copright Elektor International Media

310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media

Actuatoren Bidirectionele 12-V-motorsturing Complete driver voor stappenmotoren Katapult voor robot of andere toepassingen MotoBox PIC-knipperrelais PWM motor-controller Robo-kicker Servo ombouwen tot motor Servobesturing Stappenmotor-besturing Stappenmotor-besturing met PIC12C508 Van cassettedeck tot robotmotor zBot: 10-A-powertrap Zware gelijkstroommotoren aansturen

341 410 394 429 382 451 469 485 491 351 502 520 497 515

Audio en video 48 V power-fantoomvoeding 5-uitgangen-videodistributieversterker Automatische audio-uitschakelaar Automatische S/PDIF-selector DC-gekoppelde audioversterker Draadloze audiozender Eenvoudige audio-vermogensmeter Eenvoudige hybride amp Fantoomvoeding voor TV-antenne Hybride hoofdtelefoonversterker ISO-norm voor autoradio’s IR-S/PDIF-ontvanger IR-S/PDIF-zender MP3-adapter voor TV MP3-speler voor senioren Parafase-toonregeling Phonosplitter Play the Guitar – recycle-tip RIAA multimedia-voorversterker Symmetrische microfoonvoorversterker TV-ontplopper Video-isolator

13 104 129 142 49 99 196 204 40 158 234 336 329 323 85 289 224 68 34 338 185 231

Vierdubbele voeding voor hybride amp 23 Volumeregeling in stapjes 500 Communicatie 2,4-GHz-antenne voor robotvoertuigen Afstandsbediening voor PDA’s en Smartphones Bussystemen in de praktijk IR-afstandsbediening met R8C IR-communicatie via UART Ontbrekende-puls-detector Ontvanger voor RC5-afstandsbediening Pratende chips zBot: draadloze communicatie

423 406 367 346 443 457 488 389 530

Diversen 10.000× met één transistor 12-V-ventilator direct op 230 V Actieve gelijkrichter Akoestische knipperhulp Biolicht-apparaat met LED Camera als datasafe Chaotische LED-vuurvliegen Charlieplexing Eenvoudige capacitieve aanraakdetector Eenvoudige eendraads aanraakdetector Eenvoudige LED-fietsverlichting Efficiënte achtergrondverlichting Elektronische tiptoets Formula Flowcode Buggy Gemoduleerde lichtsluis Het raadsel van de OC171 Klapschakelaar Kleurentemmer Knipperlicht met high-efficiency-LED’s LED-tol Lego Mindstorms NXT-servomotor Lichtgevende wijnfles Logische geiten Lopende robot Luxeon LED’s

227 198 121 144 192 44 348 39 129 191 247 244 105 444 236 294 390 425 25 228 408 288 302 460 328 5

310 schakelingen elektor international media bv – 089018/nl pagina 5

R

310 SCHAKELINGEN


Magnetische flipflop Miller-condensator Mysterieuze zelfoplading Philips EE-bouwdozen Piëzo-kloplamp Pseudo-random schittering PWM-regelaar voor motoren met permanente magneet RGB-licht Richtinggevoelige lichtsluis Robot met giga-geheugen Sinusknipper SMD-kristal-adapter Software-schakelaar Stille ventilator Temperatuur-controlelampje voor Weller-soldeerstation Temperatuurschakelaar Vervanger voor standaard-LCD’s Voetballende robots Volumeregeling in stapjes Zuinige LED-beschermer Zenuwstimulator

160 65 307 474 48 90 239 279 199 376 171 165 207 178 83 63 335 534 500 117 214

Hobby en modelbouw 123-spel de luxe 123-spel – zonder µC 12 V gloeiplugconverter Accu-display Accutester voor auto en motor Deler voor servosignalen Diesel gaat digitaal Dual accu Eenvoudige eendraads aanraakdetector Eenvoudige slaafflitser Elektronische zekering Fietskilometerteller met naafdynamo Flitslicht met triggeringang Flitsslaaf Golf-scorer Intelligente servo-interface ISO-norm voor autoradio’s Kleurentemmer LED-tol Lichtgevende wijnfles Lichtvolger LiPo-monitor Luxeon LED’s Mistachterlamp voor oldtimers Mistlampdetector

182 66 334 27 316 193 135 401 191 64 308 15 119 131 254 161 234 425 228 288 186 262 328 197 150

