewerkers en opdrachtgevers meer kunnen betrekken in het proces om een snellere

nieuwbouw. Er ligt echter ook een grote

centrum in Veenendaal, gebouwd door Ufkes

implementatie te realiseren van de principes. Verder is onderzocht hoe wij in onze infrabedrijven

uitdaging ten aanzien van bestaande wonin-

Apeldoorn, is dankzij de hoogste GreenCalc

kunnen gaan sturen op best value procurement. De aanbevelingen uit het onderzoek zullen in

gen. Naar verwachting zullen de energieprijzen

score door ingenieursbureau dgmr getoetst en

2010 verder uitgewerkt worden.

de komende jaren verder stijgen en daarmee

uitgeroepen tot het meest milieuvriendelijke

ook de energierekening voor bewoners.

bedrijfspand van Nederland. Maar daar blijft

Het streven is om in alle algemene voorwaarden en inkoopcontracten relevante clausules op te

Verhuurders die straks niet met onverhuurbare

het niet bij: begin mei 2009 is Boele & van

nemen ten aanzien van thema’s als integriteit (leidende principes), milieu (co 2 -uitstoot, afval

woningen willen zitten moeten dus nu maatre-

Eesteren gestart met de bouw van het nieuwe

verwerking) en sociale aspecten (kinderarbeid).

gelen nemen. Het GreenUpgrade® concept van

tnt-hoofdkantoor in Hoofddorp. Wat op het

Bouwbedrijven Jongen speelt daarop in met

oog een gewoon kantoorgebouw lijkt te

een systematische benadering voor duurzame

worden, zit onderhuids vol met noviteiten die

uitdagender is om verandering in de keten te bewerkstelligen. De diverse samenstelling van ons

renovatie van woningen en appartementen en

ervoor zorgen dat dit het meest duurzame

concern vergt maatwerk. De bouwbedrijven hebben veelal een sterk lokaal karakter en hebben

vormt deze om tot woningen met een a-label

gebouw van Nederland wordt. Om dat waar te

contacten met een groot aantal lokale partijen. Binnen de infrabedrijven ligt dat anders: met de

die ook op de lange termijn verhuurbaar

maken zullen er twee certificaten gehaald

overheid als opdrachtgever spelen deze activiteiten vaak op landelijke schaal. Het thema duur-

blijven. Dit is een mooi voorbeeld van hoe

moeten worden. Allereerst zal het gebouw,

zaamheid is daar al jaren een belangrijk onderwerp, onder meer als gevolg van het overheidsbeleid

financiële marktprikkels kunnen leiden tot

volgens de GreenCalc-methode, een Milieu-

om te komen tot 100% duurzame inkoop. Deze externe prikkel maakt dat dit onderdeel al langer

verduurzaming. <

Index moeten hebben van minimaal 1.000 pun-

bezig is met concrete stappen om in de keten een verandering teweeg te brengen.

GreenUpgrade:

Duurzaam, duurzamer, duurzaamst: tnt

meer de Leidende Principes Opdrachtgevend Bouwbedrijf ondertekend. Om te toetsen of de principes – transparantie, maatschappelijk verantwoord ondernemen, integriteit en duurzaam-

Ons decentrale karakter maakt ons slagvaardig en flexibel maar heeft ook tot gevolg dat het

ten. Dit is ruim anderhalf keer beter dan het huidige gebouw met de hoogste Milieu-Index

De trend om duurzamer in te kopen is echter de laatste jaren groepsbreed ingezet en de uitings-

in Nederland. Uniek voor de Nederlandse

vormen daarvan variëren. Zo wordt onze bedrijfskleding ingekocht van een partij die garandeert

markt is verder dat het gebouw straks ook de

dat de kleding wordt gemaakt onder verantwoorde sociale condities. De fabrikant is aangesloten

leed-platinum score zal behalen, het hoogst

bij Fair Wear Foundation (fwf), een organisatie die borg staat voor acceptabele arbeidsomstan-

haalbare in deze Amerikaanse methode om de

digheden in de fabrieken waar de kleding wordt gemaakt en toezicht houdt op de naleving van

duurzame kwaliteit van een gebouw te

deze uitgangspunten. Een ander voorbeeld is de groepsbrede ambitie om milieuvriendelijk

beoordelen op vijf aspecten: materialen,

fsc-hout te gebruiken (zie ook het hoofdstuk materialen).

energie(gebruik), efficiënt watergebruik, binnenmilieu en omgeving. <

Van belang hierbij zijn onze inkoopoverleggen in de bouw, infra en facilitaire dienstverlening, waar duurzaamheid één van de onderwerpen is. In 2009 is een aantal infrabedrijven begonnen met een inventarisatie van de co 2 -uitstoot van relevante leveranciers/onderaannemers (zgn. a-leveranciers). Dat is vooral relevant omdat de verwachting bestaat dat andere marktpartijen de door ProRail geïntroduceerde co 2 -prestatieladder ook gaan introduceren. Een andere actie binnen dit overleg is het optimaliseren van de logistiek op de bouwplaats. Ook stimuleert het overleg de toepassing van gerecyclede producten.




2. markt | toeleveringsketen


2. markt | toeleveringsketen

Highlights >> Wij ondersteunen het Initiatief Duurzame Handel (idh). >> VolkerWessels participeert in de Werkgroep Duurzame Natuursteen, die zich richt op verduurzaming van de keten door het in het leven roepen van een Europees label voor duurzaam geproduceerd natuursteen. De gedragscode behelst normen op het gebied van arbeid, mensenrechten en milieu. >> Een aantal infrabedrijven bracht in 2009 de co 2 -uitstoot van relevante leveranciers/ onderaannemers (zgn. a-leveranciers) in kaart.

Ambitie 2010 Onze ambitie is om invloed uit te oefenen op de toeleveringsketen ten aanzien van sociale vraagstukken en milieubeleid.

1

Concreet betekent dit dat wij ons tot doel stellen om:

Onderzoek inkoopbeleid infrabedrijven

>> Het percentage bedrijven dat inkoopcontracten en/of algemene voorwaarden heeft met mvo clausules te

Wij hebben in 2009 samen met studenten van

verhogen tot 100% in 2011. >> De Leidende Principes verder te introduceren in onze bedrijfsvoering.

2

Samenwerken aan duurzame inkoop “Om de boot niet te missen, is vanuit het Infra

Nyenrode en externe adviseurs onderzoek

Inkoopoverleg in 2009 een cr-projectgroep

gedaan naar het oordeel van onderaannemers

opgericht die een aantal belangrijke thema’s

en toeleveranciers over VolkerWessels. Binnen

heeft gedefinieerd. Wij gaan aanbevelingen

Acties die we in het kader van dit thema nu al in gang hebben gezet voor 2010 zijn:

de infrabedrijven willen wij in de toekomst

opstellen en ervoor pleiten dat deze door de

>> Uitwisseling kennis en best-practices op het gebied van mvo clausules in contracten tussen de verschillende

gaan sturen op best value procurement,

infrabedrijven worden overgenomen. Elke

waarbij toeleveranciers en onderaannemers

twee maanden komen wij met de inkoop

>> Een pilot binnen infrabedrijven met het sturen op best value procurement.

zich niet alleen onderscheiden op prijs, maar

managers van de infrabedrijven bij elkaar om

>> Verder betrekken van de toeleveringsketen bij het streven naar verminderde co 2 -uitstoot.

ook op kwaliteit, duurzaamheid en innovatie-

te werken aan bijvoorbeeld inkoopvoordelen

kracht. <

en raamcontracten. Ik zie dat milieugerela-

inkoopoverleggen van VolkerWessels.

teerde en maatschappelijke thema’s hierin steeds belangrijker worden, dus dit is een belangrijk onderdeel van ons overleg.” < Henk Vos Voorzitter Infra Inkoopoverleg



3


Medewerkers




3. medewerkers

3. medewerkers | veiligheid & gezondheid

3.1 veiligheid & gezondheid

Ambitie 2010

Personeel op maand-/periodesalaris

Onze ambitie is om een goede en veilige werkomgeving te bieden aan medewerkers, onderaannemers en

Gezonde en vitale medewerkers zijn een belangrijke succesfactor en er is ons dan ook veel aan

iedereen die te maken heeft met onze activiteiten en het ziekteverzuim en aantal ongevallen te reduceren.

gelegen om een goede en veilige werkomgeving te bieden aan medewerkers, onderaannemers en iedereen die te maken heeft met onze activiteiten. Alle werkmaatschappijen beschikken over een

Concreet betekent dit dat wij ons in 2010 tot doel stellen om:

veiligheidsbeleid dat ten doel heeft elke vorm van persoonlijk letsel en schade aan de gezondheid

>> Het veiligheidsbeleid continu te blijven ontwikkelen.

te voorkomen.

>> Het veiligheidsbewustzijn te toetsen en verder te stimuleren.

Een van de centrale doelstellingen hierin is het creëren van een veilige en gezonde bouwplaats en


werkomgeving door preventie, samenwerking en coördinatie. Wij hebben bijvoorbeeld een

>> Onderzoek verbeterpotentie veiligheidsbeleid.

–– Ziekteverzuim ten gevolge van

convenant met bwi afgesloten (Building and Woodworkers International) waar veiligheid een

>> Inzicht vergroten en onderzoek doen naar veiligheidsbewustzijn van medewerkers.

bedrijfsongevallen is 0,17%

belangrijk onderdeel is. Verder zijn wij één van de initiatiefnemers van Bewuste Bouwers, een

>> Selectie en implementatie van praktische ideeën voor het verhogen van de veiligheid voortkomend uit de

(2008: 0,18%).

onafhankelijke stichting die bouwbedrijven stimuleert om rekening te houden met de omgeving.

Resultaat 2009: –– Ziekteverzuim algemeen is 4,19% (2008: 4,37%) .

–– Er waren 2 bedrijfsongevallen met dodelijke afloop te be

instrument bij het ontwikkelen, invoeren en verbeteren van een effectief veiligheidsbeheers

treuren in Nederland en 1 in

systeem. Tenslotte zorgen collectieve arbeidsovereenkomsten ervoor dat er uniforme afspraken

Canada (2008: 0).

gemaakt worden onder andere op het gebied van arbeidsomstandigheden voor alle medewerkers.

–– 92% van de medewerkers valt

>> Het opschalen van de pilot reïntegratie langdurig zieken.

Medewerkers naar CAO Ziekteverzuim (in%) Totaal 11.925 uitgesplist naar cao

Ziekteverzuim (in%)

onder een collectieve arbeids-

uitgesplist naar cao Belangrijker dan de papieren beloften van certificaten is uiteraard de werkelijkheid van de

overeenkomst.

praktijk. In 2009 waren er tot onze spijt twee ongevallen met dodelijke afloop in Nederland en

–– if van VolkerWessels totaal is 6,7.

oproep van de Raad van Bestuur.

Veiligheid is een van de uitgangspunten bij dit initiatief. Ook het vca-certificaat is een belangrijk

725

3,8%

4,6% één in Canada. Wij betreuren het zeer dat dit heeft kunnen gebeuren en deze gebeurtenissen

hebben veel indruk gemaakt. De Raad van Bestuur heeft het veiligheid opnieuw onder cao onderwerp Bouwnijverheid 2,6%

4,7%

draagt voor een veilige werkomgeving. In overleg met de cao directies van werkmaatschappijen is Railinfrastructuur onderzocht wat er mogelijk is om de veiligheid op de werkplek waarborgen. cao vwte Netwerk Bouw Veel aandacht gaat daarbij uit naar beleving en cultuur rondom het thema veiligheid. cao Metaal en Techniek 5,2%

5,0%

Ziekteverzuim (in %) 2007-2008-2009

Overigen

De beleving op de werkvloer is in dit kader essentieel en de Raad van Bestuur heeft dan ook de

842 1.083

725 4,6%

3.215

CAO Bouwnijverheid

2.371

de aandacht gebracht en nogmaals duidelijk gemaakt datPersoneel iedereenop medeverantwoordelijkheid maand-/periodesalaris 4,7%

3,8% 3.215

Medewerkers naar cao Totaal 11.925

cao Bouwnijverheid

2.371

cao Bouwnijverheid

Personeel op maand-/periodesalaris Personeel op maand-/periodesalaris

Personeel op maand-/periodesalaris

CAO Railinfrastructuur

cao Railinfrastructuur

cao Railinfrastructuur

CAO VW Netwerk Bouw

cao vw Netwerk Bouw

2,6%

cao vw Netwerk Bouw

842

CAO Metaal en Techniek cao Metaal en Techniek 3.689 5,0%

Overigen 5,2%

Overigen

cao Metaal en Techniek 1.083

3.689

gehele organisatie opgeroepen om ideeën in te leveren die passen in een goed veiligheidsbeleid. De beste ideeën zullen in 2010 gekozen en ten uitvoer gebracht worden.

