colofon
voorwoord
CIB info Confederatie van Immobiliënberoepen van België driemaandelijks infoblad januari-februari-maart 2004
inhoud • Column van de voorzitter • Verslag Vastgoedcongres 2003 • Interview Philippe Janssens • Prijsuitreiking Pol Dewaele • Congrestoespraak Voorzitter CIB • Fiscaliteit en financieel rendement van vastgoedinvesteringen in Vlaanderen • Erasmusprijs • Over CIB • Bestelbon naslagwerken en modelcontracten
2 3 6 7 8 10
13 14 15
Redactie voor dit nummer: Teksten: Winand Bloemen, Jan Jassogne, Hilde Lippens en Ivan Massin Foto’s congres: Bert Sohl Verantwoordelijke uitgever: Winand Bloemen Hebt u interesse in de diensten van CIB? Contacteer ons op het nummer 09 222 06 22. Wij heten u graag welkom. Niets uit deze uitgave mag verveelvuldigd worden en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotocopie, microfilm/video of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever of de auteur.
Gelukkig zijn er nog van die momenten, zoals tussen Kerst en Nieuw, waarin we even kunnen tot rust komen. Dit is ook het ogenblik dat telkens weer wordt aangegrepen om de balans op te maken van hetgeen het aflopende jaar werd gerealiseerd. Niet al de vooropgestelde doelstellingen werden bereikt maar toch blijft 2003 een bijzonder jaar waarin heel wat werd gerealiseerd. Dit jaar werd ontegensprekelijk de basis gelegd om onze beroepsvereniging definitief uit te bouwen tot een volwaardige en professionele dienstenverstrekker. Diensten die ontegensprekelijk van levensnoodzakelijk belang zijn om de vastgoedmakelaar alle kansen te bieden in een steeds verdergaande professionalisering van ons beroep. Het jaar 2004 kondigt zich daardoor ook veelbelovend aan. Tal van nieuwe initiatieven staan op stapel: het uitbouwen van een professionele IT infrastructuur met daarop gebaseerde dienstverlening uitsluitend gefinancierd, beheerd en bestemd voor de vastgoedmakelaar; het uitbouwen van een eigen “Studie- en Kenniscentrum vastgoed”, het verder uitbouwen van CIB net, het verruimen van ons dienstenaanbod in het algemeen…. Ik wens via deze weg dan ook iedereen te bedanken voor zijn of haar bijdrage aan het welslagen van het aflopende jaar. Dit geldt niet enkel voor onze medewerkers, die schitterende prestaties hebben geleverd, maar ook voor al de bestuurders en enthousiastelingen, die op welke wijze ook en zonder enige vergoeding, hun bijdrage hebben geleverd aan dit welslagen. Allen wacht echter de taak om het komende jaar alert te blijven reageren. C.I.B. Vlaamse Gemeenschap moet ook in het nieuwe jaar verder groeien in haar professionalisering. Er blijft immers nog een lange weg af te leggen. Via deze weg wens ik u allen een goede gezondheid en een vredig en succesvol Nieuwjaar toe.
CIB Vlaanderen Derbystraat 241 Blok B 9051 Gent Tel. 09 222 06 22 Fax 09 222 28 95 e-mail:
[email protected] www.cib.be
2
Winand BLOEMEN Algemeen Voorzitter CIB Vlaanderen
focus
Vastgoedcongres schitterende afsluiter van een druk 2003 Op vrijdag 21 november 2003 organiseerde CIB Vlaanderen het jaarlijks Vlaams Vastgoedcongres. Een geslaagd congres… daarover waren de aanwezigen en de organisatoren het eens. Op het Vlaams Vastgoedcongres 2002 in Gent waren bijna 500 vastgoedmakelaars aanwezig. Dit aantal aanwezigen evenaren in 2003 in Hasselt leek weinig waarschijnlijk. De verwachtingen werden op alle gebied overtroffen… In Hasselt waren er zowat 750 vastgoedmakelaars aanwezig. Samen met de vele sprekers en de sponsors waren er bijna 1000 congressisten op het Vlaams Vastgoedcongres 2003. Maar niet enkel de kwantiteit telt. Ook de reacties van de deelnemers aan het Congres waren zeer positief. Kinepolis was een zeer comfortabele en sfeervolle locatie. Slechts één minpunt: wegens het grote aantal aanwezigen was er geen enkele zaal in het moderne complex voldoende groot voor de plenaire zitting. Het probleem werd opgelost met moderne middelen: de plenaire zitting werd in een tweede zaal op groot scherm weergegeven, zodat iedereen alles toch in comfortabele omstandigheden kon volgen.
Om 9 uur was de grote ontvangsthal reeds goed volgelopen. In de ontvangsthal werd de congressisten een "congres-ontbijt" aangeboden. Menig sponsor had in deze hal ook een informatieve stand ingericht. Workshops, een gewaardeerde vorm van permanente vorming De voormiddag werd volledig ingenomen door de 12 workshops over diverse onderwerpen van belang voor de vastgoedmakelaars. Zo waren er workshops over de kruispuntbank voor ondernemingen, beleggen in vastgoed, bodemsanering, ruimtelijke ordening, de vastgoedmakelaar en e-government … De workshops waren door het BIV erkend als permanente vorming, zodat de aanwezige vast-
goedmakelaars ook werk maakten van hun deontologische verplichting om elk jaar hun beroepskennis te actualiseren. Het wandeldiner over de middag liet de congressisten toe in een korte tijd met veel collega's contacten te leggen. Ook de infostands van de sponsors werden druk bezocht. Plenaire zitting met 2 Vlaamse ministers In de namiddag kwamen de aanwezigen samen in plenaire zitting die volledig in het teken stond van "Investeren in Vlaams vastgoed". Philippe Janssens van Stadim had het over "Trends in de Vlaamse vastgoedsector en het gevolg voor de waarde van het vastgoed". De congressisten luisterden met aan-
3
focus
Verzekeringsmakelaars
Een regionale dienst Een nationale kracht Een internationale dimensie
N°1 in • Verzekeringen • Hypotheken • Beleggingen • Sparen
UW BETROUWBARE CIB PARTNER
Vraag nu vrijblijvend een volledig documentatiepakket aan. Bel, schrijf of mail met concrete vragen. Telefoonnummer : 059.80.28.02 Faxnummer : 059.70.51.96 e-mailadres :
[email protected] Atelia nv - Kantoor Oostende Torhoutsesteenweg 54 8400 Oostende
4
dacht naar Minister Dirk Van Mechelen die het had over "Fiscaliteit en financieel rendement van vastgoedinvesteringen in Vlaanderen". Minister Marino Keulen sprak in zijn thuisprovincie over "Het Vlaamse Huisvestingsbeleid in 2003". Ivan Massin van Deloitte en Touche gaf een overzicht van de vele belastingen die rusten op het bezit en gebruik van vastgoed. Boodschap van de Algemene voorzitter CIB Vlaanderen Winand Bloemen, algemeen voorzitter van CIB Vlaanderen, stelde in zijn congrestoespraak met tevredenheid vast dat de Vlaamse vastgoedmakelaar een steeds prominentere rol speelt in het Vlaamse vastgoedgebeuren. De voorzitter van de Vlaamse vastgoedmakelaars zette de toenemende professionalisering van de vastgoedmakelaardij nog eens dik in de verf. Sinds de erkenning van het beroep in 1993 is de professionalisering in een stroomversnelling gekomen. De toegang tot het beroep vereist een geschikt diploma, elke nieuwe vastgoedmakelaar moet een stage doorlopen, het Beroepsinstituut van Vastgoedmakelaars waakt over de toepassing van de plichtenleer, elke vastgoedmakelaar moet elk jaar een programma van permanente vorming afwerken. De voorzitter deed tot slot een oproep tot de overheid om versneld werk te maken van e-government bij het kadaster, de registratie, de ruimtelijke ordening, maar ook op gemeentelijk vlak. De vastgoedmakelaars die dagelijks hun cliënten volledig en juist moeten informeren, vragen een vlotte toegang tot de diverse databanken van de overheden waar de informatie in de toekomst beschikbaar zal zijn. Voorzitter Winand Bloemen kondigde ook aan dat CIB Vlaanderen in 2004 een belangrijk initiatief zal nemen inzake informatisering en het databeheer voor de vastgoedmakelaardij. Doel is dat de vastgoedmakelaardij de boot van het e-government niet zou missen en het aanbod van alle vastgoedmakelaars samenbrengen.
