1 Contracten en Internationaal zaken doen, risico's in balans Door Frits Roffel RMiA Internationale contracten Bij internationale handel is vaak ondui...
Contracten en Internationaal zaken doen, risico's in balans Door Frits Roffel RMiA
Internationale contracten • Bij internationale handel is vaak onduidelijk wie wat moet doen: – Wat moet de verkoper of de koper regelen? – Wie betaalt de kosten? – Wanneer vindt de overgang van verkoper naar de koper plaats?
• Door de Internationale Kamer van Koophandel zijn daarom standaard contracten opgesteld • Incoterms
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
2
1
Wat regelen Incoterms? • Exacte verdeling van verplichtingen van verkoper en koper bij (internationale) vervoersovereenkomsten op het gebied van: – transport – Invoer- en uitvoerdocumenten – risico en verzekering • In de praktijk – – – – –
Wie regelt het transport? Wie betaalt het transport? Wie betaalt de kosten op een terminal? Wie regelt de in- en uitvoerdocumenten? Wie draagt het risico tijdens transport?
– Wie betaalt de verzekering?
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
3
Wat regelen ze niet? • Ze vervangen het koopcontract niet! • Dus u moet o.a de volgende zaken in het koopcontract regelen: – aansprakelijkheidsbeperking – betaling – – – – – – –
eigendomsoverdracht / eigendomsvoorbehoud garanties rechts- en jurisdictiekeuze wanprestatie en eventuele sancties duur en beëindiging van de overeenkomst intellectuele eigendom Geheimhouding
• Als u op de juiste wijze uw voorwaarden gebruikt beperkt u uw risico's Daarom enkele zaken uitgelicht om uw risico's te beperken
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
4
2
Aansprakelijkheid • Als je ergens aansprakelijk voor bent, is die aansprakelijkheid in beginsel onbeperkt! • In contracten mag je: – die aansprakelijkheid beperken – maar ook verruimen!
• Wat moet je niet accepteren: – – – – –
Onbeperkte aansprakelijkheid Aansprakelijkheid voor bedrijfsstilstand Aansprakelijkheid voor geleidelijke milieuschade Aansprakelijkheid volgens buitenlandsrecht Onbeperkte garanties
• Maar…….. – Grote bedrijven eisen meestal dat u akkoord gaat met hun voorwaarden en wijzen uw voorwaarden af – Welke voorwaarden gelden dan en wat betekent dit voor u?
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
5
Omgaan met voorwaarden • Breng ze nadrukkelijk in tijdens uw onderhandelingen – – – – –
Geef een exemplaar aan de andere partij Vermeld ze nadrukkelijk in uw aanbiedingsbrief Vermelding op factuur of achterzijde briefpapier is onvoldoende Vermeld ze als disclaimer op al uw mailberichten Plaats ze in een raadpleegbare versie op uw internetsite
• Als de opdrachtgever – Niet akkoord gaat met uw voorwaarden – Of alleen op basis van zijn voorwaarden wil werken Moet u actie ondernemen !! – Nogmaals uw voorwaarden inbrengen – of de andere voorwaarden nadrukkelijk afwijzen Veel verzekeraars eisen, op straffe van verlies van dekking, dat u uw voorwaarden hanteert. Raadpleeg daarom bij twijfel altijd uw adviseur.
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
6
3
Garanties • Vaak beperkt tot: – Bepaalde termijn – Bepaalde kosten o Materiaal o Uurloon
• Garantierisico vaak onderschat: – Vaak kleine bedragen, – Maar cumulatierisico door grote aantallen !!
• Om welke bedragen kan het in uw bedrijf gaan? • Risico is verzekerbaar.
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
7
Waterschade • Een toeleveranciers voor loodgieters levert zaken onder garantie • Ook een nieuw type T stuk werd geleverd onder 10 jaar garantie • Garantie op : – Opsporingskosten – Materiaal en uurloon
• Garantie werd niet verzekerd! • Gedurende een reeks van jaren vele duizenden geleverd • Product blijkt na 7 jaar gebreken te vertonen en te lekken • Probleem: – Waar zijn ze geïnstalleerd? – Hoeveel gaan er lekken? – Herstel gaat in de miljoenen lopen! Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
8
4
Eigendomsvoorbehoud - In veel contracten wordt bepaald dat het eigendom pas over gaat als de volledige koopsom betaald is - Men denkt hiermee zekerheid te hebben…… - Maar als uw product verwerkt wordt in een ander product of daar onderdeel van gaat uitmaken….. - Kunt u het niet terughalen ! – Door samenvoeging ( juridisch natrekking genoemd) ontstaat een nieuw product – Curatoren zullen niet toestaan dat u uw product terughaalt – Als eigenaar blijft u met de brokken zitten – Tenzij u op een andere manier voor zekerheid heeft gezorgd
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
9
Voorbeeld eigendomsvoorbehoud: Bouten: • Een bedrijf levert voor € 600.000 aan inbusbouten aan een machinefabriek • Er wordt een eigendomsvoorbehoud opgenomen • Bij het faillissement blijkt dat alle bouten in machines zijn verwerkt en niet zijn terug te halen. • Het bedrijf had niet op een andere wijze voor zekerheid gezorgd en bleef met een financiële strop zitten
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
10
5
Welk recht van toepassing? • Veel buitenlandse zakenpartners zullen hun nationale wetgeving van toepassing willen verklaren op het contract • De meeste Nederlandse verzekeringen: – zijn gebaseerd op Nederlands recht – bieden geen dekking als een ander dan Nederlands recht is overeengekomen – check uw contracten en uw polissen!