Mistlampschakelaar Modelspoor-wisselsturing Multicolor knipper-LED Nieuwe KW1281-interface PIC-knipperrelais Pitch-meter voor modelhelikopters Preset-circuit voor servo’s Programmeerbare servobesturing Pseudo-random schittering Preset-circuit voor servo’s PWM-regelaar voor motoren met permanente magneet PWM-spanningsreductie RC-servotester Reactiespel met ATtiny13 RGB-licht Ruitensproeierautomaat Schakelaar annex bevestiging voor LED-broches Schakeling voor Märklin-lichtseinen Servosturing Simpele slaafflitser Stappenmotorbesturing Temperatuur-controlelampje voor Weller-soldeerstation Tiny-RGB

239 494 169 33 279 258 321 264 270 287 273 83 36

Hoogfrequent 2,4-GHz-antenne voor robotvoertuigen Actieve antenne Antennehoogte en bereik DCF77-voorversterker Detector-ontvanger met ontdemping Draadloze audiozender Fantoomvoeding voor TV-antenne Microspion op FM Opamp FM-zender Overtone-oscillator met opamp SDR-ontvanger met buis Upgrade voor DRM-ontvanger

423 108 190 44 226 99 40 86 17 60 133 147

Huis en tuin 16 miljoen kleuren onder water 1-wire-thermometer met LCD Aanwezigheidssimulator Automatische afzuigkap Automatische verlichting met zonnecellen Belalarm

6

L

318 77 216 230 382 106 252 145 90 252


56 101 32 208 212 88

310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media Biolicht-apparaat met LED 192 Brievenverklikker 35 Buitenverlichting-automaat 251 Dimbare LED-lamp 203 Draadloze bewegingsmelder met ZigBee 283 Draadloze netstekerdoos met statusmelding 310 Duotone antikalk-schakeling 134 FL-schemerschakelaar 275 Geluidsgestuurde schakelaar 518 Gemoduleerde lichtsluis 236 Goedkope 12 V/230 V-omvormer 259 Hardwire-codeslot 172 Infrarood bediende start/stop-schakelaar 240 Intelligente aanwezigheidssimulator 163 Laseralarm 120 LED-barometer 26 Lekker lui voor de buis 45 Lichtnetschakelaar op afstandsbediening 292 Lichtsensor met schemerdetectie 180 Licht uit! 111 Lichtvolger 186 Luxeon LED’s 328 Mistlampdetector 150 Onweervoorspeller 221 Oproep bevestigd! 255 Pompbeveiliging 277 RFID-deuropener 152 Richtinggevoelige lichtsluis 199 Schakelen met ZigBee 315 Slakkenwering 71 Slave-netschakelaar I 97 Slave-netschakelaar II 248 Tandenpoetswekker 268 Telefoonbel-versterker 317 Telefoonlijn-beveiliging 319 Tellende lichtschakelaar 285 Temperatuurschakelaar 63 Temperatuurschakelaar voor zonnecollector 245 Tentalarm 50 Thermostaat met schakelaar en alarm 531 Tuinverlichting met Flowcode 11 Ultrasone muggenverjager 215 Universeelmeter als bliksemdetector 128 Universele thermostaat 297 Verlichtingsautomaat 320 Volgsysteem voor zonnepaneel 303 Zonnecellamp met PR4403 272

Zonnepaneel met volgschakeling

95

Mechanica 5-euro-aandrijfmotor met hoog koppel Antieu-robot Babybot Bolo Eenfoud Hunter MOPS Trillie TriWi

472 345 388 404 364 418 441 366 455

Meten en testen 1-wire-thermometer met LCD 22-bits A/D-converter Accutester voor auto en motor Acht kanalen op de scoop Actieve gelijkrichter Automatische bereikomschakeling Bedrijfsurenteller Diesel gaat digitaal Discrete PWM-generator Draagbare thermometer E-blocks pH-meter Eenvoudige audio-vermogensmeter Gasdoorstromingsmeter Geigerteller Groter bereik voor DVM I2C-synchronisatie voor geheugenoscilloscoop LED-barometer LED-tester Lichtsensor met schemerdetectie LiPo-monitor Optische pulsgenerator Pientere peilstok voor ULV Pitch-meter voor modelhelikopters Power-oscillator met constante amplitude Simpele scoop Spike-detector voor oscilloscoop Supersimpele accutester Temperatuurschakelaar Temperatuursensor met 2-draads-interface Tester voor afstandsbedieningen Universeelmeter als bliksemdetector Universele meet-interface uitgebreid