Jaarlijkse prijzen CIB Vlaanderen Op het einde van de plenaire zitting reikte CIB Vlaanderen haar jaarlijkse prijzen uit. Philipppe Janssens, stichter en afgevaardigd bestuurder van het onderzoeksbureau Stadim, ontving de Pieter Pourbusprijs om zijn uitzonderlijke prestaties inzake studie en onderzoek naar waarderingstechnieken inzake waarde en de waarde-evolutie van vastgoed. De laureaat werd verder gehuldigd als bezieler en samensteller van de jaarlijkse studie "Gids der Onroerende Waarden".
Pol Dewaele, oud-voorzitter van CIB West-Vlaanderen, bestuurder van CIB Vlaanderen en plaatsvervangend lid van de Nationale Raad van het BIV, ontving de Georges De Wandeleerprijs voor zijn jarenlange inzet voor de vastgoedmakelaars, voor de CIB-leden en voor de beroepsvereniging CIB.
Beide laureaten vervoegen de indrukwekkende lijst van laureaten die de voorbije 20 jaar een van beide prijzen ontving. De Pieter Pourbusprijs wordt uitgereikt aan een politicus of instelling die een bijzondere bijdrage heeft geleverd voor het vastgoed of voor het beroep van vastgoedmakelaar. Zo ontvingen reeds meerdere Ministers de prijs, een Burgemeester en een Schepen waren ook reeds laureaat, maar ook instellingen als het VIZO, Toerisme Vlaanderen, de Hogeschool SintLieven en de KULAK ontvingen de voorbije jaren de Pieter Pourbusprijs. De Georges De Wandeleerprijs wordt steeds uitgereikt aan een vastgoedmakelaar die zich bijzonder verdienstelijk heeft gemaakt voor zijn beroep. Onder de laureaten vinden we dan ook heel wat oud voorzitters en bestuurders van CIB terug.
Wie na een dag Congres nog wat energie over had, kon 's avonds tot in de vroege uurtjes terecht op de Nacht van het Vastgoed, een organisatie van CIB Limburg. Toch ook nog even vermelden dat de medewerkers van CIB Vlaanderen en van VIVO borg stonden voor een op en top professionele organisatie. Ook CIB Limburg, als gastprovincie, droeg haar steentje bij tot het succes van dit Congres.
Uitnodiging Vastgoedcongres 2004 Congresvoorzitter Luc Machon, die het congres op een onberispelijke wijze heeft voorgezeten, kon na deze prijsuitreiking het congres sluiten en iedereen reeds uitnodigen op het Vlaams Vastgoedcongres 2004.
Jan JASSOGNE Algemeen Secretaris CIB Vlaanderen Lid van de Nationale Raad van het BIV
5
pieter pourbusprijs 2003 Immobiliën is de grond en de stenen zijn het gewas Interview met Philippe Janssens, laureaat 2003 CIB: Voor je met Stadim begon, werkte je ook al rond vastgoed? Ph. Janssens: Ik werkte vanaf 1977 bij Anhyp op de afdeling immobiliën. Ik had daar een paar zeer specifieke opdrachten: ik werkte aan een studie ter begeleiding van schatters en was lid van het Kredietcomité, waar ik financiële vastgoedanalyses maakte. Daarnaast was ik adviseur voor het pensioenfonds van de Stad Antwerpen, waarvan het doel was om het eigendom van de Stad zoveel mogelijk te rentabiliseren. Naar aanleiding van het 100-jarig bestaan van Anhyp - in 1981- werd de databank van vergelijkingspunten opgericht en ook daar was ik de persoon die alles coördineerde. Ik werkte dus echt wel in een vrij gespecialiseerde materie. CIB: Wanneer en waarom dacht je eraan om Stadim op te richten? Ph. Janssens: Wel, in 1996 besliste Anhyp plots om te stoppen met de uitgave van de Gids der Onroerende Goederen. Ik kreeg de gelegenheid om bij de toenmalige ASLK van start te gaan en alles verder te zetten. ASLK was op dat ogenblik geïnteresseerd in algemene vastgoedkennis en zeker ook in de uitgave van “De Gids”. Maar ondertussen maakte ik uit voor mezelf dat ik dat ook wel zelfstandig kon. Dus stelde ik ASLK voor om het boek voor hen te schrijven. Ik had geleerd dat een gespecialiseerde job zeer goed kan werken in een bedrijf als je op dezelfde golflengte zit als je baas, maar dat diezelfde goede job bij de minste verandering op de helling kon komen te staan. CIB: En dus richtte je Stadim op... Ph. Janssens: Juist, en dat gebeurde in september 1996 samen met 2 directe medewerkers van bij Anhyp, Paul De Wael en Frank Van Slembrouck, én een secretaresse. Ik had uitgerekend dat we
6
2/3 van de omzet, nodig om te overleven, konden halen uit de redactie van De Gids der Onroerende Goederen en mijn functie als adviseur van het pensioenfonds van Stad Antwerpen. En zo begonnen we te groeien... CIB: Wat doet Stadim precies? Ph. Janssens: Stadim staat voor Studies en Advies Immobiliën. Onze hoofdactiviteiten zijn tweeërlei. Eerst en vooral hebben we onze studies waarvan de meest gekende uiteraard De Gids der Onroerende Goederen is, die we sinds 2 jaar samen met Trends uitgeven. Daarnaast hebben we bv. een opdracht afgesloten voor het Brussels gewest over de residentiële markt in Brussel en de problemen daaromtrent. Vorig jaar werkten we rond het grondbeleid in Vlaanderen, nu rond de planbaten. We werken ook wel eens voor een vastgoedpromotor die ons vraagt om een algemeen inzicht te krijgen in de vastgoedmarkt in België. Soms worden er meer specifieke gegevens gevraagd. Zo kan je zien op onze website www.stadim.be hoe de vastgoedprijzen per gemeente zijn geëvolueerd de voorbije jaren. Je kan bv. makkelijk uitzoeken hoeveel een woning die in 1980 voor 100.000 euro werd aangekocht vandaag waard is op basis van de trends van een gemeente. Op gemeentelijk niveau zie je hoe de verkoop van gebouwen, appartementen,… is geëvolueerd en aan welke prijzen (gemiddelde prijs, mediaan, 1e kwartiel of 3e kwartiel, 9e deciel,…) CIB: Maar jullie maken ook schattingen. Ph. Janssens: Ja, hoofdzakelijk schattingen van bedrijfsgebouwen, kantoorgebouwen of residentiële projecten (bv. voor promotoren). We waren de eersten in België die werkten met een model van Discounted Cash Flow, een model dat in Nederland al voor 60% wordt gebruikt. Deze methode laat ons toe om meer oog
