Colofon. Projectgroep bestaande uit: G. Drost, gemeente Bunnik J. Overvest, gemeente Bunnik E. Dute, Oranjewoud A. van Osta, Oranjewoud

Colofon

Projectgroep bestaande uit: G. Drost, gemeente Bunnik J. Overvest, gemeente Bunnik E. Dute, Oranjewoud A. van Osta, Oranjewoud

Tekstbijdragen:

Fotografie:

Vormgeving: Datum van uitgave: 18 juli 2013 Contactadres: Beneluxweg 7 4904 SJ Oosterhout Postbus 40 4900 AA Oosterhout

Copyright © 2013 Ingenieursbureau Oranjewoud Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.

Adviesrapport Snelfietsroute Bunnik Planvorming en participatie Projectnr. 256775 18 juli 2013, revisie 01

Inhoud blz.

1

Inleiding ..............................................................................................................2

1.1 1.2 1.3

Aanleiding............................................................................................................................2 Twee onderdelen: proces en inhoud ....................................................................................2 Advies ..................................................................................................................................2

2

Terugblik op het proces........................................................................................3

2.1 2.2 2.2.1 2.2.2 2.2.3 2.3 2.3.1 2.3.2 2.3.3 2.4 2.4.1

Het plan van aanpak ............................................................................................................3 e 1 informatiebijeenkomst op 26 maart 2013........................................................................3 Werkwijze en voorbereiding ................................................................................................3 De avond zelf en de opvallendheden....................................................................................3 De reactie na de eerste bijeenkomst ....................................................................................4 e 2 informatiebijeenkomst op 23 april 2013 ..........................................................................4 Werkwijze en voorbereiding ................................................................................................4 De avond zelf en de opvallendheden....................................................................................4 De reactie na de tweede bijeenkomst ..................................................................................5 e 3 informatiebijeenkomst op 15 juli 2013 ............................................................................5 Werkwijze en voorbereiding ................................................................................................5

3

Tussentijdse terugblik op proces...........................................................................6

4

Inhoudelijke input................................................................................................7

4.1 4.2 4.3

Randvoorwaarden vanuit de gemeente Bunnik ...................................................................7 Randvoorwaarden vanuit BestuursRegio Utrecht (BRU) ......................................................7 Input bewoners en belanghebbenden..................................................................................7

5

Verkeerskundige beschouwing .............................................................................9

5.1 5.2 5.3

Verkeerskundige mogelijkheden voor vormgeving van fietsinfrastructuur ..........................9 Verkeerskundige beschouwing infrastructurele varianten .................................................10 Aanvullend op de infrastructurele vormgeving ..................................................................12

6

Overwegingen en advies ....................................................................................13

6.1 6.2

Overleg met gemeente en BRU ..........................................................................................13 Advies: infrastructuur en sociale componenten .................................................................13

BIJLAGEN Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4:

Stukken betrekking hebbende op de 1e informatie-avond, 26 maart 2013 Stukken betrekking hebbende op de 2e informatie-avond, 23 april 2013 Stukken betrekking hebbende op de 3e informatie-avond, 15 juli 2013 Matrix voor afweging varianten, naar aanleiding van 2e informatie-avond

blad 1 van 19


1 1.1

Inleiding Aanleiding In het plan van aanpak (d.d. 10 december 2012) heeft Oranjewoud de gemeente Bunnik binnen het project Fiets File Vrij (gebied / schakel Van Zijldreef - Lokhorstlaan - Vagantenpad) geadviseerd. Dit advies bestaat uit een inhoudelijk (verkeerskundig) deel en een proces (burgerparticipatie) deel, bijvoorbeeld te werken met een aantal momenten van participatie. Met als doel omwonenden en andere belanghebbenden te informeren, maar ook een proces te creëren waarin omwonenden en belanghebbenden de gelegenheid hebben om invloed uit te oefenen op de tracékeuzen en het uiteindelijke ontwerp van de fietsverbinding op genoemde gebied en schakel. Een ander belangrijk onderdeel in het plan van aanpak was te komen tot een besluit bij het college om in te stemmen met de uitvoering van een variant van een fietsverbinding, ook als het blijkt dat het niet zou lukken om te komen tot draagvlak. In het meest extreme geval moet het college kiezen tussen een veilige fietsverbinding met weinig / geen draagvlak of draagvlak met een onzeker resultaat voor wat betreft vormgeving en kwaliteit van de fietsvoorziening.