6,0 5,5 5,0

Onze werkmaatschappijen voeren een actief beleid om het ziekteverzuim te beperken en bij te

4,5

dragen aan de gezondheid van werknemers. Het ziekteverzuim lag in 2009 op 4,19% procent, een

4,0

lichte daling ten opzichte van 2008 (4,37%). Dit cijfer ligt onder het gemiddelde in de bouwsector,

3,5

dat volgens de cijfers van het Economisch Instituut voor de Bouwnijverheid voor 2009 op 4,7o%

3,0

ligt. Wij blijven inzetten op een verbetering door veel aandacht te schenken aan zowel het

2,5

voorkomen van beroepsziekten, bedrijfsongevallen, ziekte en verzuim van medewerkers als aan

2,0

reïntegratie van medewerkers na een ziektetraject. In 2009 is een pilot gestart met een gespecia-

1,5

liseerd bureau om langdurig zieken op een professionele manier weer aan de slag te helpen in een

1,0

andere rol dan zij vroeger hadden. De resultaten uit deze pilot – waarin zieke medewerkers worden begeleid vanuit hun mogelijkheden in plaats van hun beperkingen – zijn positief en de

0,5

doelstelling is om het traject in 2010 uit te breiden.

0 07 08 09

Highlights >> VolkerWessels heeft in 2009 de aanzet gegeven om het veiligheidsbewustzijn te stimuleren door het belang van het thema bij alle werkmaatschappijen nogmaals te benadrukken en door een oproep voor ideeën ter verbetering in de hele organisatie. >> Wij hebben in 2009 een nulmeting verricht naar de ongevallenfrequentie, het aantal vca certificaten van werkmaatschappijen en het percentage medewerkers dat valt onder een cao. >> De Incident Frequency (ongevallenfrequentie, zijnde het aantal bedrijfsongevallen per miljoen gewerkte uren) van VolkerWessels in 2009 is 6,7. De if van alleen die bedrijven waar medewerkers op een bouwplaats werken is 9,3.



Overigen



3. medewerkers

3. medewerkers | veiligheid & gezondheid

3.4 integriteit Wij conformeren ons aan maatschappelijk aanvaarde normen en waarden en aan wetten en regels. In de acquisitie en uitvoering van opdrachten mag hierover geen discussie bestaan, ook als er druk van buitenaf bestaat. Integer handelen is een basisvoorwaarde om het vertrouwen van Resultaat 2009:

opdrachtgevers, aandeelhouders, bouwpartners en anderen te behouden.

–– Er waren 27 meldingen bij een vertrouwenspersoon. –– In 6 gevallen ging het om

Integriteit blijft een belangrijk maatschappelijk onderwerp. Maria van der Hoeven, minister van Economische Zaken, maakte dat in 2009 nog eens duidelijk door te wijzen op een gebrek aan

meldingen die hebben geleid tot

ethiek in het Nederlandse bedrijfsleven en een tekortschietende inzet op het terrein van trans

ontslag van 9 medewerkers.

parantie. Deze kritiek valt niet gemakkelijk weg te wimpelen, zeker niet tegen de achtergrond van

–– Er waren geen meldingen van het vermoeden op overtreding

recente publicaties over de vastgoedfraude. Het is zaak om alert te blijven, ook omdat de geschiedenis leert dat de risico’s van niet integer handelen in de bouwsector groot zijn.

Wet Economische Mededinging.

1

2

–– De klokkenluidersregeling is

In november 2009 riep de Raad van Bestuur de

Bij Koenen Bouw, één van onze bouwbedrijven,

–– In totaal namen 346 mede

hele organisatie op om ideeën in te sturen voor

is een pilot-project gestart met VitaalWerk om

werkers deel aan Integriteit-

Die verwachtingen en de bijbehorende waarden communiceren we actief binnen de organisatie.

verhoging van de veiligheid in ons concern. Dat

langdurig zieken en medewerkers met frequent

workshops, onder andere in het

Een handzame en compact geformuleerde gedragscode geeft onze medewerkers handvatten ten

leverde 62 inzendingen op. Alle goede ideeën

verzuim op een professionele manier aan de

Introductieprogramma van

aanzien van dit thema, en de klokkenluiderregeling biedt de mogelijkheid om vermoedens van niet

zullen worden uitgevoerd en de vier beste

slag te houden met passend werk zowel binnen

VolkerWessels.

integer handelen op de juiste wijze af te handelen.

voorstellen worden beloond met een prijs in

Koenen Bouw als buiten het bedrijf. Meer dan

2010. Deze selectie wordt gedaan door zes

voorheen wordt per persoon gekeken naar de

De echte uitdaging zit er natuurlijk in dat het beleid en de daarmee samenhangende instrumenten

veiligheidkundigen uit onze werkmaatschap-

oorzaken van de ziekte en een persoonlijk

geen papieren tijger zijn, maar daadwerkelijk tot leven komen in het handelen van de hele

pijen die een onderzoek hebben gedaan naar

stappenplan gemaakt. Zo kan het zijn dat

organisatie.

de huidige gang van zaken rondom veiligheid.

iemand met een hoog arbeidsethos zulke hoge

De conclusies en aanbevelingen zullen in 2010

eisen stelt aan zichzelf dat zijn rugklachten niet

In Nederland waren er in 2009 in totaal 27 meldingen bij een vertrouwenspersoon. In 6 gevallen

worden gepresenteerd aan de Raad van

alleen lichamelijke maar ook psychische

ging het om meldingen die hebben geleid tot ontslag van 9 medewerkers. Integer handelen zal

Bestuur waarna er een plan uitgewerkt wordt

oorzaken heeft. Beide aspecten worden dan

nog verder in onze bedrijfsvoering ingebed worden en dat vergt voortdurend proactief handelen

om dit onderwerp nog meer aandacht te

behandeld. Naast de pilot met VitaalWerk

en communiceren. De Raad van Bestuur vervult hierin een belangrijke voorbeeldrol en heeft het

geven. <

heeft Koenen Bouw een bedrijfsfitness

belang van het thema in 2009 frequent onderstreept in overleggen met de directies van werk-

opgestart met als doel werknemers de

maatschappijen. Ook vormt het onderwerp een vast onderdeel van programma’s in de

mogelijkheid te bieden om sportief bezig te

VolkerWessels Academy.

Veiligheid: elk idee telt

Reïntegratie werkt

1 keer gebruikt.

De basis van het integriteitsbeleid is dat medewerkers van VolkerWessels zich conformeren aan algemeen aanvaarde maatschappelijke normen en waarden en aan wetten en regels. Wij verwachten van al onze mensen dat zij zich integer opstellen, afspraken nakomen en zorgvuldig handelen.

zijn tegen aantrekkelijke voorwaarden zoals korting op het fitnessabonnement. In 2010

Verder zijn er twee sessies georganiseerd met lijnmanagers en compliance officers, aangevuld

worden beide trajecten verder uitgevoerd en

met externe deskundigen, om het integriteitsbeleid en de uitvoering van dat beleid aan te

geëvalueerd. <

scherpen. Deze sessies hebben geleid tot twee hoofdconclusies. De eerste conclusie is dat het zinvol is om de (structuur van) de klokkenluiderregeling en de communicatie rond het inte griteitsbeleid te verbeteren. Hierbij geldt dat er door de jaren heen onvermijdelijk sprake is van een golfbeweging in de aandacht voor integriteit. In de jaren na de bouwaffaire stond het belang ervan bij iedereen op het netvlies gebrand. In de jaren daarna is dat niet meer zo vanzelfsprekend en is het zaak om het bewustzijn erover levend te houden. De tweede conclusie uit de sessies is dat het zinvol is om in 2010 een risico-inventarisatie rond het thema integriteit uit te voeren. Deze inventarisatie maakt het mogelijk om gerichter aandacht te besteden aan risicogebieden.




3. medewerkers | integriteit


3. medewerkers | integriteit

Highlights 2009 >> VolkerWessels heeft het integriteitsbeleid in een aantal strategische sessies over integriteit met lijnmanagement, compliance officers en externe deskundigen geëvalueerd. >> We namen deel aan de TopConferentie over aanvaardbare en integere werkwijzen in de bouw. >> VolkerWessels Telecom ontwikkelde een bewustwordingscampagne over integriteit. <

Ambitie 2010 Onze ambitie is om het vertrouwen van opdrachtgevers, aandeelhouders, bouwpartners en anderen te behouden door ons te conformeren aan maatschappelijk aanvaarde normen en waarden en aan wetten en regels.

Concreet betekent dit dat wij ons in 2010 tot doel stellen om: >> De bewustwording en transparantie rondom het integriteitsbeleid te vergroten.

1

‘Jouw gedrag maakt ons bedrijf’ bij VolkerWessels Telecom

2

Geen vanzelfsprekendheden “Integriteit is een zeer belangrijk thema in


VolkerWessels Telecom behandelt elke drie

de bouwsector en integer gedrag moet

>> Uitvoering bewustwordingscampagne integriteit bij diverse werkmaatschappijen.

maanden een nieuw onderwerp in de

een vanzelfsprekendheid zijn. Tegelijkertijd

>> Uitvoeren risico-inventarisaties integriteit bij diverse werkmaatschappijen.

compliance campagne. In het personeelsblad

mag je het eigenlijk nooit als vanzelfsprekend

>> Stroomlijnen communicatie rondom integriteitsbeleid en klokkenluiderregeling.

Bouwstof wordt het onderwerp van de

zien, maar er continu aan werken. We moeten

>> Update gedragscode en actief onder de aandacht brengen in de hele organisatie.

campagne toegelicht aan de hand van wat er in

voortdurend actief beleid voeren om het

de gedragscode staat. Elk onderwerp krijgt

belang ervan op het netvlies te houden bij alle

een eigen poster, die in de bedrijfspanden

mensen in de organisatie. Daarbij gaat het er

onder de aandacht wordt gebracht. In de

onder andere om dat we binnen de groep van

campagne wordt benadrukt dat medewerkers

elkaar leren. Als een werkmaatschappij met

dienen te handelen volgens onze gedragscode.

succes beleid en middelen heeft ontwikkeld,

Zij zijn immers het visitekaartje van

kunnen we die ergens anders in de groep weer

VolkerWessels Telecom en het goed naleven

prima toepassen.” <

van normen en waarden zorgt voor een positieve uitstraling. <

John Knoester Directeur hr / Group Compliance Officer





3. medewerkers

3. medewerkers | training & ontwikkeling

3.5 training & ontwikkeling De kennis en competenties van onze medewerkers bepalen ons succes. We willen hen dan ook faciliteren en stimuleren ten aanzien van de ontwikkeling van hun kennis. Voor managementen ondersteunende functies bieden we in de VolkerWessels Academy op maat gemaakte

Resultaat 2009: –– Aantal uren training voor de

programma’s aan die naast het vergroten van kennis en (project)management vaardigheden ook

bouwplaatsmedewerkers:

gericht zijn op het vergroten van de binding tussen werkmaatschappijen. Het opleidingsbeleid

46.249 uur.

voor overige medewerkers wordt decentraal per werkmaatschappij ingevuld. Wij hechten groot

–– Aantal uren training voor uta medewerkers: 84.680 uur.

belang aan een levenlang leren en stimuleren leidinggevenden om de persoonlijke ontwikkeling van medewerkers regelmatig met hen te bespreken.

–– Aantal uren training voor overige medewerkers: 136.531 uur. –– Gemiddelde aantal uren training per medewerker: 22,5 uur.

Om onderscheidend te zijn in de markt met de programma’s van onze Academy en om medewerkers de beste ontwikkelingskansen te bieden is in 2009 het beleid ten aanzien van de VolkerWessels Academy herijkt. Dit beleid richt zich op drie thema’s:

–– Per medewerker werd € 820 besteed aan training. –– 63% van de medewerkers heeft regelmatig een gesprek gehad

–– het vertalen van de opleidingsbehoefte naar aansprekende programma’s; –– het verbinden van werkmaatschappijen en het vergroten van netwerken; –– het verspreiden van kennis binnen de groep.

over prestatie- en loopbaan ontwikkeling.