te hebben voor het potentieel van de eigendom (optimalisatie van de eigendom). We baseren ons daarbij op een financiële analyse die ook overgemaakt wordt aan de klant. Daarom spreken we meer van advies en minder van schattingen. Om een idee te geven: we hebben vorig jaar eigendommen ter waarde van ongeveer anderhalf miljard euro geschat. Vanuit die combinatie krijgen we een mooie wisselwerking: uit onze schattingen kunnen we conclusies trekken en theorieën opbouwen en omgekeerd. Bovendien kunnen we dan opleidingen geven die ons ertoe aanzetten om ons verbaal uit te drukken. En zo krijgen we de driepikkel van ons bedrijf… Even belangrijk is wat we niet doen: we oefenen absoluut geen activiteiten uit als vastgoedmakelaar of vastgoedpromotor. CIB: Wie zijn de klanten van Stadim? Ph. Janssens: Door het feit dat we vooral op de niet-residentiële markt werken, hebben we voor onze schattingen vooral met een publiek van bedrijfsrevisoren, banken, institutionele en particuliere beleggers en promotoren. Voor wat de studies betreft, werken we vooral voor de overheid en promotoren. CIB: Heeft Stadim rechtstreeks of onrechtstreeks een invloed op het vastgoedbeleid in Vlaanderen? Ph. Janssens: Het meeneemrecht is bv. iets wat wij hebben uitgevonden. Bij een vergelijkende studie van vastgoed in Europa hadden we vastgesteld dat de mobiliteit omgekeerd evenredig is met de hoogte van de registratierechten. Dat is één van de grote handicaps waarmee we in ons land te kampen hebben. We hebben in 2001 het voorstel van het meeneemrecht overgemaakt aan de Vlaamse deelregering. Het werd mee opgenomen in het voorstel voor de verlaging van de registratierechten en kreeg onmiddellijk
de steun van toenmalig Minister-president Patrick Dewael, Minister Van Mechelen en toenmalig Minister Stevaert. Het werd goedgekeurd. En de gevolgen hiervan zijn ongetwijfeld ook voor de vastgoedmakelaar bijzonder belangrijk: we verwachten dat daardoor het aantal verkopen in Vlaanderen met 40% zal toenemen. Maar ook op sociaal vlak zijn er gevolgen. Je geeft aan jonge gezinnen de mogelijkheid om te kopen in functie van hun budget. Enkele jaren later kunnen ze een volgende stap zetten en later toch weer kiezen voor een kleinere woning. En dat alles kost niks aan vadertje staat. Een ander voorbeeld: we hadden gemerkt dat leegstand van buurtwinkels een zeer nadelig effect heeft op het straatbeeld. We suggereerden dat het verbouwen van die leegstaande panden tot woningen misschien kon helpen. En toen nam Minister Van Mechelen een maatregel waarbij je het KI van die bewuste panden gedurende 3 aanslagjaren kon laten bevriezen. Ik sta fundamenteel voor 200% achter de idee, maar vind dit persoonlijk nog een te beperkte maatregel. In elk geval verschaffen we de beleidsmakers soms een ander inzicht door het maken van onze studies. Zo heb ik ooit op een studiedag voor de socialisten eens gesteld: ‘Joepie, de grond is duur geworden’. Ze keken eerst raar op, maar begrepen uiteindelijk wel wat we bedoelden... CIB: Welke zijn de huidige tendensen in vastgoed? Ph. Janssens: De belangrijkste trend die zich nu al een aantal jaren voordoet, is het verschuiven van huren naar kopen. We zien dat de huurmarkt stelselmatig inkrimpt. De betere huurders gaan woningen kopen. Bij lage inflatie (sinds 1996) is het verschil tussen huurlast en leenlast zo klein dat men ervoor kiest om een eigen woning te hebben. Het gevolg daarvan is dat we op de huurmarkt een overwicht krijgen van financieel zwakke huurders… Anderzijds moet je vaststellen dat op de niet-residentiële markt het omgekeerde gebeurt. Bedrijven willen flexibiliteit en verkiezen te huren i.p.v. te kopen. Bovendien willen ze het eigendom uit hun balans afstoten. Daardoor verschuift de beleggingsmarkt van het residentiële naar het niet-residentiële. Vandaar dat we een nog nooit eerder gekende groei zien in de investeringen in beleggingen via Bevaks. CIB: En tot slot: wat is je algemene visie op immobiliën als je de trends in België bekijkt? Om met een beeldspraak te eindigen: “Immobiliën is de grond en de stenen zijn het gewas”. Eigenlijk moeten de stenen dienen om de grond te rentabiliseren. Al te vaak worden er verkeerde investeringen gedaan. Zo zie je bvb. vaak dure gebouwen op goedkope gronden. Maar grond is eigenlijk de matras van waaruit je de veerkracht haalt om het gebouw te renoveren. En als die matras te dun blijkt... Ja, dan heb je te weinig veerkracht en dus geen dynamiek of financiële dwang om te gaan renoveren. Voor meer info: www.stadim.be
georges de wandeleerprijs 2004
Pol Dewaele, laureaat 2003 Naast de Pieter Pourbusprijs wordt ook elk jaar de Georges De Wandeleerprijs uitgereikt. Beide prijzen winnen nog elk jaar aan belang en waardering. Met de Georges de Wandeleerprijs wordt een eminent persoon en CIB-collega geëerd. De Georges de Wandeleerprijs ging dit jaar naar Pol Dewaele, oud-voorzitter van CIB WestVlaanderen, beheerder van CIB-Vlaanderen en plaatsvervangend lid van de Nationale Raad van het B.I.V. Pol Dewaele werd gehuldigd voor zijn jarenlange inzet voor de vastgoedmakelaars, voor de CIBleden en voor de beroepsvereniging CIB. In zijn dankwoord benadrukte Pol Dewaele dat deze eer niet hem alleen toekomt, maar ook de medewerkers die hem in zijn lange carriëre hebben bijgestaan. Hij merkte op dat de vastgoedmakelaar van vandaag niet naar behoren kan functioneren zonder zich permanent bij te scholen en benadrukte eveneens de toenemende nood aan collegiale en professionele samenwerkingsvormen tussen vastgoedmakelaars.