1.2

Twee onderdelen: proces en inhoud Deze participatiemomenten hebben plaatsgevonden en in dit rapport beschrijven wij ook hoe dit participatieproces is verlopen. Het doel hiervan is om zichtbaar te maken wat het effect is van participeren en de mogelijkheid om de ervaring te gebruiken in andere projecten van de gemeente. Het inzichtelijk maken van de participatie binnen dit project is met name van belang voor het uiteindelijke besluit door het college van B en W. Met dit inzicht informeren we wie betrokken is geweest, wat de reacties zijn geweest, hoe het proces is verlopen, wat daarin de verschillende items waren en wie wat heeft bijgedragen. Dit heeft geleid tot een matrix met randvoorwaarden en belangen, die we gebruiken voor het inhoudelijke deel van dit adviesrapport. Naast het procesdeel beschrijven wij ook het inhoudelijke deel in dit rapport. Dit doet Oranjewoud op basis van een matrix met daarin allerlei randvoorwaarden opgenomen. Belanghebbende partijen met randvoorwaarden in de matrix zijn:  gemeente Bunnik;  Bestuur Regio Utrecht (BRU);  omwonenden;  belanghebbenden in het gebruik (o.a. Uithof). Doel van de matrix is om randvoorwaarden en varianten in één overzicht uiteen te zetten, zodat Oranjewoud op basis hiervan een gewogen beschouwing en onafhankelijk advies kan geven.

1.3

Advies Wij stellen dit advies op ten behoeve van de besluitvorming door de gemeente (college B&W), gebaseerd op de bijeenkomsten met omwonenden en belanghebbenden. Dit alles gericht op het werkelijk kunnen realiseren van een veilig en gedragen fietsverbinding in het benoemde gebied. Nogmaals, het advies heeft naast een inhoudelijk deel óók een proces deel. Dit advies is tijdens de 3e bijeenkomst, een informatiebijeenkomst op maandag 15 juli 2013, gepresenteerd aan omwonenden en belanghebbenden.

blad 2 van 19


2 2.1

Terugblik op het proces Het plan van aanpak De gemeente Bunnik heeft Oranjewoud gevraagd om een plan van aanpak (PVA) op te stellen om te kijken op welke wijze de uitvoering van Fiets Filevrij op één van de schakels gerealiseerd kan worden. In het PVA is nadrukkelijk aandacht voor historie en participatie. In dit PVA is ook gezorgd voor intern draagvlak bij het college van B&W voor uitvoering zonder draagvlak van de omgeving. Na het vaststellen van het PVA is de uitvoering van het proces gestart, bestaande uit twee bijeenkomsten. Deze twee bijeenkomsten wijken niet af qua aantal, wel qua invulling en deelname. Een participatieproces is vooraf maar voor een deel te voorspellen en tijdens de uitvoering van het proces is een aantal dingen gewijzigd (o.a. een 3e bijeenkomst). In dit procesdeel beschrijven we hoe dit is verlopen.

2.2 2.2.1

1e informatiebijeenkomst op 26 maart 2013 Werkwijze en voorbereiding Oranjewoud heeft samen met de gemeente een overleg gehad hoe deze avond in te steken. Een goede voorbereiding en afstemming hebben ervoor gezorgd dat zowel Oranjewoud als de gemeente goed waren voorbereid op de reacties van de omwonenden en andere belanghebbenden. Oranjewoud heeft geadviseerd om diverse stakeholders met verschillende belangen uit te nodigen. Uit de analyse vooraf (deel historie uit het PVA) blijkt dat er een grote diversiteit aan belangen is, die je wilt en kunt benutten in het participatieproces.

2.2.2

De avond zelf en de opvallendheden De avond verliep zoals we met elkaar hadden voorspeld. Tot uiting kwam de hoeveelheid en de diversheid aan belangen. Prettig om te zien was dat niet alleen Oranjewoud of de gemeente Bunnik aan het woord was, ook omwonenden, de regio (BRU) en de Uithof waren veelvuldig aan het woord. Daar was de avond en het programma ook op ingericht. De belangrijkste boodschap op die avond: "Er komt een fietsvoorziening. De invulling hiervan is nog niet bepaald, er zijn alleen randvoorwaarden van de gemeente Bunnik en van de regio (BRU) benoemd. Binnen deze randvoorwaarden zijn verschillende varianten mogelijk. De gemeente vraagt omwonenden en andere belanghebbenden om een bijdrage te leveren in de vorm van hun randvoorwaarden en mee te denken over de invulling van de fietsverbinding (op basis van alle randvoorwaarden). Om die reden is een 2e bijeenkomst gepland (23 april 2013), waar de gemeente samen met Oranjewoud met een kleine groep van vertegenwoordigers de mogelijke varianten wil bekijken." Door meerdere omwonenden wordt de wens uitgesproken om de tweede bijeenkomst niet in klein, maar juist groot verband te doen. De gemeente is hiermee akkoord gegaan en nodigt iedereen uit voor de 2e bijeenkomst op 23 april 2013. Daarnaast stuurt de gemeente de presentatie, aanvullende informatie en de datum van de 2e bijeenkomst per mail naar blad 3 van 19


iedereen toe. Er is iedereen gelegenheid gegeven om op een formulier het e-mailadres achter te laten om op die manier op de hoogte te blijven van de voortgang van dit project. Om een volledig beeld te krijgen van deze bijeenkomst hebben we in de bijlage de presentatie van de 1e bijeenkomst, de uitnodiging en de e-mail met terugkoppeling en aanvullende informatie opgenomen. 2.2.3

De reactie na de eerste bijeenkomst De gemeente heeft verschillende reacties ontvangen en deze per mail beantwoord. In het inhoudelijke deel van dit rapport gaan we hier verder op in.

