Wilt u ook in de toekomst kunnen blijven genieten van prachtig klokkenspel? Steun door uw lidmaatschap van de Vereniging Het Carillon te Hoorn de organisatie van mooie concerten, elk jaar weer. Het lidmaatschap kost slechts € 10,= per jaar! U wilt lid worden? -
benader een van onderstaande bestuursleden telefonisch
-
of stuur een e-mail aan de secretaris (
[email protected])
-
of onderstaand kaartje ingevuld zenden aan: Secretariaat Het Carillon te Hoorn Groote Oost 34 1621 BW HOORN Dhr. H. Evers (penningmeester) Dhr. H.A.M. Stumpel (secretaris, wnd voorzitter) Dhr. F.G. Reynaert (adviseur)
0229 - 210274 0229 - 211073 0228 - 317816
Een eenmalige bijdrage kan natuurlijk ook, het bankrekeningnummer is 47.53.29.767 bij de ABN/Amro te Hoorn.
-----------------------------------------------------
Concerten 2014
voldoende frankeren
Secretariaat Vereniging Het Carillon te Hoorn Groote Oost 34 1621 BR Hoorn
Vereniging ‘Het Carillon te Hoorn’
Beste carillonliefhebbers,
90 jaar De Vereniging ‘Het Carillon te Hoorn’ is opgericht op 28 oktober 1924 zodat eind dit jaar de Vereniging 90 jaar bestaat. Rondom deze datum zal de stadsbeiaardier een feestelijke bespeling uitvoeren, waarbij U allen bent uitgenodigd. Een mededeling omtrent plaats en tijd zult U nog van ons ontvangen.
Met plezier presenteer ik u bij deze het programmaboekje van de vereniging ’Het Carillon te Hoorn’. In dit boekje vindt u een overzicht van de carillonconcerten in 2014. De Vereniging ‘Het Carillon te Hoorn’ viert dit jaar haar 90-jarig bestaan. Op 28 oktober 1924 werd deze vereniging opgericht. Daarmee is het de oudste plaatselijke klokkenspelvereniging in Nederland. Deze vereniging heeft er tijdens haar bestaan tot driemaal voor gezorgd dat het carillon van de Grote Kerk werd vervangen en weer bespeelbaar gemaakt. Zodoende neemt deze vereniging een belangrijke plaats in binnen de Hoornse gemeenschap. De vereniging organiseert samen met stadsbeiaardier Frits Reynaert ook dit jaar weer een zevental concerten. De gastspelers zijn stuk voor stuk vakbekwaam en komen uit binnen- en buitenland. Zij zullen ons ongetwijfeld - elk op zijn eigen wijze - verbazen met hun beiaardspel. Elke beiaardier heeft tenslotte zijn eigen vaardigheden, professionaliteit en traditie om ons prachtige carillon in volle glorie te laten klinken. Al sinds de grootscheepse restauratie van ons carillon in 1991/1992, die mogelijk was dankzij de vereniging, bestaat er een goede gewoonte. Namelijk het slotconcert op Open Monumentendag dat bestaat uit een indrukwekkend samenspel tussen onze stadsbeiaardier Frits Reynaert en de Hoornse Brassband. Het is zeker de moeite waard om 13 september alvast in uw agenda te noteren! De luisteraars en uitvoerenden wens ik graag een goed concertseizoen toe met veel mooie en inspirerende concerten.
Onno van Veldhuizen, Burgemeester van Hoorn.
Tijdens de dodenherdenking op 4 mei wordt elk jaar deze klok geluid. De luidstoel is gemaakt door klokkengieter van Bergen voor het carillon van 1939. Aan de zijkant links zijn (netaan) de hamers te zien van het handspel en het automatisch spel. De verticale stang bedient de wijzers bovenin de toren en loopt van het uurwerk naar de wijzerplaten. 1
foto: Marc Dorleijn
STADSBEIAARDIERS VAN HOORN
Overzicht voor het jaar 2014 Grote Kerk te Hoorn
In de jaren 1528 en 1541 is er alleen sprake van een beierman. ± 1543 - 1553 Jacob Anthonisz. 1553 - 1568 Thonis Jansz. 1568 - 1600 Claes Gerritsz. Coster 1600 - 1612 Pieter Dirckz. van Purmereynde 1612 - 1619 Cornelis Helmbreker de Oude 1619 - 1625 Lucas van Lennick 1625 - 1645 Jacob Baers 1645 - 1662 Cornelis Helmbreker de Jonge 1662 - 1668 Barent Smit 1668 - 1670 Gerrit Warius In 1670 is door de regenten van Hoorn aan Petrus Hemony opdracht gegeven een carillon van 32 klokken (11.634 pond) in de toren te installeren. 1670 - 1683 Gerard van der With 1684 - 1691 Cornelis van Neck 1691 - 1718 Dirck Luycasz. Spruyt 1718 - 1768 Juriaan Dirckz. Spruyt 1768 - 1771 George Frederik Richter 1771 - 1773 Michaël Körnlein 1773 - 18?? Johannes Wilhelmus Swarthoff 18?? - 1838 ?