Concreet heeft dit in 2009 geleid tot een aantal wijzigingen in de aanpak. Zo heeft het aspect duurzaamheid in brede zin meer aandacht gekregen. Dit komt onder andere tot uiting in het Introductieprogramma, waar het thema integriteit aan de orde komt en waarin een dagdeel is

Aantal cursisten VolkerWessels Academy

ingeruimd voor het samen werken aan een maatschappelijk project. Ook is een module systemsengineering geïntroduceerd die ingaat op nieuwe eisen van opdrachtgevers en is de leergang projectmanagement vernieuwd.

1.200

Levenlang leren zit van oudsher in de genen van onze organisatie en de VolkerWessels Academy

1.100

is zeer succesvol in het stimuleren hiervan. Het programma richt zich inhoudelijk op de

1.000

Aantal uren training per functiegroep x 1.000

Ambitie 2010

900

ontwikkeling van managementen ondersteunende functies. Veranderingen in de externe

800

omgeving maken nieuwe competenties noodzakelijk en vooral projectmanagement wordt

700

steeds complexer. Goed projectmanagement is cruciaal en vormt een risico voor onze

150

600

onderneming als deze vaardigheden niet op peil blijven. Een ander risico is de vitaliteit en

135

500

gezondheid van het management van wie steeds vaker topprestaties verwacht worden.

120


400

Ook aan deze aspecten besteden we aandacht in nieuwe programma’s. Even belangrijk als de

105

>> Duurzaamheidsthema’s verder te integreren in bestaande en/of nieuwe programma’s van de

300

(vaktechnisch) inhoudelijke kwaliteit van de trainingen is dat de programma’s fungeren als

90

200

bindmiddel in een sterk decentrale organisatie. De cases die worden gebruikt in de cursussen

75

>> Het aantal uren training voor medewerkers op het gebied van projectmanagement te verhogen met 10%.

komen vrijwel altijd uit onze eigen organisatie, zodat er kruisbestuiving ontstaat in het

60

>> Het percentage medewerkers dat regelmatig een gesprek heeft over prestatie- en loopbaanontwikkeling

toepassen van ideeën en best practices.

45

100 0 07 08 09

Onze ambitie is om in de markt concurrerend en onderscheidend te zijn met ons opleidingenaanbod zodat onze medewerkers de beste ontwikkelingskansen hebben. Wij willen medewerkers stimuleren tot een levenlang leren, hen pro-actief relevante programma’s aanbieden en hier regelmatig met hen over spreken.


jaarlijks te verhogen met 10%.

30


15

>> Ontwikkeling nieuwe opleidingsprogramma’s voor de verschillende doelgroepen van de

0

Highlights


>> Er is in 2009 een pilot geweest van een nieuwe directieworkshop ‘Persoonlijk Energie

Bouwplaatsmedewerkers

>> Jaarlijkse evaluatie en doorontwikkeling van bestaande opleidingsprogramma’s.

management’ die tot doel had om het bewustzijn te vergroten ten aanzien van

uta medewerkers

>> Stimuleren van gesprekken waarin met medewerkers wordt gesproken over prestatie- en loopbaan

persoonlijke vitaliteit en gezondheid.

Overige medewerkers

>> Een herijking van het beleid van de VolkerWessels Academy heeft geleid tot een

ontwikkeling, onder andere door het uitvoeren van deze gesprekken door de Raad van Bestuur met directies.

intensivering van onze focus en activiteiten. >> Er wordt een vervolg op de Management Ontwikkelingsleergang ontwikkeld zodat medewerkers zich kunnen doorontwikkelen in master classes. >> Er is een nulmeting verricht naar het aantal medewerkers dat regelmatig een gesprek krijgt over prestatie- en loopbaanontwikkeling. >> Het totaal aantal uren training dat in 2009 is verzorgd door de VolkerWessels Academy was 25.992 waarvan 36% is besteed aan projectmanagement.





3. medewerkers

3. medewerkers | training & ontwikkeling

3.6 diversiteit Een diversiteit aan talent is belangrijk voor elke onderneming, want diversiteit creëert kracht en flexibiliteit. Onze branche is van oorsprong opgebouwd door overwegend mannelijke technici. Diversiteit binnen VolkerWessels betekent dat wij dat talent willen behouden en ons management willen versterken met nieuw talent met aanvullende competenties. We vinden het belangrijk dat iedereen – onafhankelijk van geslacht, etniciteit, burgerlijke staat, seksuele geaardheid, geloof of leeftijd – gelijke kansen krijgt in onze organisatie. De bouwsector mag dan van oorsprong een traditionele reputatie hebben; met de komst van de nieuwe vrouwelijke cfo in de Raad van Bestuur laat VolkerWessels zien dat deze reputatie aan verandering onderhevig is. Ook voor onze Engelse activiteiten is een vrouw aangesteld als cfo. Ons bestuur is in 2009 met de komst van nieuwe leden met jong elan verrijkt. Gezien het bedrijfs-

1

2

Werk is topsport

Levenlang leren loont

Door de invloed van de economische crisis,

“Stilstand is achteruitgang en het is dan ook

economisch belang streven wij in alle lagen naar een evenwichtige leeftijdsopbouw, een diversiResultaat 2009:

teit aan competenties van onze medewerkers en een betere man/vrouw verhouding. De cijfers

–– m/v verdeling:

laten zien dat vooral dit laatste aandacht behoeft.

10.768 mannen (90,3%) en 1.157 vrouwen (9,7%).

toegenomen concurrentie en complexe

zaak om permanent te blijven werken aan de

vraagstellingen begint werk soms steeds meer

ontwikkeling van kennis en competenties.

–– Aantal m/v per functiegroep :

op topsport te lijken. Om de hoge prestaties vol

Onze hele organisatie is daarvan ook goed

–– Bouwplaatsmedewerkers:

te houden is een zelfbewuste levenshouding van

doordrongen. Ik merk dat veel mensen een

groot belang. De VolkerWessels Academy bood

aangeboren nieuwsgierigheid hebben en zich

in 2009 aan 15 directieleden een workshop

willen blijven ontwikkelen. We spelen daar met

Persoonlijk Energiemanagement aan. Deze

de VolkerWessels Academy op in door

workshop biedt inzicht in de mentale, emo

programma’s aan te bieden voor elke fase van

tionele en fysieke aspecten bij het leveren van

je loopbaan. Dat slaat erg goed aan.” <

3.220 mannen / 2 vrouwen. –– uta medewerkers: 3.090 mannen / 625 vrouwen. –– Overige medewerkers: 4.458 mannen / 530 vrouwen.

mogelijkheden binnen het concern en is er aandacht gegeven aan de balans tussen werken privé. De VolkerWessels Academy speelt hierin een belangrijke rol. Zij streeft naar een gelijke loopbaanontwikkeling voor mannen en vrouwen en stimuleert hen zich te blijven ontwikkelen. In 2009 lag het percentage vrouwen dat deelnam aan de Management Ontwikkelingsleergang op 6% van het totaal aantal deelnemers aan dit programma. Het streven is om dit percentage te laten toenemen tot 20% in 2015.

–– 10.262 (95,3%) mannen fulltime. –– 506 (4,7%) mannen parttime.

prestaties. Deelnemers leren hoe ze effectief

De Raad van Bestuur ziet kansen in een grotere diversiteit en heeft het afgelopen jaar meer vrouwen benoemd op managementfuncties. Verder is onderzoek gedaan naar hun doorgroei

In 2009 waren wij corporate sponsor van Building Passion, een project dat vrouwelijk talent

kunnen omgaan met stress. De workshop maakt

Monica de Graaf

–– 407 (35,2%) vrouwen fulltime.

binnen de bouwwereld in Nederland zichtbaar maakt. Onder het motto: ‘Een goed voorbeeld

medewerkers bewust van de eigen mogelijk

Manager VolkerWessels Academy

–– 750 (64,8%) vrouwen parttime.

doet goed volgen’ zijn inspirerende voorbeelden uit de bouw belicht. Een andere manier om vrouwelijk talent te inspireren zich te blijven ontwikkelen is door het versterken van hun netwerk.

heden om energie te managen, en zo op lange

In 2009 is op de netwerksite LinkedIn de groep ‘VolkerWessels Women’ gestart, waar in 2010

termijn fit te blijven en optimaal te presteren. <

nadere invulling aan zal worden gegeven. Het bevorderen van diversiteit betekent ook dat wij bestaand talent willen behouden voor het concern, zelfs als er binnen een werkmaatschappij geen werk meer is. In 2009 is een convenant afgesloten met de Centrale Ondernemingsraad waarin een inspanningsverplichting is opgenomen om medewerkers zoveel mogelijk binnen het concern aan het werk te houden. Ter ondersteuning is op concernniveau mobiliteitsupport opgericht dat vraag en aanbod zichtbaar maakt en zorgt voor juridische en arbeidsvoorwaardelijke ondersteuning. In 2009 zijn 39 medewerkers bij een andere werkmaatschappij in dienst getreden. Daarnaast waren er 143 detacheringen tussen de werkmaatschappijen. Hiermee geven wij een belangrijke impuls aan het behoud van talent, werken levenservaring.

Highlights >> Voor het eerst is er een vrouw benoemd in de Raad van Bestuur van VolkerWessels. >> Er is een LinkedIn-groep ‘VolkerWessels Women’ opgericht. >> Met de Centrale Ondernemingsraad is een convenant gesloten om talent zoveel mogelijk te behouden en Mobiliteitssupport op te richten.





3. medewerkers | diversiteit

3. medewerkers | diversiteit

Ambitie 2010 Onze ambitie is om het huidige talent te behouden en de managementteams te versterken met talent met aanvullende competenties, vooral door de hoog opgeleide vrouwen binnen VolkerWessels te faciliteren zichzelf te blijven ontwikkelen.

Concreet betekent dit dat wij ons in 2010 tot doel stellen om: >> Het aantal vrouwen dat deelneemt aan de Management Ontwikkelingsleergang te verhogen tot 20% in 2015.

Acties die we in het kader van dit thema in gang hebben gezet voor 2010 zijn: >> Pro-actief benaderen van de doelgroep. >> Uitbouwen activiteiten ‘VolkerWessels Women’ netwerk voor hoog opgeleide vrouwen binnen VolkerWessels.

1

2

aanbod zichtbaar

Building Passion is ontstaan vanuit de wens om

Mobiliteitssupport maakt vraag en

Personeelsbezetting naar functiegroep en geslacht (x 1.000)

Personeelsbezetting naar leeftijd en geslacht (x1.000)

Passion Building, Building Passion!

2,4

6,0

In het kader van ons streven om talent en

vrouwen binnen de bouwwereld in Nederland

2,2

5,5

ervaring te behouden voor het concern is

zichtbaarder te maken. De initiatiefnemers

2,0

5,0

1,8

4,5

1,6

4,0

1,4

3,5

1,2

3,0

1,0

in 2009 Mobiliteitssupport opgericht. De(in%) bouwsector Fulltime / Parttimestaat (in%) onder druk en dat Fulltime / Parttime Mannen Mannen betekent dat er soms sprake is van boven Totaal 10.768 Totaal 10.768 4,7%

talligheid van medewerkers. Dankzij onze 4,7%

gaan er van uit dat de kreet ‘ze zijn er niet’ achterhaald isFulltime en(in%) bewijzen dat (in%) met een / Parttime Fulltime / Parttime Vrouwen publicatie vanVrouwen ‘Building Passion’ waarin Totaal 1.157 Totaal 1.157

portretten en uitspraken van 100 vrouwen

brede spreiding zijn er bij ons ook in mindere

vermeld staan. In het Nederlandse bedrijfs

2,5

tijdensectorenParttime die zich goed Parttime ontwikkelen en

leven en zeker binnen de bouwbedrijven is er Parttime Parttime

0,8

2,0

waar dus vacatures zijn. DezeFulltime regeling is een Fulltime

een achterstand in te halen opFulltime het terrein van Fulltime

0,6

1,5

gevolg van een convenant dat op initiatief

diversiteit m/v in alle lagen van de organisatie.