7
vastgoedcongres Een aangename, leerzame en boeiende congresdag Toespraak door Winand Bloemen, Algemeen Voorzitter CIB Vlaanderen CIB bestaat al meer dan 70 jaar en behartigt de collectieve en individuele belangen van haar leden. De opdracht als beroepsvereniging is qua principe zeer duidelijk: de verdediging van de belangen van haar leden in de meest ruime zin van het woord. Buiten die syndicale opdracht is CIB Vlaanderen er zich van bewust dat zij steeds meer op de voorgrond dient te treden als professionele dienstenverstrekker. Diensten die gekenmerkt dienen te zijn van efficiëntie en kwaliteit. Als grootste en meest representatieve beroepsorganisatie voor de vastgoedsector is CIB dit aan zichzelf en aan haar leden verschuldigd. Eén van de belangrijkste scharnieren in het dienstenaanbod van CIB is de permanente vorming. Deze diensten worden aangeboden via haar dochter-
organisatie, vzw Vlaams Instituut Vastgoedopleiding (in het kort VIVO). VIVO organiseert kortlopende en langlopende cursussen, studiedagen en begeleidingen. Het aanbod is zeer ruim zowel in onderwerp als in niveau waardoor niet enkel de beginnende makelaar maar ook de gevorderde vastgoedprofessioneel ruim aan zijn trekken komt. Dit aanbod strekt zich uit over gans het Vlaamse grondgebied. Deze opleidingen genieten de erkenning van het BIV en komen uiteraard in aanmerking voor de permanente vorming die overeenkomstig Richtlijn nr. 3 van het BIV dwingend worden opgelegd zowel aan de vastgoedmakelaars als aan de stagiairs. Het mag gezegd dat voornamelijk via die kwalitatieve en efficiënte dienstverlening CIB Vlaanderen
haar leden omgeturnd heeft van pure verkopers naar adviseurs op het gebied van vastgoed. De vastgoedmanagers (syndici en rentmeesters) heeft ze ontwikkeld van een technisch en administratief beheerder naar een professionele propertymanager. Het spreekt voor zich dat hierdoor de Vlaamse vastgoedmakelaar een steeds prominentere rol speelt in het Vlaamse vastgoedgebeuren. Ondanks alle inspanningen van CIB Vlaanderen zal de toekomst ontegensprekelijk uitwijzen dat dit op termijn nog ruim onvoldoende zal zijn. Ruim onvoldoende om het vertrouwen van de leden te behouden en dat van de nieuwkomers te verwerven en om het imago van het beroep bij de overheden en de consument te verbeteren met het oog op een ruimer marktaandeel voor de vastgoedprofessioneel. Daarom ontwikkelt CIB Vlaanderen thans een aantal nieuwe initiatieven.
8
Vraag om betrokkenheid en inspraak Zo zal op korte termijn CIB, liefst in samenwerking met de hogescholen en mogelijk ook met enkele universiteiten, de basis leggen voor de uitbouw van een “Studie- en Kenniscentrum vastgoed”. Een centrum dat niet enkel ten dienste hoeft te staan voor de CIB-leden maar tevens informatie op het vlak van vastgoed en vastgoedeconomie beschikbaar kan stellen aan de overheden en de consument. Hiervoor is er nood aan betrouwbaar statistisch materiaal (omzet, huurprijzen, koopprijzen, woonbehoeften, tewerkstelling...). Indien deze gegevens gestructureerd en digitaal zouden worden opgeslagen kunnen zij bijzonder nuttig zijn voor wetenschappelijk en/of marktgericht onderzoek. Terzelfdertijd zal ook werk gemaakt worden van een historische en actuele databank. De internetsite (www.cib.be) wordt het communicatief medium van CIB Vlaanderen naar de leden en de dienstverlening toe. De intranetsite, die thans reeds voor al onze leden openstaat, dient niet enkel voor het ter beschikking
stellen van modelcontracten, maar zal uitgebouwd worden als een makelaarvriendelijke en onafhankelijke aanboddatabank, gefinancierd en beheerd door vastgoedmakelaars en uitsluitend georganiseerd voor vastgoedmakelaars. Dit is de enige mogelijkheid om dit medium op termijn betaalbaar te houden. Indien de vastgoedmakelaars op dit aanbod ingaan, is het succes ervan verzekerd. Er is geen aanvaardbare reden om dit nog verder uit te stellen. Verdere professionalisering, groei, imagobuilding, lobbying, een correct en kordaat optreden, moet CIB ook als volwaardige gesprekspartner en onderhandelaar aanvaardbaar maken bij de politieke en administratieve overheden.