101 241 316 111 121 257 37 135 173 304 194 196 201 150 12 183 26 82 180 262 69 217 106 262 53 325 250 63 312 275 128 155 7


R

310 SCHAKELINGEN


Microprocessor

Sensoren

89LPC9xx USB-programmering Alternatieve seriële communicatie met E-blocks Contrastregeling voor LCD’s DTMF-gestuurde schakelaar Eenvoudige ISP voor AVR-controllers Eenvoudige USB AVR-isp programmer Efficiënte achtergrondverlichting FET-driver voor microprocessoren Goedkope USB-demoprint GPS-ontvanger Grafisch display met 48×84 pixels Hersens voor een robot LCD-module in 4-bit-mode LPC900-programmer PLC met E-blocks Programmeerprint voor R8C/13 Propeller-chip serieel programmeren Propeller prototyping board voor Boe-Bot R8Ckey RFID-deuropener Robotnavigatie RS232 via Bluetooth Seriële interface voor de Propeller Spanningsbewaker ‘TEAclipper’ programmer voor BASIC Stamp Turbo BDM Lite ColdFire interface Universele LCD-module Universele STK200/300 programmer Zuinig met IC-pennen

305 124 52 19 209 113 244 139 398 73 280 353 337 412 296 41 293 383 242 152 435 82 453 321 342 223 92 510 237

PC-hardware en -software Computer-uitschakelaar Fantoomvoeding voor TV-antenne GSM-datakabel als I/O-interface SATA SCSI-adapter SCSI2 gender-changer Simulatie-applets Tachogenerator voor PC-ventilator Universele meet-interface uitgebreid USB-datameter USB/RS232-adapter USB-schakelaar voor printers USB-standby-killer USB-zekering

22 40 125 327 80 174 265 89 155 238 61 284 140 210

A/D-omzetter voor robots Betrouwbare vingerafdruk CMUCam1 Vision System CO-sensor Draadloze polsslagsensor Een robot die niet kan verdwalen Eenvoudige D/A-omzetter voor robots Eenvoudige ultrasone obstakeldetector Geluidsgestuurde schakelaar Gevoelige snor voor robot Hellingmeter Infrarood-obstakeldetector IR-afstandsmeting Kompassensor voor Lego Mindstorms NXT LED als lichtsensor Lichtzoekende robot Obstakeldetector PIR-sensor Positionering met fotodiode-arrays Sensor voor lijnvolgende robots Stereo geluidssensor Thermostaat met schakelaar en alarm Vleermuisoor

483 495 528 379 519 506 340 476 531 532

Tips & trucs Balancerende robot R8C meet negatieve spanningen

371 458

Voedingen en acculaders Accu-display Acculader met zonnecellen Acculader op zonne-energie Accu’s laden via de sigarenaansteker Actieve gelijkrichter Alternatieve halogeenvoeding Alternatieve toepassingen voor de PR4401/02 Automatische acculader voor de auto Automatische verlichting met zonnecellen Batterij-timer Constante spanning Dimbare LED-lamp Driver voor 20 LED’s Dual accu Efficiënte achtergrondverlichting

8

L

467 391 463 501 409 426 505 490 518 449 525 349 512


27 115 16 156 121 87 176 78 212 271 387 203 141 401 244

310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media Elektronische zekering Goedkope 12 V/230 V-omvormer Instelbare stroombegrenzing Kleine labvoeding Kortsluitvaste hoogspanningsstabilisator LDO-regelaar met softstart of tracking Leegloop-beschermer voor accu’s LiPo-accu’s parallel schakelen LiPo-monitor Lithium-lader Mini-hoogspanningsgenerator Mini-inverter Power-MOSFET bruggelijkrichter PWM-spanningsreductie Rechtstreekse 5-V-voeding Regelbare schakelende stabilisator Schakelende 555-voeding Schakelende converter voor LED’s Snellader voor NiMH-accu's