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
11
Transport en Risico's • In de Incoterms wordt bepaald wie de verzekering sluit • Maar daar is niet alles mee opgelost: – De Incoterms schrijven een minimale dekking voor – Is deze voor u voldoende?
• In een aantal landen bent u verplicht de verzekering in dat land af te sluiten – – – – –
Welke dekking wordt verleend? Is de verzekeraar goed voor zijn geld? Wie ontvangt bij schade de uitkering? Mag de valuta het land wel uit? Soms besluit een land om politieke redenen de lading te confisqueren
• Sellers en buyers interestverzekeringen bieden een oplossing
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
12
6
Medewerkers uitzenden naar het buitenland • Veel verzekeringen bepalen dat verzekerde in Nederland woonachtig moet zijn • Daarnaast zijn sociale verzekeringen per land verschillend geregeld • En wijkt ook de werkgeversaansprakelijkheid af van de Nederlandse situatie • Als uw medewerkers naar risicovolle gebieden worden uitgezonden dient u ook rekening te houden met zaken als: – Molest ( uitgesloten op alle particuliere en bedrijfspolissen) – Kidnapping – Repatriëring
• Informatie over terrorisme en politieke risico's vindt u op http://w ww .aon.com/netherlands/persberichten/2011/2011-06-07-Social_Media_Release_Terrorism_Political_Violence_Map_2011.j sp •
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
13
Aon Risicoscan • Risico's traceren is lastig • Aon heeft voor aansprakelijkheid en bedrijfschade een digitaal hulpmiddel ontwikkeld • Deze toetst door middel van een aantal vragen of u overzicht heeft over de meest kritieke bedrijfsrisico's en processen binnen uw onderneming • Na het invullen van de risicoscan wordt voor u inzichtelijk gemaakt welke onderdelen u onder controle heeft en welke onderdelen extra aandacht behoeven • Breng uw risico's in balans met uw doelstelling en ga naar
• http://www.aon.com/netherlands/risicoscan/
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
14
7
Export en uw balans • Export biedt grote kansen – Mits verstandig aangepakt – Met de juiste Incoterms – Met goede leveringscontracten – Met de juiste aanpak voor uitgezonden medewerkers – En afdekking van risico's
De gevolgen van een verkeerde aanpak ziet u beslist terug op uw balans.
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
15
Risico's en uw balans Door Jolanda Bron RMiA Directeur Aon Risk Solutions Noord Nederland
8
Balansversterking door risicomanagement en verzekeringen • Directe relatie tussen risicomanagement, verzekeringen en uw balans en resultatenrekening. Echter, deze relatie is vaak niet inzichtelijk -> verzekeringen zijn immers kostenposten!! • Uw ideeën als ondernemer om bijv. exportmarkten te ontdekken wilt u niet laten remmen door risico's.
• Risicomanagement maatregelen en verzekeringsoplossingen -> doel: kans op of hoogte van een onvoorzien verlies te beperken tot een acceptabel niveau.
• Het balansmodel van Aon maakt direct inzichtelijk wat de gevolgen zijn van risicomanagement en –financieringsmaatregelen voor de financiële ratio's van uw bedrijf. . Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
17
Balansversterking door risicomanagement en verzekeringen • Onaangename verrassingen met negatieve gevolgen zijn nooit welkom. Niet voor u als (mede)eigenaar, ook niet voor uw kredietverschaffer/financier. • Het overschrijden van financiële ratio's kan tot gevolg hebben dat de bank tegen andere condities leent, hogere rentetarieven in rekening brengt of zelfs versnelde terugbetaling van de lening eist.
Hoe kunt u uw balans beschermen? Voorbeelden vanuit uw balans ……………n.b. wij zijn geen accountant.