2.3 2.3.1

2e informatiebijeenkomst op 23 april 2013 Werkwijze en voorbereiding Oranjewoud heeft samen met de gemeente meerdere keren telefonisch overleg gehad om te kijken op welke wijze we met elkaar deze avond willen insteken. Omdat de groep vele malen groter is geworden, maar nog steeds met hetzelfde doel, vraagt dit ook om een andere insteek. Om die reden heeft Oranjewoud in overleg met de gemeente besloten om twee extra, onafhankelijke procesbegeleiders aan te laten schuiven. Ter voorbereiding op een avond met meerdere procesbegeleiders is een gedetailleerd draaiboek opgesteld en vooraf afgestemd. De centrale insteek voor de avond was: zorg dat we er met elkaar achter komen wat de belangen zijn, wat een ieder belangrijk vindt. Om die reden hebben de procesbegeleiders de opgave meegekregen om door te vragen op wat belangrijk is en wat dus concrete (rand)voorwaarden zijn. Reacties als: "dit willen we niet" hebben we proberen te vertalen in "Wat wilt u dan wel?" Met de gekozen insteek zijn zoveel mogelijk aanvullende randvoorwaarden/belangen ontvangen, die we kunnen afwegen in de verschillende varianten. In samenspraak met de gemeente hebben we ervoor gekozen om voor de tweede bijeenkomst te kiezen voor de volgende boodschap: "Er komen meer fietsers. In de huidige situatie zijn al onveilige situaties met onder andere fietsers aanwezig. De verwachting is dat dit aantal nog zal stijgen. We willen om die reden met omwonenden en belanghebbenden kijken hoe we het beste invulling kunnen geven aan een hoogwaardige fietsverbinding in een omgeving waarbij de veiligheid voor omwonenden een belangrijk onderdeel is."

2.3.2

De avond zelf en de opvallendheden De avond verliep voor een groot gedeelte zoals we hadden voorbereid en volgens het draaiboek. In het begin was er ook de behoefte van een aantal omwonenden om hun belangen plenair te delen. Daar was ruimte voor. Daarna startte het inhoudelijke deel van de avond: in rondes randvoorwaarden verzamelen. De stap daarna was een presentatie per flap en daarna mochten de deelnemers prioriteren. Van iedere flap hebben we foto's gemaakt en deze overgenomen in een excelsheet om het werkbaarder te maken. Belangrijk om te melden is dat de prioritering richtinggevend is. De reden dat we dit zo benoemen is omdat niet iedereen de gelegenheid heeft gehad om een prioritering aan te blad 4 van 19


geven. Daarnaast was het merendeel van de aanwezigen om-/aanwonenden; bij een zuiver kwantitatieve benadering zouden de belangen van onder meer gebruikers onderbelicht kunnen worden ten opzichte van de omgeving. Dit zou een onterechte uitgangssituatie zijn. Daarnaast was er ook de mogelijkheid voor deelnemers om een hartenkreet te melden. Iets wat niet over de inhoud gaat, maar waar wel de behoefte is om dit te delen met de gemeente. De volgende hartenkreten zijn genoemd:  Wantrouwen, "ik heb het gevoel dat er al een plan is en dan voegt het meedenken in dit soort sessies niets toe"/ "ik voel me niet geroepen om hieraan mee te doen."  "Afwijken van BRU randvoorwaarden moet mogelijk zijn."  "Maatschappelijk belang, SAMENleving bestaat uit meerdere doelgroepen  allemaal betrekken bij de fase vóór plan / ontwerp".  "Bereikbaarheid is een thema voor meerdere overheden & bedrijfsleven en/of instellingen (bijvoorbeeld De Uithof). Ter inspiratie: CO2 footprint staat centraal  mobiliteit is hiermee niet het stimuleren van autogebruik, wel het stimuleren van alternatieven & bemoeilijken parkeren (wat neveneffecten kan hebben)  KANS."  "Het belang van de wijk, wat heeft onze wijk aan de huidige maatregelen."  "Openstaan voor andere oplossingen: tunnel, campagnes (geld is niet alleen voor asfalt)." Er is per mail nog een nagekomen hartenkreet binnengekomen:  "Is het niet mogelijk in deze tijden van recessie het enorme budget dat naar verluid is vrijgemaakt voor het doortrekken van het fietsfilevrijpad niet uit te geven of aan te wenden voor projecten waar de Bunnikse bewoner meer nut in ziet en meer plezier aan kan beleven?" Voor het volledige beeld hebben we het overzicht met voorwaarden en de prioritering in tabelvorm opgenomen in bijlage 2 en daarnaast ook de presentatie van de 2e bijeenkomst. 2.3.3

