3/9/2010
Gevolgen van globalisering
Organisationele Communicatie College 5: Teams en Netwerken
Robbert--Jan Beun Robbert
Plattere organisatiestructuur Customer--supplier revolutie Customer Nieuwe manieren van samenwerken Van toptop-down naar groepsmodellen Groeiende behoefte aan delen van informatie en besluitvorming
Paradox van participatie
Extra werk Extra communicatie Verschillende expertises
Verschillende belangen
Workplace democracy
teveel geanalyseer
Voorwaarden (Stanley Deetz): Deetz): ‘member is owner’: owner’: werknemers voelen zich verantwoordelijk voor eigen proces management integraal onderdeel van het werk brede distributie van relevante informatie sociale structuren groeien van onderaf
Teamgebaseerde organisatie Vanaf eind 19de eeuw Herstructurering rond onderling afhankelijke beslisgroepen Representanten vanuit verschillende functionele gebieden Minder bureaucratisch Autonomer Betere resultaten
klanten, aandeelhouders, leveranciers, banken, werknemers, commissarissen, bestuur, maatschappij, politiek, …
tijdverspilling voor de een, nuttig voor de ander
Meer verantwoordelijkheid
Multiple stakeholders model:
Voordelen
Productiviteit gaat omhoog (efficiency) Minder controle van bovenaf (concertive control control)) Meer voldoening in het werk (satisfaction) satisfaction) Beter inspringen op verandering in de buitenwereld (learning (learning))
1
3/9/2010
Teamsoorten Project teams
Geografische distributie
nieuwe producten, specifiek probleem technische rolverdeling bijv. curriculumontwerp, transparantie, applicatie, …
verantwoordelijk voor hele werkproces empowerment bijv. een module, specifieke auto, een verzekeringsproduct
Kwaliteitsverbeteringteams
(mensen werken zelden samen als ze zich meer dan 15 meter uit elkaar bevinden)
Communicatieproblemen
Werkteams
Virtuele teams
kwaliteitscirkels bijv. efficiëntie, klanttevredenheid, teamprestaties, …
tijd taal coördinatie van werkzaamheden cultuur
(gebrek aan) vertrouwen
Communicatie in teams Rollen Normen Besluitvorming Conflicten Culturele Diversiteit
Rollen
Taakgericht
Procesgericht
Sociaal--emotioneel Sociaal
Existentiële aspect
Belbin
Voorzitter Goalkeeper Teamwerker Integrator Visionair Onderzoeker Criticaster Planner
ideeën inbrengen, verhelderen, samenvatten, … regels en procedures, planning, … loyaliteit, vertrouwen, … waardering, bestaansniveau, persoonlijke competentie, …
Normen (on on)gepast )gepast gedrag in groep
formeel vs. informeel expliciet vs. impliciet m.b.t. groep of taak omgaan met nieuwe ideeën, op tijd komen, omgaan met conflicten, voorbereiden van bijeenkomsten, werkverdeling, omgaan met spanning, sancties, afwezigheid, vertrouwelijkheid, uiten van kritiek, bespreken van gevoelens, beloning, …
2
3/9/2010
Besluitvorming
Fases (Fisher (Fisher): ):
deep structure structure,, equilibrium equilibrium,, revolution
Problemen risky shift phenomenon
onverenigbare standpunten binnen een systeem bronnen
oriëntatie, conflict, emergence, emergence, reinforcement
Punctuated equilibrium model (Gersick (Gersick))
Conflict
omgaan
groepen nemen meer risico
groupthink
machtsafstand onzekerheidsvermijding individualisme vs. collectivisme taak vs. relaties
taal, normen, status, politiek
vermijden, eliminatie, onderdrukking, instemming, coalitievorming, compromis, integratie
onderdrukking van afwijkend gedrag
Culturele Diversiteit
communicatiestoringen, onduidelijke prioriteiten, gebrekkige procedures, uiteenlopende belangen, vooroordelen, wantrouwen, …
Team Learning
Alignment (afstemming)
balans tussen ‘inquiry ‘inquiry’’ en ‘advocacy ‘advocacy’’ denk aan presupposities en het chirurgenprobleem nieuwe manieren van communiceren