Elke donderdag van 17.00 tot 18.00 uur wordt de beiaard door de stadsbeiaardier bespeeld. Tevens vindt er eenmaal per maand een bespeling plaats op zaterdag van 16.00 tot 16.45 uur; meestal op de derde zaterdag van de maand. Het carillon dateert in oorsprong van 1938. Na de oorlog werd de beiaard door de Vereniging hersteld en weer in 1951 in gebruik genomen. Na de uitbreiding met twee zware klokken tot een omvang van 52 klokken is in 1999 de huidige situatie ontstaan. Dit jaar wordt – naast de bespelingen die de Gemeente Hoorn financiert – een reeks van zes concerten georganiseerd door de Vereniging. De beiaard is eigendom van de Gemeente Hoorn, nadat de Vereniging het carillon in 1938 en 1951 op eigen kosten geïnstalleerd had. De restauratie van de beiaard in 1991 is door de Vereniging gefinancierd (met bijdragen van burgers en bedrijven). De uitbreiding van 1999 is in samenwerking met de Gemeente tot stand gekomen. Concerten op de woensdagavond van 19.30 tot 20.30 4 juni 18 juni 2 juli
In 1838 verbrandde het carillon
Frits Reynaert Richard de Waardt (België) Kenneth Theunissen (België)
16 juli
Tom van Peer (België)
30 juli
Peter Langberg (Denemarken)
20 augustus
Bastian Fuchs (Duitsland)
14 september Open-Monumentendag
1939 - 1943 Jan Doorn 1950 - 1957 Wim ter Burg 1957 - 1969 Ben van der Veen
13.00 tot 13.30 uur Beiaardconcert door Frits Reynaert met de Hoornse Brassband, o.l.v. Erwin ter Bogt
In 1969 werd geen nieuwe stadsbeiaardier aangesteld. In 1975 werden zowel speeltrommel als stokkenklavier verwijderd en klonk het carillon alleen nog maar via een automatisch bandspeelwerk. De restauratie (en uitbreiding) van het carillon volgde in 1991.
LUISTERPLAATSEN welke tijdens de avondconcerten geopend zijn:
13.30 tot 15.00 uur Open toren, van 13.30 – 14.00 demonstratie carillonbespeling
-
1991 - heden Frits Reynaert
3
De tuin van het Statenlogement aan de Nieuwstraat (aan de zijkant van het gebouw, de tweede ingang, Nieuwsteeg 40) De tuin van het Foreestenhuis is helaas vanwege restauratiewerkzaamheden gesloten. 4
Frits Reynaert bespeelt als stadsbeiaardier de 20e eeuwse Van Bergen-beiaard van de Grote Kerk te Hoorn, de twee 17e eeuwse Hemony-beiaarden te Enkhuizen en de twee eveneens 20e eeuwse Eijsbouts-beiaarden te Almere. In deze gemeentelijke functie heeft hij tevens de muzikaal-technische supervisie over deze carillons en is hij adviseur/coördinator van de zomerserie carillonconcerten. Vanaf 1982 verzorgt hij de automatische muziek voor de carillons van zowel de Grote Kerk als het Stadhuis en adviseerde omtrent de restauratie en het terugbrengen van het stokkenklavier in de Grote Kerk bij de restauratie in 1991. Tevens is Reynaert werkzaam als stadsbeiaardier van de gemeenten Edam en Dronten. Al vanaf 1980 bespeelt hij regulier de Hemonybeiaard van het Koninklijk Paleis op de Dam te Amsterdam en is tegenwoordig eveneens coördinator van deze bespelingen.