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
18
9
Relatie tussen balans en resultatenrekening BALANS
Vaste Activa Materiele vaste ac tiva: Bedijf sgebouwen en terreinen Machines en installaties V ervoermiddelen Imm ateriele vaste activa: Kosten van onderzoek en ontwikkeling
Passiva Eigen Vermogen Geplaatst Kapitaal Algemene reserves Winstbestemming
Financiele vaste activa: Andere deelnemingen V orderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenom en Vlottende activa Voorraden
Kortlopende schulden Vooruitontvangen op bestellingen
1. 741 701
Vorderingen Handelsdebiteuren
231
V orderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenom en
Schulden aan leveranc iers Schulden aan gelieerde ondernemingen Schulden aan participanten
160
Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa
2. 215
Liquide middelen
46 197 127 46
Totaal Activ a
1 1.017
Kos tprijs van de omzet Bruto marge
7.638 3 .379
Kos ten: P ersonee ls kosten Afschrijvingen Overige waardeverminderingen vaste activa Huisvestings kosten Autokoste n Verkoopkosten Algeme ne kosten Bedrijfsresultaat voor belastingen
2.309 161 0 922 132 943 549 -1 .637
Financiele baten en lasten
76
Belasting resultaat uit gewone be drijfsvoering Belastingen en premies sociale verzekeringen Overige schulden en overlopende passiva
68
Totaal Passiva
Netto resultaat na b elastingen
437
1.123
548
Onvoorziene verplichtingen Algemene aansprakelijkheid Product aansprakelijkheid Werkgevers aansprakelijkheid Beroepsaansprakelijkheid Milieu aansprakelijkheid Andere claims ( inbreuk patent, veiligheid werknemers)
9.366
Netto omzet
+
3. 642
649
Euro's (x 1000)
Euro's (x 1000) 1.000 6.656 678
Onvoorziene verplichtingen of 'contingent liabilities' maken boekhoudkundig geen deel uit van de balans. We hebben ze als afzonderlijke regels toegevoegd om aan te geven dat als bijbehorende risico's onvoldoende zijn afgedekt, het verlies direct ten laste van het Eigen Vermogen gaat. Het totaal aan Passiva blijft immers gelijk. 9.366
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
19
Stap 1: risico-identificatie Voorbeeld risico: Bedrijfsstilstand door machinebreuk. Gevolg activa: • Schade aan machines (versneld afschrijven) Maar ook: • Herstel-/vervangingskosten (resultatenrekening) • Omzetverlies door niet leveren (resultatenrekening) • Claim klant ivm te late levering(Passiva kant)
Voorbeeld risico: Faillissement grote buitenlandse klant: Gevolg activa: • Oninbare vorderingen (afboeken) • Niet terughalen van geleverde producten (afboeken voorraad)
Activa Vaste Activa Materiele vaste activa: Bedijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Vervoermiddelen Immateriele vaste activa: Kosten van onderzoek en ontwikkeling Financiele vaste activa: Andere deelnemingen Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
3.642
Vlottende activa Voorraden
1.741 701
Vorderingen Handelsdebiteuren
231
Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
649 160
Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa
2.215
Liquide middelen 20
10
Stap 2: identificatie en beoordeling beheersmaatregelen Beoordeel risicomanagement maatregelen
Voorbeeld maatregelen ter voorkoming machinebreuk en beperken schade: • Organisatorische maatregelen/opleiden bedienend personeel. • Periodiek onderhoud (preventief) • Business Continuity Planning
Voorbeeld maatregelen ter beperking gevolgen faillissement grote klant: • Debiteurenbeheer • Raadplegen bedrijvendatabase D&B • Contractuele afspraken over eigendomsrechten
Activa Vaste Activa Materiele vaste activa: Bedijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Vervoermiddelen Immateriele vaste activa: Kosten van onderzoek en ontwikkeling Financiele vaste activa: Andere deelnemingen Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
3.642
Vlottende activa Voorraden
1.741 701
Vorderingen Handelsdebiteuren
231
Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
649 160
Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa
2.215
Liquide middelen
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
21
Stap 3: identificatie en beoordelingen verzekeringen Beoordeel risicofinancieringsoplossingen
Voorbeeld verzekering: •
Machinebreukverzekering (schade aan machine zelf) • Machinebreukbedrijfsschadeverzekering (omzetverlies door stilvallen productie)