Hier ligt voor CIB een taak weggelegd als syndicale organisatie. Op dit ogenblik wordt de regelgeving, die rechtstreeks of onrechtstreeks te maken heeft met het beroep van vastgoedmakelaar of met de uitoefening daarvan, nog steeds opgedrongen aan de beroepsbeoefenaar zonder de minste voorafgaande kennisgeving of inspraak. Ook bij het opzetten van de administratieve vereenvoudiging en het elektronisch verkeer (egovernment) wordt onze sector niet of nauwelijks betrokken. De toegankelijkheid van de overheidsdiensten, vooral administratieve, is een belangrijk criterium voor de vastgoedprofessioneel. Het is ook duidelijk dat de nieuwe communicatietechnologieën een verbetering van die toegankelijkheid mogelijk maken. Door middel van een vereenvoudigde en geïntegreerde architectuur kan e-governement de administratie minder complex maken. De complexiteit van de met deze vernieuwing gepaard gaande pro-
9
verslag blemen maakt het noodzakelijk dat wij, net zoals dit geldt voor het notariaat, als beroepsgroepering van de vastgoedprofessioneel zouden betrokken worden in een met de overheid gemeenschappelijke werkgroep. Dit geldt zeker voor die projecten die ook wij, vastgoedmakelaars, absoluut nodig hebben om de ons door die overheid opgelegde taken naar behoren te kunnen blijven uitvoeren. Ik denk hier aan het fiscale loket, de kruispuntdatabank, het ondernemingsloket, de elektronische handtekening …
Investeren in Vlaa
De vraag naar betrokkenheid en inspraak lijkt steeds meer op een klaaglied met enkel maar refreinen die zich herhalen.
1. Fiscale “stimuli”
Maar het kan niet anders. De vastgoedmakelaar wordt meer dan ooit geconfronteerd met toenemende regelgeving en verantwoordelijkheid. Ik durf dan ook, in alle bescheidenheid te stellen, dat een sterke syndicale organisatie een absolute noodzaak is voor de vastgoedprofessioneel. Onze leden ervaren dit trouwens dagdagelijks. Ter afronding wens ik hier nogmaals van de gelegenheid gebruik te maken om al onze sponsors en adverteerders te bedanken. Ik dank nu ook reeds de sprekers voor hun zeer gewaardeerde medewerking. Ik verzoek u ook met aandrang om straks massaal aanwezig te blijven bij de uitreiking van de Pieter Pourbusprijs aan de heer Philippe Janssens en van de Georges De Wandeleerprijs aan de heer Pol Dewaele. Deze prijzen winnen immers nog aan belang en waardering bij een massale aanwezigheid.
Een ‘beknopt verslag’ van de fisc Wat kost het vandaag in Vlaanderen “fiscaal gezien” om te investeren in vastgoed? Wie zijn de fiscale spelers en wat is hun impact? En wat zijn de recente evoluties inzake de fiscaliteit van vastgoed. Deze aspecten zijn aan bod gekomen op de plenaire zitting van het Vastgoedcongres op 21 november laatstleden. Een overzicht.
Zoals geweten heeft voornamelijk de Vlaamse wetgever de laatste jaren een aantal fiscale “stimuli” ingevoerd. Zo zijn de registratierechten op de verkoop van vastgoed verminderd van 12,5% naar 10%, en van 6% naar 5% voor het “klein beschrijf”. Een korte vergelijking met de buurlanden leert echter dat de tarieven in deze landen nog aanzienlijk lager liggen dan in Vlaanderen (Nederland: 6%; Frankrijk: 4,80%; Duitsland: 3,5%; Verenigd Koninkrijk 1 à 4 %). Voor woningen die dienen als hoofdverblijfplaats is ook een bijzonder stelsel ingevoerd van meeneembaarheid van de betaalde registratierechten, en van een abattement op de belastbare basis. Ook voor de rechten op de schenking van ondernemingen (inclusief het vastgoed in die ondernemingen) en van bouwgronden is een tariefverlaging ingevoerd. Inzake successierechten is de fiscale druk verminderd door een vereenvoudiging van de tarieven tussen echtgenoten en de kinderen, alsook door middel van een opdeling van het erfdeel in roerende, onroerende goederen, en bestanddelen van een familiale onderneming. Op federaal vlak is er de verlaging van de BTW op renovatie en verbouwing van “oude” woningen (i.e. ouder dan 5 jaar) te vermelden. 2. Fiscale druk
Winand BLOEMEN Algemeen Voorzitter CIB Vlaanderen
10
Inzake de fiscaliteit van vastgoed valt op dat de belastingplichtige steeds meer met verschillende overheden krijgt te maken. De laatste jaren is er ook een constante verhoging van de globale fiscale druk op vastgoed. Een overzicht.
ams vastgoed
4. Conclusies De fiscaliteit van vastgoed is een complex gegeven geworden waarbij de belastingplichtige wordt geconfronteerd met meerdere overheden. De laatste jaren kan worden vastgesteld dat, ondanks de fiscale stimuli, de fiscale druk op vastgoed toeneemt. Trouwens, vergeleken met de buurlanden, zijn de stimuli eerder “relatief” te noemen.
le aspecten Federaal A. Personenbelasting - de invoering van de belasting op meerwaarde op onroerende goederen (16,5% tot 33%) - belasting op het huurinkomen bij verhuur aan niet-beroepsmatige gebruikers (K.I. x 1,4) - (impliciet) de (beperkte) indexatie van de fiscale aftrekken inzake vastgoed versus de aanzienlijke prijsstijgingen van het vastgoed op de markt B. Vennootschapsbelasting - o.m. de aftrekbeperkingen van bepaalde regionale belastingen Regionaal (Gewest) - de invoering van de diverse leegstands- en milieuheffingen Lokaal A. Gemeente - de aanvullende belasting op de personenbelasting - de opcentiemen op de onroerende voorheffing - de diverse eigen lokale belastingen B. Provincie - de opcentiemen op de onroerende voorheffing Vooral de evolutie van de lokale belastingen is, op zijn zachtst gezegd, “opvallend” te noemen. De gemiddelde aanslagvoet voor de aanvullende belasting op de personenbelasting bedroeg in 2000 6,59%; in 2002 was dit gemiddelde al gestegen tot 7,02%.
De gemiddelde gemeentelijke opcentiemen op de onroerende voorheffing zijn gestegen van 1.074 in 2000 tot 1.294 in 2003 (een stijging van 20,5%); de provinciale opcentiemen zijn gemiddeld gestegen met ongeveer 25,7% van 1996 tot nu. 3. Fiscale onzekerheid Er is ook een zogenaamde “impliciete“ fiscale druk, voornamelijk op het vlak van vastgoed. Zo zien we in de praktijk diverse constructies steeds opduiken, zoals de gesplitste overdracht van een erfpachtrecht en het “residuaire” eigendomsrecht , de inbreng van vastgoed in een vennootschap gevolgd door de verkoop van de aandelen in de vennootschap, de al dan niet toegelaten aftrek van bijkomende kosten enz.