308 259 54 166 126 416 454 440 262 470 179 363 232 494 331 343 487 266 498

Step-down-converter voor lage spanning Stepdown-regelaar Supersimpele accutester UPS met zonnepanelen USB-omzetter Veelzijdige NiCd-acculader Vierdubbele voeding voor hybride amp Volgsysteem voor zonnepaneel zBot: voeding met accu en zonnecellen Zonnecellamp met PR4403 Zonnecel-spanningsindicator Zonnepaneel met volgschakeling Zuinige stepdown-converter

276 300 250 188 508 522 23 303 511 272 314 95 311

Aanhangsels A Elektrische veiligheid B Printen en software C Inhoud A...Z

537 541 541

9


R

310 SCHAKELINGEN


+5V

6k8

10 Ω

10k 8

4 R4 7

10k OUT

3

D1

DIS

IC2 555

2 TR 6 THR

OUT

LD274

3

IR

R6

T1

10k 1

8

R

P1

CV

C3

5

C2

100n

1

1n

100µ 16V

BC517 060086 - 1 - 11

+5V TSOP1736 R12

R15 3k3

R10

8

IC4

10k

R9

10k

2

100k

4 R14

lichtsluis onderbroken

100k R13 1k

IC3

5

3

2 3

IC4.A

D2

IC4.B

1

7

6

2

1N4148 1

R11 C4

C5

TSOP1736

10k

De zender (figuur 1) levert ongeveer 1000 keer per seconde gedurende 540 µs een burst van 36 kHz. IC1 is met C1, R1 en R2 afgesteld op een frequentie van ongeveer 1000 Hz. De uitgang van IC1 zorgt er voor dat IC2 ongeveer 1000 keer per seconde gedurende circa 540 µs gaat oscilleren. Met C2, P1, R4 en R5 is IC2 ingesteld op een frequentie van 36 kHz. De uitgang van IC2 stuurt via transistor T1 de IR-LED D1 aan. C3 en R3 voorkomen dat de redelijk grote stroom door D1 te veel verstoring op de voedingslijn veroorzaakt.

R3

R5

1k

Het blijft leuk om met allerlei snufjes je omgeving in de gaten te houden en op basis van het gedrag van die omgeving bijvoorbeeld lampen of zoemertjes te schakelen. Zo helpt de hier beschreven lichtsluis om een doorgang te bewaken. Je kunt hem gebruiken om te signaleren of iemand door een gang loopt, of om te zien of de auto ver genoeg de garage in gereden 1 is om de deur te kunnen R2 sluiten. De schakeling bestaat uit een zender die gemoduleerd infrarood licht 4 zendt en een ontvanger die R 7 DIS R1 dit herkent. De gebruikte IC1 schakeling is nauwelijks ge555 2 TR voelig voor omgevingslicht 6 THR en daarom ook buiten goed CV 5 C1 te gebruiken.

zet, omdat IC3 al een hoop van ons over neemt. Als dit IC een IR-signaal ‘ziet’ met een frequentie van 36 kHz, dan zal de uitgang van IC3 ‘0’ worden. De zenderschakeling stuurt afwisselend 540 µs een IR-signaal van 36 kHz en is dan weer 470 µs stil. Als dit signaal op IC3 binnenkomt, zal C4 zich via D2 ontladen. Omdat de positieve ingang van IC4a met behulp van R10 en R11 op 2,5 V is ingesteld, zal

10k

Heino Peters

IC4 = LM393

100n 100µ 16V 060086 - 1 - 12

3

IR-LED LD274

IR-sensor TSOP1736

D1

IR

De ontvanger (figuur 2) is relatief eenvoudig van op-

060086 - 1 - 13

236

L


310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media de uitgang van IC4a dan ‘1’ zijn. In de tussenliggende stille perioden van 470 µs wordt C4 via R8 deels opgeladen, maar dit duurt niet lang genoeg om de spanning van 2,5 V voorbij te komen. Pas als de lichtsluis onderbroken wordt, zal C4 zich zo ver opladen dat de uitgang van IC4a omklapt en ‘0’ wordt. Omdat IC4a een open-collector-uitgang heeft, zal in dat geval C5 direct worden ontladen en wordt de uitgang van IC4b ‘1’. Met R9 en C5 wordt het signaal verlengd met ongeveer één seconde. Als men R9 vergroot tot 100 kΩ, dan wordt dit ongeveer 10 seconden. Verder zijn R12 en R13 opgenomen om het klapperen van de uitgang rond het omslagpunt tegen te gaan, al zal dat in deze schakeling eigenlijk niet voorkomen. Samen met R14 levert de uitgang van IC4b weer een keurig logisch signaal dat we kunnen gebruiken voor verdere verwerking. Het afstellen van de frequentie van IC2 op 36 kHz met behulp van P1 gaat het snelst met een oscilloscoop. Als u die niet hebt, dan richt u de IR-LED D1 op de ontvanger IC3 en draait P1 zo dat op de negatieve ingang van IC4a een zo laag mogelijke spanning staat. Zorg