De reactie na de tweede bijeenkomst De gemeente heeft een reactie gekregen van een aantal omwonenden om aan te geven dat de meerderheid van deelnemers op het spoor zitten van 'not in my backyard'. Ook is er een nagekomen hartenkreet gekomen (die in het overzicht in de vorige alinea is opgenomen). Tot slot heeft de gemeente een voorstel tot overleg gekregen van de voorzitter van de wijkvereniging De Kromme Rijn en van een tweetal omwonenden (Gildenring), met als doel in een gezamenlijk gesprek toch nog er gezamenlijk uit te komen. De gemeente heeft aangegeven hierop in te willen gaan, maar dat dit proces los van het advies van Oranjewoud wordt gedaan. De gemeente vraagt Oranjewoud om op basis van de eerste en tweede bijeenkomst tot een advies te komen. Om die reden neemt Oranjewoud deze ontwikkeling in het participatieproces niet mee in dit adviesrapport.

2.4 2.4.1

3e informatiebijeenkomst op 15 juli 2013 Werkwijze en voorbereiding Voor de 3e avond hebben wij samen met de gemeente een presentatie voorbereid. Tijdens de avond heeft Oranjewoud het onafhankelijk advies gepresenteerd en het proces van de avond begeleid, inclusief het maken van notulen. Vervolgens heeft de gemeente op die avond gepresenteerd hoe het voorstel naar het college van B en W eruit komt te zien, in de vorm van een voorzet. Alle reacties worden gebundeld om zo een volledig beeld te hebben dat zowel voor de genodigden als het college zichtbaar is. blad 5 van 19


3

Tussentijdse terugblik op proces Het doel van dit rapport en proces is, naast de aanzet voor planvorming voor een deel van de FFV-route, om als gemeente ook lering hieruit te trekken. Met name ook om momenten en gelegenheden te creëren voor het overbrengen van boodschappen, het hebben van gevoel bij wat er leeft en om als gemeente en als burger in dialoog te blijven met elkaar. Uit de hartenkreten, maar ook uit de reacties van beide avonden blijkt dat er weinig vertrouwen is in de overheid. Ook deze wijze van aanpak is nieuw voor met name de omwonenden. Dit blijkt uit de reacties als: "Waar is het plan? Laat ons het plan zien." en "Hoezo geen plan, natuurlijk is er door jullie al een plan gemaakt." Ook wordt de meerwaarde en noodzaak voor opwaarderen niet gezien door het merendeel van de omwonenden. Omwonenden zijn verbaasd over het feit dat iets weer wordt besproken, wat naar hun mening 6 jaar geleden al volledig is afgekaart. Daarbij vindt men dat er teveel wordt gekeken naar algemene / regionale belangen en dat Bunnik en de inwoners hiervan de dupe zijn. Een en ander heeft een directe link met:  algemene tevredenheid over de huidige situatie;  vrees voor hogere onveiligheid in straat / omgeving door toename van (brom) fietsers;  'not in my backyard' principe, met name dit punt zorgt ervoor dat het resultaat van dit proces nooit 100% draagvlak zal halen. Ook is er een reactie van een omwonenden, over het belang van het opkomen van gezamenlijke belangen en dat we met elkaar op dit moment bezig zijn met individuele belangen. Het principe 'not in my backyard' leidt er toe dat we er mogelijk met elkaar niet uitkomen. Dat kan toch niet de bedoeling zijn. We zijn eilandjes, terwijl het zou helpen als we samen bouwen. Tot slot heeft een aantal omwonenden verbaasd gereageerd over het feit dat er ook nog andere belangen zijn. Zij geven aan dat deze belangen minder groot moeten zijn en dat fietsers 'te gast' moeten zijn in de woonwijk.

blad 6 van 19


4

Inhoudelijke input Voor de planvorming is een aantal inhoudelijke randvoorwaarden van toepassing voor invulling van de fietsverbinding tussen de Van Zijldreef en Vagantenpad. In onderstaande tekst worden deze per stakeholder benoemd.