Het zwaartepunt van de fiscaliteit lijkt meer en meer te verschuiven naar het lokale niveau, waar ook de sterkste stijgingen van de belastingen is waar te nemen. Daardoor is niet alleen de aard van de transactie van belang, maar ook de plaats, om te kunnen nagaan wat de globale fiscale druk is van een bepaalde investering (en dus ook wat het rendement is). Op dit vlak is de ene gemeente de andere niet. De vooruitzichten zijn in dit verband ook weinig hoopgevend (de invloed van de politiehervorming op de gemeentebegroting, de verlaging van de personenbelasting die vanaf 2004 zich zal laten voelen op de aanvullende belasting).
De gevolgen voor de belastingplichtigen zijn aanzienlijk (een boete ten belope van soms 200% van de rechten), terwijl er niet altijd een eenduidig standpunt van de fiscus gekend is en hetgeen dus de nodige rechtsonzekerheid kan creëren. Dit kan ook leiden tot een fiscale ongelijkheid, waarbij alleen de “durvers” of de belastingplichtigen met de betere (en dus dure) fiscale begeleiding erin slagen “de minst belaste weg” te bewandelen. Terwijl de anderen het volle pond betalen.
Ivan Massin Deloitte & Touche Belastingconsulenten
11
Roadshow zaterdag 15 februari 2004 om 19 uur in het exclusieve kader van de MUCCABAR te Turnhout van 19 uur tot 21.30 uur demonstratie, breng uw partner mee en geniet nadien van een aangename avond in deze exclusieve club Schrijf NU in op http://www.HomeXplorer.be/roadshow
Neem nu een jaarabonnement op HomeXplorer Agent 3.0 voor 50 euro per maand en ontvang de eerste 3 maanden gratis. (Actie geldig tot 16 februari 2004)
Te s t g r a t i s t o t 1 5 f e b r u a r i 2 0 0 4 o p h t t p : / / w w w. H o m e X p l o r e r. b e / a s p c l i e n t
EN JE GAAT DE ZAKEN ANDERS BEKIJKEN H o m e X p l o r e r - M e i e r e n d 3 7 - 2 4 7 0 R e t i e - t e l : 0 1 4 / 3 7 3 9 1 9 - e - m a i l : s a l e s @ h o m e x p l o r e r. b e
erasmusprijs 2003 André Vangoetsenhoven krijgt ERA Award for Excellence De directie van ERA Belgium overhandigde op 23 oktober in de KaHo St.-Lieven te Aalst de ERAsmus prijs 2003 aan André Vangoetsenhoven. De laureaat van de Hogeschool Antwerpen ontvangt een geldprijs van 1000 euro. De student wordt op die manier beloond voor een uitstekend eindwerk. De winnaar werd door ERA gekozen uit de laureaten van tien Belgische opleidingscentra die de “Opleiding Vastgoedmakelaar” verzorgen. ERA, een samenwerkingsverband van 85 kwaliteitsmakelaars, riep de ERAsmus Award for Excellence in het leven om de professionalisering van de vastgoedmakelaardij te stimuleren. Daarnaast past het initiatief perfect bij de inspanningen van ERA om contacten te leggen tussen de studenten, de opleidingscentra en de makelaarsorganisaties. De 10 laureaten die genomineerd waren voor de ERAsmus prijs zijn Gregory Aubert (Syntra Kortrijk), Kristof Rutten (Syntra Genk), Luk Wallays (Syntra Oostende), Wim Van Puyenbroeck (Syntra Sint-Niklaas), Martine Mortier (Syntra Gent), André Vangoetsenhoven (Hogeschool Antwerpen), Bart Lauwers (Syntra Leuven), Tim Van Loock (KaHo St.Lieven Aalst), Peter Dupont (Syntra Antwerpen) en Michel Snoeys (Syntra Turnhout).
Iain Cook, voorzitter van raad van bestuur van ERA: “Dit is het tweede jaar dat we deze wedstrijd organiseren. ERA wil met de prijs zijn steentje bijdragen tot het onderlinge contact tussen de beroepsorganisaties zoals het BIV, CIB en VIVO, de opleidingscentra en de laureaten. Op die manier hopen we enerzijds studenten te motiveren nog beter te presteren en anderzijds te bouwen aan sterkere opleidingen tot Vastgoedmakelaar, kortom aan een veelbelovende toekomst voor de sector.” “Het onderwerp van het eindwerk van André Vangoetsenhoven betreft een diepgaande studie over de Brusselse vastgoedmarkt. We zijn danig onder de indruk van de kwaliteit en de toepasbaarheid van de inhoud dat we de studie graag in de nabije toekomst willen publiceren zodat het algemeen beschikbaar is voor alle betrokken partijen”, aldus Pol Vanacker, bestuurder van ERA.
wie of wat is CIB? De Confederatie van Immobiliënberoepen van België is door de Hoge Raad voor de Middenstand erkend als beroepsvereniging. Ze is regionaal georganiseerd. CIB Vlaanderen, CIB Wallonië en CIB Brussel zijn autonome organisaties, maar hebben een hechte band via CIB Nationaal en de Europese Raad van Immobiliënberoepen (CEPI).
Representatie en Lobbying CIB Vlaanderen vertegenwoordigt haar leden en de sector in talrijke organismen, werkgroepen, workshops, rondetafels en jury’s.
CIB is in Vlaanderen met zo’n 1000 hoofdleden (kantoren) de belangrijkste en meest representatieve beroepsvereniging van vastgoedmakelaars. Deze vastgoedkantoren tellen gemiddeld 2,5 en 3 erkende vastgoedmakelaars. Zo kan men stellen dat CIB tussen de 2.000 en de 2.500 Vlaamse door het BIV erkende vastgoedmakelaars vertegenwoordigt.
Vastgoedflitsen Dit onmisbaar instrument wordt wekelijks naar alle leden opgestuurd. Het staat boordevol onmisbare info, nieuwe wetgeving en rechtspraak die op het beroep van toepassing is.