4 juni van 19.30 tot 20.30 uur
Hij studeerde achtereenvolgens orgel aan het Sweelinck Conservatorium te Amsterdam en beiaard aan de Nederlandse Beiaardschool te Amersfoort, waar hij in 1985 het diploma Uitvoerend Musicus Beiaard behaalde. In 1982 nam hij het initiatief om, samen met Leo Hoogeveen, de Vereniging ‘Het Carillon te Hoorn’ nieuw leven in te blazen en een inzamelingsactie te starten t.b.v. de restauratie van het carillon van de Grote Kerk te Hoorn. Niet in het minst vanwege het nimmer aflatende enthousiasme van en de goede samenwerking met Harm Stumpel, werd het carillon van de Grote Kerk in 1991 weer met de hand bespeelbaar gemaakt, zodat het sindsdien wekelijks door Reynaert bespeeld wordt.
1
Beiaardconcert door Frits Reynaert
The bells of change
Chiel Meijering (*1954)
2
Sonatine III opus 71 - Andantino sostenuto - Tempo di Marcia - Scherzo con moto - Finale
Mauro Giuliani (1781 - 1829) arr. Frits Reynaert
3
Muziek voor Gitaar - Homenaje a Tarrega - Garrotin en Solaris
Joaquin Turina (1882 – 1949)
4
Suite ‘Nederlandse Zeegezichten’ (1986) - Nacht - In de duinen
5
uit de Romantiek: Valse (opus 69 nr.2)
6
Les cloches des clochards (1976) - L’Aube - L’Indigence - La chaleur du metro - Sous les ponts - La Seine - La Richesse
7
Air (uit: Suite III)
Johan Adriaenssen (*1950) Frederic Chopin (1810 – 1849) Jurriaan Andriessen (1925 – 1996)
J.S. Bach (1685 – 1750)
In de zomermaanden verzorgt hij regelmatig concerten in diverse Europese landen. Hij maakte sinds 1988 acht concerttournees naar Canada en de USA, de laatste in 2011, toen hij een aantal concerten verzorgde in de staten Vermont en New York. Daarnaast adviseert Reynaert Gemeenten en Beiaardcommissies omtrent beiaardcultuurbeleid en restauraties. Hij was sinds 1994 actief in de Commissie Beroepsbelangen van de Nederlandse Klokkenspel Vereniging (NKV), sinds 2002 als voorzitter. Momenteel maakt Reynaert deel uit van het bestuur van de NKV; van juni 2009 tot 2012 als vice-voorzitter. 5
6
Richard de Waardt (o 1982) studeerde aan de Koninklijke Beiaardschool “Jef Denyn” te Mechelen (België). Hij behaalde het einddiploma met grote onderscheiding in 2010. Sinds 2012 is hij stadsbeiaardier van Rotterdam. Zie www.stadsmuziek.nl voor meer informatie over de drie prachtige Rotterdamse stadsbeiaarden en muzikale activiteiten van Stichting Stadsmuziek. Richard won verschillende prijzen op internationale beiaardwedstrijden en geeft regelmatig beiaardconcerten in binnen- en buitenland, waaronder de Scandinavische landen en de VS. Naast zijn passie voor de klokken besteedt hij zijn tijd aan een handzamer instrument: de accordeon. Samen met zijn vrouw Dina Verheyden vormt hij een muzikaal duo. Ze spelen o.a. Argentijnse tango’s, klassieke liederen, Vlaamse volksmuziek, Franse chansons en Nederlandse kleinkunstliedjes. Richard is tevens werkzaam als muziekleerkracht op een basisschool voor bijzonder onderwijs te Antwerpen. Ook geeft hij regelmatig muziekworkshops in aan kinderen.
18 juni van 19.30 tot 20.30 uur
Barok Uit de suites voor luit: 1 Prelude 2 Gavotte en Rondeau 3 Sarabande 4 Gigue Tango nuevo 5 Oblivion 6 Adios Nonino 7 Chicilin de Bachin 'Minimalisme' 8 Gnossienne no. 3 1866-1925 9 Metamorphosis 2 1937 10 Questa Notte Jazz & Blues 11 Summertime 12
Dzjiezy
Beiaardconcert door Richard de Waardt
J.S. Bach 1685-1750
Ástor Piazzolla 1921-1992
E. Satie P. Glass E. Einaudi 1955 G. Gershwin 1898-1937 R. de Waardt 1942
De laatste compositie is opgedragen aan Gerard, de vader van Richard, ook wel ‘Dzjie’ genoemd.