4.1

Randvoorwaarden vanuit de gemeente Bunnik * zo vroeg mogelijk alle bewoners en belanghebbenden betrekken; * inhoudelijke oplossing(en) worden door de omgeving i.s.m. gemeente in het proces bepaald en uitgewerkt; * zo rechtstreeks mogelijke verbinding tussenkruispunt Van Zijldreef-Lokhorstlaan en de kruising Gildering - Vagantenpad); * hoogwaardige kwaliteit, conform randvoorwaarden BRU; * de gemeente is vrij om de omgeving in te richten; * financiering komt volledig van BRU; * deel van de financiering wordt zonodig gebruikt voor compenserende maatregelen voor de omgeving; * de verbinding is onderdeel van de totale verbinding Houten-Bunnik-de Uithof-de Bilt; * zo maximaal mogelijk sparen van bomen; * geen bestemmingsplanwijziging; * zo onderhoudsvrij mogelijk (of bijdrage beheer en onderhoud omwonenden of belanghebbenden); * bij voorkeur rood fietspad; * gesloten verharding.

4.2

Randvoorwaarden vanuit Bestuur Regio Utrecht (BRU) Vanuit de BRU is een subsidiabele bijdrage voor dit project gereserveerd. Daarbij dient de fietsvoorziening te voldoen aan eisen op gebied van: * inrichting (o.a. breedte); * verharding; * verlichting; * bewegwijzering / herkenbaarheid; * voldoende comfort; * verkeersveiligheid. In de bijlage van het al eerder opgeleverde plan van aanpak zijn de randvoorwaarden opgenomen, met bijbehorende toelichting op de randvoorwaarden.

4.3

Input bewoners en belanghebbenden De gemeente Bunnik heeft ervoor gekozen om in het participatieproces op niveau van cocreatie te willen komen tot een variant. Dit betekent dat de set aan bovenstaande randvoorwaarden, aangevuld met de items uit de twee bijeenkomsten met bewoners en belanghebbenden, de basis is om te komen tot een variant die dichtbij de verschillende belangen komt. Na het besluit van een variant (met behulp en op basis van het onafhankelijke advies + voorstel wethouder + reacties zowel mondeling als schriftelijk) volgt het verdere ontwerpproces (voorlopig, definitief ontwerp, civiele uitwerking en realisatie). blad 7 van 19


Een overzicht met de randvoorwaarden, de varianten en de belangen hierin afgewogen is opgenomen in de matrix in de bijlage. Er is gekozen voor twee matrices, omdat in de tweede sessie ook gevraagd is naar een prioritering van aspecten. De matrices geven richting aan waar de grootste belangen zitten, met benoeming van erg belangrijke (roze sticker) en belangrijke (gele sticker) aspecten. Een overzicht van alle benoemde belangen (inclusief gewenste aspecten, groene stickers) is in bijlage 2 weergegeven. Nogmaals, niet iedereen was aanwezig tijdens de tweede avond of heeft er tot en met de prioritering bij gezeten, hierdoor hebben we dit ook beschouwd als richtinggevend en niet als leidend. Naast de twee bijeenkomsten hebben we ook voorstellen, voorkeuren en aanvullingen ontvangen per mail. Deze benoemen we hier, met als doel inzicht te geven dat er veel verdeeldheid is (not in my backyard principe). Reactie 1 2 3 4 5 6 7

Variant niet bespreekbare variant, valt buiten punt A en B eerste (niks doen) tweede (kleine aanpassing) of derde (grote aanpassingen) n.v.t. (kleine aanpassing waterafvoer) eerste (niks doen) tweede (kleine aanpassing) vierde optie (Eikenpad)

blad 8 van 19


5

Verkeerskundige beschouwing Naast de beschrijving van het proces met belanghebbenden is de verkeerskundige situatie in het studiegebied belangrijk. In dit hoofdstuk gaan we nader in op de meningen/signalen hierover vanuit de omgeving.

5.1

-

Er is onbegrip en onduidelijkheid over de noodzaak om te investeren in verbetering van de infrastructuur tussen de Lokhorstlaan en het Vagantenpad. Er wordt nu al veel gefietst over beide takken van de Gildenring, waarbij het oostelijk deel door de gebruikers als meest gerichte route wordt beschouwd. De bewegwijzering verloopt via het westelijk deel van de Gildenring.

-

Een aantal gebruikers komt per auto naar de Gildenring, parkeert daar en vervolgt de weg per fiets richting Vagantenpad. Parkeren vindt dus plaats in de woonwijk, hetgeen door de bewoners ook wordt geconstateerd. Dit levert niet direct gevaarlijke situaties op, maar zeker bij toename van het aantal fietsers is een alternatieve parkeerlocatie voor deze groep gebruikers buiten de woonbuurt zeer gewenst.

-

Op gebied van verkeersveiligheid zijn spelende kinderen in de woonbuurt een belangrijk punt. De Gildenring heeft de uitstraling van een (woon)erf. Bewoners geven aan dat het mogelijk moet zijn en voor hen erg wenselijk is kinderen veilig op straat kunnen spelen. Doorgaand verkeer, zowel auto's als fietsers, zijn wat hen betreft te gast en dienen hiermee rekening te houden door aanpassing van snelheid en gedrag.