0,4

1,0

van de Centrale Ondernemingsr aad werd

Wij ondersteunen de visie van Building Passion

0,2

0,5

afgesloten, waarin sociale richtlijnen zijn

en hebben het mede mogelijk gemaakt dat de

0

0

vastgelegd. <

uitgave tot stand kwam. Het boek is inmiddels

<21

22-25

26-30

31-35

36-40

41-45

46-50

51-55

56-60

61>

A

B

95,3%

95,3%

C

35,2%

35,2%

64,8%

64,8% verspreid in het concern ter inspiratie voor

Mannen

Mannen

iedereen die diversiteit nastreeft in de

Vrouwen

Vrouwen

dagelijkse praktijk. <

A Bouwplaats medewerkers B uta medewerkers Personeelsbezetting naar diensttijd in jaren (x 1.000)

C Overige medewerkers Fulltime Fulltime / Parttime (in%) / Parttime (in%) Mannen Mannen Totaal 10.768 Totaal 10.768

2,6 2,4 2,2

4,7%

4,7%

2,0

Fulltime Fulltime / Parttime (in%) / Parttime (in%) Vrouwen Vrouwen Totaal 1.157 Totaal 1.157

1,8

35,2%

1,6

35,2%

1,4 1,2 1,0 0,8

Parttime

Parttime

Parttime

Parttime

0,6

Fulltime

Fulltime

Fulltime

Fulltime

95,3%

0,4

95,3%

64,8%

64,8%

0,2 0 <2

2-5

6-10

11-20

21-30

30>

Mannen Vrouwen V o l k e r W e s s e l s D u u r z a a m h e i d s v e r s l a g 2 0 0 9 / 38


4



Milieu



4. milieu

4. milieu | materialen

4.1 materialen Met de keuze voor bepaalde materialen kunnen we de impact van het materiaalgebruik op mens en milieu minimaliseren. We willen zoveel mogelijk materialen gebruiken die gewonnen worden onder menswaardige omstandigheden en met respect voor de (natuurlijke) omgeving. Daarnaast streven we naar hergebruik van materialen. Een van de onderdelen daarbij is de toepassing van hout dat is gecertificeerd volgens de richtlijnen van de Forest Stewardship Council (fsc). Dit betekent dat er eerlijke lonen worden betaald, de wetgeving wordt nageleefd en er zorgvuldig en spaarzaam gekapt wordt. VolkerWessels heeft het fsc-convenant ondertekend dat stelt dat wij zoveel mogelijk fsc-hout gebruiken in onze eigen ontwikkelde woningen. In ons concern zijn vier (toeleverings)bedrijven fsc-gecertificeerd. Zij stimuleren pro-actief het gebruik van milieuvriendelijk hout en oefenen actief invloed uit op de klantvraag.

1

2

opnieuw is gebruikt, maar ook dat er geen precies beeld is te geven over exacte volumes. Om hierin

Rottinghuis’ Aannemingsbedrijf bouwde in

Zowel de opdrachtgever als de opdrachtnemer

verandering te brengen wordt onderzocht hoe wij in de toekomst een beter beeld kunnen geven.

2009 onder andere aan een multifunctioneel

heeft mogelijkheden om het gebruik van

In 2009 rees de vraag in hoeverre wij in staat zijn om fsc-hout toe te passen in onze eigen ontwik-

Afval wordt tegel

kelde woningen. Op basis van de gegevens die we nu hebben valt op te maken dat fsc-hout in 2009

Gebruik fsc-hout bij kws Infra

gebouw in Hoogkerk: een complex met lokalen

fsc-hout te bevorderen. De gemeente Boskoop

Ondanks onze intentie om meer fsc of ander gelijkwaardig gecertificeerd hout toe te passen in onze

voor een school, een bibliotheek, 60 appar

is als opdrachtgever een goed voorbeeld. Deze

eigen ontwikkelde woningen, laat de realiteit van 2009 zien hoe lastig dat is in tijden van economi-

tementen – waarvan 17 voor begeleid wonen

gemeente stelde als eerste gemeente in

sche tegenwind. Weliswaar zijn de meerkosten van fsc-hout ten opzichte van gewoon hout beperkt,

– en een parkeergarage. Bij de inkoopgesprek-

Nederland het gebruik van fsc-gecertificeerd

maar onder concurrerende marktomstandigheden is dit prijsverschil toch relevant en soms laat ook

ken met tegelleverancier Mosa kwam hun

hout en het bij de aannemer in het bezit zijnde

de verkrijgbaarheid te wensen over. Ook dit zal in 2010 nader worden onderzocht.

Cradle-to-Cradle programma ter sprake.

fsc-certificaat in al haar bouwprojecten

Betrokken partijen besloten een project te

verplicht. Daarnaast verlangt zij deze certifice-

Verantwoord materiaalverbruik is ook bij kws Infra een belangrijk thema. Op het gebied van

starten voor het gebruik van de tegelresten als

ring ook van het hout dat in hulpconstructies

asfaltproductie en -recycling staat de ontwikkeling van nieuwe technieken niet stil. kws Infra ziet

grondstof voor de productie van een nieuwe

en hulpmiddelen wordt verwerkt. kws Infra

het belang van een verdere verbetering van de bestaande technieken voor asfaltrecycling, maar

Mosa-tegel. Dit eerste pilotproject van

onderschrijft het gebruik van fsc-gecertifi-

vooral ook door ontwikkeling van nieuwe technieken. In dit verband zijn na jaren onderzoek en tal

Nederland bleek erg succesvol. De eerste

ceerd hout en heeft het fsc-certificaat

van testen voorbereidende stappen genomen om binnen twee jaar een zuinigere en schonere

container van 6 m3 met tegelafval was in

behaald. Met dit certificaat draagt kws Infra

technologie te introduceren. Deze technologie verbruikt niet alleen minder energie bij de

november 2009 vol en is toen afgevoerd naar

een steentje bij in de strijd tegen onverant-

asfaltproductie, ze heeft ook nog eens aanzienlijk minder geuremissies uit de schoorsteen tot

de fabriek van Mosa voor hergebruik. <

woorde ontbossing. <

gevolg. Bovendien is er sprake van een onbeperkte asfaltrecycling tot 100% wat zorgt voor extra besparing van primaire energie in de keten bij de winning van grondstoffen. Doordat er met deze nieuwe techniek meer asfalt, dat uit de weg wordt gefreesd, opnieuw als asfalt in de weg terug komt, kunnen wij de recyclingmogelijkheden van asfalt optimaal verbeteren. Hiermee plaatst

Ambitie 2010

asfalt zich in de rij van andere basisgrondstoffen zoals glas, ijzer en papier.

Onze ambitie is om bij de inkoop van materialen rekening te houden met de wijze waarop zij gewonnen worden en zoveel mogelijk invloed uit te oefenen op de klantvraag.

Highlights >> In 2009 zijn er vier fsc-gecertificeerde bedrijven binnen VolkerWessels, te weten De Groot Vroomshoop, Reinaerdt Deuren, De Mors Timmerfabriek en kws Infra Zuid-Holland/Noord.

Concreet betekent dit dat wij ons tot doel stellen om: >> Het inzicht te vergroten in de toepasbaarheid van het fsc (en ander milieuvriendelijk) hout in eigen ontwikkelde woningen in 2010.

>> Eén van de fsc-gecertificeerde bedrijven van VolkerWessels, De Groot Vroomshoop,

>> Mogelijkheden tot (her)gebruik van andere relevante materialen te onderzoeken.

heeft in 2009 Inlands Lariks hout uit Drenthe gebruikt (fsc) voor een gelijmde hout constructie voor een gebouw in de Apenheul in Apeldoorn. Hier werd niet alleen milieu-


vriendelijk hout gebruikt maar er zijn ook voordelen behaald in productietechnieken en

>> Onderzoek naar ontwikkelingen ten aanzien van het gebruik van fsc-hout.

logistiek.

>> In kaart brengen van initiatieven binnen het concern op het gebied van (her)gebruik materialen.

>> Reinaerdt Deuren kreeg van de overheid van Qatar opdracht tot het leveren van

>> Doorontwikkeling van een techniek voor onbeperkte asfaltrecycling door kws Infra.

fsc-houten brand- en geluidwerende binnendeuren voor het National Congrescentrum in de hoofdstad Doha. De overheid eist dat er uitsluitend met fsc-hout wordt gewerkt. >> Bouwbedrijf Wessels Rijssen heeft een kantoor gerealiseerd voor uvit met een recyclebare vloerafwerking bestaande uit 5.400 m2 bamboe parket en 6.000 m2 gerecycled tapijt (een volledig Cradle-to-Cradle product).




4. milieu


4. milieu | co 2

4.2 co2

–– Kleinere initiatieven bij tal van bedrijven in de groep tellen ook. Zo besloot M.J. Oomen tot het terugbrengen van de papierstroom door rapportages aan klanten uitsluitend nog digitaal

Het terugdringen van de co 2 -uitstoot is in internationaal overleg tussen landen een van de

te verstrekken.

speerpunten om een duurzame wereld te creëren, en het is dan ook niet meer dan logisch dat we

–– Bij onze Munt Centrale Holland (mch) is een dynamische planning voor het legen van parkeer

dit aspect zeer serieus nemen in ons duurzaamheidsbeleid. De reductie van co 2 -uitstoot is een

automaten ingevoerd. Werd er voorheen volgens een vast schema geleegd, nu is mch gestart

belangrijk onderdeel van ons beleid. Het gaat hierbij om maatregelen ten aanzien van het

met behulp van monitoring software de vullingsgraad te volgen en op basis daarvan de

Resultaat 2009 :

wagen- en machinepark, de asfaltcentrales, het energieverbruik van eigen kantoren en bedrijfs-

ledigingsmomenten te plannen. Dit beperkt het aantal ledigingsmomenten en daarmee het

co2 -footprint VolkerWessels is

hallen en het materiaalgebruik.

aantal voertuigbewegingen aanzienlijk. Deze manier van werken wordt steeds meer als eis in

201 kiloton

aanbestedingsdocumenten door gemeenten opgenomen. Dit komt niet alleen voort uit een verantwoordelijkheidsbesef voor onze planeet, maar ook vanuit

Tabel 1:

een commercieel belang: zo geeft ProRail – een van onze opdrachtgevers – een financiële prikkel

co2-emissie per scope van

aan leveranciers die op dit gebied hoog scoren. In 2009 heeft Primum – een VolkerWessels

bewegingen. Door goede afspraken met partners kan er op dit punt veel voortgang worden

VolkerWessels in Nederland (2009)

werkmaatschappij die zich bezig houdt met adviezen op het gebied van duurzaamheid – voor het

geboekt. Belangrijke voorbeelden daarvan zijn afspraken in het genoemde convenant tussen

eerst onze carbon footprint in kaart gebracht en zijn er doelstellingen geformuleerd om co 2 -

VolkerRail en Volker Stevin Materieel waarin de logistiek slimmer – en daarmee ook milieu

emissies te reduceren.

vriendelijker – wordt aangepakt. Een ander voorbeeld is de ontwikkeling van een Multi-

Binnen onze organisatie werden in 2009 tal van activiteiten ondernomen om de co 2 -uitstoot te

van mobiliteit. De kaart wordt samen met in- en externe partners ontwikkeld en biedt mede

co2 -emissie

Scope

in kiloton

1.000 gj

Scope 1

163

2.297

Scope 2

34

*203

Scope 3 Totaal

4

42

201

2.542

Eén van de maatregelen voor het reduceren van de co 2 -uitstoot is het beperken van logistieke

Mobiliteitscard die medewerkers de mogelijkheid biedt om alternatieven te kiezen ten aanzien verminderen. Dat varieert van kleine initiatieven in de hele organisatie tot aan overleg met

werkers de mogelijkheid zo efficiënt mogelijk te reizen. De verwachting is dat dit zal leiden tot

partners over de mogelijkheden om samen het verschil te maken. Voorbeelden zijn:

een vermindering van het autogebruik en een lagere belasting van de wegen tijdens de spitsuren. In 2010 zal hiermee een pilot worden gedaan.

Tabel 2:

–– Uit de berekening van de co 2 -footprint van VolkerRail bleek dat het grootste deel van de

co2-emissie per cluster van

co 2 -uitstoot wordt veroorzaakt door transporten. In 2009 is dan ook een convenant getekend

Verder hebben we de ambitie om het energieverbruik van eigen kantoren en bedrijfshallen te

VolkerWessels in Nederland (2009)

tussen Volker Stevin Materieel en VolkerRail met als doel het beperken van materieeltransport

verminderen, te kiezen voor duurzame materialen en te gaan werken met co 2 -neutraal materieel.

co2-emissie

en daarmee reduceren van co 2 -uitstoot.