Richard tussen de klokken van de St Laurenskerk, Rotterdam
7
8
Kenneth Theunissen studeerde piano en slagwerk aan het Stedelijk Muziekconservatorium te Hasselt. In 1993 behaalde hij met docenten Jos D’hollander en Eddy Mariën het einddiploma aan de Koninklijke Beiaardschool te Mechelen. Hij won prijzen op de Internationale Beiaardwedstrijden te München, Venlo en werd in 1995 algemeen laureaat te Zwolle. Hetzelfde jaar behaalde hij bij slagwerkdocent Leo Ouderits zijn Meestergraaddiploma met grootste onderscheiding aan het Lemmensinstituut te Leuven. In 1998 mocht hij samen met Eddy Mariën het Wereldcongres voor beiaard openen met ‘De Notenkrakersuite’ van Tsjaikovski voor beiaard en vibrafoon. Verder deed hij nog beiaardprojecten met accordeon, marimba, hobo, zang, piano, harmonieorkest, brassband en koperensembles. Als slagwerker trad Kenneth op met het orkest van de Koninklijke Munt-schouwburg, het Filharmonisch orkest van Luik, het Ballet van Vlaanderen en was hij jarenlang eerste slagwerker van de musical ‘Les Misérables’ te Duitsland. Momenteel is hij docent slagwerk aan de Gemeentelijke Academie voor Muziek en Woord te Lanaken en aan het Stedelijk Conservatorium voor Woord, Muziek en Dans te Hasselt. In 2008 werd Kenneth aangesteld als stadsbeiaardier van Hasselt en werd hij tevens algemeen laureaat van de vijfjaarlijkse prestigieuze internationale Koningin Fabiolawedstrijd voor beiaard te Mechelen. In 2013 werd Kenneth aangesteld als stadsbeiaardier van Gent. Verder concerteert hij momenteel nog als freelance slagwerker en verzorgt hij concerten met zijn elektronisch beiaardklavier. Meer info zie kenneththeunissen.be.
2 juli van 19.30 tot 20.30 uur
Barok 1 Arioso 2
Bist du bei mir
Beiaardconcert door Kenneth Theunissen
J.S. Bach (1685-1750)
Klassiek 3
G-moll sinfonie KV 550
W.A. Mozart (1756-1791)
4
L’Arlésienne
G. Bizet (1838-1875)
Romantiek 5
Etude opus 10-3
F.F. Chopin (1810-1849)
Uit Wenen 6
Second Waltz
7
Banditen-Galopp (Polka)
8
An der schönen blauen Donau
D. Shostakovich (1906-1975) J. Strauss jr. (1825-1899)
Rock 9
Music was my first love
J. Miles (1949)
Postludium 10
Cavalleria Rusticana
P. Mascagni (1863-1945)
Alle bewerkingen: K. Theunissen
Kenneth Theunissen 9
10
Tom van Peer (Herentals, 1975), woont in Mechelen (B) en is stadsbeiaardier van Lokeren en kerkbeiaardier van de O.L.V. o/d Dijlekerk in Mechelen. Hij studeerde piano aan de Internationale Jazzstudio in Antwerpen en beiaard aan de Koninklijke beiaardschool ‘Jef Denyn’ te Mechelen. In 1998 behaalde hij zijn laureaatsdiploma en in datzelfde jaar werd hij eerste laureaat van de Internationale ‘Koningin Fabiolawedstrijd’ voor beiaard. Hij behaalde tevens de prijs van SABAM voor de beste vertolking van een hedendaags Belgisch werk. In 2002 kreeg hij de nationale TOYP (The Outstanding Young People) prijs in de categorie ‘Persoonlijke Ontwikkeling’ voor zijn opvallende muzikale verdienste, ondanks zijn visuele handicap. Hij was reeds jurylid bij verschillende belangrijke beiaardwedstrijden, o.a. Internationale Koningin Fabiolawedstrijd (edities 2003, 2008 en 2014) en wordt ook regelmatig uitgenodigd als gastdocent tijdens masterclasses (o.a. Mechelen, Dordrecht, Kiel). Hij is een fervent vertolker van jazz op beiaard en zijn improvisaties in diverse stijlen getuigen van zijn creativiteit met muziek. Hij geeft pianoconcerten, beiaardconcerten in binnen- en buitenland, en organiseert muziekprojecten met opvallende combinaties zoals: beiaard/accordeon, piano/poëzie, beiaard/strijkorkest/koor. In het voorjaar was hij gastbeiaardier op het beiaardfestival van de Bok Tower Gardens in Florida (VS). Hij componeert ook voor beiaard en diverse andere instrumenten. Sinds 2012 is hij leraar aan de Mechelse beiaardschool voor het vak ‘improvisatie’.