Daarnaast huisvest CIB Vlaanderen ook bouwpromotoren, vastgoedfiscalisten, vastgoedjuristen en beoefenaars van andere aanverwante vastgoedberoepen. CIB Vlaanderen heeft haar permanent secretariaat in Gent en overkoepelt de 6 afdelingen. Naast de 5 Vlaamse provincies vormt de Kust een aparte afdeling door haar eigenheid als enige representatieve vertegenwoordiger van de toeristische verhuurkantoren. Welke opdracht heeft CIB? De opdracht als beroepsvereniging is de verdediging van de belangen van haar leden in de meest ruime zin van het woord. Naar de verschillende overheden toe behartigt CIB de belangen van de vastgoedprofessioneel door het nemen van initiatieven. Naar het publiek toe treedt CIB dienstverlenend op door het verstrekken van informatie, het organiseren van structuren voor het samenbrengen van vraag en aanbod en door het helpen scheppen van een vastgoedvriendelijk klimaat. De professionele aanpak van CIB Vlaanderen CIB behartigt sedert meer dan 70 jaar de collectieve en individuele belangen van haar leden. Bovendien professionaliseert zij het beroep van vastgoedmakelaar. CIB verstrekt aan haar individuele leden een kwalitatief hoge dienstverlening met onder meer: Permanente vorming In 1996 heeft CIB in Vlaanderen het Vlaams Instituut voor Vastgoedopleiding (VIVO vzw) opgericht. CIB had reeds een lange traditie van medewerking aan en ondersteuning van de opleidingen voor vastgoedmakelaars. In 1996 werd de nood gevoeld om deze initiatieven te bundelen, beter te structureren en open te stellen voor alle vastgoedprofessionelen. VIVO bekleedt in Vlaanderen een sleutelrol in de opleiding van de vastgoedmakelaar. Het motiveert het groeiend aantal lesgevers en stelt degelijk cursusmateriaal samen. Het aanbod is van hoge kwaliteit en wordt tegen een meer dan redelijke prijs gespreid over gans Vlaanderen. Dit is immers noodzakelijk. VIVO werkt hiervoor nauw samen met het VIZO, de hogescholen en de universiteiten.
14
Communicatie met de leden
CIB Info Via dit kanaal communiceert CIB niet enkel met haar leden maar ook met de niet-CIB-makelaars, met aanverwante beroepsbeoefenaars en met de overheid. In die zin verzorgt dit informatieblad de contacten met de buitenwereld. Internetsite www.cib.be Dit medium biedt tal van nieuwe mogelijkheden om noodzakelijke informatie snel en accuraat bij de leden te brengen. Onmisbaar is ondermeer het luik waarop alle modelcontracten en documenten voor de leden beschikbaar zijn. Vastgoedcongres Jaarlijks organiseert CIB Vlaanderen een eigen congres met een actueel thema en diverse workshops, allen gericht op de praktijk van de vastgoedsector. Het is meteen het grootste vastgoedevenement van het jaar in het land. Dienstverlening aan de leden Documenten CIB stelt aan haar leden documenten (modelcontracten etc.) ter beschikking die juridisch volledig en correct zijn. Gezien de steeds wijzigende wetgeving die aan het beroep van vastgoedmakelaar ten grondslag ligt, is dit geen sinecure. Beroepsaansprakelijkheid - verplichte borgstelling Ten gunste van haar leden heeft CIB tegen uitzonderlijk interessante voorwaarden een collectieve verzekering afgesloten. Dit beperkt zich niet tot de verplichte verzekeringen opgelegd door het BIV, maar biedt bijkomende belangrijke waarborgen. CIB net Via het uniek systeem van CIBnet brengt CIB Vlaanderen eigendommen in portefeuille van burgerlijke, klerikale of gerechterlijke overheden die anders voor de individuele makelaar onbereikbaar zijn. Paritair Comité voor het beheer van gebouwen - PC323 CIB Vlaanderen voert het dagelijks beheer van het sociaal fonds dat met PC323 verbonden is. Contacten ter bevordering van de collegialiteit De provinciale kamers organiseren maandelijks ledenvergaderingen waarop een actueel thema wordt toegelicht. Deze samenkomsten zijn hét platform tussen de lokale makelaars. CIB Vlaanderen Derbystraat 241 Blok B - 9051 Gent (Sint-Denijs-Westrem) Tel. 09 222 06 22 - Fax 09 222 28 95 - e-mail
[email protected]
Bestelbon 2004
Onze tools voor de professionele vastgoedmakelaar NASLAGWERKEN CIB-leden: -20% Prijs € Aantal
Nr.
Titel document
501
Basisbeginselen, inleiding tot het beroep 16,00 Deontologie, plichtenleer Tarifiëring, barema’s van de vastgoedmakelaar Vastgoedbeheer (deel 1) met wettelijke bepalingen 35,00 Vastgoedbeheer (deel 2) 25,00 Administratief, financieel en technisch beheer van mede-eigendom (met praktijkvoorbeelden voor de syndicus) Vastgoedbeheer (deel 3) Rechtspraak 38.00 Vastgoedbeheer (deel 1 + deel 2) 55.00 Huren en verhuren (Rechten en plichten van beide partijen) 16,50 Kopen en verkopen van vastgoed 16,50 De gemene muur 9,50 Handelshuur (modaliteiten – rechtspraak - modellen) 14,00 Kantoororganisatie voor de vastgoedmakelaar 15,50 Publiciteit in de vastgoedsector 10,00 Praktische gids: bodemsanering voor de vastgoedmakelaar 15,00 Procedures in mede-eigendom 15,00 Moeten de statuten in mede-eigendom aangepast worden? 10,00 Kantoorautomatisatie voor de beginnende vastgoedmakelaar 10,00 Verkooptraining 10,00 Verzekeringen voor de vastgoedmakelaar: inleiding 15,00 Wegwijs in vennootschapsrecht 11,00 Grensoverschrijdend vastgoedmakelen 10,00 Nieuwe huurwet 12,00 De Brusselse Gewestordonnanties rond vastgoed 10,00 Publiciteitsmarketing 11,00 Specifieke clausules van de verkoopovereenkomst 11,00 Scenario van een algemene vergadering in mede-eigendom 14,00 Overdracht van een handelsfonds 12,00 Prospectietechnieken 12,00 De Wet Breyne 12,00 Veiligheidscoördinatie 9,50 Tontine en beding van aanwas 14,00 Huurschade 13,00 Verkoopovereenkomst in het Frans 10,00 Inleiding tot de plaatsbeschrijving 10,00 Problematiek rond niet-betalende mede-eigenaars 14,00 Veilig stellen van erelonen 12,00 Industrieel vastgoed 12,00 Internet en e-mail voor de vastgoedmakelaar (beginners) 14,00 Internet en e-mail voor de vastgoedmakelaar (gevorderden) 10,00 Verkoopbelettende en -bevorderende punten in vastgoed 12,50 Vochtproblemen: detectie, schadebeperking en oplossingen 12,00 Het invullen van de onderhandse verkoopovereenkomst 13,00 Invordering achterstallige huurgelden en uitbatingkosten 12,00 Aansprakelijkheid van de syndicus bij plaatsen bestellingen 12,00 voor derden Veiligheid in residentiële gebouwen 14,50 Onroerende leasing 12,00 Fiscale rechtspraak in onroerend goed 12,00 De kantoormarkt 12,50 Inbreng onroerend goed in vastgoedvennootschappen 16,00 Publiciteit in vastgoed (2001) 12,00 Actuele aspecten van de makelaarsopdracht en recente rechtspraak 15,00 Internet en kantooromgeving 13,00 Zonevreemde woningen en bedrijven 18,50 Schenking en andere overdrachtvormen van vastgoed onder levenden 15,00 Registratierechten en verkoop onder BTW-stelsel 22,00 Deontologie - uitdieping verzekering en waarborg 12,00 Balansanalyse: jaarrekeningen beoordelen en technisch benaderen 22,00 Verhuurdossier als onmisbaar werkinstrument 15,00 Onroerend goed uit vennootschappen halen 18,00 Successie- en vermogensplanning 12,00 Decreet RO en stedenbouw 18,00 Ontbindende en opschortende voorwaarden van de VKovereenkomst 15,00
502 a 502 b 502 c 502 d 503 504 505 506 507 508 511 512 515 516 517 519 520 521 522 523 526 527 531 533 535 536 537 540 542 543 544 545 546 547 548 a 548 b 551 552 554 555 556 557 558 559 560 561 562 563 564 565 566 567 568 569 570 571 572 573 574
.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........