Scope

in kiloton

Bouw & Vastgoedontwikkeling Civiel, Wegen & Spoor

–– In 2009 werd een quick win in de co 2 -reductie gerealiseerd door het toerental van groot materieel terug te brengen. Dat levert jaarlijks een brandstofbesparing van 30% op bij

32

bepaalde machines en een co 2 -reductie die kan oplopen tot 30.000 kg per machine. VolkerRail

113

Infratechniek & Telecom

41

Toelevering & Dienstverlening

15

Materieel leert machinisten hoe ze optimaal kunnen omgaan met het materieel en heeft markeringen aangebracht op de toerentellers. –– kws Infra spant zich al vele jaren in en zal zich de komende jaren blijven inspannen om energie te

* waarvan 10.372 gj aan groene stroom (4% van totale stroomverbruik).

besparen en zo de uitstoot van co 2 te beperken volgens de in de asfaltbranche gemaakte afspraken met de overheid. Zij zal in het lopende energiebesparingstraject tot 2012 de

Ambitie 2010

beoogde doelstelling van 2% besparing per jaar ruimschoots realiseren.

Onze ambitie is om de co2-uitstoot in 2010 te reduceren met 5%.

Highlights

Concreet betekent dit dat wij ons tot doel stellen om:

>> In 2009 is binnen VolkerWessels een nieuw adviesbureau opgericht, Primum, dat zich

>> 100% van de bedrijven in het cluster Civiel, Wegen & Spoor te laten certificeren in het kader van de

richt op duurzaamheid.

co2-prestatieladder.

>> In 2009 is de carbon footprint voor het eerst in kaart gebracht volgens scope 1 en 2 en een gedeelte van scope 3 van het Greenhouse Gas (ghg Protocol) en er zijn doelstel-

>> 50% van de bedrijven in het cluster Infratechniek en Telecom te laten certificeren in het kader van de co2-prestatieladder.

lingen geformuleerd. Voor scope 3 zijn zakelijke vliegreizen en declareerde kilometers

>> Verder onderzoek te doen naar co2-reductiekansen.

voor zakenreizen meegenomen.

>> Inzicht en kennis rondom co2-reductiemogelijkheden te vergroten. We denken hier met name aan

>> VolkerWessels heeft in 2009 een raamcontract gesloten voor de levering van groene stroom. Het beheer van het contract is ondergebracht bij pch Dienstengroep, onderdeel van het concern. Gaandeweg zullen alle werkmaatschappijen aansluitovereen

mogelijkheden om te besparen op het brandstofverbruik van ons wagenpark en het energieverbruik in onze kantoren en fabriekshallen. >> Samen met ketenpartners te komen tot co2-reductiekansen.

komsten aangaan, met inachtneming van de nu lopende contracten. >> VolkerRail organiseerde in 2009 een bijeenkomst voor leveranciers om samen te


werken op het gebied van co2-reductie. Belangrijke onderwerpen waren footprint

>> Verduurzamen van de leaseregeling van VolkerWessels in samenwerking met VolkerWessels BusinessLease.

berekeningen en mogelijkheden voor co2-reductie. De grote opkomst gaf het belang

>> Aflopende stroomcontracten omzetten naar contracten voor groene stroom. In 2009 is 4% van het totale

en de interesse in duurzaam ondernemen aan. >> Er is een convenant getekend tussen Volker Stevin Materieel en VolkerRail om materieeltransport te beperken en daarmee co2-uitstoot te reduceren.

electriciteitsgebruik groene stroom. We verwachten dat dit eind 2010 is opgelopen tot 50% van ons totale electriciteitsgebruik. >> Workshops organiseren voor kennis- en informatiedeling rondom co2-reductiekansen.

>> VolkerRail en RailCom hebben in 2009 de co2-prestatieladder van ProRail geïmplementeerd. Een aantal andere werkmaatschappijen is in 2009 gestart met de implementatie van de ladder.





4. milieu

4. milieu | co 2

4.3 afvalmanagement De bouwsector produceert afval. We streven ernaar de omvang van de afvalstromen te verminderen. Daarnaast gaat het erom de afvalstromen goed te scheiden zodat de verwerking een minimale impact heeft op het milieu. Het gaat ons nadrukkelijk om een integrale aanpak: zowel bij het ontwerp van een project, het inkopen van materialen, het gebruik op de werkvloer als bij de afvalverwerking zelf zijn Resultaat 2009:

verbeteringen mogelijk. Slim nadenken aan de voorkant (tijdens de ontwerpfase of bij de

–– 57,7% reststromen in bouwen

inkoop) kan immers aan de achterkant leiden tot besparingen.

sloopafval. –– Afval naar hergebruik en

Goed afvalmanagement is bovendien niet alleen goed voor de leefomgeving, maar levert ook

verwerkingsmethode:

financiële voordelen op, die een prima prikkel zijn om dit thema beter op de kaart te krijgen bij onze bedrijven.

1

2

–– Recycling: 20136 ton = 24,6%.

co 2 -reductie bij de asfaltcentrales

–– Verwerkt: 6480 ton = 7,9%.

ProRail, één van onze belangrijke opdracht

De asfaltcentrales van kws Infra nemen 24,6%

–– Vuilverbranding met energie

gevers, introduceerde in 2009 de co 2 -presta-

van de totale co 2 -footprint van VolkerWessels

terugwinning:

tieladder, die de impact van opdrachtnemers

voor hun rekening. Om deze uitstoot te

21941 ton = 26,7%.

op het milieu meet. Een aannemer die hard

reduceren neemt kws Infra sinds 1995 deel aan

co 2 -reductie bij VolkerRail en RailCom

VolkerWessels is in de markt een belangrijke speler op het gebied van afvalmanagement. Ons beleid rust op vijf pijlers:

–– Vuilverbranding zonder

–– stimuleren en ontwikkelen van Cradle to Cradle concepten;

werkt aan het terugdringen van de co 2 -uitstoot

energiebesparingprogramma’s voor de

energie terugwinning:

–– hergebruik van vrijkomende reststromen afval;

krijgt een financieel voordeel bij een aanbeste-

asfaltbranche die zijn vastgelegd in een

738 ton = 0,9%.

–– optimaliseren van de samenwerking met afvalverwerkers;

ding dat kan oplopen tot 10% van de aanneem-

Meerjarenafspraak met de Overheid. Inmiddels

som. VolkerRail en RailCom staan inmiddels op

heeft de branche een derde versie van deze

trede 4 van de prestatieladder van ProRail. Dit

afspraken ondertekend die loopt van 2008

is de op één na hoogste score en daarmee

t/m 2012 en die een doelstelling kent van

krijgen ze een gunningsvoordeel van 7% bij

2% energiebesparing (per ton asfalt) per jaar

aanbestedingen. In 2009 heeft nog geen enkel

ten opzichte van het startjaar 2008. Vanaf

stroom (451.186 ton) welke 100%

van de logistiek rondom (gescheiden) afvalstromen en daarmee in een vermindering van de

bouwbedrijf trede 5 behaald. VolkerRail en

1995 tot 2009 is in de gehele asfaltbranche een

wordt hergebruikt.

milieudruk van het afval op onze projecten. De overeenkomst wordt gaandeweg uitgerold over het

RailCom zijn binnen VolkerWessels trend

besparing bereikt van slechts 10% á 12% per

setters op dit gebied. Andere werkmaat

ton, wat neerkomt op een besparing van nog

schappijen, zoals kws Infra en Van Hattum en

geen 1% gemiddeld per jaar. Het streven van

Beter afvalmanagement begint met beter inzicht in afvaldata, aangezien dat inzicht kan leiden tot

Blankevoort volgen op de voet. ProRail geeft

kws Infra om de doelstelling van 2% energie

verbetering in de efficiency van projecten en het op de juiste wijze scheiden van afvalstromen.

met de prestatieladder een grote impuls aan

besparing per jaar toch te halen is dus een

In 2009 hebben we op dit punt verbeteringen gerealiseerd en tools ontwikkeld voor het

het co 2 -beleid in de branche. Andere partijen

flinke uitdaging. Daarbij wordt zoveel mogelijk

voorkomen van en inzicht krijgen in afvalstromen. Deze tools zullen in 2010 nog breder worden

gaan het beleid van ProRail waarschijnlijk

gebruik gemaakt van ‘groene’ energie, zoals

toegepast en daarmee vergroten we het bewustzijn over het belang van afvalmanagement tijdens

volgen en de Rijksoverheid stuurt aan op een

inzet van ‘groene’ stroom voor alle asfalt

alle fasen van een project. Die bewustwording wordt ook op de bouwplaats gestimuleerd:

volledige duurzame inkoop in 2010. <

centrales vanaf 1 januari 2010. Dit leidt ook tot

in samenwerking met sita worden in toolboxmeetings de achtergronden en het belang van

een aanzienlijke reductie van de co 2 -uitstoot.

afvalmanagement besproken.

–– Hergebruik:

–– inrichten van een kennisplatform voor afvalmanagement;

32727 ton = 39,9%.

–– ontwikkelen van tools om restafvalstromen te reduceren.

–– 259.839 kg. gevaarlijke stoffen ingezameld en verwerkt.

In 2009 is een mantelovereenkomst getekend met afvalverwerkingsbedrijf sita, waarin de hiervoor

–– De puinfractie is de grootste

genoemde pijlers een plaats krijgen. Deze overeenkomst voorziet onder andere in een verbetering

hele concern en is naar verwachting eind 2010 voor het overgrote deel gerealiseerd.

Alle acties samen leiden ertoe dat kws Infra de beoogde doelstelling van 2% besparing per

Ook kennisdeling met partners is belangrijk. In 2009 hebben wij een bijeenkomst voor relaties

jaar zal realiseren. <

georganiseerd om te discussiëren over de toepassing van Cradle to Cradle. Verder hebben wij meegeholpen bij de ontwikkeling van een Cradle to Cradle-kaart voor de aannemerij (een initiatief van het Ministerie van vrom) en meegedaan in verschillende denktanks betreffende

co2-emissie (Nederland)

Cradle to Cradle en Duurzaamheid (onder andere Milieuplatform, vrom en Senter Novem). 8% 16% 20%

Highlights Bouw & Vastgoedontwikkeling Civiel, Wegen & Spoor Infratechniek & Telecom Toelevering & Dienstverlening

>> VolkerWessels heeft een mantelovereenkomst met afvalverwerker sita afgesloten waarin betere logistiek en scheiding en het voorkomen van afvalstromen centraal staan. >> Er is een belangrijke kennisdeling met partners op gang gekomen en een dialoog met de markt over toepassingen Cradle to Cradle.

56%




4. milieu |


4. milieu | afvalmanagement

afvalmanagement

Ambitie 2010 Onze ambitie is om de omvang van de afvalstromen te verminderen en deze beter te scheiden zodat de verwerking een minimale impact heeft op het milieu.

Concreet betekent dit dat wij ons in 2010 tot doel stellen om: >> Een beter inzicht en beheer te krijgen van afval door middel van het verder uitrollen van de mantel overeenkomst met afvalverwerker. >> Afvalscheiding te verhogen met 10% in 2010. >> De afvalcalculator bij 50% van de bouwbedrijven in 2011 te implementeren om de afvalstromen beter te kunnen managen.

Acties die we in het kader van dit thema in gang hebben gezet voor 2010 zijn: >> Het implementeren van een afvalcalculator voor de 25 grootste bouwbedrijven in de VolkerWessels groep. >> Het sluiten van een afvalcontract in het kader van de mantelovereenkomst met de pch Dienstengroep en VolkerWessels Telecom. >> Kennisdeling in een intern kennisplatform afvalmanagement.

1

Eerste co 2 -certificaat afvalmanagement De sita co 2 -scan maakt inzichtelijk hoeveel

Afvalreststroom per type in tonnen (x 1.000)

“Goed afvalmanagement kan echt het verschil

co 2 -uitstoot bespaard kan worden door een

maken doordat het mes aan meerdere kanten

goede wijze van afvalinzameling en afval

snijdt. Het leidt tot een lagere milieudruk en

460

verwerking ten opzichte van toetsjaar 1990

levert ook aantoonbaar financieel voordeel op.

450

(Kyoto). Ook maakt deze scan inzichtelijk

Waar het om gaat is om dat inzichtelijk te

425

hoeveel co 2 nog kan worden bespaard door

maken in de hele bouwketen van architect tot

400

gescheiden inzameling. Gescheiden inzameling

uitvoerder. Dan komt het vliegwiel goed op

375

van afval leidt tot reductie van co 2 als gevolg

gang.” <

350

van betere mogelijkheden tot recycling en het

325

opwekken van energie uit afvalverbranding.