dat IC3 tijdens het instellen niet te veel signaal ontvangt, door de IR-LED er een flink eind vandaan te plaatsen of hem niet direct op de ontvanger te richten. Lukt ook dat niet goed, stel dan P1 gewoon in op de middenstand, dat werkt meestal ook prima. Met deze schakeling heeft men eigenlijk geen last van omgevingslicht. Mocht dat toch zo zijn, bijvoorbeeld omdat er direct zonlicht op IC3 schijnt, dan dient u deze in een buisje plaatsen en op de IR-LED te richten. Hierdoor kan er geen direct zonlicht meer op vallen. Als de IR-LED en de ontvanger te dicht bij elkaar zijn geplaatst, dan kan er door reflecties via de wanden nog steeds licht op de ontvanger vallen, ook als er iemand tussen staat. Ook in dat geval zijn korte stukjes buis voor zowel de zender-LED als voor de ontvanger een goede oplossing (figuur 3). Zorg er wel voor dat de buisjes niet lichtdoorlatend zijn (zwart schilderen of bijvoorbeeld waterleidingbuis gebruiken). De draden aan de IR-LED mogen zonder problemen enkele meters lang zijn. Plaats het ontvanger-IC niet te ver van de schakeling. (060086)

Roland Plisch

U+

Kleine en goedkope microcontrollers hebben natuurlijk minder ‘pootjes’ dan hun grotere broeders en zusters – en vaak te weinig. De auteur vroeg zich af hoe hij in noodgevallen op pennen kon besparen. Daarbij kwam hij op het idee om de hoogohmige toestand van een tristate-uitgang uit te buiten. Het signaal van de hoogohmige toestand kan bijvoorbeeld als CS-signaal van twee IC’s of als RD/WR-signaal gebruikt worden. Alles wat nodig is zijn twee opamps of comparatoren die aan een enkele voedingspanning van 5 V genoeg hebben en waarvan de

R

R

CS1

High= CS1

A1

Low = CS2

R

A

CS2

High Z = no CS

A2

R

R

080095 - 11

237


R

310 SCHAKELINGEN


uitgang ook een voldoende hoog en laag niveau bereikt (dus typen met rail-to-rail uitgang), zoals de LM393 of LM311. De weerstanden van de spanningsdelers in de schakeling hebben allemaal dezelfde waarde, bijvoorbeeld 10 kΩ. Ingang A ligt daarbij op de helft van de voedingspanning (2,5 V) als er op de ingang niets is aangesloten of de pen van de aangesloten microcontroller hoog-

ohmig is. De niet-inverterende ingang van IC1A zit op 2/3 en de inverterende ingang van IC1B op 1/3 van de voedingspanning, zodat in beide gevallen de uitgangen hoog zijn. Wordt de pen van de microcontroller aan ingang A laag, dan gaat de uitgang van IC1B laag en die van IC1A hoog. Als A hoog wordt, dan is het precies omgekeerd. (080095)

Florent Simonnot

Dit instrument is op twee manieren te gebruiken is: als ontwerphulp en voor de show!

K1

K2 1 +5V

+5V

1

2 D–

D–

2

3 D+

D+

3

GND

4

4 GND M1

USB -A

R1 100k

De schakeling laat de naald van een draaispoelmeter bewegen ten gevolge van elektrische impulsen (bits). Als ze wordt aangesloten op een USB-verbinding, geeft ze een indicatie van de hoeveelheid data die over de bus loopt. Tijdens dataverkeer (bij het aansluiten van randapparatuur) worden er namelijk gegevens uitgewisseld tussen de master en het randapparaat (device); dit is waar te nemen als korte uitslagen van de wijzer van de draaispoelmeter. Als we een randapparaat met een flinke dataproductie aansluiten (zoals een webcam), dan zien we de wijzer, afhankelijk van het verstuurde beeld, in de richting van 100% gaan. De gate van MOSFET T1 wordt aangestuurd door de