FACTURATIEGEGEVENS : Het opmaken van een latere creditnota zal leiden tot het aanrekenen van € 25,00 administratiekosten.
575 576 577 578 579 580 581 582 583 584 585 586 587 588 589 590 591 592 593 594 595 596 597 598
Mede-eigendom technisch: betonrot 15,00 Deontologie: opdrachten en mandaten + publiciteit 20,00 Verkoopsovereenkomst van woning/appartement in aanbouw 15,00 Liften: algemeen + nieuwe wetgeving 14,00 Verkoopdossier - update 15,00 Rentmeesterschap 14,00 Het hypotheekkantoor 14,00 Specifieke verkoopovereenkomst: natuurgebieden 15,00 Specifieke verkoopovereenkomst: bosdecreet en landbouwgronden 20,00 Gerechtsexpertise 15,00 Hoe uw vakantiewoningen efficiënt in de kijker zette op internet 12,00 De vereniging van mede-eigenaars / De syndicus als opdrachtgever 20,00 Verzekering alle bouwrisico’s + 10-jarige aansprakelijkheid 14,00 Woonkrediet en fiscale voordelen 12,00 Twee nieuwe fiscale ordonnanties in het hoofdstedelijk gewest Brussel 16,00 Aansprakelijkheid van de syndicus 15,00 Facility management 15,00 Gebruik van de digitale camera 15,00 BTW-aspecten en vastgoed 13,00 Vergadervaardigheden in de vastgoedsector 12,00 Constructieschade 10,00 Vastgoedcontracten: Verkoopsovereenkomst, Optie, Eenzijdig bod 16,00 Vastgoedcontracten: Huur hoofdverblijfplaats, Bemiddeling verhuring 16,00 Vastgoedcontracten: Verkoopopdrachten en -mandaten 12,00
CIB – MODELCONTRACTEN CIB-leden: -50% Al deze documenten worden verkocht per set van 10 exemplaren. Elke set kost 40,00 euro inclusief portkosten, exclusief BTW Documenten voor Vlaanderen Verkoop 200 Exclusieve opdracht verkoop onroerend goed 201 Co-exclusieve opdracht verkoop onroerend goed 202 Eenzijdig aanbod tot aankoop algemeen 203 Aanbod tot aankoop appartement 204 Aanbod tot aankoop appartement in opbouw 205 Optie tot aankoop algemeen 206 Optie tot aankoop van een appartement 207 Optie tot aankoop van een appartement in aanbouw 210 Onderhandse verkoopovereenkomst + keuzeclausules 211 Onderhandse verkoopovereenkomst appartement 212 Overeenkomst voor verkoop van een woning op plan of in aanbouw 213 Overeenkomst voor verkoop van een appartement op plan of in aanbouw 214 Overeenkomst voor de verkoop van grond
Kies taal / aantal sets .......N .......F .......E .......N .......F .......E .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......E .......N .......F .......N .......F .......N .......F .......N .......F
Verhuur 220 Exclusieve opdracht verhuur van onroerend goed 221 Co-exclusieve opdracht verhuur onroerend goed 222 Eenzijdige huurverbintenis 230 Huurovereenkomst naar gemeen recht 231 Huurovereenkomst voor een hoofdverblijfplaats 235 Handelshuurovereenkomst
.......N .......F .......D .......N .......F .......D .......N .......F .......D .......N .......F .......D .......N .......F .......E .......D .......N .......F .......E
Beheer 240 Overeenkomst syndicus van mede-eigendom 241 Overeenkomst van rentmeesterschap 245 Volmacht syndicus
.......N .......F .......N .......F .......N .......F
Handelsfondsen 250 Exclusieve opdracht verkoop handelsfonds 251 Co-exclusieve opdracht verkoop handelsfonds 255 Overdracht van een handelszaak
.......N .......F .......N .......F .......N .......F
Vastgoedmakelaar: ja/nee / Reeds klant bij CIB: ja/nee Bestelt hierbij de opgegeven artikelen en betaalt contant na ontvangst van factuur. Aansluitend wordt uw bestelling verstuurd.
Bedrijfsnaam: Straat en huisnummer:
Datum:
Postnummer en gemeente: Tel.:
✁
Handtekening:
Fax:
BTW-nr.: Lid CIB: ja/nee
.......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... .......... ..........
Zo ja, afdeling :
Kennismakingspakket ja/nee
CIB-onthaal Derbystraat 241 Blok B, 9051 GENT - Tel. 09 222 06 22, fax: 09 222 28 95 Prijzen exclusief BTW en verzendingskosten (modelcontracten inclusief portkosten). Bij uw bestelling wordt een nieuwe bestelbon gevoegd.
Wordt het niet stilaan tijd dat u de snelheid van een ADSL-lijn ontdekt ? Met Belgacom ADSL stuurt en ontvangt u foto’s, virtuele huisbezoeken en beschrijvingen van alle panden die u beheert in geen tijd. En dit 24u/24, zonder uw telefoonlijn te blokkeren en voor een vast maandelijks bedrag. Al uw zaken worden razendsnel afgehandeld. Maar u zal zien, het went snel. Wilt u meer weten over de lopende promoties? Bel 0800 22 018, surf naar www.belgacom.be/adsl of kom naar een Belgacom-verkooppunt. Om te weten of ADSL beschikbaar is bij u, surf naar www.belgacom.be/adsl
Meer info: www.cib.be