Jan Beukers

300

Ook het terugbrengen van logistieke handling

VolkerWessels Duurzaam Grondstofbeheer

275

vermindert de uitstoot van co 2 . In 2009 kende

250

sita aan VolkerWessels het eerste certificaat

ebruik 225 e op gemengd 200bouw- en sloopafval,

Afval hergebruik (gebaseerd op gemengd bouwen sloopafval, in %)

A Bedrijfsafval

175

B Bouw- en sloopafval

150

C Hout-a

24,6%

26,7%

2

Afvalmanagement maakt het verschil

125

Recycling

D Hout-b

100

Verwerkt

E Kunststof

75

Vuilverbranding met energiewinning F Metalen

7,9% 50

Vuilverbranding zonder energiewinning G Papier en karton

25

Hergebruik

I Overig A

B

C

D

E

F

G

H

I

hebben wij een besparing gerealiseerd van 15.768 ton co 2 per jaar, het equivalent van 81 miljoen autokilometers. Vanaf dit jaar is

24,6%

het mogelijk om van jaar tot jaar de cijfers te

39,9%

Recycling

monitoren. <

Verwerkt 7,9%

Vuilverbranding met energiewinning Vuilverbranding zonder energiewinning

H Puin en overigen

0

toe. Ten opzichte van het toetsingsjaar 1990

0,9%

Hergebruik 26,7%



5


Samenleving



5. samenleving


5. samenleving | community investment

5.1 community investment Highlights Wij staan midden in de samenleving en willen maatschappelijke betrokkenheid tonen door gemeenschappelijke initiatieven en goede doelen te steunen. Het beleid richt zich op een combinatie van financiële ondersteuning, het aangaan van partnerships en het beschikbaar stellen van werken denkkracht van onze medewerkers.

>> In 2009 werd het beleid ten aanzien van Community Investment getoetst en een nulmeting gedaan naar onze groepsbrede (financiële) investeringen. >> De Faculteit Civiele Techniek en GeoWetenschappen van de Universiteit Delft vroeg eind 2009 financiële steun om vernieuwing in het onderwijs te bekostigen. Gezien het belang van goede opgeleide civiel ingenieurs hebben wij daarna besloten tot een

We reserveren op concernniveau jaarlijks een substantieel bedrag voor donaties en sponsoring. Een dertigtal maatschappelijke doelen wordt financieel gesteund. Ook door onze werkmaat-

substantiële bijdrage. >> Jong VolkerWessels is gestart met een project in Armenië.

schappijen worden veel middelen beschikbaar gesteld voor goede doelen. Doelstelling is om op Resultaat 2009:

concernniveau het donatiebeleid verder vorm te geven opdat het past binnen de uitgangspunten

–– VolkerWessels heeft

van het Corporate Responsibility beleid, onder de noemer Elk initiatief telt.

107 partnerships.

Ambitie 2010 Dat beleid zal meer structuur in de groepsbrede, maatschappelijke activiteiten brengen. De kern

Onze ambitie is om op strategisch niveau richting te geven aan Community Investment en onze investering in de

is een combinatie van financiële ondersteuning en hulp van onze medewerkers bij het opzetten

samenleving zoveel mogelijk te verbinden aan initiatieven van medewerkers en in ons concern aanwezige

van projecten en het ondersteunen van maatschappelijke organisaties. We geven dus niet alleen

kennis en competenties.

geld, maar streven er ook naar dat onze betrokkenheid een direct uitvloeisel is van onze kennis en competenties. Eén van de doelen is om medewerkers te verbinden rondom duurzame initiatieven.


De kaders van dit nieuwe beleid worden in 2010 concreter gemaakt op basis van de resultaten van

>> Ons sponsor- en donatiebeleid in lijn te brengen met de kernactiviteiten en visie van ons concern.

de nulmeting over 2009 die de verhouding laat zien van het bestede bedrag aan sponsoring,

>> Medewerkers te verbinden aan programma’s in en voor de samenleving en hen in de gelegenheid te stellen

donaties en relatiemarketing.

om hun kennis en competenties in te zetten.

De keuze voor een combinatie van ‘geld en handjes’ is een bewuste keuze, omdat die combinatie in


de praktijk de beste resultaten laat zien en omdat hiermee wordt gewaarborgd dat de initiatieven

>> Analyse van ons sponsoring-, donatie- en relatiemarketingbeleid.

ook daadwerkelijk leven in de organisatie. De maatschappelijke bijdrage levert ook veel voor

>> Analyse van de partnerships die VolkerWessels heeft.

onszelf op. Veel (potentiële) medewerkers hechten waarde aan het maatschappelijke karakter van

>> Ontwikkeling van een samenwerkingsverband tussen de VolkerWessels Academy en Samen voor Zeist om

een organisatie en ondernemingen die te boek staan als maatschappelijk verantwoord, hebben

te werken aan een maatschappelijk project als onderdeel van ons Introductieprogramma voor nieuwe

dan ook een voorsprong op de arbeidsmarkt. Bovendien draagt het meedoen aan maatschappe-

medewerkers.

lijke projecten bij aan de inhoudelijke, sociale en maatschappelijke ontwikkeling van onze medewerkers, en daarmee ook aan de ontwikkeling van onze organisatie. Sinds 2005 speelt de jongerenorganisatie van ons concern, Jong VolkerWessels, een belangrijke voortrekkersrol bij het initiëren en uitvoeren van maatschappelijke projecten. In 2009 is het derde project van start gegaan in Yerevan, Armenië waar de jongeren van ons concern zich inzetten voor de renovatie van een naschoolse opvang (zie pagina 54). In 2009 zijn tal van maatschappelijke projecten uitgevoerd – onder highlights is een selectie opgenomen. Onderdeel van ons beleid is het monitoren van het succes van maatschappelijke projecten. In sommige gevallen betekent dit dat we de steun stopzetten vanwege het uitblijven van resultaten. Zo is in 2009 de samenwerking met de Stichting Gevangenenzorg – een organisatie die ex-gedetineerden naar een passende arbeidsplek begeleidt – beëindigd. Ondanks veel Community investment

inspanningen zijn wij er samen met deze organisatie in de afgelopen jaren helaas niet in geslaagd om kandidaten van Stichting Gevangenenzorg in dienst te nemen. Meerdere malen was er een

34,3%

werkplek gecreëerd waar de geselecteerde kandidaten vervolgens geen gebruik van maakten. Het uitblijven van concrete resultaten heeft ervoor gezorgd dat het steeds lastiger werd om een draagvlak te creëren voor dit initiatief.

56,4%

Community Investment omvat ook het aangaan van de dialoog met publieke partijen over complexe maatschappelijke issues. We hebben in 2009 leden van de Tweede Kamer ontvangen om 9,3%

met hen te spreken over de maatschappelijke opgave waaraan wij werken. Verder zijn we betrokken geweest bij verschillende bijeenkomsten in de Tweede Kamer; zo namen we onder andere

Sponsoring

deel aan een hoorzitting over c2000, het communicatiesysteem voor politie en hulpdiensten.

Donaties

VolkerWessels Telecom bouwde dit systeem en voert het onderhoud uit; de Tweede Kamer wilde

Relatiemarketing

graag gebruik maken van onze kennis op dit gebied.





5. samenleving

5. samenleving | community investment

5.2 omgevingsmanagement Onze werkzaamheden veroorzaken effecten op de directe (werk)omgeving. Vooral bij grote infrastructurele werken en/of publieke projecten is de maatschappelijke relevantie zeer groot en kijken zowel direct betrokken partijen als een breder publiek kritisch over de schouder mee. We zijn ons terdege bewust van de (uiteenlopende) belangen van verschillende partijen en zetten in op proactief omgevingsmanagement, ook omdat onze opdrachtgevers daar steeds vaker om vragen. Omgevingsmanagement richt zich op het proactief en gecoördineerd betrekken van gebruikers en belanghebbenden in de omgeving. Het gaat dus over een goede maatschappelijke inbedding van het project en omvat vier werkvelden: relatiemanagement, communicatiemanagement, verkeers-

1

2

management en conditionering.

Op zondag naar school

In algemene zin wordt onze omgeving steeds belangrijker. Vooral opdrachtgevers in de publieke

naschoolse opvang Armenië

De imc Weekendschool geeft gemotiveerde

sector – de rijksoverheid, maar ook steeds vaker lagere overheden – hechten groot belang aan

In 2009 heeft Jong VolkerWessels een project

kinderen uit achterstandswijken aanvullend

adequaat omgevingsmanagement en stellen hoge eisen aan bouwbedrijven. Goed omgevings

in Armenië op zich genomen: het renoveren en

onderwijs met behulp van professionals uit

management is voor ons dan ook niet alleen een manier om te laten zien dat we onze verantwoor-

uitbreiden van een naschoolse opvang het

verschillende beroepsvelden. Wij steunen dit

delijkheid voor de maatschappelijke inbedding van projecten nemen, maar ook een manier om ons

Rainbow Childcentre in Yerevan. Kinderen

initiatief en helpen daarmee de kansen voor de

in de markt positief te onderscheiden.

krijgen hier huiswerkbegeleiding en sportles.

toekomst van de leerlingen (10-14 jaar) te

Het bestuur heeft de wensen van de gebruikers

vergroten door ze drie jaar lang een aantal

De afgelopen jaren ontstaat de trend dat overheden taken op het gebied van omgevingsmanage-

geïnventariseerd. Meer sportmogelijkheden,

weken op zondag les te geven. Sinds de

ment overdragen aan bouwbedrijven. Wij pakken dit relatief nieuwe werkgebied dan ook op en

ruimte voor leren en een ehbo-post zijn de

oprichting van de Weekendschool zijn wij

ontwikkelen kennis en ervaring. Zo zijn wij bijvoorbeeld één van de initiatiefnemers van de

belangrijkste wensen. Een verwaarloosde

actief betrokken bij de organisatie van het vak

stichting Bewuste Bouwers, die tot doel heeft de relatie van bouwplaatsen met hun omgeving te

vleugel van het gebouw kan ruimte bieden aan

Bouw & Architectuur voor de eerstejaars

verbeteren. In 2010 zal een keurmerk in het leven worden geroepen dat staat voor goede

deze activiteiten. Een renovatie is hiervoor

leerlingen. Samen met een architectenbureau

communicatie met de omgeving van bouwlocaties. Dit maakt de professionaliteit op bouwplaat-

hard nodig. In samenwerking met lokale

leren de kinderen de kneepjes van het vak.

sen zichtbaar. Het uitwisselen van goede en praktische oplossingen tussen bouwplaatsen

partners zet Jong VolkerWessels zet zich in om

De bedrijfsonderdelen Stam + De Koning Bouw,

onderling zal de gemiddelde kwaliteit van grote en kleine bouwplaatsen verhogen.

deze wensen te realiseren en om fondsen te

dec en De Koning Wessels Vastgoed maakten

werven voor deze renovatie. <

het programma in 2009 mede mogelijk. <

Jong VolkerWessels renoveert

Van Hattum en Blankevoort heeft samen met Bouwend Nederland, ProRail en tbi Infra in 2009 VolkerWessels is één van de initiatiefnemers van stichting Bewuste Bouwers.

‘De Attente Aannemer – checklist voor omgevingscommunicatie’ ontwikkeld. Het eerste werk document is geschreven door de omgevingsmanager van Van Hattum en Blankevoort, en is een leidraad bij de communicatie rondom projecten. Het onderwerp wordt ook standaard mee genomen in toolbox-meetings op de bouwplaats. Door toekomstige ervaringen met omgevingscommunicatie zal deze checklist verder uitgebreid worden. Niet alleen de opdrachtgever stelt eisen aan bouwbedrijven, de samenleving doet dat ook. Op onze website (www.volkerwessels.com) is er gelegenheid tot het indienen van klachten, het stellen van vragen en het maken van opmerkingen. Bijvoorbeeld voor het melden van stankof geluidsoverlast. Het doel is om snel in te kunnen spelen op klachten en deze waar mogelijk op te lossen. In 2009 zijn er ruim 40 klachten binnen gekomen waarvan het merendeel betrekking had op het rijgedrag van onze medewerkers in onze bedrijfswagens. Op elke klacht is binnen 24 uur gereageerd, er zijn gesprekken geweest met betrokken medewerkers en op basis daarvan zijn passende maatregelen getroffen. Wij willen het aantal klachten laten afnemen door het bespreekbaar maken van (on)gewenst (rij)gedrag. Ook de implementatie van Bewuste Bouwers zal hier naar verwachting een positieve invloed op uitoefenen.