16 juli van 19.30 tot 20.30 uur
Beiaardconcert door Tom van Peer
Programma met eigen werk en improvisaties 1
Sonata in a Romantic Style (2014) - Allegro Moderato - Andante - Allegro
Tom Van Peer (°1975)
2
Four Preludes in a Sentimental Way (2014) Nr. 1 D-Minor Nr. 2 C-Dur Nr. 3 G-Dur Nr. 4 D-Minor
Tom Van Peer (°1975)
3
Ode aan Camille Saint-Saens (2013) Improvisatie ‘Latin-American style’
Tom Van Peer (°1975)
4
Improvisatie op Jazz Standards: - Whisper not - My Funny Valentine
Tom van Peer 11
12
Peter Langberg (1945) is opgeleid als organist, muziekleraar, koordirigent en klavecinist op het Deense Koninklijk Conservatorium voor Muziek in Kopenhagen. Zijn eerste concert voerde hij uit op orgel. Vervolgstudies voor orgel deed hij bij Gaston Litaize in Parijs en voor beiaard studeerde hij aan de Franse Carillonschool in Douai, bij Jacques Lannoy. Daar behaalde hij zijn diploma van Maître Carillonneur met een Medaille d'Or in 1981. Hij is erelid van de Guild of Carillonneurs in Noord Amerika. Hij was voorzitter van de Deense Guild of Carillonneurs en Vice-President van de Beiaard Wereld Federatie. Hij is ook docent orgel geweest aan het Deense Koninklijk Conservatorium en het Blindeninstituut.
30 juli van 19.30 tot 20.30 uur
Hij heeft in 1979 de School voor Kerkmuziek opgericht in Løgumkloster en de Scandinavische Beiaardschool. Hij is stadsbeiaardier geweest op het Koning Frederick IX carillon in Løgumkloster, nu is hij beiaardier op de kerk van de Verlosser in Kopenhagen. Hij heeft in vele Europese landen orgel- en beiaardconcerten uitgevoerd, heeft 30 concerttournees in de Verenigde Staten gedaan en heeft recent geconcerteerd en beiaard gedoceerd in Australië. Ook zijn van hem verschillende concerten opgenomen met muziek voor orgel, waaronder alle orgelwerken van César Franck, orgel en fluit, beiaard en voor twee organisten. Hij heeft composities geschreven voor koor, orgel solo en vierhandig, beiaard, piano, zang en viool. De Deense koningin Maragetha II heeft hem in 2007 geridderd tot ‘Ridder af Dannebrog’.
Beiaardconcert door Peter Langberg
Carillon-muziek van verschillende landen: 1
Italië Allegro uit II. Sonata
2
Noorwegen Morgenstimmung
3
Denemarken Choral Partita – voor carillon Deyligste Roser har Stindeste Toorne
4
België Andante Cantabile
5
Nederland Fantasie op een Russisch volksliedje
6
Litauen De droom
7
Oostenrijk Fantasie in D (KV 397)
8
Denemarken Uit: Petite Suite: Romance
9
USA Variaties op een klokkenspel uit Kopenhagen
10
Frankrijk Uit: Het Carnaval der Dieren: De zwaan
11
USA On the San Antonio River
Baldassare Galuppi (1706-1785) (Arr. Leen 't Hart) Edvard Grieg (1843 – 1907) (Arr. A.K. Christiansen) Bent Lorenzen (f. 1935) Jef Denyn (1862-1941) Frank Steijns (f. 1970) J. Naujalis (1869-1934) (Arr. K. Kacinskas) W.A. Mozart (1756-1791) (Arr. Leen’t Hart) Edwin Nielsen (1907-1983) Milford Myhre (b. 1932) Camille Saint –Saëns (1866-1925) (Arr. Wendell Westcott) Robert Byrnes (1949-2004)
Peter Langberg 13
14
Bastian Fuchs werd in 1994 in Neumarkt, Beieren, geboren. Hij kreeg vanaf zijn achtste levensjaar piano- en orgellessen, en in het jaar 2009 richtte hij zich op het carillon en verwierf zijn eerste beiaard-studieklavier. Na een eerste bezoek aan Nederlandse en Vlaamse torens in mei 2010, gaf hij in augustus 2010 zijn eerste officiële beiaardconcerten in Nederland, waaraan in zowel Het Parool als RTV Noord-Holland aandacht werd besteed.