-

Het Eikenpad heeft eveneens een functie voor spelen en verblijven. In de huidige situatie loopt een voetpad in noord-zuid richting door het groene gebied dat bestaat uit forse bomen en speelvoorzieningen. Een doorsnijding van dit gebied met een fietspad is naar mening van de omgeving een bedreiging van de verkeersveiligheid voor spelende kinderen en overig verblijfsverkeer. Overigens wordt door bewoners erkend dat over het voetpad met regelmaat wordt gefietst; dit is tijdens observaties ook waargenomen.

-

Op de Gildenring wordt een aantal gevaarlijke situaties door bewoners benoemd. Dit betreft vooral situaties in bochten.

-

Het benadrukken/vormgeven van één specifieke route als schakel in de totale FFV-route heeft onder de bewoners uit de omgeving niet de voorkeur. Verdeling over de bestaande routes, het intact laten van de huidige vormgeving en uitsluitend maatregelen ter verbetering van de verkeersveiligheid op specifieke locaties hebben de voorkeur.

Verkeerskundige mogelijkheden voor vormgeving van fietsinfrastructuur In beide bijeenkomsten is gesproken over de mogelijke vormgeving van de verbinding tussen de Lokhorstlaan en het Vagantenpad. Concreet komt het neer op twee hoofdvarianten:  inrichting van de Gildenring als fietsstraat, met een nader te maken keuze tussen Gildenring-oost, Gildenring-west of beiden;  aanleg van een apart fietspad via het Eikenpad.

blad 9 van 19


De samenstelling van de groep aanwezigen is zodanig dat geen van mogelijke varianten op volledig draagvlak kan rekenen. Dit heeft direct te maken met de woonomgeving van bezoekers:  bewoners van de Gildenring zijn tegen de fietsstraat, zeker als dit wordt benadrukt met asfalt en de rode loper;  bewoners van de omgeving Eikenpad (en gedeeltelijk bewoners Gildenring) zijn tegen een fietspad via het Eikenpad. Nadrukkelijk is het 'not in my backyard' principe aan de orde. Dit wordt versterkt door het ontbreken van het besef van de noodzaak om de infrastructuur te verbeteren ('men fietst er nu ook al') en de gevreesde overlast van meer (brom)fietsers wat ten koste gaat van de verkeersveiligheid en ruimte voor spelende kinderen.

5.2

Verkeerskundige beschouwing infrastructurele varianten De huidige situatie heeft het gegeven dat er al een verbinding is die ook veelvuldig gebruikt wordt. Dit laten tellingen van het Vagantenpad ook zien. In het gegeven onderzoeksgebied worden beide takken van de Gildenring door (doorgaand) fietsverkeer gebruikt; in mindere mate wordt ook illegaal over het Eikenpad gefietst. Als wordt gekeken naar de mogelijke routevarianten zijn er qua directheid geen verschillen tussen de route via de Gildenring-oost en het Eikenpad. De route Van Zijldreef-Gildenringwest-Vagantenpad betekent vooral qua beleving van de fietser omrijden. De routering via Gildenring-oost wordt als meest direct gezien; dit blijkt ook uit gemeentelijke tellingen. Op gebied van vormgeving van de fietsvoorziening verschillen de mogelijkheden: de Gildenring kan alleen als fietsstraat worden vormgegeven, gezien de te garanderen bereikbaarheid van de woningen. Het Eikenpad kan alleen als apart fietspad worden vormgegeven. Vanuit de fietser gezien heeft aparte infrastructuur zeker de voorkeur; in de gegeven situatie van het Eikenpad is de directe aansluiting op de kruising Van Zijldreef-Lokhorstlaan een nadrukkelijk aandachtspunt voor de uitwerking. De vormgeving van de Gildenring als fietsstraat is fysiek mogelijk, waarin qua vormgeving gestreefd moet worden naar (bij voorkeur rood) asfalt. De bekendheid van het gebruik van een fietsstraat en verwachtingen bij gebruikers èn omwonenden verdient nadere aandacht bij de uitwerking. De basis voor de brede afweging van aspecten ligt in de matrices die als bijlage bij het rapport zijn weergegeven. Variant 1 (niets doen) is gezien de aanleiding van dit project en de doelstelling om de route als FFV-route vorm te geven geen acceptabele optie. Vanuit verkeerskundig oogpunt geniet het verder de voorkeur om één herkenbare FFV-route te hebben die een uitstraling heeft die recht doet aan bevordering van het fietsverkeer en het creëren van een snelle, comfortabele route. Het 'spreiden' van fietsers zoals in de sessies door een aantal belanghebbenden is aangegeven wordt daarmee niet geadviseerd. Bij het kiezen voor één route zijn er dus 3 mogelijkheden:  Fietsstraat Gildenring-west;  Fietsstraat Gildenring-oost;  Vrijliggend fietspad Eikenpad.