5. samenleving | omgevingsmanagement


5. samenleving | omgevingsmanagement

Highlights >> VolkerWessels is een van de initiatiefnemers van de stichting Bewuste Bouwers, die tot doel heeft de relatie van bouwplaatsen met hun omgeving te verbeteren. >> Van Hattum en Blankevoort heeft samen met Bouwend Nederland, ProRail en tbi Infra ‘De Attente Aannemer - checklist voor omgevingscommunicatie’ ontwikkeld en geïmplementeerd. >> Diverse werkmaatschappijen uit de bouwen vastgoedsector communiceren pro-actief met de stakeholders in de nabije omgeving van hun projecten. Er worden bijvoorbeeld nieuwsbrieven verstuurd en bewonersinformatiebijeenkomsten en open dagen geor ganiseerd. Boele & van Eesteren heeft op haar project ‘HubertusStaete Den Haag’ bovendien een website gelanceerd met specifieke informatie over de voortgang en mogelijke overlast van werkzaamheden voor de omgeving. Als er toch klachten zijn, dan is daar een speciaal e-mailadres voor beschikbaar gesteld.

1

2

Ambitie 2010

werkzaamheden A2 Den Bosch

een goede relatie is goud waard

Onze ambitie is om een goede relatie met de omgeving te hebben zodat onze projecten zo optimaal mogelijk

Bij het project A2 Rondweg Den Bosch heeft

A2 Hooggelegen is onderdeel van het project

uitgevoerd kunnen worden, zowel voor de omgeving als voor onszelf.

Rijkswaterstaat een unieke pilot uitgevoerd

A2 Holendrecht-Oudenrijn waar de A2 tussen

De communicatieve uitdaging van

A2 Hooggelegen –

door de communicatie met bewoners,

Amsterdam en Utrecht wordt verbreed. Het


ondernemers en weggebruikers op te dragen

project werd aanbesteed als een alliantie.

>> Intern de bewustwording te vergroten t.a.v. het belang van een pro-actieve communicatie met de omgeving.

aan de aannemer InfrA2 (waarvan 75% bestaat

Onderdeel van de tender was daarom het

uit onze werkmaatschappijen). In dit

vermogen tot samenwerken onderling en


meerjarenproject lag communicatief de

tussen de publieke en private partijen. Elk

>> Intern inzicht en kennis vergaren over omgevingsmanagement.

grootste uitdaging: de uitvoering bereikte in

consortium moest een team voordragen en

>> Best-practices delen in het concern op het gebied van pro-actief communiceren met de omgeving zodat er

2009 haar hoogtepunt met vele afsluitingen en

tijdens workshops bleek welk team het best

omleidingen en met de meeste hinder voor de

aansloot op de vertegenwoordigers van de

omgeving. De directe omgeving moest daarop

opdrachtgever. A2 Hooggelegen is een

worden voorbereid en op de hoogte worden

samenwerking in alliantieachtig verband: het

gehouden van de actuele verkeerssituaties.

consortium Trajectum Novum werkt daar hand

In de communicatie is zo veel mogelijk ingezet

in hand met Rijkswaterstaat. Partijen zijn

op een persoonlijke benadering. In december

gezamenlijk verantwoordelijk voor het

2009 kon het project in gebruik worden

ontwerp en realisatie en kansen en risico’s

genomen; de afwerking volgt in het eerste

worden gedeeld. Zo wordt dit project in

halfjaar van 2010. Aan de hand van zogenaamde

relatief korte tijd met respect voor elkaars

prestatie-indicatoren is in 2007 en eind 2009

belangen gerealiseerd. Kortom: de Alliantie A2

het effect van de communicatie gemeten.

laat zien dat samenwerken op basis van

Dit onderzoek van tns Nipo toonde aan dat

gelijkwaardigheid en vertrouwen uitstekend

de aannemer de communicatie met de

werkt. Evenals bij het project InfrA2 wordt

doelgroepen succesvol heeft uitgevoerd:

voor het project A2 Hooggelegen aan de hand

bewoners, ondernemers en weggebruikers zijn

van kern prestatie-indicatoren onderzoek

positief over de manier waarop ze zijn geïn

gedaan naar de tevredenheid van stakeholders

formeerd en over de wijze waarop InfrA2 de

en weggebruikers. Uit dit onderzoek is

(verkeers) hinder heeft weten te beperken. <

gebleken dat de weggebruikers tevreden zijn

meer kennis komt over dit relatief nieuwe werkgebied. >> Introductie van stichting Bewuste Bouwers binnen VolkerWessels en het opstellen van doelstellingen voor dit initiatief.

over de manier waarop werkzaamheden worden uitgevoerd en waarop ze worden geïnformeerd. Organisaties zijn tevreden over de samenwerking met de projectorganisatie. <



gri g3 overzicht VolkerWessels





v b

Volledig gerapporteerd

bijlage gri g3 overzicht VolkerWessels

Partieel gerapporteerd

Voorzijde omslag Binnenzijde omslag

Niet gerapporteerd

Strategie en analyse Profiel

Beschrijving

1.1

Een verklaring van de raad van bestuur over de relevantie van duurzame ontwikke-

1.2

>> >>> nvt

Zie financieel jaarverslag Zie www.volkerwessels.com > corporate governance Niet van toepassing

Bestuur, verplichtingen en betrokkenheid Niveau van rapporteren

Pagina

Profiel

4.1

De bestuursstructuur van de organisatie, met inbegrip van commissies die vallen

ling voor de organisatie en haar strategie.

4-5

onder het hoogste bestuurslichaam en verantwoordelijk zijn voor specifieke taken,

Beschrijving van belangrijke gevolgen, risico’s en mogelijkheden. <

1-57

zoals het bepalen van de strategie of het overzicht over de organisatie.

17-23

4.2

Geef aan of de voorzitter van het hoogste bestuurslichaam eveneens een leiding-

gevende functie heeft.

>>

Organisatieprofiel Profiel

Beschrijving

Niveau van rapporteren

Pagina

v

2.1

Naam van de organisatie.

2.2

Voornaamste merken, producten en/of diensten.

2.3

Operationele structuur van de organisatie, met inbegrip van divisies, werkmaat-

8-9 8-9

Beschrijving


Pagina

>>> >>

12, 50-53

>>>

4.3

Voor organisaties met een enkelvoudige bestuursstructuur: vermeld het aantal

onafhankelijke en/of niet-leidinggevende leden van het hoogste bestuurslichaam.

4.4

Mechanismen die aandeelhouders en medewerkers de gelegenheid geven om

aanbevelingen te doen aan of medezeggenschap uit te oefenen op het hoogste

bestuurslichaam.

4.5

Een koppeling tussen vergoedingen voor leden van het hoogste bestuurslichaam,

top-managers en leidinggevenden (met inbegrip van vertrekregelingen) en de

prestaties van de organisatie (met inbegrip van sociale en milieu-gerelateerde

NVT >>

52

>>

52-53

schappijen, dochterondernemingen en samenwerkingsverbanden.

2.4

Locatie van het hoofdkantoor van de organisatie.

2.5

Het aantal landen waar de organisatie actief is en namen van landen met ofwel

prestaties).

grootschalige activiteiten, ofwel met specifieke relevantie voor de duurzaamheids-

4.6

Processen waarmee het hoogste bestuurslichaam waarborgt dat strijdige belangen

kwesties die in het verslag aan de orde komen.

8-9

worden vermeden.

2.6

Eigendomsstructuur en de rechtsvorm.

6

4.7

Proces voor het bepalen van de kwalificaties en expertise van de leden van het

2.7

Afzetmarkten (geografische verdeling, sectoren die worden bediend en soorten

hoogste bestuurslichaam voor het sturen van de strategie van de organisatie aan-

klanten/begunstigden).

24-43

gaande economische, milieugerelateerde en sociale onderwerpen.

2.8

Omvang van de verslaggevende organisatie.

14

4.8

Intern ontwikkelde missie- of beginselverklaringen, gedragscodes en uitgangs-

2.9

Significante veranderingen tijdens de verslagperiode wat betreft omvang,

punten die van belang zijn voor de economische, milieugerelateerde en sociale

prestaties, met vermelding van de mate van invoering ervan.

4.9

Procedures van het hoogste bestuurslichaam voor het overzien van de inventarisatie

en het beheer door de organisatie van economische, milieugerelateerde en sociale

b

>> >> >>

structuur of eigendom.

2.10

Onderscheidingen die tijdens de verslagperiode werden toegekend. <

16,56

Verslagparameters Profiel

Beschrijving


Pagina

>>> >>>

prestaties, met inbegrip van relevante risico’s en mogelijkheden en naleving van

internationaal overeengekomen standaarden en principes.

4.10

Processen voor het evalueren van de eigen prestaties van het hoogste bestuurs-

lichaam, in het bijzonder betreffende economische, milieugerelateerde en sociale

prestaties.

4.11

Toelichting over de toepassing van het voorzorgsprincipe door de verslaggevende

10-13

>>>

3.1

Verslagperiode (bijvoorbeeld fiscaal jaar of kalenderjaar) waarop de verstrekte

informatie betrekking heeft.

3.2

Datum van het meest recente verslag.

organisatie.

3.3

Verslaggevingscyclus (jaarlijks, tweejaarlijks, etc.)

14

4.12

Extern ontwikkelde economische, milieugerelateerde en sociale handvesten,

23-24,

3.4

Contactpunt voor vragen over het verslag of de inhoud ervan.

5

principes of andere initiatieven die de organisatie onderschrijft.

28,42

3.5

Proces voor het bepalen van de inhoud van het verslag met inbegrip van:

4.13

Lidmaatschap van verenigingen (zoals brancheverenigingen) en / of nationale /

relevantie, materialiteit en stakeholders.

internationale belangenorganisaties.

28, 42, 55

3.6

Afbakening van het verslag (bv. landen, divisies, dochterondernemingen, gehuurde

4.14

Lijst van groepen belanghebbenden die de organisatie heeft betrokken.

12

faciliteiten, samenwerkingsverbanden, leveranciers).

14

4.15

Basis voor inventarisatie en selectie van belanghebbenden die moeten worden

3.7

Specifieke beperkingen voor de reikwijdte of afbakening van het verslag.

14

3.8

Basis voor verslaggeving over samenwerkingsverbanden, dochterondernemingen

in gedeeltelijk eigendom, gehuurde faciliteiten, uitbestede activiteiten of andere

entiteiten.

3.9

14

nvt

10-13

betrokken.

4.16

Benadering van het betrekken van belanghebbenden, waaronder de frequentie

ervan per type en groep belanghebbenden.

4.17

De voornaamste onderwerpen en vraagstukken die naar voren zijn gekomen door

De technieken en berekeningsgrondslagen voor gegevensmetingen, waaronder de

de betrokkenheid van belanghebbenden en hoe de organisatie hierop heeft

voor schattingen gebruikte aannames.

gereageerd, onder meer via haar verslaggeving. <

3.10

Uitleg over de gevolgen van eventuele herformuleringen van eerder verstrekte

informatie.

3.11

Significante veranderingen ten opzichte van vorige verslagperiodes ten aanzien

van reikwijdte, afbakening of meetmethoden die voor het verslag zijn toegepast.

3.12

Tabel waarin staat waar in het verslag de standaardonderdelen van de informatie-

voorziening te vinden zijn.

3.13

Beleid en huidige praktijk met betrekking tot het betrekken van externe assurance

van het verslag. <


14

15 15 60-65 14


12 12

10-12



v b





Niet gerapporteerd

>> >>> nvt


Economische prestatie-indicatoren Profiel

Beschrijving


Pagina

EN17

Andere relevante indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht.

EN18

Initiatieven ter verlaging van de emissie van broeikasgassen en gerealiseerde

EC1

Directe economische waarden die zijn gegenereerd en gedistribueerd, waaronder

verlagingen.

inkomsten, operationele kosten, personeelsvergoedingen, donaties en overige

EN19

Emissie van ozonafbrekende stoffen naar gewicht.

maatschappelijke investeringen, ingehouden winst en betalingen aan kapitaal-

EN20

no, so en andere significante luchtemissies naar type en gewicht.

verstrekkers en overheden.

EN21

Totale waterafvoer naar kwaliteit en bestemming.

EC2

Financiële implicaties en andere risico’s en mogelijkheden voor de activiteiten van

EN22

Totaalgewicht afval naar type en verwijderingsmethode.

de organisatie als gevolg van klimaatverandering.

EN23

Totaal aantal en volume van significante lozingen.

EC3

Dekking van de verplichtingen in verband met het vastgestelde uitkeringenplan

EN24

Gewicht van getransporteerd, geïmporteerd, geëxporteerd of verwerkt afval dat

van de organisatie.

EC4

>>

60-135

als gevaarlijk geldt op grond van bijlage i, ii, iii en viii van de Conventie van Bazel en

Significante financiële steun van een overheid.

het percentage afval dat internationaal is getransporteerd.