20 augustus van 19.30 tot 20.30 uur
Sedert oktober 2010 studeert Bastian aan de „Hochschule für katholische Kirchenmusik und Musikpädagogik“ te Regensburg het vak kerkmuziek, dat hij in de afgelopen maand met een bachelor degree afsloot. In de hoedanigheid van kerkmusicus is hij actief in het bisdom Eichstätt maar tevens als vertegenwoordiger van de organisten in Passau (de kathedraal met het grootste kathedraalorgel ter wereld) als ook in Regensburg en Eichstätt.
2.
Aria "Erbarme dich" uit de Matheuspassion
3.
Sonata in e voor fluit en basso continuo
4.
Sonata in C KV 309 Allegro con Spirito
W. A. Mozart 1756-1791
5.
Andantino sol-mineur
Cesar Franck 1822-1890
6.
“Intermezzo”
Bastian Fuchs *1994
7.
Sicilienne
Ronald Barnes 1927-1997
8.
“The dying Poet”
In een bijzondere samenwerking met klokkengieterij Rudolf Perner te Passau was Bastian Fuchs tot 2013 actief met het stichten van het begin van beiaardcultuur in Beieren. De eerste Reizende Beiaard van Beieren werd ingewijd op 4 mei 2012 door hem en 3 andere beiaardiers onder grote belangstellin van de bevolking. Bastian Fuchs is lid van de Duitse Klokkenspel Vereniging (DGV) en de Nederlandse Klokkenspel Vereniging (NKV).
1
Beiaardconcert door Bastian Fuchs
“Mascerade”
Wim Franken 1922 – 2012
I. Scapin et Pierrot II. Vieux Rondeau
Friedrich der Große 1712-1786
Louis Moreau Gottschalk 1829 – 1869
Meditation
Bewerkingen voor beiaard:
J. S. Bach 1685-1750
2 en 3 Boudewijn Zwart 5 Jasper Stam
4 Bastian Fuchs 8 Marco de Goeij
Bastian Fuchs
15
16
Concerten 2014 van onze zustervereniging, de Enkhuizer Klokkenspel Vereniging Dinsdagavond op de Zuidertoren van 20.00 uur tot 21.00 uur
ERELEDEN:
1 juli
Rosemarie Seuntiëns
8 juli
Bas de Vroome
15 juli
Tom van Peer (België)
22 juli
Eddy Mariën (België)
29 juli
Peter Langberg (Denemarken)
5 augustus
Albert de Graaf
Jan Wigard
George Matthew (U.S.A.)
12 augustus
Rien Donkersloot en Jasper Stam (vierhandig concert)
19 augustus
Bastian Fuchs (Duitsland)
26 augustus
Stadsbeiaardier Frits Reynaert met gitaristen Johannes Möller en Laura Fraticelli (Zweden)
Als U gaat luisteren, is onderaan de toren op het Zuiderkerkplein een goede luisterplaats. Er wordt gezorgd voor de plaatsing van stoelen en het schenken van koffie en thee.
---------------------------------------------------IK WIL LID WORDEN VAN DE VERENIGING HET CARILLON TE HOORN Mijn naam: ……………………………………………………………………………. Straat en huisnummer : ……………………………………………………………… Postcode en woonplaats: ……………………………………………………………
Een vette bedoening. Te zien is de kabel waaraan een van de twee zware gewichten hangt in de toren van de Grote Kerk. De slinger wordt door kleine duwtjes van de ‘onrust’ in beweging gehouden en reguleert het tempo van het uurwerk. Elke dag om 5 uur in de middag wordt het gewicht met een elektromotor opgehaald door de aandrijfas rechtsonder.
Plaats: ………………………………………………… Datum: …………………………………………………
Handtekening: ………………………………………… 17
18