blad 10 van 19


Zoals benoemd wordt de Gildenring-oost meer gebruikt door huidige fietsers dan Gildenringwest. Een ander gegeven is dat de Gildenring de ontsluiting verzorgt voor woningen. Dit betekent dat in fysieke zin de fietsverbinding tussen de Van Zijldreef en Vagantenpad zal blijven. Indien gekozen wordt voor een fietspad via het Eikenpad (variant 4) wordt een 3e routemogelijkheid gecreëerd, waarbij doorgaande fietsers niet gegarandeerd deze route gaan gebruiken in plaats van de Gildenring. Per saldo betekent het tracé via het Eikenpad betekent dus:  extra route met een forse investering (nieuwe infrastructuur);  route die impact heeft op de omgeving en die bij een groot deel van de lokaal belanghebbenden op forse weerstand stuit;  een route die er niet voor zorgt dat er niet meer door Gildenring gefietst wordt. Vanuit dit oogpunt geniet een nieuw fietspad via het Eikenpad niet de voorkeur. Deze afweging leidt tot een tracékeuze via de Gildenring. Indien gekozen wordt voor de inrichting van een van de takken van de Gildenring als fietsstraat, heeft het oostelijk deel de voorkeur gezien de directheid, wat ook uit het huidig gebruik valt af te leiden. Bij de keuze tussen de varianten 2 (incidentele maatregelen op meerdere locaties) of 3 (volledige herinrichting) heeft variant 3 de voorkeur. Nadrukkelijk voldoen incidentele maatregelen niet aan de kwaliteitseisen voor de FFV-route en zal hiermee bij een toenemend fietsgebruik niet volstaan kunnen worden. Het vormgeven als fietsstraat geeft duidelijkheid in verwachtingen, status en daarmee gebruik. Geadviseerd wordt dan ook om de Gildenring-oost (tussen de aansluiting Lokhorstlaan en de overgang naar het Vagantenpad) als herkenbare fietsstraat in te richten, met bijbehorende kwaliteitseisen. Dit advies conflicteert met een aantal ingebrachte belangen vanuit met name de bewoners van de Gildenring. Het gaat daarbij vooral om de aspecten 'verdelen van fietsers over bestaande routes' en 'geen voorkeur voor asfalt.' Om nog meer aansluiting te kunnen vinden bij de belangen van de bewoners van de Gildenring en inspelend op deze items kan overwogen worden om:  de volledige Gildenring als fietsstraat vorm te geven. Het nadeel van verdeling over de routes is de niet vereiste herkenbaarheid als FFV-route en de hogere realisatiekosten.  de fietsstraat in open verharding uit te voeren. Dit conflicteert met eisen die zowel door de gemeente als BRU zijn geformuleerd. Voor beide belangen geldt dat deze strijdig zijn met de eisen voor de inrichting van de route. Anderzijds biedt dit wel de mogelijkheid om dichter bij elkaar te komen en daarmee het draagvlak in de omgeving voor dit project (en wellicht het vertrouwen in de gemeente voor de toekomst) te vergroten. Om te beoordelen of er ruimte is bijstelling van de randvoorwaarden om verder tegemoet te komen aan bovenstaande belangen, adviseren wij om nader in gesprek te gaan met de BRU. In hoofdstuk 6 gaan we hier nader op in.

blad 11 van 19


5.3

Aanvullend op de infrastructurele vormgeving Met bovenstaand advies voor infrastructurele vormgeving is een groot deel van de belangen goed verwerkt. Uit de sessies met belanghebbenden en de matrices met prioritering blijkt dat er ook belangen niet zijn ingevuld. Dit geldt met name voor de direct betrokkenen van de Gildenring-oost die, naast bedenkingen bij een fietsstraat met (rood) asfalt, aandacht willen voor de positie van spelende kinderen en het rijgedrag van fietsers. Het omgaan met de nieuwe situaties door gebruikers en omgeving vergt nadrukkelijk aandacht voor de sociale component, in de vorm van: - gedragsbeïnvloeding bij gebruikers en - betrokkenheid van de omgeving bij de opzet van de fietsstraat en het veilig gebruik ervan. Op de mogelijke vormgeving en uitwerking van deze sociale gaan we in hoofdstuk 6 verder in.

blad 12 van 19


6

Overwegingen en advies In dit hoofdstuk gaan we in op de overwegingen die leiden tot het gewenste, onafhankelijke advies voor vormgeving van dit deel van de FFV-route.