P1 100k

T1

BS170 060155 - 11

238

L

USB -A


310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media positieve impulsen van de DATA-lijn. Omdat de USB bus met bitstuffing (bepaald overdrachtprotocol) werkt, is deze lijn nooit voortdurend 0 of 1. Voor diegenen die hun PC graag ’tunen’ is het een zeer origineel accessoire dat (nog!) niet bestaat. Stelt u zich een met neonverlichting en dergelijke uitgeruste PC voor, met als extra enkele mooie verlichte voltmeters (bijvoorbeeld oude VU-meters) met wijzers die het volume van het datatransport van de USBpoorten (webcam, externe HD, joystick enzovoort) aangeven. Met groene, oranje en rode vlakken erop is succes verzekerd! De schakeling is super eenvoudig van opzet en niet duur! Schaf een draaispoelmeter naar keuze aan of sloop er eentje uit een oud apparaat (cassettedeck) en soldeer vervolgens de

F. P. Zantis

Gelijkstroommotoren met permanente magneet worden veel toegepast en zijn ook in de modelbouw erg populair. Kenmerkend voor D1

onderdelen op een stukje experimenteerprint. Afregelen op 100%: sluit een randapparaat zoals een externe HD of een USB-stick aan en regel de potentiometer zó dat de wijzer tijdens de eerste seconden op 100% staat (na het aansluiten verzendt het randapparaat een grote hoeveelheid data om zijn structuur en de opgeslagen bestanden kenbaar te maken), dat is alles! De duidelijkste manier om een indruk te krijgen van de gebruikte bandbreedte is het plaatsen van de USB-meter vóór een HUB en hier enkele randapparaten op aan te sluiten. Omdat er geen driver nodig is, is compatibiliteit met USB 1.1, USB 2.0 en zelfs USB x.x gewaarborgd!

(060155)

deze motoren is de hoge verhouding tussen het aanloopkoppel en het nominale koppel. Als men bij een uit een gelijkspanningsbron gevoede motor met permanente magneet het toerental bij constant hoog draaimoment wil

R4 100 Ω

1N4148

P1

Ra

14

220k D2

M

S1

220µ 16V

7

Rb

M1

D3

C2

IC1

R2 1k

1N4148 1N4148

R7

C3

100k

C1

1000µ 16V

39n

IC1.A 1k

1

1

2

3

1

BT1

T1 4

R3 4k7

4x 1V2

T2 R6 47 Ω

BC557 R5

IC1 = 40106

1k

R1

IC1.B

2N3055

50µA

060187 - 11

239


R

310 SCHAKELINGEN


kunnen variëren, dan kan een pulsbreedteregelaar worden toegepast zoals in het schema te zien is. Met behulp van twee Schmitttrigger-inverters uit een 40106 wordt een astabiele multivibrator gemaakt, waarvan de puls/pauze-verhouding onafhankelijk van de frequentie over een groot gebied kan worden gevarieerd.

frequentie is constant en bedraagt ongeveer 115 Hz. Transistor T1 zorgt voor de stroomversterking. Als pen 4 van het IC 40106 aan massa ligt, schakelt T1 in geleiding. Ligt de uitgang in de buurt van de voedingsspanning, dan spert T1. Op de collector van deze transistor is voldoende stroom ter beschikking om de vermogenstransistor 2N3055 te sturen. R4 en C2 ontkoppelen het aanstuurdeel van het vermogensgedeelte. De via R7 aangesloten draaispoelmeter dient voor het bewaken van de ladingstoestand bij accuvoeding. De schakeling werd door de auteur gebruikt om een motor uit een cassetterecorder te regelen. De 2N3055 heeft hierbij geen koellichaam nodig.