actieladder:
Pas op! Teamwerk is een andere manier van werken zorgvuldige selectie van leden training in communicatie en groepsbesluitvorming simpele beslissingen door individu
observeer data, selecteer data, toevoegen van betekenis, maken van aannames, trekken van conclusies, aannemen van geloof, actie
Sociale netwerken •
Structuren:: Structuren
•
Het netwerk als metafoor Voorbeeld Netwerkanalyse
•
• •
harkje,, processen, harkje processen, netwerken
3
3/9/2010
Teams vs. Netwerken Teams
Organisatiestructuur
Netwerken
formeel (voorgeschreven) rollen gezamenlijk doel onderlinge afhankelijkheid afstemming tijdelijk rationeel
informeel gelijkwaardigheid emergent onafhankelijkheid vrijblijvendheid kan langdurig/vloeiend relationeel
COMMUNICATIEPATRONEN ZOALS ZE ZIJN VOORGESCHREVEN
Organisatieproces
Organisatienetwerk
COMMUNICATIEPATRONEN ZOALS ZE WERKELIJK ZIJN
COMMUNICATIEPATRONEN ZOALS ZE MOETEN WORDEN UITGEVOERD
Netwerken in soorten en maten
Netwerkanalyse
Wiskundige methode om eigenschappen van netwerken te bepalen Ook wel grafen Centrale begrippen:
Afgeleide begrippen
knopen, links, gerichtheid, weging paden, diameter, afstanden, isomorfie b
c
a g e
h
d
f
4
3/9/2010
Sociale netwerkanalyse
Knopen zijn individuen met eigenschappen
Voorbeeld
naam, leeftijd, geslacht, …
Verbindingen geven relaties aan tussen individuen
communicatie, houden van, …
Netwerkdata
Neem de vriendschap tussen 4 mensen: Bob Bob,, Carol,, Ted en Alice Carol Stel dat Bob Carol en Ted aardig vindt, maar een hekel heeft aan Alice; Carol vindt Ted aardig, maar heeft een hekel aan zowel Bob als Alice. Ted kan goed opschieten met de drie andere leden van de groep. Alice vindt alleen Ted aardig. Teken het netwerk van mensen die elkaar aardig vinden
Basiscommunicatienetwerken KENMERKEN
Eigenschappen
JOHN
NAAM GESLACHT LEEFTIJD ACTOREN
BOB CAROL TED ALICE
M V M V
32 27 29 28
TED
wiel BOB
CAROL
Wiel/Ster
NAAR
Netwerkmatrix NAAM BOB BOB VAN CAROL TED ALICE
0 1 0
CAROL 1 1 0
ACTOREN
TED 1 1 1
ALICE 0 0 1 RELATIES
TED TED
ALICE
JOHN
JOHN
ALICE
BOB
Analyse Eigenschappen
All channel/Mesh
cliques, clans, equivalentie, liaisons, gatekeeper, cliques, gatekeeper, stars, cosmopolite cosmopolite,, isolates, isolates, bridges, bridges, …
Inhoud van de communicatie
Bijv. dichtheid (density (density)) Aanwezige communicatielinks/totaal aantal mogelijke links
dichtheid, interactiepatronen, connectedness, connectedness, cohesie, bereikbaarheid, afstand, flow, flow, indegree, indegree, outdegree,, … outdegree
Substructuren en Communicatierollen
topics, semantisch, formeel, informeel, culturele verbondenheid, zingeving, shared meaning meaning,, …
CAROL
CAROL
BOB
Ketting
CAROL
BOB
Cirkel/Ring
JOHN
ALICE
TED
ALICE
ALICE
TED
TED
JOHN
JOHN ALICE
BOB
CAROL
Ketting Dichtheid: 0.4
BOB
CAROL
All channel/Mesh Dichtheid: 1
5
3/9/2010
Rollen en relaties
LIASON: Intermediair tussen twee of LIASON: meer groepen GATEKEEPER:: kan informatiestromen GATEKEEPER van buitenaf stroomlijnen STAR:: veel relaties, leider STAR COSMOPOLITE:: communiceert met COSMOPOLITE de omgeving ISOLATE:: weinig of geen contacten ISOLATE
Cliques en Communities Clique
Subset van een netwerk. Drie of meer nodes die met elkaar verbinden zijn. Er zijn geen andere knopen die ook met alle knopen in de clique verbonden zijn. Kunnen overlappen
Communities
Communities worden berekend op basis van betweenness. betweenness. Dat is de mate waarin nodes op het pad liggen van andere nodes. nodes.
Grapevine
Het geruchtencircuit, de wandelgangen Emergent informeel netwerk Snel en accuraat
6