6.1

Overleg met gemeente en BRU Het advies zoals verwoord in paragraaf 5.2 is door de gemeente Bunnik overgenomen. Op 6 juni 2013 is er een overleg geweest tussen de gemeente, Oranjewoud en de BRU om de varianten en de afwegingen met elkaar door te nemen. Het advies van Oranjewoud is hierbij gepresenteerd. Het advies is gebaseerd op alle aspecten die zowel procesmatig als inhoudelijk hebben gespeeld, kortom: de volledige set aan randvoorwaarden. Vervolgens hebben we ons advies voor inhoudelijke bespreking (en mogelijk aanpassing) van de randvoorwaarden met de BRU nogmaals benadrukt bij de gemeente. Naar aanleiding hiervan is in een 2e overleg tussen gemeente en BRU gesproken over deze inhoudelijke randvoorwaarden voor vormgeving van de fietsstraat, mede naar aanleiding van de eerder genoemde 'pijnpunten' bij de bewoners van de Gildenring. De resultaten van dit overleg worden meegenomen in de verdere voorbereiding voor besluitvorming door de gemeente. In dit rapport en advies wordt hierop niet verder ingegaan.

6.2

Advies: infrastructuur en sociale componenten In voorgaande hoofdstukken is zowel procesmatig als verkeerskundig ingegaan op de invulling van de FFV-route tussen Van Zijldreef en Vagantenpad. Samenvattend komen we op de basis van deze analyses tot het volgende advies: • Geef de FFV-route vorm via één, goed herkenbare route. • Investeer niet in een nieuwe route via het Eikenpad. Belangrijkste argumenten hiervoor zijn de kosten, de impact op het groene verblijfsgebied, de forse weerstand bij de omgeving en het noodzakelijk open moeten houden van de Gildenring voor verkeerskundige ontsluiting; • Faciliteer de fietsers met een route via Gildenring-oost, met een fietsstraat als uitgangspunt, maar met nadrukkelijke aandacht voor de omgeving; • Organiseer een overleg met BRU voor bespreking van de inhoudelijke randvoorwaarden en eisen voor vormgeving van de fietsstraat (zie boven). Gebruik hiervoor ook de input uit de 2 sessies; • Beperk dit project niet tot een infrastructureel project, maar neem ook de sociale component mee (zie onder). De uitwerking van de sociale component is op twee punten nodig. Enerzijds om de betrokkenheid van de omgeving te continueren, met de groep die het meest aangaat (bewoners Gildenring-oost, waar de fietsstraat wordt gerealiseerd). Met het doorlopen proces is de omgeving nauw betrokken; het verdient nadrukkelijk de aandacht om dit te continueren in de vorm van gesprekspartner bij het ontwerp en de uitwerking richting de realisatie. Anderzijds moeten verwachtingen en gedrag van gebruikers en omgeving duidelijk gaan worden. De omgeving krijgt te maken met een fietsstraat in hun dagelijkse leefomgeving; de bewoners èn gebruikers moeten hier samen op een veilige manier mee omgaan. Tijdens de sessies is specifieke aandacht gevraagd voor spelende kinderen; dit is een belangrijke doelgroep die daarin meegenomen moet worden. blad 13 van 19


Voor dit deel adviseren wij om een campagne met de verschillende doelgroepen op te zetten die voor, tijdens en na de uitvoering (in de gebruikersfase) wordt uitgerold. en uit te voeren. Centraal hierin staat: samen op een veilige manier met de fietsstraat omgaan. Het verdient de voorkeur om de uitwerking van de plannen en de opzet van de campagne parallel te laten verlopen, zodat vormgeving van infrastructuur en het gedragsmatig ermee omgaan optimaal op elkaar afgestemd wordt. Een optie is om bij de betrokkenheid van kinderen de basisscholen en eventuele verkeerseducatie mee te nemen. Dit vergroot de sociale component van dit project met mogelijk positieve exposure voor de omgeving.

blad 14 van 19


BIJLAGEN Bijlage 1: Bijlage 2: Bijlage 3: Bijlage 4:

Stukken betrekking hebbende op de 1e informatie-avond, 26 maart 2013 Stukken betrekking hebbende op de 2e informatie-avond, 23 april 2013 Stukken betrekking hebbende op de 3e informatie-avond, 15 juli 2013 Matrix voor afweging varianten, naar aanleiding van 2e informatie-avond

blad 15 van 19


Bijlage 1: Stukken betrekking hebbende op de 1e informatie-avond, 26 maart 2013

blad 16 van 19


Bijlage 2: Stukken betrekking hebbende op de 2e informatie-avond, 23 april 2013

blad 17 van 19


Bijlage 3: Stukken betrekking hebbende op de 3e informatie-avond, 15 juli 2013

blad 18 van 19


Bijlage 4: Matrix voor afweging varianten, naar aanleiding van 2e informatie-avond

blad 19 van 19

Colofon. Projectgroep bestaande uit: G. Drost, gemeente Bunnik J. Overvest, gemeente Bunnik E. Dute, Oranjewoud A. van Osta, Oranjewoud

Recommend Documents