Door de stand van de potmeter worden de weerstanden Ra en Rb, die samen de totale weerstand van de potmeter vormen, bepaald. Condensator C1 wordt via weerstand Rb opgeladen en via Ra ontladen. Op de uitgang (pen 4) van de 40106 kan iedere gewenste schakelverhouding worden ingesteld. De hoog-tijd van de uitgang wordt door Ra, de laag-tijd door Rb bepaald. De oscillator-

(060187)

je net zien dat we vergeten zijn om iets in of uit te schakelen op het moment dat we in onze luie stoel zitten. Dankzij de originele aanpak van de hier beschreven schakeling helpen we dit probleem de wereld uit. Het betreft hier een gewone infrarood bestuurde

Christian Tavernier

Tegenwoordig is een huishouden zonder een minimaal aantal infrarood afstandbedieningen ondenkbaar: voor de televisie, de videorecorder, de hifi-installatie enzovoort. Toch zul

D1

C5

R8 2k2 0W5 R9

1N4007

2k2 R2

last

390 Ω

IC2

470µ 25V

0W5

R5

14

47k

C1

L

F1

470n 100mA 250V X of X2

7

R6

R7

390 Ω 1

IC3

470 Ω

6

IC2 = 74HC74 230V

TRI1 4 C2

S C

3 10n 2

IC1 IR-ontvanger

D

5

IC2.A

6

R R3

C3

1M

R1

T1

100k

1

2

10 S C

11

12

D

IC2.B

4

MOC3041 9

TIC206D

8

R R4

13

1M5

D2

C4

1µ

BC547 15V 0W4

47n 250V X of X2

N 060107 - 11

240

L


310 SCHAKELINGEN

copright Elektor International Media start/stopschakelaar die zich onderscheidt van de commerciële producten door het feit dat hij kan samenwerken met elke willekeurige afstandbediening. Het ontvanggedeelte van onze infrarood schakeling is toevertrouwd aan een geïntegreerde ontvanger (Sony SBX 1620-52) die tegenwoordig het voordeel heeft minder te kosten dan losse onderdelen om dezelfde functie mee te creëren. Na invertering door T1 komen de impulsen uit deze ontvanger op IC2a, een D-flipflop die monostabiel is gemaakt door terugkoppeling van Q via R4 en C3 naar de reset-ingang. De puls die op uitgang Q verschijnt, laat IC2b omklappen, waardoor de LED in IC3 gaat branden of dooft. Dit is een opto-triac met nuldoorgangsdetectie, zodat storingsvrij schakelen gegarandeerd is. Dan wordt triac Tri1 in geleiding gebracht en wordt de belasting ingeschakeld. Het vermelde type kan tot 3 A schakelen, maar u kunt natuurlijk een krachtigere triac monteren als dat voor uw toepassing noodzakelijk is. Om de afmetingen klein te houden en uit oogpunt van kostenbesparing wordt de scha-

Steffen Graf

keling direct uit het lichtnet gevoed via condensator C5. Dit moet beslist een type uit de X- of 2X-klasse zijn, geschikt voor 230 V wisselspanning, omdat de schakeling rechtstreeks met het net is verbonden. Houd bij de opbouw rekening met het feit dat de schakeling rechtstreeks aan het lichtnet hangt: het is beslist noodzakelijk de schakeling in een geheel geïsoleerde behuizing te monteren. Gebruikt u hiervoor een kastje met aangegoten netsteker, dan kan dit eenvoudig tussen de wandcontactdoos en het te schakelen apparaat geplaatst worden. Het principe van deze schakeling brengt met zich mee dat deze op elk willekeurig infrarood signaal reageert, zodat we iedere afstandsbediening kunnen gebruiken. Dat heeft als nadeel dat ze ook reageert op ’normaal’ gebruik van één van de afstandsbedieningen. Om dit te verhinderen raden we aan het venster van de infrarood ontvanger zo veel mogelijk af te schermen met een kokertje, zodat we de afstandbediening nauwkeurig moeten richten om een reactie te krijgen. www.tavernier-c.com (060107)

VCC IC2 MAX6520

Als het minder om snelheid dan om nauwkeurigheid gaat, dan raden we aan eens de A/Domzetters uit de MCP3550-serie van Microchip [1] te bekijken. Hiermee kan men gelijkspanningen die maar langzaam veranderen, heel nauwkeurig meten. Deze chips bieden met 22 bits een extreem hoge resolutie en trekken bij 5 V voedingsspanning minder dan 150 µA.

C1 100n

VCC

8

1 JP1

VREF

IC1

JP2 3

Neemt men daar nog een low-power-spanningsreferentie van het type MAX6520 [2] bij, dan resulteert dat in de in het schema getoonde goedkope en toch zeer nauwkeurige A/ D-omzetter met een totale stroomopname

2

VIN– VIN+

CS SDO/RDY SCK

MCP3550 4

7 6 5

C2 100n

070967 - 11

241


R

copright Elektor International Media

Recommend Documents