EC5

Spreiding in de verhouding tussen het standaard aanvangssalaris en het lokale

EN25

Benaming, grootte, beschermingsstatus en biodiversiteitswaarde van wateren en

minimumloon op belangrijke bedrijfslocaties.

gerelateerde habitats die significante gevolgen ondervinden van de waterafvoer en

EC6

Beleid, methoden en deel van uitgaven betreffende lokaal gevestigde leveranciers

-afvloeiing van de verslaggevende organisatie.

op belangrijke bedrijfslocaties.

EN26

Initiatieven ter compensatie van de milieugevolgen van producten en diensten en de

EC7

Procedures voor lokale personeelswerving en aandeel van het topkader dat afkom-

omvang van deze compensatie.

stig is uit de lokale gemeenschap op belangrijke bedrijfslocaties.

EN27

Percentage producten dat is verkocht en waarvan de verpakking is ingezameld,

EC8

Ontwikkeling en gevolgen van investeringen in infrastructuur en diensten die

naar categorie.

EN28

Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties

wegens het niet naleven van milieuwet- en - regelgeving.

voornamelijk ten behoeve van het algemeen nut worden geboden door middel van

verplichtingen van commerciële aard, dan wel in natura of pro bono.

EC9

Inzicht in en beschrijving van significante indirecte economische gevolgen,

EN29

Significante milieugevolgen van het transport van producten en andere goederen

waaronder de omvang ervan. <

en materialen die worden gebruikt voor de activiteiten van de organisatie en het

vervoer van personeelsleden.

EN30

Totale uitgaven aan en investeringen in milieubescherming naar type. <

52-53

Milieu prestatie-indicatoren Profiel

Beschrijving


EN1

Totale hoeveelheid gebruikte materialen naar gewicht of volume.

EN2

Percentage van de gebruikte materialen dat bestaat uit afval uit externe bronnen

EN3

Direct energieverbruik door primaire energiebron.

EN4

Indirect energieverbruik door primaire bron.

Pagina

Beschrijving

44

LA1

Totale personeelsbestand naar type werk, arbeidsovereenkomst en regio.

44

LA2

Totaal aantal en snelheid van personeelsverloop per leeftijdsgroep, geslacht en regio.


49

EN5

Energie die bespaard is door besparingen en efficiëntieverbeteringen.

LA3

Uitkeringen aan voltijdmedewerkers die niet beschikbaar zijn voor deeltijdmede-

EN6

Initiatieven ten behoeve van energie-efficiënte of op duurzame energie gebaseerde

werkers, per grootschalige activiteit.

producten en diensten, evenals verlagingen van de energie-eisen als resultaat van

LA4

Percentage medewerkers dat onder een collectieve arbeidsovereenkomst valt.

deze initiatieven.

LA5

Minimale opzegtermijn(en) in verband met operationele veranderingen, inclusief of

EN7

Initiatieven ter verlaging van het indirecte energieverbruik en reeds gerealiseerde

dit wordt gespecificeerd in collectieve overeenkomsten.

verlaging.

LA6

Percentage van het totale personeelsbestand dat is vertegenwoordigd in formele

EN8

Totale wateronttrekking per bron.

gezamenlijke arbo-commissies van werkgevers en werknemers die bijdragen aan de

EN9

Waterbronnen waarvoor wateronttrekking significante gevolgen heeft.

controle op en advies over arbo-programma’s.

EN10

Percentage en totaal volume van gerecycled en hergebruikt water.

LA7

Letsel-, beroepsziekte-, uitvaldagen- en verzuimcijfers en het aantal werkgerela-

EN11

Locatie en oppervlakte van land dat eigendom is, gehuurd wordt, beheerd wordt

teerde sterfgevallen per regio.

in of grenst aan beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversiteits-

LA8

Opleidings-, trainings-, advies-, preventie- en risicobeheersingsprogramma’s ten

waarde buiten beschermde gebieden.

behoeve van personeelsleden, hun families of omwonenden in verband met

EN12

Beschrijving van significante gevolgen van activiteiten, producten en diensten op

ernstige ziekten.

de biodiversiteit in beschermde gebieden en gebieden met een hoge biodiversi-

LA9

Afspraken over arbo-onderwerpen vastgelegd in formele overeenkomsten met

teitswaarde buiten beschermde gebieden.

vakbonden.

EN13

Beschermde of herstelde habitats.

LA10

Gemiddeld aantal uren dat een werknemer per jaar besteedt aan opleidingen,

EN14

Strategieën, huidige maatregelen en toekomstige plannen voor het beheersen van

onderverdeeld naar werknemerscategorie.

de gevolgen van de biodiversiteit.

LA11

Programma’s voor competentiemanagement en levenslang leren die de blijvende

EN15

Aantal op de rode lijst van de iucn vermelde soorten en soorten op nationale

inzetbaarheid van medewerkers garanderen en hen helpen bij het afronden van hun

beschermingslijsten met habitats in gebieden binnen de invloedssfeer van bedrijfs-

loopbaan.

activiteiten, ingedeeld naar hoogte van het risico van uitsterven.

LA12

Percentage medewerkers dat regelmatig wordt ingelicht omtrent prestatie- en

EN16

Totale directe en indirecte emissie van broeikasgassen naar gewicht. >

loopbaanontwikkeling. >


44

46,49

47-48

20

Sociale prestatie-indicatoren: arbeidsomstandigheden Profiel

46,49

44-46


Pagina

37

28

28

34-35

34-36 34



v b





Niet gerapporteerd

>> >>> nvt


LA13

Samenstelling van bestuurslichamen en onderverdeling van medewerkers per

SO8

Monetaire waarde van significante boetes en totaal aantal niet-monetaire sancties

categorie, naar geslacht, leeftijdsgroep, het behoren tot een bepaalde maatschap-

wegens het niet naleven van weten -regelgeving. <

pelijke minderheid en andere indicatoren van diversiteit.

LA14

Verhouding tussen basissalarissen van mannen en vrouwen per medewerkers-

categorie. <

Sociale prestatie-indicatoren: productverantwoordelijkheid

Sociale prestatie-indicatoren: mensenrechten Profiel

Beschrijving


Pagina

Profiel

Beschrijving


PR1

Levensduurstadia waarin de gevolgen van producten en diensten voor gezondheid

en veiligheid worden beoordeeld met het oog op verbetering en het percentage van

belangrijke producten dienstencategorieën die aan dergelijke procedures onder-

HR1

Percentage van en totaal aantal aanmerkelijke investeringsovereenkomsten waarin

hevig zijn.

clausules over mensenrechten zijn opgenomen of waarvan de naleving van de

PR2

Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betref-

mensenrechten is getoetst.

fende gevolgen voor gezondheid en veiligheid van producten en diensten geduren-

HR2

Percentage belangrijke leveranciers en aannemers die getoetst zijn op naleving van

de de levensduur, naar type resultaat.

de mensenrechten en op getroffen maatregelen.

PR3

Type informatie over producten en diensten dat verplicht wordt gesteld door pro-

HR3

Totaal aantal uren personeelstraining over beleid en procedures betreffende

cedures en het percentage van belangrijke producten en diensten die onderhevig

aspecten van mensenrechten die relevant zijn voor de activiteiten, met inbegrip van

zijn aan dergelijke informatie-eisen.

het percentage van het personeel dat de trainingen gevolgd heeft.

PR4

Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes

HR4

Totaal aantal gevallen van discriminatie en de getroffen maatregelen.

betreffende informatie over en etikettering van producten en diensten, naar type

HR5

Activiteiten waarvan is vastgesteld dat daarbij een aanzienlijk risico zou kunnen

resultaat.

gelden voor het recht op de uitoefening van de vrijheid van vereniging en collec-

PR5

Beleid ten aanzien van klanttevredenheid, met inbegrip van resultaten van onder-

tieve arbeidsonderhandelingen, alsmede de maatregelen die zijn getroffen ter

zoeken naar de klanttevredenheid.

ondersteuning van deze rechten.

PR6

Programma’s voor de naleving van wetten, standaarden en vrijwillige codes met be-

23

HR6

Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van

trekking tot marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring.

kinderarbeid, alsmede de maatregelen die zijn getroffen gericht op de uitbanning

PR7

Totaal aantal gevallen van niet-naleving van regelgeving en vrijwillige codes betref-

van kinderarbeid.

fende marketingcommunicatie, waaronder reclame, promotie en sponsoring,

HR7

Activiteiten waarvan is vastgesteld dat er een aanzienlijk risico is van gevallen van

naar type resultaat.

gedwongen of verplichte arbeid, alsmede de maatregelen die zijn getroffen gericht

PR8

Totaal aantal gegronde klachten over inbreuken op de privacy van klanten en het

op de uitbanning van gedwongen of verplichte arbeid.

kwijtraken van klantgegevens.

HR8

Percentage van het beveiligingspersoneel dat training heeft gevolgd in het beleid

PR9

Monetaire waarde van significante boetes wegens het niet-naleven van weten -

of de procedures van de organisatie betreffende aspecten van de mensenrechten

regelgeving betreffende de levering en het gebruik van producten en diensten. <

die relevant zijn voor de activiteiten.

HR9

Totaal aantal gevallen van overtreding van de rechten van de inheemse bevolking,

alsmede de getroffen maatregelen. <

Sociale prestatie-indicatoren: maatschappij Profiel

Beschrijving


SO1

Aard, reikwijdte en effectiviteit van alle programma’s en methoden die de effecten

van de activiteiten op gemeenschappen bepalen en beheren, waaronder vestiging,

activiteiten en vertrek.

SO2

Percentage van en totaal aantal bedrijfseenheden geanalyseerd op corruptie-

gerelateerde risico’s.

Pagina

52-57

SO3

Percentage van het personeel dat training in anticorruptiebeleid en -procedures

van de organisatie heeft gevolgd.

31

SO4

Maatregelen die zijn getroffen naar aanleiding van gevallen van corruptie.

31

SO5

Standpunten betreffende publiek beleid en deelname aan de ontwikkeling ervan,

evenals lobbyen.

SO6

Totale waarde van financiële en in-natura-bijdragen aan politieke partijen, politici

en gerelateerde instellingen per land.

SO7

Totaal aantal rechtszaken vanwege concurrentiebelemmerend gedrag, anti-kartel-,

en monopolistische praktijken, alsmede de resultaten van deze rechtszaken. >



Pagina

55-57


Verantwoording fotografie


Colofon

omslag:

VolkerWessels

Visser & Smit Hanab heeft in opdracht van Jacobs Engineering een project

Oostmaaslaan 71, 3063 an Rotterdam

uitgevoerd op de bp locatie in Amsterdam. Visser & Smit Hanab was

Postbus 2630, 3000 cp Rotterdam

verantwoordelijk voor de aansluiting van een nieuwe steiger op bestaande

t +31 (0)10 42 44 244

tanks. De gehele infrastructuur is gerealiseerd, van schip tot tank.

f +31 (0)10 42 44 282 e [email protected]

2

inhoudsopgave:

i www.volkerwessels.com

Project InfrA2 bij ’s Hertogenbosch. Deze geluidsschermen bevinden zich bij knooppunt Empel.

samenstelling 6-7

1. introductie:

VolkerWessels | Corporate Responsibility

Van Hattum en Blankevoort – De Sloelijn in Zeeland. Dit kunstwerk bevindt zich tussen Goes en Middelburg.

ontwerp Dedato ontwerpers | José K. Vermeulen, Anton Vos

18-19

2. markt: Visser & Smit Bouw – Le Carrefour in Leiden.

tekstbijdrage Nart Wielaard

26-27

40-41

3. medewerkers: Visser & Smit Hanab –

fotografie

Lassers bij het project gaz France in de buurt van Strassbourg.

Carel Kramer Photography

4. milieu:

drukwerk

Visser & Smit Hanab – ocap, co2 leidingen voor de tuinbouw.

Mouthaan Grafisch Bedrijf

Deze foto is gemaakt bij een tomatenkweker in het Westland.

Dit duurzaamheidsverslag is gedrukt op 300 grams (omslag) en 130 grams silk fsc (mixed 70%)-papier.

50-51

5. samenleving: imc Weekendschool

58-59

fsc logo

bijlage gri g3 overzicht VolkerWessels: VolkerRail – Onderhoudswerkzaamheden traject Dordrecht-Moerdijk.

beschikbaarheid Er is een Engelse vertaling van dit duurzaamheidsverslag beschikbaar. An English translation of this sustainability report is available. In case of textual contradictions, the Dutch version shall prevail.

Dit duurzaamheidsverslag is beschikbaar op www.volkerwessels.com en kan apart worden aangevraagd.



Corporate Responsibility Elk initiatief telt

Recommend Documents