Activa Vaste Activa Materiele vaste activa: Bedijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Vervoermiddelen Immateriele vaste activa: Kosten van onderzoek en ontwikkeling Financiele vaste activa: Andere deelnemingen Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
3.642
Vlottende activa Voorraden
1.741 701
Vorderingen Handelsdebiteuren
231
Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
649 160
Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa
2.215
Liquide middelen 22
11
Stap 4: eindoordeel over uw rest risico Rest risico
Beoordeel risicofinancieringsoplossingen
Beoordeel risicomanagement maatregelen
Identificeer relevante risico's Euro's (x 1000)
Activa Vaste Activa Materiele vaste activa: Bedijfsgebouwen en terreinen Machines en installaties Vervoermiddelen
1.070 320 598 152 8 8
Immateriele vaste activa: Kosten van onderzoek en ontwikkeling
688 8 680
Acceptabel Actief volgen Onacceptabel
Financiele vaste activa: Andere deelnemingen Vorderingen op participanten en maatschappijen waarin wordt deelgenomen
3.642
Vlottende activa Voorraden
1.741 701
Vorderingen Handelsdebiteuren
231
Vorderingen op participanten en op maatschappijen waarin wordt deelgenomen
649 160
Belastingen en premies sociale verzekeringen Overlopende activa
2.215
Liquide middelen
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
23
Overzicht van het model – balansperspectief BALANS Rest risico
Be oordeel risicof inancier ingsoplossinge n
Beoor de el risicomanage ment ma atr egelen
(per 31/12/2011)
Ide nt ificeer releva nte r isico's
Activa Eur o's (x 1 000 ) 1.070
Risico 1
320 598 152 8 8 688 8 680
Vaste Activa Mate riele vaste activa: Bedijfsge bouwen en te rre inen Machines en inst allaties Verv oer midde len
Risico 2
Alge mene reserve s Winst bestem ming
E ur o's (x 100 0)
Beoor dee l risicom anagem ent ma atre gelen
Be oordeel risicofinancier ingsoplossinge n
Rest risico
1.00 0 6.65 6 67 8
Fina nciele va st e a ct iv a: Andere deelne mingen Vor der ingen op part icipanten en ma atschappijen waar in wor dt deelgenome n
Voorr aden
Kort lope nde schulde n Vooruitontva ngen op be ste llingen
46
1.741
Vorde ringe n
Schulden aan lever anciers
19 7
701
Hande lsdebit eur en
12 7
231
Vor der ingen op part icipanten en op ma atschappijen waar in wor dt deelgenome n
Schulden aan ge lieerde onde rne mingen Schulden aan participante n
649 160
Belast ing en en premies sociale ver ze keringe n O verlopende activa
2.215
Liquide middelen
Bela stinge n en pr emies sociale ver zeke ringen Ove rig e schulden en overlopende pa ssiva
46
68 54 8
Onvoor ziene v erplicht ingen Alge mene aanspr akelijkheid Pr oduct aanspr akelijkhe id Werkg evers aanspr akelijkhe id
Acceptabel Actie f v olgen Onaccept abel
Risico 3 Risico 4
Beroepsaansprake lijkheid Milieu a anspr akelijkheid Andere cla ims (inbreuk pate nt, veilighe id werknem ers)
9.366
Ide ntificeer r elevante risico's
Imm ate riele v ast e a ctiv a: Kosten van onderzoe k e n ont wikkeling
Vlot tende activa 3.642
Passiva Eigen Ve rmogen Gepla atst Kapitaal
Totaal Activa
Totaal Passiva
9.366
Deze analyse kan eveneens worden toegepast voor de resultatenrekening en kasstroomoverzicht Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
24
12
Vervolg voorbeeld eigendomsvoorbehoud Bouten: • Een bedrijf levert voor € 600.000 aan inbusbouten aan een machinefabriek • Er wordt een (juridisch)eigendomsvoorbehoud opgenomen • Bij het faillissement blijkt dat alle bouten in machines zijn verwerkt en niet zijn terug te halen • Het bedrijf had niet op een andere wijze voor zekerheid gezorgd en bleef met een financiële strop zitten Dit incident heeft gevolgen voor: • Balans: afwaarderen voorraad met € 600.000 • Afwaardering vermindert het Eigen Vermogen (omvang afhankelijk van belastingen) • Solvabiliteit (EV/Balanstotaal x 100%) daalt met 6% -> wat doet de financier?
Presentatie PI ONN Datum 1 december 2012
25
Risico's en uw balans!
Zoek oplossingen voor een groot aantal risico's met impact voor uw Balans/V&W rekening • • • •
Identificeer risico's specifiek voor uw (nieuwe) afzetmarkt Neem maatregelen ter voorkoming/vermindering (schakel landenexperts in) Maak een rating van de impact voor uw bedrijf! Bedenk of u dit zgn restrisico wilt dragen of afdekken en hoe de verhouding inkomsten/risico's voor uw bedrijf is Continuïteit van uw bedrijf voorop, ook over de grens!